장음표시 사용
111쪽
i limam partem in forma, vilitate, duritie vestis collocarunt. GεSTus sequuntur, de quibus admo-ηζbo breuiter Syracides cap. s. in hanc
sententiam ait Ab aspectu quis' cognos itur, ex vultus obiectu intelligitur cord tus. Suus cuiusq; habitus, ac rietum diducens risus, incessus I hominis qualis sit indicant. Hac sententia significat sapiens, quod ut quis' animo est affectus,ita editerha corporis conformatione maxime ostendit. Hinc multa indicia prudentiae stulti-
grauitatis, leuitatis, caeterorumq/ Ο-runnin motuum animi. are oportet pastorem, gestuum corporis singularem rationem habere. Gestus enim externi S i-ςia animi produnt, xvirtutes indicant. Vt autem gestus eo rectius a pastore larmentur, duo tradam praecepta, quae si ioruentur, gestus videbuntur ad virtutem compositi P uo praeceptum sit: in gula membra corporis au teneant Dificium,neque surpent alienum. SE v, Singula membra suum opus decenter modeste perficiant Nam si membra ctiones sitas Mossicia confundunt,aut etiam id quod iuste agere debent non explent, viciosis redditur culpabilis genus Hinc est quod Salomon inquit:.Homo G apo
112쪽
apostata, vir inutilis, graditur ore perta Pso, annuit oculis, terit pedibus , loquit. digito, pravo corde machinatur maluim Oculorum ergo sit Pilio disciplina ivt illi modestiam singularem prae se ferant' Condit enim sunt oculi vi eis videamus hoc munere fungantur decenter. SE A, sit faciei seu vultus. Nais cum facies disciplina sit speculum, tempς randa est moderada in gestu suo, ut nc proterue exasperetur, nec molliter dissol uatur, sed habeat semper rigidam dulcedi
nem, o dulcem rigorem. T nTi sit caeterorum membrorum ividelicet, singula suis fungantur offici)s, nec munera confundant. Vt autem qui velim melius intelligatur,exempla subiici am,quib.peccatur contra nostram regula Sunt quidam,qui nisi buccis patentibu auscultare nesciunt, , quasi per os sensu verborum ad cor descendere debeat, paulum ad verba loquentis aperiunt. Non ut hi agendo vel audiendo, quasi canes siti entes linguam protendunt, ad singulas actiones velut molam labia torquedo cir cum ducunt. Alii inter loquendum digitos scalpunt, supercilia erigunt, &oculos in Orbena rotantes ineptiunt. Sunt qui rei a aggressuri caput iactant, comam excutie
113쪽
'int, vestimenta expandunt. Haud pauci quasi ambae aures ad audiendum factae nosint, alteram tantum collo detorto voci ςnienti exponunt. lnvenias quosdam qui interloquendum, uno oculo clauso alteru'purtum habent. Nec desunt qui dum fari pcipiunt, corrugant nares Multi adeo in-ςpti sunt,ut incedentes nauigent brachiis, olent corpore, ac triforme monstru no 'demq; tempore exprimant Pedib enim deorsum dum in terra ambulant, lacerti Stemi aiat,in corpore in aere volant. Ani 0 hoc monstri simile, fingere in se simul hominis incessum,& nauis remigium, αδuis volatum. Quid referam illos quis capulas inter udu erigui ad aures fere s d. Quid dicam)mille sunt laruae hominum anorum, qui foede inter loquendum, audiendum,incedendum,cubandia, inuid-Vis agendo leuitatem animorum produnt.
Ab his turpibus gestibus, quorum alii in sciuiam alii negligentiam,alii pigritiam, Riij inconstantiam, alii superbiam,alii ra-ςundiam, alii leuitatem declarant, cupi yt abstineat pastor, ac in omnibus acti-0nibus naturam ducem, exempla'Ohorum virorum , quorum mores sunt lam labiles, imitetur Iam ad disciplinam e liorum veniamus.
