장음표시 사용
41쪽
Ambas Euripidis sabulas in quibus Andromacha Omparet Vergilio ante oculos adsidue adsuisse mihi non dubium est. Inspicioni enim in tertio Aeneidis libro Andro
machae contentum viginti et duobus versibus ad Aeneam reSI'On Sum, On Stat in prioribus quattuor redditam a Vergilio fuisse Andromachae ad Iecubam rationem quae in yroadibus invenitur in novem vero sequentibus, totam Euripidis Indromacham breviter quasi resumptum et collectam nam ei ipsa de Andromacha cum Heleno denuo nubente sabula in graecae hujus tragoediae epilogo per praedictionem narratur Quae autem addidit Vergilius perpauca ea sunt minimique sane momenti Nam si sortitum capia roja, sicut et ceteras Trojana. Andromacham pertulisse
Vergilius dicit delectam sibi seorsum a Neoptolemo Euripides . Helenum quoque concessae sibi Epiri post Pyrrhum exstinctum larii Chaonium momen cimposuisse; par amque rojam
ibi constituisse. Quam quidem itymologica et ut cita
1. PATIN, Trag. 9 ecs, . III, p. 29 silitation des deuae Andromaques,d'Euripide et de Virgile est absolument a meme n p. 293 es vers de Virgile soni comme 'anaDyse et argument de la iece,' Euripide B Censet idem KvieALA, Phliarun9, p. b. 2. Androm. 12Γ Sqq. 3. s. de levibus istis disserentiis, vicΑLV, Phlserun9, p. b. In Aen. III, 333, verisimilem conjecit iram vicAL proponit Morte Neoptolemi regnorum credita cessit Pur Heleno. 4. Aen. II, 323 EURIP. Troad. 24 sqq. 2 4; Roci Us, Chrestoni. Didot, p. 84 TZETZEs in LYcOPHR. 1263 JUSTIN. XVII, III.
42쪽
Iuni vero a quo de Andromachae vii et satis res ipsas mutuabatur integras asseelus quoque et ingenium se utinae e toto et sine ulla commutatione assumpsit Periritum hunc locum atque a mullis inter recentiores criticis Subtiliter radiatuni liceat tamen mihi instaurare, quia primo non con Senserunt omnes de iis quae inter Euripidem et Vergilium, et inter utrumque atque Omerum intercedant'; quia praesertim plerique Andromacham illum a Vergilio correctam et resectam levius usi praeter misisse mihi videntur, quasi dedignati, nec satis intellexisse quam vere Vergiliana Sit.
Euripideam igitur primum Andromacham accuratius introspicere libet, qualem se in Troadibus et in Andro
macha Xorem qualem matrem exhibeat.
Captivarum aufein Trojanarum spectaculum in Troad bras nobis proponitur. Quarum in mae Sin calerV3 Primas, post Hecubam, parte agit Androna acha. Quae quidem sufficiente sane et decente eum dolorem ocioris recordari videtur. Sedum enim in elia eorum ferram sectorea arma abhilura est', in quibus insidet, quasi haereat mectoris praeclara lacinora libenter venditat Hectorem lidet
mortuum in auxilium sui Oeat q. Attamen non eo amore
inflammatur, neque eo dolore coniicitur quo tali tempore paulo post mortuum Hectorem dirutumque Ilium etiam-lum inflammari et confici consentaneum sit.
43쪽
CAPUT SECUNDEM. 230iuemvis enim a tanto vulnere recentem ingenii quadam desperatione vitaeque laedi assi ei de naturae congruum nobis videtur ut aliter fieri posse non animo Oncipiamus. Illud biblicum noluit consolari , ita convenire hominibus nivi in alitu calamitate afflictis opinamur, ut adit vel iis ignoscamus qui si dimidiam animae n Suae partem sibi abreptam uiantes, lucem ero Si is sunt, quasi amissis jam omnibus diutius vivendi causis. Non quod Euripidem reprehendam qui Andromacham sibi mortem consciscentem in Troadibus non induxerit Τοῦ Sali Superque perspicuum est raditam eum sibi saniam projicere non debuisse rit id demum miror quod ei ne cogitationem quidem voluntariae mortis indiderit. Elonini
Don Sane ad extrema confugere Andromacha potuit, dum supererat ilius cujus sola tutela relinquebatur e XS-tinet vero Astyanacte cujus tantummodo iuuSa Vilam amplectebatur, id adeo miror quod mortem non aliqua vix quaera aut saltem vehementius exoptet. Scio equidem Polyxenae eam invidere , reliquis, quae roa das maneant calamitatibus Opportune ereptae Sed quam
frigida disseriatione eliditatem inopiis illius laudat Non
illo est Didonis minore tamen inerumna, impelUS, non illa violenta jam invisae lucis fuga, non illa quasi avida mortis cupiditas eque Objicias non concepto Ssuisse in graecis mox sensus loelis nam, me aliunde exempla arcessam in ejusdem Euripidis Supplicibus mulieribus, Evadne, Capanei uxor. destincti mariti rogum
vult conscendere cum istis verbis Suave cum amatomortis consortium est'.
