장음표시 사용
81쪽
δαίμονες hae nominanti ir, non possit convertere conclusionem, quasi ubi θεοί memorentur, simul etiam Furiae intelligendae sint atque una cum ceteris diis res agant quae
si fuisset Sophoclis opinio non debuit inducere θεων illas ' ινυας. Minime igitur cetera numina fatalia θεων res agentium ordini inserta sibi potuit singere posita lui quod vel maxime in Oedipo Cotoneo Furiarum amplis eavit numen, vulgarem id fecit secutus sabulam, secundum quam miser ille his numinibus tum animadvertendus tum in dem recipiendus tradebatur.
Finis igitur ut de Furiis disputationi si jam imponendus est, cum de Singulis numinibus, quorum munus in satis distribuendis versari credebatur, deinceps quaeSi- tum sit enucleatumque, nullam eorum esse neque propriam neque communem inter haec et deos potentiam, sed omnem vim fatalem e summo bis θεων sive ,δαιριόνων arbitrio aptum eSSe, non est mirandum, quod non ubique hi diserte significantur ut calamitatis aut prosperi tali auctores, praeSertim eum etiam nostris temporibus haud inusitatus sit sermonis usus non modo, qui est Vitae c0mmunis, sed etiam qualis adhibetur ad tragoediae sublimitatem, eum dico, Secundum quem Saepe inveniuntur voces quales sunt: , Schielisai, Vertia tignis SV quibus personae gravitate X- ornatis vitae casus comparandi tribuantur salva summi dei auctoritate. 9uare ne nostri dei sanctitas hoc tali sermonis usu Ossendatur eum nemo certe timeat, item poetae antiquo eadem libertas vel maxime condonanda atque vindicanda erit.
Numinibus vero, quae dicuntur, satalibus deos Sophocleos superiores esse cum probatum sit, quamvis certa videatur esse haec res, tamen in ea non acquiescemuS.
82쪽
Facile enim quod potest seri, ut ratio, quae inter singulos deos intercedat requiratur enucleanda, praeponaturque quaestio, num omnes eadem auctoritate et potentia ornati sata gubernent, an ovis hoc prae ceteris vel potius unius ejus sit munus, huic rei explicandae operam dare in
Ac primum animadvertatur velim, nihil Sophocli potius suisse, quam ut proponeret talem Jovem, qui Summa et persecta omnium rerum et potentia et scientia nec minus justitia conspicuus esset. Ac praepotentem Jovis naturam vel ejusmodi voces illustrant: o εγας ολυμπιος Σμεγα εν υραν πιυς 33, αναξ 'i. O ων α ντων πιυς πατηρ Dii limo '). am ανακτος nomine quod Ornatur,
etsi eodem etiam alii dii inveniuntur appellati, ut eptunus ), Pluto'), Apollo' atque etiam Tiresias ), secundum
83쪽
ἰω πήν Γαρχε θεων. Ceterum, quod equidem sciam, nemo deorum Sophocleorum praeter eum πατερ o nomine imploratur Ac ne longus sim in explananda re facile perspicua quod Sophocles chorum induet haec praedicantem'): τεὰν δευ, ib)αGιν τίς ἀνδρων Περβα Gία κατάσχοι, τὰν Ουθ' υπνος αἱρεῖ ποθ' ὁ παν ror ἐρως
somnum igitur πανύαμύτορα ), qui apud Homerum nihil se valere confitetur ad ovem invitum domandum ), quod item Sophocles Jovis arbitrio subjecit, et παγκρατὴν χρόνον , qui sit i licto ἐς θ εο ς' de quo Ajax ):yx Med. Col. s. I 080. 'h Ant. s. 58, 590. llio θεων /ῆνες te morantur ibi Iovis celebratur O-tentia, nescio an Schneide vini recte nitrum sit vis lina recordanii ino με γειον ἐνιαvmo nec profecto ignorans lusciniam vocari ιος αγγελον El. 76 oti, ut clioliasiae verbis utar sero εα σημιαίνει, ut ovem etiam vicissitudines anniversarias enicere videantiis. Duare et Si non nego, tunc virum doctis si inum interdum nimis indulgere vel emendandi ve conjiciendi studio,iamen quoniam ἐ- ἐνιαυro saepe memorantur, non equidem adducor, ut etiam hoc Ioc licentiam hujus viri accusem commendantis Iectionem , o D ἐ- ακ. μῆνες praesertim tam modeste emendationem suam proponentis, ut ne in textum quidem eam receperit.' uom. II. ω 5. Od. ι 373. y EI. s. 173.
