장음표시 사용
71쪽
Caesar rolictis impedimentis cum legionibus Subsequitur, praesidio paucas cohortes relinquit; has hora decima sub-Sequi, BabulistoreS, equiteSque reVocari iubet. Celeritor equitatus ad cotidianum itineris officium revertitur. Pugna- 5tur acriter ad noriSSimum agmen, adeo ut Paene terga conVertant, complureSque militeS, etiam nonnulli centuriones, interficiuntur. InStrebat agmen Caesaris atque universum imminebat. 81. Tum Vero neque ad explorandum idoneum locum 1 castris neque ad progrediendum datis facultate con- Sistunt necessario et procul ab aqua et natura iniquo loco onStra ponunt. Sed isdem de causis Caesar, quae 2 Supra Sunt demonstratae, proelio amplius non lacessit; oo die tabernacula statui paSSUS non eSt, quo PuratioreSeSSent ad insequendum omnes, Sive noctu sive interdiu erumperent. Illi animadverso vitio castrorum tota nocte 330. Juli. munitiones proferunt castraque castris conVertunt. Hoc
idem postero die a prima luce faciunt totumque in ea re diem Consumunt. Sed quantum opere processerant et 40aStra protulerant, tanto aberant ab aqua longiuS, et praesenti malo aliis malis remedia dabantur. Proxima b
die praesidio in castris relicto universas ad aquam COPiaSedueunt, pabulatum emittitur nemo. His o os suppliciis 6 male haberi Caesar et necessariam subire deditionem quam proelio decertare malebat. Conatur
tamen eos Vallo fossaque circummunire, Ut quam mRXime repentinaS eorum eruptiones demoretur; quo DeeeSSario
deScensuros existimabat. Illi et inopia pabuli adducti vel quo essent an iter expeditiores, omnia sarcinaria iumenta intortici iubens. 82. In his oporibus consiliisque biduum consumitur; 11. August. tertio die magna iam pars operis CaeSariS proceSSerat.
Illi impestiendas reliquas munitionis causa hora circiter nona Signo dato legiones educunt aciemque sub castris
72쪽
2 instruunt. CaeSar ab opere legiones revocat, equitatum omnem conVenire iubet, aciem instruit; contra opinionem enim militum famamque omnium ridori proelium defu-3 gisse magnum detrimentum afferebat. Sed isdem causis, quae Sunt cognitae, quo minuS dimicare vellet, moVebatur, atque hoc etiam magis, quod spatii brevitato etiam in fugam coniectis adversariis non multum ad Summam 4 victoria iuvare poterat. Non enim amplius pedum milibus duobus a castris castra distabant. Hinc duas partes acies occupabant duae; tertia vacabat ad incursum atque 5 impetum militum relicta. Si proelium committeretur, PropinquitaS onStrorum celerem SuperatiS eX fuga receptum dabat. Hac de causa constituerat signa inferentibus reaistere, Brior proelio non laee S Sere. 1 83. Acios erat Afraniana dupleX legionum quinque, tortium in subsidiis locum alariae cohortes obtinebant; 2 Caesaris triplex, Sed primam aciem quaternae cohorteS eX quinque legionibus tenebant, has subsidiariae ternae et rursus aliae totidem suae cuiusque legionis Subsequebantur; sagittarii funditorosque media continebantur Reie, equi-3 tatus latora cingebat. Tali modo instructa acie tenere uterque propoSitum videbatur: Caesar, ne nisi coactus proelium committeret; illi, ut opera Caesaris impedirent.
4 tinentur; inde utri quo in castra discedunt. Postero die g. munitiones institutas Caesar parat porticem; illi vadum 5 fluminis Sicoris tomptare, Si tranSire poSSent. Quis Teanimadversa Caesar Germanos levis armaturae equitumque partem flumen traicit crebrasque in ripis custodias disponit.1 84. Τandem Omnibus rebus obsessi, quartum iam diem sine pabulo retentis iumentiS, aquae, lignorum, Du- menti inopia colloquium polunt et id, si fieri possit, 2 semoto a militibus loco. Ubi id a Caesare negatum et, palam Si colloqui vellent, concessum est, datur obsidis loco
73쪽
Cnosari filius Afranii. Venitur in eum locum, quem CaeSardelegit. Audiente utroque exercitu loquitur Afranius: 3Non esse aut imi8 aut militibus 8u8cen8endum, quod fidem
erga imperatorem Suum Cn. Pompeium con8ervare voluerint.
