De Vergilio in informandis muliebribus quae sunt in Aeneide personis inventore

121쪽

quae quide in Vergilium mon sonent neque ab eo in veniae facile credantur. Graeca ero poemata, inter quae notissimum fuit Arc-

lini de Iethiopide, magonum ei insuper, et inter illas

Penthesileae reginae imitandum Xempla Praebuerunt.

Quae de Creusa a quibusdam graecis poetis duxit illa

sunt uxor scilicet Aeneae, male Ascanii, marito suo ab

Ilio proficiscenti non adfuit conises, sed a Cybela et Venere neci aut servituli subrepla conservata fuit' Nomen saltem Annae sumpsit a Naevio Vergilius et eam fuisse Didonis sororem'. itera quoquo fabula suit,

a Varrone tradita Annam non Didonem, Aeneae more

capiam, profecto Trojano duce moriem sibi conscivis se De Lavinia excerpsit illud e veteribus seu fabulis vulgo celebratis, seu poemalibus, Latini nempe siliam, Turno

2. De Creusa vide: En vicu in Aen. II, 7 8; Ivi Uxi. I, 3 DIO XYS HAM ARX. III, 31 OPPIA L M, e Leu. I, 1 apud Photium); ScisoL. VERO X. in Aen. II, 17, Fra9m hist rom. ed. PETER, p. 69- unde locemur ab historicis romanis veteribus Aeneae fugam narrantibus, nullam Creusae laetam fuisse mentionem AELIAXUII ue at senim. XI, 6 APOLLODORUM Bibl. III, 12 PAUSANIAM, X, 23 AB ILIΑα, apud MILLIX, Galeri mythol. yl. L, D 109 et n0 11 I; exte, IJ, p. 9. In vase picto VivienZiano apud II Lix ibid. , pl. LXviII, texie ' 608 Aeneam solum fugientem cum patre et filio videmus duas vero seminas, sub palma deflentes, quartana unam esse 'i Husam poteS conjici). Cf. TZ TZEM ad Lucopu R. sed Bernas domer trando, Basileae 1558, p. 338. - Creusa n apud Romano cognomen usitatum ideo Vergilius, opin0r, Creusam X0rem Aeneae, quam Eurydicem, sicuti nonnulli tradiderant, vocare maluit. 3. u Anna soror, cujus liliae fuerint Anna et Dido, nevius dicit no Xos. apud SER vi LM in Aen. IV, 9. 4. De Anna, vid. A X0X. apud EnvIUM. in Aen. IV, 682 Varro ait non Didonem, sed Annam amore Aeneae impulsam se supra rogum interemi sρ. D Et SERvlUM in Aen. V Sane Seiondum a Tonem dic 'ri' enseam tib Anna amatam n Cum hac fabula sors in conjungenda est vinii Fast IlI, 23 sqq. et 1 Lit Irixi in VIII, 5 sqq. de Anna, in taliam profuga et ad Aeneam consu-giente, narratio. Quam quidem sabulam utrum excogitaverit Ovidius, an uti- qui tu acceperit, nescio credo tamen excogitasse. Nam Silium Italicum non ex antiquo fonte idem extrahere videtur, sed Ovidium sequi apparet, preSSi D,

ut ipse ait u narrandi meti S. D

122쪽

Ρritis, olei des Aeneae. Qui nupserit. desponsalum tolli

Ea lemum indubitat scimus ab alienis sontibus si a Xisse Vergilium. In vero X isti mure nobis liberum est alia insuper ei suppellisse, suae nobis perierint indolem suo personarum illa Pum in antiquis, vel popularibus sabulis, vel poeticis operibus, nunc non superstilibus, ita depictam suisse ut inde quaedam in usum Suum con VeΓ-iere potuerit Non equidem credo, et illud ex iis, quas