Imui quando in eadem sabula sertio Andromaeha saeta est damnatum a Graecis Astyanaelem jamjam in eo esse ut pereat, primima qui deni justis ei exspectatis querelis indulget, sed paulo post suadente Talthybio ne Graecorum
1. In requenter sibi mortem conscivisse antiquos bene ObServat MNT-MARcGIRARDIX, Cours de litter dram. I, p. 9-81.
44쪽
iram praeposteris maledictis in se coneliel lac et Andromacha . Cum idonea illi oppetendae mortis Occasio nisi Graecorum imperiis pareat oblata sit paret PolyXenae nuper invidebat Polyxenae salum ne mereatur eaVel. Unde vere conjici possit illam vel in summo illo doloris articulo non multum ab Hecuba dissentire cum Priami
senex uxor, in lania Philale nihilominus sapiens, miserrimam etiam Vitam maturatae mori praeferendam esse declarat ... Taniam quidem Pandaevae mulieri sapientiam, quanquam paulo nimium humilem et objectam, non stupemus illud uirumque repulani e S. e magi Saepe adhaerere vitae Senes quo propiores mori sint, OS-demque aliquando eum multis et humanum modum X- cedentibus aerumnis quasi depressi atque alirili jaceant, ad supervenienses dolores indurescere. Juniorem Vero S Sejudicamus viduam Hectoris uxorem quam ut Omnibus Suorum cadaveribus circumdata lanias calamitates iam aequo animo serat.
Qua quidem praecoci rerum prudentia Euripidea Andromachae in defunctum conjugem cartias nonnihil imminui videtur idque in ipsis Troadibus, scilice prius ei inuiquam de patrio solo uxor Hediori excesserit. II sectorem deflere desinas, inquit oi Iecuba; - quippe que ni non ullae revocaturae sint lacrimae'. D Cujus autem consilio Andromacha mox Obsequitur, suturorumque nimis cito, ut Videtur provida jam tum se interrogat qualem se erga Neoptolemum praebere debeat, quem mare non deceat, OdisSe vero non prosit . Quo autem modo difficilem rem istam expedierit, e sabula, cui nomen ejus ipsius inscribitur, comperimu S. Neque inique olerare conubium Andromacha videtur coaelum. Querentem eri nunquam eam audim fas, Vel priori conjugii in consolabile desiderium significantem Hecubae Vero
45쪽
CAPUT SECUNDLM. 25 praeceptorum Optime memor, si grata morum suorum illecebras , alteri marito, sicut priori, tantummodo exhibere curat. amdem profecto vitae rationem Neoptolemi quam Hectoris conjux tenet domise da scilicet ipsa ceteras mulieres janua sua prohibet' tum conversanti marito
mulieri cedendum est, dominum vincere assectat', neque contradicit; neque raepostera superbia praesenti SVevitae astidio aut coniumeliosa prioris condicionis actatione eum irritat. Quibus quidem in omnibus laudanda prorsus sed in ista modestia paulo plus aequo delectatur
sibique placet on enim tantummodo de jussis illis et quodammodo flagitiosis cum Achillis silio nuptiis siue
verecundia loquitur ' sed et pariam sit, apud novum conjugem gratiam non sine superbia venditat. Immo eam aegre ferre dicas quod sibi aliquando Hermiona anteposita sit 7 nonne gaudere potius deceat quasi liberatam Non ea prose et semina est quam novo marito una OX reconciliet , is absit ut credamus i neque Sponte Neoptolemi cubile ingressa est; non tamen a se diScedere eumdem laetatur. Hermionae contra nimis Succeu Set conviciant in semelenae filia', non illam tristitiam, non illum contemplum, non silentium illud Euripidea Andro macha prae e seri, quae adsidue dolentem deceant; sed ipsa par pari refert. Nempe illi cordi nimium est Hermionae aemulatio ei Odium nimium istis curis angitur Cur me lucem, ait, adspicere oportuit faciam Her-1. Se enim ipsam θυίαντα Neoptolemi jam in Troadibus appellat. 2. s. Iliad. VI, 3 0-3J2 VllI, 187-190 XXII, 440 sqq. 3. Troad. 630-650. - Cf. PLUTARCHI Conjugii praecepta ubi persecta uxoris Species copiose describitur. 4. Androm. 20 sqq. 226 sqq. 5. Androm. 204, 20 sqq. - ΗΑTEALERIAND Turipideam Andromacham
