장음표시 사용
111쪽
A D II E R EN N I V ΜΗic times uidetur esse honoris cupidus, tamen non tinisil curiam diligit, quantum curiam. Addend s literis, hoc pacto:Hic sibi post et teperare,nisi umori mallet obrutemperare. Demendla literis, sic:Si lenones tamquam leois nes uit siet, uitae se tradidisere. Transfrendis literis, sic:
Videte iudices, utrum honuni navo, an vano credere malitis . Item, Nolo ese laudator, ne uidear adulatori commutandιs, hoc modo: Deligere oportet, quem uotis diligere. Hae fiunt annominationes, quae in literarum commutatione breuitate aut productione,aut translatioαne,aut aliquo huiusimodi genere versantur. Sunt autem arallae, quae non habent tam propinquam in uerbis similitu-dιnem, Cr tamen disimιles non fiunt: tibus degeneribuwunum est huiusmodi, Quid ueniam,qui sim,quare uenia, quem inllinulam,cui prosim,que postulem,breui cognomscens. Nam hic est in quibusdam uerbis quaedam simillimis do no tam afictanda, quam illae fiuperiores, sed tame adrihibenda nonnunquam. Alterum genus huiusmodi:Dωmus operam Quirites,ne omnino P. C. circunscripti pumtentur. Haec annominatio accedit magis ad similitudine,
quam illa fiuperior,bed ii nus, quam illae superiores proαpterea quod non solum additae, sed uno tempore demaeptae quoque literae fiunt. T ertim genus est, quod uera
satur in casuum cominutatione,aut unius aut plurium nominum. Unius nominis, hoc modo: Alaxandre Macedo summo labore animam ad uirtutes a pueritia confirmatauit. Alexandri uirtutes per orbem terrae cum laude crgloria uulgatae fiunt. Alexandriam omnes maxime metuetarunt, item plurimum dilexerunt. Alexandro si uita duri longior esset, oceanum Macedonum gloria trifuoluset. Varie hic unum nomen in coniuratione cabum uolutatu
112쪽
L I B E R IIII. est. Prura nomina casibus commutatis, hoc modo scient
anno natione. Tiberium Gracchanm remp. adnanistran
tem indigna prohibuit nex diutius in ea commorari C. Graccho similiter occilla oblata est, quae reip.uirum amat imum subito desinu ciuitatu eripuit. Saturninum fide captum maiora perfidia perscrius uita priuauit . Tuus o Drust sanguia domesticos parietes, Cr uultuam parentis persit. Sulpitio,cui paulo ante omnia cocedebant, cum breuis alio no modo uiueresed etiam si esset prohibuerirunt. Haec tria genera proxima exornationum, ptorum
unum iu similiter cadentibus altera in similiter desinentatibus uerbιs, tortitam in a nominationibus positim est, perraro sume da fiunt,cod in ueritate dicemus: propterea quod non haec uidentur reperiri posesine claborationem confiumptione operae. Eiusmodi autem studia ad deletactationem, quam ad veritatem uidentur accomodatiora. Quare fides cir grauitas, Cr severitas oratoria minuitur his exornationibus frequenter collocatis G no modo tollitur autorii dicendi, sed ostenditur quos in eis modi oratione auditor,propterea quod est in his lepos, 'liuitas,non dignitas tres pulchritudo. Quare quae fiunt ampha Cr pulchra,riu placere possunt: quae lepida Cr conrucinna,cito satietate a ficiunt auriam sensu in Midiosis nium. Quo modo igitur, si crebro bre generibus utemu ripuerili uidebimuir elocutione desectari: ita si raro has inisterseremus exornationes,G in causa tota uarie distergemus, comodo luminibus distinctis illustrabimus oratione. Subiectio est,cu interrogamus aduersarios,aut quaerimus
ipsi, quid ab ictu, aut quid contra nos dici posit: deinde subqcimus id quod dici oportet, aut quod non oportet, aut nobis adiurnieto suturum si aut 'futurum illis e contrario
