장음표시 사용
201쪽
minoo longitudinis sed nunc est ita signon est magis iugitudo capienda inter duos polos id inter ouentem et occis dente:ex eo ae utrobi dii nee essent sibi inuice equales .ergo non magis debet assi ristarium et deorsum secundu postos ue secundit oriante et occidete. Secudo.dii alta Depol ad potu est latitudo:ergo quatit ad polos no debent accipi sursum et deorsunt: sed inagis dextrii et sinistra post do:
truet sinistria sunt termini latitudinis:antecedens prohat: vastrologi et Bristo .in secuneo meteoroin vocant longituso meo citi natu securi dii Scessum Deoiiente in occidente .sed
vocant latitudines climatu secundii ycessu3 de polo ad potum. Tertio secunditice metatore sursum est ibi ubi est magis puncipium motus: sed non est in aliquo polo ruet sed magis circa equinoctialem circulit. Quarto in nobis sursum est nobilior pars:quod patet de capite:iaco proportionaliter iurium in celo debet poni paro nobiliora sed illano est poluo:imo paro nobilior celli est per qua moue platne te: et in qua ponunt imagine5 signorisi sicut est 3odiacus:
quem Brist.q.degeneratio evocat obliquu circuIu:cus sinissa signa et planetas marinae stant astrologie iudicia.
Eppositum vult Aristotean litera. Cyn
ista questione primo premittende sunt puppositiones Irim de posside sunt conclusiones.
Prii ita snppositio sit ista quod in ceIo
hesit imaginari treo dimensiotico: una depo Io ad alui secti do ab oriente in occidente.tertia a puncto meridici ad punctum sibi oppositum:istorum sex punctorum taleo treo dies incit stoli eo tertii mantissmus vocas punctus orientis: altri puti citici occiae sitis tota liuo punctus medii celi:etali' pulictus Qua ligulus terre: et aliovi duoetii piictorii vitus vocara reticus et alter anta reticus seu terimitus motuo vel ario
circa quem taliam reuoluis Sm id a suppositio; partes celi circa dicta puncta existentes alia et aliam ha bctit virtutem et potentia .unde solet ceteri plaiiete alta: et aliam hachent potentiam in oriente:etaliam in occidente:ctaliam in medio ceti:et alia mangulo terreis es muliter alia habetvirtute Mileenstetes circa viiii polum:et alia existetis circa allii: quod olet piimo de sole qui alia habet virtutem ovete in medio tali: ex eo igitur; racemi siti versus oriente sinit dulciores m racemisiti versus nieridie patet me etiade lunaique habet sua fouitudinem maiorem super motum et tuniescentiam aquarum ipsa existente in puncto medis ceiuvet in puncto quem vocam v nguium terre.
Quantu ad secundum sit prima conclusio.
sursum deoisum ante retro dextrum et sinistra in celo debet sumi sectui dii diria sex punctae imaginata in celotan Stertinuit dictarii trium dimensionii imaginatarii ibidem .ibi vatur dissereritie positioius sumuntur in corpore secundu3 diuersas potentias et virtuteo et proprietates diuersarum partium in illo corpore: quod patet de differetiis positiois in bomine et in alijs animalibus:sed dicta sex puncta ima, Giliata in celo diuersas trabent potentias et virtutes secundum et dixit suppositio immediate precedes aergo etc. Secunda conclusio.otiens debet potu dextrii in celo.probaturnia dextro debet silcipere motus sicut dictui est inlibio de motibus animal tu: modo ab oliente incipiunt astra et patilio celi moueri super nostrii hemisperium: Metc. C ratia coii clusio oceiciens stupuit crus sime angulus occidetis quod totu3ide est liueto debet dici sinistru probatur: quia punctus occidentio opponis puncto orientis:et quia sempdextru opposiis sinistro: et cuderarum celo dicatotiens per precedentem conclusaei ierit: sequiturae sinistrii in celo dicas occidens. Quarta conclusio punctus siue angulus mericli ei debet poni antem celo: probaturicula monio incipies a dextro tendit per ante ideo crastra mouentur ab oriente ad occidente per meridie insequiturae puctus meridies dedihel dici ante. Quint conclusio punctus opposit' pilato
ineri diei: licui est angui' noctis debet dici retro in celoipa tet ex eo Toppotiis ante:modo ante et retro debent adinvicem opponi ESerta conciti sto. responsalio ad questionem quod polorum umis est sursum et alter deorsunt: probaturis iam secuta dum dicta serpuncta dc quoi si munero sunt duo
poli debent accipi differentie positioius in celo per priniati conclusionem: et quia iste quatuoi bifferetie positionis demtrum et smistrum:ante et re . o accipiuntur secustii quatuoi puncta de illi uel ex punctio per precedentes coclusiones: serquitur quod sursum et de otium debent sumi secundu3 alia duo puncta tet dec sunt poli agitur et c.
Ad rationes. ad primam:bene concedo v
cx nulla distantia in celo debet poni longitudo celi propter liticam esse longiorem:sed secundii piboitione3 ad animal distantia de poto ad polii potest dici logitudo:*proportios natur distati e que est in animali de sursum ad deorsum que est longitudo animalio et est illa proportio tin motu circulari dominio imaginatura dio desurium ad deorsum: et ideo quia in celo vim pol ovi dicitur sursum et alter deorsum: ideo distantis inter eos pol vocari longitudo.EAd secunda dico quo aqda est longitudo motus ceti queda est longitudo militatio celi: sic simili modo dico de latitudine. Tuc adpositum dico: quod secundii processium de polo ad polii buattenditur longitudo Stitatio cellis quo stat q)penes eundem rccisum attendie latitudo in ot' celi: se a secundu proscessum ab ovente in occidentem attenditur latitudo ibitistio celi:cum quo stat ae penes en de processum atteditur longitudo motuo celi .sex quo patet quomodo possunt concors dari modi loquendi scilicet Erist.et astrologoria Da teratiam dico licet secuta dii apparetia in animali sursum magis sit principiumo tuo sensationio:qi in capite quod diei r
ursum apparent maxillae organa sensuit exteriolum requisito tum adisio tum: taliae ii secundum veritate principale principiurii illo tuo et se ii suo in animali non est sursu3 nem deoia sinu: sed in littermedio sicut in corde sicut dicit Uristo.in libbro de inoirect vita: tamen illud iudit cita ropositii deceto:ex hoc Rceluin no mouetur per sensum Ena ultima 3 potest nega i antecedens lino cor quod est puncipiti mox' i ii homine vides esse pars nobilior:et ideo etiam in celo dextrii in velante videtur esse pars nobilior: dextrum quide qi ab ipso iticipit litoriis.Dliter posset dici negando consequetia:dicendo quod non est simile Stii ad hoc de homine et de celo: quia differentie positionis in homine cupiuntur secundum quod deseruiunt motui ia utritionis augmentationis et sensationis: secuti dum quos non accipiuntur dicte disse: remiem celo:ex eo quod taleo motus non reperiunt in eo.
arcticus scilicet polus nobis appareo sit deorsum:et alter scilicet antareticus surs sum Et arguitur primo quod neuter eos rum debeat magis dici sursum vel de a sum alter:nani si lic hoc videretur est e propter quasdam virtuteo et a prietates celi reptas iti vito et non malio sed hoc est falsum:cdseque tia videtur tenere per hoc: qi sic accipiunt i su3 et deorsu in nobis:falsitae consequelitio tenet ex hoc q6 nulla videt esse differentia iii ad polos: nisi cr via uo terminat axe ex vita parte: et alter ab alia:circa quem voluit celum:igis etc.
CSecumido polus noster scilicet arcticus est nobilior* aurei polus: ergo polus noster debet dici suisti m. et alter deorsum:Gsequentia vides tenere ex hoc*semper stiris est irobilius Odeorsum rati tecta eoaebat: primo querra habitabilis est magis sita versus polii arcticii: q8 non videt esse nisi propter maiorem nobilitatem et virtutem ipsius.CSecundo confirmatur hoc:qrsi non esset dissemitia nisi inordine ad nos: uiuo oppositusiondum estpbani per piecedentia: nos deberemus dicere potum arcticum esse sursum: quia est cleuatus imper nostrum hemimerium: et alterum deorsum: qi est depressus sub nostro hemisperio.
Oppositu vult Aristoteles iii literaret ad
hoc determinandum et concedendum Commenta mi ponit tale3 imaginatione dedola vocato atlas unde imaginatur de eo; siit ita magnus homoqi est mirabile:habeno caput in polo an tarctico: et pedes in polo nostro scilicet arctico rhabeno facie suavet miluopte ceu nobio meridionalem:et culum vermo parte oppost ij parti meridionali:habes dextram manum in oriete et sinistrβ in occidenterac si continue cum manu dextra volueret cetu 3 circa se per alite versus si iiistrum:
202쪽
nistrum: modo sicut in illo hole caput dicis sursumet pedes
deorsus illita in celo alter polus.Lpotu alitarcticuo dicitur sursuin et poluo noster dicitur deorsum:et ita Dpoitionaliter dicatur de alijs differetitiis positioius in celo.
