장음표시 사용
31쪽
hi parum mentores edicti divini etiam maritimi belli gloriae cupidi insolenter Graeciae bellum, quid die bellum immo flammam serrumque detestanda audacia vel ipsis de0rum templis intulerunt inare quoniam tantum facinus n0n impunitum poterant serri dii, regerunt superborum Persarum ope et esse cerunt, ut victores discederent ii, a quibus pio semper modestoque animo culti
erant et soti ). Adde quod idem poeta septem illorum ducum, qui Argivorum exercitui praesecti Thebas aggressi sunt, si ab
uno discesseris Amphiarao vale, gravissime notat superbiam '). Ille autem vir propter ipsam animi moderationem et Summae pietatis laudem δεινός nuntio vocatur ).
Postremum de Herodoto quin recte judicaverit Boetii-cher, qui hunc in bellis Graecorum contra Persas describendis id potissim iam secutum esse dicit ); , iit illos pio
ae venerando animo se sua quae omnia latis subjicientes
inh vide in primis verba Darei s. 789 sqq. s. 804 sqq. x vid. Sept. s. 303 sqq. d. alipi. ib. 5IS.' Vide ejus commentationem susceptam de θείω Herodote i isti ne invenitur in programmate amnasii rideri ci-Gui Ielm oro linensis anni DCCCXXX pag. 0 . Cum qu conserre licet Boettigeri sententiam, qui scripsit de Herodoti historia ad carminis epici indolem propius accedente viderius opuscula collecta et edita a Silligi pag. IS sqq. secundum quam duas res maxime illustra Herodotus primum enim oracula sequorum Ope et consilio Omnia tunc temporis administrata esse inter Omnes constet, tum vero gravissimam illam iterumque atque iterum repetitam sententiam de numine astum impotentiorum hominum et arrogantiam deprimente, Sive ut ipse
aliqu0ties appellat deorum qua in fortunatos ferantur invidia.
32쪽
atque eam ipsam ob caussam vera praeditos virtute atque sortitudine, quamquam numero opibusque longe inferiores, numinis divini auxilio feliciter pugnasse ostenderet adversus barbaros impios divini humanique juris superbissimos contemptores ideoque ab ipsis diis odio habitos, ' quin recte igitur judicaverit ille vir doctus, nemo poterit dubitare. Hac igitur nostra disputatione quoniam satis nobis
videmur demonstrasse, cum jam antiquissimis temporibus acerbissima quaeque mala a deo propter scelera perpetrata immissa credita esse, tum de omnibus sere peccatis, quibus homines adversae fortunae tempestates ipsi sibi constarent, sic imprimis Sophoclis aetate statuisse prudentis-Simum quemque, ut ea e Superbia et insolentia quasi e communi quodam sonte emanare pro certo haberet,
si quidem item hic poeta non solum locis, qui passim occurrunt, sed etiam id qu0 infra accuratius exponetur)universo quorundarum sabularum argumento singularem
modestiae laudem celebrat, quod induxit illam Νεμεσιν deam, quae potissimum superbiam putabatur frangere, non temere meo quidem judicio secit. Ut paucos ' tantum locos asseram, Ulixem, quo magis commendetur modestia conveniens ad hominis debilem et fragilem naturam, haec
33쪽
χρ ται. uare laudandus est Petersius, qui contendit'), , Onanem, quae ad 0res pertineat, Sophoclis sententiam ad has dua notione 69 φροσυνη et βρεως revocari. ' Sed ut ad eos locos animuin advertamus, ubi ipsa Nub εσις memoratur, Clytaemnestra mortui restis nuntio allato, exsultans impio gaudio dum lectram his petit: κεῖνος co εχει, καλύος εχει cum inauditam in se admisisset insolentiam, fratris ε μεσιν, quae tantam audaciam ulciscatur, non perperam invocat soror ). Sed etiam hujus vocis vis amplificata in cujuslibet sceleris vindictae abiit significationem, ut γε s βία καὶ νεμ εσις diceretur , εργ' ἀμυνειν κακα μ'). Haec autem dea, cum justa ultrix sit, ne cum Octo νω, qui etiam apud Sophoclem invenitur, confundatur, erit cavendum. eoptolemum etsi Philoctetes, ne praeclaraesagittae detrimento ei sint, racto νον venerari jubet D et
34쪽
Aegisthus, qui corpus restis sibi videtur spectaturus esse,
laeta spe erectus exclamat '): Zευ, δεδορκα φ Db', ανευ φθονον ριεν, ευπιπιωκος, εἰ δ' Πεστιν νεμεσις. οὐ λεγω, tamen non ipse poeta tale numen veneratione prosequitur,
sed illa dum facit loquentem et Philoctetam et Aegisthum,
hoc sibi troposuit, ut salsam quandam visionem et peciem opinionum popularium exprimeret ).
