De Vergilio in informandis muliebribus quae sunt in Aeneide personis inventore

91쪽

intellegit quam aene u optima Dido latura sit u tanto amore rumpi is et, si non invenit, quaerit saltem vias quo miliore et mansuetiore modo tristem illiserat nuntium

Heu quid agat quo nunc reginam ambire urentem Audeat assa tu quae prima exordia Sumat 'Atque animum nunc huc celerem, nunc dividit illuc,

In partesque rapit VarinS, perque omnia VerSut ...Haec alternanti potior sententia Vi S a St...... Tentaturum aditus et quae mollissima Iaudi Tempora qui rebia dexter moduS...

Atque ubi iratam et desperatam videt, tum

lenire dolentem Solando cupit et dictis avertere curas

et nisi Dido, si medium sermonem n ejus u abrumpen n, Se Se u ex oculi D auferret,

linquens multa metu cunctantem et multa parantem dicere,

sorsitan ille laudem e laboranti sollicitaque mente Sua solatia X cudisset ea, quae mitigantem haberent et efficacem aenitudinum levationem ... Utique igitur non jure dici potest, nihil omnino commoveri Vergilianum heroem, nec quicquam admodum agere ut dolorem, quam si invitus s assert, leniat. Illud demum licet opinari eum parum

dextere rem tractare arduam.

1. IV, 291.

2. IV, 390 391. Benevolam istam conjecturam mutuor ab opere cui titulus estu Dissertations on Virgil, b HoLDsw0RTH and SPENCE , Nonnullis etiam in codicibus, nec contemnendis de quo V. RIBBEC et ORBIGER, i. h. v. . legitur u multa volent, in dicere , non multa arantem ... D Forsitan pa 'antem Scrip-Sere lectores quidam, versus Aen. I, 91 memores, ubi quoque Aeneas hiscit ac silet. Nescio g0inet a recibo correctum illud uerit si corr aetum fuit Vergilius facundum lacere heroem suum potuisset, cum et exemplum Apolloniani Jasonis ante oculos haberet, quem uno loquelae illecebris donaverat. Neque enim inficet Medeam alloquitur Aeneae vero orationibus imperatoriam quandam et romanum brevitatem inesse multo magis decuit.

92쪽

2 ABS PBloB. Adde quod ea erimina, quae adversus eum Dido injicit, non omnia pariter usi veraque videantur. Quippe quaeu perfidum D eum haud semel nominet. An vero quia improviso et clanculo sugere voluit

Dissimiliare etiam sperasti, perfide, tantum POSSe nefas, tacitusque mea decedere terra '

Ai supra monuit poseia non id esse Aeneae consilium. Imperavit sane ille uestheo Sergestoque u las Sem 3Ρ-iarent facili

... et quae rebus Sit causa novandis Dissimulent ...

Verum interea quaesiuirus ipse est apiam occasionem ut se prosecturum Didoni ingenue denuntiet ita ut paulo post istud affirmare haud immerito queat

neque ego hanc abscondere si arto Speravi, ne linge fugam ...

An vero propter hoc u perfidiam is ejus Dido incusat quia alam fidem violaverit At nunquam dedisse, et illa ipsa eslantur quae prius narravi poeta, et Aenea quoque idem prosiletur quem quidem mentiri non consentaneum est :

ne conjugi unquum Praetondi taedas aut haec in foedera Veni.

Auditu sit illud durum, et cum aspera trucique sinceritate ab Aenea nuntiatum, concedo nihilominus tamen Verum est. Illa igitur demum sunt quae jure quis in Aenea reprehendere possit, sive quod amorem Didonis ab illa sibi ultro oblatum non epudiaverit, Si V quod

Sallem non sali crebro monuerit, Se nunquam eam Occlitarum S Se u conjugem difficiliorem vero si medio de soni leporum , admonitionem ... Quod si denique causa inquirentes cur ianiOpere le-

