장음표시 사용
171쪽
Verum ma ni culpam Varro numquam purgare poterit, quod stulte ac temere varia collocaverit neque in hoc opere hominem suo arbitrio fretum Se praestiterit. Quae cum ita sint, mihi quidem haud magnum inici Scrupulum, quod certo modo nondum X ploratum est, quae ipSius Varronis sint quaeque ab aliis mutuatus it. Nam unicuique patet, ni fallor, nostra haud magni intere8S0, quali Sententia d linguae vita atque origine fuerit eius viri, quem quidem adeo parum novum vel Sibi conStantem, denique inqui Sitioni munere per se paene indignum fuiSse supra vidimus. Immo hac tantum re Suo adhuc preti Stat, quod Saeculi primi u. C. rivo rivul OSque in suum alveum collig0nSaequalium pinione quamvis truncata vel decurtatas nobis aperuit. In hoc rerum statu Satis desperato, quod tandem etymologi ossicium qui sine Secundum Varronem eiusue fonteSeSSO OSSunt Facilius perspiciemus, Si ordine inverSO, quae de verborum generibus equo inquirendi difficultatibus Varro nobiscum communicavit, perluStraverim US. Quod priusquam aggrediamur, haud ci an animo nobis percipiendum Sit, quantae moli tunc temporis suerit, linguam latinam ratione etymologica explicare, - id quod arronem minime latuiSS mo videbimus. Si qui etij mde linguae origine deque vocabulorum creatione OtioneS habet adeo incerta parumve definitas, Si qui vix aut ne Vi quidem perSpicit, quae notiones homini natura ipSaprioreS, Uae OSteriores utSSe debeant, qui fuerit ordo
Vocabulorum creandorum necnon quatenuS Stecum notionum
ordin cohaereat, idem Si derivandi firma regula aut Omnino non agnoScit aut maximam partem ignorat neque in coniciendi libidine coercetur ideo, quod mutatione ph0netica non mitius quam Semasiologica certi legibu Subiecta eSSe ibi perSuaSum habeat, qui tamquam in deserto duce destitutus infinitam paene coniecturarum
172쪽
facultato sibi praesto imminere Videat, fieri posse nego. Sic Varro noSter ante omnia, ut par est, fortuita 30 isimilitudine cum aliis eiusdem lingua vocabuli nititur atque necessitate adactus eam partem nomini reSpicit, quae tamen radicis ' appellation minime digna videtur: ita ut duae littera0, immo una e.g. 8oina ferre .L. V139 sufficiat ad viam ei monstrandam. Id quod restat, Varroni saltem nullius momenti utSSe apparet cf. Cic.
Quibuscum paulisper comparemu hodiernae etymologiae principia. Nos Si 08 duo milia annorum aliquantum prO- fecimuS, progreSSu ph0netici praecipue continentur quaesti0nibus, qui ipsi linguarum ind0germaDicarum Ompnrati0ni debentur. Quod Si qui non credat, parumper Gerardi I0h. Vossi Etymologicum linguae Latinae a. 1662 inspiciat: qui si hic illic aliquantulum accuratior est necnon dialectos
graeca ubertu adhibuit atque nova sed falsa ratione etiam lingua Semitica conSuluit, plerumque tamen plane iisdem erroribus, ineptiis, Stultitiis indulsit. Sed hodie - 2 Hodie Si optima n0Stra etymologicu evolveriS, quotien Soffendes illas Wurget etymologien ' quae dicuntur, quot Verb0rum fineS, qui, cum Similia vel cognata analogiae ratione nondum abunde cognita Sint terminati0num vel Sus X0rum appellati0nem umquam merentur λὶ Num illa doctrina de Wurgeter Weiterungy und urget variation , ut dicitur, num Varia de A-prothesi Studia aliud quicquam effecerunt quamui hoc iam Sit magnum, quam ut diS- persa collegerint et ordinem ibi inesse demonStraverint, ubi antehac chaos esS Videbatur At vero ea explicare,
h. e. AERUSAm Originem, rationem eorum aperire nondum
173쪽
valuserunt. Quod ad Semasiologiam attinet, lege generales in scriptis Francogallorum DarmeSteter et Bri a et imprimis apud Paulium Principienter brachyeschichte et unditum Volherpsychologie abunde explicatae Sunt sed in singulis rebus et in logibus specialibus, quae ad Singulo populos
portinent, multa adhuc SuperSunt qua luce careant. Attamqn in hac quoque doctrina multum prosecimuS: haec enim magis etiam quam Studium Soni mutationum apud antiquos neglegebatur, immo potius numquam diSciplinae loco habita St. Qua comparatione instructi nunciam ad nostrum redeamus. Varro variis loci suam etymologiae doctrinam fusius exposuit aut breviter ac strictim tetigit, Sc. L. L. V 1 - 14 cf.