113쪽
traris,hoc modo:Quaero igitum unde ine stim pecunio ussi Actus Amplum patrimoniam relictii est ut patins botaria uenierunt. Haereditas aliqua obuenit s non potest dici: sed etiam a necessarijs omnibus exhaeredatus est. Promualiquod ex lite aut iudicio ceptis non modo id non fecit,
sed etiam instuper ipse grandi 1ponsione uictus est. Ergos hιs rationibus Iocupletatus non estscut omnes uidetis, aut inti domi nascitur auru,aut unde licitum no est,pecurinias accepit. Item,Saepe Iudices ani duerti, multos aliqua ex honesti re, quam ne ininmci quide criniuncti posynisbi praesidium petere, quorum nihil potest aduersiis
rius ycere. Nam utrum ad patris elu; virtutem cofugias ut eam uos iurati capite damnssis. An ad suum reuertetatur antiquam uitam alicubi honeste tractatam s nam hiequide ante oculos uiaros quomodo uixerilsius omnes. An cognatos siuos enumerabit,quibius uos conueniat coae moueri at hi quide nulli fiunt. Amicos prostreis at nemo est qui sibi no putet turpe,istius amicum nominari. Item, credo inimicca quem nocente putabas, in iudicium ataduxinis non:num in innatum necani. Leges,quae id scere prohibent, veritustas at ne scriptas quidem iudicanticum ipse te ueteris amicitiae commonefceret, commotus
es ut nihilo minus, sed etiam studiosius occidini. Quid eum tibi pueri ad pedes uolutarentiar,nlisiericordia motusos ut eorum patrem crudelisime sepultura quoque prora hibuini. Multurni inest acrimoniae Cr grauitatus in hac exornatione, propterea quod cum quaesitum est quid oporteat, subqcitur id non esse fctum. Quarefcilimest, ut augeatur indignitas negotij. Ex eodem genere ut ad nostram quoque personam. refranius subiectionem, sic: Nam quid me Acci e conueniret, cum a tanta Gallora
114쪽
LIBER II II. s' non multitudine circunfederer an dimicarem at cum pamna manu tum prodiremus, locarni quoque inimicisinu baisbebamus. Sederem in calbus at neque ubsidit ,quod exope reni,habebamus,nesi erat quo uitam produceremus. castra relinquerem'. at obsidebamur. Vitam militumnem gliger sat ea videbar eos accepise conditione,ut quoad possem,incolumes patriae Cr parentibus construamin. HOpium conditionem repudiarem risulus antiquior est miliatum, quam impedimentorum. Huiusimodi confiequuntur identidem subiectiones,ut ex omnibus ostedi uideatur, triabit potius,quam quod Actum sit,sciandrini Aisse. Grais .
datio est,in qua no ante ad confiequens uerbum descendiis tur,quam ad superius coscensum est,hoc modo: Nam quae reliquastes manet libertatis,si illis er quod libet,licet Crquod licet,post iit:Cr quod possunt,audent: Cr quod auoden sciunt:Cr quod faciunt,uobis molestu non est I tem,
tim acere capi: neque acere coepi,Cr non perstri: neque perfici,Cr non probaui l tem,uicano industria uirtute, virtus gloriam,gloria aemulos comparauit. Item, Imporium Graeciae uit apud Atheniensere,Atheniensium potiti sunt Spartiata,spartiatas superauere Thebant, Thebais nos Macedones uicerunt,qui ad imperia in Graeciae breui tempore adiunxerunt Asiam bello subactam. Habet in siequendam leporem superioris cuiusque crebra repetitio uerbi,quae propria est huius exornationis. Definitio est, quae rei alicuius proprius amplectitur potestites breuiterer absolute,hoc modo:Mai tis reipub. est, in qua conistinctior dignitas Cr amplitudo ciuitatis. Item, Iniuriae sunt,quae aut pulsatione corpus, aut conuitis aures, aut aliqua turpitudine uitam cuiustiam uiolant. Item, Non G est
115쪽