93쪽

risque lectoribus Aeneas displiceat, solitos qui dicuntur fuisse antiquorum, imprimis in heroico aeVO, mores reSpexerimus, nillil aliud agere Aeneam tacite videbimus quam quod ante illum multi heroes egisse dicuntur: uter

quos das et Theseu S. Nulla enim esse potest controversia quin Piscis rem Otissimorum temporum viris plane inauditus et inexpertus amor iste fuerit, quo vir amans amatae seminae seque totam tradenti obligatum se putat eo ipso mutuo umore,

quasi firmissimo vinculo, ideoque in ejus obsequium, quanquam viribus et ingeni melior, velut si de suo jure doco dat, insectitur. Mulieres igitur illi, quotienscumque non Ut puerorum genetrices sibi adjungunt tunc nini stabili conubio ungendas esse plerumque intellegunt , siculi demum Ouipiatis instrumenta quaedam habere solent in quae nulla lege ad debitum quodpiam ossicium Obstringantur. Fugitivo 'antummodo cum iis oblectament, fruuntur. nec aliud quid tolliceri se posse arbitrantur quam quod

. . . e me meminisse pigebit Elissae dum memor ipSemei, dum Spiritus hos regit artus.

Neque enim in eorum mentem Venit quod hujuscemodi amor aliud quam bellicae aut errantis vita es divorticulum quoddam esse queat ' Ea est Omnium heroum, quibus in Graecorum aut Latinorum, Vel picis, vel tragicis vel lyricis scriptis occurrimus, communis sententia ii sunt soliti mores, ea legitima et Ordinaria consuetudo'.

1. Bene Dido Aeneam nominat hostem. . . Suporbum. IV, 24 Sicut optime Pggni RAM u Vergilius h0 i. e. Scilicet hostem dicit Sensu romano. infra, p. 87 π. 1.2. s. in Euripidis Medea asonem, non aliter quam Aeneas et sentientem et loquentem. - Apud Apolionium quoque, paulum abest ut Medeam das vixdum a Colchide profectus derelinquat l. IV, 33 sqq.)3. De hoc quoque non inepte P. ATRQU, D 9. IV, p. 129 est, certa in nombre de ge/ὶ3... qui e soni recries contre insensibilite 'Ene ...etrange corruption de nos o ursi endroit de Eneide qui ut eui et, ei plus approuve de Romains 'attire e plus a censure 'un siecte qui, etc. Cf. CONINGTON, Introd. p. 12.6

94쪽

Neque igitur novum et inusitatum quodvis Aeneae actis aut dictis ineSi.

Immo conira, muli minus justas ei probabiles causas Jaso laeseusque Ariadnae ac Medeae deserendae habuerunt, quam Didonis Aeneas . Namque neque Ilo, ut Vidimus, Didoni sacramento se alligavit, et monstrata a Diis promiSSaque regna, nec sibi solum destinata, sed suis et

silio , quae Siluru abit. Eaedem ergo serme ei sunt relinquendae Didonis cauSae, quae Ulyssi relinquendae Circa aut Calypsonis dum contra nihil, nisi fastidium Theseum nisi polentiori ac ditioris conjugii ambitio, a sonem incitat. Unde igitur fit ut Thesse iis ad Jas legentibus nobis multo minus invisi et ingrati sint quam si pius f Aenea S

Quam ob causam ab idis amatae immo abduciae Secum seminae roditionem, tanquam fictum aliquid habemus, quo nimium moveri nullo modo deceat quartum Vero Aeneidis librum legens, nemo est, Opinor, qui non PlUSVeminusve Aeneae succenseat, adeo ut nunc etiam non sit absurdum de rebus istis disputare, Aeneamque aut accusare aut Xcusares Cur denique cum Vergilii multum reserpol ita lecti et dilecti herois verba et cla componere et exponere, ut semper ille laudabilis, et Onesius, et commendatus lectoribus esset cumque reipsa mulium in hoc insudavisse credendus sit poeta famen inepte et loqui et ager Aeneas videatur, c vituperationem OS- iram atque invidiam Suhent . .

