Pastor sive Pastoris optimus vivendi agendique modus, per Nicolaum Hemmingium, accesserunt huc xxxvii. propositiones de legitima veri cultus Dei ratione

131쪽

tis Tertium contumeliae: Quartum insa-hiae esse dixit. At v ideo non immerito pythagoras ebrietatem insania meditationem affirmauit. Non igitur oportet bibendi modum ς cedere iusto hilaritatis limites. Homerus hilaritatem conuiuiorum in canti salutatione collocauit, qu Vocat innia de διλος ornamenta conuiuij,ad exhilarandos conuiuas adhibita. syracides cap. 31 potum in ad hilaritatem non vituperat, cum ait LarticiamRnim .hilaritatem pari potus vini ni sius, opportunus. Iustum vocat, qui modum non excidit Opportunum,quitQmporis habet rationem Homerica illa nathemata, si fuerint moderata,pastor mylijsne reprehendat sed ipse ab a s prorsus abstineat. Quid ergo de philothesiis, symperi phoris sentiendum Philothesitas,quae sunt Lum amicitiae signum praebibimus alicui, Rc deinde poculum porrigimus, laudo modo ad exhauriendum nemo cogatur. Nec symperiphoras, cum ordine dicitur, Lanitur, bibitur, in honesto consortioreprehendendas iudico modo conuiuae mameant intra modestiae termino S.

Sed quia disticile est modum seruare, suadeo

132쪽

suadeo ut pastor bocratem imitetur ait Alii vivunt,ut edant libant,ego γro edo libo, ut vivana. Ego soleo inter piorum Epicureo rum conuiuia hoc discrimen statuere. O

ni viri integri, saepe bibunt ut sedeati; diutius,honesia de piae collocutionis ergo At porci de grege spicuri hoc est, homi nes ventri deditii voluptatis mancipia, sedent diutius , ut bibant copiosius. Hinc saepe accidit, ut nonnihil hilaritatis o dum excedant pii loni vici, quod in iis

tametii vicio omnino non caret: non a

ranen es temere damnandum,modis inice dam ebrietate non fuerint prolapsi Nais illud Pauli praeceptum Catholicum est,ser uandum in omnium pioru conuiuiis: in ebriemini vino, in quo luxus est: sed im pleamini spiritu, loquentes inter vos nati tuo per Psalmos, hymnos, tantionc spirituales,canentes, psallentes in cordo vestro Domino. Hic Apostolos recitat conuiuii Christiani, ignota Home' ro, quae sunt Psalmi, hymni, tantiones spirituales: antithesin facit inter hilari tatem ex ebrietate ortam, hilaritates fanistam, qua ex piis carminibus4 Psalmis in piorum coetu oritur. Cum autem in cor

de dicit, non hoc vult Apostolus,ut quis 3

intus

133쪽

i tus, apud se sine lingua canat, sed seri-hua cordis affectum requirit. Duo ergo in cantionibus piorum coni ing dcbcnt, pius cordis affectus, aingua quae affectibus excitandis seruit. Haec de hilaritatis modo sint dicta.

s non protrahatur ad insaniae initium, sed tantum ad hilaritatis medium praeser-xim pastori,in quem alii oculos coniiciunt. Nihil cedius esse,aut dici potest, quam pastorem insaniae pocula exhaurire,5 po-hremum est e qui domum abeat. Qui tallis 'st, mihi videtur indignus, qui caprarum dram habeat, nedum ovium Christi. Hu-λusmodi luda apostolo maculae in frater his conuiuiis dicunturivi qui pro volupta- ducentcs in diem frui deliciis, se nil sei e maculant, de aliis macularum occasio hem praebent.

lam Iocus postulat, ut disciplinam praescribamus,quae in contractibus pastor est

seruanda. Primitin tam caueat pastor, ne quaerat 0rdidum quaestum seu, ut Paulus loqui- nr, ne situ ποκ hJis, hoc est,turpiter lucri upidus. . Deinde , ne implicet se negoti)s adleh0n pertinentibus, qui hoc faciunt, πολυ-

134쪽

rio DE FASTORE. ηο αγμονες sunt, quos vel socrates damnati qui πολύυηπλαγ συί, opponit is i se ad qu