De iis qii estione sit prima conclusio non
apparet ei: parte nimius tali quare magis unus polorum debeat dici sursum et alter deoistum: probas primo: quia no a paparet quomodo illi poli differenter iactantvel deserui Stadmotum celi:na sicut unus est terminus axis circa quem sit motus tit alter Mecitdomam non magis motus ceu est ad unum eorum S ad alium Tertio nec intelligentia mouens simplex et indivisimilis existens est magis in uno polo S in alio.ESecunda conclusio .propter motum sensus vel nutritionis non debet dici unus polus magio sursum alter:patet ex eo ae tales motus non inuentulitur in celo.vnde celum nec nutritur nec sentit: verum est tamen si consideremud ad motu nutritioni o bene differunt sursum etdeorsum in animalibus et plantis:quia illa pars in illi adicitur sursum p qua sumitur aestinem: et pars illi opposita dicitur derisum p qua et rumitur alimentu sicut dicit sto in de morte et vita:sea celum sicut clarum est tion indiget talibuo patribus.Si et inconpyderamus quantii admotum sensationis:bene sursu niet deorsum distinguuntur in tuni libus in ordine ad illum motum: sed non in celo: unde in animali dicimus illa parto esse sursum ubi est maior congregatio organorum requisit ocrum ad sensationem: sed illa dicimus deorsumvbi minore tales aut partes non sunt in celoniectatu, talibus indiget texeo ae sicut dictii est pilus ipsum no sentit. ETertia conclussio estist ypter nobilitatem partisseeli unus poluo debet dici sursum et alter deorsum:et doc si sex differentie positionio distinguai in celo naturaliter:probatur:na3 in quoacunae corpore dicte sex differentie dimnguuntur naturaliter et non totum respective sursum dicitur nobilior pars et deorssum minus nobilis pars: sicut patet in v e. Quarta conclusio .poluo nobis occultuosicut est polus antarcticus dydici parsim et polus arcticuo deosum pb mi inter parteo quarti una dicitur sartam et alia deorsum:et hoc naturaliter et non respective solum nobilicii pars debet dici sursum per cedente conclusionem,sed circa polum nobis occultum est nobilior pars ceu circa polumitobio manifestum: dicitur enim ab aliquibuo astrologio quod ibi sui nobilioreo stellem hic circa polum nobis apparentem: et maloiea in magnitudine et itinuentia:e illud intelligendum est de poli optimi
rationes. Ad prima nego quod non fit
alia differentia inter polos S ae unus terminat axem milai ab una parte et alter ab alia imo est alia stam quod iam dicehatur. d secunda terra habit ilis magis declinat ad polum arcticu:admitto: et quando dicebaturised terra habitabilis debet esse versae versus nobiliorem parte celitreuis ter dico et in celo totali duo sunt cons derada:scilicet omes planetarum: et primu mobile Ulterius dico qsaliter est sursum et deorsum assignandum quantum ad orbis planetaruet aliter quantii Eaptimii mobile: secundum q= diffusius de eclarabo insequenti quellione .modo dico no oportet teretram dabitabilem esse versam versus nobiliorem partem primi mobilis:sed sufficit ipsam este versam versus nobiliolem partem orbiu planetam Ad tertia dico m beneveru est secundu vulgares loquendo etad nos cosyderado ae polus arctieus diceret sursum:etantamicus demsum:nihilo minuineo nuderando dictas differentias quantusa a nobilitatem partium dicendum est econtrario. Et sic est fimo.
differciitie positionio reperiantur in celo ex naturaret: vel solum inhabitudine adnoda arguttur ptimo q6 no:quia celum est sphericum: ideo ex natura celi una ponon debet diciniagis sursum S alia: nee magis dextra Malia. Secundo naui sisiecti moriens dicas dextrittet occidens silicstru :ubi in celo esset dextriri similiter illa in quiaubi estotiens respectu
aliquoisset similiter ubivest occidens respectu aliquorum: ubi enim nobis est oriens ibi alijset occidens: quasso enim
sol nobi Gotitur aliquibuGati s sol occidit. CCertio quia celum continue inolletur:ergo si illa paroque est moriente nunc est dextra:*ipsa posterit in occidete ipsa erit sinistra: et ita potest argui de ante et retro C Quarto primuin men terre habitabilis et vltimii occidetio eiusdem ito opponunt diametraliter uino sunt loca valde Ipinqua ut dicit Cernerta tot in fine huius secundi ergo non sunt extrema latituatenis celi: quoa tame deberet cimen una esset dextra et alia sinistra:ex eo q8 in corpore puta in homine ubi ex natura illius corporis inuetit utitur Dextrii et sinistrii ipsa sunt extrema lactitudinis illius corporid.
Oppositu3 arguitur quia nisi in celo dicte
differenti edistinguerentur ex natura reuno esset ratio qua are celain magisnroueretur ad una parte iii ad aliam: de hoc enim non debet dari ratio ex parte terre vel ex parte nostra: quelum non orditiatur nec regitur per istae inferiora:d magis econiter sonec apparet quoa aliud ede hoc possit readi ratio misi per distinctionem dextriet simis rivnae perdocet non per aliud reddit Pristoteles de hoc ratione si ectrado in in nimatio non sunt distincte huiusnodi differet te ex naturat Ipter hocae se noti inouciatur pluo ex vita parreo ex alia. undem lapis moueatur vertendo unam parte sursum et alia deorsummo inest sibi ex natura sua: sed accideraliter:erso poppositii dicte different levidens esse inceriodistincte ex natura ceIi: qi celum mouer: et no ex omni parte sumiliter:imo ad una 3 parte et nosta alia ETertio in magnete sunt realiter vel naturaliter dicte differentie poli nonio:et apparet in ea dictarii differetiarn distinetto inoidine ad celum:ita ae una paro coirem et uni polo: et altera alteri:et inconstat; magneonS habet tale diuinctione nisi aceio:crgo principalius sunt distincte dici differenne iii celo aeua in magnete:etst consequens naturaliter. Cyn ista Mettioneptimo volo recitare tres opinioneo de quesito. Secundo volo tertiam illarum opinionum declarare. in ipsam ceteris credo ecte vertorem.
Quatum ad primum est una opinio que di
cit dictas differentias positionis in celo non distingui salsi inordine ad nos:et non ex natura celitet illa habet pro se alis
qua orationes de rationibus positis ante oppositum. idusius opinionio impiobatio et rationum inarii solutio patebit in declaratione tertie opinionis et ili soluendo ratio es principales Secunda opitito dicit quod dicte different te dixstitiguuntur in celo natura celi:non tam ea ex natura ceti moti: et ex natura vilius celi: seu orbis celestio quiescentis.
et imaginatur ista opinio quod ultra omnes celos sit unum celum qui clamo: et quod in illo celo sint partes diuersarum naturarum et diuersarum influentiarum quarum partium vn dicitur sursum et alia dedisum: furtiam quidem dici filia sub qua est polus nobis occultuo:deorsum aute illa sub qua est polito noster dextra autem dicitur esse illa pars sub qua sunt parteo celi moti udo oriuntur habitantibus directe sub equinoctiali: ubi dicit secundum aliquo a astrologos edsita una ciuitasque vocatur Erynuparo aute illi opposita diceretur occlamo: pars aute illa dicit ante que directe est D ponsorem habitantium in dicta ciuitate armi: paro antilli opposita dicae retro De hoc aute postea loco suo iaciam una questionein scilicet utrum sit poneti dii aliquod celum quiescens .mrtia opinio distinguit dicrao differetias in celo ex diuersi influentia intelligentie mouentio invita partem et in aliam.
Quantum ad secundimi pro declaratione
huius tertie opinionis: sciendii est ea differentia est intervet molietis et non verum.vnde oriens noverit diuersificatur secutidia diuersitatem ollyontilitet ita occidens ituriliter .sea oriesio verum dici folieno quantum adori3ontem babitanatium sub equinoctiali in ciuitate arrin: et occidetis paro ei opposita:et in illo otiente Tilaoimaginatur babere manu iii dextram et in occidente manum sinistra im cum inumnarbere caput versuo polum antis reticum et pedesversus polia 3
articum et faciem versum hemisperi si quod est sup ori 3ontemdlate ciuitatio a re navi Et sciendum est quod polito quoauo esset ibi illa civitas nec aliqua habitatio nec talis homo
203쪽
atlao imaginares sic latrahere sicut dictum est: adhuc non
minuo illa paroceli Dicta diceretur Oileiis verum et dextra paroceli: et pars ei opposita diceretur occideno et sinistra paro ccli proptet hoc Rex illa parte intelligetia inalore causat influentiam.Unde imaginati dum est quantum ad hoc de intelligentia ad celum sicut de anima intellectiva ad corpus undelicet anima intellectilia sti tota in toto et tota in qualibet parte corporis:tante maiorem causat lixilirentia iniit una parte corporiscue malia: sic proportionaliter imas sanandum est de intclligentia adceamn: itam paro tali in qua intelligestis causat maloiem influentiam dicitur paro dex: tradit ideo quia maiorem causat influentiam in partem illa3a qua celsi incipit moueti vel incepisset sicut est pars metas Itoi talio paroer dextra et ei opposita sinistra. LEecundo sciendum est postea planetarii mouentur contra motii piimi mobilis sicut dicunt astrologi:et verum est et ideo in orbibus planetarii alitet opsitet assignare dextrumet sinistrum: similiter et alias differentias positionis Q in primo mobili. undelliostibus planetarum debet assignari dextrum vera suo occidens et sinistrum pumi mobilis: Et occidens omtu 3planetarum seu sinistra pars dinum debet assignari verius dextram parte et orientale primi mobilis.Et propolitosiliter dicat de ali odifferentiis positiois in ipsior recte ac si essent
duo tales Atlates seu boni iii eo: quorum imus haberet caetput versus vitum polii mundi : et alter versus partem bene prope: putaversiis polum Ndiaci baberet pcdcs: et oernas quam partem visus baberet manum Dextram: alter baberet manum sinistram ita ipsicut triolor primi mobilis influita itertii partem dextram iutor bio et aliteriti synistrantista erramotor orbis planete institit aliter in partem dextram sui or his et aliter infinistram. Ex his respondeatur1d questionem iuria tertiam opinionem: q6 in celo Distinguuntur cenatura rei dicte differentie positioni det non solum in habutudine ad nos: et pio hoc adducantur rationes qui biis aragust*tur post oppositu pa,
Et respondeatur ad alias rationes proba
tes oppositum. dplimS:cetum est sphericu etc. negatur consequenania 3 posito*homo fieret spl)erice figure adhuc vita paro hominis diceretur dextra et alia sinistra: alia fur sum alia deorsum ratia ante alia retro: pulpter diuersiao viratures et potentias adhuc existentes in diuersis partibus hominis:licet non propter diuersas figuras. Dd secundam. negatur consequentia: ad pictationem dico non quodacii ouens dicitur dextra pars ceu: nec quodcunq; occide dicitur sinistra paroceli: sed oriens verum duntaxat dextra para celi dicituri quod accipiendum est ad ciuitatem arrini et pars ei opposita dicit occides: id tertia 3 illabii ypatm pars celique modo est dextra aliqjerit sinistra iet ideo noxa de parseeli secundii numerii manet dextra vel sinistrat 'bene secundum equivalentiam. Od quarta: illa bene pios
batqd orieno et occidens non vertino sunt dextra paro et nanistra pars ceti: cum hoc tame stat * bene otiens et occides vervinaccepta ad ciuitate arrni sunt dextra et sinima pars celit et laoc quantum est ex parte diuerse influentie pulli imo, torso urilla o partes.
