장음표시 사용
161쪽
QUAEST. X. CAPUT. III. 363 potest: suscipio in me periculum, ut des Pecuniam: quapropter ita definiri potest. Assecurialis est contractias, quo quis hobito pretio, suscipit in se periculum rei otieniae, se obligando iad compensiationem, si pereat. Potest etiam dari hic contractus sine pretio. ut si quis gratis tale susciperet periculum i sicut etiam potest quis se obligare non ad compensandum totum damnum, Si res Pereat, sed solum partem. ' videri possunt Gibal. lom. a. de negot. lib. c. ori. I. Mol. d. SoI. Lug. d. 31. 'P. II. Quae sant conditiones hujus contractus . R. Aliquae requiruntur conditiones ad iustitiam hujus contractus . Prima, quod sit aequalitas inter pretium datum et
periculum, ita ut augeatur, vel minuatur, quo majus . vel minus sit periculum. Iloc autem debet a prudentibus aest mari, attenta qualitate rei, seu mercis: attento modo quo asportatur, sive scilicet Per mare. Sive per terram, considerando insuper an iter expositum sit piratis, vel grassatoribus. an breve. an longum etc. Bonac. div. a. quoeSt. s.
Pari. 3. Quod si nullum sit periculum, vel quia merx iam in tuto posita sit. vel quia iam perierit, tunc non habet lo-
eum iste contractus, ut de se patet. ' Gibal. I. c. n. p. 'diecunda conditio est . ut vere existat res, quae assecuratur, alias contractus esset nullus, utpote quia deficeret materia hujus contractus. Tertia, ut assecurator habeat unde Possit compensationem facere . Si res pereat, alias injuste pretium assecurationis accipereti inanis enim esset assecuratio. Si re pereunte non posset eam compensare. Quod si habebat unde partem pretii rei assecuratae solveret, si periisset, puto tuto posse Pro rata retinere Pretium assecurationis i quia re vera partem rei assecuravit. Bonaccin. n. c. Iic contractus assecurationis praecipue viget in locis maritimis . ubi solent assecurari naves transportantes merces . Decisum autem in tribunalibus pluries est, ut assecurans Daves intelligatur tantum se obligare pro primo itinere. 5Taliud . vel ex expressa conventione . vel ex probantibus conjecturis non constet. ROSign. contri I a. div. I. g. I. ' Ianuens. decis. 2S. n. a. decis. 63. n. c. Merlin. Acis. 338. n. 35. ' Item assecurans satisfecit suae obligationi, et debetur illi prelium assecurationis , si navis salva appulit ad
portum destinatum, quamvis postea merces demergantur, dum mediante scapha in terram deferebantur. Item si navis pereat antequam perveniat ad portum. assecurator debet solvere merces, Pro quibus secit contractum assecurationis,
162쪽
i6. TRACT. XIV. DE COMPACTIBUS
non secundum valorem quo aestimabantur in loco. a qno navis discessit. sed juxta valorem loci, quo erant deserendae . Ita pluries decisum refert Sabellus in Summ. dioers. tr ci. S. v. iassecuriatio n. a. Demum attendendum est qua eonventione. et pactis fiat assecuratio, et juxta haec regulanda est ipsius obligatio. Caeterum si assecuratio facta fuerit in ampla forma, assecurator tenetur ad omne risicum et periculum . undecumque Proveniat, v. g. etiam ex facto principis , quamvis merces non fuerint deperditae. nota in no- iura. piaret. 6. decis. Si vero facta fuerit limitate ad pericula. quae in inare occurrere possunt, non extenditur ad alia pericula.' Gibal in. l. c. n. i. not. Ianuens. Acis. Smnia. a. not. Rom. decis. etc. n. 6. Por. 6. Recent. et P. m. cis. XST. n. 26. '
DE LUDO ET SPONSIONIBUS.CAPUT I.
Ouid sit ludus: quibus licitus: quibus prohibitus: et de gonditionibus ludi.