NIHIL AMPLIUS DE HISCE PERSONIS VERGILIUM AB ANTIQUIS ACCEPISSE

De irriana quidem Aeneae uxore nonnulli sane e Graecis poetae Oculi sunt num autem multa dixerini, dubito. illud enim constat Siculi supra animadvertimus, Cycli epici scriptoribus il id praecipue cordi suisse non ut

heroum et heroidum mores mentemque subliliter Xprimerent, sed ut quam hirtina saeta quam plurimarumpe PSOnarum in redundantia rebus Oemnia Coa CerV3 Petit. Quant aute in magis illiu eos fecisse verisimile est, cum de personis agebatur quae, sicut Creusa in XPE-cunda erum univerSIrum serie partini mornenti fuissent et

1. De Lavinia vid M. Porcium Catonem, apud En viuu in Aen. VI, 60 VARRONEM, de L. L. V, 144 LIvlUM, I, III PLUTAR, It M , V. Ilomuli, II STRABONEM, V, Iii 2 DiONYS HALiir. I, 9 60, 64, 0 AELlAXUM, De niat anim ., XI, 16 APDi ANUS, De Reg. I, 1, eam Fauni, Aliori quum regis IIurtisque silii, filiain suisse iugit. - 10 xvsics, , 59, duas Lavinius nominat alteram, Anii Deli insulae regis, es. Aungias, Viti regu de eadem in Origine genti romanae, X in alteram Latini filium. - De Latina arcu dii Evandri filia, . PRELLER,

4. D Creusa nulla mentio sit apud , UIXTi M TZ TZEu et TRYPHIODORUM , qui antiqua poemata in epito uia quasdam contrRXere.

123쪽

Neque autem hoc de Arctino set e soli lantummodo existimandum censeo, sed et de Pisandro, quem a Vergilio secundum Aeneidis librum componente u paene ad verbum transeriplum is suisse Macrobius ait. Quippe qui Poema composuiSSe dicatur quod a nuptiis ovis ot Junoni incipiens, universas historias quae mediis omnibus saeculis usque ad aetatem ipsius Pisandri is configerint

in unam Seriem coactas is amplecteretur In quo

autem Opere, inter ceteras historias, infertius quoque Trojae in hunc modum relatus is suis on autem video

quantulum loci in illa densa, ut in dicam, et opaca lotius temporis mythologici silva Aeneae conjugi relictum

superfuerit. Ceterum ante Vergilium de Creusa neminem fuisse mul

tum, ea ipsa idem laciat, quae de illa muliere pererrabat, fabula Etenim conjicero nobis licet, impedimento poetis

fuisse Aeneae uxorem Elapsurae autem iam eii a Senena personae neglegi Olent a poetis iam brevi morituris, prae Sertim apud antiquos, musa non avet, neque ea e

turba educere dignatur. Re putes denique illud, scilicet de

illa, etsi mediocrem tamen quam maxime variatam suisse memoriam Alium enim alio modo tradidisse comperimus,

quo libero pepererit , quaeque illi post dirutam Trojam acciderint', vel etiam quod ejus nomen ipsum sue Pit Quibus autem de personis vaga et incerta fama

2. Nescit Livius utrum Creusae a Laviniae filius fuerit scaritus. I, 1 . Creusae lilium Iulum appellat I, 3. - Αscunium Dio XYSIIIS, Aeneae Creta Raeque ilium notitiuat. Ill 31. Cf. apud eundem I, 9, 30 varias discrepantesque de Aeue Ascautoque traditiones Hellanici Troica Dionysius potissimum

si qui videtur. 3. PAUSAMAS, X, 26, duplicem sumam de ea tradit nonnullis eam a Cylbela et Venere conservatum, aliis captam a Graecis suisse narrantibus. Quam enim inter irrianas captivas pinxerat Polvi notus in Delphica esche. - Alii ab Aenea abductam rettulerant, alii derelictuin nihil amylius de satis riti memorantes STRABO, ill , 3; ELiΑxus, Cur hist. III, 122 de nat A limal. XI, 16j. Euerunt etiam qui Creusam ab ipso enea, ex pactione cum Graecis sacta, occisam Oluut, ne quis X emine Priami Superesset D DE Vi , Ono masticon v. Dei/Sa).4. PAUSAN1Αs X, 24 Λέσχεω ο καὶ ο ποιητας Σπο et Κύπρια διουασθυΕυρυῖ ἱκ ου τυυαρκα- ιυεια. ENNIUS quoque Eurydicem appellabat priorem Aeneae conjugem v. En vitis in Aeneidem I, 273, VI, II.

