Pastor sive Pastoris optimus vivendi agendique modus, per Nicolaum Hemmingium, accesserunt huc xxxvii. propositiones de legitima veri cultus Dei ratione

181쪽

luliettulis seiu

tet. Et quoniam conscientia hypocrita est veluti sopita, excitanda est fabello legis, prouocanda ad tribunal Dei exemplo Ioannis Baptistae & Christi. Sunt autem hypocritae durius tractandi, propterea quod hoc hominum genus securius sibi blanditur, ac se quodammodo titillat propriae iusticiae opinione. Et quia maxime haerent hypocritae in perib externis,ostendedum est iis quam procul absimi, cum a legis iusticia, tum a Christi. Illam habere non possunt,qui spim ritualis est lex, illi autem carnales. Hac exciderunt, quia nemo iusticiae Christi parti-ςeps esse potest, qui sitam tanqua reiecta mentum non habuerit, quemadmodum diuus Paulus suo exemplo docet, Philip . 3. Qui male Tagitiose vivunt, ut qui perpetuis heluationibus se dederunt,aut auare rem agunt, aut libidinose uiuunt,aliter tractandi sunt. Nam qui in horum numero est, vocandus est ad examen legis Dei, Mostendendum quam aperte se opponat Deo. Deinde,comminationes legis sunt pro

ponendae.

Tertio, ostendenda sunt exempla irae Dei aduersus peccatores, quorum multiῆbrepti sunt in perpetuas poenas, ut Cain,

Saul

182쪽

Saul, Achitophel, infiniti alii. Quarto , docendus est talis, quod ru stra glorietur de Christo, qui vitam in nὶc'lius non commutat.

Quinto , quod ieipsum priuet benedictione I cclesiae& precibus. Sexto, quod ut proditor castrorum Christi, militet Satanae. Septimo, quod quo diutius disteratice nitentiam,co sit disticilior. Octauo quod subito exardescat ira Dei, quod nesciat homo, quo momento e quo medio sit hinc tollendus, quod pec

catum unum mox aliud suo pondere se cum trahat.

Haec sunt illigenter inculcanda sagitiose vivuntibus, idq; animoseis prudenter, exemplo Nathan prophetae, Heliae, Bapti'stae, Christi. Qui putant satis esse vicia in cnere arguere, vehementer errant, Losticium non

rectius faciunt, quam medicus qui de morbis iridem multa facit verba, sed laesis membris,medicinam non adhibet. Et quia in hac re non parum pleriss mi nistri verbi peccant, excitandi sunt coria minationibus Dei, qui minatur se sanguinem eorum, qui pereunt requisiturum ales storibus, qui peccantes non argu crant, Qui

183쪽

Qii premuntur aliqua cruce , aliter tra- u ctandi sunt: idq; pro crucis diuersitate ae t eiusdem causis. Vt autem luc euicina recte applicari di possit, obseruanda sunt tria: P M, quis sit ille qui cruce pre-im imitur.

si v Ni vi , quid sit quod premit, ire seu quale crucis genus. TE vi , praesenti dolori rite me- ira dicinam accommodate. into Qui premitur cruce aliqua, aut pius est, pec Rut impius. Si pius est , statim indicata communi filiorum Dei sorte consolationibus erigenio 4 dus, consortandus ac fouendus est. xer, Ac primum ostendere oportet malum ti l istud, non casu, sed voluntate Dei contigisse,iuxta illud : Non est malum in ciuita-ιr e, quod non operatur Dominu S. Loqui- in itur autem propheta non de malo culpae, o sed de malo poenae.

sis Deinde, ostendat pastor, quod Deus

promiserit se astuturum iis, qui sub cruce d se clamant, iuxta illud : nuoca me in

die afflictionis,4 ego exaudiani te- Quare pastor hortabitur pium, ad seriam inuocatione ut Deus crucem vel Oltat, vel leuet aliquo modo .mitiget, .

184쪽

DE PASTOR E

ad constantiam latientiam , ne crucis acerbitate fractus abiiciat confessionem, Huc addat sanctorum exempla, quorun ullus adhuc fuit in mundo, qui morsum serpentis non sensit Postremo adiungat commonefactione de causis crucis, conferat exemplo Pauli, praesentes aerumnas ad futura gloriam, quae reuelabitur erga filios Dei. Huiusmodi consolationibus erigaturpius, qui cum aliqua cruce luctatur. Et hoc siit generales catholicum remedium. Sin impius fuerit qui migitur, maiorem curam, ut in grauiori morbo,adhibe re necesse est. Nam qui statim impium hominem conatur erigere consolatione,per' inde facit ac is qui foris obducit vulnus, intus relinquit saniem,unde maius periculum imminet.

