장음표시 사용
311쪽
N statu Innocentiae viguisset politieus:
principatus. I. quia tunc etiam suisset nomo sociale animal. 1. unum tam&n secit hominem Deus ut ostenderet , in-
--quit R Chrysost. praesecturam naturalem inter homines. tunc fuisset sexus disparitas, & gene ratio: inde disparitas aetatum, corporum,& cinplexionum , simul disparitas actuum ae liberi arbitrii, &hinc disparitas sapientiae, atque probitatis. At in illa disparitate quidam 'ordo fuisset. ordo vero requirit ut 'mulier a viro, minus sapiens a sapientiori, bonus a meliori resatur . Inter Angelos praefectura ab initio fuit, ' quidni inter homines Ad. r. te maioris noni arg. reIp. Aratum hominem lsberum a subiectione despoliea, clua subiectus opera vax propter alium, non autem apolitica, qua subiςctus operatur propter se: Ad probationem intelligi, de subiectiohe despotica. Ad. i. partem, neditur. Ad proba-'tionem primam,esse Hulierem viro sumectam bost peccatum non quacumque politica subiectione, sed inuoluntaria, &cum tristitia, ac timore. Ad i. fibn sequi , si Cain primam aedificauit materialem ciuitatem,ideo politicum instituisse principatum. Quis enim dubitat fi- ilios Adae fuisse subiect6s patri 3 ' -
Ad decimum loqui August. de seruitute proprie δώ- , ut ex ipso loco patri. unde inter ali : Conditio seruitutis inquit iure intellieitur imposita peccisor; . Qimd vero ait primos iustos magis pecorum pastores,
quam reges fuisse, non accipit nomen regis a regendo, sed a regnando cum dominatione ambitiosa. Etsi autem iuxta Gregor.omnes homines sint natura aequales, non tamen sapientia, & virtute, ac proinde
qui regimine indigeam: quia vero post peccatum est
312쪽
introducta corruptio naturae: propterea politicae subiectioni adiunctus est metus & tristitia, quibus caruintait in lutu innocentiae, hinc dixit Gregor. ipse diuersitas, eme nata est ex vitio, recte est diuinis iudiciis ordinata, ut quia omω homo iter vitae, non aeque s aditur, alter ret
Principatum in impiis etiam esse.
D negant a Armacanus & b vvicies. Primo Oseae octam. ς Ipsi regnauerant O Mnex meo atque causam reddit: fecerunt bi trita. Secundd, agense, in πη tem Das fertur , propter imustitiati Ecclesiastici. Io. dTettib, dominium est a Deo. Ergo non constri improbis. I.quia sunt inimici eius. 1.quia videretur eorum probare usum. . Qirarib Aug. e ait apud infideles nullam esse iustitiam, nullam Rempublicam Refellitur hic error, Ptimo, Sap. f 6. ducitur impiis: Domino data est potestis vobis, O cum setis ministri eius, non recte iudicastis., Seeundi Crrus & Nabueodonos erant impii, cum essent infideles. Et tamen Ruterque dicitur constit
- Tertiὁ A. Pe us &1 Paulus iubent fidelibus obedire Regibus tunc existentibus: quod omnis sit pote s a
Deo. At tunc non erantreges, nisi infidele . , ra
Quarib ex Coneil. Constantiensi in damniitioneataticulonim L Uxiele &Ioannisi Hussi . Quintis; sundamentum Dominii est natura,non gratia. Quia enim homo pratilitus est ratione, ideo dominatur inferioribus. At natuita in impiis manet. Ergo &
313쪽
Sexto, nulluPscit de se, vel alio an habeat gratiam. Ergo si gratia esset domini j titulus nullum esset domi-
m F. O ut - septimd ex Aug. Dat silicet Deus i faelicitatemia regno Glorum linquit 9us piis, reDum Uc o m evum, e pris, O impiis, sicut ei placet, cui nihil iniuste placet. Ad r. ibi non improbari reges malos. Sed quod Icraelitae voluerint habere regem cdm Deus super eos r gnaret : &qubd sibi secerint idola , propterea traditos fuisse in captiuitatem. Ad. h. verum esse. Sed non inde sequitur reges im- os antequam transferantur a regno, principatu ca
Ad. 3. admittitur anteced. negatur Conseq. ad. I. probationem: decere Dei benignitatem ibis benefa-Cpre inimicis. Ad. L. negatur: quia non eo fine dat Deus ut abutantur, sed ut benefactorem suum agnos-. -- - Cant, vel aliaS ob legitimas causas nurde - - η Ad .ltimum, loqui Augustinum de n vera iustitia filio. - , quae ducitat vitam aeteriram.
