장음표시 사용
301쪽
Ptim b, quia Christus verEmendicus fuit I. expal.3'. Ego autem menῶςm sum O pauper. psal. Io 8. i mupersecutus est hom murum semendicum.uta obici; enim est vox m D aκ quae habetur Deutero. I 1. Π in erit in te mendicM & uterque psalmus intelligitur de Christo:Nam de eo,priore allegat Paulus O Hebraeorum Io. posteriorem Petrus Λctor. P primo. 2. ex 2. Corinth.8. ' Propter vos egenus factus est quod propriὶ mendicare significat quia Dominus non habuit ponsessiones neque proprias, neque communeS, V Luc'. non operabatur manibus ut constat, natus est indomo aliena,vixit in domibus, & rebus alienis, equitauit in iumento alieno,&sepultus in alieno sepulchro,quid est hoc nisi mendicum esse Respond. Armaeanus Primo Christum non fuisse mendicum, sed pauperem non amore paupertatis, sed necessitate:quia scilicet Adamo succedebat in dominio originali, cui repugnabat habere proprium quia diuisiopoli peccatum introducta est:& mendicare,qubd nulli tunc fuissent mendici, quia tamen post peccatum e dominio uti no poterat C hristus, cum bona uasiissent in proprietatem diuersorum ,propterea coactum fuisse
Secundo, si mendicus fuit, id mirandum nun imbrati dum sicut quod tae cibo & potu ieiunarit o. die
bus de noctibus. IAd primum, sicut post peccatum communitas omnium bonorum periit per rivisionem terrarum iustὸ introductam, sic εc dominium commune, cumque idebnon fuissent egent in tu irinocentiae, o λ omlaia
302쪽
excepto Paulo manibus:ergo vivebant ex liberalitate eorum,quibus praedicabat . Talis est autem mendicantium vita.
Resp. primd, hoc Math. Io. praeceptum fuisse reuocatum a Domino I. quia Luci 11. x inquit habetsacculum tollat, similiter o peram. 2. quia extremo tempore habuit pecunias.
Secundd, id fuisse praeceptum non consilium. Ergo . . ..
non pertinet ad medicantes,qui se dicunt cosilia sequi. Tertio, Apostoli, ex iustitia a petebant a populis Vi- u Maskerio .ctum. Menaici eo modo petere non possunt. Ad primum Resp. r. siue reuocauerit, siue non Chri- sorino s. v. T. stus, sussicere aliquando id instituissemon enim potuit instituere aliquia, nisi licitum L. nihil reuocasse prae- , ter id: 'uviam gentium ne abieritis. A. d. i.probationem, πωath.IO. .s non iubere Dominum ut id fiat, sed solum monere ira fore perturbatos Apostolos tempore passionis su ut similes sint, iis, qui nulli fidunt amico, & ideo sibi ipsis prospiciunt: ad 2. y utramque itam voluisse Domi- y Ita P icolaus. Dum suo approbareexemplo, nimirum,& quae nihil ha- in c. ere iis debet in particulari, & in communi, excepto usu reis do- verboriADU innatarum, & quae habet saltem in colismuriI sed cum MD. unam instituit,alteram non destriatii. Ad L. quidquid sit rationb populi: id tantum ratiόne prae/icatorum suisse consilium: nam Paulus ipse δ' do- icet se non vixisse ex sumptibus populi.
Ad 3. aliquid peti posse triplici modo r. ex legitima , δε si iustitia, qua quis ex lege, aut pacto unus lebetur in ri- -erii iustitiagore alteri aliquid soluere.Lex iustitia morali,quasne Aristotele
lege , aut pacto unus laborat pro alio, ita ut consurgat obligatio quaedam compensandi laborem,quamuis nequeat cogi. 3. ex sola charitate. Primo modo, poterant Apostoli, ut pastores ordinatij, petere a fidelibus Ram-ptus non autem ab infiὁelibus nisi secudo, vel 3. modo. . . - Monachi ergo qui mittuntur a Papa a 3 praedicandum, & ministranda Sacramenta, poterant facere pactu cum
Papa,vel populo de sumptibus aEcipi ε dis, & sic exegin . . sent in primo genere: aut mitti α petere iuxta secundu: melius tamen visuri est: si ex tala peterent Charitate. Tertio genui vitae mendicantium innumeris signis ,&
303쪽
prodigiis confirmatum est: ab eo tempore , conuerso infidatum, consutatio hapreticorum,pietas Christiana, dc conseruatio Theologiae maxime viguit.
