장음표시 사용
131쪽
regii gynaeci silentio non significatur umbratilis quae dam pacatae vitae tranquillitas, sed ille quasi mina se
ces Sus, quo sero aliqui animus, in sese replicatus, ut ita dicam, latet, ut prorupturam quam sensit violentiam vel tantillum reprimere conetur, vel olius novi armi Scommode instruere possit. Et sano malam in eo tantummodo occupatam nobis ostendit Vergilius, ut recol
le elas doloris quascumque causas animo indesinenter re ira ciet, et quoniam ad alendum irae suae incondium muliebrem sollertiam accurat insumpsit, minimum Sine
dubio lectoni agendum supere Si Quae autem, qua via esserandae reginae persicini opus, iis verbis describitur a poeta quibus facile quis regno Scal
corporea, quae Solent Sse vehementer stomachanlium,
signa Vergilium dicas divino isti mira illo quam simillimam humanis adfectibus 90ciem induere, ita ut vel
... neque Re dum curae illae aut irae manifestaverant... n ZY X u ... De Soli tu
diu est ac ei splendum quae cum cura et dolore mentis tacito bene couvenit u Siclare ΚΑΡΡEs, Exois et 'ORBI GER. Supervacaneum esse censet HENRY de mente reginae quicquam in hoc versu praenuntiari, cum duobus insequentibus versibus ad id Vergilius peram impendat. Verum id est peritioris cujusque dicendi artisicis, quaedam verba quasi praevia, lectoris animum praeparatura, Praemittere. Et crebro Vergilius ea verba usui stat, quibus duo vel plure Sensu una Onti nentur, quique Sive proprie, sive sigurate possunt intellegi Dcs infra de Lavinia, in v. VII, 52 Sola domum et tantas servabat lilia Sedes. 1. VII, 34 emineae ardentem curaeque iraeque coquebant. - NON. apud SER v. coquebant, macerabant. - NINGTo inflammabant si perhapsu it a further notion os uoi talion u eutrum verum arbitror. Hoc verSO Significatur lenta, ut ita dicam, combustio soci cui alendo indesinenter aliquis invigilat. Non laic Ennii versum apud L. sit. De Seneci. I quae cura nunc te coquit et versat. . . , memorari prodest, sed illum Plauti, quem NKTrLESul ad
Ille inter vestes et eoia pectora lapsuS, volvitur attactu nullo fallitque furentem vipeream inspirans animam; it tortile collo aurum ingens coluber sit longae taenia vittae, innectitque comas, et membi is lubricus errat.
Nescio an nimis minuta sutura sit et putida commontationis exquisitio si conjecerim Sub Sta corporearum rerum descriptione latere moralium similitudinem quandam et veluti αλ .ηγυριχυ Nani initio, nisi ultor, tripliciter indicat Vergilius, quomodo nasci 40leat in animo cujusvis ira, latenter scilicet, ita ut ii asci incipientes, irae
132쪽
Indo sit ut Ania in iram illico rupisse nou dicat cum
sciat optime gnarus humanae mentis Oela, Supere S Se
suam elium furenti mulieri perii iam Dolum proseci adhibere debebat mala, priusquam exacerbal ultima Sequeretur uilissimo igitur habitu et composito in miserationem ulli conjugem adit, Olliusque u et solito matrum de more D loquitur'. deque ullii in querenti verbum excidit quod non vim aliquam habeat nec consuli immittatur ' De industria i exsules , Trojan OS, praedonem n Aeneam nominat, eumque si si Phry
gio pastori , similem contemptim singit, qui Helenam,
non miniis forsitan propter divitias quam amoris causa secun rapuerit' Neque ob id solum si primo Aquilone
nostrae conscii non videamur. Levia non s0lum, ut vult SERvIUS, pulchra significare potest, sed illud quoque, nempe sacile et Occulte serpentem delabi. Quod quidem explanat insuper ottactu i ullo, ii tu fallitque furentem n id est, u Sine morsu, . . . Sine accipienti sensu B SERViUS. - Tum vero quasi per liysicam figurationem, increscentis irae varia momenta Continuaeque vices
depin ri haud immerito credat aliquis, sive primum v. i I cor ipsum in sec0ntrahitur, sive anhelare incipit spiritus v. 351 faucesque angina quadam coarctantur sv 351, in sine , sive in caput v. 353, uitio cerebrumque quasi constrictum sanguis colligatur, sive tandem totum ira corpus invadit atque u implicat, i inertiamque trepida membra aegre erant v. 353 sqq. .