De ficio magistratus in rebus politicis.
C A p. IX. Ex X. a Valdensesi de Anabaptistae negant ii .cere ingistratur. I. 1eges Condere.' Quia id repugnat libertati Christianae. x. ivdίcia exercere. Quia id prohibetur Math. b quinto Si-volaerit υ-
cum iudinem eadere, omnisam tuams De vitas in tollere, da ei, - Filium, α I. Corinth. ς ε .-eδtuatilis. 4. Punire gladio improbos. Quia dictum v Depsis. - est: d Eo avium διων is Mnn flere malo. timvlης clasim q. I. vos defendentes charis . Gerson, ε Αlmainus, g dcesp. 1 . h Caluinus volunt leges ciuiles non obligare in IbΑ. . I .s s. scientia. Prim , quia politica potestas temporalis est. ET
314쪽
Ergo nihil ei cum conscientia. Secundo, quia Iegum ciuilium finis est pax tantum externa. Tertio, Princeps non iudicat de internis. Quarto, nequit inferre poenam spiritualem. Ergo nec ia illam obligare. Qvintd, non potest absoluere. Igitur nec ligare. sexto, bis puniretur idem peccatum hic scilicet, & in alio saeculo. Septim5, Princeps ut plurimum non intendit obligare ad culpam. Octaud, potius praeuaricari debet lex frauissima ciuilis quam leuissima diuina. At haec non aligat nisi ad veniale:ergo illa nullo modo,saltem non ad mortale , alias potius esset cauendum veniale, quam
PRIMA PROPOSITIO. Licet chryliano principi leges condere
l Robatur primo, Prouerbior. 8. Per meret refraenavi ct se um conditores iusta deter- uunt. I'. t. 17. Secundo, ex R August. ciuitas caelorum ' -- Lim apud terrenam ciuitatem, velut captiMavitam suae pere iratio is agit, Oc. Legibus terrenae ciuitatis, quibus haec administrantur, quae sustentandae. mortali vitae accommodata sunt, obtemperare non dubitat. Tertio, Regis est iubere,&iubendo dirigere. At lex est ipsi iussio,& regula. Ergo si Christiani pisunt Principes esse, igitur & leges condere. Quarto, Christiani sunt membra Reipublicae tem poralis. Ergo regulam habere debent humanaru actionum suarum temporalium. Lex naturalis non sustici quia soldm generalia principia ostendit: neque Euangelica, quia tractat tantum de rebus diuinis: neque Tom. 2. . T
315쪽
b Melius eolitica Testamenti veteris: iam enim cessauit, quod enim legibiti, populo Iudaeorum competeret, id que pro illo sta- quam arbιtrio tu: ergo necessaria aliqua regula humana, quae alia esse Rempublicam non poterit quam arbitrium principum finstar legisJrdiri. I. ex Ari- aut b lex ciuilis, authoritate principis confirmata. sot.3. polit. II. Ad rationem contrariam 'Anabaptistar. negatur. r. Secundo, qui quia pota' a lege ciuili libertas Christiana iuuatur.H cfaethu, Iueni- enina consistit in eo, ut liberi a peccato , possimus elire paucos qui gere bonum diuinum&reiicere malum. At lex ciuilis lates condant, praebet materiam exercendae huius libertatis. i. quia lis quam plurimos bertati Christianae 'lex diuina non repugnat. Ergo ne- sapientes qui que humana. quoad obligationem enim sunt pares, ut successive regat. patzbIt cap. sequenti.
diant, ei diligenter examinant. At princeps saepe debet tussicare repente. 4. 1udicium Principis inuidiar non caret; at is maledictis, sepefauore mouetur, vel tra, neepotis ad longumserum te M. Omnia legibus non instat.
Et si lex ciuilis minus firma sit quam diuina
quia haec nequir abrogari ab homine, ita potest: tamen non minus una quam alia Obligat in conficientia.
Robatur pri md vis obligatiua est deessentia legis, & obligare,necessarius
eius effectus. Na lex est regula morii, regulae auic intrinsecὰ proprium est. ita dirigere, ut recessus ab ea sit in motibus ieccatum. Sicut recelsus a Ic- Vula naturae est peccatum naturae. Ergo a quocumque hiatur lex ium,. V dem modo obligat. enim Diuiti su by Corale
316쪽
sunt intrinseca arai urae , sunt Imariabilia, quandiores .