R. Ludus est contractus, quo conceditur victori res demissita ab utroque . Triplex autem est ludus. alter mere ingeniosus , qui unice pendet ab ingenio et arte ludentium, ut Iudus latrunculorum. Alter mere fortuitus. qui unice pendet a sorte et fortuna, ut ludus taxillorum, et quidam ludi alearum. ut ille, qui vulgo dicitur bassetio. Alier qui simul pendet ab ingenio et fortuna, ut major pars ludorum, qui fiunt aleis. Q. II. An ludus sit licitus, et quid si fiat animo lucrandi. R. I. Servatis debitis conditionibus, de quibus infra, i
dus ex natura sua licitus est: sicut enim potest quis sua li-heraliter donare, ita et potest velle in alium transferre d pendenter ab aliqua conditione, quae pendeat vel ab industria . vel a sorte . vel ab utraque . Immo si fiat ludus honestae recreationis gratia, pertinet ad virtutem eutrapeliae. seu astabilitatis, ut docet s. Thom. a. a. quiae t. X6B. Gre. a. Potest nihilominus ludus esse malus ob periculum rixarum. blasphemandi, transgrediendi aliquod praeceptum Dei. vel ecclesiae, vel ex aliis capitibus, quae innotescent exa-
163쪽
QUAEST. XI. CAPUT I. i 6 Sminando eonditiones ludi: ' et tradunt Molin. disp. So.
R. II. Aliqui dixerunt in ludo laeto animo lucrandi posse intercedere peccatum' mortale: quia animus rem notabilem lucrandi necessario videtur conjunctus cum damno gravi proximi.' Gabriel in c. dist. 3S. q. I S. concl. 3. Abu Iens. in cop. 6. Amflh. qu. SI. et SS. Panorm . in cy. Pe-nMIt. de vit. et honest. cleric. quibus plures alios , addit Salas de Iussi duo. a. n. g. Ilaec autem sententia Nullatenus est attendenda: quamvis enim verum sit esse Peccatum grave modo illicito desiderare rem nolabilem Proximi, et quatenus id redundat in ipsius grave damnum. Non tamen eam desiderare ut mihi asseri commodum . et quatenus illam moedo licito habere possum , ut in aliis contractibus lucrativi . consentiente ipso domino , ut in me transferatur, si victor ero in ludo etc. Immo ludere propter lucrum potest etiam immune esse a peccato veniali, si reseratur ad finem ho-Destum. v. g. ad sustentandam familiam etc. sicuti potest honeste lucrum desiderari in aliis contractibus. Si vero desiderium lucrandi sit valde excedens. vel non reseratur ad finem honestum, saltem erit actus otiosus. Lug. de just. d.
II. Secf. I. num. c. Ant. a Sp. S. d. a c. n. 338s. ' Passer. q. ISI. Ort. a. n. 3II. '. Aliqui item ex antiquis docuerunt irreverenter agere, qui ludunt sacras preces, ut salutationem angelicam etc. et etiam simoniace et ' Lop. p. a. cv. 32. Neg. p. g. cv. 2 o. Num. Io. Naid. F. Ludus cm. Ic. ' verum non sunt attendendi, nam nulla est irreverentia, si id fiat ex honesta recreatione et neque ulla adest simonia. nam sacrae preces non
intelliguntur debitae ex iustitia victori in ludo, sed solum ex
Q. III. Quibus prohibitum sit ludere . R. I. Ludus alearum , et taxillorum . ille scilicet, in quo