Sed forsan in eo u acumen irritum n ut Senecae verbis utar u Xercemus; miratur tamen et ips COM NOTO K in his versibus uisi essor of instenuit tofusta in the physica probabilis Q in o dercio ma e the hin physicallyprobabie. Illud est summorum scriptorum, quod tam sollerter verba seligant et componant, ut adducamur ad suspicandum vel in minimis occulta sensilia cogitatamque industriam. Neque ea saltem diligentia iis improbanda est philologis qui libentius Vergilii doctrinam quam poeticum ingenium extollunt. Inter cetera i autem v Studia, nedicinae quoque ... operam dedi SSe n illum S LETO MC tradit cur igitur hoc in loco Hippocratis es. e. g. Em6 11. l. VI, ed. LITTRE, t. V, P. 3IT, Vel 'Azop. V, 40, 6. IV, i , etc. meminisse non putandus Sit 1. VII, 356 Necdum animus toto percepit pectore lammam M. Quod suprau urentem n dicit, ne intellegas quasi jam tunc insaniat. Optime Euvius u Fallitque furentem ut furore teneatur; nam nondum furebat u Prolep Sis
2. VII, 357. - SEHuic Nondum ad plenum furebat, unde per muliebrem iracundiam mixta asperitate loquebatur, nam hoc est v matrum de more. . . 3. Jure laudat Servius ii callidam argumentationem. 4. Sic quoque Aeneam Latinae matronae in precibus appellant, XI, 484. 5. Cf. RocLi Chresto mathiam E .ευη καὶ II αρις μετα η lari: τα
quae dicuntur, poematibus, narratum sui Aeneam Paridi, Helenam rapturo comitem adstitisse. Cs ibid. ed. Dido i, p. 81.)6. Ducenda se abducenda. SERvius, in Aen. VlI, 359 .
133쪽
profecturum Aeneam Latino denuntiat, quod, ut interpres quidam voluit , serenante coelum quilone acutias datur nautis naVe gubernandi, sed praecipue quia ventus ille sui quo in orientales fractus procul ab Italia abeuntes
Verum nobis Vergilius ipse suspicandi auctor St, reginam conjugium Aeneae cum Lavinia abnegantem, minus filiae suae casu quam sua ipsius injuria commoVeri. Quando enim, antequam ingruat lecto, Omnia Secum Amata revolvit, non super Lavinia, sed
Super adventu Teucrum Turnique h9menaeis
sollicitam se praebet Filiae tum demum recordatur cum maritum suum aggreditur supplex' sic tamen tunc etiam locula, ut vehementius Turnum ab Aenea de matrimonio Laviniae detrusum, quam deditae si praedoni Laviniae suturas aerumnas deflere videatur Parcius enim de nata lacrimatur is, potiusque in se ipsam misericordiam conjugis sui allicit
Νec te miseret nataeque tuique nec matris mi Seret QUAM primo quilone relinquet perfiduS, alta petens, abducta virgine, praedo'.
Ita prosecto res se habet, ut jusso illo et divinitus indito
matrimonio seminea Amatae superbia muli magis quam materua caritas laedatur. Jamdiu enim Turnum, nepotem suum, ad suae filiae conjugium reservari u fixum immotumque animo Sedet D Nunc autem Xterno gener ducenda virgo traditur, quem Amata non novit, nedum selegerit, cuique immo, oraculis freto, regia puella potiri liceat vel etiam non concedente mala. Vel etiam adver-1. E RY Aeneidea, in v. VII, 361.2. VII, 58.3. In ea quam de Amata Vergilius accepit aut acceptam mutavit subula, filium suum Amata prius amisisse narrabatur l. VII, v. 50-52.
