장음표시 사용
191쪽
licet, Romanos arctum cognationis gradum linguarum italicarum eo tempore Ondum perspexi SSe: Si qua vocabula in pluribus lingui eadem inveniebantur, Semper altera ab altera ea habere putabantur. Verita enim Si hic paululum illuxisset, Statim in permulti verbi communem et verum relationem manifestam reddidisset. Quae momonia in hac re vim suam exercuserunt Ipsi populi Rometini historia0, ni omnino fallor, multum debetur: Troiani quos nescio an tunc temporis nonnulli Graecos misso crediderint, qui ex Aeolide Italiam verSus naviga380nt in urbe condenda, Sabini vero et tunc et postea partes gravi SSima peregi SS putabantur. Quemadm0dum haec linguarum permixtio Romanis tunc accepta fuerit, duo
corum, tria Scorum linguas Varro putasse dicitur eas,
hoc loco igitur lingua latina nullus omnino quaSi nucleus reStat, qua Sententia dubio procul Varroni ipsi eius veaequalibus non imputanda St. Huc tamen o Varro tam Platoni quam Stoicis praestat, quod non iam adiacentium linguarum auxilio utitur, ut ad hoc quasi ultimum rem odium confugiat atque multorum verborum explicatione super Sedeat, Sed tum demum hanc rati0nem admittit, cum re vera a verba in aliis linguis exStare ibi compertum habet. Haud tamen Superioribus
illis melius neque magis ipSa ista verba explicat, eo contentu si alii lingua verbum aliquod obtrusit '. Unde' Hie miro oolica lictoritas Euandro et ceteris tribuitur Arcadibus, id quod expedire non potui. f. L. L. V 2 o Isid. r. XVIII 50 do alio Arcade apud Rrronem. Fuso do hae ro egit . ordo de Aelio Milone Cosconio Var
. Huiusmodi tyma vocabulorum xternorum rarissima sunt:
192쪽
hoc ita comparatum est Quiane Varro earum linguarum minorem habebat notitiam, quam qua fretu etiam eX terna aggredi auderet Non ita fuit. Verum lingua latina ipsa per Se tantopere in medii Varroni Studii p0Sita erat, ut aliena ei nullius esse momenti Viderentur e0rumque explicatio aliis maximo incumberet ). Idem fere occurrit, quotien vocabulum aliquod ad antiquiu refert, O vero ipSum denuo Xplicare Supersedet cui rationi quadamtenus contrnri Sunt, quae leguntur L. L. VI 39 ex Cosconio Det apud AuguStinum Princ dial. c. 63. Iterum atque iterum hinc Varronis naturam aestimare licet, quae docta hercle, immo
doctissima magnam materiam SuStineat ipsius materiae gratin, Verum X en ad ultima penetrare undamenta multo minus Studeat.
Uno X0mplo id illustrare liceat L .L. V 4 agri nomen aut ab agendo aut ab αγρο ducitur. Si Squam hi in l000 utSSe jXeris, paulisper scindere caligino et rationem illam dignoscere qua inter utramque linguam intercederet. Probe tunc tempori Sciebant, graecum ρος et intinum freadem AS Vel potius h0 ab illo derivatum ' SS0 cf. Aur0li Opilli doctrina, Fun p. 93, 1r. 2 et 25 ). Haec licet maximam partem in nominibus animadverterentur propriiS, tam se nihil obStabat, quominus agrum et ἀγρον ut aequalia componerent. Ad hoc studia illa Stoic0rum de quibus Supra p. 135 egimuS), quae eadem vel Similia in utraqu0 lingua aperire Studebant etyma, tale exemplum vehementer
delectare debuerat ut αγρο ατο τού ἄγειν, eodem modo agrum
ab agendo ortum SSe. Atque, Si uneraS, cur tale quid apud Varronem non inveniatur, huius rei difficultatem dis- Simulare non OSSumuS, dum fortunum maXim culpamuS, quae talia nobis dempSerit 7 Aliter, ut opinor, re Se habet. Ad eam c0nceptionem. quae duas lingua aequale una
,unde Sint.' .e. X qua lingua, nihil amplius.