potius fortuna valet, quam ars , olim etiam laicis erat prohibitus . non solum iure civilii Ieg. 2. 3. et c. r. de olactelisia, auth. IIecr. C. de relig. et sumpl. funer. sed etiam iure canonicor con. Episcopus dist. 35. Nihilominus hae leges quoad laicos contraria consuetudine abrogatae suerunt. et omnes fatentur non amplius obligare. Lugo d. 3I. Secf. r. n. s. Anton. a Sp. S. d. 3 . num. XIsa.' I anc sententiam tenent Molin. Less. Agor. Sancti. ap. Lug. I. c. '
164쪽
i66 TRACT. XIV. DE CONTRACTI RUs n. II. Iidem ludi pluribus ss. canonibus prohibiti eteriris
suerunt iij eamdemque prohibitionem renovavit concilium
joribus arbitrio Ordiniarii imponendis . , Quando autem clericus peccet graviter, vel leviter in ludo, pensandum est ex laesione decentiae et honestatis ecclesiasticae, ad quam videntur attendisse iura prohibentia clericis ludos alearum . taxillorum etc. Quoad clericum saecularem in sacris constitutum, ut graviter laedat hanc decentiam et honestatem . ex communi DD. oportet ut sit consuetudinarius in ludendo i ita enim interpretantur leges. quibus ipsis prohibentur ludi sortis et fortunae. Porro aliqui dicunt consuetudinarium illum dici posse, qui semel in hebdomada ludit. Bord . resol. 33. n. 3. Iloc tamen fortasse nimis est rigorosum . Quoad regularem vero ludentem puto facilius graviter laedi honestalem ecclesiasticam: nam ipsum magis dedecet ludere. quam clericum saecularem: unde ex opinione fere communi DD. si frequenter . etsi sine scandalo, ludat, peccabit mortaliter. Leetana in sum. N. Ludus quoiadregul. n. c. Peccabit etiam graviter . etsi semel in magna quantitate ludat: nain valde dedecet hominem voto pauperilatis obstrictum in magna quantitate ludere. Nec illi su agaretur licentia sui praelati . eum iste haud possit illi facultatem tribuere contra id . quod est contra essentiam praedicti voti. Caeterum si sermo esset de regulari rigidioris religionis. et qui non sine multa admiratione ludo vacare vi- deretur. graviter peccabit, etsi semel et non in magna quantitate ludat, utpote qui repulatur graviter laedere decentiam sui status. ' videantur Passer. d. q. IBI. ct n. 32 o. Giribald. tr. 3. de contracf. cv. I i. sib. I. n. 8. et s. ROSign. de restis. 23. disq. i. g. 8. Laym. lib. I. tr. c. c. II. 'Praedictis non obstat contraria consuetudo. qua i proh d lor ij et clerici regulares . et saeculares nimis crebro ludere videntur: nam talis consuetudo. ut bene observant DII. corruptela potius dicenda est . adeoque non potest honestum et licitum reddere, quod de sua natura dedecet statum religi
sum et ecclesiasticum. Mol. d. Sat. Sanch. I. g. cons. COP.
8. d. 28. n. T. Consuetudo igitur ludendi non egi tantum mala in viro ecclesiastico, quia prohibita . sed prohibila fuit. quia de se mala et valde dedecens ecclesiae ministrum .
( Et praesertim a concilio Iateranensi, ut videre est apud Bened. XIV. de Syen. l. XI. c. o. N. 2. Clericis in sacris aut beneficiatis inhibetur ad aleaa et taxillas ne ludant , neo hesnsmodi India inieraim.