Soluuntur a umenta. CAP. XXXXVI. 3 Rimum , mendicitas prohibetur diuino
Resp. his verbis non prohiberi mendicitatem,cum in eodem capite sit: b Non deerot pauperes in terra sua &c.&csistet reuera fuisse mo . ilicos. e Lucis. & d II. Sest promittitur tanta rerum ubertas,ut nullus sit futurus mendicus: e Si tamen lin-,quit Deus ad populum Israel audiein vocem Domini Dei tui ct custodieris uniuersa quae t t. od com sciret filios Israel non impleturos proptς rea etiam dixit: Non
deerum pauperes &c. Sepu dum, prohibetur mendicitas iure humano C. M. menduanim. vallis. Resip. loqui legem ciuilem demendicis iner bus , ut ibidem habetur , id est otiosuviuentibus,cum nulla assi rant populo utilitatem. Tortiu, scriptura detestatur mendicitiaic. Prouerb.3Ο. g Mendici tute et Oiuiti ne dederis mi u&c. psal. h 36.υidi iustum rixelictum, nec simen eius q'aerens panem, prat. Io . 1.2 utantes transferantur sibi eιιι 1,ω mendicent. Resp. i,haec intelligi deiinuoluntaria paupertate, qua 'multi ad turpia coguli Iur. ad I. teitimqn I. Sapientem loqui in persona infimorum qui nesciunt penu Napa. ti R abundare L. damnare mendicitatem lum,qui e posita peri culo est 3. Resigio phreucra Potere quod sapiens periimec eni involunt i uitias, ideo eas relinquut nec mendicitatem pori cu Iosam, Ula moriantur fame, sed solum victui nς siari A. ad ι rei pond. .st ita debere copstrui: - nec Iemensus devehctum, qNaerens sibi ad victu 2.MIblaa quaerens non signifi
304쪽
Quartum, opes moderatae sunt necessariae, et saltem utiles ad vitam Death ducendam. I. Ecclesiastae 7. D ωetior est apientia cum iuitiis. 2. Actor. io. PBeatius e st dare, p- Dquam accipere. y ex I. Ethicor. 8. quo vultaristoteles eas esse necessarias ad scelicitatem. Resp.opes &egestatem habere sua incommoda,&co- tmoda,prosunt opes quia materiam liberalitatissuppetul& liberant a sollicitudine quaeredi victum: obiunt quia afferunt sollicitudinem grauissimam,& ardens superbi endi incentivum. Prodest paupertas quia patientiae materiam praebet: obest, quod afferat curam victum quaerendi. Omnibus tamen consideratis, palisertas maius bonum,& minus malum,quam diuitia affert: propterea eam consuluit Christus.
Ad 1.probat. non velle sapientem dicere,meliorε esse sapientiam cum diuitiis,quam sine diuitiis. Nam in 13ebraeo non habetur melior, sed ' Aria-zar et nari na ianuah ch mab qu machalab: bona sapientia cum diuitiis, siue, cum haereditate. & proinde iactueretur, esse malam sine diuitiis i sed meliorem esse sapientiam iunctam di- ' . ' i uitiis, quam diuitias sine illa. Ad α. caeteris paribus, beatius esse dare simul omnia pro Christo, quam partem: deinde accipere temporalia, 't possis commodius dare
spiritualia quam nihil accipiendo impediri a stititualibus. Ad 3. res. I. loqui Aristot.de humana Pelicitate, n5deChristianuequae terrenis haud indiget opibus .2. loqui ratione hominis politici,non eiusqui si tibi viuere ve- ιIit. Quintum redisere se ad extremam inopiam est vitium. Nam virtus in medio consistit vitia in extremis. Sed dare aliquid est medium,nihil dare extremum. Negatur propos si id fiat sine detrimento sui,aut alieno. a I. . IAd rationem, actus persectos virtutum non habere viriosi extrema, sed actus minus perfectos. Ante volsi ergo dare omnia modo requisito est actus liberalitatis 'persectus,cui opponuntur aliquid,& nihil dare. Sextum: ' Si voluntas prompta es linquit Paul.ὶ sicunia id clx Dr.8.π- 2. Mod babet accepta est, non secundum id quod non habet. ' ἡ ηρ η Resp. loqui de hominibus saecularibus uxora is, quibus V ' 'reuera clare omnia eli vitium, cum sit m detrimentum , ἡ ωα ova orum, &hbςibrum, quos alere debent.