Paulus Thessalonicenses hortatur, obto sans eos per Dominum nostrum Iesu in Christum. Ium, ne suo exemplo comprobare vi deatur, quin aliis culpet ne sit caupo

'non exerceat mercaturam: non emat ut

maioris rursus vendatri sed siti 1ίτὰ AD , sua vocatione contentus vitiat ex suis de cimis de agris. Si quid autem supersit, par tem iuste vendat partem reseruetia uxo ris liberorum usum spartem eroget, sic uti supra dictum est, in usus pauperum. Caveat ne quicquam cuiquam debeatinii quod naturali iure debeat omnibus, hoc est, illectionem leneuolentiam. Vice plurium praeceptorum, sint hon storum pastorum exempla. Praeterea, pastor fugiat forenses lites, ac potius mediocrem patiatur iacturam quam ut lites sequatur, quae ministerio noparum obfuturae sunt.

Breuiter, in omnibus actionibus4 co tractibus sit pastor candidus, nihil auar

agat Debet enim auaritiae non solum cri men, verum etiam suspicione magis fugς re,quam ullam pestem Avaritia enim a

bes,cum ministros ipsos exponit obtrect tionibus

135쪽

iat,

tioni b. hominum tum sinisterio ipsi pro-hrum conciliatri inuidiam Caueat igitur p4stor, ne sua auaritia deipsum perdat, ministerium reddat hominib. inussum. Hactenus visi sumus nobis satis dixisse, de disciplina seruanda pastoriis comuni ita, iamiliari hominum consuetudine. Nam Mostendimus quomodo agendum sit cum singulis hominu generibus, qualis si e debeat moderatio in vestitia, gestu,

orbis e conuiui s. At 3 etiam declaraui-yinus qualis cador requiratur a pastoribus, in omnibus vitae aditoni b. contractibus Nunc proximo loco sequitur, ut explice-lnus, qualem se pastor exhibere debeat, ii Ecclesiastico piorum coetu.

o Ecclesiasticum voco, congregationem Ecclesiae,ad audiendum verthum, ad precandum , ad percipiendum s cramenta, congregatam. Sunt enim hi 'res fines, curii in aedibus sacris seu templis conueniant. Ex quo patet, qua in re oporteat excelle pastorem in coetu Ecclesiastico Nam,Vt

hugustinus ait, ita oportet pastore excel

136쪽

lere in omnibus

videantur.

Primit m ergo sciat pastor, quod in tess plo,ubi Ogregatur Ecclesia,debeat quapinattentissime verbum Dei audire, quotici concio natores audiendi sunt. Quidam in epti totum tempus, quo praedicatur ver bum,consumunt nunc colloquiis, interdille ditionibus, saepe somno, ac si ad se nos Pertineret mandatum Dei, quo omnes tu bentur ipsius audire verbum. Horum cr ror est corrigendus, nisi iram Dei velis; incurrere,in maiorem damnationem. Quidam autem hoc faciunt, ne videan tu ab illis discere. Horum superbia odio ligna esst. Quidam alias forte causas prat tendunt. Verum pio pastori consulo, vim nes suos aud tores pietatis declarationς abso tamen hypocrisi Se audiendi dili gentia superet. Hinc enim copiosissimum percipiti rudi una. Prinus in enuia confrinatur voce docestis in do e trina.l einde etiam discere potest aliquando ab eo, qui prae ipso idiota videtur. Saepoenim Deus per infimos ea mysteria aperjt, quae sapientissinii suo acusarine non potuc

runt Cruer c.

Mos fuit beato Luthero, Tam issim s

137쪽

ties

idio

lili

: Omoriae Philippo Melanthoni, diligentis

me audire cocionatores. Et saepe confesse sunt se consolationibus erectos, Min octrina confirmatos aliorum voce. Praeterea gratum cst Deo officium audiendi verbum. Post remo exemplum prodest. Nam ςum homines pastorem ipsum avide audi x verbum animaduertunt, ipsi ad diligentiam maiorem excitantur.