Sed satis iam fecisse officio εatisque 3upplicii tuli88e per- 4pe OS Omnium rerum inopiam: nunc vero paene ut fera8 circumretitos pro beri aqua, prohiberi ingre88u, nequec Orpore dolorem neque animo ignominiam ferre po88e. Itaque 5 se victo8 confiteri: Orare atque ob8ecrare, 8i qui locus mi8ericordiae relinquatur, ne ad ultimum 8upplicium progredi nec Se habeat. Haec quam potest demississime et Subiectissime eXΡΟnit. 85. Ad ea Caesar respondit: Nulli omnium has par- 1 tes vel querimoniae vel mi8erationis minus conveni88ρ. Reliquos enim omne8 Officium Suum prae8titi88e εe, qui 2 etiam bona condicione, et loco et tempore aequo, confligere nolueris, ut quam integerrima e88ent ad pacem Omnia ἰ e ercitum Suum, qui iniuria etiam accepta 8uisque interfecti8, quo8 in sua pote8tate habuerit, con8ervarat et leaeerit: illius denique Mercitus milites, qui per 8e de concilianda pace egerintἰ qua in re omnium Suorum vitae con8ulendum putarint. Sic omnium ordinum partes in misericordia con8ti- 3ti88e, ip8OS duces a pace abhorrui eοῦ ρο8 neque colloquii neque indutiarum iura εervasse et homines imperitos et per colloquium deceptos crudeli88ime interfecisse. Accidi8se 4
igitur his, quod plerumque hominibus nimia pertinacia
atque arrogantia accidere 3oleat, uti eo recurrant et id cupidi38ime petant, quod paulo ante contemmerint. Neque nunc 5 se illorum humilitate neque aliqua temporis opportunitate
Neque enim 8eae legiones alia de causa missas in Hispaniam 6 septimamque ibi con8criptam, neque tot tanta8que cla88e8 parataS neque Summi8sos duces rei militaris peritos. Nihil Thorum ad pacandas Hispanias, nihil ad usum provinciae
74쪽
MONiδum, quae propter diuturnitatem pacia nullum auxilium 8 desiderarit. Omnia haec iam pridem contra Se parari: in εe novi yeneris imperia con8titui, ut idem ad portas urbanis praesideat rebus et dual bellicosi88imas Provincias ab8ens 9 tot annos obtineat: in δε iura magi8tratuum commutari, ne eae praetura et con8ulatu, ut Semper, Sed per paucos Probati et electi in provincias mittantur: in Se aetatia eaecu8ationem
nihil valere, quin θuperioribus bellis Probati ad obtinendos
10 eaeercitu8 e centur: in Se uno non 8ervari, quod 3it Omnibus datum 8emper imperatoribus, ut rebus feliciter gestis aut cum honore aliquo aut certe 8ine ignominia domum revertatur 11 eaeercitumque dimittat. Quae tamen omnia et Se tuli88e patienter et esse laturum: neque nunc id agere, ut ab illis abductum eaeercitum teneat twe, quod tamen εibi difficile non sit, εed 12 ne illi habeant, quo contra 3e uti posSint. Proinde, ut GSet dictum, provinciis eae cederent eaeercitumque dimit terent: εi id εit factum, 8e nociturum nemini. Hanc unam
atque eaetremam e88e paci8 condicionem.