193쪽
matre orta putet antiqui numquam in fere attollers ovaluerunt. Quod mihi quidem minime mirum videtur reputanti, ut littera arte totam denique Romanorum culturam, ita linguam quoque latinam Semper nimirum Vi Sam SS0 Graec0rum natu aliquant minorem, id quod earum tamquam duarum Sororum cognationi a Xj me nocere debuit, quominus in hominum mente naSceretur. Porro ratio historica vulgo adeo brevi erat adeoque parvum Oculi compr0hondebat patium, ut fieri non poSSet quin antiqui admodum e Xigua mutatione phonetica in usu cottidiano reSpiciente - aut ea quoque neglegentes, linguas ita diversas e una evadere OSSe neque cogitare nuderent neque cogitavorint j. Si quis nihilominus antiquos ob eam causam crimine animi hebetati prosequi velit, i in animum inducat n0Stram demum aetatem Saseculum XIXuu , hanc rationem do texissu poAt quam dilucida lingua S in Scriticae structura vel caeco lucem videre co0gerit. Quod si secum reputaverit addideritque absque aliarum linguarum auXili nos set jam nunc in SpiSSa caligine de linguarum graeca et latinae Origine Vel Saturo fui SSe, non ampliu erit qu0d antiquos criminetur i. Quae cum ita SSent, duae tantum viae patebant aut lingua latina e graeca tota derivanda erat, quam iam Hollenista inierunt dum hi Storia Omana, ni fallor, Suam
' Quid sibi volit illuc Coseoni 7 .societas se lingua latinae :. cum graeca lingua I .L. VI 39), non b inni parte certum St. Postea demum pud Macrobium de dis etc. n. o Isidorum talia dicta invenimus, quae dubio procul ex Bibliis aeris 1amiliaria iis lacta orant Macrobius ibid. dicit: Graeca Latinaeque linguae coniunc-.tis Simam cognationem natura dedit. ' Si tu quoque geographicus hanc coniecturam minime commen
' Notabile est, virum doctissimum C. O. Mulier a. 839 in annotatione ad Fest. Paul p. 14 haec scripFisS : Lind emann id Se. avilla ab Indica vocabuli ovis Orma amis deducit. At mo iudico in harte etymologica non licet Systemata Vocalium, quae in divorsi S. lingui obtinent, inter Se mi Scere q
194쪽
rationem firmabant ), aut lingua Romanorum nucleum fuiss0 latinum contendebant unde Ste VeniSSet, non ultra quaerente - , cui OSten linguae adiacentium populorum multum, hercle, tribuiSSent. Quaecumquo igitur lingui graecae et latinae communia erant, en omnia R0mRDOS Graecis Sum pSiSSe opinari non Verebantur, neque Semel quod videam Varroni aequalibus vel posterioribus grammatici Scrupulum vel minimum iniectum invenimus, quotiens Verba usitata et cottidiani usu Romano a Graecis accepisse putabant. QuaSi vero antea Romani locuti non SSent neque e. g. pronominibu perSOna
rectius, . infra p. 84ὶ. In hac re igitur veram R0manorum mentem invenimus. C0ntraria duo ibi manum conserebant, quae tame unum efficerent eventum Roma ab omnibus fere populis tributa accipiens at eadem Simul dona imperii et culturae in omnis Spargen parteS, Roma nimirum Romani maxime in medio p0Sita erat. Unde laetum est, ut mirum dictu, cum culturam Suam Sse iactarent, Romano ipsi u culturae Verba, h. e. OtaS, a populi Saepe in inferiore gradu ver- Santibus mutuato eSSe dicere non gravarentur quid ceterae
Italiae et orbis terrarum linguae Romanorum linguae nobiliSSima et pulcherrimae c0ntuliSsent, non quid Roma ipSanationibus Subiecti dediSSet, hoc erat monStrandum. Hoc optime Xplanat, quare v. Supra in iisdem n0minibuSapud Vario p0pulo obvii Varro Semper Romanos ab aliis accepisse putet Enimvero umquam ObliviSeamur, linguam Romanorum magnam illam Vim, quum in lingui ἡ romanis gignendis ' Xercuit, Varroni aetate ViX aut ne vix quidem eXplicuisse nequedum Suum per Eur0pam triumphum inauguraSSe, qua de cauS VeStigia illa postea ita late serpentia
, Quemadmodum autem lingua latina tempori cursu in novum istum statum devenisset, qui a graeca lingua tune tempori tantopere diScrepabat, tu quaeStionis in scheduli meis neque hic neque alibi ullum vestigium deprehendi.
