Pastor sive Pastoris optimus vivendi agendique modus, per Nicolaum Hemmingium, accesserunt huc xxxvii. propositiones de legitima veri cultus Dei ratione

141쪽

est prudenti collatione, ex qua collatione ruetur verus dicti sensus,congruen. Cum uniuersa scriptura. Moses dicit: Non facies vllum sculptile. Hoc dictu in qui apprehendit,nulla collatione facta cum aliis scriptura locis, dananabit Salomonem, qui sculpturis templum Dei ornaui c. Quare ex collatione discendum, utrum

dictuma 1:λως accipiendum sit, an ut

hoc Salomonis factum ut ex collatione constat κατα τι accipiendum est,non simpliciteris Deinde in dijudicatione cauendum est, depugnet interpretatio cum aliqua lege decalogi , aut articulis fidei. Ideo Paulus praecipit, ut interpretatio sit fidei analoga, hoc est, congruat cum primis religionis axiomatiS.

Estri adhibenda in consilium purae F etesiae sententia, laudiendi sunt illi, quorum doctrinari pietas multis est probata. At illi qui aemulationis Zelo potius quam pietatis studio,subit,velut e tenebris prodeunt,nequaqua sunt illis conferendi, qui triginta aut quadraginta annos,puritatem doctrinae voce iscriptis propagarunt. Intra hos limites si meus pastor se contineat, recte facit,&paci tranquillitati γ 3 Eccle-

142쪽

Ecclesia consulit. Contra qui suas quas concepere sententias, mordictis tuentur, nolunt audire aliorum iudicia alc illi qui tanquam oracula admirantur, quae iasparguntur a nouis magistris, contra sum

morum virorum in Ecclesia autoritatem,

tranquillitate Ecclesiae turbant,4 rei sunt schismatis in Ecclesia. suo tempore tu stas poenas Deo dabunt. Si deliberationes instituuntur de mini sterio, similem adhibeat pastor prudentiam scum aliis eligat, non affectu raptus, aut fauore aut odio corruptus, quos iudicauerit utiles esse Ecclesiae: cum alijs vocet electos , ordinet, probet,maturo adhibito iudicio, semper i spiritu Deum precetur, ut ipse consilia Meuentus gubernet. Cum de ceremoniis agitur , consulat pastor, ne Ecclesia oneretur multis ceremoniis. Si qua abolenda sunt, diligenter attendat quid victi habeant. Nam sicut leges in Rebuspublicis, ta in Ecclesia ceremoniae, non facile sine offensione vulgi mouetur. Quare cautio adhibenda , ne abrogatio

plus pariat mali quam boni. Si quae in noua instillendar, videat prudenter, ne sint pueriles nimium, aut ociosae,aut superstitiosae, aut ineptae. Nul'

lae enim

143쪽

ta enim ceremoniae admittendae, nisi' ira iaciunt ad pietatem alendam, trauita-

tem , in sacrorum tractatione. Et si autem ego consultius iudico, ut nulla prorsus ceremoniarum in modiocriter retormatis Ecclesiis mutatio admittatur: hoc tamen consiliuna dedi, ut cogitet pastor, quo sit respiciendum,ubi deliberationes instituuntur de ceremoniis. Disciplina sequitur, quae mores corrigit. Quoties de hac agitur, meminerit pastor modestiae, quae cum adest, non facile in corrigendis aliorum moribus peccabit. Huius disciplina moderandae regulanai praescribit Paulus Timotheo, his verbis: Seniorem ne increpes, sed adhortare ut

patrem c iuniores, ut fratres: mulieresi tu grandiores, ut matres iuniores, ut sorores, cum omni castitate.