iricii cosequentia telaeimam differunt orbintare et splpericum:orbicula enim tacitu corpus concautam spurcum Diem dici ergo celum lion est Pherice figure: ctanto qicelum cuivi in axime capactit figura minima:* utem sit mamionalua corpora toti ius uniuersi p
apppositu vult Aristoteles in litera: quod
probat pluribus rationibus: que videbuntur poli edo coli
n ro questione primo notandum est quod
questio potest intelligi de figurae celtvltimi quo ad superfidiciem eius conuexam: vel defigura tota tia celi quatus ad saperficiem concauam: vel de figurio orbi uini riter mediorum inter orbetii supiemst et infinitum quantu 3 ad eorum psici,
Tunc sit prima conclusio. non est ocmon
strabile celum ultimum quantum ad eluo superficiem cciuexantem spherita figure: paret:iij positoq sciuatit ad dicta superficiens emet figure ovalis et columnario non Dorer hoc sequeretur aliquid contra principia naturalia. CSeclida conclusio beare est demosistrabile celum ultimum non esse figure angulario posito quod molieatur. patetmam si sic luctati aliquo angulo moto extra spatium tria agi statum qd o curreret re inqueretur vacuit: quod est contra punct pia naturalia.*Tertia conclusio nec est demonstrabile cella quatum ad eius superficiem concaua infima nosi eae angula ris figure: patet hoc:quia ad motu talis anguli aliud co3p'ficiat ignio succederet et repleret locum quem prius repleuit ille angulus et sic non opoteret ponere vacuunt. Si arta conclusio: nec est alium est secundum principia naturalia orabes inter medios inter supremum et infimum estd sphericootam qitantum ad superficies concauao m quantum ad suus ficies conueius: hoc probatur supponendo primo q6 orbeo intermedii moueantur super alius pol id motu Ipilo M prisinum ni obite: sicut sit perpolis 3odiaci .c Secundo sappo;
nitur. qae celii non est frangibile: nec coiiclensiabile: nec rarea factibile. Tertio suppoliti : q= dini esto mini potetratio non est possibilis si uestis superpositis patet conclusio: ita si orabes interiue dii essent alter tua figure quo ad eorii supficie concauas vereotiuexas: tunc ex quo mouetur super alno polis ae primum mobile sicut dixit prima supposit toto porteret velae cetii set frangibile: vel coli delabile: vel rarefactibile: cuius oppositu dicit secigdu suppositio: vel oporteret fieri penetratione dimensioniti tuo oppositu dicit tertia suppositio vel oporteret esse vacuis inter orbeo interimedios: q6etia suppono me falsum. Gunita conclusio. rationabilius cst ponere celli quo ad omnem eius superficie3ta concaua qua conuexam este spherice figure Salicuius alterius: probatur
orimo celum est corpus simplicissim rein sicut patet exprius dictio: ergo sibi debetur figurae spherica que est figura sim: plicissima:quod patet ex eo quod ipsa est una linea vel susperficie contenta:a te auid pluribus eotinentur: sicut sunt figure triangillareo et quadrangulareo et c. Secundo cecliam cum sit corpus peffectissimum rationabile est quod sis bi tribuatur figura perfectissima: sed talio est figura iube rica:quod patet ex eo quod linee circunferentiali vel superficiali coirtinenti circulum noti potest fieri additior nec sit perficiei circunferentiali continenti uberant vel orbe linei aut ves supficiebus atho bene pol fieri additio:pfectu autedicitur cui non pol fieri additio: ergo et c. Tettio celo decbetur talis figura cest aptissima ad moliticum o tuo celi sit velocissimus:talio aut est figura uberica: vii aptior estonus globus spherierio ad hoc q=voluatur sup terra: q3 sitvnii corpus cubicit . est uario .ccluni edtinetoia:ergorrea bile estae habeat figura capacissima:talio aute est figura spherica: unde demonstrat jest ab archimeniae iii libra dei perimetrio figuram sphericanioim ligurarii sibi imperinae traria ee capacissima, Unde figure imperimetre simplicialcs dictitur quaru linee unius quib'coetinet simul iunctelii leto alteri' coniuncis abus alia ptines sunt equaleo: verbi gratia:sicut sirent tres figure.s.circuluvitria tuo:quadrat sic se haberes qi circitferetia circuli in rectitylenis hi inualis litieis tria guli sinimustulis et positis vrigante alia: P lineis qua drati: tile dicte tres stipficiis dicerens imperimetre. Proportionaliter dicat defigurio imperimetrio insolidio. Gulato corpori es alistimo a corruptide et lesto e debet figura qest inagis saluativa figurati :b aec est figura spherical qr in tali figura partes ad inuice magia piciliant:vicinitas auteptiuin toto est pomutua dissuetinoearii. Tristybes specialiterae celii est sphericiiqitantii adlaphciem eius colica uania omnia instrumeta quib' certificans celasti sunt spherica: vel ad natura here reducta: cdus esse signit celii esse spherice figure quantum addictam stipitetem:C Eecundo Dba faecelli quantia ades uocolica uti nilo est figure adnio dum
204쪽
dii quadrati seu quadranguli vel triangul(:nam si sic tune
stellae quanao ementiti oriente et occidente magis longe dis starent a nobis aequando essent in meridie quia tunc ement supracsipita nostra:sea hoc videtur falsam: quia tunc appararerent minoris inoliente vel in occidente S in medio celi: hoc tamen est salsum: quia sol apparet maior in oriente S in medio tali. Beatunc aliquis diceret: go videtur quod quando sol est in meridie sit aenobis reaiotior vi quando est in orienta vel in occidente: et tamen hoc est falsum:supposito quod terra fit in medio celi et ulterius supposito q=celum sit sphericum. Rei ponacturae causa eius.sol apparet novi bio maior in oriente vel in occidente non est maior propius quitas solis ad novidoc est propter aliam causam.l . quia quando sol est in oriente tunc internos et sole sunt positi quidam vapores per quos videtur sol per rarefractionem raedioim: propter quam tunc apparet maior: sicut denarius in aqua positus apparet maior viam:piopter desectum aut talis refractionis radiolusole existente iam meridie no paparet nobis ipse sol tante quantitatis.
Ad ratiore.Ad primi cella est officinaris
figure etc.negatur pretia: qi solemus vltimo terminis: sphrarao ibis:pio eodem sed hoc est large accipiendo dictos tres minosiliis imminua ahipiendo ipsos secundum significa: tiones proprias ipso tum tabent diuersas descriptiones exa mentes quia nominis: et ideo quando ne aecipiuntur e set ditandum O celum non set sphericum sta orbiculare. secundam Sico q6 figura spinica inter figuras omanes sibi ivperimetras est minima quantum saloci occupationem:eum hoc tamen stati inter easdem est maxima quarum in interrorem capacitatem et ideo expedientius et Getmodius este vincise herice figureo licuius alterius.
partes maloresipsius celi: sicut sunt sphere seu orbes cetines : et quantum ast hoc volo querere duo. ito de numero sphrararum virum sint octo vel nouem vel putres vel pauciores .Eecundo virum ad saluandum illa que apparet ilexmoti plane opolleat ponere ecentricos et epitactos.
Quantum ad primu arguitur primo quod
non sint plores orbes celestes seu spliere: nam B sic vel illi
ement continui vel contiguimon potest dici quod continui: nam tunc omnes mouerentur uno motu simplici: quod lasimen est itum smaela patet ex eo quod continuorum adinuitammua estniolus. Nec potest diei quo stlatit inuico coctigui:piobatur sic. oruvltima sunt unum non sunt adin
uicem coligua: sede6tinua: sed sic est de orbibus supertalet stibus sibi inuicem immediatis. nam capiantur oldio tune et oibis mercuri qui ponuntur adinvice immediati retarguatur sic: supersistes conuexaoibis lune et concaua orbid mersur sunt una superficiet tergo illi duo orbes sunt admusce continui et non contiguitantecedens probatur primo: quia dicte ambe superficie aequaliter pirant a centro mundi. Secundo auia dicte superficso sunt sibi inuicem equae leo:ergo sunt virasta perficies: antecedens probatur quia se habent licut locatum et locus: sed ista sibi iiinice sunt equaana perficies sint sibi inuicem e valeo: et sunt due tunc sequiitur quod est possibile circa idem centrui esse duos circuloci vel duos orbes sibi inussem equales:quod est contra tertiugeomet e. Proportionaliter potest argui de quibuscunq; alijs orbibus sibi inuicem immediatis .cSecundo caprincipale.non iniit plures spuere ignis:necetiana stant plures sphere aeris et caeraonecvidentur esse plures sphere celestes consequetia videtur tenere per simileiet probatur et laconsequens ratione alia: tiamsi essent pigris ubere celestes cum omnium sit unus motuo scilicet nioruet circulariolae que tur quod unus motus smiplex naturalis esset plurium cor porum simplicium: cuiuo oppositum dictum est primo itu suo. PTertio pictatur quod saltem non sit polieda nona sphera: seu nonuo olbis celestis:primo Contentatotis autobritate: qno ponit nisi octo: etybatur ocratioe:na videsq6laustra polieres nona sphera Dpter hoc ursi poneres no inueret alitia in istis inferiorib'Pp cin ordio oem influetiani
quam habet: abet ratione uelle vel stellaruni existellitii in ipso: niodo in nona sphera non ponitur aliqua stellatia maiieo stelle fixe pomitur in octaua sphera: alie autem que Discuntur stetae erratice seu planete ponuntur in aliis septem
spheris. Emuarto.probatur qs sint plures S noue. nam clarum est quod plures sunt stelle* noue: modo quelibet stella est una sphera celestio:quia eae corpuoceleste rotundit solidum iri cuius medio est punctus a quo omnes linee dus cibi laesa a circunferentiam sunt equales . C Confirmaturq6 plures sint orbes celestes m noue. nam pro solo motus
lis assignantur tres orbes: unus qui stem.f. inferior concenstri esto mundo quo adeoneauum et emaricus quo ad consumim:securiduo qui vocatur defereng ecentricus mundo tam quo Ea colicauumq, quoad coimexum tertius autem qui est ecentricus mundo quoa a concauum et concetricus quo ad convexum: et ita pro quolibet alio planetarum oporatet assignare plureo oleo propter quod videtur este plures nouem orbes seu spherie celestes.