195쪽
tunc cuilibo obvia non fuerunt. Si inde a Cicerone admiratore imperii romani dentidem gloriabantur, latinam linguam orbis terrarum dominatricem eme et laeti exclamabant,seam devictorum linguis voluntatem Suam impOSujSSe, ne Sic quidem earum linguarum rationem habebant neque, quae isti a Romanis accepserant, nisi Strictim tangore dignabantur. Sic saep0 gallica in lingua latina notant, utina vero apud Gallos et gallica ipsa per Se numquam id quod nobis magnO- per dolendum St, quia Sti Saeculi lingua gallica Ondum emortua orat. Cf. e. g. . Dotti Manuel p0ur serviris Hude de antiqui te cellique L. 0 6 p. 52Sqq. PederSen Versii. Granim. d. Mit. pr. 908, I 1, p. 3 . Ista ratio dubio procul Varroni quoque propria fuit:
cf. e. g. Gell. I 8. D duobus nunc jam locis, qui isti quae supra dicta Sunt refragari videntur, pauci diSSerum.
Locus unicus, quo in L. L. V 0l alius populus vocabulum a Romanis sumpsisse putatur, modo Varronis ingenium perturbatum prodit. Qui ab Aelio in hac re discr0pnias cf. R. R. III 2 6 , Siculos an Aeoles 2 cf. R. R.
l. l. Gell. I 8, 2 de hac ro nihil diserto dicit leporem
nominare ἔτοςιν noverat. Aliunde autem Sciens quantum
quamque Varia homo, quali Varro fuit, clare aut parum distincte nosse et recordari potuit - Siculos a Roma Oriundo esso, ipse addit: sortasse hinc illuc tulserunt et . hic reliquorunt id nomen V qua annotatio quamvis per Se it recta et insignis, tamen totam explication0m Varroni qui huius rei nescius videtur irritam redditi
Alter locus nihil omnino dicit L .L. V 973. Ibi Varro elymairoi et porci e lingua Sabina r0petere videtur quod quia, ut in Varronis veriloquiis paSSim in media vero explicatio haedi duas explicationes admittit sc quod, quia et qu0d id quod in Huic universus loci tenor magis avet Sed quoniam difficii est credere, Varr0nem hoc uno loco duo talia
Vocabula non alterum X alter ortum poSuisse et Sequens praeceden Sque etymum aliam rationem ostendit, hic quoqu0
196쪽
Varronis usitatam Xplicationem agn0scere nullus dubito. Duo tandem loco asserre mihi liceat, qui manifeste docent, Varronem tam Superioribu quam Sequentibus grammatici magis illi tymologiae generi favisse, qu0d X dialectis italicis multa verba explanat Sunt autem Gell. 18, 2 et XI 1 5-7. Apparet igitur, hanc dialectorum doctrinam Varroni fuisse propriam; OStea Vero grammaticOSSasep ad Aelii rediisse artis eium, cui nomen κατὰ αντIφρασιν in.
Mirum hoc quoqu0 St, quod Aeliu Stilo, qui probabili
dumtaXat coniectura, primu etymologicum Scripsit linguae latinae, Verb0rum graecorum quam Varro in lingua vernacula deteXit. Is enim quin saepius quam Varro fontes graeco in Spexerit dubitari non p0teSt. Varro igitur in hac re fuit optimuA 00rum enim modo verborum Originem peregrinam agn0Scit, qua re Vera X litteris aut in usu cottidiano ibi Xstare cognoverat. St0icorum Ver compoSitionem in hac re Omnino abnuit teste
hybridum delirus' de φ ληρεὶ 'ingeni0Sa coniectura: de
Linguae, ad qua Varro eiusue fonte linguae Vernaculae Vocabula rettulerunt, ne Sunt graeca, hi Spanica, Tmenica Syrica. ccedunt dialecti quaedam latinae et linguae
' Hi quoque vidimus, ut Supra in leporis etymo, Varronem in Antiquitatibus eadem etyma fusius traetasse quam tu .l de .L. id quod cum riegshammori disputatione optimo convenit, qui est Elyma saepissime eum Varronis similitudinem quandam habere, at eadem Semper fere Varroni in .L. uberiora esse animadvertit. Infra p. 191. Cf. Duperrime GoetZ .l. v.f. p. 15 imprimis p. 72, et b, 79J. D Nonnutia iam enumeravit Lerse l.l. III 170 Sq..' Ut taedio atque schedi parcerem, loco hi Vocabuli non annotavi in indicibu ad .L. R.R. et apud Funatolium ind. II et VIII haec omnia facile invenientur.
