장음표시 사용
481쪽
per accidens: propter se, vel propter aliud : propri , vel improprie Perse honoratur res cui vera ratio venerationis inest, ut Rex: per accidens, id quod est rei honoratae coniunctum , ut vestis. Honoratur propter se, quod non soldm habet in se venerationis rationem, sed etiam independentem aliunde, quomodo sola rationalis natura eli venerabilis: honoratur propter aliud uod habet in se qui dem honoris causam, seὰ illa penis et tota ab alio: di hoc modo signa rerum sacrarum venerabilia sunt: habent enim excellentiam quandam sed illa pendet a re sacrar Honoratur proprie, quo ἀvere, ratione suitisius honoratur, sicut Legatus quando simplici ter honoratur inquantum Legatus: improprie quando alterius loco,ve Legatus loco Regis, id est nonoribus regiis.
Imagines Chrisei, o Sanctorum veneranodaeseunt perse, oe proprie, ita ut ipse terminent venerationem , ut in se considerantur, o non solum ut vicem gerunt exemplaris.
Robatur primo honor imaginis Christi vel tenninatur proprie ad imaginem, vel ad Christum tantum: non ad Christum tantiam quia deberetur esse latriae pectectissimae honor. Nam Christus illa adoratur latria. At Concilium a τ. ὸefiniuit imagines elle adorandas quidem, sed non latria. Ergo terminatur adoratio in ipsa imagine proprie, dc per se. Nec
482쪽
dicas affectum referri ad Claristum,notam externam ad imaginem quia, vel in illa nota exteriori, aut interiori affectu simplici, maxime si veneratio fiat in spiritui includitur proprie ille affectus latriae propriar, vel non sed solum eum respicit. Si primum rergo reuera imago ad Oratur latria: si posterius, quidquid dicatur, nusquam probabitur adorari proprie latria. Igitur cultu inferiori. Ille autem cultus non transit in exemplar. Ergo in imagine terminatur. Q/ramuis fatear ad alium cultum sue ad alium cultus modum referri, ut a quo dependet,& propter quem est: tamen ut in obieeto,in sola terminari imagine.J Secundo, quod non dicitur nisi improprid negari potest simpliciter. Ergo si imagines sunt tantum impropriὸ venerandae, possunt negari simpliciter este venerandae. At septima Synodus supr. dicit anathemanegantibus imagines ei Ie venerandas. Igitur &c. Tertio, Concit. idem, definit imagines venerandas eo quo veneramur modo Euangelia, , vasa sacra. At qui, ista honorantur per se& proprie ut omnes com muniterJsatentucinec enim personam alicuius alterius gerunt. Igitur & imagines. Quarto in ipsa imagine, verὰ inest aliquid sacrum, nimirum ad rem sacram similitudo, &' ipsa consecratio cultui diuino. Ergo ipsae in se honore digna Munt. Ad. r.&. t. primae opinionis nihil aliud velle, quam imagines propter prototypa adorari ad quae terminatur semper adoratio,immediatὸ quidem quando honorantur imagines per accidens , mediat Equando honoran turper se, & proprie : sicut pauperi l leemosyna facta, dicitur terminari in Christum, non quod proxime contendat in pauperem,sed quia fit pauperi propter Chri
Ad. s. his versiculis solum dinceri non deberi eundem imagini honorem qui exemplari ut patet ex ratione additista, quia videlicet imago non est Deus. Et fortasse nihil aliud volunt authores opinionis primae.
483쪽
Robatur primδ, Concilia non an . ' firmat,sea simplicitet negant imasti Senon se cap. nes adorari latria. At b modus to 1 oK-um quendi Conciliorum est modus Ec- clesiae loquendi. Ergo eo modo lo- '. qui debemus. bdicas Secundo , nullae sint exactiores formulae loquendi in materia fidei quam quibus utuna odoratione pro tur abiurantes haeresim. At in. . Synodo ach. 1. Basilius No e Ancyranus: & act. 3. Constantinus Cypr. Episcopus abiurantes, dicunt se recipere, & colere ima ines, non re: Ieddemst tamen latria. loquenda. Tertio ς Patres passim dicunt imagines non esse adorandas. At certὸ de latria loquuntur. Nam alium cultum erga imagines agnoscunt. T.*- QT ere: Quarto, Adrianus. I. epistola ad Carolum magnum multis d docet verbis esse quidem honorandas ima dydemDam figines cultu quo sacras scripturas n5 autem quo Deum tu*-
Quintb, dicere populo adorandas latria, periculo non caret. Nam qui id assirmant utuntur subtilissimis distinctionibus quas non est verisimile populum percipere posse. Sexto, quia iste modus loquendi offendit fidelium aures,praebetque haereticis occasionem Deum blasphemandi.