ys AD HERENNIUM est illa diligentiuscd auaritia ideo quod diligotia est a
curata conbi alio liuorum, auaritia iniuriosa appetitio alienorum. I tem, N ori est im rtitudo, ed lcmmius propterea quod ,rtitudo,s coiit pilo laboris ex periculi
cum ratione utilitat S, CT compensatione commodorum:
temeritas edi cum incons6d ta laborum perpesione gladiatoria periculorum susceptio. Haec igitur commoda purutatur exornatio, qu0d omne rei cuiustiam uim er pote1Amtem ita dilucide proponit, cy breuiter Oxplicat, ut neque pluribus uerbιs oportui sie dici uideatur,neque lucidius po . tui je dici putetur. Tran itio uocatur,quae cum ostendit breuiter quod dicti sis,proponit item breui quod consequatur rocmodo: In patriam curi modi fuerit, habetu: nunc in parentes qualis extiterit,conis rate. Item, Neain istum beneficia cognoscini: nunc quomodo iste mchi gratiam retulerit,accipite. Proficit haec aliquantum exoranutio ad duas res nam Cy quid dixerit comonet,cT ad rem. Iiquum comparat auditor . Correctio est, quae tollit id
quod dictum est,Cr pro eo id quod magis idoneum uid tur,reponit,boc pacto: cav)disiis e seuos hostiles rogusisset,imo innuisset modo,hoc pcile prefici posset. Ite, Nam postquam Uti uicerunt,atque adeo uicti fiunt,eum quomorado uictoriam appellem, quae uictoribus plus calamitatis, quam boni dederit s G uirtutis comes inuidia, quae bonos insequeris pi que,atque adeo insiemus s Commouetur
hoc gerim animus auditorta. Res enim comuni uerbo et
di,tantummodo dicta uidetur ea post ipsius oratoris com rectionem magis idonea sit pronuntiatione. Non igitur satius esset, icet aliquis,ab initio, praeistim cum scribus, ad optimum Cr electi; imum urebum deuenire s Est cum
non est satus , si Gimulis uerbi id Git demonfiratura, eiusmodi
116쪽
LIBER IIII. ς eiu modi rem esse,ut cum eum communi uerbo appellam, leutim dixise uideariircum ad elictius uerbum accedas,inae
signiorem rem sicius. Quod si continuo , illes ad id uerbiam,nec ret,ncc uerbi gratia animaduersa os t. Uccum .patio est, cum dicimus nos praeterire, aut non scire, aut nolle dicere , id quod tunc maxime dicimus, hoc modo: Nam de puci itia quidem tua,quam tu omni intemperanα
iis addixisti, dicerem, si hoc tempus idoneum putarom: nunc consulto relinquo. E t illud praetereo,quod rei in litataris te infrequentem reddidi; in Deinde quod iniuriaru siti cissi L. L abeoni,nihil ad rem pertinere puto. Ηcriam nihil dico:reuertor ad illud de quo iudicium est. Ilcm,N on dico te ab socijs pecunias accepise: non sum in eo
occupatus,quod ciuitates,regna,domos omnium depecuta latus es : forta, rapinas omneιS tuas omito. Haec utilιs
est exornatio, si aut rem qsam non pertineat alijs ostenta re, occulte admonuisse prodest, cui si Iongum est, aut ignobile, aut planum , aut non potest feri, aut
facile potest reprehendi: ut utilius sit occulte kcise suis spicionem, quam huiusimodi intendise orationem quae
redarguatur. Disiunctis ect, cum eorum de quibus . dicimus, aut utrunque, aut unumquodque certo ccrrα cluditur uerbo, sic: Pop. Rom. Numantiam deleuit,
carthaginem fu tulit, Corinthum disiccit, Fregellas euertit. Nihil Numantinis uires corporis auxiliatae fiunt, nihil carthaginiensibus scientia rei militaris adiumentosuit, nihil Corinthhs erudita cul iditas praesidii tulit, nihil Fregellanis morum er sermonis societas opitulata
est. Item, Formae dignitus aut morbo dcflorescit, aut uetuis Hie extinguitur. Hic utrunque,Cr in superiore exemplo unamquanque rem certo verbo concludi videmus. Conis G a. iunctio