114쪽
De sermone Paulus in lu: nc vidul7'praecipit Ephes . Niillus sermo pultas e ore vestro egrediatur, sed si quis est con ἰ modus ad aedificatione quando opus est, ut gratiam auditoribus afferat. Et ad Co los. q. Sermo vester semper cum gratia sit sale conditus, ut sciatis quomodo oportet culo respondere. Ex his Pauli verbis quin que licebit colligere sermonis praecepta Quorum primum continet qualis sermo sit vitandus Secundum,quallis sermo deli' gendus. Tertium , quale condimentula sermonis sit adhibendum. Quartum, quibus accommodandus sit sermo. Quin' tuna,quis sit sermonis finis. De quibus ordine dicam. Qualis , quaeso sermo est vitanduit Putris,hoc est, talis, a quo aut nulliis fruectus, aut malus certe expectandus est. Ex scurrili sermones insulso nullus fructus
piovenit Scurrilitas impudentiam, dcia' nitatem habet coniunctam Insulsiitas vero, stupor est nimius, indignus homin Inter haec duo vicia Philosophi collocant medium, quod est lepos,qui est in sermo 'ne hilaritatis asperitatis moderatio. Ex sermone obscoeno, iactabundo, virulen to , sycophantico, falso,pessimus nascitur in auditoribus fructus. Quare pastor in quo
115쪽
in quotius alio congressu hominum, fugiat Husimos sermonem. Qitalis sermo est deligendus' onus ςommodus ad aedificationem,quando est ψpus Vt enim putris sermo dicitur, a quo Rut nullus aut malus fructus prouenit, uti dictum est ita commodus seu bonus is di- itur, quo fructus aedificationis sperari potest. Aliudit apostolus ad arbores, Quarii aliae sunt putres, aliae bonae integrae. 4b illis aut nullus aut malus,ab his semper honus tructus expectatur. Cogitet ergo pastor,tum demum loquendum esse quanquod dicat facit ad aedificationem. Quidam cum interrogaretur in conuiuio, cur non loqueretur aliis omnibus loquentibus : Quia,inquit,nihil habeo silentio melius. Et apud Euripidem extat hic
hoc est,aut loquere quicquam silentio melius inui tace. Quale debet esse sermonis condimentum mespondit Paulum Sermo vester semper.cum gratia sit sale conditus. Quare sit: Ne corruptionis odor ad alios ve niat. Veteribus sal amicitiae symbolsi fuit, durationis gratia Corpora enim solidioxa facit,4 diutissime conseruat unde hospitib ante alios cibos apponi solitu,quo
116쪽
amicitiae irinitas ac perseuerantia signi caretur. Quare piae richiminosum habent, si sal in mensam profundi contigerit con tra vero faustum, si vinum ait id meruimeffusum sit. Hinc intelligi potest condi mentum salis co spectarcivi sermo sit soli'dus, non leuis aut inconstans sit sapidii , non insulsus aut ineptus sit custodia ac conseruatione dignus, non dignus utin aurem ingressus abeat per aliam. Breuiter sermo sale conditus, significat sermonem a recto iudicio profectum,tempestiue enunciatum, commode rebus, de quibus agitur , applicatum. Estri dignum memoria, quod vetusta discernat salem candidum aliaro xcan didum dicit esse Mercursi, ut sunt dicta, quae beneuolentia augent. Vt Alexandri dictum Regium est benefacientem ferro maledicta Nigrum autem salem dixerunt esse Momi, ut sunt venenata reprehensi Ones. Hunc sale Momi vult Paulus abesse, cum diciti Cum gratia sit sale conditus sermo. Alludit enim ad cibos,qui tum demugrati sunt, quando nec insulsi sunt,nec sal sissimi. Huc illud Pythagoricum pertinet Salem ne transgrediaris. Quibus accommodandus est sermo Auditoribus,inquit Paulus. Inciuile enim est ver est visculti
117쪽
st verba profundere,vbi nullus est qui auscultat. In ciuilius adhuc loqui, ubi omnia pζrstrepunt clamoribus. Quare pastor xuin demum loquatur, ubi auditores au-xς benigna, patentes praebent. Sed quis huius sermonis conditi finis pi uplere finis in Paulo proponitur, Scientia, & Cratia. De scientia ait sciatis quomodo 'porteat cuil respondere. Haec ergo sci-vntia duo continet commoda, num eius qui loquitur, alterum eorum cum quibus loquitur.