1 86. Id vero militibus fuit pergratum et iucundum, ut eX ipsa Significatione cognosci potuit, ut, qui aliquid iusti
incommodi eXSpectarissent, ultro praemium miSSionis fer-2 rent. Nam cum de loco et de tempore eius rei controverSia inferretur, et Voce et manibuS universi ex vallo, ubi constiterant, Significare coeperunt, ut statim dimitterentur, neque enim interposita fide firmum esse poSSe, Si in 3 aliud tempus differretur. Paucis cum eSSet in utramque
partem Verbis disputatum, res huc deducitur, ut ii, qui habeant domicilium aut possessiones in HiSpania, Statim,4 roliqui ad Varum flumon dimittantur; ne quid iiS noceatur
neu quis invitus sacramentum dicere cogatur, a CaeSare
1 87. Caesar ex eo tempore, dum ad flumen Varum Veniatur, Se frumentum daturum pollicetur. Addit etiam, ut, quae quiSque eorum in bello amiserit, quae sint penes militeS SUOS, HS, qui amiSerint, restituantur; militibus aequu
75쪽
facta aestimatione pecuniam pro his rebus dissolvit. QuaSeumque BOSten controversias inter se milites habu - 2 erunt, Sua Sponte ad CaeSarem in ius adierunt. Petreius 3 atque Afranius, cum Stipendium ab legionibus paene seditione facta flagitaretur, cuius illi diem nondum venisse dicerent, CaeSar ut cognoSceret, POStularunt, eoque utrique, quod statuit, contenti fuerunt. Parte circiter tertia eX0r- 41. Aug. citus eo biduo dimiSSa duaS legiones SuaS antecedere, reliquas subsequi iussit, ut non longo inter Se Spatio castra facerent, eique negotio Q. Fufium Calenum legatum praefecit. Hoc eius praescripto e X Hispania ad Varum 5 flumen est iter factum, atque ibi reliqua pars exercitus dimi SAn e St.
76쪽
1 1. Dum haec in Hispania geruntur, C. Trebonius legatus, qui ad oppugnationem MaSSiliae relictuS erat, duabus ex partibuS aggerem, Vinea S turre Sque ad 2 oppidum agere instituit. Una erat proxima portui nuVulibu Sque, altera ad portam, qua est aditus ex Gallia 3 atque Hispania. Massilia enim fere tribus ex partibus mari alluitur; reliqua quarta est, quae aditum habet taterra. HuiuS quoque Spatii parS ea, quae ad arcem Pertinet, loci natura et valle altissima munita longam et diffi- 4 cilem habot oppugnationem. Ad ea perficienda opera
C. Trebonius magnam iumentorum atque hominum multitudinem ex omni provincia evocat; vimina materiamque comportari iubet. Quibus comparatis rebuS aggerem in altitudinem pedum octoginta exStruit.
1 2. Sed tanti orant antiquitus in oppido omnium
rerum ad bellum apparatus tantaque magnitudo tormentorum, ut eorum vim nullae contextae viminibus vineae 2 SUStinere possent. ASSeres enim pedum duodecim cuspidibus praefixi atque hi maximis ballistis missi per quattuor
3 ordinos oratium in terra defigebantur. Itaque pedalibus tignis coniunctis inter Se porticuS integebatur, atque hae 4 agger inter manus Proferebatur. Antecedebat testudo Pedum Sexaginta aequandi loci causa, facta itom ex fortissi- S tigniS, convoluta omnibus rebus, quibus ignis iactus 5 ot lapides dolendi possent. Sed magnitudo operum, alti-
77쪽
tudo muri atque turrium, multitudo tormentorum omnem
administrationem tardabat. Crebrae etiam per Albicos seruptiones fiebant eX oppido ignesque aggeri et turribus inferebantur; quae facile nostri milites repellebant magnisque ultro illatis detrimentis eos, qui eruptionem fecerant, in oppidum reiciebant. 3. Interim L. Nasidius a Cn. Pompeio cum ola a se 1 narium Sedeoim, in quibus paucae erant aeratae, L. Domitio Massilisensibusque subsidio missus freto Siciliae imprudente atque inopinante Curione pervehitur appulsisque 2