124쪽

prodita si iis parum alienio poetas immora Os jur credere Ossumus Deoiana item multa nos imp 0llunt ut opinemur, Vergilium ab antiquis plura non e S Se uiuatum quam quae nobis in noluerunt Poenorum quidem in sacris sabulis inter docios constat

cillam Didonis scilicet punicae Astartes deam. Ex ista

Vero mythica perSona, cujus Solum nomen aut parum

copiosa fabula apud gentem, inveniendi copia minime praeditam, celebraretur, sero nullum fruetum a Vergilio perceptum uello intellegimus nisi sorte in Carthaginion sum sabulis lina tanquam conscia i adjutrix' Astarti, quondam e moriali laus amanti, X sitierii, unde consilium Maroni subjectum suserit Annam informandi talem sua leni in quarti Aeneidis libri initio i in re-Ρrae SeniaVit. Praefero a Naevium aut Ennium nihil ei amplius suppeditasse quam Annae meram mentionem, arbitrari nobis optimo jure licet. Nempe mullum ambigi jam supra vidimus an de Didonis eneaeque amoribus sui et iam ille P-que o noverit vo sinXerit recensioresque philologi ' ex probabilibus rationibus censuere nihil nec apud priscum Aselli Pi/nici conditorem, meque in Annalibus Enni Car-

l. s. si pra, p. 16 sqq. de Ariadna. ille In SSo verum se Leti titiis ii , lite poetis qui te Creusa aliquid dicere potuerunt, ego in et opinor. X ini neque in Annalium libro primo, - siquidem tot rebus resertu sui quot enumerat L. VELLER Ex si locus fuit vel tempus exprimendae Creusae indoli NAEVIUMQUE, quanquam is abundantius eversam Trojam descripserat, u XOrumque tum Aeneae, cum etiam Anchisis meminerat, parum earum adsectus depingendi aut curiosii maut peritum sitisse arbitror, quantum intellegi potest e duobus istis versibus, ubi de sugitivis mulieribus satis inlicet et crasse equitur

Amborum uxoreS noctu Troiad exibant capitibus opertis flentes amboe, beunte lacrimis eum multiS.

2. JusTI Xus qui satis sus Didonis res narrat, unam novisse non videtur.3. Fuit forsitan Anna in divinis Carthaginiensium labulis una ex iis ci divis famulis , si virginibus divis, is irae Sic o abantur apiti I ntinos vel ti deaeane ulne n s. 'REI I En et 0RDAN, t. l, 313. 4. id supra, P. 9-10.

125쪽

In graecis ver poetis nullam ut est mea memoria personam reperia quae eadem atque vergiliana Anna vel sentia vel agat. Longo enim abest ut sive Phaedrae apud Euripidem nutrix , sive Chalciopa, Medeae SOPOP , ab Apollonio in Argonautica inducta, aut in simili conditione versentur, aut adfines animi sensus prae se erant. Quod denique attinet ad illas muliebres personas quas Latinis sabulis Vergilius desumpsit - Λnnam dico, Camillamque et Laviniam, - non erit prose et periculi ime prandi credentibus minime abundantem materiam a Ver gilio ibi fuisse reperiam. Nam de veteribus Romanarum rerum historiis, ilia ipsa quae supersunt Dagmenta Ciceronis judicium extra controversiam esse probant, dioensis Post Annales pontisi cum maximorum, quibus nihil potest esse jejunius, si aut ad Fabiunt, aut ad Catonem, aut ad Pisonem, aut ad Fannium, aut ad Vennonium venias, quid tam exile quam isti omnes Neque autem ingenii historicorum ipsius tantummodo siccitas ea fuit, sed et tractatae materiae. Quicumque enim de priscis Italorum rebus doctissime disseruerunt, idem uno ore confirmavere suisse quam maxime aridas et nudas Latinorum subulas, eorumque in mythica vel poetica fabricationu

