De veterum, imprimis romanorum studiis etymologicis

발행: 1910년

분량: 288페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

, ac veterum discordia omnis hin consuetudine communi quot. modi litterarum commutatio Sit facta qui animadverterit, . facilius scrutari origine patietur verborum.' adem fero alio l0co VII l): non reprehendendum igitur in illis, , qui in scrutando verbo litteram adiciunt aut demunt , quo facilius quid sub ea voce subsit videri possit. Cum, haec amminicula addas ad eruendam Oluntatem imp0si, tori S tamen in Dei t multa. VHic quoque Varro ex Stoico sonte graeco 2 cf. mentio

Myrmecidum VIII, qua IXQ08 Murmecidi si ex graeco lifonte redit, et Stoicum illud: latentV hausisse mihi videtur. Attamen eodem modo, quo Supra ObScuritati ScauSa eXpOSuit, hoc loco minu id egit, ut rem pSum referret, quam ut fontis urgumento fretus iam ante e purgaret et Speciem prudentiae necnon rationis modicae praeSumeret. Nam ni omniam fallunt, huiusmodi argumentatione contra aequalium vituperatione sive praesente Sive futura Se defendit. Multa iam etymologia sua exempla in Antiquitatibus exhibuerat, quae sorSitan multo varii de cauSis offendis- Sent. Nimirum erant, qui Stoicorum compoSitioni addicti, ut X vocabuli componentibus permultum putare atque recidere deberent, ita melius se Varrone totius vocabuli rationem reddere omnimodo absolutam gloriareu tur; erant qui Philox0num aliosque secuti derivationis doctrina e multo accuratiore Varroni praestare iactarent et Scientiam de raΘεσι τῆς φωνse Severi u elaboratam adhiberent; deniquo Sceptico inter eo sui SSe credibile est, qui cum vocabuli plus duas vel tres littera priore ObServanda eSSe pronuntiarent, etymologiae di Sciplinam aut utilitate carere

aut rem prorsu desperatam SSe autumarent. OrSitan

his omnibus se iunxerint Hellenistae de quibus cf. LerSch III a 63 sqq. , quorum iudicio Varro iusto plura verba Σ

De quibus v. intra III.

182쪽

lingua latina explicaret. Id quod facilius credes, ubi videris

Varronem L.L. VI J Se armare contra auditorem culum, Biantem'. Haec confirmantur alii loci : .L. VIII med. ,

4, 109 Cic. Top. 37 de Oss. I 7, 23. Quint. I 6 34, est. p. 202 28 . cf. Gell. III 19.

Ecce ratio ac via, quibus Simpliciter SSentinmur. Verum, qua080, hinc quom0d pergit, quibus regulis atque normis Se ductum praedicat De hisce altum est silentium; revera Augustini illa obscuritate' nos involutos destituit. Hoc tantum optime ibi compertum habet, conatu Suo difficillimos esse, id quod in homine sollerti ac ieiuno, qualis Varro suit, nihil miramur. Ea quae maiores iam ignorabant, Sic loquitur nobis

quoque perierunt; quae ne Studia quidem οὐ βουλοριήνου

X et Y 2 itane explicandum os illud muti et Bruti λ)hnobis

restituere poterunt. Iam patiendum non 8Se decernit ut rebus adverSis sterreatur, verum tantummodo ut proSpero magis incitetur Successu Nam multa Sunt obScura, Semitne

non tritae. Igitur de originibus verborum qui multa di-hXerit commode, 0tius Oni consulendum, quam qui aliquid, nequierit reprehendendum VII 4 cf. 3ὶ ), praesertim quom si dicat etymologice non omnium verborum OSSe dici cauSamV. Cognata inveniuntur e Cosc0ni,2 VI 39 40. Attamen haec omnia nullo modo nobis SatiSfaciunt. Unam rem Varro superioribu addit, ubi dicit V in . in , quo genere Verborum aut caS erit illustrius undo vid0ri,pOSSit origo, inde repetam'. f. eXempla insignia ibi allata. Verba igitur c0gnata ut consulas, Suadet. Quod tamen

Haecine elium Stilonem tecte significant, cf. VI 2 de ius

carminis Saliari explicatione γ' Hoc etymologice' ex graeeo Statim Versum 8Se videtur. Quem significat illo isque imitari .q.8V in D 7 Imitari' verbum et tota derivationis Xpositio PhiloXenum vel eiuSmodi grammati eum Spectarct Videntur. Tamen Xemplum, quod hic invenimus, graeca linguae parum aptum St. 'ortasse fuit Aelius.' CL cognatio' et societa8' verborum .L. V 13.