Septimo, quod simpliciter dicitur, non intelligitur de eo quod per accidens, vel impropriὸ, & aliquando conuenit rei: sed de eo quod poc se & propria,
484쪽
LIBER SECUNDv S. 2 ITertia & quarta Propositio.
Tertia, si de reipsa agatur imagines reuera possunt coli impropriὸ eodem genere
CAP. XXIII. Robatur, nam aliquando imago pro ipsis
usurpatur exemplari, & ea quae fiunt circa ipsum exemplar,si adest et piaesens fiui circa imaginem, mente tamen in exemplati defixa. Sic cocionatores alloquuntur imaginem crucifixi ut Christum ipsum,eum dicunt Tureitemsinos. aluoidcc.
QDrta propositio : Iossunt etiam imagines rorie , sed
per accirim adurari latria. - .
Probatur qui adorat alique adorat etia omnia quae cum illo sunt coniuncta. Sed aliquando non accipimus imaginem pro exemplari. nec solam consideramus imaginem, vel solum exemplar : sed exemplar ut obiective relucet in imagine & ipsa veluti vestitum. Ergo tunc cum adoramus ipsum exemplar adoramus simul propriE, quamuis per accidens ipsem imaginem tanquam aliquid adiunctum. Atque iuxta hanc. 3. vet. . Propositionem videntur loqui 6 D. secundae opinionis. Bonauetura satis clare indicat se loqui de adoratione impropria. Ait enim ideo imaginem Christi adorari latria quia non tam ipsa uam Christus adoratur in ea D.Thomas & qui eum untaxat sequuntur, intelligendi sunt de adoratione per accidens. tum quia hoc solum probat unitas motus imagine,in & exemplar: tunc enim unus est, quando exemplar consideratur vi obiectiuὸ in imagine relucet. tum quod Capreolus ait eo modo adorati utria
485쪽
quo vestis regis, regio honore & Caietanus adorari ratione actualis reprelentationis. Non quod ipsa reprae sentatio actualis sit ratio , cur adoretur imago, sed tantum conditio,ratione cuius concipitur coniuncta amago cum exemplari.
es adoranda eo cultu quo exemplar. Et
proinde nulla imago adoranda latria per se . proprie.
Rrimo', quod negatur de aliquo smpliciter maxime in definiendis quaestionibuς non potest illi proprie, &per se conuenire simpliciter , alioquin esset potius res controuersias implicare quam explicare. At a Concilia &PP. negant simpliciter imagines esse adorandas latria ergo &c. Secundo, de essentia vetat latriae, est exhiberi alicui propter: se latria namque dicitur cultus summus.At id soli Deo competit, nullo modo imagini, siue consideretur ratione sorma siue materiae siue relationis adexe-plar: igitur dec. Tertio, non conuenit imagini internus aut externus latriae cultus: non prior cum sit apprehensio rei, Ut primi principii,& prostratio voluntatis, huic conueniens apprehensioni :non posterior quia ille est sacrificium. Quarto, imago artificia is nusquam pertingit a8 di- niuitem exemplatis. Ergo neque ad honore: res enim Eonorantur proprie , &per se secundum mensuram suae dignitatis.
486쪽
inro, quia qui colebant imagines Christi,honoribus diuinis, certe id propter Christum faciebant, dc
tamen numcrantur inter haereticos.
Ad I. secundae opinionis, vel accipi crucem pro ipso Christo. vel este prosopopaeia, rhetorica qua signincat Ecclesia se desiderare Ductum crucis, id est saluari per Christi meritum, qui cruce pallus est. Ad i. vi infra ad s. ad 3. per crucem,intelligi carnem patientcm Christi: sicut per imaginem Dei diuinitatem vult enim dicere,unum esse Christum Deum, & crucifixum: ac propterea cum adoratur Christus Deus ,non separari humanitatem ab illo, cum adoratur Christus crucifixus , non separari diuinitatem. Ad . non dici Paulam adoralle crucem, sed Christum ante crucem. Ad s. admittitur propositio. Sed tunc vel exemplar concipitur & adoratur tanquam principale obiectum, vel no: id est concipitur & adoratur Christus ut in ima- sine obiective relucens,vel concipitur,& adoratur ipsa unago,Vt imago. si prius, tunc adoratio erit quidem latriae sed in Christum per se, in imaginem per accidens relata: si posterius, tunc adoratio,fertur quidem in imaginem per se,& consequenter in Christum, sed non est verae acloratio latriae, sed inferior. Nam non conuenit latria Christo, ut adoratur in imagine per parti cipationem, sed ut adoratur in se. chema d. qui honorat famulum regis, certὸ ipsum regena sonorat, & tamen
longe inferiori honore quam si propriam Regis hon
f Ad 6. veram esse maiorem de ratione siue excellentia formali, non finali, siue de ea ad quam tanquam ad finem formalis refertur. J Ad minorem, exemplar ut est in se, elle quidem rationem finitem non tamen sommalem adorationis imaginis per se, sed ut est partic yatiue in ea. Ad conclusonem eo modo quo est participative exemplar in imagine, deberi etiam exemplaris
nonorem imagini, sed qui est alius quam, qui exhibet-tur exςmplari in se. Ad 7.naberi hunc reum mortis: sed non adeo grauiter puniri, ac si ipsam Regis offendisset personam, nisi
487쪽
Proponuntur argumenta aduerseriorum contra adorationem Crucis.