At dii in puniendo non immani ulciscendi cupiditate
ducuntur, neque in peccatis persequendis eorum prorsus desideratur justitia et aequitas. Θεμιδι enim deae tribuebatur tuenda ac servanda ea disciplina, quam mode
35쪽
haud multu in disserat a pietate, laanc virtutem ad Θεμιν detulit Sophocles tuendam, si quidem apud eum canit ehorus de Aegistho et Clytaemnestra'):
Themidis filia Λίκη e Jove suscepta ' item a Sophocle
inducitur. uaecunque enim agunt homines , et χρυσεοντ&ς Λίκας δεδορκεν - μμα ' poenamque exigere non m0ratur ποίνιμος dea alque τὸν duco reliείβεται '). Clytaemnestra Agamemnonem violenta et aede justas filiae immolatae loena. de dissae arbitrata n0n dubitavit. quod conjugi necem parasset, lis excusare ):η γαρ Λίκη νιν ειλεν, Ῥυ ελ ω μονη. Sed cum rem turpissimam honesta praescriptione tegere tentasset, chorus, ubi sceleris perpetrati conscientia sollicitatam somnioque quodam vehementer territam eam vidit, jam bona spe impletus haec edit verba ).ει mi' cri παρύ φρων μύντις φυν καὶ ρωμα λει με να φῶς εισιν ore0μαντις Λίκα. δίκαια φλερομεν χεροῖν κράτη. Et Aegisthum id venientem supplicium justum et debitum jam subiturum conspiciens, approperare eum dicit '):
36쪽
Tum Thebanis, qui Laii caede non contacti in parricida investigando omni modo se adjuvarent, his precatur salutem Oedipus ): τριῖν δε τοῖς αλλοι τι Καδμείοις, - σοις τάδ' ἐσι φρεσκονθ' τε συμμαχος Λίκyχοὶ πάνιες ευ ξυνεῖεν εις ἀεὶ θεοί. Denique Teucrus, quem Atridae fratrem justa sepultura condere vetuerant, haec inimicis imprecatur'): τοιγὰρ Iφ' 'Oλυμ υ του δ' ὁ πρεσβευων πατὴρ μνήμων et Ἐρινυς καὶ τελεσφορος Λίκη
simulque animadvertas velim epitheton illud , τελεσφόρος quod recte interpretatur under, qui , Justitia, inquit , appellatur τελεσφορος, quod nullum scelus inultum patitur esse. Praeter has vero eas a tales, de quibus diximus, quarum unu aperte Versatur in sceleribus puniendis, vulgaris opinio alia quaedam sibi finxerat numina qualia sunt υχη, ' τη, Ἀνώγκη tuae et ipsa quod induxit Sophocles, si quis ausus erit accusare poetae stultam quandam et pravam superstionem, hoc tali judice nullus invenietur neque iniquior neque ineptior. Etenim quia mentibus eorum, quos inducit agentes, istiusmodi insidebat error longe ille quidem lateque diffusus, hominum qui proponuntur loquentes, non ipsius poetae accusanda est superstitio, neque enim υχη illa ' i', 'Aλάσι ωρ,
37쪽
υνέγκη pro numinibus Sophocleis habenda sunt neque ea, quae quivis agens inductus de illis jactat ut sententiae Sophocleae asserendae. At jam de ipsis his numinibus
Primum igitur ut i χην deam in quaestionem Ocemus, nomen appellativum pariter atque Romanorum , sortuna' media est vox ), quare dativus υχη adverbialiter usurpatus' idem valet ac , sorte. Significat igitur vox aliis locis secundam'), aliis adversam ' fortunam. Ac vitae humanae et aequam et iniquam conditionem in sortunae temeritate positam esse, cum pro certo haberet nuntius in Antigonam Sophocleam inductus, haec profitetur'):
Neque se asta dubilat inepte talia jactare'): τι ' ν φοβοῖτ' νθ ρωπoc, ω α της τύχης κρατεῖ, προνοι δ' στὶν ουδενος σα νῆς; εικῆ κρα- τον νῆν, πως δυναιτο ις. Sed nuntius ille probaturus sententiam suam, Si Signiscat Creontem summo dortunae culminae ad ultimum miseriae finem praecipitem tam subito dejectum, quant0pere