197쪽
cobius, cochlea, cohors, Oliander, O mi Salio, comiter, comoedia, congerro, cordi ), crocodil OS, cuminum, cyathuS,
cybium cyliceum, depSere, deliru Sin, diabathra dico, domare,
domu S, donum, OS, edo, epichySi S, epicrocum, epityrum, errare, I rythea, Xbolae, faguS, feretrum, ferte, Formiae, fratria, gargariSSare, aut acum, gau Sapa, gignitur, Graeco-StnSi S, Graecla S, granum ), u Stat, hele0Sinum, hippopotami0S, , Italia, ite, ronus, lana, lapathium, Latomia0, latro, lectu S, leo, lep0Stae, lepuS, letum, lilium, lingere, lucerna,
rupum, rete 2), 0Sa, runcina, ruta, Sabini, Saperdue, Seu V0la Scalpere, Sched a SegeStria, SBrpyllum 2 , Sibylla Siluru S, Sir US, Si Symbrium, Orapi S, Spurii, Stagnum, Sternere, Sti PS, Strangulare, Stringere, tribulum, SuS, SynceraStum, taluSSio, TartaruS, tauru S, ebae, termini, thesaurus, thri 0n, thynnuS, tinguere, tomu S, trapeteS, trioneS, triumphare, tropeum, tryblia, Tu Sci, uraeon, Ver VeSper VituluS, umbo. Multa et varia huc congesta sunt. Dialecto novit tonicam macellum ver laconicam macellum Sicilicam
i De voeabulis Aeoli eis et Siciliensibus v. s. p. 126 sq. EX L. L. Ibi nimirum minimo sequitur. Varronem Siculorum dialectumii Mum cognitam habuisse.
198쪽
catinum, d 0S, epityrum, lepUS mutuum, nummi) RBOlisnm bulla, malum, puteus, Sibylla, ebae), 000ticam lebae , Samothracae Casmilus VII 34), cappadociam et thraciam
Varro, Optime ibi perSuasit una cum rebus permulta rerum nomina e Graecia imprimi in Italiam venisso: , multa', inquit L. L. V 131 ἡp0St luxuria attulit quorum, Vocabula apparet SSe graecaV et X 70): quod adventicia, pleraque habemu graeca, Secutum ut d se nothi graecanicos, quoque nominutu haberemus' ). f. L. L. V 130. Aliter ex alio fonte eoque meliore, quod nullu dubito do hac ration Varro disputat VI 40): verb0rum quae tem -ἡpora adsignificant, ideo locuS difficillimu ερυρια quod neque, hi fere Societa cum grae est lingua, Deque Vernn-,cula ea, quorum in partu memoria adfuerit nostra. ' Quid sibi velit illud S0cietas cum graeca lingua non liquot ane graeco perperam tran Statum Si κοινωνοὶ τῆς Ελληνικῆς
γλίσσης γ), Sive e PhiloXen SiVe ex C0Sconio Sive aliunde hausit. Numquam Saltem alibi tale quid invenimus, et a Varronis ingenio longe abhorret. Duae enim res magni ponderis inibi observantur a populi externi plerumque ea tantum mutuamur Ocabula, quae res designant illic aestantes, hic desideratas alterum est hoc: Sunt re maeni illinae, maXime generaleS, quibuS 0 quoque hodie n0mina indere p0SSumuM at plerae que S e mi ea in usu fuerunt, ita
ut nominis impositio iam multi anni abhinc facta it. Mirum in modum de certis verbis disputat L.L. VI96), qui locu dubio procul v. insr. p. 187heX fonte graeco 'in haustus Si hoc tantum loco in L. L. Obvi O , et potiS., Simum quae in graec lingua putant latina ' Illud, putant' XpreSSe declarat, Varronem hic non Suis viribus
' Hoe libro Varronem alium adhibuisse fontem, manifestum est: adventicia, nothus e fonte graeco 3 1. Religenstein Ioli MauroP. p. 44q.ὶ graecanicus, nominatus in .l. - VII nuSquam, quantum scio inveniuntur.