Non equidem hic Vergilii in confingenda Aeneae indole imperitium, sed nimiam in deseribenda Didone peritiam

incuSem. Quippe quae ingenio et moribus valde dissimilis mulieribus iis, quas Jas et Thoseus dereliquerant, nobis ostendatur Ariadna enim et Medea ab Apollonio et Catullo depinguntur anquam leves emerariaeque puellulae, ignoti hactenus amoris concupiscentia repidantes,

95쪽

corporeis illecebris inice subitoque allectae, nulla bona conscientia, nullo pudore refrenatae, Obvio Sese heroi, nullam probabilem ob causam cumque indecora festina

tione, ultro os repentes Minime igitur, ut ii dicam, peni

tus descendisse, minime radicatos esse earum assectuS, facile sentimus minime ergo eas miserandi perae retium esse. Neque magis, mi jamjam comperiemUS, misericordiam nostram deseriarum earundem vel que Stu S

Vel irae alliciunt. Didonem contra, quot et quam elicibus

artificiis poeta significaverit, insano et immenso amore suis Se capiam, vidimus, amoremque istum vitae ejus commixtum adeo coalescere statim intellegimus, ut illam e decepto On Ori non OSSit. Illa autem causa est cur a soni et Theseo Ariadnam Medeamque relinque=ιtibus minime indignemur, eneae vero Didonem prodenti ac deserenti Succenseamus quia nempe illi parum quidem amantes, parum et ipSi rurSUS amati nobis videntur, Aeneae vero Didonem et auimo et corpore totam esses lacile apparet.

Quamobrem eneam alium fuisse nihil est quod optemus illud domum desiderandum si quod Didoni sit propior. Non ipse sibi Aeneas, sed Dido eneae nocet'.

1. Cur Medea as0nem sedula sit, ignorare se Apollonius utetur ipse IV,

2. . ΗΞNRY Aeneidea, I, 35 Dido ... perhaps the moSt perfeci embo liment of the disinteresteu Iove. 3. De hoc vide ingeniosam dissertationem quam suae Vergilii editioni praefixit Cost GT0 u . . . A stor of he heroi time of Greece, realed in an essentiali modern spirit, a sit e to leave a sense of incongruit on themina, o oni of a homeri student, ut os a more poseruar reaver. . . Hecould carcei fail to e struch icit an essentiat dant of consistenc in the drau in of the principa styures, hic bein homeri , iis necessarilybe old, and ein Virgilian must a necessaritu e new. t is, Pthin , hicli constitutes the secret of the dissatisfaction hie is generali fel init thecharacter of Aeneas o T. I, Introd. p. 11. - Quibus ego observationibu magnam veritatis partem inesse arbitror non omnino tamen placent. eneas mihi Videtur molestus esse, quia totus u tu , Sive sinericus est, id veromere u et D et vergiliana flectius in si a p. 13 C0Nisuros ther heroes

96쪽

DE QUERENTIS DIDONIS HUMILITΑΤΕ. QUOUSQUE DEMISSA DESCENDAT

Neque autem vel perlevem Vergilius operam impendit ut paulo minus Didoni, paulo magis rursum Aeneae sa-

Quanquam illud facile, ut opinor, steri potuit, si scili

cet ubi primum regina Aeneae con Silium cognoVerat, X-10mplo furibunda desaeviret, scelesiam proditionem, peS-simam benefactorum gratiam criminata, si alimque ab initio in ea imprecationes inveheretur, quibus sutura Cartha giniensium cum Romanis bella poeta praesagiri volebat. Interim autem Aeneas ipse in corde dilaceratus, Iovis lamen si monitis inmola se non lumina , Didonem solari brevibus, sed blandis alloquiis, et cum militari quadam, benigna tamen, gravitate, conaretur. Regina Vero nobis Ostenderetur prelum amorem suum potius indignata quam proficiscentem amatum virum deflens, superbo potius Paruin aestu accensa quam molli aegritudine Oppressa, atroci denique politis urore frendens quani miserabili desperatione assiela... Quin etiam quid pro hibui quominus Vergilius fingeret eam tentavisse ut Trojanis naves soluturis Obstaret, ac o Siremo, - nihil O- minus iis, per aliquam laventium Aeneae Deorum fraudem, essugientibus, prae rabie, malae instar abalienatam,

queen. , Nec Solum the 9ontes , sed etiam naScente et crescentes ejus amores. Jam Aeneae insensi Didoni aventes sumus an loquam in questus et iras

Dido erumpat si The novett is in the interest Ohicli Virgi has exeite in the siluation and feelings of his o saken heroine He has strue the chordos moueri passion anu powerfuit has it Despondea more powersuli per-haps than the instret hi inset expected. ad Homer critten os Dido, heshould proba bl have been calleu on to sympathiae it her but littim: urseelinys ould hane been it the hero, etc. Q his omnino cum ritannico philologo Ou Sentio.