84쪽
φυει τ αδλ72δε καὶ φανένω κρυπτεTαι et chorus :πάνθ' ο χεγας χρονος μαραίνει, quod edax ille rerum, ut ait Ovidius , non valet ad ovis potentiam consumendam, si poeta hunc talem Jovem vel Moίo inservienteni vel sine hujus celerorumque deorum assensu non posse sata moderari creditum voluisset, quam temere et inepte ipse Secum repugnasset, qui s. non intelligit Audiamus igitur virgines Trachinias his verbis Deianiram consolaturas'): ναμ γαρ iv d rei ειν ἐλπίδα τὰν γαθὰν χρῆναί ' ἀνώλγητα γὰρ οὐδ' π νεα κραίνων βασιλευς επεβαλε θνατοῖς Κρονίδας. ἀλλ' πὶ πῆμα καὶ χαρὰν
et abjiciamus omnem de summes satorum gubernandorum arbitro dubitationem. quippe quem Vel tum cum patriam petentes Atridae id agant, mi naves conscendarat, chorus in Polyxena prorsus non respiciens ad Νeptuni numen, his adeat precibus ): πιυς νοσιον ἄγοι τον νικομάχαν καὶ παυσανίαν Io ' τρειδῶν. Itaque AEtiam , avertit Mala mi ἀλεξήtoo 'h et τρο-
85쪽
παιος'), neque Solia in nodum, sed etiam sitiem imponit miseriis παυσίλυπος et σωτήριος. Numen vero, cujus potentia nullis circumscripta esset finibus, si saeuitas faciendi quaecunque ipsi placeret, non moderata fuisset justitiae ratione saei te fieri potuisset, ut magis horreretur quam coleretur. 9uapropter non Solum
potentissimum, sed etiam justissimum Sophocles finxit Jovem qua retus hujus de justitia, qui prob0s homines omnibus ornet praemiis, Oedipus Thebanis gratiam habens
haec precatur'): Zεν, διδ0ίης Toro τοι omοισιν ευ pariterque Polynices, si occisus sepulturae honore a Sororibus affectus esset, his, ut ευ διδοίη petiit a Jove in . Sed cui proborum hominum ahas cordi esset, cum hic deus non posset sacere, quin improbos omni poenarum genere persequeretur, gravissima quaeque supplicia a Jovis Sophoclei proficiscuntur auctoritate. Diis enim omnibus cum odio sint homines superbi et insolentes, tum duppiter est, de quo praedicet horus ): μεγάλης γλωσσ17 κ0μ πιυς υπερεχθαίρει, quare Capaneum:
86쪽
in pugna pugnanda Marti partes dat, provinciam, ut ita dicam, quae hujus propria est, ei assignat, n0n debilitatam significat ovis potentiam, immo hunc in modum pergens'):επια λοχαγοὶ γαρ ἐν επι πυλαι c
etiam ad moderandum proeliorum exitum Vel prosperum vel infaustum valere docet Jovis numen, ut hoc invito nunquam quidquam Martem iers cerae posses inde liceat colligere. Idem duppiter ut Ixion audaciae, qua unonis ample Xus non dubitarat appetere, meritas daret poena S, eum κατ αμπυκα δρομάδα δεσμιον ως βαλεν '). Pietatem servandam omnes quidem tueri deos vidimus, at Hercules ad Philoctetam et eoptolemum sic locutus'): τουτο δ' εννοεῖσθ', ἔαν πορθῆτε γαῖαν, ευσεβεῖν τα προς 40υς hoc utra Olo peetore amplectantur praeceptum quod addi bo):ως ωλλα παντα δευτερ' γεῖται πατὴρ
Juppiter cernitur ευσεβ ίας tuendae et vindicandae summus arbiter. Animi vero pietas, cum sit non solum quae debeatur diis, sed etiam quae spectetur in omnibus officiis praestandis, quae postulet ratio societatis propinquorum et cognatorum, quod arctissimum vinculum est societatis adiis inter homilies constitutae, etiam Verecundia, qua amplectendi sunt parentes et consanguinei, a Jovis deducitur auctoritate, qui si ξυναιμος i. e. auctore Icholia sta' vs. 138- 14 I. ' s. 1413 et I 414.