oppositam sunt omnes philosopbi et
astrologi qui ponunt plures celestes orbes: licet in numero orbium sint diuersificati: nam quidam ponunt solum octo. quidam nouem.quidam decem.c In ista questione pumovidendum est propter quia philosophi imouebantur ad popnendum plures orbes celestes.secundo videndum est dena mero orbium celestium.
Quantum ad primum sciendum est quod
philosophi viderunt plures stellas moueri ab oriente inocrcidentem et cum hoc viderunt semper illas stellas manere vel moueri in equali propinquitate et distantia ab inuicem: propter quod movebantur adponedum unicam iubera pro omnibus illio stetuo: in qua quide sphera ille stelle sunt eficiit clauuo in naui: vel po in toto qua qde sphera vocabat sphera octaua seu lii stellatia dein cit expilabans de septesinetis craticu puerum propinquaretadinuice et aliqnplete cederent ab inuice et eria aliquanta aliquib'stellio 'xis e sent propinquioreo taliquanta vero ab illis stellis fixis est
seu remotiores: moti erant adponcnausepteoibeo plane, tariin quolibet planetae viiii orbe: accipiendo orbe pro agetae stro ex omnioud orbibus sufficientibus amotu univo
planete.Laee ordirie aiit taliti orbiti septe platieta*:quidsi posuerunt primo sphera saturni:deinde spheram Iouis deinde sphera martis:deinde sphera veneris: deinde mera mercurii:deide sphera solio: et vltima Phua lune iit; ae illi posueriit venere et mercuriit sup sole .Hiij autem posuerun tvenere lapsole: et mercuriuii . mlh autem econuerso .sea ncquid de noc sit rationabilius este videtur m tres planete sint lapsolet tres infra:et sol iii medio tan rex iii regni medio:adfinem supra et infra posuit equaliterint.ucreet illuminare mea contra hoc aliquid diceret si iusta solem sunt venuo mercurius et lunaiet eum luna aliquando eclipsat soleri per interpositionem eius inter vitam nostrum et sole3cile est caulac sic non facit venus et mercurius cum tamen etiam alim iido contingat ipsos siluari inter visum et sole. otest dici: quod hoc est ypter magiij dlaphanestate veneris et mercur et propter minorem diaphanestatem ipsi uolitiae en iter potest dici:quod hoc est idipter maiore lipina quitatem luti ead nootunde vos videtis si aliquod opacu 3ponituriliter oculum et visibile quanto illva opacum est pipinquirum poculo tanto malo tem partem visibilio occultat et quanto est remotius ab oculo et,pinquiuo visibili lato misnoieni parte vi stibilis occultari sic in propolito lutia propinac uior visui posita inter viminet solim sensibilem partem solis potest occultare: venus autem et mercurius remot recavisu et propinquiores visibili scilicet soli minorem parto sto
lis occultat:et ita paruam quod non propter hoc sol appa: et eclipsiari .EUiterius sciendum est:quia aliqui philosoraphi non perceperimi octauani sphera nimc ucri plurib moetibuo: sed unico stabo septe in occidete:dixerint sphera octauaeiscvltima et ii ulla creevltra: et etiam hoc hau et plureo stellas ipsa est nobilior alijo:eteonod3eesupinaetvitia .Rli, apte percipietis octaua sphera plurib' motibMoueri .vito
206쪽
. ter:conseque iis est falsum:et cotraeaque dicta sunt in primo lituus:cosequetia pri: qi si ponerenture centri clement plura centra vel naedia ad si grauia mouerent: et silecti non possint moueri ut quiescant in utrocue medio naturaliter: d neutrii mouebuiis naturaliter:qi finis motus naturalis est quies intermitio assque. CSeclido si sic: sequeret qd terra no esset in medio niudiconsequens est falsum: pbatur consequetia: qiterrano est in medio sphere soli ex quo orbis solio emetecentricus ni undo tetraderatione aiSelset in medio orbium alio in planetari lena ponantecentrici mundo:et pereo seques terra iiderit in medio totius ex his aggregati. Tertio. si sic tunc in celo oporteret ponere conde satione et rarefactionevel vacuit:qdlibet illotii est lalsum:yba colaquetitia qiti ponantecelitrici ad quom motu movens corpora planetarum toportet dum aux venit ad locu ubi pilus erat oppositum augio:relinquere vacuit in loco ubi pitus fuit rex: vel fieri rarefactionem sphere superioris pro replendo illud vaecuum eter alia parte quando aue venit in locu ubi pii' erae oppositu augio:oportet fieri conde satione ipsius augio vetalterius orbissuperioris: vel fieri penetratione quorii quodlibet est in conueniens. Quarto si ponerentur ecentrici: sequeretur Omot'plai tarii noement motu opina plices rq sest falsum torobatur consequentia: qi quando plasiete mouerentur versus augem recederent a centro mundi: et quando ponerenturast opposituni augi saecederent ad centrumundi:et sic motus eoru videretur eme compolitus ex circuiti, et motu recto cita centro mundi elongari sit ascenderet et centro mundi applopinquarent descenderer ascensus auten et descensus sunt motus recti Quinto arguitur coria epici
clos .luna non habet epicictus:crgo necat planete:cosequetia tenet: na tantum vel magis luna indiget epiciclo ad salauandii apparentia in suis motibus:quantuali ioauorupidinetarum antecedens probatur:qi si luna haberet epici ciu et ilioueretur admotii epicieti sequeretur ad illi imago seu ille vir habene poduo spinarii indoiso deberet aliquapparere euersus: siccis aliquando pedes essent sursum etcaput ollam: sed hoc est falsum caedis ani rationem quid adiciat
negando consequentiam: ii adiciat; coinuolum ei solum ouetur ad moti, deferetici et epilatcsi: si ipsa mouetur in epiciscio secundu se contra motum epicicli: sic proportionaliter aequando epici cluo fecit una circuitione ad opposito circa cetrum suti Dprili tunc luna etia feci tun circuitione ad oppositu3 circa centris suu pio plui: et per hoc pol saluari quod illa imago semper apparet consi in modo: et nunco euer .ldoc non valet' qi alie stellenoni ouentur motibus propitis circa centra suarum pila ergo nec luna :consequentia tenetina consimilis videtur cineratio hic et ibi:antecedens probatur:tiam talis motus stellarum videretur esse frustia:cum propter talem motiti diuersimode influerent in ista inlariola:et cum motus superior non fiat nisi propter diuersam influentia in illa inferiora an de cultella sit eiusdem nature per totii consimiliter influit in ista infertoi secundit malva parte sicut secundit alist. Ultimo arguit edtractenmcos et epiciclos simulautolitate CSmetumiis qsulli mi irem celi diciti plutibus cometio ae opinio mathematico iii de ecentricis et de epiciclis est imposilbillo.
Oppositum dicut commmiter omnes mo
deritias rologi et inter ceteros maxime piolam sin pluriethus dictionibus libii magesti .EDe illa questione primo expoliendi sunt termini quidam mecundo responssendum est ad questionem.
Quantum ad primum scienduin est quod
olbi&ecentricus seu egressie cuspidis seu egredientio centri quod idem inmicitur olbia habeno centrus suu silina a centroniundi: sub cuius tamen utra superficie tam cocauam conuex est centri mundi licet irendirecte iii medio eius:Equantum ad superficiem eoruin conca ita in sunt conritrici nitido sed sunt ecentrici quantissadlapsiciem eoiit coueram quida alite sunt ecentrici mundo qualitii ad stiperficie concauam concentrici aute quantita diis perficie conuexam .Ei nisi ter quidam miti sunt ummimio spissitudinis: sicut sunt
i iiij sunt e cetrici mundo quantii ad ambas eo visi ficies: quidam aures in idi Dimis spissitudinis: sicut sunt illi qui
sunt ecctricii nudo quantum adunani eorum superficiem: et concentrici quantu ad aliam. epicitius dicitur vita parua sphera existen syn stipta iecccntrici: b cuius si inficie coiiexa non est centrum undisitstud post et declarari depinge ado de hoc figuram in pariete. Sed orbis coce trici mundo dicis ille cuius centrii est idem cli centro mundi. e Secudo est notandu qis tam in epicteto qua in ecentrico assignantur puncta distincta: quoin vini dicitaui: scilicet ille punctus magis eleuatus est a centro nitidi: punctus aute sibi oppositus dicitur oppositu augis. CSed puncta intermedia in ater illa dicuntur longitudineo med te.