305쪽
Septimum, qui hesponte ad mendici ratem redigir. T. exponit se periculo fame morien di. i. tentat Deum cum sibi auserat media ad sustentandam vitam . non potest dicere Faηem nostram quotidianum, oc . nam responderipoxest,quid petis panem, cum tibi datum sit, & tu abieceris3 Ad r. religiosos siuam ponere spem in Chri isto,qui promisit nusquam eis se defuturum, ut expetientia ipsa comprobauit: quod non est sc exponere nutusmodi periculo. Ad h. negatur, nam media ordinaria ad vita sit stentandam sunt cibus,& potus sue proprius, siue donatus. Ille ergo solum reiicit media ad vitam,qui comodere non vult,aut panem accipere, nis per miraculum.
Ad 3.religiosos non a iecisse bona propria nisi instincta& monit1one Christi: merito ergo ab illo petere posse panem quotidianum: sicut si consilio Regis aliquis ciuis relinqueret omnia ut sequeratur regcm, merito prae aliis posset victum a rege petere. Octauum, Religion mendicantes iniuriam faciunt
, veIis pauperibus. I.quia Dominus r monet vocandos
ad prandium non quoscumque pauperes, ted pauperes debiles,claudos,&c. i. quia eleemosyna semper mi sindigenti danda est: cuiusmodi saepe non sunt resigiosi,& tamen illis datur. N e 'atur propos Ad L probationem Dominum loqui' de quibui cumque pauperibus: haec enim: voca pauperes,sAII. 2 υ. i . debiles, laudos sunt legenda cum distinctione ac s clixis- set voca pauperes,or debiles, et. I. quias Paulus dicit se attulisse eleemosynam pauperibus Christianis in Hierus. quos non est verisimile omnes fuisse debit caecive c. M. Quia Dominus x ait vocados qui labri habet retribu- P et est nequeunt reinvitata: quod spectar ad quos , cumque pauperes, Ad secundam in tribus casibus dandam esse elee osynam magi s relisioso mitius in8igenti, quam non religioso magis indigenti . t si religiolus' omnia sua pauperibus dederit: debetur enim illi rictust x bonis pauperui etiam aliquo moao ex iustitia. x si laboret in minittr tione verbi Dei,aut ruramen xorum,u Matth to.v. to. pro repulQ: insum est enim operarim mercessisua. f e ,-Της tione persectionis monast Danda est enim semper ele mosyna meliori: quia ver no possumus de interiorib
306쪽
Ichum a est de duobus Ecclesiae membris
id est Clericis & Monachis, superest agere de tertio,id est de fiscujaribus, & simul de membris ab Ecclesia praxisis,idest haereticis. Lt pruno de ipsia politica potς-
state. S ecundd de ossicio eius in rebus politicis Terti1 de officio eius in causa religibnis. b Trinitarii,& Anabaptistae nostri temporis magistra- b Q. N. tum ituer Christianos tollendum putant. Primo,ex Math. 17. ς Reges gentium a quibin accipiunt tributa, Ocid Ergo uberi fiunt My. Secundo, Lucae M ς Reges gentium dominantur eoram,ransic inter vos. Terti P emiἡi quidquam debeatis. Q sto, . Corinth- ρ ψS Nolite fieri serui iamlaum. Qinto, Ephes. -bvπMD -ω minus. sexto, quia principes plerique Reipubl. obsunt is ut patet de Cain, Nembroth, Pharaone,&c. inuice db Septimo, Magistratus fuit Iudaeis permissus, ob im- P Τν' . .
