De fato Sophocleo, particula prior

41쪽

ODλομενη et μῖν , 'Vπαλοὶ ποδες Ου γαρ π DdMπίλναται, ἀλλ' &ρα η γε κατ' ἀνθρων κράατα βαίνει. Ex ejusmodi caligines indoctorum inimis illusa cum exorta sit AIης deae m0tio, mi numinis omni consilio et ratione destitutos homines in quodvis facinus inducentis, facile nomini appellativo ea subjici poterat nolio, ut significaret malum prosectum ex illo furore quem sive Aordea sive quod malevolum numen hominum anu is creditur injicere. Ἐκ qua significatione in aliam non magna

sui vicissitudo atque mutatio ea, ut esset , nOX gra Vior

vel calamitas divinitus miseris mortalibus immissa ' ' atque saepe nihil indicaret nisi malum omnino et quaslibet res adversas dam vero supra' de Erinye disputantes quod

animadvertimus saepe fieri, ut res effecta rei efficientis

I 299. Aj. s. 353. 829. 949. II 62. x pag. 14.

42쪽

nomine nuncuparetur, etiam id quod affert malum, caussam dico mali vocatur et a ut morbus Philoctetae ). Eadem ratione ex edipi sententia Antigona et Ismena duae sunt

αται, quae

ματρος κοινα ἀπεβλα bro ν ωδῖνος ). Atera vero eam riua in parvi fecerit Sophocles nescio an jam ex eo satis possit colligi, quod nisi haec caneret in Tereo chorus ):των riso ceνθρ-ων ωὰν

δειναὶ κυματοαγεῖς

et ab Iectra invocatur Iuppiter ib. s. 376 379):

43쪽

ατα hoc loco non pro deabus esse habendas, sed signiscare vocem nihil nisi , calamitates V per se patet. Adde quod idem poeta την saepe dicit calamitatem nefario vel temerario facinore contractam ). Oedipus enim et significans suturas piorum Atheniensium res secunda et perstringens siliorum, a quibus nefarie X pulsus erat, impietatem, se dieit esse ): κερ di μ εν οἰκήσαντα ἔ0ῖς δεδεγμενοις, αὐγν ε οῖς πεμφαῖν. Similiter illa τ' de qua loquitur Creon, miseria Stimminens civibus, qui malevolentiam in regem animo haberent reconditam ). Neque quod jacis insania vocatur cirη κακή alia voci subjecta est vis, siquidem ejus et immodestiam et temeritalem poena consecuta erat insania illa. quae cum ita sese habeant, circi illas vexatrices, quae vulgo seruntur, qualesque memoratas invenimus uno loco Sophocleo ipsum potitam pro deabus haberi voluisse quotus quisque contendet Duod ut credam ego certe nullo possum adduci modo. quae Ari deae vulgo tribuebantur, eam S Se e Xa tricem in poenis exigendis nullam justitiae vel aequi-

talis legem sequentem, eadem per errorem multorum communem, sed nihilo minus gravem et manifestum comprehendebantur una etiam υλ σε ορος notione. quae Ialsa

44쪽

opinio unde prosecta sit, si quaeritur, ut de te dea disputantes animadvertimus, honii nes, suorum peccatorum parum memores, illius deae munus versari in sagitiis puniendis cui prorsus fugisset nihil nisi temerariam vexatricem eam esse duxisse, sic opinionis errore capti, quae vera 'Aλώσι ορο sit vis et natura, omnino non intellexerunt. At est Dic Grωρ εφορο δαίμων των τὰ

ἀλασr m rorarκότων et recte Ellenditus') , prima Signi-seatio videtur dei Vindicis atque maleficium quasi comitantis. quod eo loco Sophocleo probatur, ubi edipus in terra Thebanorum, a quibus senex et inops patria ejectus erat, suum dicit ἀλάστορα in perpetuum remansurum esse') Atque in Antigona si legimus ): Aρης δισσοῖσι Φινεὶδαις

de nominis adjecti vi ,ἀλ oeoc' vi si ingeniose animadvertit et cher se dicishoeo bedeia te hier unge sali sovi et ais acheschrei end. In den lutiget Auge de un-schul digen inde verti sindigen sicli sol ori Rachegeister; dies e unden in als ahrgei chen de Rache inge-graben, vel cheae vors telit, ' nisi nominis substantivi signiscatio esset vindicis, sub adjectivo ejusmodi sententia nullo modo potuit subjici Tum vero, id quod jam supra