134쪽
sante. Quid vero tum siet de re materno jure uo
cessura est reginae auctoritas, nondum hactenus, ut opinor, in dubium revocata, et ille, quem postea ipsa Turno commendatura est, si honos malae Matrona rem ere romana Amata est, suaeque u majestatis D nominis que sui si sanctitudinis is conseia'. iquo haud scio an Vergilius, quando istam adumbraret imaginem malae, illarum matronarum meminerit, a veteribus Oeli Unanimo consensu vellieuiarum. Illiud egomet libenter conjiciam e versibus ubi vel malae domestica et popularis auctoritas describitur vel Latinus senex ab illa objurgatus iacet nec redarguere ira iam audet, - Vel Pne Sertim regina, parum reverenti atque etiam subridicula comparatione, cum illo turbine comparatur quem pueri repeti iis bigis versare gaudent'. Nonno inde fit ut mala nobis in mentem revocet O manas illas mulieres, castitate velis dote is relas, seroces. molestas, si magnas actiones ' is concitare solitas, Superbile imperantes is virosque sil sui, sorvire D postulantes u Oblai Patricem is hiulus Cato indomitum animal nomaiam jure appellasSei. Cum autem precibus nihil prosi ei videi id Hi nam nihil io spondet sapientissimus maritus se infra se
1. VII, i02.2. Aen. ll, 56-bI. u Per si quis nauta Tangit honos nimiam is Quod quidem Envius parum certo enucleat Per si quis, etc... Si quia te regina rogat, tuam commoVet mentem. Sic in optimo et 40l Si qua piis animis manet infelicis Amatae Gratia. Honorem is nillil aliud esse, in hoc loco, quam χάριτα Co NGTON interpretatur neque bene, ut opinor. Diqnitas inerthschultun9, ΑΡΡEs hic significatur. Cf. II, 58 neque enim leve nomen Amatae. Amatae imperandi cupiditatem inesse praeclare intellexit CRATE UBRIAND Genie u Christianisme, i ii 10, qui cum grippina eam
T. Pleraque ista e Plauti Asinaria, A uiuaria, Milite glorioso apud BEN0IST, De personis Hiliebribus apud Plauti m p. 2- 6.8. AFRANIUS, 285 RisAECR, Fra9m. com latinorunt . 9. Apud Liv. XXXIV, II.
135쪽
re sedato corde D si mussat immissis jam maia cohibita adhuc irae habenis
immensam ' sine more urit lymphata per Urbem.
Bacchantem Vero priusquam depingui, sicut et post quam depinxit Vergilius nobis in mentem revocat, ades Sesemper et inesse alienatae reginae lectonem'. Nihilominus tamen verisimilem vecordia issius processum diligenti S Si me enarrat, persectaque ario increscentem quasi per gradus urorem legentium, immo spectantium, oculis
subjicit. Primo enim populum mala propiorem compellat ;deinde ad eos confugit, set quoniam sane Deos indigena S, quasi proditores sibi savere dissidit Bacchi, Dei
scilicet advenae, reformidatum numen simulare decernit,
1 Aen. VII, 373 cf. I, 225-295 XII, 18.2. VII, 3 I. - Immensam n quod Medicetis Romanus, GudianuS, Pragensis duoque Bernenses habent, liticis displicuit, neque immerito Cs HENRY, Aeneidea, tu VlI, 384 ne of thos eaeaggerations, hic arein happityil butio frequent occurenc in Virgil. In sudant in explicandum critici nequicquam. Vide . . ADEWis Immensam ... in leni Vergilius die o stellungen Seiner Zelige nossen on der alipsiadi de Reiches aut die Residen des Latinus uberti aut i Nuperius xplicavit in hunc modum ΑΗ ΗΑDl apiccola ita di Laurento ion i immensa a sembra immensa ad Amata et Suo vertiginoso girare et rigi are M. Milii potius videatur parvam et rctam urbem Amatae tune videri debere Aestuat infelix angusto in limite. APPES duas usurpati istius verbi causas adsert Hyperbolise non Dichter ei geselat, in die et ligkeit ei Er eo uno heroorzuhesen So is die Staiit in ungehenere Ausdeh nun im ei glei h tu dem die ille u9eicie- Senen engen aum des Hauses. Versum spurium esse PLERI KAM et GoSSRΑ judicant conjecit u RuΑΝ incensam h HEYΝΕ, u immen Sum JASPER apud GUTuLINI, p. ix immensum per Orbem. 3. VII, 374, Sqq.
His ubi nequicquam dictis experta Latinum contra Stare videt, - penitusque in viscera lapsum serpentis furiale malum totamque pererrat ...
Duplicem ibi causam enarrat alteram naturalem et 0ralem; alteram portentosam et divinam.
Talem inter silvas, inter deserta serarum reginam Allecto timidis agit undique Bacchi.
4. VII, 3IT 384. 5. SERvius, in Aen. II, 385 Talem patiebatur surorem ut speraret Se Liberi sacra celebrare non uim ipsa simulabat, quod est sanorum, nam et
136쪽
neque inepte . . . Cum enim assulam se a sormidulo Deo mentiatur, ita et melius sibi conciliatum iri plebem, cui violenta placeant Orgia, sperat, Seque PSam, qua Si Sacram, nullo prohibente, ablata quo velit ilia, ubi iurameSSe considit.