MESSanam navibus atque inde propter repentinum terrorem principum ne SenatuS iuga facta navem ex navalibus eorum deducit. Hac adiuncta ad reliquaS naves cursum 3 Massiliam versus perficit praemiSStaque clam navicula Domitium Massiliensesque de Suo adventu certiores facit eoSque magnopere hortatur, ut rurSus cum Bruti classe additis suis auxiliis confligant. . Massilienses post SuΡerius incommodum veteres 1
ad eundem numerum ex naVulibuS ProductaS ΠRVeS refecerant Summaque induStria armaverant - remigum
gubernatorumque magna copia SuΡΡetebat - Ρiscatorias- 2que adiecerant atque contexerant, ut essent ab ictu telorum remiges tuti; has Sagittariis tormentisque compleverunt. Tali modo instructa classe omnium Seniorum, matrum 3 familiae, virginum precibus et fletu excitati, extremo tempore civitati Subvenirent, non minore animo ac fiducia, quam ante dimicaverant, naves conscendunt. Communi 40nim fit vitio naturae, ut invisitatis atque incognitis rebus magis confidamus VehementiuSque exterreamur; ut tum accidit. Adventus enim L. Nasidii summa spe et voluntate vivitatem compleverat. Nauti idoneum Ventum ex portu o31 Juli. ΘMUnt et Tinroenta, quod est castellum Massiliensium, ad Nasidium perveniunt ibique naves expediunt rurSuSque se ad confligendum animo confirmant et conSilia communicant. Dextra pars attribuitur Massiliensibus, sinistra Nasidio.
78쪽
1 5. Eodem Brutus contendit aueto navium numero. Nam ad eas, quae factae erant Arelate Per CaeSarem, captivae Massilien Sium accesserunt SeX. Has Superioribus 2 diobus reiecerat atque omnibus rebuS instruxerat. Itaque SuoS cohortistuS, quoS integrΟS SuΡerarissent, ut victos contemnerent, PlenUS Spei bonae atque animi adversus eos Proficiscitur.3 Facito erat ex castris C. Trebonii atque omnibus Superioribus locis prospicere in urbem, ut omniS iuVentia S, quae in ΟΡΡido remnnSerni, omneSque Superioris aetatis cum liberis atque uXoribus ex publicis locis custodiisque aut muro ad caelum manus tenderent aut templa deorum immortalium adirent et ante simulacra proiecti victoriam ab his e OScerent. 4 Neque erat quisquam omnium, quin in eiuS diei casu Suarum 5 omnium fortunarum eventum conSiStere oriStimaret. Nam et honosti ex iuvontute et cuiusque aetatis amplissimi nominatim evocati atque obSeernti nRVeS ConSCenderant, ut,
si quid adversi accidisset, ne ad conandum quidem sibi quidquam reliqui fore viderent; Si Superarissent,vel domesticis opibus vel externis auxiliis de salute urbis confiderent.1 6. Commisso proelio Massiliensibus res nulla ad virtutem defuit; sed memoreS eorum PraeceΡforum, qURO paulo ante ab Suis acceperant, hoc animo decertabant ut nullum aliud tempus ad conandum habituri viderentur et, quibus in pugna Vitae periculum accideret, non ita multo se reliquorum civium fatum antecedere exiStimarent, quibus urbe capta eadem esset belli fortuna patienda. 2 Diductisque nostris paulatim navibus et artificio gubernatorum et mobilitati navium locus dabatur; et si quando nostri facultatem nacti ferreis manibus iniectis navem religaverant, undique Suis laborantibus Succurrebant. 3 Neque vero coniuncti Albici comminus pugnando deficiebant neque multum cedebant virtute nostris. Simul ex minoribus navibus magna vis eminuS miSsa telorum multa nostris imprudentibus atque impeditis vulnera inferebant.