165쪽
QUAEST. U. CAPUT I. 36 P. IV. Quid dicendum de ludente, qui non habet pro-
Priam pecuniam: et maxime si sit filiussamilias. R. I. Ut ludus sit licitus, primo necesse est ut ludentes
habeant liberam administrationem pecuniae . quam ludo exponunt: si eDim pecuniam perdere non Possunt, nec etiam poterunt vincere. alias contractus esset inaequalis . Imo peceat etiam qui sciens ludit cum illo, qui non potest pecu
Diam alienare, nam cooperatur ipsius peccato et ' et notat dia-
Filius ergo familias, si non habeat hona castrensia, vel quasi castrensia, vel si parce vivendo non reservet pro ludendo aliqua . quae illi pater pro alimentis assignavit. non poterit ludere. quia caeterorurn bouorum vel non habet li- heram administrationem, ut evenit in bonis ipsius adventitiis . vel neque habet dominium . ut in profectitiis. Non nego tamen non posse aliqua exponere honesto ludo recreati Mis gratia iuxta suum statumi nam pater debet illi concedere recreationes statui ipsius convenientes; et si renuat. est irrationabiliter invitus. Lugo disp. St. num. 2o. Anion. a
Sp. S. d. a c. n. EisI. Item iuxta plurimorum opinionem Don videretur esse rationabiliter invitus paler, si renueret filium iterum ludo exponere quae ludo acquisivit. maxime si non agatur de notabili quantitate et quamvis etiam usus- fructus saltem et administratio bonorum , quae filius ludo acquisivit. pertineant ad patrem, nihilominus irrationabiliter contradiceret. si nollet filium iterum uti ad ludendum mediocri quantitate lucrata. Secus dicendum videtur. si quantitas esset magna: nam tunc pater rationabiliter illius usu- fructu et administratione nollet carere. Ilaec opinio mihi verior . et amplectenda videtur, quoties praesumi non possit Patrem consentire. ut iterum ludo exponat quidquid ludo aequisivit, etsi lucratus fuerit in magna quanti later Dicastit. de just. l. a. tr. I 8. d. 3. n. 23. et ac ' Sanch. lib. g. consil. cia'. 8. h. i. n. c. et S. 'Caeterum si filiusfamilias non habens proprium, extra praedictos casus luda . poterit retinere quod lucratus est, rasuquod collusor sciverit non habuisse proprium . quod posset ludo exponere: nam si id sciat. et nihilominus ludat . videtur cessisse iuri suo. Secus si nescivit non habere proprium quo posset luderet ' ita cum Less. Rebel l. et aliis tenent
Bonac. d. a. q. 3. P. I. n. ES. 'Q. N. An licitum sit ludere cum filiosamilias ea conditione ut solvat, quae sorte amiserit, ex bonis, quae erunt Propria, Post mortem Patris.
166쪽
i63 TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS
R. Id fieri difficiliter potest sine peccato . si ludus sit immoderatus. Ratio est . quia bene potest pater nolle filium ita ludere, adeoque filius in re gravi contradicens voluntati patris, graviter peccabit, et collusor item peccabit, ipsius peccato nulla rationabili causa cooperando. Si nihilominus patri supervivat, habet obligationem solvendi: nam de facto deis hilum contraxit, et eo tempore dominus est pecuniae. quam solvit: nec scio adesse aliquam legem. qua impediretur de-hitum contrahere . quando lusit, vel qua liberetur a solvendo Post mortem Patris . Ex iis, quae dixi de filiisfamilias lacile est dignoscere. quando uxor Possit ludere . Poterit igitur ad sui libitum Iudere. si habeat bona propria, eorumque liberam administrationem. Item potest ludere. dum ludus sit iuxta ipsius statum: neque enim maritus potest rationabiliter prohibere nisi excessum . Molin. d. Sao. Non est autem hic immorandum quoad ludum pupilli, et minoris: nam quando licitum sit. nec ne, et quando Possint obligari civiliter. Sive naturaliter, facile est dignoscere ex iis, quae dicta sunt in prima questione de confr. in genere. Q. VI. Quam obligationem habeat, qui ludit pecunia furata . vel ab alio . vel clam ab ipso collusore.
R. Si fur iidem dicas de depositario et famulo j habebat
aliam pecuniam propriam, qua posset restituere. licite et valide luditi quia intelligitur sibi applicare pecuniam . qua ludit. et loco illius propriam subrogare. Si vero non habebat propriam pecuniam , tunc ludus neque est licitus. Neque validus, quia non ludit pecunia, quam possit alienare. et ipse collusor tenetur eam restituere, si non permaneat in bona fidei nam pecunia aliena, et quae in individuo extat. clamat pro domino. ' Lugo d. II. O n. II. Molin. d. Si S.