ingenium ipsi solo Latii simi limum, quod auctore Fabio,

omnes alii ad liticusque Al BO, p. cit. P. 116 n. l. - Longe V o aliam nobis ingere obemus Chalciopae quam Annae imaginem I mater est Chalciopa, timetque suis filiis, d isoni coluitantibus mi illoque magis aetate provecta quam Medea, eam admodum infantem, jam nupta ipsa, a te suo nutrivit. Nec unquam Medeam impellit ut Suo erga asouem amori morem gerat; tantummodo precatur ut et Iugium praebeat liberi suis, ne cum dasone poenas audaciae luant. Cs. Supra, p. 60-61. 3. Cic. De Leg, I, 2 6. unius D, Ursini conjecturam, quam lebuli et Hermanu Peter probavere, Sequor. HiStoricorum Romanorum fragmenta, ed II PETER, I, p. Xu-XIlI. - Cf. BOISSIER, O ut'. nomen archeol. p. 25I.

126쪽

macerrimunt ei litorosissimum , judicaverit Aeneas Amata igitur Lavinia quo Camillaque suppedit alae, Oncedo, ab antiquis Vergilio suerunt, sed hactenus ut nillil aliud quam eventus ad eas sertinentes, ei illos exili et

concisa brevitate expositos, ac potius personarum nomina,

quam explicatam sus ac copiosa descriptione indolem, inde ducere tantummodo potuerit.

Aut si qua in Latinorum tabulis extra illam solitam

siccitatem reperire esset. Alia a sepius fuisse credideris, e quilius nullum ruetum legantissimus Catilissimusque

Scriptor perceperit' Quod quidem intellegi potest

quadam tabula, a nonnullis historicis memorata, de immani malae saevitia. uil, po quam ' duos filios suos, quia uiri saverent Laviniam Aeneae nuptum da iuro, ropria manu trucidavisse, immo excaecavisse Tantam sane feritatem non mirum si a lenissimo et humanissimo poeta Omi SSam, eum insuper, siculi infra demonstraturus

Sum , - quicquid horridius sui a poematis sui vel proposito, Vel colore at horrere sopi sentissime sonii rei'Neque vero Graeci quicquam rael ore Vergilio Oiue runt, ii vividius malam oui Laviniam depingeret. Quia vivis enim multa nobis desini e Graecorum vel epicis vel fragilis poematibus, in menter scholiasius, XC PΡ-

l. p. SEI Vum in Aen. I, 2.2. Iansebant ii dein Ausones atque Aborige nos fabulas et narrationes suas ... sed ipsa argii menti tristitia aut so 'ditate notabiles, ut de Caco latrono itaque italici hythi longe a graecae saluilae suavitate absunt. D HEYNS, EX u Su ad

lib. H.

a. pnvius in Aeneid. VlI, l. 4. De quibusdam quoque sabulis ad Laviniam pertinentibus, a Vergilio repudiatis, id infra de La inia. 5. COM GTO K in Aen. VlI, 385 his description os Bacchic Dolos and frenet is it Ietheriree anu su99esteu V o me Dee wo k, suo a the Bacchiae of Euripides , Qui tamen opportune addit The Bacchanalia stere introduc u into non froni solithe notati throu9 Etruria. Ita enim consul HEY ΝΚ. . 'curs ad lib. Vlt, u cum aliis graecis ritibus ac religionibus etiam sacra Bacchica in taliam illata esse . . inter Etruscos quidem et hinc per reliquum taliam jam satis antiquis temporibus ea saera recepta fuisse. Fieri igitur potus quod in lutina de Amata sabula Bacchanalium mentio saeta fuerit. - Ο-mΝGTO X, in Aen. XII, 5 sqq. u The conception of Amias and ei sui id is naue more in the spiris of the ree traged than in that os Homer. Gemonstrationem conjecturae istae sequirunt, quae tamen hic desideratur.