46쪽
mionae servam Rud potius probarem Cur me lucem adspicere, Hectore conjuge Phalam OPOrtuit Utinam pereat dies, inquit in Odyssea Penelopa, ubi novum secutura sim conjugem D Non dixerat Andromacha in I 'oadibus, nec susurrat quidem in altera Euripidis tragoedi Utinam periisset dies ubi victoris servi cubile invisa in essa sum Non ideo sane amat Achillis silium , negat enim et neganti credo : Sed quasi amaret mire agit Hectoris idcirco non obliviscitur non satis tamen meminit ' et quando meminit ita videtur meminisse ut suam ipsius praeteritam pol tu aerumnam quam triste exstinet mariti latum miserari videatur Τ; necnon eorum quoque memini interdum, quorum eam oblivisci malimus quod scilicet maritalem sidem non semper relin uerit Hector' . uippe quae inanibus Semper querelis, et nunc et olim abstinuit iactio praeteritae condicionis desiderio aperium de praesente gaudium commiscet mulier nempe sortis placidaque et sui et est atque ut dicit IIermion n. 6ίη '. . . Sic ine Vero viduam Hectoris uxorem adumbrasset eius ille vales qui Andromachae et Hectoris ad Scaeas portas colloquium eXcogitavit
1. Androm. 113. 2. s. Iliad. VI, 10 sqq. - Euripideae contra Andromachae vitam Semper esse cordi testantur v. Androm. 319-363, 38έ-39I, 404, 50-756. 3. Troad. 660 qq. 668 sqq. - Androm. 35 Sqq. 4. Quamvis a Pyrrho derelictae, tamen Andromachae lictoritatem magnam apud eum Sse Omnes persuasum habent. s. Androin ., 961-962 105T 1059. 5. Androm. 96 Sqq. 111 sqq. Hectoris non seorsim ac peculiariter meminit, sed una cum aliis multis. s. tamen in Iliade, qua vehementi Andromacha mortui lectoris miserandam sortem sibi ipsa lingat, XXII, 508 sqq. 6. Androm. 10 Q κα . 0 lith 9 εὶ.έα ποτι 'EXTO*I. Iuciliade quidem XX lI, 481, deplorat quoque Andromacha se natam esse, sed in eodem loco Hectorem quoquo tantis aerumnis et ipsum silictum et fatalis uxoris suae miseriae participem dolet. Ibid. 4 I sqq. T. Androm. . 215-218, 221-22, *όλτατ' 'Eκτυρ, ... et . σε σράHω
9. Non igitur recte mihi videtur Tis, Tragiquestre S, Eurip. l, 351 de Prondibus loqui uoci se montre datis son deale beaute ce type de tenu esse, de purete coiijugale u Euripide viail en prunie 'Honlere n
47쪽
Verum quo minor est Euripideae Andromachae caritas in conjugem, quam homericae, anto major in silium caritas eaque altera causa est quae uXOrium ejus amorem imminuat. Namque primum ingenue confitetur Andro macha, minori sibi illud esse curae, quod cum Neoptolemo hoste, Victore, mariti denique sui interfectore ungi debeat, quam quod ilius amittendus sit . Disparem contra esse calamitatem utramque judicat, eique videtur haec illam mulio SUPesare. Immo in Troadibus quoque notandum est Andromachum adeo filii sui amore ardere, ut paene eum paeniteat quod tali patre sit ortus'. Etenim nisi deo strenuus suisset Hector, laniasque edidisset Achaeorum strages incolumis Astyana cum secura matre abduceretur in captivitatem: nunc ver Hectorea invidia flagrat paternaeque virtutis dat poenas quod quidem unimo Andromacha revolvens eo adducitur ut paene exclamet Utinam Hectori nunquam