V Secudith, Isi lax obligat, quia diuina est, siue quia Deo: vel 'via est laxiusta.Non pilus, quia time 'nes leges diuinae oblisventaeque , quodparet salsum:
grauius est enim finari,quam merui vel verbum otiosum dice xe. Expo posteriuar, Igituta quocumque fera turpinestatemnabente,semper 'bligabit. Tertio,illi lex diuina magis obligat, euius violatio est magis contraria fini legis L idest charitati. sed laethumana haset etiam charitaten,pro fine. Nam vel est conclusio, vel ὀeterminatio lagis diuinarmoralis. Iei- , , mr eadem verius ueratio, quoad obligationem. Pt . . Quarto dex Uiuina positiva id eo obsit at ad pecca - tum, quia constitMit actum is genere virtutis, cunian aha non esset: hoc autem non piaestat , nisi quia est regula m rum lata ab authoritatem habente. At homo pistest ςtiam huiusmodi regulam sexre Ergo & similem actum constituese, & similiter obligare. nid lex diuina, & humana differunt ut Regis &Proregis Nam scripturae passim testantur R esasse ministros Dei. y At Regis, & Proregis leges, eodem obligant modo vi
Sexto, tibi inquit b Aug.) boc iube puer, quodcontra b τὰ Mal Dρmnum nonsit cautevdus es, quomodo Dem Quare 'nisi quia obligat Deusὶ At matbf ς Est aut as is Regis, quam Patris. Et Bernar6. d siue Deus inquitὶ c. χsue homo vicarim Dei mandatum acumque tria derit
ra profecto obsequendum est cura, pari reuerentia viser ri T.
pa non negligunturi De crimine non contemnuntis Ergo acqntemptus solus crimen infert. Resp. loqui de praede- : ptis leuium rerum, quarum violatio reuer non est eti- ' men nisi rations.c temptus.
tes ti resistit damnationem sibi maerit ut argumenia atratur e Paulus , quia Dei ordinationi resistiti Ai in principibus politicis est vera minitas. Ergo qui ei resi- ssunt nimira viola;ione legu ciuili V, peccanu ineurrsit
317쪽
Iam 4 P Aa. I. 3. 4. Gersonis &c. f responsio supra ad. x Rom Pomis fresp. I.hanc eternam pacem Iesem ad Internam. 2.non eat .io in res csse cmuscunque, sed hominis pacem, cuius actionos honcis . litam etiam extem*peccato su biacent,ut patet.J . 1 Ads. principem non posse absoluere in Conicientia, quia id non concessiit Deus: possieligare,quia concessit: siliuisi Rex permitteret Prorsi obligare subditos ad poenam capitis on tamen absoluere posse. Ad sextum,id non absurdum, quando peccatum ORfendit plures s Certὸ nullus reprehenderet Principemlafligentem poenam mortis haeretico, quem tamen Q etiam plintret in alio saeculo Deus.JAd. . pindere reuera ex Intentione Iegisatoris, an - , velit veram condere legem, an λlum ostendere quid agendum: quod si prius iactit, vere obligabit lex. Ad octaui conelunonem legem humanam reuera nuIlo modo obligare in eo casu:non quod per se non obligeti sed quia cta occurrit cuicumque legi diuinae, dejimit inam.
TERTIA PROPOSITIO. Iudicia publica racercere non est illicitum.