Quantum autem ad illum qui loquitur, hQc percipitur commodum. Qui se assuefa it circumspectis sermonibus, non incidit Rcile in multas absurditates, in quas sub id de labutur homines loquaces garruli. Quantum autem ad auditores attinet, continuo usu acquiret sibi recte apposite respondendi peritiam. Aliter enim pdtentibus mundi est respondendum, ali- 'ςr mediocribus, aliter humilibus aliter xursus mansuetis,aliter iracundis Nathan R iter agit cum Davide adultero, quam e-ῖistet cum stabulario: eiusdem sceleris eo. haec non adulationis sunt indicia, sed pru-qζntiae signa Dimo destiae, quae praecipue iii 'ratione pastorum requiruntur. V Crati-
118쪽
Cratiam praeterea requirit Paulus 'sermone, ne dicacitateis scurrilitate audi toribus simus molesti, sed potius ut eo no strum dirigamus sermonem,ut pium fauo rem meneuolentiati nobis conciliemus,acea quibus gratia nobis pie accedit,cuis omni modestia dicamus ita tamen ne hu ius gratiae praetextu officium quod saepe roquirit asperiorem sermonem,negligamus Dixi ex Pauli sententia quid sit in scr-mone vitandum , quid sinandum, qualocondimentum adhibendum, quibus ac commodandus sermo , qui sint sermo nis fines. Nunc autem quo plenior sit ser monis disciplina, distinctionem eorunt, quae ad sermonem requiruntur,cum breui declaratione obiiciam. In sermone itaque haec sunt obseruanda. Quid, cui, ubi, quando in quomodo
Quid autem dicendu ira sit, primum has generali distinctione discernatur. NOXIa, inhonesta, inutilia, nunquam dicantur pastore Contra quae prosunt. qua sus honesta,& utilia prudenter dicantur. Noxia voco, quae animos audito ruim, vel in errorem, vel in prauitatem perduecunt, vel etiam quae aliorum fama laedunt
Inhonesta appello,quae vel illius qui is qui Ditu
119쪽
quitur, vel illorum, quibus fit sermo, velybsentis dignitati non conu Cniunt. lnutili aiunt, quae nec loquentibus, nec dientibus prosunt. Contra prosunt, quae es ab errore li- instrant, vel a prauitate abducunt, vel alie- hae fanis parcunt. Honesta sunt, quae dicentis, audientis, absentis dignitati congruunt. Vtilia, quae prosunt, Maliquid commodi afferunt auditoribuS. Deinde, Cui dicatur obseruandum. Ram qui narrat verbum non audienti,' iasi excitat dormientem de graui som- ' Ideo prudentia singularis etiam hic adhibenda esst,iuxta hanc distinctionem. Qui cum alio loquitur, primum cOside-xςt, an propter se, vel propter illum loqua Vr. Si propter se, hoc est, suam utilita 'Riia,utpote doctrinae,aut consili causa,videtat an ille cum quo loquitur talis sit, qui 'ς doctrina,vel consilio sibi utilis esse pos-st. Nihil enim stultius est, quam illudi ' trinam conssilium a stulto petere. propter illum, qui audit, loquitur quis,
Hipiciat an talis sigille oui vel suo sermo non indigeat, vel ita malignuS, ut ra-xione melior reddi non possit. Salomon 'dim dicit: Qui arguit impiu, generat masium
120쪽
Doce ius rum,S festinabit accipere. Deinde petiturus consilium ab alio, Vgulam sequatur, quam praescribit Syraci ces cap. 37. Ne consilium capias cum mu itere de ipsius pellice de bello,cum nacti
culoso de permutatione,cum mercator: de venditione, cum emtore: de gratitudi liae, cum homine maligno de hianaanitate, cum inhumano de quouis opere,cum pi gro de perfectione instituti operis, cum annuo mercenario de opera multa nauas da, cum ignavo seruo ne attendas his iii
xlla deliberatione suscepta. Hic proponit sapiens certa hominum gelari a cum quibus non est deliberandii, cQnsiliuius capiendum. Ex quibus regiit lxeneralis colligitur meminem qui alicii ius priuati comodi studiive rationem pro positam habet, ea in re de qua deliberan dum est, esse in consilium adhibendum Animum enim omni ira, amore inuidia, cupiditate V vacuum, consiliarius ad deli berationem asterre debet. Quared pastor meus diligenter caueatine ab iis consilium pctat,qui affectibus in dulgent potius, quam rationes pruden