Quare pastor bonus ubi in impium Sampoenitentem, qui affligitur aliquo a io,incidit omnium primum fulmine legis huiusmodi hominem deiiciat, nec prius cesset, quam is, cum quo agit, fassus fuerit sine hypocrisii suam impietatem, iram Dei in se concitatam agnouerit, clamaue rit 7 cum Manasse,se multis modis reu esse. Atq; ita producenda est foras peccati sanies priusquam foris medicina adhibetur.

Secun

iu hol qui

185쪽

DE PASTORE

sturio c

dc legis prius verit

iram

Secundum , quod in consolationibus spectandum dixi, cst crucis genus. Nisi enim hoc diligenter expendatur, non poterit medicina perite satis adhiberi. Malum ergo quod premit,aut sua culpa quis sibi accersivit, aut aliena culpa illatum est. Si quis autem sua culpa sibi malum accersivit,utiua famiam, paupertatem , Or-bum,exilium,mortem,Sc. non statim medicina est adhibenda, nisi forte reus serio peccatorum sensu tangatur. Tum enim iste peccati sensus magis, ii videbitur opus es se, est excitandus, ac confirmandus verbor ei. Deinde ad consolationes descendendum est, hoc modo. Ostendat pastor in huiusmodi cruce iudicium iisericordiam Dei declarari. iudicium est, quod Deus punit peccatum, quod omnino rectum Miustum esse fatebitur reus. Ideo dicit Christus: Noli peccare, ne quid deterius tibi accidat. Misericordiar testimonium est, quod Deus castigat errantem Nam ideo hoc fit,

' conuertatur,iuxta illud I. Cor. II. Cum iudicamur, Domino corripimur, ne cum hoc mundo damnemur. Hoc iacto fundamento in animo eius,

qui sua culpa crucem sibi accersivit, adhi-M bendi

186쪽

bendi sunt loci consolationum, de quibus

modo memini.

At si vel hypocrita fuerit qui cruce pre initur,aut alioqui ni pius, tantisper m'lς dictione legis, declaratione irae Dei est deiiciendus, donec peccati sui atrocita tem agnouerit, Lillud stibi ex animo dolere confessus fuerit. Quod si eo lege Dei

minis irae diuina adigi nequit,non est margarita proiicienda ante porcos, neq3 an ctum dandum canibus. Verum si perductus fuerit reus in sui cognitionem, vero doloris sensu ob peccatum admissum tangatur Dium demuarte naedicina adhibenda est. exponenda sunt ordine haec tria Lapsus poena, dusinis utrius p. Lapsum ex eo primum prouenme Ocendus est, quod timorem Dei abiecerit. Hoc ostendi potest ex primo adRomanos capite. Deinde docendus est, quod abieecto timore Dei, facilius in ipsum tanquan in inermem,insidiae Diaboli, caro im probitas mundi praeualere potuerint. His causis lapsus indicatis confirma tis , poenam ostendere oportet, nequaqua parem esse peccato commisso,sedes e tantum testimonium duarum diuersissimarurerum,nimirum irae Dei, Leiusdem pater'

187쪽

ni fauoris de clementiae irae quidem,si non Pgerit reus poenitentiam, non ciuerit se corrigi ferula Dei Paterni vero fauoris, si correptus emendetur plaga, ad poenitentia portum confugerit. Finis postremo loco excutiendus est, cum lapsus, tum poenae lapsus quidem, ut posthac homo it cautior : poena vero, quod singulari consilio Dei cum interim multis impiis sceleratis parcitur sit cas 'gatus,non ut pereat, sed ut habeat par tum testimonium paterni fauoris erga se. Verum quia hoc difficilius persuadetur laboranti sub cruce,testimonia exempla ex verbo Dei clara, perspicua, producenda sunt... Corinth. II. dicit Paulus nos rebus aduersis a Domino corripi, ne cum hoc mundo damnemur. Ecce finis crucis hic statuitur, ne damnemur si scilicet admoniti cruce, egerimus poenitentiam.