127쪽

CAPUT PRIMUM. 107iores mythologo et historicos, satis illa antiquae Sihologiae copia, unde argumenta sua, velut e perenni fonte, Omnes poetae hauserint, nobis nota est, ut nullam vel in scaenam vel in epos induciam fuisse personam jure On-jiciamus, cujus condicio aut indoles cum maiae ei Laviniae rebus aut moribus conferretur.

Camillae denique indolem ut emingeret, neque retini Penthesilea Vergilio, neque aliorum poetarum maZOne Srion nisi modice prodesse lotuerunt. Nam primum quod pertinet ad primos insantis Camillae annos virilemque educationis rationem, non incognita nobis exemplaria seculum illii in suisse constat et plane patet cujus inter Graecos poetae, scilicet Pindari Cyrene S, αγροτερας παρθευου, a Patre UT PS e viriliter educatae. ingenium et mores describentis in hoc loco me minorii eatenus tamen imitatus ut Pindari descriptionem ex sententia sua commutaret . Tum vero de muliebri virginis sic instituta indole, nonnulla sunt, et illa graviora, quibus enthesilea ceteraeque ab ignotis poetis descriptae magones a Camissa valde discriminatae suisse apparent.1. Ceterum e PHILOSTRATO Hpto ικόζ, x 43 comperimus, non dissimilem fuisse educationem A magonum qualem in veteribu sabulis, - ποιηται τε καὶ li' θ0 .όγοις εἰργὶμ υα, - de Scriptam Philostratus reperielial a solita filiarum apud ceteros homines educatione o α ποτεκωσι θη α,... λέγουται. .. εγαροπευξι ... τὶ φυσις μη Γέρω v, πλη το ἐπισχεἶ γα .α. D illud tantummodo Vergilius accepit ex Amagoneis sabulis

Arment9lis e litae amnii et lacte seri non utribat

quod et ipse tradit Philostratus, addens tamen nutriri insuper magonum ilias

2. Pyth. IX, 2

128쪽

Siquidem enim existimare jure possumus ei posse mihi videmur Quintum Smyrnaeum Cyclicorum vestigia PO-

pius fuisse seculum , ex o comperimus enthesileam apud Arctinum quoque ea mente Trojanis auxilium tulisse, ut oecisae non sponte sororis Oenas, urgentibus Furiis, lueret'. seu primum et valde a Camilla distinguebatur. Adde huc quod forsan inserat, ut videtur, Penthesileae aliquid molle ac tenerum quippo quam Achilli, hostium Scilicet acerrimo, amorem sui injecisse Arelinus cecinerit Insuper et in aliis, quae de magonum gente narrabantur sabulis, amori locum non ita parvum concessum suis Severisimilo est. Ei enim, si non in poematibus de cruento Bellerophoniis cum hac gente bello, vel de saevis Herculis ad I liermodontem facinoribus , - saltem in iis sabulis ubi ros gestae Thesei apud easdem magones celebrabantur, apparet duras illas sellatrices minime infractabiles amori animo ge S Si SSe, nil era suo prorsus riadna n-liopa ista suit, quam heseus rapuerat volentem' uanta

isti Aeneidos probant I, 90-493ὶ

Ducit Amaronidum lunatis agmina peltis Penthesilea sitiens, mediisquis in a illibus ardet,

aurea Subitectens exsertae cingula man maebellatrix audetque viri concurrere virgo.