199쪽
nixum esse. Nimi auda videtur coniectura, Si hoc tantum loco fretu affirmare Blis fui SSe etiam qui graecam linguam a latina derivarent. In his iam verbis inveniuntur non Olum, quae totaV ut appellatione utar a grammatica OSteriori trita, sunt graeca et in eo tutu per man Serunt e. g. 8beSion, Gyaragus), Sed etiam ea, quae parvus maioreSue Subierunt, mutationeSV e. g. domare letum . quaeve radicem tantum-niodo in lingua graeca habent e. g. a ta83. Uno loco L. L.
VII 55 0tiam vox defenditur hybrida, ex graeca latinaque
partibus consata consserro. Iam vero magna vocabulorum varieta coniecturae Vehementer refragatur cuncta ex ipΗius Varroni Studiis pro-
suxisse. Sin dubio multum contulerunt Hellenistae qui dicuntur HypSicrates, Santra, cf. Fun. r. 8, 9, 1l, 2 P. 386 Sqq. Cloatius Verus et Graeci qui eo ipS tempore Romanorum quoque linguam ei Scrutari coeperunt, Phil0Xenu Fun. p. 434qq.), Tyrannio, alii Forsitan illis elyma debeantur qualia Sunt nox, taurus, bos quae illi Suae rationis firmanda causa videlicet primi indagabant) porro historica, ut Carsitani, Caere, Formiae; hi autem verba graeca remotiora et notitia dialectorum graecarum. Quin Varro quoque Suo Marte aliquot addiderit, dubitar non licet. Sic dicit L. L. V 23): apud antiquos. Scriptore graecos inveni appellari proculi genu δε sσταν, , quare Vel inde radices in agrum Sabinum et Romanum. Sunt profectae' et ib. VII 34ὶ: verbum esSe graecum. rici tumet, quod apud Callimachum in poematibus eiuS. inveni' et V 120): tryblia et canistra quod putanteSSe, latina, Sunt graeca'. Supra iam dictum St, eum cs Geli. I 8 Α0lio saepius, attamen iusto minus in rebuS etymologicis ad linguam graecam recurrisS0. Cui vero unum quodque veriloquium graecum tribuendum Sit, ad tempuS Ondum discernere licet nec umquam fortaSse licebit.
Fortasse etiam conferatur .L. VII 6 de voce tribulo.
200쪽
L0cis c0mpluribus graeca etymologia Secundo loco assertur, quo aliquot ersch, ut diXi, enumeravit III 170ὶ. Alia eiu rei XHmpla nonnulla addenda Sunt in Lerschtamen non quaesivit, quae ipsius Varronis de hac re fuisset opinio. Quam mihi in libri Saltem de .L. non plano expreSSiSSe videtur, utique breviorem quam in Antiquitatibus. Itaque certo diiudicare nondum licet. Quamquam On conStat, Varronem, qua fuit inconstantia, Semper et ubique eidem faviSSe rationi. At Vero magi etiam Varronem Verum ne genuinum ibi sprehendimus, ubi incredibili fere socordia non perSpexit, optionem in huiuSmodi rebus se facere debere neque Semper eam lectoribu benevoli permittere. LegRS . g. VI n0 - quod nocet, niSi quod graece νυ noXV. Quomodo fieri pot0St, XclamamuS, ut qui duaSOpiniones, ne ratione dicam, ita diversa atque ibi contraria loci c0mpluribu iuXta p0suerit, ita ut ex iis alteram eligendi ne periculum quidem feceriti ). Varro homo est alieni magis iudicii quam sui Hellenistae et RomaniStae quamquam ei Seli hanc diSerepantiam nimis urgere Videtur uni xplicandi rationi tu Sto magis dediti erant, quae tamen eorum propria erat Varro inde, qua eSt iudicii inopia ac ieiunitate, has dua rationes longissime inter 80 diStantes iungenda eSSe ibi persuaSit S in diversiSn0minibu et cauSa cognita rectiSSi me, Si in iiSdem, Ut Saepe peS-Sime, quoniam ita indolem minime acrem vel criticam arguit. Duo Sunt quae me movent, ut Varronem pSum tymOlogiae romanae favi SSe et vulgo, ut erSchi verbi utar, Romanistam fuisSe credam. Cum Semper fere v. Supr p. 128 graecam Xplicationem secundo tantum loco posuit e.g. L. L. V 20: a capiendo catinum nominarunt, niSi, quod Siculi dicunt κάτιν V), tum tota menti eiu condicio luculenter demonStrat, ejuSmodi tymologiam, quali eSt: catinum capiendo, in Varrone vere Vividam vegetnmque