Anton. a SP. S. I. c. n. Ea oo. et Elog. '
Q. VII. An licite quis compellatur ludere. R. Id illieite fit, semper cum fiat per iniuriam et dolum. seu conviciis. verbis injuriosis et precibus nimis importunis. aequivalentibus violentiae. Et quidem quod graviter peccet ita alterum compellens ad ludendum non est dubium . quin gravem illi faciat iniuriam. An vero si vincat teneatur ad restitutionem. variant DD. Non pauci illum obligant ad restitutionem : nam videtur non transferri dominium earum rerum . quae acquiruntur contractu extorto per iniuriam: 'Agor. p. g. lib. S. cv. ac. n. g. Less. cv. 26. n. s. Sot.
de just. lib. c. q. S. Lug. d. St. n. dig. ' Nihilominus con-
167쪽
QUAEST. XI. CAPUT I. isis iraria sententia non caret sua probabilitate . quia ita pertrahens ad ludendum non videtur proprie diei causa damni. si pertractus perdat: nam pertraxit ad aliquid, quo non minus poterat perdere quam lucrari. Potest tamen judex ob
injuriam illatam cogere victorem ad restituendum lucrum. Molin. d. SIS. n. t. Bon. d. a. q. a. p. a. n. q. I uri. div.
8 disso. 6.' Anton. a Sp. S. div. a. . nu. Xaos. et alii apud
Q. VIII. Quae fraudes removendae sint . ut ludus sit lieitus: et quid restituere debeat qui fraude lucratus est.
R. I. Removendae sunt illae fraudes. quae ex natura lucri non sunt licitae. Deque communi ludentium consuetudine apis probatae. Fraudes licitae, quae Potius industriae vocantur, sunt, quando qui habet chartas inferiores, fingit habere chartas optimas. ut collusor timeat: sive fingit habere chartas inferiores: quando optimas habet, ut collusor augeat sponsionem. Item si adversarius negligens est, potest illius chartas videre: secus si tali modo se componat . ut eas ex industria videat. Item si adversarius errat in punctis numerandis. non tenetur eum admonere: neque enim ludens habet obligationem admonendi alterum de sua negligentia et errore, sed solummodo non defraudandi. Secus dicendum esset, si daretur eonsuetudo admonendi collusorem de sua negligentia et errore etc. Lug. d. 3 g. n. 36. Saneh. lib. I. consil. c. 8. h. I .. Anton. a Sp. S. d. etc. n. Eao3.' et consentit Less. n. x S. Imo ubi non adest talis consuetudo . non improbabiliter defenditur. quod si quis ex non bene numeralis punctis putet amisisse pecuniam, eamque Solvat, Possit collusor eamdem pecuniam retinere: quia talis videtur esse conditio ludi, et usus ludentium . ut errans de errore Non admoneatur, et iuxta errorem de ludo iudicetur. Lug. c. n. 36. Bon.
Fraudes illicitae sunt aliqua nota signare chartas. ut pos-stot dignosci. Si vero nullo facto signo per accidens aliqua
charta a tergo cognoscatur. non peccat quis eam considerando: si enim uterque aeque potuit a tergo chartas dignoscere.