183쪽

consilium donec nullo omnino m0d definiatur, in usu auxilio promi SSo nos privat et a Scopo abducit.

Eiusdemmodi cogitatio in libro decimo k56-63ὶ0xstat,

analogia postulatis ibi adaptata. In hac re ex Su plerumque bona regula deducta eSSe, quam Vi in earum causis

antiqui nimirum longe errarent cf. 603, ibi apparet. Etiam L. L. I 108 tale aliquid redit verbo appoSitum.

Tam nominativus ingulari quam Prima PerSona Singularis verbi ceteri sorini prius Ormatae SSe credebantur, eoque errores hominum in hac re apertius monStrabant. Quod dubio procul pernici Sum inventum controverSiae do analogia et nomalia mala nota imputandum St. Sed plura proferre neScit his rebus Sapientia eius sons exhau StuS St. Sic eum videmu SemaSiologiae rationibus parum obStrictum Vel ductum ingentibus circumventum difficultatibus, quae iam ab initi Omnem eventum recuSare viderentur, nisi Semel prudentiam et diligentiam in coniecturi procul haberet. Unic re quae Varronem in hoc rerum Statu a gravisSimis Stultitiis vindicari potuit, c. intima Soni mutationum notitia, Varroni eiusque aequalibus defuit. ut fatendum fuerat ignoramus; inminu S, ObStacula prudentiae erant sepellenda et b0nae

malaeve fortunae e committerent, neceSSe erat.

Extromum in hoc capite nobi disserendum est de etymologiae historia vel potius generibus, quae primu Reit-genstein in claram lucem protulit. Ibi L. L. V PSq.)Varro quattuor explanandi gradu diScernit, vel, ut contextus docet, quattuor etymol0giae qualitateS, quae Virtutum ordine dispositae nimirum ea ipsa de cauSa etiam ordinem chronologicum aperiunt, quamquam id proprie non asse taSSe videtur. Sunt autem: a. in simu Se graduS), in quo populus etiam venit ;eXemplum argentifodinae.

184쪽

b. Secundus, quo grammatica deScendit hantiqua, quae 0S- , tendit quemadmodum quodque poeta sinXerit Verbum e. q.S. c. tertiUS gradus, quo phil0SOphia Scenden pervenit, atque ea, quae in On Suetudine Ommuni SSent, aperiret, coepit , e. g. O idum, vicu8, via. d. quartu S, ubi S adytum et initia regis . Hic vero locus corruptuS Si necdum bene anatUS.

Religenstein iam sub a loquitur do dividendi ratione

Platonis e Stoicorum auct0ritate ducta es eiu seSch. d. gr. t. p. 185 A. ). St0ici tamen Sub c demum memorantur, lato USquam. Unde prima haec classi prima Sumpta Ait diiudicare non nu Si in magi grammaticorum Olet Studia, in eiuSdemmodi vocabuli poetici praecipue VerSantia, quam Stoi

Secundia et tertia classe Ari Starcheos et Stoic0 significant, ut Varro diserte affirmat initio. Quid vero quarta et ultima classis Sibi velit, non liquet. Si eodem tenor Varro pergit, hoc genere Vocabula deSignata esse debent e philosophia, doctrinis, Artibus liboralibu Sumpta ut verbi cottidianis et in usu vulgari usitatis opponantur. ReligenStein tamen coniectura probabili hoc loco Philoxenum cum Sui designato eSSemen Set SuSpican Shinitia illa D DI eadem esse atque αρχας, de quibUSλ Propriam ne significationem habet illud descendit γ CL .a8cendens' in 8.

ὶ Argentifodinae' potiu Graecorum videtur exemplum; sed in graeca lingua compositum vocabulum non Silδὶ Si contextus anus est, non ideo cur Stil sati γλαφυρά hinitia POSt adytum' non Significent τας τελετας. t. etiam V 12, ubi initia tertio sensu adhibetur. Mirum est, huic generi Templa deesse Forta88 laeuna Statuenda est et regis' illud Templi pars St, ut puta: ἡ initia α rei, ubi etiam Verborum X planatur Datura, unde Sit rogo

ἡregis,' ei. .L. X 48 vel . rex regi aut regi8', es. X Ti. Etiam Spengeli coniectura: initia α Latini regis' cf. vel Latini initia regis 3 ratione palaeographica commendatur sed argumento earet. Si regis' verbi forma fuit, hine suspicari licet, Philoxenum eiusque ρηματικον Varroni notum fui88 et o loco designari.