Persectionem,quod cum pueri essent; regi deberentiAt Pnos sumus perrecti, viistio nos de omnibus docet. '
307쪽
Ipsed variantemeritorum θωaene altos aliis di notio ocincusta postponit. Ipsa autem diuersitas,quae nata est ex vitio restes Hainis mictisorinata.
octaub haec potestas non est a Deo,sed tyrannide introducta. Quas enim constit it regem Nembroth, Ninum, Nabu donosor Nono, Deus creauit hominem liberum:non enim dixit: Dominamuri hominibus sed Vpificibus maris, e dic. Per. peccatum aute introducta est subiectio politica. I. quia mulier est subiecta viro politica tantum potestate. At post peccatum,& non ante, dictum est ei: λ Sub Uripol state eras. 2. qui primus inchoauit regnum politi eum fuit Cain, ut ex Cenes. . i Aug. ni deducit. 1t per Christua peccato liberati sumus. Decimo, ex Π Aug. Tationalem inquit2 factum noluit Deus nisi Irrationalibus dominari, non hominem homini. Et Gregor. Omnes gentes natura aequales genuistP &c.
sseritur Politicin Magistraim ex Scrip
P. III. PRimo. Exodiri.' &Pal. rgr. Iudiues populi vocantur Dii. Quia Deuter. I.& x. x Paralip. Iν. iudicia Dei exercent. Secund6,u Deuter. II describit Moses. Regi futuro leges. Terti b, in libris Iudicum,®um passim habemus Deum excitasse in Israel Principes. Quarib, Prouerb g. K Fer me reges regZant. id ob imperfectionem fuisse permistum Iudaeis, soluitury infra. rta Quin id Prophetae praedixerunt omnes xeges terrae Lex uituros Christo. Psal. r. rasaiae 6o. &49. bQu9dn quit fieri, nisi in Ecclesia sint reges. Sextb,Paulus ait e principibus saecularibus tributum esse reddendum, d pro eis orandum, eis debere e populum Christianum esse subditum,&c., si Christianis licet subelle Regi Ethnico, ut etiam faten xur ad EersariJ,
fur non potius Regi Christiano parerta Si licet Chri
308쪽
stiano subesse, cur non praeesse λ cum subesse videatur fsib. . desum magis contra libertatem Euangelicam. Font.a cap.ls. Septimo si Christianae libertati repugnaret subiectio, vel praefectura ciuilis , magis Ecclesiastica repugnaret, hRom. II. V. II. quia Christiana libertas magis pertinet ad Christianum, ilib.I.deri ciuis est Ecclesiae,quam ut ciuis mundi. At Ecclesia- Tont. . 9.ad. I. stica non repugna ut fprobatum est. Ergo neque Poli-slib. .de Rometra. Ad I. aduersar. Christum de seipso tantum ibi lo-Pont.c. II. ad 8. qui, cum ipsemet dixerit Reddendum esse S censum lυt annotatAu- Caesari. Et Paulus, Adiet. gustin. lib. 8. de . responsio supra. A d3.velle Paulum mMurhe esse debi- Gen. p. u.bincta reddend'praecedat enim: Reddite omnibus tributa, Oc. Septuag. nominEt quia selius amoris debitum nusquam ita reddi po- n, reddidetest, quin semper teneamur amare. Ideo dixit: Nemm runt υkque per quidquam debeatis nisi ut inuicem iusigatis. . A.O.equare Ter
Adquitatum, ibi nomen Domini proprie accipi,scili- tussiano teste e. cet i pro eo qui as libitum uti potest re cuius est domi- .. olog. nufinus,eam augendo,minuendo,anihil do.&c.&qui nulli qMam passus essseiulat,id est in nulla re indigeat,quod soli copetitDeo. AugustuGevο-
Idem asseritur exemplis Sanctorum.
