장음표시 사용
111쪽
Ponere poSSent; certumque ei roi tempus constituitur. Quo cum esset ΡoStero die Ventum, magna utrimque multi- 5tudo conVenit; magnaque erat eXSpectatio eiu S rei, atque
omnium animi intenti esse ad pacem Videbantur. Qua 6 ex frequentia T. Labienus prodit et superbissima oratione de Pace conqueri atque altercari cum Vatinio incipit. Quorum mediam orationem interrumpunt subito undique Ptela missa, quae illo obtectus armis militum vitavit; vulnerantur tamen complures, in his Cornelius Balbus, M. Plotius, L. Tiburtius, centuriones militesque nonnulli. Tum Labienus: 'Desinite ergo de compo8it ne loqui: nam 8 nobis nisi Caesaris capite relato mae e88e nulla poteSt.'
Januae titia 20. ΙSdem temporibuS M. Caelius Rufus praetor 1V'h μμ ' causa dobitorum suscepta inito magistratu tribunal Suum iuXta C. Trebonii, praetoris urbani, sellam collocavit et, si quis appellavisset de aestimatione et de solutionibus, quae per arbitrum fierent, ut Caesar ΡraeSenS conStituerat, fore Se auxilio pol licebatur. Sod fiebat aequitate docroti 20t humanitate Trebonii, qui his temporibus clementer et moderate ius dicendum existimabat, ut reperiri non ΡoSSent, a quibus initium appellandi nasceretur. Nam 3 fortaSSe inopiam excusare et calamitatem aut proprium Suam aut temporum queri et difficultatos auctionandi proponere etiam mediocris est animi; integras vero tenere ΡΟSSeSSioneS, qui Se debere fateantur, cuius animi aut cuius impudentiae est 3 Itaque, hoc qui ΡOStularet, reperie- 4batur nemo, utque ipSiS, ad quorum commodum pertinebat, durior inventus est Caelius. Et ab hoc profectus 5 initio, ne frustra ingreSSus turpem CauSam rideretur, legem promulgavit, ut SeXenni die sine .uSuris creditae
112쪽
unam, qua mercedeS habitationum annuas conductoribus
2 donavit, aliam tabularum noVarum; impetuque multitudinis in C. Trobonium facto et nonnullis vulneratis 3 oum do tribunali deturbavit. De quibus rebus Servilius consul ad Senatum rettulit, Senatusque Caelium ab re publica removendum cen Suit. Hoc decreto eum consul senatu prohibuit et contionari conantem de rostris 4 deduxit. Illo ignominia et dolore permotuS palam Se ΡΓΟ-ficisci ad Caesarem simulavit; clam nuntiis ad Milonem missis, qui Clodio interfecto eo nomine erat damnatuS, atque eo in Italiam evocato, quod magnis muneribus datis gladiatoriae familiase reliquias habebat, sibi coniunxit oum atque in Thurinum ad Sollicitandos pastoreS prae-5 misit. Ipse cum Casilinum Venisset unoque tempore Signa eius militaria atque arma Capuae eSSent comprenSR et familia Noapoli visa, quae proditionem oppidi appararet, palosactis consiliis exclusus Capua et perieulum VerituS, quod con Ventus arma ceperat atque eum hostis loco hab0nctum existimabat, consilio destitit atque ab eo itinere
1 22. Interim Milo dimissis circum municipia litteris Se ea, quae inceret, iuSSu atque imperio facere Pompei, quae mandata ad Se per Vibullium delata eSSent, quos 2 ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat. Apud quoS cum proficere nihil poSSet, quibusdam SolutiS ergastulis Compsam in agro Hirpino oppugnare coepit. Eo cum Q. Pediu S praetor cum legione Venisset, lapide totus 3 ex muro periit. Caelius profectus, ut dictitabat, ad Caesarem perVenit ThurioS. Ubi cum quoSdam eius municipii sollicitaret equitibusquo Casesaris Gallis atque Hispanis, qui eo praeSidii causa misSi erant, pecuniam 4 pollicoretur, ab his est interfectus. Ita magnarum i initia rerum, quae occupatione magiStratuum legitimorum sollicitam Italiam habebant, celerem et facilem eXitum
113쪽
23. Libo profectus ab Orico cum claSSe, cui praeerat, 1,o ς. 'λά n rium quinquagintis Brundi Sium venit insulamque