setiam V 4 VI -3, 39-40, VII 1 et 2. Sed quoniam
lectorem ad ho loco revocare non Suppetit, brevem expositionem addam. Varro in duo nostram doctrinam dividit, quae Sunt a. ἐτυμολογIa. ubi cur hRecine igitur ea ratio erat, quae linguae ossicium atque originem evolvellat 2 et unde int
dicimus, quae quaerit in qua re vocabulum sit impositum ' L. L. V 2). De his duabu igitur aget, Sed V inquit exilius,de poSteriore.' Et de Semmiologia profecto nusquam sero apud eum Sermo Si, cf. infra V. Nihilominus mutationis emasiologicae in plerisque tymis rationem habuit, ut sit, Sed numquam ex his documenti generalem aliquam observationem vel legem deduXit PerSaepe, ut pOSthac in capite de Semasiologia sustu exponemuS, Otio quaedam falsa de Semasiologiae partibus eum in errorsem induxit. Itaque in talibus rebus mirum admodum praebetur Spectaculum duae Stae Scientiae, quae de Soni vita quaeque de Signi fleationis agit, haud satis per se exstant nimiSque Sibi invicem immixtae sunt, ita ut latius eXplicari atque adolescere nequeant. E contra nondum Sati adultae Sunt quae vitam Suam iam agere SuSti Leant. NuaeStiones. hercle, dissiciles, invicem se dulcirent
174쪽
neceSs y erat, ut liberae XSiSterent, liberae eSSe debebant ut rursus se fulcirent. Ut pauci id illustrem: etyma quae per Soni rationem comprobantur, Significatio Saepe irrita
reddit Saepe nimirum contrarium evenit. Ea demum veriloquia, quae tam Soni quam SenSuS OStulati commendantur, undamentum SSe OSSunt, quo utraque doctrina nova facta intellegat, lege noVa erunt, denique Suam per So viam pauliSper ire pergat tum DO Vae eae ObServationes cauSae Sunt quare paulo ulteriu utriusque doctrinae rationes denuo coniungantur necnon in rebus ante obscuris lumen accendant, Vinculum et relationem ibi perSpicientes, ubi antea omnia Soluta et laXn Sse Videbantur.
Hic igitur graviSSimum etymologiae antiquorum detegimus vitium: non intellexerunt paulatim progrediendum AS acerti ad dubia pr0Xima, ut haec fierent certa, deinde ad remotiora. Sic factum St, ut non a vera lingua proficisce-r0Dtur, Sed ut puta StoicOS, Saepe rationem eXcogitaVerint abSurdam, qua cum pSa lingua nulla omnino amnitato coneXa erat e g. composita illa apud Platonem et apud Stoicos obvia). Suspici oriri poteSt, antiqu0 non Statim ad tales ratione confugiSSe Sed tum demum, cum hac via ab ipSalingua profecti nihil omnino profectur0 se viderent. Quam desperationem etSi optime intellegimus, hoc tamen nobi magnum movet Scrupulum, quod iam a b i ii i ii talia, apud Platonem, invenimus ne Plato quidem magnoperΘ gravatuSeSSe videtur, Si modo perSpeXit - in Sua doctrina tantum hiatum AS inter ea, quae in lingua c0ttidie ei ante oculos eSSent, et Suam de ii opinionem 3.
Haud omnino nam in utraque doctrina nonnihil etiam X se et per Se evolvi poteSt, ratione Se quam dicimus a prioriV. Quam rationem antiqui tantum non ignoraverunt Nimirum, quia unicuique Statim Obvium est, Omnia iere ex ipsius domum linguae materia pro cuiusque lingua natura Xplicari poSSo.
' Quamquam Varro in doctrinae EXpositione hanc etymologiam Vulgarem, ut ita dicam, agnoScit L.L. V Pin. .