Quo denique artificio in Andromacha sabula Euripides
significaverit, maternum amorem huic seminae altissimis quasi radicibus insitum esse, salis notum St. Quippe quam cum silium e Pyrrito sustulisse secundum unti quiores subulas confinxerit, adeo unice ab ea illium diligi facit ut Astyanactis nunquam reminiScatur, ne iune qui dem, - animadversione prorsus dignissimum, - cum et Molossum rursus in simili periculo versari videt ubi olim Astyanax perierit' - neque tamen in hoc Molossi periculo dubitet, absente Neoptolemo, Hectorem defunctum in auxilium alienae subolis advocare'
Sivo igitur Euripides repetitam ab homerica Iliade per-
ο ς . .ho Ei lxέλαθρου 'Eκetopo ποτε - s. 24 sqq. - Quod in iliade jam indicatum fateor XXII, 485-486, XXlV, 35-I42, sed longe abest ut homerica Andromacha cum Hectore non nupsisse cupiat, uiaestasque ibi prolique Suae nuptias desideret Nimius in hoc mihi videtur Co n. vn X ΕSchyle, Xenophon, Virgite, p. 340. 3. Andronn. 455 sqq. 510 qq. 4. Androm. 23.
48쪽
28 ARS TRIOB. sonam mi commutare aequum cenSuit ut aequalium suorum moribus et opinionibu concineret; - SiVe, ut
pote proclivis objurgandae muliebri sexus indoli, Varium et mutabile semper is seminam demonstrare voluit; vel denique in ea tragoedia, sicut et in multis aliis, PhlilOSOphatia S, animorumque humanorum asseclus altius Scrutatus, maternum amorem apud mulieres quasi inconsultum quemdam et bestialem impetum ceteris omnibus affectibus, vel exstincti per aetatem, Vel imminutiS, Superesse probavit ulique non ineptum est animadvertere quanto e minus conjugis quam filii amantem Euripidea Andromacha exhibeat'.
DE VER ILIANA ANDROMACHA CUM EURIPIDEM COLLATA
Quanquam autem ab uripide Vergilius res quae ad Andromachum pertinent mutua tu est, nec quidquam ferme ex iis detrahit, vel iis addit, multum lumen abest ut Vergiliana Euripideae similes sensus prae se erat
Neque indignum mihi notatu videtur qua scilicet ratione quibusque artificiis Aeneidis auctor illud sit assecutus.
1. Homericae Andromachae in conjugem amor eminet e versibus IL. Vt, 372373, 389, 12, 430 496 500 XXlV, 25, 45. - s. AiNT-MARC IRARDIN, Cour de Litter dramat. t. IV, 261 e CROISET, Litter. Decque, I, 246 247. Subtilius quam verius, ut opinor, COURDAvEAUX Op. it. p. 33 sqq. Homericae Andromachae amorem in conjugem Suum demonstrare contendit, nihil aliud esse quam sui ipsius amorem. - Cs de Audio machae φίλαυορόα MAXIMUM TYRIUM, Dissert. ed. REI SKE Dido t); isS. xxIv. p. 99 et 15I. 2. Recte observat AINT-MΑRQ IRARDi Eur'ipide. . . emble avoi vortiuoteris Andromaque out e qui tali franger ait sentiment de amour maternet, sin uelle ne repreSentui tu que e Sentiment, , sed perperam adjicit et asin uelle en ut e plus pur et e plus pari ait modὸle. Cours de Litter dram. I, p. 295. 3. Uxoris erga maritum amorem minorem suisse apud antiquos quam apud recentiores ex aliis loci colligere irSita licet Penelopae ipsius multo minor, aut certe multo minus tenera, in conjugem carita eSi quam Andromachae. - s. PΑT1N Tragique grecs t. II, p. 2 b, de Antigona t. IV, 901 Sqq. s. HEROD., III, 19 PLLT. de fraterno amore, II ARIST. Rhet. III, 16.