industriae et diligentiae illius, qui eas considerat. tribuendum
est illas observasse. dummodo tamen ex hoc non consurgat
notabilis inaequalitas in ludentibus. Item fraus illicita est
Plura pro se Puncta notare. et pauciora pro adversario: ita arte componere chartas ut meliores sibi contingant: habere aliquem ex circumstantibus. qui per signa uni ex ludentibus dicat quando acceptare debeat sponsionem, nec ne. Multae
168쪽
i: O TRACT. XIV. DE CONTRACTIBUS aliae fraudes interveniunt in ludis, de quorum licito. vel illicito usu potius perlinet ad peritos ludi iudicare. Anton. a
Sp. S. n. IIo . Rosign. disquisit. I. g. II. R. II. Qui sua fraude non solum lucratus est. sed etiam impedivit socium a lucrando . non debet tantum restituere quidquid ipse lucratus est. sed etiam quod cognovit colludentem fuisse lucraturum, nam injuste tale damnum causavit. Quod si non cognovit seclusa fraude fuisse lucraturum, sed dubitat an lucraturus fuisset. vel an potius de sua pecunia amisisset, tunc satisfacit suae conscientiae restituendo solum quod lucratus est, absque eo quod aliquid tribuat pro lucrosperato a collusore: nam ultra quamquod in dubio melior sit conditio possidentis, collusor sicut poterat lucrari, ita poterat perdere.' Bonac. disp. a. q. 3. P. a. NM. c. LESs. n. XI. et alii ap. Salmant. tr. I . COP. S. P. 3. n. S. Molin. d. Si p. in Fn. N. Deceptio Reissi theol. morial. tractu dist. c. cisiit
Nec liberatur a restitutione, qui fraude ineratus est in ludendo . eo quod in continuatione ludi amiserit quod prius fraude acquisiverat: nam singulae Sortes sunt contractus distincti independenter a subsequentibus, in quibus uterque ludens novum subit periculum: unde semper veri fieatur in ea sorte, in qua commissa est fraus, lucrum acquisitum fuisse per ludum iniustum , et ita statim consurgit obligatio restituendi. Lugo d. II. nu. 3s. Anton. R SP. S. d. 2 c. n. XIOS. Q. IX. An ad iustitiam ludi necesse sit aequalem esse conditionem ludentium . R. Viique necessaria est praedicta aequalitas. alias. ut ex Se patet, contractus esset injustus. Primo igitur debent esse ita aequales in peritia ludendi, ut unus non valde superet alium, alias semper praesumitur valde imperitum lusisse per errorem dantem causam contractui: et ita semper adest obligatio restituendi lucrum . utpote acquisitum per contractum invalidum. Lugo d. a I. sera. a. g. c. cc. Bonae . d. a. q. a. p. a. n. c. Si tamen aliquis sciat alterum esse periit rem in ludendo. et nihilominus veliti ludere. videtur peritior Posse lucrum retinere: quia scienti et consentienti nulla fit iniuria, et ita in tali casu praesumitur velle donare, quod sua imperitia in ludo amisi .' Agor. I. c. c. et S. et alii quos refert et sequitur Sanch. I. c. b. 33. nia. p. ' Merito autem limitatur haec doctrina . et dicitur attendenda, quando lucrum est moderatum . non vero si sit magnum. In tali casu dissicile praesumitur donatio; et aliunde lucrum propter inae-
169쪽
qualitatem ludentium non fuit iuste acquisitum . Praetereae neque in tali casu praesumi potest imperitiorem iuri suo ressisse, sed potius vero simile est non credidisse suam imperitiam et periliam alterius. et exinde magnam pecuniam ludo exposuisse. Lugo nia. So. Molin. disp. Si i. Altera aequalitas attendenda est penes capitale, ut nimirum quis amittere possit, quantum potest lucrari. Id tamen intelligitur in uno iactu, sive ludo. ita ut qui. ah initio non hahebat nisi quatuor nummos . et quatuor dumtaxat possit lucrari, alias non servaretur aequalitas colludentium. Postquam vero primo vicit quatuor, poterit postea lucrari octo ete. Bo-D- . in . a. q. 3. Prari. I. nia. is. Si vero ludat cum pluribus, poterit plus lucrari quam Perdere: ut si e. gr. unusquisque ex quinque ludentibus ludo duo exponat . poterit victor lucrari octo, quamvis non possit amittere nisi duo: et in hoc non intervenit inaequalitas. quia unusquisque lucgando cum aliis quatuor, exponit suam pecuniam Periculo quadruplo majori, quam si cum uno solo luderet.' Ita cum Mol. d. Sis. Sol. Less. Agor. docet Anton. a Sp. S. n. II 3. Regulae in proxi Obser Indiae I. Nimis faciles sunt confessarii ecclesiasticorum saecularium et regularium in absolvendis qui frequentissime ludunt. Certe dantur ecclesiastici tam saeculares, quam regulares,