Quantii in ad secundum fit prima reclusio.
Ad saluandum apparentia ex motu solis non oportet ponere sol c3 moueri in eretrico:nec oportet potiere moueri in epicteto cum concentrico:nec oportet ponere ipsus moueri lepictetoniore in eretri corprobaturi iam p quod lihet istorii sine Teliquo contingit saluare apparetia in motu solio: ergo nubium necesse est ponere ad saluantia ea:consequetia nota est
antecedens patet perptolemeum dictioii et rita aliis ages immoris: ubi demonstratq8 quolibet istorsinio doni 3 estpos, sibile salitare apparetitia ex motu solio. x ecuda coeclusio. ad saluandum apparentia ex motu solio necesse est ponere sole habere ecentricum sine epicicio vel cocet; cum epiciclo vel entricum cum eplaselota batur:quia nili altero istorintriam modorum ponamus solem moueri non videtur poste sal aridi et sitas distantietolis a terra: secundus qd tales, sub diuersio gradibu33odiaciunde istis teporijs quid o sol est in fine geminora ei magis remot' a terra m csi est in princimio captimini:cum iam cum solio dicatur oest propemnem geminoiu et eiusoppositii prope principiti caprico uti. ecundo. at hoc irae ei nequalitate motus solis in orbe signotiitque certis deprehensa est instrumetio:cu enim in suo defere te equaliter moueatur sicut naturalib' principi s suppon edisset :nd pol moueri in orbe sisnominequa et liter nisi detur*babeat ecentricii: vel epicicisi: vel utrunm. Tertio hoc ide cogito stet eclipsi nam cti aliqua doterram inter sole et luna diametraliter contingat uiterponi:lus nanullam vel parui dabente latitudine: et tam e luna tropa tiatur eclipsimiet aliquando facta interpositione et nianente latitudine eade patiaturalia caiisa dariti potnisimum bra terre aliquado ita breuis est metus corpus no pStat tingere corpus lune:etuli qualido est umbra loligio i in tali tu aetu ne eiu eolpus obtenebrat corpus lane: breuiatio auteet elongatio umbre esse no pol nisi puppiopinquatione etelogationem solis a terra: quanto enim aliis corpus lucidum maius corpore umbrosorum pinquius est umbroso: tamvnibra breuior existit: eo iura dii ppinquius uni une quant ero remotius tanto umbra fit lotigior. Eldocide similiter habee ex diuersa longitudine solis a terra:que secundit via geometricam inuenitur: si ut patet in quinta dictione alitia gesti c. quinto decinio. conclusio .ad salvanduin appas rentiam ex motibus aliorum sex planetarum ponendum est ipsod dabere epici oscum ecentri io: probatur mam aliter non appareret mo auo quo modo possemus saluare quod illi planete aliquando sunt magis distantes a terra aliquas dominus letaliquando sinit retrogradi:aliquando stationar :aliquando directi: et aliqualido procesnui: ' cepta lunaque noti dicitur stationaria: nec retrogradat licet bene d Wcatur cursu velox vel tarda .
Tunc ad ratioties: Ad primata matur con
sequentia: et aapbationem: dico crepuis sint plures ot escelesteodiuersa habenteoeentrarii Stamen propter vocisus it plures termini nio tun grauiuin simpliciteriqilia non cuius libet orbio celestio medium est ternit nuci motuu3 naturalisi grauiuini simpliciteriet locus ipso minitati iratio: scd solum viatim medium scilicet centrum totius aggrcgati ex orbibus supercelestibuo quod dicitur medium mundi vel viisuersi et ad illud tendunt simpliciter grauia. Pici secundam n
gatur consequentiam Upioliatiosti m :dico cito die ra est mmedio totatio mirere cuiuslibet Ploti, te: salteqtia illi ad centrum me grais iratio: iic obstat igi erratio est iii medioecetricorum: quia eceistrictinctii dii atriti orbib'toralib' plail est
207쪽
ratio imaginaturvnumf tvm liniasin fentinae motus ecemicorum trirca centrumuixdi sicci quilibet plictus ecoistrici deferenno continue maneat in eadem remotioe ad terram:et illudinfalsum nec ponitur ab asti ologis: imo ponti tecentrico moueri circa centra propria:circa geria q*elibet puncta ecentri in cotinue eandem seruant distantia: ad talem motiis ualidii deseruiunt nobis ecentrici difformis
spissitudinis infra se includetes ecentricii spissitudini omismimis Cudouartem negantur comitentia:adpaebat Ioanemidico no omne elongissi centro nivndi est ascedere me omne appropinqu*re ad centrii mundi est descendere: dsolum elon Dris centro infra concavit orbis lune vel appropinquare ad centrum in ira concauit orbis tune est ascend re vel descendeteastatatione sani solutam taliter qualiterque no solum vadit contra ecentricos: imo etia et in gis coatrae epiciam:suppositis puncipiis naturalibus: ceteris res puto fortiorem Crist quinti lunae iid habet epici clii megat antecedens: et quando dicitur tunc illi imago ec breuiter nemo quid sit de illa imagine: plurieo enim in speti loria Seth ne vidi ibi quandam niaculam nigra:nullo tamen modo poteram ibi qppiehendere imaginem talem:quam quidam dic sint ibi apparere.Limaginem viri mentio pondus spinarum in dorso nihilominus quicquid de hoc sit pio salustia doillud citatis imago fidappareat euersa potest dici:* caecidit propter motum luite specialem:quem habet circa centriumpioprium iitra motum epicicli: sicut diciti erat in arguenuo. Et quando dicebatur:alie stet Ieriori babet motus proprios circa eariim centra plopua ergo nectutia meretur consequentia: nam Iuna noti omnino est eiusdem nature inmis partibus sicut alie stelle:et ideo ipsa cundu una eius partem potest aliteri influere et aliter secundia aliam. avium a.Ladautoritat et iis metita tono:dico quod ipse ne
Tdus est in hoc: et non mirum:quia ipsemet dicit sua duo mo metaphystice g6 in iuuentute sua sperauit pertingea re dat iam cstrononnameoptote mei ponentis epici cloceterin tricosi sed in senectute demerauiti et ideo inutilis debetrius positio et piobatio his reputarissilii autem n millesepici cloaetrienni cogiton fuerunt:nec sunt iusi sophiste verbos sitsicut heu sunt multi ad pauca respicientes de facili ear sistantiet superfluas falsas imaginationes euomere planant,
tractare illaque concentur motu3 ceu et suarum partium tam maiorum sicut tulit orbeae ininorum sicut sunt astra et antii ad loqvolo querere aliqua a questiones .puimgcst utrum omne cratum sit mobile: vel sit ponendu3 ali crium quiescens: accipsendo celum porbe celesti arguitur prim quo neqvsicut dicit Tristo.ic uter axe id in mouetur circulariter si tale potest moueri ad una parte vel ast aliam indifferenter vide .inc preb. vel deae tuc dicto modo ridemus qd celum determinate mouetur ad una parte:ita*no ad alia et no a
casu nec a fortuna:cq senip sic moueatur. Ideo quereda est ratio et causa quare sic magis moueatur ad una parte saualiam: et ison potest illius reddi ratio ex parte isto tu inferi ocrum Recidius potest reddi ratio ex parte corpoin celestiu3 nisi per dextrum et sinistrum ante et retro:sicut videtur velle Tritio quia perdocet non per aliud ipse nititur pdicti accidentis reddere ratione.s quia motus debet incipere a deratro et tendere ad ante et noli ad retro indist ratio nos id
tur sufficereii isti recurrainuo ad aliquod celi quiescens: eo qd nun* posset una paro ceu ad aliam parte ciuia celi moti peruenire ergo videtur gi oporteat ponere celli quiesces Cp illud poteritvalde bene reddi ratio de predictiq.ystua enim celsi quiescens haberet in diuersis suis partib diuersaoiti fluentias proprietates et virtutes: si quas diriss guere turdisse retine positioia uincolo. Secundo omnem per se mouetur localiter debethgbere locum per se; et cum ultima iubera mota moueatur per se localiter debet habere locu3pse:sed doction haberet nisi suped emetalla spherano mota contineti olphin. CLertio.nulla pse mobile esto se fixum
imo indiget fixtoli est aliquod quiescetis: ut patet in libro de motibus animalium:sed corpora celestia non habent Di,
nem ex ipsa terra:sed magis econuer o ergo in celestib'oportet ponere celum quiesceno et per se meum per quod omnia alia habent fixionem. Et confirmatur.quia polog mundi oportet esse ficos et immobileovisodo in spherio platietaru nulli poli sunt fixi pio pter dii pacem motum ictarum spherarum ni etiam in octaua sphera:quia adhuc illa secundum astrolog s mouetur pluribuo motibus:et uniuersaliter nullius ceti moti poli sunt imino hil caeter vividetur pieter omnes celo motos oportere ponere talis immobile in quo assignantur poli immobiles.c Suarto .nam videmus magni
diuersitatem in fructibus in moribus hominu 3 in pluribu Gaiij sinter oliente et occidente quibus poluo est adcuc equaliter eleuatuo:sed illa diuersitas non potest saluari per spherae mobile det stellas que sunt in eis:cum omni die cede oua rur stelle istis et illis:sea illis qui sunt versus ortente, citius ille stelle ouuntur:et tardiuoi tuo qui sunt versus occidente ergo vi RS ad saluandii dicta diuersitatem oporteat ponere preter spheras mobiles una immobilem: que secun audiuerius eius partes quas habet hi as stio illis patriis sit causa talio diuersitatis talium patriarii. eLQuintoma consimili rationen 6 videreste capsa quare vita pars terre et et habietabilis magis mali*:na 3 illius causa non potust reddi excelo moto: quia cede parteo celivoluuntur circa unam parieterreque est habitabitis; et circa unam aliaque est inhabitabilis ergo oportet Pedo creddere causam ex celo quiescesi te cui uo vita pars que est sup nos habet influentiae domi nisi
sup salute animatui et planiarum et alia magis habet domi ni congregationii aquarum. H Sextonam Dic urit astrolo agi planete in asorem dabcsit virtutem is orientc qia suntati qualiter eleuati supoetis oti te: sed hoc id potest esse ex parte celi moti: propter hoc qd sphere more ea de parsq primo erat in Orsente postea est eleuata cliptaneta:ergo op3vt videtur ae hoc saypter natura celi quiescetio: in oriente alia habet instilentiam; et in occidente alium.