38쪽
dissentia a poeta ne in non intelliget, quem non sugerit, Creontem perdidisse temerariani, ita usus erat, in Antigonam et Haemonem silium violentiam, quod quidem nuntium intuentem tantum in miseriam, non convertentem animum ad ejus sontem aperiendum prorsus praeteriit. Deinde quod non alienum sui ab docastae levitate, ad Sophoesis gravitatem quam parum idem Sit conveniens, consideretur velim. Sed qui isto modo de casibus incidentibus statuerunt, agnoscerent iidem auctoritatem υχχὶς deae necesse fuit quapropter Oedipus, cui, cum vix in lucem editus in asperoruin montium solitudine expositus esset, tamen Obtigerat, ut non Olum servatus educaretur in regia domo, sed etiam rex Thebanorum fieret, admirans
hanc fortunae vicissitudinem eo ad dueitur, ut υχης filius sibi videatur esse ). Alio loco Sophocleo TDχην deam
equidem n0n inveni memoratam. Deinde Arar deae notionem, si quam brevissime explicare placet, nomen appellativum Ty a verbo ceco derivandum, quod et nocendi et decipiendi vel mentis aciei occaecandae habet vim, consentaneum est idem valere atque latinam vocem , damnum' vel illam , animi caecitatem. 9ua si h 0mines seruntur cum a nullo, quamvis Sit nefarium, facinore abhorreant, non valde mirandum St, eosdem malorum, quae e eo in Se redundarunt, perspecta gravitate et acerbitate, tam prave sentire de diis, ut horum opera et culpa an inania occaecatum a recta via ad malas artes aberrasse clamitent atque invitum illum quidem et dira necessitate coactum. Ac jam apud Homerum Videmus Agamemnonem violentiam, Iuc invectus
39쪽
erat ii Achillem, et detrimenta, quae inde totus acceperat exercitus, tali modo excusare ):εγω δ' υκ α ιος εἰ M, ἀλλὰ πιν καὶ 1 0ῖρα καὶ ηεροφοῖτις ερινυς, o τε tuo εω ἀγορῆ φρεσὶν εμ βαλ0ν ἄγριον ατθνημα Tι ω 'Aχιλληος ερας αυτος ἀρουρων. quam superstitione ni, cujus apud Homerum etiam alia exstant exempla ), in eo opinionis pravitate positam, ut numen quoddam lominem malis . vexaturum prorSu perturbare ejus mentem et alienare credatur, qua animi perturbatione ad omne nefas, et, quae usa nece S Sario con-Sequuntur, ad omnes calamitates seratur, hanc talem igitur superstitionem, riualem exprimunt ambi 'u0x citat Lyeurgus ):οταν γαρ οργῆ δαιμόνων βλύπιθοινά, τουτ ανι πρωτον ἐξαφαιρεῖΓαι φρενων, τον νουν τον σίλλον, εἰς δε τὴν χείρω τρεπειγνωμην, ν' εἰδῆ ιι 17δεν ων μαρrύνει non alienam esse a vulgi perperam omnia sibi animo effingentis cogitatione, me tragici quidem poetae pularunt,
siquidem scholiast Sophocleus hoe tribulo Aeschylo
locus Aeschyli, quem exhibet Plato ):
40쪽
Duae non inepte polita chorum facit canentem mos enim est tragicorum et impetus, ut dedita opera asserant sententias vulgi sermone tritas, aut a poetis, qui ante suam so ruerunt aetatem, editas, id lio Schneide vinus et recte animadvertit et quibusdam exemplis satis probat '). Sed redeamus ad Agamemnonem Homericum. ui, ubi suam temeritatem in divinae malevolentiae simulationem contulit, statim hanc quae ipsi qui dein videbatur, VerSulam et allacem nocendi rationem in singularem convertit deam, quam ' ιη nomine appellatam si describit ):