Hoc est, Si accusatus fuerit senior aliquis, fuerit conuictus alicuius peccati, ne seuere, tanquam dominium in eum habens, ipsum increpes sed ita agito cum illo, ut intelligat ex animo bono, amico admonitionem proficisci. Quidam cum peccantes corrigere debent, ita austere agunt,ac si omnem huna anitatis sensum exuissent ac se tum demum viros cordatos , ac strenuos in ministe-

144쪽

rio haberi volunt, ubi forte pauperculum aliquem, qui lapsus est, pro sui aninai impotentia, rabiosis verbis prostrauerint. Sed Paulus vult correctionem temperari humanitate atq; clementia Nemo enim

libenter admittit censorem, qui hostili ubdetur agere animo Contra, nemo non facile recipit vel duriore increpationem ab eo, quem scit se non odisse. Iuniores, ut fratres hoc est Si iuniores fuerint accusati , malicuius sceleris conuicti, ne eos increpes ut hostes,sed eos

corrigas, ut te ex fraterno amore gero intelligant. Mulieres natu grandiores, ut matre :hoc est, Si contigerit mulieres grandaevas peccare, vel loquacitate, vel obtrectandi libidine, aut alia quavis ratione, ne sis in eas nimis seu crus,& durus, sed eas potius adhortando corrigas. Iuniores, ut sorores, scilicet adhortare. Hoc est Si contigerit iuniores foeminas, vel ignorantia, vel infirmitate, vel aetatis vicio delinquere,ne sis in eas austerus sed ita moderare correptione, ut videatur ex fraterno corde proficisci. Nam ut medicina temperata aliquo dulcore facilius ab aegroto percipitur cita correptio , qu*candidi amoris significationem habet, libentius

145쪽

isbs eisbentius adtinittitur Mefficacior est. Dis Cernendium tamen est inter adulationis pestem, erroris dulce remedium. Illa enim mortis hoc vitard sanitatis causa est. Addit in fine Cum omni castitate: quod ad omnia membra illa quatuor, quae prae cedunt, referendum est. Nam haec particula significat, castam grauitatem adhibendam esse,quae non siit contaminata ullo priuato affectu. Sunt qui gaudent de lapsu eorum,quos liquando oderunt, aut qui se aliquando arserunt: ut postea lapsos pro libiduae ani-imi, saeuis possint obrueres confundere verbis sed ista correptio non est casta grauis, sed adulterata prauis assectibus,&ςx leuitate animi saucii proficiscens. Paulus itam pastori in corrigendis viciis, lenitatem & moderationem comendat. Nam ut medicina,quae sua natura aliquid amari habet,mitigatur aliquo addi amento,ut eam aegrotus non auersetur ita seueritas,qua necessaria est in corrigendis iciis, temperanda lenitate, ne qui peccauit, correptionis asperitate territus, nullam correctionem admittat. Cum de redituum dispensatione, deliberationes a senatu Ecclesiastico si ut, duocaueat pastor. Vnum, ne auare videatur P s agere.

146쪽

ieta DE PASTORE.

agere. Alterum, ne ex affectu aliquo priuato reditus Ecclesiae velit distribui. trum a vicium est in pastore minime ferendum. Quare iuste agat pastor. Si stipendiorum causa agitur, sit norma distributiva iusticia, secumdum proportio

ne Geometricam.

Si pauperibus ex superfluis aliquid est

tribuendum, pietatis ac necessitatis,4 noamicitiae habeatur ratio. Solent enim ho mines,amore Modio moueri multum sed pastor hanc sequatur regulam: Cum ab amicis, quae non licent postulantur, iusticii pietas anteponatur amicitiae. Haec sint dicta de tertia parte disciplinae pastoralis, qua regatur in externao politica hominum conuersatione.

cendarum ouum Christi

rationem.

UE dixit quidam ex patribus, re

gimen animarum esse artem artium: sentiensis difficilimia esse opus, tequirere singularem peritiam. Multi, proh dolori, pastores agere vo' tunsi

147쪽

iunt, cum ipsi potius,ut ab aliis pascantur, indigent. Talas non mouentur ovium salute, sed proprijs commodis stimulantur, quibus, melius esset , si nunquam nati fuissent. Nam horrendam ram Dei ibi thesaur, sant, in diem irae reuelationis v

Hi sane non tam solicite quaererent onus, cui pares non sunt, si cogitarent, qualis si res ovile Christi si perpenderent, quam pulchra Deo grata sit ovium Christi societas in cuius medio Dominus ille est, cui sol luna famulantur, cui asse sunt ministri eius, milia milium δε deciescentena milia si intelligerent, quantae molis sit, Christianam condere gentems hoc est, regnum Christi erigere. Satanae palatia demoliri. Batiocinationes, inquit Paulum, uertimus,omnem sublimitatem, quae extollitur aduersus cognitionem Dei: captiuam ducimus omnem cogitationem , ad oboediendum Christo. Cum igitur tam augustum sit pastoris officium, tam arduum, tam periculosum,

diuinum,opera precium est recte insti tui pastorem, ut sciat partes sui ossicii:nestim pastor ovium Christi haberi velit, impus sie