. CAP. XXvI. Ontra crucis adorationernPugnauit a teste Inu Am' in primis in occidente . Claudius relian.lib.r. Taurinensis. In s Oriente Pauliciani b an. goo. N eodem tempore,deinde circa an II o. c tete Eu - Gd Petrus Bruis & Henricus.Postea φmis in panopsia Bostomites, L Vviclefistae, S Calui 1.rit. ΣΙ. - Non iis snillae, b Centuriastae. d teste Petroqu1a crux dolorem , & ignominiam attulit claninos,e Euthym Apr. Primo Christo. Ergo detestanda diligentibus Christum. Secundo, stultus,& impius iudicaretur filius,qui pa- iit 13. tibulum Patris amaret ac nonorarer. f apud malae Terti b, quia similiter oporteret adorare omnia se- ram. xiit.xo. pulchra, praesepia, imo &asinos: quia Christus asino g calui s. r. vectus est. Qirultd,si ratione contactus Crux est adoranda E h centuris . . e. so, & ora Iudae , N: manus serui, qui alapam Christo .colam. 3o1.O nflixiv - . - . cap. 6.cria. s. Quinto, hostes Cbriitide pallione eius saudςban dole t de tesurrectione. igitur Christi imitantur hostes, qui passionis Christi colunt instrumenta. i Denique superstitione non caret tribuere characte-tibus Virtutem. At Papistae tribuunt figusae C si im i Oda uduis pellendi daemones.
488쪽
ERA Domini Crux ex tribus lignis composita fuit, quorumvnuin cui corpus adnaerebat, erat in longum, alterum transuersum superpositum longo , cuia ita frenae.1.c. manus assixae,tertium infixum longo ad 1 .Habitus in- sustinendum pedes & figendoa claues huit id est Ru- Num autem longum emineret supra transuerim, nonra crucιs, fines, est aded certum , quamuis illud b assi are sit magis siummitates Apostolo cosorme cum ait alludens ad formam crucis
habet quinque ς utpossitis comprehendere cum omnibus sanctis,quae A lat, duas in longitu- tudo, ct kηguudsctsublimitas O profundum. dinem, duas in d Veteres autem mysterii gratia aliquid aliud addi- latita e , una derunt. Nam lignum longum sursum versus produce- in medio, in qua bant, atque flectebant iu similitudinem literat graecae P. quiescit qui cla- paui in serius apponebant duo ligna transerta ad uis gitur. b usrmat Aug.
smilitudinem.X. quibus duabus literis significabant per abbreuationem Christum, infra haec lignum transuersum po nebant , & inde velum, pendebat expansum. a medio transuersi, lignum Iogum admodum nastae productum claudebatur capulo, ad commoditatem gestantis. Quibus significare volebat crucem esse vexillum A side Pierium ivale; ianum de
489쪽
nibus alligare, e sed omnes prius flagellati suam Mu-chiuin de tardacem serebant,& clauis tandem figebantur cruci. Q numinis vindibus primissis veram Christi crucem venerandam elle o Tullium Probatur primo,quia eam Christus mirificὸ honorauit. Verrι Nam non calu,vel inuitus,aut sua propter peccata, sed Nomam sponte L illam elegit, ut g aliare sacrificij sum- Marcellum υer mi, quo placaretur Deus, ut b scalam sibi ipsit ad re-ibulum. gnum, ut i instrumentum nostrae liberationis, quis f-33.υ. 7. E Diabolum vinceret palam de illo triumphans. At o Haebraeor. '. quod Christus honorauit, nobis debet este amabile, dc coAf. I.υ. 2o. honorabile. hioav. I .υ. I. Secundo Ruia est mysteriis plena. I. i latitudo, sive 3 i. 33. lignum transuersum charitatem significat: sublimitas,
siue pars ligni, in qua est: titulus spem: longitudo id est i 9.Istun 3. υ
pars a traniuersa ad terram v sc ue, perseuerantiam: pro--O-t idefundum, pars scilicet quae suo terra latet, si dena. 1 prema pars significat caelum pastione Christi apertum,& Deum placatum : pars sub terram infixa, in se num k colog 1.υ.I . euacuatum, & Diabolum deuictu: transuersa respiciens 9 is. Orientem & Occidentem signfficat orbem terrarum re-l Hend.s VI demptum. 3. duo brachia crucis sub uno titulo salua-lin. oruc. i. de . toris significant duos populos, sub uno capite Christo rosarrectione.