In oppositum videntur esse illaque
batur ptimo huius uia si poneretur tale celii culasceo:vtivi pium esset corpus naturale sicut athceti: et cum cuilibet cor
lum si isset:deberet esse nobiliue cilio motio: pom esset haper eos et continens eos et da ne eio virtutem secundit pilus arguta. ea proboqdnam quia motus est prior et nobiliolquiete: sicut babitias priuatione: ergo videtur quod corpora mota sitit naturaliter obiliora quiesceribus:vnde terra po
ititur quiescere que est ignobilissima: et sic ad postrides ilceii imm*bitio vides sequi * ipsum ellet nobilius alijsim et iaciei et nobili' alijseelio:*iniplicativi 2 ertiollicet illud celia 3 esset quiescere: tame esset mobi eaprobatqrdeuo posset ipsisti linionere:nio do videt incouenietisci potetia ad actui et per tectione citiusmodi est ni otiis fuistet frustra toto
ri propter ista suco rationes cerum esse mobilis: et nullum
Et ad rationes primo factas: lacundum:
stis principiaste respondeturicust primam: dicereiqicetii magia moueretur ad unam parte Madaiiam: ndest ex parte celi quiescetis: sed ex parte intelligetie:que aliter inllustiti via in parte et aliter in aliam:sicut prius declarabatur incoi si qui spe anim* intellectiva in ordine ad corpus. Et pio,pter hoc vit*pqroceu dicit irbextrum et alia linistria: et alia ante:et alia retro. Ei Minotua est a dextro pante adstitistii Ex hoc est si cel uin taliter mouetur qualiter movetur: oosset etiam viciquhd hoc esset ex libera voluntate intelligerie mouetitia .EUd secundam dico quod ultima spher no mouetur motu ocali sed bene moueturni otu eiusdes speciei climotu loca iube hoc prius fuit dictum in primo huius EB a tertiam:dico quod celum non habet fixionem opposita in tuti sed habet bene fixtione motui recto oppositam triti sufficiliet habet illam a sua natura et a deo .clauando autem dicitur inde motibus animaliti:omne moliri indigere aliquo fixo: intelligitur de motibus animalium. Ud quarta et ad quintam simul dicendum est quod ab eletilii sic ordinatum fuit a
208쪽
Fuit a deo:sed quomodo naturaliter maneat vel varietur talis ordinatio dicam posteacu tractabo questione de centroceli sicut est terra. Davitima dico vino est ad D positu:qrsi esset celii quiescens tunc alibi etalibi habitantes habere tinsulsouentibus alia et aliam plaga celi quiescentio:et ita et tam inscio occidentibuo et in suis meridiebito et in angulius ter et in angulis noctis Et cum omnes astrologice iudicantes aspicerent ad ascendentiae insulsouentibus: et itania faceret ad propositum virtuo talis vel talio plage ipsius cedili quiescenti set immoti Causa aut quare planeta invia parte celi est vigorosior*inalia est aliustet alius modus proiiaciendi suos radios super ista inferiora quando est inouelite et quando est ita iii parte celi.
striam queritur utrucelum moueatur cum spetia et fatigatione. Irguitur punio ae si sic:celum mouetur in resistentia: ergo halum mouetur cii fatigatione etpena:consed quentia tenet:quia restitati est causa fae tigationio et remissionio potentie moti ueraeiis probatu quia celum mouetur certavelocitate: et cum certave loci tu sequatur certam proportione potentie mouetis ad resistentia: licui patet. vi athysicorni videtur q6 celii moueatur eum resistentia in confirmatur hoc secundo: quin nisi celli moueretur eum resistentiassequere f*mo: ueretur velocitate infinita: est falsumaedsequetia probastur ex eo; potentia naturalis mouenosine resistentia moueret velocitate infinita sicut solet dici de motu grauis simplisci in vacuo. Et confirmatur hoc tertio: si circa idem mobile sint diuerse virtutes diuersos motus intendentes ille Mitti uicem resimini et quandam violentiam inferunt per qua causatur fatigaetio: sed sic est in celo: nam momi diurnus quamlibet spheram planetarum mouet et inclinat admum motiuscilicet diurnum et alter motor scilicet proprius mouet et inclinat eandem spheram ad altum motu3. Linobliquo circulo contra diurnum:ergo illi motus et illi motores sibi inuicem resistunr. Confirmatur hoc quarto:m Aristo Dicit secundo duiuo in dudo causam 'quare superioreoptanete lanestuo tempuo apponunt in princiendo suas circuitiones Splanete inferiotio quilii ad suos motus proprios hoc dicit esse: i ultima sphera motu diurno moueturvelocissime: et eam qnantu ad illum motu amequutis sphere planetaetrum:et sic qi ille motus velox videtur resistere motibuo pio puto et magis videtur posse resisteres eris inopinquiorib' ideo ille tardius mouerar motibus suis inopi s:ergo videi quod in isto.isi motu celi imaginetur resistentiam et violen tiam. iEteofirmatur hoc quinto.vinum corpus simplexno habet ni stanti motum simplicem naturalem sicut dictum est primo huius:ergo cum sphera lune sit corpus simplexi et morueatur pluribus moribuo: opoitet unum illorum motuum esse preter naturam et habentem quasi motu violentieet hoc concordat dictio astrologovi dicentium: quod ultimasphera rapit alias inferiores motu diurno: raptus aut videtur
sonare quanda violentia .ESeclido ad piincipale illa quequandoae mouens tardius: and om velociuo videns mos vericu fatigatione: ne est de quibuessae planetister Metereaior est nota: qm retardatio motus vides esse nil fatigati dis minor patet de planetis quiqgid dicunt stationarii: qnci directi: qnvretrogradi .c tio .mstoirtus motiua celi esset fatigabilis se stur q8 ius esset infinita in testuetoe est falsum: una patet ex eo qdde facto itiberet potentia mouedi per lepus infinitum sine fatigatione:vndeste et alim ani, matrum posset vigilare per te pus infinitii me fatigatione videtur esse potetie infinite. Os uario .nam dicit Brist.in desomno et vigilia: qo omnis virtus naturatio est satigabilis: modo motus celi cii fit naturpus sin a virtute naturali ergo videtur esse a virtutem tigabiliiquod est inretitum,
Oppositu voIut Aristote et Commptam et
dieit ei lini Bristo.* celli mouet sine labore et sine aliquq violentia et difficultate, et Q6inclita dicitae sine satissatioc quiandestibi aliqua cotrarietaoque bicis esse causa fatigati Sis. nista questionerent duo articuli. oti moeni in videbit quid sit fatigatio et sit causa regatimidet in quibusl reptatur. Secundo respondebitur ad questrum.
Quantum ad primum sciendum cst quod
fatigatio proprie loquendo est dimi iratio virtutis active eos gnoscitiue ypter longa actione:que quides iriuo diminuta per requie potest restaurati vel recuperari .Et dicitur notas ter virtutis active ad denotandii q6 potentia pure passivandest faetigabilis:et caditur cognostitiue:ad denotandii aepotentie active non cognoscitiuenci sunt fatigabi es,fi Mapidem in descedendo novicimus fatigarim ecisti e in rebarendo:et sic de aliis Et ulterii additur xpter longam eius actionem etia ad denotandii q, homo no Ppite fatigas si sit factus impotens ex sienectute vel egritudineue ex defectumemmi. a si fiat impoteno vel minuo potensitquia nimis ainbulauit vel nimio vigilauit dici inuo ipsum esse fatigari qua quidem impotentia vel minoi potentia sit piopter exhalationem spirituum' quo onatura init vota a membra laborantis: qui cum W:pirauerint menibia fiunt i inpotentia Ioance tales spiritus prequiem fuerint recuperati: et no solum
spiritus imo etiam humores mittuntur ad inebra laboratia: et fit quedam inordinitio incorpore sp ter quam corpuo fit minus potens donec per requiem fuerint viritus recuperati: et humore ordinati .c Tunc sit prima coiiclusio nulla fit fatigatio sime actione disponente ad corruptionem: proba atur nulla fit diminutio virtutisnne tali actione: ergo nutulat fatigatio sine tali actione: consequentia tenet: quia omanio fatigatio est diminatio virtutis per distinitionem fati: gationis:antecedens prebatur: quia si debet esse virtutio diminutio: oportet quoa sitalteratio:mercos quens actio coaruptiua. riunda conclusio quod causa fiatigationia est contrarietas: patetho quis contrarietas est causa acti Sio corruptiue et actio corruptiua est causa fatigationis: ergoi militer contrarietae est causa fatigationis:consequetia Matet per illas maxima3: quicquid est causa caula est causa causam antecedens patet: quantum aptimam ciuo parte piis
mode generatione: secunda autem pars antecedentio erat conclusio precedens .ETertia conclusio .nulla virtuo age
sine resistentia est fatigabilis: patet:quia ibi deficit causa iatigationis puta relistentia et contrarieta . CSed diceres sensuo agit sine resistentia et contrarietate: et tamen fatiga et tur.despondetur quo stad cognitioncm sensitivam concurrarunt inures actioneo: una est actio obiecti insensum talia est
ipsamet cognitio:deinde alie sunt ibi actiones concurreteo alterative et dispositi ire ad corruptionem organi3 potentitando dolicet prime due actiones stant sine reststentia et comtrarietate tamen viti me actiones non .Et ideo benecoiiceditur quod exprimis duabus actio lim' potentia sensitiva no fatigatur mil)ilominus exactionibus vltimo dictio bene accidit fatigatio imo aliquando totalis miruptio. Q uarta conclusio. Met contrariet ossi causcfatigationis ino tameomnis potetitia agellocutii contrarietate est latigabilio pabiet de ignet ilicet amicii contr*rietate tam ii solemus dicere ignem fatigari:et honester eoaquiatiset contrarietas
ut eausa latig tionionStame est ita fatig*tidis stimcies sed cit hoc requirit potetia mens citcdtrarietate vel ad
cuius actione ocurrit actio prioist fit cogn*scit ilia. EQuinta coelusio:omnis potetia cognostitiua ageno cum Frietate vel ad cuius actione requiri factio contrariolum est fatigabilis .patet:quia iuxta actione illius potetae post teme sufficientes cause latigationis.