quae contra portum BrundiSinum eSt, occuparit, quod praestare arbitrabatur unum locum, qua neceSSari US DOStris erat egreSSuS, quam omnia litora ne portus cuStodia clausos teneri. Hic repentino adventu naves onerarias quasdam 2 nactus incendit et unam frumento onustam abduxit magnumque noStriS terrorem iniecit, et noctu militibus ac
Sagittariis in terra eXpositis praesidium equitum deiecit 3 et adseo loci opportunitate proiecit, uti ad Pompeium litteras
mitteret, naves reliquas, Si vellet, subduci et refici iub0ros: Sua classe auxilia CaeSaris SeSe prohibiturum. 24. Erat eo tempore Antonius Brundisii; is virtuto 1 militum confisus Scaphas navium magnarum circiter Sexaginta oratibuS pluteiSque contexit eoque milites delectos imposuit atque eas in litore pluribus locis separatim dis-ΡOSuit naveSque triremeS duas, quas Brundisii fauisendasCUTRVernt, Per enia Sam eXercendorum remigum ad fauces
portu S prostire iuSSit. Has cum audacius progressas Libo 2 vidi ASet, Speran S intercipi posSe quadriremeS quinque ad eas misit. Quae cum navibuS noStriS RΡΡΓΟΡinquaSSent, noStri, ut erat imperatum, in portum refugiebant, illi studio incitati incautius sequebantur. Iam ex omnibuS 3 partibus subito Antonianae scaphae Signo dato se in hostes incitaverunt primoque impetu unam ex his quadriremibus cum remigibuS defensoribuSque SutS OeΡerunt, reliquaSturpiter refugere coegerunt. Ad hoo detrimentum accessit, 4 ut equitibus per oram maritimam ab Antonio dispositis aquari prohiberentur. Qua neceSSitate et ignominia Permotus Libo discessit a Brundisio obsidionemquo
25. Multi iam menses transierant et hiems praecipita- 1
verat, neque BrundiSio naves legionesque ad Caesarem veniebant. Ae nonnullae eius rei Praeter SSae oecaSioneS
114쪽
Caesari videbantur, quod certi Saepe flaVorant Venti, 2 quibus neceSSario committendum existimabat. Quantoque eius ampliuS ΡroceSSerat tempori S, tanto erant alacriores ad custodias, qui claSSibus Draeerant, maioremque fidu-3 ciam prohibendi habebant; et crebris Pompei litteris castigabantur, quoniam Primo Venientem CaeSarem non prohibuissent, at reliquoS eius exitus i estirent, duriusque cotidie tempus ad transportandum lenioribu S ventis eX-4 Spectabant. Quibus rebus permotus Caesar Brundisium ad suos severius Scripsit, naeti idoneum ventum ne occasionem navigandi dimitterent, sive ad litora Apolloniatium sive ad Labeatium cursum deri-5 gere atque eo nuVes eicere BOSSent. Haec a custodiis classium loca maxime Vacabant, eum Se longiuS a Portibus committere non auderent.1 26. Illi adhibita audacia et virtute administrantibus M. Antonio et Fufio Caleno, multum ipsis militibus hortantibus neque ullum periculum Dro Salute Caesaris
2 dio Apolloniam praetervehuntur. Qui eum eSSent ex Continenti visi, C. Coponius, qui Dyrrachii classi Rhostiao praeerat, ΠRVeS eX Portu educit, et cum iam noStris remissiore Vento appropinquaSSet, idem Ster increbruit nostrisque 3 praesidio fuit. Neque Vero ille ob eam causam conatu desistebat, sed labore et perSeverantia nautarum etiam vim tempeStatis Superari poSSe Sperabat PraeterVectoSque Dyrrachium magna vi venti nihilo Selius Sequebatur. 4 Nostri usi Fortunas beneficio tamen impetum claSSiStimebant, si forte Ventus remiSiSSet; et nacti portum, qui appellatur Nymphaeum, ultra Lissum milibus pas- Suum tribuS, eo nave S introduxerunt - qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus - leviuSque 5 tempestati S quam clasSis periculum existimaverunt. Quo simulatque introitum est, incredibili felicitato Auster qui por biduum flaverat, in Africum Se vertit.