185쪽

Supra p. 8 Sq.)egi, et grammaticam antiquam ' oppositam fuiSS τῆ s t γραμματικῆ, quo nomine grammatici recentiores

distingu0bantur. Mihi quidem hoc tantum Scrupulum movet, quod appellationem ἁρχαὶ neque in Philoxeni fragmentis neque in luisti disputatione de hoc grammatico confecta usquam inveni, quodque ex Iohanni Mauropi s. 60 quo niti potust, nihil ' aliud efficitur, quam grammaticos Stoicum

rationes imitantes, non PhiloXenum pSum, hoc Verbo Rosesse. Deinde Si eligenstein explanati verum divinavit, certo quarta haec claSSis, ut Supra demonStravi, quod non ut reliqua Verborum genus Sed explicationis genus continet, non logica ratione praecedentibus Se adiungit. Hoc certe OnStat, Varronem timere, ut hunc Summum

gradum attingat V in . quo Si non perveniam, Si non i. Scientiam, at Opinionsem aucupabor' cf. Cic. de r. II 30 Spengelio laudatu S). Iam vero ettgenstein Grach. d. r. t. p. 86, . in Varronem totam hanc quadripartitam divisionem ab alio Philoxeno accepisse perhibet. Equidem tamen non ideo, quare Varro ne hanc quidem generum divi Sionem ipse animadvertere potuerit immo ipSa rei inconstantia maXime hanc coniecturam commendare videtur. Nam Aristophani Set Cleanthi studia se nosse expreSSe dicit L. L. V ὶ, reque Sectu de Chrysippo, de Antipatro, deque Aristophane cum Apollodoro alibi VI 2 loquitur. Quibus testimoniis ut fidem negemus, cauSa, quod Sciam, nulla St. Nunc Varro at inquit, Secundum gradum praeteribo neque poetarum modo verba explanare Satis habere, in animo mihi est. Itaque, quod minimum sit, Stoicorum utique explicationem ut in lingua adhibeat latina, peram dabit. Qui tandem, qua0S0, haec legen credere poteSt, eum qui Sic loquitur in libris sequentibus aliud nihil fe-

s. Religenstein Gesch. d. r. Et P. 186. D Sicino legendum est Textus traditus exhibet: perveniam Selen-

186쪽

cisse, quam ut magistri tymologicum suo operi insereret paucis dumtaxat additis mutatis omiSSiS. In proximis autem V 9, 10 Varro fusius eo culpat, qui poetica modo vocabula Xplicant, et miro modo poetica

antiqui opponens, hase potius Se enodaturum praedicat vocabula quae in cottidiano commeatu Surpentur. Hoc quoque eitZenStein tamquam sux γρ 1ματι ρ proprium interpretatur, quae notionem defenderet die tymologi ais Grundiage de Hellenismus' in). Nihilo secius Varronis expositio mihi quidem ' hac altercation multo magis Stoicorum tertiam rationem

commendare videtur quam quartam istam, ad quam modo Se pSum perventurum omnino deSperare Videtur.

Itaque Xp0Sitioni cardo in tertio gradu mihi vid0tur esse positus. Religenstein argumentationem persequenti hinc iam Suspicari licset, elium Stilonem hac tertia classi Significari maxime, itaque eius opinionem de l. V VIIc0mpositi0ne Optime confirmari. In qua re tamen obliviscendum numquam St, Sermonem in tribus prioribus gradibu modo SA de etymologiae argumento, OB Θ etymorum ipsa ratione. Quod ut opin0 - alia de cauSa neminem fugiet, qui Semel perSpegerit quam immans hiscat intervallum inter veriloquia Stoica ac σποὶκIζοντα qualia in Oh Mauropo offendimus et Varronis rationem. Quid quod Veri mihi videtur Simillimum, Varronem non pSum Stoica illa etym0logica graeca penitus cognoviSS - in minu aliter se ii locutus Sset, minus iam e0rum admiratione motus, Sed tantum alterius

auctoris opera latini cuiusdam, elli Stilonis 2 lov0meorum habuisse notitiam.

Verum Philoxeni auctoritatis et studi0rum in libri do

ἡLeben iblichen ortes ommi es an . ' Cf. tertiae classis exempla quae bono huc quadrant. Ad hoc Varro Alexandrinorum rationem impugnat, quae Stoicorum etymologiam palariis e antecedit.