97쪽

CAPUT TERTIUM. 77sibi ipsi mortem conscivisse Quod quidem Vergilius, si libuisset, eo tacilius potuisset quod illa ipsa, quae supra

memoravimus de Elissae indole ab historicis priscis suisse vulgata, suaderent ut tyriae reginae agreste aliquid et infractabile insunderet. Enimvero quarti libri sinem in hunc sermo moduni disponendi haud scio an mens quaedam Vergilium subierit. Nam quando primum Dido eneam his verbis com

pellat

exordium profeci stomachaniis it id est et ad majoramo Sese invecturae. Xinde Vero cuPSuni Vergilius protinus mutat, et quasi eum ipsum proditae Didonis quo dammodo puderet, ad ea potius Se refert quae ad nostram reginae conciliandam benevolentiam idonea sint. Exorsa

igitur feroci et aliis ono ore Dido, ad submissiora subito descendit

. . . Perside, tantum 90SSemesas, tacitusque mea decedere terra.

Non am igitur, animadvertas quaeso, consilium pSumu decedendi idque lenocinantis ευω'int σμ ις Si - Οbjurgat silentium tantummodo prosecturi vituperandum censet Et jam inde ab hoc loco Didonem Vergilius oculis nostris subjicit magis ac magis graeco hic quoque venia Sit, utpote meliori, Opinor, Verbo ταπε υου λευ', illiu Sque humilitatis, prolabentis usque ad extrema Singulis gradibus explicandis libentissime vacat. Quippe quod non solum in hac priore Didonis ad Aeneam oratiuncula attingat, sed in duobus insuper locis, ubi tales ad lacrimas

prece Sque conversam Didonem ostendit. Initio autem, cum nescit etiamtum regina num immO- tum fixumque animo Aeneae sit abire, ejus constantiam Sollerter aggressa Meniat. Si quam praeteritorum, vel

98쪽

accendere desiderium queat illudque castissimis lumen Verbis praestringit

Mene fugis Per ego has lacrimas dextramque tuam te quando aliud mihi am miserae nihil ipsa reliqui , per conubia noStra, per ince tos hymenaeoS, si me quid de te merui , fuit aut tibi quicquam

dulce meum, miSerere . . .

Nonne etiam sum vere muliebri arte ei insidiari dicas, cum addit

. . . Cui me moribundam deseris hospes' Quid moror'. . an captam ducat Gaetulus Iarbas'

quasi nempe velit incitare ut metuat ne alteri captiva iradatur quam habuit ipse semina. Immo non dubita vergiliana Dido aperitus ad se, vel

in exiguum tempus, revocare amantem, Oe Volo Saltem si qua mihi de te suscepta suisset

ante fugam SuboleS...

quibus quidem verbis quis si qui offendatur , cum voti hujus audaciam sequentia mire temperent

Si quis mihi parvulus aula luderet Aeneas, qui te tamen ire referret. . .

Nec prosecto quicquam velat, cum nihil muliebre ab indole Didonis alienum esse adhucusque praemonii Simus, quin nune ei iam nobis eam singamus, matrem ex Aenea

1. Tametsi quosdam interpretes satis audax orbii in illud offendit, planissime dictum est, et recte omXGTox explanat usu ver ound any pleasure in me. 2. COM XGTO Gonrau sui oses that the passu 9 could have been interpola ted et ore the time of Iuvenal v ho alludes o it at V is sed illam conjecturam nihil in codd. confirmat v. RIBBECK, GL THLi X0 . 3. Alii u tantum M. Sed ii tamen , in optimis codd. legitur, neque explicatu dissicile est ii Tamen has a consolatory force ichos fealures, inspite os ali, mi9h reMind. me offou. Ἐ0 MX0Tox. Item APPE ume doch eni9

99쪽

saciam profecti conjugis desiderium filii amore lenientem. Neque illa a vergiliano colore absona sit imago Didonis, gremio insaniem foventis sicut et nuper Ascanium fovere solita erat eique digito monstrantis qua abeuntis patris

naves alium Olim tenuerint . . .