45쪽

aniin advertimus, cum Vindici munus non respiceretur, fieri potuit, ut λάστωρ significaret vexatorem pariterque atque Ἀτη hominibus sana mente destitutis pravissimi cujusque facinoris auctor esse crederetur quare Hyllus Herculi patri, ut se mortuo in matrimonium duceret dolam, filium oranti et obtestanti, neminem respondet tale aliquid perpetraturum esse, nisi qui ξ λα σε ορων νοσοῖ'), ubi recte scholia Sta , ἐκτὸς ων μανίας καὶ θεηλασίας eque solum deus veXator, sed etiam homo quivis maIescus ἀλύστορος nomine compellebatur: Ajax certe, quod Atridae et Ulixes ultrices suas manus effugerint, sic queritur '): δυς 30ρος, χερὶ μῖν Ιεθῆκα τους λάσιορας. Denique etiam bestia mortifera et vexatrix vocatur apud Sophoclem is βουκολων ἀλάστωρ emeaeum dico leonem '). Praeter hoc vero, de quo modo diximus, veXandi munus, etiam alia quaedam Vis, quae Vitari non posset,

sato tributa Ἀνὰγκης nomine appellabatur luam Thyestestam invictam sibi finxit, ut non dubitaret jactare haec'):rreo τὴν ἀνώγκην ot δ' Ae v ἀνθίσταται,

eum qua Oce conferre placet Simoni deum illud: ἀνύγκη νδε λεοὶ μάχονται. Futura vero sala praesertim ea, quae in totam quandam terram et in univerSam gentel irruerent, cum adiis praefinita necessario rata fieri nemo iret iustias ejus-

46쪽

modi alamitatis imminens ruina quam certo esset conStituta, quo magis illustraretur, verba: νύγκη ἐσι usurpabantur, ut ab Heleno, quem eoptolemus reser prae

dixisse ):

ω εστ αν γκη του παρεστωτος θερ0νς Ποίαν λωνα πῶσαν. Et sata sutura a diis constituta, eum ab oraculis potissimum indicarentur, quaecunque haec praediXerunt quoniam evenire constabat, ejusdem Vocis aptus et consentaneus erat locus in significando ejus rei eventu, quae oraculorum auctoritate nitebatur. Sciscitantem ieitur The-Seum, qua tandem e caussa teocles et Polynices iii Thebas patrem arcessuri essent ubi docuerat Oedipus his '): To θεῖον αυτους ἐξαναγκάσει r0μα

iterum interroganti'):π0D 90 δείσαντες ἐκ χρqσrθρίων; respondet ):o τι σφ' ἀνάγκη id πληγῆναι χθ0νί. Vestis illa Herculi perniciosa cruore essi insecto

venenatae sagittae contagione lineta, eum ei attulisset malum, cujus nullum restabat remedium nullaque inveniri

potuit medela, non inepte dicitur heros vexari doλο - ανάγκη entauri ), simulque hoc modo respicit chorus ad ne eessitatem sati oraculi voce patefacti, secundum quod hoc ipso tempore Herculi de vita discedendum erat 1 At

47쪽

as Phaedra Sophoclea ad excusandam amoris, quo in Hippolytum flagrabat tirpitudinem, si exclamat '): Arny li ει c γυναικεc, ii δ' se εἷς φυγοι georων πόθ', co καὶ Ζευς ἐφορμήσοι κακώ. νοσους δ' ἀνώγκλ et ἐς θελγλάτους φερειν. quam sit levis, quid dico levis immo prorsus inanis hic Verborum praetextus, quis non videt PPostremo si chorus in Oedipo Rege insolentissimum quemque irruere dicit ' εἰς ἀνάγκviris, θ' υ rod χρησίμ0