Fit tandem ut severa desipere incipiat maia quippe
quae esse rata sit ululatibus concisaiae multitudinis suisque, atque essus illo per silvas camposque cursu Minore quidem impensa mulier quaevis mensen Amis Sur erat. Et hic quoque minime lectonis interventu pus suit. Istiusmodi vero procellae, quanto plus habent Virium, ianio minus temporis nec diutius solito duravisse si phreneticum is impetum malae e Vergilio ipso comperimuS. Ab ira enim in lacrimas inque reces converSa , ad Sed alio reni habitum redigitur. Ita autem nos quasi raeparat providentissimus suturi poeta, ne non naturae veritatique con Senianeum videatur malae mentem, ad X tremum penitus depressam, rebus despondere. Frustra enim, adjuvan films Latinis mulieribus, uni- Vel Sum populim suo in Trojanos odio mala infecit , regem ad arma adversus exiernos capienda suscitavit invitum'. denique publicas supplicationes indixit, quarum ipsa articeps exemplum suis dedit' Superati tamensuere Latini, provocaturque landem ab Aenea urnus qui secum serro decernat. Hactenus autem mala pertinacius in Spe aliqua perSitierat nunc vero, cum Omnia non jam in tibia diuturni belli alea, sed in praesenti unius proelii exitu reponi videt, tum subito, - quasi adhucusque omniavi SSei,
paulo post dicturus est O poeta Allecto stimulis agit undique Bacchi , Hoc perperam SERvius. Dolum et fraudem subesse Vergilius ibi significat.1. Cf. Aen. XI, I sqq. Nee non ad templum ... II, 30 C0njugis et maestae lacrimi S. . . 2. s. Aen. VII, 392 396, 400-403, 580-581 XI 827-8 8 891-895, ubi instigante, ut verisimile est, mala, Latinae mulieres ad defendendos muros irruentes poeta describit. 3. Aen. II, 30. Victres... 0njugis et deSlae lacrimis, etc.
137쪽
expergefacta obstupet ounc enim reginam prorsus dissimilem ab illa, quam nuper adeo serocem et bellicosam vidimus, Vergilius nobis subjicit flentem n nimirum et ad genua urni, ne dimicaturus abeat, prOVOluiam, suturaque morte pallentem' eo miramur repentinam istam animi conversionem, cum Optime Oeta violento SA malae Sensus ale socerii, vel in Pimo versu in quo de illa in poemate mentio facta est :... Quem regia conjuxadjungi generum miro properabat amore.
Nimia igitur est in quaque re et immodica quo ergo Superbius ac magis saeve in principi debacchata est, eo demissius nunc amigi verisimile est infractum calamitatibus animum et quasi in se e ali prolabentem. Nec praetermittenda sunt Verba quibus Turnum supplex alloquitur ' namque in iis quoque nihil a poeta temere emissum perSpicuum est. Neque hic significo illam Vergilii crebro, nec immerito, rhetoribus laudatum argumentorum, vel tu perbrevibus Orationibus iuventionem ac dispositionem ; sed minuta illa dicta, quibus cujusque in Aeneide loquentis personae indoles cum exquisii subtilitate saepius delineatur. Jam supra notavi illud Amata
tangit honos Animum ...1 Aen. II, 5 sqq. regina, nova pugnae conterrita sorte. - Perperam SERvIU nova Orte, id Si mastria. u Aliam nunc esse rerum rationem, alii/m statum, hoc verbo nova declaratur. 2. Aen. II, 5, moritura, - non soliam quia jam in animo mortis adsciscendae consilium clam concipere incipit, Sed quia vultum jam habet eorum, qui propi0rem ultimum diem sentiunt. Velut si dixisset, sicuti de Didone : si jam pallens morte futura. RIBBEC α monitura sati autem sutiles ob causas cf. appar critic in h. v. Prolectomena p. 368 et 365 et 4, ubi simil0m, ut opinatur in Ae=ὶ IV, 36 mendam simili corrigit emendatione, nec minus, ut Opinor, tu selici). Bene C0Ν1Nuro existimat hanc conjecturam audaci 0ris philol0giu strange insensibilis D notare. 3. Aen. VII, 56-5I SERvIU miro amore : Ova intemperantia , CONING-T0 Properabat Studebat. . . nihil ei sui longius. s. σπουδάζειv, n et
138쪽
quo verbo imperiosae reginae superbia legentibus utiliter commemoratur. Et Turni quoquo u honorem , animumque Ossensioni pronum, cavet Amata ne quo Verbo imprudentius projecto laedat . Diligenter enim allendit ne de pugnae Xitu nimis esse anxia, ut strenui ducis virtuti parum sidere videatur. Huc aperte spectat Volun
Desiste manum committere Teucris,
quo malam verbo male Servius observat u ab omni eum bello, non tantum a singulari certamine dehortari. Teucros ideo illa dicit, ne unum do signet ueneain . Neque eadem Turno suadet, sicut inepte Latinus, ut sibi ipsi consul ut victorique hosti concedas, UXO rem alteram in Latio securius quaesiturus Amala vero nihil aliud juvenem oscit, nisi desistat
quid vero postea acturus Quid exspectaturus Futuram ne PS Spera aliquam rerum conversionem 3 oscit Amasa profecto. Illii Dianium modo eo temporis momento Optat, ut Vivat Turnus . . . Quia vero scit, mi apte dicit Servius - virum sortem suam mortem lacile osse contemnere, deferre eum dicens se simul morituram is qui perieulum non ii mei sormidet invidiam
Qui te cumque manent isto certamine caSIIS, et me, Turne, manent.