Ceterum multo magis dignitialis suae immemorem Vergilius nobis infra ostendit Didonem. Nam in iis, quibus prius Aeneam aggreditur illa, precibus u hymenaeum adhuc et u conubii is si conjugiique is leges invocat, ita prorsus effata se sibi justam uxorem, matronaliter ut Epigrammatum verbo utar nuptam videri. Deinceps vero hoc e nomine abdicat, deque suo jure decedit

Non am conjugium antiquum, quod prodidit, oro ...

Quin etiam, postquam si alibus orantem , in xorabilis Aeneas repudiavit, nondum lumen ista Didonis ex unimo cogitatio depellitur, sed noctu, quasi revi Vi Seen S, egram mentem pertinaciter obsidet

Iliacas igitur classes atque ultima Teucrum. Iu Ssa Sequ/ιY ... Qui me autem, fac velle, sinet ratibusque Superbis Invisam acciPiet . . .

Quid tum 2 Sola fuga nautas ' comitabor vantes Au Tyriis omnique manu Stipata meorum

Quod quidem ad consilia adeo humilia, immo probro S R, Didonem descendere volatii Vorgilius, neque uni nonnullicritici a se impetrare ut credant si Reginumne Carthagini S - unus ex illis exclamat et iani imperii condi-1. I. e. X troma infima. EERLRAM Rocte Heynitis laticla interpretationem Pomponii Sabini : quasi, quod si naviget cum Teucris, sit sutura serva n BE-NOIST, AD UNIG-S ΗΑPER CONINGTox omnino sere pariter hoc intellegunt. 2. NautaS, ergo rusticos homines et contumeliosos et qui seminae, soli ducem Suum sequenti, convidiarentur. s. VlcΑΙ Α, eue Behi siste, p. 168. 3. PeSSime CONIA GTON BENDIST, ORBIGER Inferar, in Sequar et aggrediar claSSQ. v s. vIcALA, leue eit ast , p. 165-170, ibi totus hic locus optime eXplanatur et J. RΝnu Aen. H, 8 halles e bo ne cra Diei on in

100쪽

tricem, illam ingenuam, genero Sam magnanimamque Didonem, rigide secum deliberare, Virum, necne, X ter num hospitem suum comitari del)eat, vel etiam servae opollieis ritu Apage istius modi interpretationem l . . . Istius modi tamen interpretatio Xtra dubium ponitur, quoniam non solum aliqua Verba de hoc bifer jacere eam Vergilius secit, sed serio sese ipsam interrogare uirum

sola eneam secutura Sit, an Oiam Triorum suorum gentem Secum abductura . . . Oblivi Scitur profecto dignitatis suae, desperatione si perdita, ' Poenorum regina verum

Vergilius novit flagitiosam humanae Voluntatis, quotiens cupiditate urgente deerrat, ignaviam ei, ut in dicam, sordes; quas quidem cum hilosophica quadam inclementia reclusas philosophiae ludiosus poeta denudavit.

Et ea ipsa sunt quae Vergilium dignum essetant qui cum

Lucretio conseratur iis maxime e Staiur in locis se non merum Alexandrinum fuisse. Nec magis involitia aut imminuta eminet o Didonis quo potis illa humani animi, quando vehementi dolore coniurbatur, probrosa imbecillitas. Cur enim bis en eam illa orat ne fatini rosciscatur, morasque postulat Numinsidiatura Trojanis, sicut Aeneae Mercurius persuadet ΤNum dolos medii ala Sicut et inepti commensatores censuerunt 3 Minime vero ; nam vi perbrevi temporis Omento et in caeco exaestuantis servore irae, cogitatio vim intentandi Trojanis animum ejus brepit. Neque est cuream mentiri conjiciamus

requiem patiumque furori

tantummodo a Se posci adfirmantem, quippe quae paulatim