115쪽
27. Hic subitam commutationem fortunae videre 1 licuiu: qui modo sibi timuerant, hos tutissimus portus recipiebat; qui nostris naribus periculum intulerant, de
suo timere cogebantur. Itaque tempore commutato tom- 2pestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit, ita ut
ad unam omnes constratae numero Sedecim eliderentur et naufragio interirent, et eX magno remigum ΡΓΟΡugnatorumque numero Ρ S ad Scopulos allisa interfico tur, pars ab nostris detraheretur; quoS omneS ConServatos Caesar domum remisit. 28. Nostrae naves duae tardius cursu confecto in 1 noctem coniectae, cum ignorarent, quem locum reliquae cepiSSent, contra Lissum in ancoris constiterunt. Has 2
sc hiS minoribusque navigiis compluribus immissis Otacilius Crassus, qui USSi Praeerat, e iamrere parisbist; simul de deditione eorum agebat et incolumitatom deditis pollicebatur. Harum altera ducentos viginti e legiono 3
tironum Sustulerat, altera ex veterana Paulo minuS ducentoS.
Hic cognosci licuit, quantum esset hominibus prae- 4sidii in animi firmitudine. Tironea enim multitudine navium perterriti et Salo nauseaque confecti iureiurando accepto, nihil iis nocituros hostes, se Otacilio dediderunt; qui omnes ad eum producti confra religionem iuris iurandi in eius consp0otu crudelissime interficiuntur. At voteranae legionis milites, item conflictati et tom- 5pestatis et Sentinae Vitiis, neque ex pristina virtute remittendum aliquid putaverunt et tractandis condicionibus ot simulatione doditionis extracto primo noctis tempore gubernatorem in ferram navem eicere cogunt; ipsi idoneum locum nacti reliquam noctis partem ibi 6 confecerunt et luco prima missis ad eos ab Otacilio equitibuS, qui eam partem orae maritimae obSerVabant circiter quadringentis, quique eos armati ex praesidio secuti sunt, Se defonderunt et nonnullis eorum intorseolis
116쪽
1 29. Quo facto conventus civium Romanorum, qui Lissum obtinobant, quod oppidum iis antea Caesar attribuerat muniendumque CiarnVernt, Antonium recepit omnibusque
robus iuvit. Otacilius sibi timens ex oppido fugit et ad 2 Pompeium pervenit. Expositis omnibus copiis AntoniuS, qutarum erat Summa Veteranarum trium legionum uniusque tironum et equitam octingentorum, plern Sque
navos in Italiam remittit ad reliquos milites equitos-3 que transportandoS; pontone S, quod eSt genUS naVium Gallicarum, Lissi relinquit, hoc consilio, ut, si forte
Pompeius vacuam exiStimnnS Italiam eo traiecisset exercitum, quae opinio orat editu in Vulgus, aliquam Caesar ad insequendum ineuitatem haberet, nuntiosque ad 4 eum color iter mittit, quibus regionibus eXercitum exposuisset et quid militum transvexisset. 1 30. IInoo eodem fere tempore Caesar utque ΡompeiuSCognoSeunt. Nam praetervectus Apolloniam Dyrrachiumque naVeS Viderunt, Sed quo eSSent inde delatae, primis 2 diobus ignorabant. Cognitaque re diversa Sibi ambo con- Silia capiunt: Cae Sar, ut quam primum Se eum Antonio coniungeret, PompeiuS, ut Venientibus in itinere se oppo-3 neres, Si imprudontes ex insidiis adoriri posset; eodemque 30. Mara dio uterque eorum ex Castris Stativis a flumine Apso exercitum educunt, PompeiuS clam et noctu, Caesar palamo atquo intordiu. Sed Caesari circuitu maiore iter erat longius, adverSo flumine, ut vado tranSire posset; Ρompeius expedito itinere, quia flumen ei transeundum non 5 erat, magnis itinoribus ad Antonium contendit. atque ubi eum aDpropinquare cognorit, idoneum locum nactuS 2. April. ibi copias collo avit suosque omneA castris continuit igneS-que fieri prohibuit, quo occultior esset eiuS ad VentUS. 6 Haseo ad Antonium statim per Graecos deferuntur. Ille missis ad Caesarem nuntiis unum diem sese castris tenuit; I altero die ad eum pervenit Caesar. CuiuS adventu cognito Pompeius, ne duobuA circumcluderetur eXer-