148쪽

pus sit pessimi is 'iai oues misere dilaniet e vero ouili abducat. Ego ital constitui summa qua possum diligentia, pallorem Dominici gregis in struere, atq; eius officii partes explicare, quo certa illi norma agendi, ex verbo Dei

desumta,constet. Princeps pastor Chriitus mentem&calamum gubernct, A, E N Vt autem certa cum ratione susceptuimopus expediam, quatuor ordine sum ex positurus.

i. Quodnam sit pastoris officium.

II. Quaenam sit potestas ministrorum. III. Praemium recte praestiti officii. O I. cena neglecti muneris. Interrogatus quis quodnam si pasto ris officium breuiter quidem, iecte respondere potest, Pascere:sed pascendi ars, huius partes, non ta facile explicantur Vt aute pastor meus perpendat, quam sit augustum, diuinum, magnificum p 'storis officium, P Rara vi titulos pastoris, quos tribuit ei Spiritus sanctus, recitabo D E IN O , quid illum mouere debeat ad diligentiam in ossicio, ostendam. rvi artem pascendi, Meius partes ac cedam,ut non tantum in genere intelliga tur,quale sit pastoris officium sedit,ana tomia videlicet sacta, omnes eius parto conspiciantur. Intor col

dictur

149쪽

. r.

Inter multos titulos, quos Spiritus sandus tribuit verbi Dei praeconibus, hi suntv praecipuis Prophetae, speculatores, tu ba Dei, praecones Dei, legati de servi Dei, testes Dei, episcopi, oeconomi mystcrio-riuia Dei, architecti, lux mundi, sal terrae, piscatores hominum,seminatores seu agri ςolae, praesbyteri, pastores,inc. Hi tituli, huiusimodi alii multi, non solum dignitatem mini frorum verbi commendant, verum etiam illorum osticium, pulcherrimis similitudinibus pingunt. Hos ergo titulos breuiter explicabimuS. PROΡHETAE dicuntur, cum quia praedicunt sutura, iuxta decretum ei de salute credentium,& damnatione reproborum:

tum quia oracula Dei, prophetias vetexes exponunt populo. Hac appellatione monentur ministri Dei,ut nihil de suo proponant Ecclesiae,sed tantum id quod locutus est Deus, iuxta pactu Dei cum leuitis. SPE CvLA TORVM appellatio,Itrumque regimen comprehendit. prsfectorum4 ministrorum verbi,quosDominus, veluti binos in corpore oculos, ad regendam Ecclesiam instituit His, si praui sunt, Rulla pestis potest Ecclesiae esse deterior. Contra,si boni,nihil melius,nihil iucundi-h ,nihil deni poptatius contingere potest. Verum

150쪽

Verum ministri verbi peculiariter speculatore dicuntur, propterea quod veluti ii specula costituti sunt, ut pro salute popu li vigilent. Quemadmodu enim tempore belli in excubiis collocantur vigiles, ne ci ues inopinantes opprimatur ab hostibus ita in Ecclesia sim ordinati ministra, ut hostium insidias anteuertant, auertant. Monet ergo haec appellatio ministros ver hi de duabus rebus: nempe de hostib Ec clesiae, qui instidiantur doctrinae, horto. . simpulorum in Ecelestia: de excubi)s quasa ent ministri ne isti hostes per insidias invadant Ecclesitam, vastent. Quales tu, quaeso,sunt speculatores, qui viciis suis dormiunt, perpetua ebrietate madent. T D sci etiam dicuntur ministri verbi, ut Esaiae 38. Quasi tuba exaltavo cem tuam, Lania uncia populo meo peccatum suum, Disirael iniquitatem suam. Hac appellatione significatur, quod diuin verbi prehcones bellum perpetuum dicere debeant impiis Admonentur ita 'hic ministri ci ve hemetiae leueritatis, qua maxime hypo critae opus habent,qui sibi placent in vici;

suis, donec seuerius arguantur, at qcem protrahantur. Si enim ministr vero

de lege luangelio solum verba faceret, at d