87쪽
,, ενορος της σνὶ γενείας ' Pietatem enim erga parentes positam esse in pietate erga ovem tias in firmo ac solido undamento ut demonstrem, illum asserre placet locum quo chorus dicit se invenisse lectram ι0ψα μῖν υκ εν ἐσθλα βεβύ06αν, α ε μέγισς' βλασr νομιμα, τωνδε φερο
αρισἔ τα Ζηνος ευσεβεία , pietatem enim, qua patrem colebat virgo, illis νομίμοις significari nemo erit, qui neget. Tertium pietatis genus, quod pertinet ad legitimos civitatis magistratus colendos, idem numen sibi sumit curandum. Etenim ab Antigona, neglecto Creontis edicto Λίκης βάθρον vehementer percussum esse quod putat chorus, cum hoc loco Λίκ' numen perhibeatur ea valens auctoritate, ut animadvertat in eorum serociam, qui non obedienter faciant ejus imperata, qui ad civitatis gubernacula sedeat, tamen quoniam peneS reges est , τὰ θεῖον Λιος κῆπτρον siquidem non solum regium munus, sed omnino quivis civitatis legitimus magistratus ad Jovis auctoritatem revocanda erunt, efficitur, ut Λίκ' illa nullo ungatur libero munere, sed Juppiter tam mundi perpetuum ordinem omniumque rerumereatarum rationem servet, quam in singularibus civitatibus nolit esse ναρχίαν, quod ne sat Λίκην habeat ministram impedituram. Duartum pietatis officium id habendum est, quod praestatur supplicibus stu0d idem duppiter κε no ς' sanxit ' Propter pietatem vero, quae alicui
88쪽
debeatur neglectam, quod ρα a devoventibus implorantur, πιυς αραῖος' tales audit preces. His igitur e caussis, etiamsi non essent, quibus niteremur, alia argumenta, tamen colligere liceret, μέγαν illum θέον qui insit in sanctissimis illis legibus, quae ad omne pietati genus Olendum Spectant, neminem esse nisi ipsum ovem. At quod a in supra ' significatum est, cum hae leges sint eaedem atque illae, quae alio loco appellantur es νος αρχαῖοι νομιοι ' omnis sublata est dubitalio, ut pro certo sit habendum Θεμιν, Λίκην Εριννας ovi non additas esse, nisi ad notionem ejus justitiae proborum hominum modestiam laventis adjuvantisque, frangentis et prosternentis improborum audaciam clarius et disertius exprimendam, pariter ac si ἰθω ejus θρονων συνθακος esse perhibetur, ut, quae omnibus diis tribuitur placabilitas et clementia, potissimum Jovis esse significaretur, veniam dantis ei, qui dolore ex peceatorum recordatione concepto Suo tempore ad meliorem frugem se recipit. Tum ulminum a tonitruum uni ovi ' vindicatum arbitrium ' non solum summam ejus potentiam illustrat, sed etiam vim poenas ab impiis exigentem significat, nam chorus, ne impunitum scelus suum ferrent Clytaemnestra et Aegisthus cum jam coepisset timere, tamen ut Omnem
in divina justitia tollocandam Iduciam abjiceret tantum
' Plio Apollo dicitur irruere in Mi intersectorem ενοπλος πυρι cia raροπῶς haec habet a Jove patre petita.
89쪽
aberat, ut per Λιο ἀστραπαν eam iram affirmaret Sententiam, 'ua utrique imminere supplicium arbitrabatur , licet antea paene desperans exclamasset'): υ mTε κεραυνοὶ ι0ς; Praeterea etiam hoc animadvertendum est, quibus eorum, quae vel dicunt vel promittunt, ut quam certissimam faciant fidem cordi sit, eos potissimum ovem invocare testem . 0uapropter juratur quidem per omnes deos, sed longe gravissimum et sanctissimum jusjurandum datur per Λίαορκιον ), quippe cujus minister sit ' ρκος i. Itaque Hercules stio, ut se comburat, imperaturus ,,ομνυ inquit , DAιός νυν του με φυGανro κίχρα et eoptolemus jam non se id agere affirmaturus, ut Philoctetae verba et
tri, προ σε του κατ' ακρον Οἰταῖον νήπος Αιὰς καἔασπώπro νι0ς, ἐκκλεφης λογον.Νullo vero modo cum seri potuisset, ut testis invocaretur duppiter, si ejus omnium rerum scientia in dubium venisset, jam videamus de hac summi numinis virtute.qui Jovem invocent testem, non hos ignorare eum nihil sugere, vel haec docent chori verba'):IGro Ζευς - νθ ' ρων ἀεί eandemque ob caussam jusjurandum ter καλλαγήν appellatur '):
90쪽
παν ' ιων Λιoc Ooκος. Ad praedicandam eandem omnium rerum scientiae vim Juppiter cognomen habet παν torreo D ' memoraturque GHν ρων κυκλος Mooί0υ Λιος' ut dei φορωντος πέντα ').Ε laa Jovis omnium rerum scientia sequitur, ut is unus oraculis, quippe quae res suturas aperiant, summus praesit arbiter. Duo revera ita sese habere ut demonstrem, primum animadverto, Oraculum Dodonaeum X pressis verbis ejus subjici auctoritali, si quidem hunc locum assert eleher' ex Ulixe ἀκανθοπλῆγι' Λωδούνι ναίων πιυς με ι0ς βροτων. Jovis memoratur etiam antiquissimum oraculum Olym
0uare illa προς θ εῶν εἱμαρμένα, quae asserti an ira, nimirum sunt ea, quae ovis oraculum Dodonaeum praedixerat, ilii enim nisi hae ipsa δελτέ', quam Hercules discedens reliquerat, continebantur, ut Deianira ea qua diximus voce ovis oraculi responsa appellans, locutione nimis ampla nec satis definita uti recte perhibeatur tuaecum non inusitata sit locutio, non est, quod mireris illa nav x Med. Col. 108 I. ed. 0 I. 703 et 704.