175쪽
expositionem, quae quidem Semasiologiae suum tribuit, vereor ne fruStra quaerat InSpiciat quodvis lexicon etymologicum: ibi Saepe inveniet verba tamquam cognata uno loco posita, quorum Sen Sus inter Se conciliari non patiantur. Non patiuntur Hic maXime in eo sumus, ut
prorSu negare nequeamus, quae tamen probari multo minus OSSint.
Primum iam Varronis exemplum hanc nem0Sin aperit hic conSideratio Semasiologica nimis fortis Soni condicionem plane neglegit, unde etymum evadit abSurdum I pSum audiamus: pertina a pertendendo derivatur. Quare 2 0Stra explicatio per Η- tenax, aut a pertinendi signi sicatione obSolet a 2 analogorum Satis non habebat Pertin0ndi verbi, quod maxime in promptu erat, propter Mem Mum rati non habebatur :hoc qu0quo inSigne est, quod tatio sensus Varroni menti OccurriSSe non videtur, ubi denuo aliud illud vitium agno cimus, Sc. ut numquam fere in apud antiquos in his rebus ratio historica adhiberetur. Duas in nomine Significationes di Stinguebant, priStinam quam veriloquium revelabat, cui tamen haud ita multum credebant quaeque non magni putabatur momenti, contra praesentem, quae Sola firma in etymologi divinationibus et conjecturis potentiam habebat tantam, quanta Secundum hiSt0ricam rationem nullo modo ei debebatur. Itaque Sensu causa pertina derivata pertendendo .
Iam Vero vocabula Secundum Varronem L.L. V in obscuriora Sunt unituor vel quinque de CRUSiS, .s. a. quod neque omni impositio verborum exstat. V Cuius rei causa est quod vetusta quaSdam delevit ' cf. VI 2 i. 3. b. quod , nec quae XStat, Sine mendo omniSimposita. Vc. qu0d , nec quae recte Si impOSita, cuncta manet fimulta enim Verba litteri commutati Sunt interpolata. '
' Cf. V 3 do hostis appellatione. Tamen ibi quoquo Varro Speciem prae se 1ert, quasi differ Θntiam poιiu quam mutationem significationis agnoverit.
176쪽
d. quod , neque omni origo Si nostrae linguae e Ver-,naculi Verbis. s. quod . multa verba aliud nunc ostendunt, aliud ante Significabant' id quod hostis duabus significati0nibu illuStrat. Hoc Semper m0nendum videtur, non quinquΘ classes Verborum bScurorum sed nihil aliud quam obscuritatis λὶ causas hoc loco tractari. Namque ipsa Verba Subri memorata videlicet obscura non sunt neque proprie in specie Sub et u expositas pertinent, quoniam illinc de imponendi ratione, virtutibus mendiSque Varro quidem certi nihil aut compererat aut nobi tradidit, hinc verba externa n0n ea ipsa de cauS ObScur Sunt. Hic iam nudus dubito, quin Varro ex fonte quodam hauserit et ipse nonnulla addiderit. Quomodo enim res Sese habet Ut nunc culi obver- Santur, cluSSem primam logica ratione Secunda Sequitur, Secundam tertia. Si quarta eodem tenore pergeret, ibi de impOSitione ageretur, quae udhuc eXStat, recte facta Statque integra permanSit quia tamen Stic nullam iam obscuritati causam haberemuS, quartum et quintam claSSem in primo fonte defuisse SuSpicor. Itaque probabili coniectura Varro hic, ut Saepe lantem parum intellexit et additionibus bSeu raVit. Qu0 Sub δ est, in primo fonte XStitiSSe poteSt quod tamen duabus de causi Varroni tribuo nihil enim obstat quominu eum auctorem e Sub c amplexum eSSe Statuamus; porro Si aliter credamus, non videmus quare Varro inter tertiam et quintam cauSam quartam Stam in Seruerit, quae
' Vocabulum obscurum ' redit V 4, VI 0, VII 1 ot saepius apud Augustinum Princ dialecticae, ubi obseurum ab ambiguo distinguitur. Dubio procul haec e Stoicorum Schola prodierunt.' Varronis ontem, quem probabiliter equitur Seribens V 2):.Sed exilius de posteriore' Sc. SemaSiologia , haec non XhibuisSeeredo doctrinae Templum ideo Varro ipse haec addidit Lari iii exemplo illuStrata.