49쪽
Ρrimum qiuidem observo nomen illud Hectoris quod diligentius ab Euripide removetur, a Vergili contra Repius accitum revocari. Nam et initio nobis Andromacha
ante urbem in luco salsi Simoentis ad undam
re cineri libans is ostenditur. Hoc autem ipsum quod non dicit poeta cujus cineri libet legentes inducit et quasi cogit ut, Se ipsos interrogantes, Hectoris reminiscuntur' Ceterum in insequenti versu explanat et ipse Vergilius:
Manesque vocabat Hectoreum ad tumulum .
Iterum deinde in iis quae prima proseri Λndromacha, verbis nominatur Hector
Vivisne' ut si lux alma recessit Hector ubi est 'Tunc vero quasi caro illo et venerabili nomine quod secum iacile tantummodo repetere dudum solita St, nunc primum alia voce emisso, quasi sopitus Androma chae dolor experrectus Sit,
lacrimas effudit, et omnem Implevit clamore locum.
Τum ab Aenea loquente re Hector , tertio inducitur; qui etsi jam antea, nuntiante fama, cognoverit Neoptolemi conjugem faciam esse Androum cham, nuperque etiam certior factus sit Heleno eamdem in matrimonium es Sis Se eam tamen Hectoris Andromacham appellat.1. v Non dixit cujus sed exin satius intelligitur , SERvii s. 2. Male tamen. Si PEERLRAM audiendus sit Mallem -inquit nim ille,-vocabulis transpositis: Libabat cineri Hectore Manesque vocabat Andromache ad tumulum. . . Verus autem Hectoris tumulus erat apud Trojam n Nihil vero est quo conjectura ista innitatur lectio. 3. Cum LADEWIO, HRΝRY, CONINGTON HEXoIAT lectioni reiectoris Andromachen is plane adsentior. De hoc loco disceptato v. DEERLRAM HENRY FORBIGER, in ta
50쪽
Andromachae vero in secundis verbis bis redii medioris nomen inhaod quidem Pimum quasi clausula responsioni ejus ad Aeneam importitur
Quid puer AS ulli US ... Ecquid in antiquam virtutem animosque Viriles Et pater Aeneas et avunculus excitat Hector
Sic autem monemur quam vivida usque foveatur ab illa prioris mariti admiratio : atque hic honoris ut ita dicam, cauSa mentionem Aeneae sucit, ac forsitan consulto ultimum nomina Hectorem, summum tanquam et persectum bollica sortitudinis exemplar. Quando denique Aenea Andromacha digredienti valedicit iunc quoque illam se ipsam appellare si conjugem heci Oreum , praesente Heleno, Vergilius acii quo aperitus etiam significetur eam duorum quae OSi R eΓ- tulit , conubiorum quasi oblivisci velle . Sed ea ipsa omnia Vergilio salis esse non videntur. Ut odiosas nuptias illas, quas ab antiquis omnibus traditas omittere nequibat oblinat auem, quantum fieri potest, et oblitteret, iterum atque iterum curat. Atque in hoc videre est quantum ab Euripide discedat. Cum senim apud graecum poetam Andromaclia re sortitum D illum, quo Neoptolemo concubina ostinata suis si conjugium
Vocare nunquam miliat, pulchroque nomine miseriam Suam raelegere mei, - apud Vergilium contra nullo
modo dissimulare nititur probrosi hujus servitii de
Victoris heri tetigit captiva cubile. 1. Aen. III, 487.2. s. KLUGMANN apud Rosci gn, t. I, col. 344-345. Narrat quidem AREA PHRYGIUs XLi-xLIv Andromacham in libertatem post captam Trojam Agamemnonis beneficio vindicatam, cum Heleno Chersonnesum petisse ejusque cum Pyrrho matrimonium omnino praetermittit; sed illud a recentioribus, Vergilianae Andromachae pudicitiam reqpicientibus, excogitatum VeriSimile est. 3. Quanquam enea v. 19 conubia dixit ευφημόσ2: Immo EZRLKAMPin hoc versu, quem sic statuebat quae digna satis fortuna revisit Hectoris Andromachem Pyrrhin conubia servam 3 Somniavit, mi videtur Gratulari Aeneam quasi de seli ' eventu , Andro-