qui nec leviter peccare sibi blandiuntur, etsi quotidie alearum ludis incumbant. Quod si de hujusmodi frequentia se
accusant . quasi de levi quodam naevo se putant accusaret et ab indocto consessario sacillime absolutione donantur. Ego hos consessarios obtestor, ut aliente legant, quae theologi etiam minus rigidi dicunt de ecclesiastico in sacris constituto. et multo magis de regulari, frequenter aleis, vel laxillis
' Tradunt sere communiter theologi ludentem eum religioso frequenter. et non modicam pecuniae quantitatem ludo exponente, ultra grave peccatum, quod committit illius religiosi peccato cooperando. ad restitutionem lucri leneri: quia religiosus absque licentia praelati ludo exponens pecuniam . id . quod suum non est, exponit, et eum dominium ex voto paupertatis . non habeat, neque potest in alium transferre. Idem dicendum . licet Superior illi licentiam dedisset. ut pecuniam expenderet ad usus. qui sibi magis placuerint. nam non posset intellio . Superiorem eam licentiam concedere, quam dare non potuisset sine gravi culpa; in gene-
170쪽
rali enim concessione non intelliguntur concessa. quae de negarentur . si in particulari fuissent Proposita ex notissima regula generali 81. de reg. jur. in 6. Haec est opinio multorum theologorum . quam videre Possunt confessarii ap. Pa Serin. qia. I 86. Ort. I. NM. cs . Sarach. lib. I. in decol. comlls. n. Zo. et 3I. et n. ys. et Seq. Molin. d. Sao. paulo post
initium, et alii bene multi ab ipsis relati . Quae autem quantitas diei debeat non immodica . videtur haec regulanda iuxta arbitrium Superioris . et prudentis et pii viri. attentis conditionibus personarum. causis ludi, abundantia pe- eulit . et similibus circumstantiis. Passer. I. c. nti. cs6. et alii quam plures. Ex hac doctrina deberet confessarius hoc modo ludentem cum religioso et lucrantem ad restitutionem obligare: post factum tamen in praxi, nisi aliter constet demente Superioris . spernenda non videtur opinio Rebel l. p. et de oblig. just. lib. I a. qu. c. Sera. a. nia. 6. et Castrop. m. 36. disp. I. p. 23. N. S. docentium . Posse consessarium luadentes cum religioso, et immodicam Summam lucrantes. ab onere restitutionis absolvere i nam saepe accidit, quod quamvis Superiores non permittant religiosis Iu dum , possit tamen praesumi, remittere lucrantibus restitutionis obligationem. ne suorum religiosorum et ipsius religionis fama periclitetur. et de iisdem obmurmurationes fiant. Praeterea senientia. quae asserit. religiosum Posse ludo exponere pecuniam ad suos usus generaliter concessam non caret Probabilitate, ut docent multi cum Lugo disp. 3. secf. p. n. I 36. Ex quo infertur lucrantem cum religioso oblinere dominium pecuniae. quo non est expoliandus cum opinione probabili.'' Iloe idem sentiendum de ludis aliorum ecclesiasticorum. si non habeant bonorum liberum usum et dominium, idest bona patrimonialia aut parsimonialia. 'II. Cautus quoque debet esse consessarius in absolvendo sillossamilias ludentes. eosque qui eum ipsis ludunt. Filius igitur familias non habens propria, peccare graviter potest surripiendo in materia gravi quae sunt patris: non tradendo patri notabilem summam . quam fuerit lucratus, si possit
credere patrem eam velle : tunc etenim administratio et usus.fructus ad patrem pertinet. et iransgrediendo excessivis ludis praeceptum patris eos prohibentis: nam tunc graviter perrat . etiamsi habeat propriam pecuniam . vel paciscatur de solvendo post moriem patris. Ludentes pariter excessivis ludis euin filiissa milias fae illime peccabunt: difficile enim ignorabunt se ipsorum peccato cooperari. Facile etiam incurrent