Deinde pastor meminerit,is sui mu- eris esse, in coetu Ecclesiastico, una cum Ecclesia precari. Hic veniat ei in mentem decessitas Ecclesiae cogitet de publicis priuatis calamitatibus cogitet de host10us Ecclesiae, Diabolo,tyrannis, & haeret, Vis,in sagitiose viventibus. In his cogitationibus ardenter cum E clesia Deum invocet,ut ipse mitiget publi priuata mala vi reprimat hostes Dia- Dolos ut homines hostes,haereticos, tyrannos,aut sua bonitate conuertat, ut saI- letiatur,aut suo iudicio coerceat,ne Ecclesiae ruinam inferant ut scandala tollat do- strinae, morum:vt Ecclesia largiatur pa-ςem ut confirmet fideles in piovi sancto proposito ut doctores Ecclesiae suo spiritu ogat ut magistratum nostrum conserticim vera pietate ut omnes statu, ordines homi-

138쪽

hominum,uinculo pacis coniungat:vt Ecclesiastico, politico, oeconomico statui assit Breuiter, ut suum regnum quotidio adaugeat, regnum Satanae magis magisque destruat Haec petat pius pastor quam ardentissime,& suo Ecclesiam exemplo ad

precandum invitet. Adhaec cum Ecclesia congregatur etiam ad participationem sacramentorum,

sit quom pastor in hac parte illigens declaret suam fidem 4 dat confessionem: percipiat cenam Dominicam saepe cum aliis, ut auditores ipsius exemplo confir mali moti, pluris faciant sacramenta Ecclesiae. Qui autem pastores raro comunicant, exemplo suo faciunt,ut sacramenta veniant paulatim in contemtum. Propter haec tria, hoc est, verbum, pre ces, sacramentorum participationem, habet Icclesia congregata certas cere monias,recitantur Psalmi,canuntur Malia pia cantica quae omnia adhibentur,ut sint veluti fabella quaedam,quibus spiritus hominis ad pietatis meditationem excitetur.

His quoq3 eremoniis pius pastor adesistdebet. Canat ergo cum aliis,& ostendat scistis carminibus affici. Impleamini, inquit Apostolus, spiritu, loquentes inter vos mutuo per Psalmos

139쪽

ieissim

hymnos, cantione spirituales,canenteS psallentes in corde vestro Domino. Cu icit,Canentes, psallentes in corde, non prohibet ore canere is allere sed significat oris cantum nihil prodesse,nisi ex corproficiscatur. Ex corde ergo prouenire debet: dum ore canitur, cor magis ad pietatem veluti fabello excitatur. Haec sint breuiter dii a de disciplina pastoris in Ecclesiastico coetu seruanda Sequitur de consiliis Heliberationibus.

I IN CONSILIIS ET DELIBE RATIONIBUS

spectandum Pastori. CoNsvLTATIONES Ecclesiasticae,aut doctrinae controuersa causa,aut ministerii gratia,aut eorum ergo quae vel ad doci r ham,vel administeriti pertinent,fieri blet. Ad doctrinam examinandam collatiodes de controuersis articulis, iijudicatio necessariae sunt. Ad ministerium pertinent,ministrorum qiectio, vocatio,approbatio, ordinatio. Ad utrumqr, ceremoniae, disciplina, redituum Ecclesiasticorum dispensatio reseruntur.

Existimo nullam causam offerri posse senatui Ecclesiastico, quin sub his generib.

140쪽

11 6 DE PASTORE. contineatur. Dicam igitur qualis discipli na pastori sit commoda in his iudicii Ecclesiastici partibus. Consultatio de doctrina controuersa, modesta debet esse, in qua pastor non tam

victoriam quaerat, quam veritatem, imita tus Socratem, qui suum aduersarium anto disputationis ingressum admonuit hac sententia: Non tam quaeratur ter nostrum vincat, quam inquiratur veritas.

Quando ita pastor animo affectus est

audiat aliorum sententias, de collationes scripturarum. Ipse autem modeste, cuni rogatus fuerit, suam dicat sententiam. Qui collationes scripturarum non ad mittunt, me illis nolunt interprctatio nem, quae sit consentanea cum tota scriptura, peti, in multa absurda incidunt. Qui legit Pauli dictum : Qui laborat

manducet, sita his verbis adhaeret, ut ex collatione non ferat interpretationem vi tam,quae generaIe dii tum, ad certam spe

cie restringit, is infantibus,qui agere nil, possunt, negabit victum. Quo facto quid potest esse immanius Sic multi saepe unum dictum arripiunt,

cuius cum verba mordaciter retinent, vin

faciunt interdum articulis fidei. Quare in controuersis articulis, o pii est pru