hoc loco , ἀνύγκ'ν non esse sali vim malum asserentis, quod neques declinari teque vitari possit, sed quod superbiam et impietatem sequatur, nemo non intelliget. Praeter eas, de quibus modo disputavimus, deas satales exstant etiam alia quaedam nomina, quibus satalis illa vis saepe notatur, de quibus deinceps videamus. Omnes, qui inciderent, casus sive secundi sive adversi non e suo arbitrio pendere, neque in sua potestate verticum intelligerent homines, revocabant eos ad divinam quandam vim, cui δαίμονος nomen imponebant, qu0 in universum numen ii vinum significare sciebant ) Illami vide et clierum I. I. pag. 398. D Locii in jam stipi a pag. 23 altillimus totum. De liac vocis δαίμονος significatione et de illa, sectandum quam certum liendam delim denotat, ioc Ioco mitti potest displitatio. Quare eum ille ανδ u lato δαίμων Phil. s. 14403 neque Hercules, neque θ' vid. Schol. neque tempus, quod Schneide vino placet neqlle satalis necessitas dei cujuspiam voluntate constituta, quod quidem Hermann viSum est, possit eSse, Sed Jovem Sic vocari, cujus βουλευμα Hercules detule-

48쪽

fortunae distribuendae vim huic numini tributam invenimus in fragmento quod secundum et cherum ' Teucro sabulae vindicandum est, ubi haec legimus: του δ' an μεγίσroo καὶ σοφωτάτους φρενὶ

διεκπερανθῆ καὶ τελευτηρση βί0ν. εν γὰρ βραχεῖ καθεῖλε κωλίγο χρόν a

cibus, ut abjiceret patriae belli inserendi consilium ipsi

perniciosum oranti respondet'): ταυτα δ' εν ω δαίμονι καὶ ἐδε φυναι χατερ G. Atrocissimae calamitatis rauctor invenitur δαίμων inra vs I 387 recte contendant Elmst eius, edi liliis, Bitti manniis, under, EIlendi ius, non ver Sabitur quaesti nostra in illo Ioco pluribus illustrando. yLI. I. pag. I 39. Secutus sum Ellenditi emendationem, vulgo Iegitur iaci γαγγ'. Τοium Iocum in Iatinum sermonem vertit Cicero Tuscul. III, 293. Vindicatur liae sententia a Nelchero I. I. pag. 217 MAIetae sive , Erigonae fabulae.' Oed. o I. s. I 43S.

49쪽

Oedipo Rege lieni in misero patris interfectore et matris conjuge cum retulisset ζ γγελος ): φοιτα γαρ μῶς εγχος ξαπιῶν πορεῖν,

Sed ne omnibus his locis sententias Sophocleas nobis invenire videamur cavendum est. am Polyniei sororis precibus obsequenti potestas erat abjiciendi impii belli consilii, tum vero etiam impietate sua in patrem hujus

50쪽

Tum ne Oedipum quidem fugit excaecatione oculorum se ipsum sibi auxisse calamitatem sedata enim animi pe turbatione, respiciens ad illud temporis momentum, quo sibi manus intulerat, n0n dubitat profiteri '):

quibus paullo post addit '):

Neque Antigona ruina a δαίριον importata oppressa est, Sed quamquam non ignorabat, Creontem ei minatum esse necem, qui Olynicem conderet terra, tamen Suam tu ita et secuta liberam voluntatem fratre sepeliendo interitum sibi paravit. Postremuin quis fuerit ille δαίμων, qui ex Tecmessae sententia sagitiosa facinora docuit Ajacem'), nemini potest esse ambiguum: Minerva enim illi insaniae furorem immiserat, haud vero temere, sed quia impium consilium Xercitus ducum occidendorum et ceperat et exsecuturus erat heros, licet Tecmessa una cum eo in miseriam ex illa insania prosectam insons incideret neque inepte providens suturam servitutis turpitudinem exclamat'):

Ceterum quoniam δαθιων δίκαι0 memoraturq), sortunas omnes pro libidine, ut ita dicam, ab eo distribui vetamur opinari. Neque igitur temere impertiet πλουτου

ἀξίαν χήριν'), meque injuste favet Agamemnonis libe-