Multo majorem prosecto vim habet, mulioque magis est ad persuadendum accommodata malae oratiuncula, quam longiores ei subinsulsae senis Latini dehortationes.
1 Aen. II, 60 sqq. - s. quae CoxissTo in hunc Oeum edisseruit. 2. Perperam igitur eucro conjicit EERLΚΑΜ neque melius B ENOIs Teucris honoris causa dictum putat. - Recte COM NOTO idem tunc facere Latinum animadvertit, Aeneaeque Ome ab oratione Sua OnSult arcere. 3. Aen. II, 24.
139쪽
Denique mortem ipsam Amatae moribus ejus congruam poeta esse cit. Neque enim exspectat praecipitis et petulantis ingenii semina, dum sibi certus oppressi Turni nuntius adseratur
Regina ut tectis Denientem prospicit ιOStem. . .
infelix pugnae juvenem in certamine credit
Interea enim dolor ejus aliquid novi accessit, angorem animi haud insontis dico . Quippe quam jam paulo ante intelleximus miserationem quandam subire cladis istius in quam si imperium Latini inclinataque domus ' Quin prope est ut demergatur. Quae autem quasi poenitentia
in animo gliscit et increscit u se causam is credit, si crimenque 3putque malorum cumque tandem mens illius, io et antis calamitatibus labefaciata iterum satiscit, et, tanquam antea, turbatur, non ira sola unc lacit insaniam, sed et admissi contra Deorum voluntatem magnoque fortasse cum aliut regni detrimento peccati conscientia. Denique sicut Vergilius mirum in modum hoc significat, si festo furore , tunc Oecupatur Cum autem mala jamjam se Ohiniaria nece perem I tura ante oculos nostros statuitur, mirati sunt quidam
Praetera, regina, tui scilicet Turni fidissima dextra Occidit ipsa sua lucemque aeterrita fugit. Quo cum versu istum conferre idoneum est Tum vero insolix salis aeterrita Dido.
Aen. IV, 450. 3. Aen. XII, 58-59. 4. Aen. XII, 600. b. Aen. XII, 601. Multaque per maestitan demens stata furorem. 6. Aen. Xll, 603. Peritissime descripsisse Vergilium ipsam mortem malae Saepius obServatum est Vid. LIENAY, Aeneidea, t. II, 33 qui ibi confert Aen., XI, 860 Georg. IV, 4b8 .
140쪽
si moriens flata , QSSet . . .
Nun vero ingruentibus Trojanis malam tunc temporis male precari oportuit At illud non decuit. Opinor, sub finem operis satalem Aeneae victoriam moribundae mulieris imprecationibus quasi foedari. - in contra de Sua sorte, et Turni, et Latini, et Laviniae, iterum ingemiscere expediebat At quid in repetitis ejusmodi querelis inesse OV POSSet Τ. . . Propter hoc praecipue, credo, moritura tacet in duo
decimo Aoneidis libro mala, quod optime essiciae ejus imagini nihil insuper addi potuit ' Quaedam Vergilium
1 Aen. XII, 600-601. Cf. in itine locum CoΝiNGT0Ν. 2. SERVIUS : ... Alii dicunt quod Aniata inedia se interemerit , Vergilius potiu censuit, malam seipsam suspendere, quod rapidior haec mors in illa duodecimi libri fine, ubi sal, ut ad exitum ostinat, magis revera idonse esset deinde, forsan, quod apud Veteres Romanos hujuscemodi volutitariam necem dedecus quoddam Sequeretur u Sane sciendum, inquit SERVIVA, quia cautum suerat in Pontificalibus libris ut qui in laqueo vitam inisset insepultus abjiceretur , Fieri potest ut poeta voluerit atrocem Aeneae inimicam suum in Romanorum patrem odium informis leti , quasi poena luere.