79쪽
ConSpicataeque naVes triremes duae navem D. Bruti, 4 quae eX insigni facile agnosci poterat, duabus ex partibuS sese in eam incitaverunt. Sed tantum re provisa Brutus celeritate naris enisus eSt, ut parVo momento antecederet. Illao adeo graviter inter So incitatae conflixerunt, ut vehe- bmentissime utraque ex concurSu ltabor et, altera Vero praefracto rostro tota collabefieret. Qua re animadversa, 6 quae ΡroXimae ei loco eX Bruti claSse naVeS erant, in eas impeditas impetum faciunt celeriterque ambas deprimunt 7. Sed Nasidianae naves nullo usu fuerunt celeriter- 1que Pugna eXeeSSerunt; non enim has aut conspectus patriae aut propinquorum praecepta ad extremum Vitae periculum adire cogebant. Itaque ex eo numero navium 2
nulla desiderata est; ex Massiliensium claSSe quinque Sunt deΡreSSae, quisituor captae, una cum NaSidianis profugit; quae omneS citeriorem Hispaniam petiverunt. At ex 3 reliquis una praemissa Massiliam huius nuntii perferendi gratia cum iam appropinquaret urbi, omnis Sese multitudo ad cognoscendum effudit, et re cognita tantus luctus excepit, ut urbs ab hostibus capta eodem VeStigio Videretur. Massilienses tamen nihilo setius ad defensionem 4 urbis reliqua apparare eo OP erunt. 8. Est animadversum ab legionariis, qui dextram partem 1 operis admini Strabant, ex crebris hostium eruptionibus magno sibi eSSe praesidio posse, Si pro onStello ne receΡ- taculo turrim ex latere sub muro fecissent. Quam primo ad repentinos incursus humilem parvamque fecerunt. Ηue Se referebant, Si qua maior oppresserat vis; hinc 2 propugnabant; hinc ad repellendum et proSequendum hostem procurrebant. Patebat haec quoquoverSUS sedes triginta, Sed parietam crassitudo pedes quinque. Postea 3Vero, ut eSt rerum omnium magister usus hominum adhibita sollertia, inventum est magno eSSe USui ΡΟSSe, Sihaoc esset in altitudinem turris elata. Id hac ratione
80쪽
DE BELLO CIVILI 1 9. Ubi turris altitudo porducta est ad contabulationem,oam in parietes instruxerunt ita, ut capita tignorum extrema parietum Structura tegerentur, ne quid emineret, ubi 2 ignis hostium adhaeresceret. Hano Super contignationem, quantum tectum plutei ac vinearum passum eSt, laterculo adstruxerunt Supraque eum locum duo tigna tranSVersa iniecerunt non longe ab extremis parietibus, quibuS SUSpenderent eam eontignationem, quae turri tegimento esset futura, Supraque ea signa transversa derectas trabes in-3 iecerunt easque aribus religaverunt. Has trabes paulo longioreS atque eminentiores, quam extremi Parietes erant, effeoerunt, ut eSSet, ubi tegimenta praeΡendere possent ad defendendos ictus ac repellendos, cum infra 4 eam contignationem parieteS e truerentur; enmque OΟΠ- tabulationem summam lateribus lutoque conStrRVerunt,
ne quid ignis hostium nocere poSSes, centoneSDe inSUPer iniecerunt, ne aut tela tormentis missa tabulationem perfringerent aut saxa ex catapultis latericium discuterent. 5 Storias autom OX funibus ancorariis tres in longitudinem parietum turris latas quattuor pectos fecerunt euSque eX tribus partibus, quae ad hostes Vergebant, in eminentibus trabibus circum turrem praependenteS religisVerunt; quod unum genu A tegimenti aliis locis erant o orti nullo toto 6 neque formonio traici posse. Ubi Vero ea parS turriS, quae erat Derfecta, tectu atque munita est ab omni ictu hostium, pluteos ad alia opora abduXerunt; turris fectum Per SeipSum proSSi onibuS OX contignatione primis SuSpendere 2 ac tollere cooperunt. Ubi, quantum Storiarum demissio patiebatur, tantum Olovarunt, intra haec tegimenta abditi atque muniti pari 10S lateribus eXStruebant rurSU Sque alia pressione ad aedificandum Sibi locum expediebant. 8 Ubi tempus altorius contabulationis vidobatur, tigna item ut primo toota Oxtremis lateribus instruebant exque ea
contignatione rursuS Summam contabulationem StoriaSquos elevabant. Ita tuto ac sine ullo vulnere ae periculo Sex