187쪽

L.L. V VII ne tenuiAsimum quidem exstat vestigium ). Quae cum ita Sint ReitZen Sieini non 8Sentior, qui dicit sesch. d. r. t. p. 186J: SO ars an ob vermuten, .das Varro di frithoste Schris de Philoxenus benulgi' '. Immo ne opinioniSV quidem Stius, quam Varro V ὶ Se aucupaturum promittit, vel minimum in his libris adhuc detexi si modo dictum illud ad Philoxeni vel recentiorum

grammAticorum ludia referendum St. Hoc modo igitur mihi rem in formo Varro Stoicorum Sectatorem, Si non Omnino, attamen maXimam partem, SeeASB XiStimabat, praesertim in Studii argumento eligendo, minus iam in eorum ratione deliter adhibenda. Indolivero l. de L. L. imputandum esse videtur, - qui multominu quam . g. Varronis Antiquitates profuse de singulis agerent rebus, quod nu Squam sere e. g. V 18 Varronem contra rationem Stoicorum invenimus arguentem eamque

impugnantem. Si libri II IV d L. L. et ceteri libri grammatici nobis Servati Ssent, hoc quoque respectu haud ita Spissa caligine circumventi essemuS. Varro Scilicet is erat, qui Hlius ex oblati qua0dam recusare, reliqua accipere Sciret, ut deinceps comprobata imitaretur atque extenderet, quana rationem novam et Sui studii nondum accommodatam integrae materiae primu Sipse adhibere. Itaque Philoxeni studia eum cognita habuiSSeveri est simillimum Sed quod eiusdemmodi commentationes Super lingua latina tunc temporis deeSsent neque Varro id sibi sumeret, ut ipse primus earum auctor XSi Steret, hac re contentus suit, ut grammaticorum recesntiorum tantum mentionem iniceret h0n0rificam metum Suum addens ne talia Sua facultates excederent Maluit igitur rationes illa Deo-StoicaS, quale ei tunc Aeli opera familiare erant,

' Nam quod utriusque etymologici di m simili ratione uti videtur, ii t ea di m simile eventus nanciscitur - ut proXimo capite videbimus, id nimirum non multum ad hanc rem facit.' Religenstein Gesch. d. r. t. p. IST, A. 1 etiam divisionem in .L. V 6 Philoxen tribuit. An recte V. infra.

188쪽

corrigere emendare recidere, ita ut sibi a Stoicis haud nimis, ni fallor, diSeeSSisse ViSu Sit, revera tamen Stoicaodoctrina in eo nihil Superfuerit, nisi generalia in vel omnibus etymologiae formi communia. Itaque tota ista introductio specio ' inconcinnitatis prae Se fert Varro ex ingenti copia eorum, quae per l0ngae vitae assiduitatem collegerat vel legerat, hinc illinc quaedam

excerpSit, ita tamen, ut exii sententiam Sm a m et natura Unam c0DStruere non valeret. Unde quidque hauserit numquam fortaSSe penitu perSpiciemus. Neque tamen multum D08tra refert, qu0niam quae Varroni eiuSque

aequalium sententia de tymologiae historia fuerit, abundo ex hisce effigi 0teSt.' Religenstein, ubi dicit Ioli Maur. p. 36ὶ is Varro de in der. Εtymologie nichi stoisellen Graind8atZenciolgi u.8. . , nimi incorta pro certis venditare mihi Videtur. Hi ne quoque eodem pervenimu8 Se ut Aelium Philogonum nondum, etymologi eum vero graecum aliquod neO-Stoicum eognovisse StatuamuΗ es imprimis : initiorum quadrigae' .L. V 12 cum Ioh Maur. s. 49 τετρακτυος in κροτητες των λων .τ.λ. αγω ago Pi). De Philoxeno Aelio nondum noto t. ReitZen Stei l. l. p. I. ' L. L. V 9 10 .g. uno modo eum praecedentibu conexa St; Varro tamen per igitur' duo loco inter Se colligare non moratur. Ipsa tripartitio sibi non constan est credo Varronem, quem tripartita divisione magnopere gaudere scimuS, tertiam partem, Se VorbR.oblivia' n oblivione, ef Brsia Assa de sem. p. 80 A. f. obliviOV 5 et g , non ab oblinendo inseruisse, licet nostra' et aliena hoc tertium genu nullo modo admitterent neque in ludii ea re-εpecturum Se diSerte autumaret et si ). Hoc vere est Varronianum.