N --, scriptura communiter coniungita v. Io. iudicium cum Rege a psal. 2. Eln ncre-b v. s. inse, intelligite, erudimini qui iudicatis terram. c V. 78. Hierem. b ii Regnabit Rex, Osepiens erit,
secundδ. in utroque Testamento huius prOb ntur iudicα Deuter. ς I6. Iudices O M m constitu in omnibus portis tuis,is iud sent populum i fo iudicio. I. u Corinth. 6. Saecularia iudicia sitabueritis contomptibiliores esssunt in Ecclesia hos constituite ad iudicandum. Tertio, quia nihil prodessent leges,si nulla deberent
318쪽
esse iudicia. Ad. r. tesimon. pro aduersiar. Resp. intelligendum esse in preparatione animi, sicut &illud ibi . dem: Si quis te percusserit in unam moliam, sec. Ad. 2. non reprehendi iudicia exp*rte iudieis, sed litigantium. Nam etsi peccatum sit litigare, non tamenatiss
Licet Chrissano Maristratui punire etiam a.v. c. morte perturbatores publicae quietu. .. si 's3ε- ad
PRimb Genes. s. ausuririt humanumβnguinem, Wsι. ifundetur sanuis illius idest ira vertit Chaldaica pa- dRom. I3. v. 4.raphrasis sui es derit sanguinem cum testibus,ex sen- - κωis. 'tentia iudicis sundetur sanguis illius. Si enita taee verba praedictionem non praeceptum sonarent, cepe sala
in lege naturae. perium c. . Tertio, Exodi. 2I. v. u. Qui percusseris iam emissem terrogatusant, eccidere, morte mariatur. , ceret magis,
- arid Moses, Iosue David&α tanquam principes punierunt morte quamplurimos. mum glaio Quinto, in lem Gratiae dicitur, ς fiaeceterisnam ni re, resipodit, gladis peribit id est qui caegem iniustam fecerit, debet a omnino licere. mazilmtu pariter occidi, non autem a priuato. Re-f cara .3x e inprenenditenim Dominus Petrum, quδd iam priuatus cap. 2 o. quo ait esset, vellet ulcisci vel suam, vel Domini intutiam. mere occidere Mna si inaueteris inquit Paulus de principeὶ I. cum quis sun-6me . non erum sim easia gladium portat, minister emm Dei gitariudicis oso'. Atreum ne causa portaret, si eo punius non pos- pcio a. is sui δε-
319쪽
Septimo,ad bonum principem spectat impedire ne
partes corrumpant totum, sunt enim propter totum.
Erg nonpotest italices smpedire quam amputando
quasdam, eas rescindere tenetur. - . -
ώπονας vindictam e postquam enim dixerat Paulus Non vos
320쪽
Respondent m Anabaptistae Ioan . permisisse Ium Iudaeis ut imperfectis ' Christum veIo sustuli LDp. .
Contra. I. Ioan . praecursor erat Cnristi: Ergo ei non , coueniebat concedere quod illico dominus erat abro- Saturus: maximὰ cum hac concessione nequirem mili- tes uti: Dominus enim hoc anno venit. x. inde suspicari potuissent homines Ioan . & Christum non conuenire inter sic,quod absurdum fuisset. - Quarto, Abraham, Moses,Iosue, David,Iosias, nItem n apud Tertuli.
milites Christiani sub Ethnicis Impehatorib. Cpnstan- in apologaeays. 'tinus, Theodosius&c. omnes viri sancti praelia gesse- i Math. etiam:
Quinto, Deus iam bella sa E manifestὸ adiuuat: inino laudatur 'quoa autem illicitum est, etiamsi permiuat, non Uunen habebat milites, ad id auxilium confert. Abraham cum si g. vernacu-Jisse. ci clis quatuor debellauit reges, P Deo prutegente, Ut et o Genes. I .
Melchisedech dixit. Ad preces q Mosis Deus dedit p υ. eo. victoriam Hebraeis contra Amalech et pugnante V Iosue q Exod. II. :lal stetit, & Dominus pluebat de coelo in hostes lapi-a Josse. io. dum grandines. Vide plura s supra. tib. . de Ece
mea licet, propensiores ad pacem ese debemuό hoc enim subli x homilia ex vamius est, ctiuinius. Ioari. Chrysost. , titiam praetexis, riis in Evang. deer dicis,Muposumesepius: Centurio nonne mites erat,nibil- nuptiis Bari. d. que ei nocuit sua militia' Υ Ambros. Non mili'are,dclictumr se .7.ast, sed opterpraedam militare,peccatum est. Aylgust. R ep .s zχιibus pro-&2Os. Gregor.I. V. 71. Bernard.scim. a ad inalites priuis sipendia cap. . . fuscere debere Septimo, licet Reipublicae defendere , etiam per va- ρrrcepit Miaticu ria supplicia ciuium suorum pacem contra hostes inter-Joan. Baptisti nos tergo id licebit armis contra externos, obiicitur militare utiqua
priam, b mea est vitio, o ego retribuum. S undo illud non prohibuit. Isiuae de Ecclesia Christi: u constabunt gladios suos in a christi milites securi praeliam rvrpraelia Domini sui, nequaquam metuentet, ot de caedaloium peccatum, qaut de Ja nece nriculum s qμandoquidem. miri pro C mel ferenda, veIinor mlat horat fri inisis, oplurimurioime me, iuri b Teate. 3 N. T iiij.