Qualitum ad Mundum art Iium sit ista
conclusio im milibet motus celisit me fatigatione iista conclusio inobatur partem obitu si illud mouetur infatigabie iter quod nullo modo cεtrariatur motoriinee per se: nee paceidens: sed sic est de celo revectu intellige itietigii etc.maiotest notae escedetiti articulo ma causa utigati dis est co trarietae et resistentia persevel paecidens repta in actiope: mouentio vel in aliqua alia presupposita ad actionem mos
pJtio vel ipsi in concomitanterminor patetiquiaeelumpniae. iiiiiogvsolutum est a grauitate itellitate is oliditateret uniuersaliter ab omni taliqu*litate cui aliquid est contrarium. CSecundo celum lioli iesistit motolii ergo motor moueti pesum sitie fatigationeaecili sequetitia tenet pcedenti articu lo: antecedens probatur: nasi resisteret imo toti tunc inclinae
209쪽
retur adquietem v admotum contrarium:et si ita esset:tile eam moueretur violenter:sed hoc est falsam ex eo quod tunc nullo modo fuisset lad tu sic motu:ppter hoc ae nullsi violestum diu durat. Tertio arguitasti demi et thoe explevimulis moventis:nastasitelligentia fati re fili suo motu quem facit in moue docetiis id posset moureeppetuo:cuius tamen oppositiis bat Eri.octauo puesicorii nisii ipsae e infinita illatens ille: modo hoc est tal 3:n attic quelibet intelligetissimo:
uens esset deus: quod inullus concederet sane mentio.
Ad rationes. Ad prima cclum mouetur cu
resistentia:negaturiadprobationei velocitas sequit proporationemri.dico in tetigii demouetibus mere naturaliterno de agentibus volutartiat alis est intelligentia moves.sina secunda confirmatione negat cosmuentia: exeo celum mouetur ab agente votittario: unde qo dubitatqn potetia mouens volitistia pol mouere aliquod graue in vacuo successive no obstatemmouet et sinerstistetistiire est simile de graui mota invacuo ae potentia naturali. d tertiaco firmationemidico vi motus diuersi diuersolii orbin non sibi indices rei istunt.nec sunt sibi inuicem pNiqi dictii est prius imo tui circulari nihil est contrariti:eteria, ex eo quia Moatuo Ditier sit ipsoru in ossimni celestium quo iij unus est versus una parte et alter versus alia sunt super diuersito potio: et i6no se mutuo impediunt. Dd quarta confirmatione3.Dico q8 boeno est ter hocae superiores orbeo pluo violente iis sed hoc estppter iniquetia supersoris orbio estinator est oret bibus planetarii superioribuo iii serioribus rueboc pomea dicetur dissustus. Det quinta confirmatiori emico do
Oviiii colpus simplexnodabet secundu naturani sibi ap: propria tam nisi visit motum simplicem naturalem: sed cum hoc pet stare ivliabet illum et viiii alium qui tamentio est si binaturalis ne solentuo sed inest ei preter natura .Et quasi dicebaturae in motibus inbin pignetaris sit quidj rapi' dico rhoendes henedictu 3ilicet ad hostii intellectu possit capti scilicet minoibibus planetarum recipitur influentia ab orbe supremo regulariter moto ab oriente iii occidentemque quide in etia mouet tales olbes motu diurno cit hoc dictioibe mouentur motibus proprijs.crid secundu 3principaleidico; ibi aliquado est retrogradatio:etno est pcpter lalsitudinemve fatigatione potentie mouetitio:nec Dapter planetam motii curesistentia:sed hoc accidit ypter re, gregatione urium motuit in uno mobili.CEd tertium negatur cosequentia.ypter hoc rintelligentia no mouet ccincti resistentia verumtamesi moueret curesistentia et en hocnsi cet fatigabiliorisscsequeretur ipsam esse inibiit intensiue .CHd quarta piincipatidico ae Bristo .hoc intellexit nostinpliciter de omni virtute naturali: sed de omni virtute cognoscitida: que olagacium actionem dini nutrur.
motus celcvmi illata sequella sit bona cetum mouet: Fnecesse est terra quies are:piobai; no: consequens est falsum et antecedens vehi ergo cosequena no mallet:cosequetia tenet res phalici nullam ter j nccesse est quiescere coae nulla teraram necesse est est e. Cinc do firmatur l-:gi possibile est terra moueri tergono necesse est ipsam quiescere:psequetia tenet:ano Bbas: qi possibile est plus genereide grauitate ecvna parte S ex alia:etsi hic fieret:ipa moueret.E Pio has tertio ci de facto senip moueriqr se me grauitas ad aliante pluodiminuit Sab alia .sa parte qua respicit sol que coetinue est alia talia secundiici sol mouetur circulariter super terra:ergo ad hoc meatu grauitatis terre maneatmedium undi viderm oporteat terrasti, moueri: si conuue alia et alia pars terre efficitur levior . imido ad principale: apositu consequenqno inter iiiiii antecedetis: ergo piatiandest bona: pnitia tenet ex regulis pntiarii:antecedes pbatur: vino sequit terrano quiescin ergo celsi iisti mouet: ex eo q6 motus tali est pnoi natu liter qete terreretio expositione urremotioe detio torretio sequis politio nec remotio mot' celi. Wrtio si tot terra esset in loco ignis ipsa moueret descedetido sicut vult Tristo. in literaret tante no Dpter hoc cella3 pestineret moueri. Quarto si dic cosequetia valeret hoc videretur esse pro tanto quod si terra moueretur et no quie sceret: tunc celum nodaberet se aliter et alitera a terra b poebo qd non propter hoc: qilyboei tametsi terra tnouerescii
celo ab orierite in occiderite in hoc no sic etsi terra mouearetur coriamum.CQuinto deuo poc mouere tota terram cum ipso celo nec Ipter thoc celum quiesceret.
Oppositum vult Aristotcles in litera. Imro ista questione scienduin est quod cum
dicitur celum moves ergo necem est terra quiescere ly necesse potest esse determinatio consequent te:ves potest esse pars consequentis inodo in pio posito tria esse debet accipi ae sit nota consequentie et non paro consequentis Etiam clarum est dictam consequentiam non valere gratia formemo enim tenet in omnibus terminis et ideo in propositolii tendiiviris sit bona gratia materie let quantum ad hoc sciendii 3 est: ut plures sunt modi quibua diuersi volunt ostendere dicta 3 eonsequentiam valere gratia materie: primus supponit Ohec est necessaria:terra quiescitisecundo supponit aethocnes cessarius sequitur ad quodlibet sicut ex impossibili sequitur
quodlibet.tunc diceret consequentia invalare gratia materie virtute duarum dictarum suppositionum med hoc non valet: quia terrani quiescere non est nece arium simpliciter via delicii tiron ex omni illipollinili sequit quodlibet sedis luna ex impossibili implicante coli tradictionem licetianoaqlio alibet ii ecessiarium sequitiir ad quodlibet. C Sirando hoc non intendit Aristoteleo quia sitae non magis sequi fieretram quiescere ad celum moueri S ad sortem moueri .cinecundito modus defendendi dictam conseque tiam est iste: stipponitetumqd omne quod mouetur indiget quiescete mxo ut dicit Imiti te leo in libro de motibus animaliu3:etideo
sieelum mouetur oportet*sit talio motus circa aliqd quies sceno fixumi quod non videtur aliud o terra quiescens. Sed illud adlluc non sufficit: quia diristo. itide motibu animalium solum loquitur de motu progressivo:ita q=sempanimal in suo motu si id iget aliquo appodiamento fixo: nec adhuc oportet ae illud quiescat simpliciterid quod quiescat vel moueaturaliter Sipsum animal quod mouetur: sicut patet de homine qui potest moveri in naui motae sed quia celum non mouetur motu progressimo ipsum non indiget alis quo tali appodiamentonm super quo moueatur.CTerti' modus defendendi dictam consequentiam est supponensae moueri est aliter se habere Spit' respectu alicuius quiescestis: ergo si nullu3 emet quiescens videretur O celum no moueretur modo nullum est quiesce respecta cuius motu celi se habeat uniformiter aliter et aliter tuli terra que estiti tro:ergo necesse est ipsam quiescere in centro .EZ3 iste mora duo adductio videtur sufficere.nam ad hoc q=aliqd moueatur Iad oportet quod habeat se aliter Spuus ad aliquod ex itrinsecun used sufficite habeat se aliter et aliter quam pii uolturinsece: ut dictum et tintibus physicovini. CSecuti do.
nam si terra moueretur retra motum celt: celuni posset sebere aliter e aliter ad terra nitet tamen tunc terrano quiesceret sed moneretur: scd ipsum celum non haberet se alitera a terrain cum terra moueretur cum celo ab oriente in occidenteni. circulatione eque veloci.