177쪽
a tota disputatione maxime abhorreat et a Graecorum mente ac lingua cum magi aliena Sit, Romani contra
propter lingua et culturae fata Semper accomodata i et familiaris fuerit. Hoc etiam Xemplo latino , quod celseris
cauSi deest, maXim commendari videtur. Fontem illum igitur graecum fui 8S Su Spicor et lari se a Stoico quodam grammatico Scriptum cf. Stoica illa inra 2 θυμολ γγla et περ σηριαι γοριίγων). Quod Si rectum uerit, etiam illud multa enim verba e. q.S. V Varroni imputandum erit, quia Stoicos talia non nimi curaSSe vidimus; quae coniectura aliunde quoque per loci tenorem et contextum commendatur. Si totus hic locus Varroni fui SS0t, verba mutuata, ni fallor, primo loco collocare debuit, quia haec verborum classis Varroni non iam, ut in Platone et .g. in tym Ologico Ioh Mauropi invenimus, ultimum eSt refugium Sensu caren S, Sed re Vera ea tantum aliena agnoScit, quae ex lingui Aexterni noverat. Prius igitur haec verba Segreganda fuerunt, ut deincep toto animo in linguae vernaculae explicationem incumberet.
Varro haec omnia potius ut magnas propositi difficultates ostenderet exposuit, quam quo earum cauSa diStincte
In ver id genu vocabula, quorum obScuritati tertia cauSa rationem reddit, Varroni Omnium maxime etymologiae argumentum Sse, non Solum X pSi veriloquii apparet, Sed magis etiam e ceteris locis, ubi praecipue de isto genere jSSeruit. Dicit enim VI 2ὶ: Sic, inquam, OB Sue,tud nostra multa declinavit fui a vetere ut ab - 00beso, Liberum, ab LaSibus LareS, quae obruta vetu State ut, poter eruere conabor. V Libri II initio G ind0,' inquit,
' N. B. in quarto genere Varronem diserte dicere verba e verbis derivari, de origino autem Verborum primorum eum parum cogit rere. Steintha I p. 343 do his atque talibus disseruit, sententiam Suam ut mihi quidem videtur, nimi urgenS.
178쪽
, Voluntas impositoris. Nunciam alia pauca consideremus, quae ad Varronis etymologiam intellegendam non spernenda sunt. Si Varroni L.L. VI 2 λὶ des habenda est, ex hoc loco equitur, tam Stoicos quam Aristarch00 declinationis nomine derivationem et declinationem comprehendisse et Stoicos ip80Aderivationi rationem agnoviSse. Hoc vero maximi videtur m0menti, quod Varro ibidem quasi eadem sint tria haec collocat diari, an ii me , cui en Su mutati cunega est turdus turdarius), Soni mutationem, qu0tiencte una lingua in alteram vocabulum transit Lucius Λευκιος ) et tritam mutationem phon et icam in eadem lingua obviam lase lares, cf. declinaVit 3. Qu0- minus haec omnia Varronis eiuSve aequalium iudici prOr-SUS e re vera eadem vjSS accipiamus, prohibent loci nonnulli, quamvis e diverSi sumpti sint fontibus cf. VII 14, 18 Sqq. et X 76 ἡ- ut tranSeat mens voci commutatio, sit aliqua. V Derivati tamen in .L. - VII lantibus mihi Semper videtur haud ita multum distare a mutatione Semasiologica in eodem Verbo facta ). Haec quamvis primo Obtutu mira videantur, oblivi Scendum tamen numquam St, imprimi in his libris verborum parte ulteriores plane neglegi itaque mult0 Suffixa ab alii verborum terminationibuS sensu carentibus' non diStinxiSSe veri SSe simillimum. Haec omnia eXpreSSe declarant, Varronem eiusque aequaleSn0 id egiSSe, ut geneSin tam Soni quam significationis intellegerent, Sed potiu ut praesentem rerum ta-
h De his pauca iam apud Steinthalium .l. I 344 leguntur.' Num Lueius ' cf. ann erit. et Quintius' eodem modo quo VIII 81 es. Religenstein .l. p. 3 Aelium huius parti auctorem
Produnt 23h Cf. de Augustini libello infra App. II.