Prouerb. 3. Filim inquit Salomon)ne respuas correptionem Domini,ne patis claris taedio cum ab eo argueris. Quem enim diligit Deus corripit, inuem castugat, velut pater filium amplectitur. Hebrae I et dicuntur spursi esse non filii, qui sunt extra disciplinam. Huiusmodi plura testimonia coacerta

188쪽

bit pastor, quibus persuadebit reo, quae sit

Dei paterna voliantacua cruce.

Exempla sunt complura ut Manasiis, sororis Mosis, Dauidis regis Vsiae, populi in captiuitatem abducti, plurimorum aliorum, qui ob certa peccata puniti sint, postea per poenitentiam sint reuers. Insigne prae aliis latronis exemplum es , qui praeclarum poenitentiar fidei exemplum edidit. Hic non ideo putauit se abiectum, quia morte ista infami,erat ob scelera sua afficiendus sed spe in Christum 5 cepta,patienter comeritam poenam labiit. Porro si aliena culpa illatum est malum, duo facienda sunt. Consolatio adhibenda est, sicuti supra praescriptum est. Et ostendendum, hanc se sortem filiorum Dei, ut

iniuriis Diaboli, mundi sint expositi. Iam postremo sequitur distinctio eius

quod premit. Aut enim animam attingit solum, saluo corpore: aut corpus. Corpus amigunt morbi, carcer, exili um,&c. Quibus accommodantur ea, quae de consolationibus dicta sunt.

Animorum autem cruciatus,habent v rias causas ut sunt, error, dubitatio, tentatio, desperatio, metus imminentis mortis,dolor ob amissas res. His malis non succurritur codem pharmaci genere.

189쪽

Frrori nac debitur pastor, si monstrataveritate erroris causas euerterit. Errarunt Romani de iusticia. Hunc errorem tollit Paulus, sublatis errori cautis,4 monstrata veritate ex verbo Dei. Errauit Nicodemus , sed Christus eum ab errore liberauit , ostensa veritate confutata erronea Pharisaei persuastione. Dubitationi facilius occurritur. Nam

dubitatio est cum in utrunc promiscue se habet animus. Hic ubi pastor ostenderit alterius partis falsitatem acquiescit qui

dubitauit in altera. Tentatio praecipue oritur ex cogitatione praeteritorum peccatorum, ex imaginatione stoica de particularitate. Si tentatio oritur ex cogitatione praeteritorum peccatori , duo faciat parochus. Primum instituat collatione peccati misericordiae Dei. Quantumuis magnum fuerit peccatum,tamen verum est quod dicit Paulus: Peccatum exuperat gratia. Et

illud Dauidis Misericordia Domini super

omnia opera eius. Deinde cumulet exempla misericordiar Dei erga maximos peccatoreS quale fuCrunt Adam,Manass es, latro, Dauid di dicat ista edita est e,vi sint testimonia misericordiae Dei, quae testantur quomodo De-M 3 us Ve-

190쪽

us velit cum poenitentibus agere. Si tentatio oritur ex imaginatione stoica de praedestinatione, ea superabitur, si pastor has sequentes regulas comendaue rit ei, qui se tentari conqueritur. Piso M A. Non ex ratione, sed ex solo verbo Dei iudicandum est de voluntate Dei. Dicitur enim ideo verbum, testimonium Domini fidele,quia certo testatur de voluntate Dei. Nunc autem hoc verbuni dicit Deum velle omnes homines saluos fieri, nullos perire. Hoc igitur verbum omnibus imaginationibus stoicis opponatur. Habetur autem hoc verbum expresse 1 Tim a. 4. et A. saepe alibi. ME Promissio gratiae est uniuersalis, ut habetur Matth. i. Venite ad me omnes , qui laboratis, onerati estis. Ioan. 3. Sic Deus dilexit mundum , ut aliustium unigenitum daret, ut omnis qui credit in eum , non pereat, sed habeat vitam

aeternam Rom. 3. Iusticia laei per fidem Iesii Christi, in omnes iuper omnes qui credunt. Ad haec, Mandatum Christi Matthaei 28 uniuersale est Ite in mundum, niuersum, irae dicat Euangelium omni

creaturae. Qui crediderit4 baptigatusfuerit, saluus erit. Qui reris non crediderit,