Quartus modus defendi di dicta 'sequentia est magis piobabilior et illum approbo: p quo supponitur primo ae momo celi secundatia intentioneta in propter mi est pio: pter generationem et corruptionem istolum inferiorum:put dicit Commentator Supponitur secundo qd si generatio et
corruptio sunt necesse est eleinentata licenc:et eo modo quo debetit ordinari respectu gelierationio et corruptionis et pro salute generabilium et corruptibilium Tuticarguitur sic:ceimn mouetur ergo generationeo et corruptiones istorii in hariolum sunt:coii sequentia tenet per locum ab effectat cause finalis ad causam finalein per prunam suppositionem:tucularia: ne rationes et corruptiones istorum interiorum sunt ergo elementa et alta sunt scilicet requii ita ad generationem et corruptionem et ad salutem generabilium et coiruptibilium sed hoc est terram quiescere in me aio: super cuius una parte quis discooperta generabilia et corruptibilia: sicut sunt homines: plante letalia sinimalia fatuentur tergo terra quiescit consequetitiae tenet persecundam suppositione3: ergo a prismo assultimumsi celum mouctui terra quiescit. irinotandum
210쪽
tandum est q6 illudno intelligitur de quiete terre inplicia
ter: sed de quiete terre a motu circulari una cisi celo circulando eque velociter. Et sic patet quomodo dicta consequentia est necessariamo simpliciter:sed supposita generatione et corruptione naturali in oratiae consueto.
Ad rationcs. ad primam potest dael quod
semper estodem terra: saltem mitate continuati6io:eo modo quo dicimus secanam eme modo eudem qui fuit sunt centum anni licet non sit inde terra semper identitate limplicit ter dici quomodo dicimus celum eme modo idem O fuit sunt centum anninei potest dici: qd terra non semper quiescit:licet semperquiescat terra. Ad confirmationem secuedam bene concedo q6 non est necessiarium simpliciter terra quiestri elucet bene sit nece artu; ex conditione: licut dictu inquinione.vel potest dicitq6 semper terra quiescit salteraliter quo a non potest naturaliter multum amoueri de suo loco: ciet quandoae moueatur tota: temper tame adhuc manet in eodem loco vel prope. Et per idem respondeas ad tertiam confirmationem:et aliter potest responderi ad tertiam confirmationemSicendo quod nocumanv leui Matio ab una parte facit ea moueri et hoc ypter aerem resistentem ex alia parte a secundum piiiicipaleidico missa ratio brem probat*6 motus celli non est causa quietio terre nece contra ilicet celum et influentie sint cause quietio per influentia generalem.C Dd tertissitis hine piobat dierum consequens tiam iton esse necessariam simpliciter neut dictum emcria quartam patet ex quarto modo defendra id eta consequens riam Erid quinta dico *hene probat dicta insequentiam novi te bonam simpliciter.
Atrum ista consequentia fit bona:celum semper mouetur ergo nec sie est ipsu3 moueri pluribus motibus.ciet ar ituraenon: ntecedens est verum et consequelas falsum quod consequens fit falsium patet ex eo quod ipsius cellanci sunt plures mortuo:patet nam celum est viiii corpuo naturale.vniuo autem corporis naturalis non est nisi muci motus naturalis sicut dicebatur primo huius. Et confirmatur . nam alia simplicia sicut sunt igniotari: qua:terea:ndiunt mobilia nisi uno motu naturali:igitur ilec celum est mobile pluribus motib'C Secundo supremum celum semper mouetur et tame non mouetur pluribus motibus: ergo consequentia proposita
Oppositum vult Aristoteles iri Istera. hro ista questione sciendum est quod ad
hoc quod dicta alitia valeat no sufficit dicerem edaequetia valeat: qicosequens est necessarin:et sprer hoc sequitur caquodlibet:sea oportet assignare alia causam fm proce uni iuris .sicut dicebatur in priori questiolie C et ideo scienduest presponsione ad questionem c celum moueri pluribus motibus non intelligi rurde toto celo in olematice sum pto: sedilitenigitur cruria parocesi moueatur uno mota et alia alio .EDeinde scimii 'ae Bristo. in litera quin fascit consequentias principales. 6 Pum estpe qua dicebas in precedenti questione celu .sem p mouetur:ergo necessie est terra sempquiescere.ESecunda tne me est si terraestigine esse. si Tertia est:li duo demeta extreni suntnaecesse est in termediae se scilicet aerdet aqua .EQuarta emst quatuor elemeta sunt: necesse est generationem icoiruptionem esse. Ei uinta est: si generatio et corruptio sunt.iaecesse est celumnioueri pluribus motibus. Et quibus sequitur seria principalis arguedo a primo ad vii Insui. si celum semper mouet necesse esse ipsum moueri pluribuo moribus. rcuite de bonitate istarii consequetiarii videamu*pordi item pii; ma visum est in sceletiti questione:Secitd a sit pbatur: si viiii oppositorii est in natura: et reliquum: modo ignis et terara sunt cotraria secundunt suas qualitates: ergo si terra est ignis est.c credo: si unu extreinu est aliud est ita quod siueor incusursum est: et impossibile est; locus sursum sit vacuus:et illud quod ibi cst naturaliter est leue sicut ignior erago si terra est deorsum ignis est starium. ESed diceret aliis quis: videtur qd non oportet q) si una contratiotii sit inna, tura qd reliquii sit vel postiterint nam plenii et vacuum sunt
contraria: et tamen non oportet si plenis sitae vacuum sit vel possit esse. ii nititet finitum et infitiitum sunt contrarimet taemen novortet si finita sitae institit usu vel postites R. ecfido diceret aliquis miu videtur quod ignis etterrandsunt cotrariamam igni contrariatur aqua: ergo si cssi ocndibi contrariaretur terra: trunc uni plura essent contraria:mo; do hoc est falsamind tantia uniim uni opponitur per Aristo. x.meta. md ista .Rdplimsi dico cppletissetvacuum no sunt contraria: sed sunt priuatiue opposita:et ita similiter ii finitum nec infinitum .e d secudis dico qno est incciueniens uni plura esse contraria secundit diuersiae qualitatis qualuterest inpposito .c Tertia consequetia prohamns si terra et ignis sunt:alia elementa intermedia sunt stetimo in unum trariotin est in natura reliquii est in natura:modo ignia puncipaliter coiitrariaturaque: et terra aeri: ut patet laci fido degeneratione:na sicut arguitur ibi:qualitates pii me. .caliditas:frigidita orbumiditaui et siccitas:sex modis possunt conbinari quoium duo tanti inpossibile letali quatuor tui pose sibilestsecundum quos accipitur numerua quatuor elementorii: que sunt terra: vi laetare: et aqua. duo extrema: et duo intermedia Cicertio posset adduci per hoc ratio platoni corii qui imaginantur CS duo elementa extrema. ignioetterra sint sicutiduo numeri cubaei: sed necessario inter quoscii tales duo numeros sunt duo numeri medii primortionalis qui videntur esse coiremodentes duobus emetis mediis. Quartacdsequetia obathriqisi quatuoieimeta sunt generatio et coirruptio sunt:qrmnlcStraria secundu sua a quaalitates: ergo alterabilia:etrescantia in materia ergo generabiliaet corruptibilia:cii alteratio suppler generatione sicut patet primo degeneratione. Suinta consequetia phaturcii generatio et corruptio sunt metalla est celum moueri plii ribuo motibus supponedo quod isti motus instrioleo depedent aceto moto ilicet nona motii celi: sicut patet primo ni teororum et secundo degeneratione: et amerientia inibaa
causalidum generationes et cor siptionis mecier i iid sufficeret unus motus cetirimo necessurio requiritur ei motu diurno motus solis et planetarum in obliquo circulo:aliter non fierent hyemo: enao et mutationes tepoui uecpcoseqti getierationes 3t eoiruptiora eo modo quo fiunt:ergo si generationes et coiriiptioneo istolii itiferior ii sunt et debent fieri modo cometo oportet aece itinoueatur pluribus mori M. Tite
probatur sexta colaquetiae arguedo ae primo ad vitinita sic: sicelii stma mouetur: necesse est terra sesnp quiescere:etu colaqueo semp este:sed si terra est ignia est:et si terra et igitio sunt
elemeta inter media .Laer et aqua sunt:' si quatuor clemeta sunt generationes et corruptiones diuella sunt et filii in istis inferioribus: si generationes et coiruptioneo diuerse sint et fiant in istis inferioribus necest est celsi moueri pluriu 'mostibus:ergo de primo ad vitimii:s celum sempmouetur necesse est ipsum moueri pluribuo motibus o illa regula:qua doast aliquod anteceaeo sequitur colaquetior quicquid sequii ad 'fida a antecedes. JU3sestris diceres quia consequetiebaicte non sunt miniat, nec similes dimentetpiobaritur Iadiuersa media:ergo in talibus non vqlat arguere de istino adultimii: sicut pis exemplificatisse arguedo.si nullia te pus est:dire non est: si die otio est:kox est: et si nox intali riuo est: nota me sequii a primo ad vitiinu nullu3 thus est ergo aliquod tepuo est.Enesiponstetur domniscosequetia de prinis assultimii est botiariis intermecise sint hone: tilauii 3 vario modo proberiti quod pip illam ramune regula consesq. tiarim: si aliquid quitur adeo sequeo: sequitur ad anctecedens EDduertendui tamEgi illa c6sequetia deprimo ad ultimii nunqua est melior vel formatior:(3 sit debitioi ilatarum intermediarians: ita arsi aliqua illarii sit ut nube: vel ingteria tortulic illa deptimo ad ultimuerit ut nune vel inaterialis Et causa est: qid in virtute it tuo iter mediae vel inmiermedio in si plures hirnCTi ad illud exemplitu, adducebatur.liti ullis tempus etc.dicompilinii antecedenovet est pol tibile velim possibile.Liuillum tempus estistestsossibile tune illa constequentia intermedia iid valet:dies no est ergo nox est: et ideo non mirum sietia illa primo ad vitini si non valeat:nullii tepuo est.ergo ali tepus est. iant ptimum