4. De scientibus iis poematibus, artis nonumenta restant, ubi nihil lateor, indicat se amore vel tantillia in actum suisse s s. II rahles That ei in der Lunst, apud Oscia ER, i. I, u Abl. 2202, 2226, 222 43 cf. t. I, i Abi. 26 -269. Nescio tamen an ερωτι κh aliquid in illa Herculis onam Hippolytae subrepturi tabula mixtui fuerit praesertim cum Hippolyta illa sucillime pollicita sit - saltem in iis sabulis quas novit Dos L. Bibl. II, 5, 9 aliter enim rem narrat DIODORUA, IV, 16 - ronum ab Hi cule optatam tradituram esse. Ceteria in Amagonum regina, quae Theseum amavit et Secuta St, Hippolyta quoque nominatur EusT.

in Il. Ill 189 . 5. V. LIII., in Thesei vita, cap. 26-28, qui quinque historic0rum diversas de

129쪽

autem cum diligentia omnem vel umbram amoris a Camilla sua Vergilius averterii, mox videbimus. Quapropter vera esse restentium philologorum videtur sententia, qui Camillam a Marone ab omni parte confictam existimant Quibus ex omnibus perspici potest Aeneidis conditorem paucissima in illis personis adumbrandis, de quibus nunc dicturi sumus, ex iis auctoribus mutuatum fuisse quos novimus, pauciora etiam multo ex illis quos ignoramus potuisse mutuari L irum vero feliciter, necne, illarum

Speciem ac mores XPreSSerit, nunc con Sideraturus Sum,

eo scilicet ordine disposit apum ut exordium mihi sit ab iis seminis quae in rebus Aeneidis hirimum momentum habeant.

visse : citatur te ippe praeter consuetudinem earum 116σχσα παρθευος ιν λέ- ει, DioD. IV, 163. s. quae de inagonum satis luxuriosis libidinibus EusrΑ- Tuius liabet loco citato . 1. ISSONA, art. Camilla, apud OSCHER ADII LON, Viryil, t. II, p. 352, etc.

130쪽

CAPUT SECUNDUM

Illiid habet vergiliana mala proprium ac notatu dignissimum, quod quanquam in Aeneidem ubi primum

inducta ab Alecione invadatur. - adeo me ludis adhaerente ut Furia in locum ejus revera substituta putanda sit - sua tamen Latini conjugi vere naturalis et seminea servetur indole S. Etenim, - siculi nobis de Didone observandi jam Supra copia fuit, ila orientosis miraculis Vergilius uti solet, ut perSonarum, quas repraesentaverit adfecti bus secundum consuetas et Ordinarias naturae leges explicandis nihilominus sedulam impenderit operam Tantum igitur abest ut poeta, quia malam ab inferna dea intus Occupataui, arbitrii sui non an esse compotem fingit,

ideo Supervacaneum esse censeat naturale irarum ejus incrementum de Scril ere, ut contra muliebris furoris ab Origine usque ad exit uni copiosissimam vehi historiam evolverit .

Nam primum, Vergili duce, adsumus ad u limen Amatae, is quod quidem si tacitum appellat. Illo vero

1. Recens quidam philologus, cujus de Vergilii arte imitandi dissertatio plurimum boni habet CAUER, p. cit. p. 22ὶ de hoc perperam sentire mihi videtur Veroil in Amata ha die egebene Opsycholoui sche Voratisset-zun nichi benulas eris ar nichi iis leden durch orte die Letuenschal

stet gerit u lassen ein teibhastiues inunder mussie eschehen ... Di tibernatu liche Εinwirkun9... Pir in dieser verssi oberten Au assun zur Haupt- Sache, und war in diesem Falle ganet Oh ne mi, ei in dem Seelenzustande der Amata in Ausbruch des Zornes Orbereitet war. 2. VII, 343. Tacitum pro tacite . Envitos, cui adsentitur J. HEXRY. Quo verbo nostiis silentium potius significari putat ovi xGTO X. Ego A CERDA et HEYN sequor, Amatae tristitiam, domusque ejus silentium, obiter et una hic designari censentibus L CERDA uia... Amata tota intus coquebatur curis