189쪽

II. me variis modis vel originibus Uerborum, quaSVarro in lingua latina agno Scit.

l. DE VERBIS MUTUATIS 3.

Duae in hac re parte erunt. Primum enim de rebuS generalibus agemus, ut deinde in singulis linguis tam ipsa Verba enumeremus quam earum apud Varronem rationem

recen Seamus.

Hic autem Varronem maximo admirari licet, idque p0tius, ut apud Varronem Saepse res SeSe habet, Ob ea, quae misit, quam quae fecit. 0 enim partibus Hellenistarum cf. Lersch III 16 sqq. Se adiungit, Sed mi Mi ci ex linguis externis verba mutuata SSe en Set. Hul lenistae a vi quadam non abStinebant, ut quam plurima Vocabulorum Origine ex graeca lingua repeterent. Quod quoniam cum eorum sententia de totius linguae latinae origine arctissime cohaerebat, iis illos tantum Opponemus, qui in ratione repudiata linguam latinam ex

' Nuperrimo de hae re egit A. rtiout Les elementa disiectauae di vocabulaire latin 909, imprimis p. 30-3 et paSSim. CL .g. famosum illud Hypsicratis faenerator αφα,ει et εραμαι pi Fun. p. 0 Sq. et fragmenta Cloatii Veri sibid. p. 46T-473 . Nimirum est ubi bona malave fortuna ducti noscit ad eosdem eventuSPervenerint atquct hodierna grammatica comparativa, P. g. L. L. V M. Idem habes alia do causa in caesius etymola cf. Nigidius Figulus Geli. II 6 I9 , quasi caelia ' et Walde tvm. Wrtb. p. l. Quia tamen boni eventus malae rationis condemnandi sunt et eorum opinio delingua latina e graeca orta omnimodo absurda est, etym quoque huiusmodi nullius sunt pretii.

190쪽

Ss explicarent et peregrina vocabula pauca et fortuita esse exiStimarent. Inter h0 duos tertium non datur, ut Lerschibid. putat, quia iuxta duas ista de lingua latina opiniones tertia non exsistit. Varronem igitur iuStum fuisSe Romanistam' v. infra constat, qui Si ad linguam graecam paulo plura pauciorave rettulit nomina quam Aelius et alii, hoc nihil ad rem OStrtam. Haud suis in hac re Omenti mihi quidem videtur, qu0d Varrone auctore lingua latina Semper ab aliis a caerii in numquam aliis ipsa tu i ii t. Noli dicere, Varroni operis naturam atque propositam talem rationem plane Tigere, quippe quod de vocabuli S tantum latiniSagat. Nam mi Tinam vel livissimum in eo invenimus indicium, ubi duo vocabula in diversis linguis c0ngruunt, linguam latinam Varroni arbitrio prius Vocabulo Sam 8Se quam lingua adiacentes Exempli vice locus notissimus LT V 4 fungatur, qui quam latam vim Sabinae linguae in hac re aeStimarint luculenter ostendit Attamen ibidem sic loquitur, postquam Sabino plurima eaqu0 0tjSSima Verba dediSSe demon Stravit . quis, nonnulla Domin in utraque lingua habent miri σω ut, arbore quae in confinio natae in utroque agro Serpunt; . potest enim Saturnu hic de alia cauSa esse dictu atqu0ἡ in Latini e. q.A. V ). Haec quam vi primo in Signia Videantur, Varronem tamen, ut Saepe, male ibi rationem rei reddidisse arbitror. Imago enim radici Si ita ad linguam applicatur, en Su caret; et Sequen de Saturni nomine disputati prorSus alio Spectat. Itaque quamquam Romani hoc loco haud diserte a Sabini accepiSSe dicuntur, tamen quid sibi voluerit Varro non Satis liquet. H00 utique Statuere

Quemadmodum etiam in his rebus Varro bonae sententiae malam admiscer non vereatur, Optime Stenditi L. V 29 Tiberis quod .caput eXtra Latium, Si inde nomen quoquo exiluit in lin- .guam nostram, nihil τυμολογον latinum, ut quod Oritur X.Samnio, Volturnus nihil ad latinam linguam a quod proximum. Oppidum ab eo Secundum mare Volturnum, ad nos iam ad la-.tinum vocabulum ut Tiberini nomen et colonia enim nostra Voltur num et deus Tiberinu8.V

SEARCH

MENU NAVIGATION