CAP. IIII. arrogantia quod i mphitheatro sibi acetimari libeater aviaret TN lege naturae Melchisedech rex Salε & Ioseph Prae- 2Domino ODο-l fectus AEgypti fuit. In lege scripta Moses, & Iosue mi faeliciter. duces: David, Ezechias, Io6phat, Iosias, Reges. &c. In m hine David lege gratiae Regulus qui crediderat in Christum, Ioa . Nat. s. v. I.
n Non propterea renunciauit principatu irNec Procon- viri Nomino 'sul Actor. 13. O conuersus a Paulo: Nec Philippus,& CO- Deus, siue ut instantinus Imperatores ad Ecclesiam admissi.Iovinianus Hebr. Gratianus, Theodosus uterque, Carolus Magnus, Lu- ΑΔηri λοπιι douicus pius & inter fideles impe um gesserunt, & o- nus meus es tu, mnes optimi viri. ' quoniam bonoruAd 6 . negatur i. nam sicut suerunt quidam impωbi meorum naae
principes,hς fuerunt & boni,vtAda,Noe,Abraha, Isaac ges. Iacob,Moses, &c. a.quia malorum exempla principum, n ad finem non probant malum esse principatum. Saepeninue mali
309쪽
rebus bonis abutuntur. At bonorum exempIa rectε demonstrant bonum principatum:nam homines boni, rebus non utuntur malis.
inseritur idem ex sine principatus.
CAP. Vaomo naturaliter est animal sociale,ssiue ciuile. r. politic. r. nam sibi solus sumeere non potest naturaliter, vel ad exercendas plurimas virtutes, ut iustitiam &e.vel hqstibus re- sistendum. Eremitae siquidem non . nis gratiae Dei auxilio supernatu rati, solitat iam vitam rit E coluerunt. At impossiibile est multitudinem diu consistere , nisi quis eam contineat,&re .at. I. Prouerb. II. R ubi non edit gubernator, populis corruet. 2. Spiritus lanctus rationem reddens malorum quae narrantur iudicum ultimo, inter filios Isi uel ait : bra disbu, illis non erat Rex in nrael, sed υnussusque, quod bonκm sibi videbatur, hoe faciebat. 3. quia societas est multitudo ordinata. Ordo autem quid aliud est, quam series inferiorum, & superiorum ZAd. 7. negatur. Nam principatus non est introductus a lege Mosis, sed ab ipsa naturi, quae non minus ius suum inter Christianos, quam Iudaeos ha
310쪽
CA P. VI. Rima ratio, Politica potestas,saltem a Dest vera
in uniuersum considerata, est a lin- aeraliter c mediatὰ a Deo ut probat Aug. 4. 3c siluit raturis 1. Ciuit. Indita est enim cum ipsa na- iure ut esset imtura. Nam velint, nolint homines, ter hominu re- debent ab aliquo regi, ni perire ma- ome: quamuta linit quod aduersatur inclinationi nonpraescripsi naturae. At quod a Deo per ius naturale, nequit non rit cuiussam esse bonum,& ad Christianos spectare. speciei: Mhane Secundo, scriptura docet, a Deo Imperia conser-rib rouem. 8. &Daniel ς 2. & 4. d Ergo siue imme- nobis reliquerit diatὸ siue mediate sit principatus a Deo non erit nisi a deducendam ex tua principio,& proinde licitum. Nec enim scri-prine: iis ratu-ptura usquam attrivult Deo , quod per se ni tum M. est. Ag octauum. I. non probare nisi de regia potesta- C V. 37. te: nos agimus de quacumqRe in uniuersum. 1. re- dsna saepe non esse a Deo ex parte cupiditatis inuadentium, esse tamen ex parte Diuinae prouidentiae, quae aliorum prauit te utitur ad bonum aliquod. s. etsi pri- 'mi reges concedantur inuasores, tamen successu tem - potis nunt, vel eius posteri, legitimi principes, Alioquin vix unus, aut alter nunc inueniretur Monarcha, legitimus possessor. Iulius, Caesar inuaderat patriam,
Ec tamen eiussit Christus reddi tributum Tiberio suc. cetari Iulij post Augustum.