inter se connexos. Et quamuis haec convehiant nunc Aug.ep. cuilibet crucis imagini, maxime tamen Verae cruci In rio. Hieron. O
qua pro nobis ista exhibuit Christus. J Theophil. in 3.ad
Tertio , ex inuentionesanctae crucis. I. quia noluit Deus permittere eam ab hostibus comburi,aut discerpi m ita Hieremν. eum tamen eam abolere sint conati. in Nam profun- efert v.urauudissime sub terram absconderunt , & in eius locum substituerunt Ueneris simulachrum. 2. eam invenui tione IIonachi. voluit cum tuto poterat coli., nimirum ad initium im ' n ita Rusin. io. lerii Constantini.3. quia iuuenta est, euidenti miracu- c. II istor. Socrao: n tribus enim crucibus simul inuentis, &unaquaque ad mulierem grauiter in extremis agentem admota, doret. I. a. I 8. ad solius verae crucis contactum mulier conualuit, & oin
mortuus reuixit Deinde non proprio, sed diuino mo- p orat.inTheortu Helena ad eonquerendam Domini crucem animum qyis appulitivi testantur o Euseb. P Ambro. ' Russi r Pau- r ep. H.
ainus, s sulpitius. s a. histor a x. Obiicitur x Prim),Ambros docet inuentam crucem t D
490쪽
u ita Magdeb. Secundδ,antiquissimus omnium qui hane de He- centur. historiam reserat est Ambrosius orat. in Theodo- colum. i 31. O At hanc, t gei manam Ambrosii orationem, non recipit Erasmus. Tertio, Euseb. 3.de vita Constantini multa de Hele
na narrat,&repurgatione Caluariae montis: &tanieninuentionis crucis non meminit.
Ad primum, non fuisse euidenter ex titulo cognita, ut constat ex Ruffino:iacebat enim iuxta ipsam : ideo ut nulla superesset ambiguitas ad miraculum coniuge
Ad i. resp. I.non extare talem Erasini censuram imox ου Τ ipsi Magdebui. x Centuria. 4. hanc orat tribu ut Am-' . brosio ex iudicio Erasini. i. Erasmum non esse oracu-T - νε- η diuinum eui debeat crudi. 3. negatur maior. nam
Suspitius Paulin. Rusf Hieron. y Cnrytast. sunt Amor πωγηt brosio aequales tempore. a Cyrillus HieroiblI. senior, o gustum. tam historiam. Ad 3. id praetermisisse Eusebium, quod res notissima
a 3 et ita com esset,eamque in literis Constantini attigisset. statisι c. 39. Huic inuentioni addi potest sanctae inuentio lanceae diuinitus repertae Antiochiae an. dom. Ios s. & insignib ita paulis, nobilitaIM. b Nam Petrus quid am Massilien Aemiliui ιυi si secerdos admonitus per quietem suit iacere hane inde etiamGkhEL UdςB-Pςtri lanceam: quaeruta:cum postea falci reli - Tmum c gionis incularetur ille Petrus, ad Iud cium nammaeve librari b.lis 'puxga ςx, descendit Aderat dies passo Domino ian-
ctus,circula exercitu ancta lancea nudato corpore manu gestans, per coaceruatoru late lignorum struem ardenton, mediosque ignςs illaesus cuasit. Sed mox admiraculum. ruente turba periit operessus. Quarto,probatur veneiatio sanctae Crucis ex desidei rio R. igrantissimo quo fideles tenebantur habendi, aut cep.I .cyrii ea saltem vidundi particulas eius. Constantinus particu- techestro Oix iam siuae inseruit statuae, ratus inde urbem Constanti- .utexi ignomι-nopolitanam seruandam ς Hierony. Errove linquit cis Hierosolymu erit via iura, quando nobis liceat speluncam Salaetioris inιrare inemo totum cineis deinde lambere signum Ambrosus orat in Theodomunta replatii. sium: si previor Helena esit, qκα crucem in capite 2 Hom