117쪽
citibus, ex eo loco discedit omnibusquo copiis ad Asparagium Dyrrachinorum pervenit atquo ibi idoneo loco
Sommhr 49. 31. ΗiS temporibus Scipio detrimentis quibusdam cir- 1 cum montem Amanum acceptiS imperatorem Se appellaverat. Quo facto civitatibu8 tyrannisque magnas impera- 2 Verat pecunias, item a public is suae provinciae debitam biennii pecuniam exegeras et ab isdem insequontis anni mutuam praeceperat equitesque toti provinciae impera-Verat. Quibus coactis, finitimis hostibus Parthis post so 3 relictis, qui paulo ante M. CraSSum imperatorem inter- fouerant et M. Bibulum in obsidione habuerant, legiones Wintor49 8. o qui te Squo e X Syria deduXerat. Summamque in 4 sollicitudinem ac timorem Parthici belli provincia cum
VeniSSet, ne nonnullae militum Voces cum audirentur SeSe, Contra hoStem Si ducerentur, ituroS, contra civem et consulem arma non laturos, deductis Pergamum atque
in locupletissimas urbes in hiberna legionibus maxima Slargitiones fecit et confirmandorum militum causa diriptoridas his civitates dodit. 32. Interim acerbissimo imperatae pecuniae tota pro- 1 vincia erigebantur. Multa praeterea generati mad avaritiam excogitabantur. In capita Singula 2 servorum ac liberorum tributum imponebatur; columnaria, ostiaria, frumentum, militeS, mn, remigeS, tormentis, vecturno imperabantur; cuiuS modo rei nomen reΡeriri poterat, hoc Satis esSo ad cogendas pecunias Videbatur. Non Solum urbibus, sed paene vicis castellisque singulis 3 singuli cum imperio praeficiebantur. Qui horum quid acerbissime crudelissimoque fenerat, is et Vir et civis optimus habebatur. Erat plena lictorum et apparitorum 4 provincia, differta praeieoti S atque eXaetoribu S, qui praeter imperataS pecuniaS Suo etiam priVato compendio Serrie-
118쪽
DE BELLO CIVILIbant: dictitabant enim se domo patriaque eXpuISOS omnibuS neceSSaritS egere rebuS, ut honeSta praescriptione rem 5 turpissimam tegerent. Accedebant ad haseo gravissimae usurae, quod in bello plerumque accidore consuevit univorsis imperatis pecuniis; quibus in rebus prolationem dioi donationem esse dicebant. Itaque aeS alienum PTO-6 vinciae seo biennio multiplicatum eSt. Neque minus ob
eam causam civibuS RomaniS eius Ρrovinciae, Sed in Singulos conventus SingulaSque ciritateS certae pecuniae imperabantur, mutuaSque illaS ex Senatus consulto exigi dictitabant; publicanis, ut in Syria fecerant, insequentis anni vectigal praeceptum est mutuum.1 33. Pra0terea Ephosi a fano Dianae depositas antiquitus pocunias Scipio tolli iubebat. Certaquo ei rei die constituta cum in fanum venturus esset adhibitis compluribus ordinis
Senatorii, quos ad VooaVerat, litterae ei redduntur a Pompeio, mare transisse cum legionibuS CaeSarem: properaret 2 ad se cum exercitu venire omniaque posthaberet. His
litteris acceptis, quos advocaVerat, dimittit; ipse itor in Macedoniam parare incipit paucisque post
diebus est profectus. Haec res Ephe8iae pecuniae salutem attulit. 1 34. Caesar Antonii exercitu adiuncto, doducta orico legione, quam tuendae orae maritimae cauSa ibi posuerat, tomptandas sibi provincias longiuSque procedendum 2 existimabat: set cum ad eum ex Thessalia Aetoliaque legati venissent, qui praeSidio GSSo pollicerentur earum gentium civitates imperata facturaS, L. Cassium Longinum cum legione tironum, quae appellabatur VioeSimn Septima, atque equitibus ducentis in Thessaliam, C. Calvisium Sabinum cum cohortibuS quinque paucisque equitibus in Astoliam misit; maxime eos, quod erant ΡΓΟΡinquBe6. April. regiones, de re frumentaria ut providerent, hortatus est. 3 Cn. Domitium Calvinum cum legionibus duabus, undecima et duodecima, ot equitibus quingentis in Mac0doniam
119쪽
proficisci iussit; cuius proVinciae ab ea parte, quae libera 4