179쪽
vum bene cognoscerent; dein sciis Villa iis explicandae8Se videbantur ex Singuli rebu linguae naturam vel lege deducere non curabant. Quibus considerati non miramur, Varronem Semperfer nomina tracta880 SubStanti Va, nonni Si raro Verba, pr0nomina vero et coniunctiones in Plane neglexi Sse. Cuius tamen rei non minus causa fuit Stoicorum doctrina in Varroni fontibus auctoritas, ita ut Secundo tantum loco Philoxenum aliumve recentiorum grammaticorum ducem
sequens in . VI de viai n0nnulla addiderit. Ceterum verba, quorum ratio habetur in causa Obscuritatis prima v. s. in ideo videlicet memorantur, quia alia verba ab iis obscurantur; ipsa nimirum nullius momenti Sunt, quo ni rim Varro multa' inquit a p. eli. I 8, in vetera. illorum ignorantur quod pro hi Saliis nunc vocabuli utun-.tur.' Hic quoque, Si qua verba antiquae latebris eruit, idqu0 aliquotiens contigit, ea tantum quaSi amminicula inexplicandis sui tempori verbi adhibet, numquam ipSa per Se Spectat atque enodare conatur. De generibus sub c et u nominatis in proximis capitibus agitur. At in Secunda nonnulla habeo qua addere velim de vocabulis, quae non sine mendo imposita Sint. Ea in Varronis libris nusquam fere inveniuntur, qu0ddu probare videtur a Varronem in exponenda doctrinae ration e aliis aptum fuisse, in ea vero adhibenda in ipsis igitur veriloquiis, magi Sui fui SSe arbitrii; b. eundem de vocabulorum impositioni natura, p0Stulatis haud multum compertum Sibi habuisse. Sed neScio an Sia Spicari liceat, sub hac formula aliam Stoicorum divisionem latere. Quidni
' Id quod posthac magis in honor erat : cf. de vocabulo atque apud Geli. X 29, qui id sensu: et' et quam V explicat tamquam a que m et ad id), κα προς ταυτα, cui oppOSitum dicit: deque'.
Notabile hercle hoc Eodem modo de voce saltem Geli. XII 4, 3. Unicum apud Varronem exemplum fere L.L. VII 2 presimum St.
180쪽
Varronis fons hac description eadem compleXuS Si , quae A Ugu Sti BUS V. Supra p. 57 sq. genera per vicinitatem et per contrarium definivit Itaque Sic mihi rem explico, Stoicos huiusmodi omnia diversis similitudinis formi opp08ui Sse atque ea prop0SutSSe tamquam verba male imposita vel, ut Augustinus dicit, abu Sion ΘΤ Cl. καταχρηστικως apud Proetum V. S. dAin. Quod si rectum est, aliter de infami illa ratione κατὰ αντιφρασιν iudicandum videtur. Ita enim haud amplius in ea cauSas Sychol0gica dign0scere conabimur neque iam definienda est e X tim mi o per analogiae viam facta tropi
apud Quint. VIII 6, 1 illius, qui Iρωνεἱαν comprehendit. Sed multo potius antiqui ratione admodum simplici taliacon Sideraverunt prava SSe Vocabula. Hanc autem Xplicationem etiamsi hodierna linguae Sychologia multo etiam minu comprobare OSSit, tamen ab antiquorum monte minime Videtur aliena, quippe quibus iis pira in ii Θίσει saeta nimirum ab h0minibus eodem viam monstrare deberet. Quae cum ita Sint, quaerendum est quaeenam pSius etym0logi sit facultas, quod juS UDUS. Nimirum XSpectamus id, quod re vera Rrro respondet: idem iter retro remetiatur alia regione. Si in Superi0ribuS vidimus v. etiam infra III, IU), quid verbn ab origine Suade Scendentia per temporis cursum patiantiar, ab Omni parte
' Augustinus quid in fonte invenerit, nori Omnino ertum St. ConStat autom, eum fontem Suum OnfudiSSe a busto enim invenitur Semel in genere, Semel in Specie v.f. . Porro Ausionis se rei vicinae figura in eodem exemplo coniungit. De his abus Steintha Ia 333, 33bΑ. cf. 3b haud, ut alibi solet, dilucide dissiutavit, cf. Religenstein I.l. p. 4.