117쪽
iunctio est,quam interpossitione uerbi Cr superiores ora tiolim partes comprehenduntur CT instriores, hoc modo: Fomae dignitas aut morbo de iorescit,aut uetu'te. AD, iunctio qt,cum uerbum, quo res comprehenditur,non inisterponimus ed aut primum aut pli remum collocamus. Primum,hoc pacto De1lorescit jrmae dignitus,aut morisbo,aut ueti state. Postremum sic:Aut morbo aut uet tite. somae dignitas deliorescit. Ad jestiuitatem disiunctio est
apposita. quare rarius utemur ea,ne satietatem pariat. Ad breuitatem coniunctio. quare sepius adhibeda est. Hae tres exornationes de simplici genere manant. Conduplicatio. Hi,cum ratione ampliticationis,aut comi stratiotus,ei radem uniu3,aut plurium uerbor- iteratio,hoc modo:Tuae multus C. Gracchi,tumultus domesticos CT intestinos coisparat. Item, Commotus non es,c- tibi mater pedes amisplexaretur,non es commotus. I rem, Nunc etiam audes in
horum conjbectum uenire proditor patriae, proditor inaequam patriae uenire audes in horum constectum s Veheae menter auditorem commouet eiusdem redintegratio uerbi, Cr uulnus maius ejicit in contrario causae, quasi aliquod telum sepius perueniat in eandem partem corporta. I terpretatio ei quae non iterans idem redintegrat verbis,
scd id commutat quod positum est,alio uerbo quod idem
ualeat,hoc modo: Remp. radicitus euorthli,ciuitatem funαditus deieciJli. I tem,Patrem nefarie uerbcrasti,parenti m nus scelerate intuli li. Necese est eius,qui audi unisu cori moueri,cum grauitas prioris disti renouatur interpret tione uerbor . Commutatio est,cum duae fiententiae inister sie discrepantes ex transiectione ita elleruntur, ut a priore potiterior, contraria priori proficiscatur, hoc mois do Ebe oportet ut uiuas,non uiuere ut edas. Item, Ea re poemata
118쪽
LIBER IIII. Io1 poemata non scio,quia cuiusimodi uolo,non possim: cum iusmodi possum, nolo. Item, Quae de illo dicuntur, dici non possisti quae dici possunt,non dicuntur. Item,Si Poemma,loquens pictura est:pictur tacitum poema debet esse.
Item, Piu 1iultim es a re taces: non tamen quia taces, ea re stultus es. N on potest dici quin commode pat,cum conratrariae sententiae translatione, verba quoque conuer ratur. Plura fiubiecimus exemplaint quoniam deicile est hoc
genus exornationH inventu,dilucidum esse ut cum bene esset intellectum, scilius in dicendo inueniretur. Fσα .nufio est, cum Ohelidimus in dicendo nos aliquam rem totam tradere Cr concedere alicuius uoluntati, sic: Quomniam omnibuη rebus er in solum nubi superest animus Cy corpus,haec ipsa quae limbi de multis Lla relicta fiunt,
uobis Cruestrae condono pote, titi. Vosme,quo pacto uobta uidetur, unimni atque abutamini, licebit impune: in me quicquid libet jtituite:dicite, atque obtemperabo. Hoc genus tmes alias quoque nonnunquam tractanaedum est, tamen ad nn ericordiam commouendum uehemmentisime en accommodatum. Dubitatio est,cum quία rere uidetur orator, utrum de duobus potius, aut quid de pluribus potifimum dicat, hoc modo: Objit eo tentii pore plurimum reipub. Cos s. siue suillitiam,sive molitiam dicere oportet, sine utrunque. Item, Tu illud auαsus es dicere homo omnium mortalium s quaero quonam te digno moribus tuta appellem nomine. Expeditio 'est,cum rationibus compluribus enianeratis, quibus alio qua res aut fieri, aut non feri potuerit, caeterae toarenntur, una relinquitur, quam nos intendimus, hoc modo:
Necesse est, cum conflet istum nostrum Νndum Lisse, ostendus te aut uicuum psedisse,aut usu tuum scisse, ant
119쪽
rox AD HERENNIVM emillie,aut hereditate tibi ueni sie Vacua cum ego adessem, popidere non potuisti: tuum usiu licise etiam tum non poαtes emptio nulla projrtur .haereditate tibi me uiuo mea pecunia uenire no potuit. Relinquitur ergo ut me ui de meo undo deieceris.Ηaec exornatio plurim- iuvabit comericturales argimentationessed non erit tanquam in pleris αque,ut cum uelimus,ea posimus urunum acere id non poriterimus, nili nob:s ipsa negotij natura dabit ncultatem. . Di bolutio est, quae coniunctionibus uerborum e medio sublatis, partibus si aratri est tur,hoc modo: Gere morarem parenti, pare cognatis, obsequere amicis, obtempera Iegibus. Item, Descende in integram definsionem, noli quicquam recusare,da feruos in quaesionem,'ude uerum iuuenire.Ηoc genus er acrimoniam habet in se, Cr ueheta mentisimum eji,er ad breuitatem accommodatum. Praem
rictio rit,cum dictis quibusdam eliquum quod coeptum est dies,relinquitur in audientium iudicium, sic: Nihi tecum
praecertatio non est,ideo quod Pop. Rom. me: nolo dicere, ne clii sorte arrogans uideari.te autem saepe ignominia diis gnam putauit. Item,Tu i ti nunc audes dicere, qui nuperaeie iis domui no ausim dicere,ne cum te digna dixero,ine
indignum quidpiam dixise uidear. Hic atrocior tacita si 1lpicio,quam disieria explanatio jacta est. conclusis est, quae breui argumentatione ex ijs quae ante dicta fiunt, aut Acta, tisicit id quod necessario consiequatur, hoc modo: Quod si Danai, datum erat oraculum non posse capi Troiam sine Philoctetae fugis tu, hae autem nihil aliud stricerunt,nisi Alexandrum perculerunt hunc extinguere,id nimirum capi fuit T roia 'L
REsTANT etiam doce exornationes uerbora, quas
idcirco non uage distersimus,sed a superioribusseparauismus,
120쪽
LIBER I I I I. ro mus,qu)od omnes in uno genere positae sunt. Nam earum
omniam hoc propriam Ur,ut ab usitata uerborugm potewι te recedatur, atque in aliam rationem cum quadam uenum 'te oratio conjeratur. De quibus exornationibum Nomi . natio ni prima,quae nos ationet,ut cui rei ncmen aut nost,aut sui. i idoneam non sit, in nosmet idoneo uerbo no nemus,aut imitatiorem,aut ignistratiotus causa. Inatam tiomi hoc modo,ut maiores rudere, Cr uagire, Cr mugis re,Cr muremurare, ibilare appellauerunt. Signis nodae rei causa,sic:Postquam ille ιn remp. cit impctam, ragor cui tu in primis est auditum. Hoc genere raro utendue;t,ne noui uerbi Viduitas odium pariat: sied si commode
quis eo uratur Cr raro, non modo non os Vndet nouitate, sed exornabit etiam orationem. Pronomιvatio est,quae sim
cuti cognsnane quodam extraneo demostrat id,quod simnoi ne appellarι non potest, ut siquis cum loquatur de Gracchia:At non Asticam nepotes,inquiet,iyiiusmodi Merunt. Item,siquis de aduersario dicat: Videte nunc,inquit, Iudices, quemadmodum me Plagiosippus icte traciliarit. Hoc pacto non inornate poterimus er in laudando ,σ in
Ledendo aut in corpore,aut in animo,aut in extraneta re
bus dicere, sicuti cognomen quod pro certo nomine corulocamus. Denominatio est, quae a propinquis Cr finia tinus rebus trabit orationem, qua p6sit intelligi res, quα non suo uocabulo sit appellatae I d aut ab inuentore confracitur,utsiqnta de Tarpeio loquens,em Capitolinum norantinet. Aut ab inuento,ut siquis pro Libero uinum, procerere fugem appellet.Aut ab instrumento donum ,ut Aquιs Macedonas appellarit,hoc modo: Non tam cito Sari