appellatur, MenedemUS, princeΡS earum regionum, miSSUS legatus omnium Suorum eXcellenS Studium profitebatur. 35. Ex his Calvisius primo adventu Summa omnium 1 Aetolorum receptu S voluntate praesidiis adversariorum Calydono et Naupacto deiectis omni Aetolia potitus es f. Cassius in Thoas aliam cum legione pervenit. Hic cum 2 essent faetiones duae, Varia voluntate civitatum utebatur: HegeSaretoS, VeteriS homo potentiae, Pompeianis rebus studebat: Petraeus, Summae nobilitatis aduleSoens, Suis Re Suorum opibus CaeSarem eniXe iuvabat. 36. Eodemque tempore Domitius in Macedoniam 1 venit; et cum ad eum frequentes civitatum legation os conVenire coepiSSent, nuntiatum est adesse Scipionem cum legionibus, magna opinione et fama hominum; nam plerumque in novitate rem fama antecedit. Hic nullo 2 sangJuni. in loco Macedoniae moratus magno impetu tendit ad Domitium et, cum ab eo milia passuum viginti afuisset, subito se ad Cassium Longinum in Thessaliam convertit. Hoc adeo celeriter fecit, ut simul adesse et ventro nuntia- 3retur, et quo iter e editius faceret, M. Favonium ad flumen Aliacmdnem, quod Macedoniam a Thessalia dividit, cum cohortibus octo praesidio impedimentis legionum reliquit castellumque ibi muniri iussit. Eodem tem- 4pore equitatus regis Cotyis ad castra Cassii advolavit,
qui circum Thessaliam esse consuerat. Tum timore Per- 5 torritus Cassius cognito Scipionis adventu visiSque equitibus, quos Scipionis osse arbitrabatur, ad monteS Se Con- Vertit, qui Thessaliam cingunt, atque ex his locis Ambraciam versus iter facere coepit. At Scipionem prope- 6rantem Sequi litterae sunt consecutae a M. Favonio, Domitium cum legionibus adesse neque se praesidium, Ubi constitutus esset, Sine auxilio Scipionis tenere posse. Quibus 7 littoris acceptis consilium Scipio iterque commutat; CaS-sium sequi desistit, Favonio auxilium ferre contendit.
120쪽
8 Ita tuo diem ac noctem continuato itinere ad eum por-Venit, tam opportuno tempore, ut simul Domitiani exercitus pulvis corneretur et primi antecursores Scipionis viderentur. Ita Cassio industria Domitii, Favonio Scipionis celeritas salutem attulit. 1 37. Scipio biduum in castriA stati vis moratus ad flumen. quod inter eum et Domitii castra fluebat, Aliacmonem, tertio dio prima ludo eXercitum vado traducit et castris positis postero die mane copiaS ante frontom caStrorum 2 instruit. Tum Domitius quoque Sibi dubitandum non putaVit, quin productis legionibus proelio decertaret. Sed cum eSSet inter bi Da castra CampuS circiter milium paS- suum duorum, Domitius castris Scipionis aciem suam 3 subiecit, illo a vallo non discedere perSeveruVit. Ae tamennogre retentis Domitianis militibus est factum. ne proelio Contenderetur, et maxime, quod rivus difficilibus ripis subiectus castris ScipioniS progreSSuS noStrorum impe- 4 diebat. Quorum studium alacritatemque pugnandi cum cognovisset Scipio, SuSpicatus fore, ut postero die aut
invitus dimicare cogeretur aut magna cum infamia castris Se contineret, qui magnu eum eXSpectatione VeniSSet,
temere progreSSus turpem habuit exitum et noctu noconelamatis quidem vasis flumen transiit atque in eandem startem, e X qua Venerist, rediit ibique prope flumon 5 edito natura loco castra posuit. Paucis diobus interpositis noctu insidias equitum collocavit, quo in loco superioribus foro diobus nostri pabulari consuerant; et cum cotidiana con Suetudine Q. Varus, praefectus equitum Domitii, Venis-6 sol, subito illi ex insidiis consurrexerunt. Sed nostri fortitor impetum eorum tulerunt celeriterque ad SuOS quiSque ordines rediit atque ultro universi in hostes impetum fecerunt. Ex his circitor octoginta interfectis, reliquis in fugam coniectis, duobuS amiSSis in QRSun Se reeeserunt.1 38. His rebus gestis Domitius sperans Scipionem ad pugnam elici posse simulavit sese angustiiS rei frumen-