장음표시 사용
201쪽
dum dilueris,ostendere. I ex per brellem comparationem, auditoris inmoria Cr de cosirmatione, Cr D reprehen sone redintegrabitur.Atq; haec alijs actionis quos moridis itariare oportebit. Nam tam ex tua performa emisi rare posis,ut qui et quo qμids loco dixeris admoneas: tum uero personam,aut rem aliquam inducere, Cr en αmerationem ei totam attribuere. Personam, hoc modo:
Nam si legis scriptor extitit, er a uobis quid dubitetis, quid positis dicere, cum uobis hoc hoc edemonstratum. Atq; hic item ut in nostra persona licebit alias singillatim transire omnes argumentiones,alias ad partitiones singula genera restro, alias ab auditore, quid deoderet quaerere, alias haec facere per coparatiorinem suarum σ contrariam argumentationum. Res auritem inducetur,si alicui rei huiusmodi,leghloco,imbi,m numeto attribuetur oratio per enumeratione, c modo:
Qsidii leges loqui possent, non ne haec apud uos querirerentvrs Quidni amplius Doderatis Iudices,cum uois bis hoc er hoc planum lactum sit In hoc quoque genere
omnibus eisdem modus uti licebit. commune autem preta ceptum hoc datur ad enumeratione,ut ex unaquas artagumentatione, quoniam tota iterum dici non potest,id eligatur quod erit gratifim ,σ unuquodq; quambreis' ultime transtatur,ut memoria, non oratio renouata uia deatur. Indignatis,est oratio, per quam conscitur ut in aliquem homine magnu odium, aut in rem Irauis ofenissio cocitetur. I n hoc genere illud primum intelligi uolutamus,posse omnibus ex locis ijs,quos in co 'mandi praerireptis po uimus,tractari indignationem. Nam ex ijs retabus,quae personis atque negotijs attributae sunt, quaevis
amplificationes er indignationes nasci pollunt: sed tra
202쪽
LIBER I. xssinen ea quae separatim de indignatione praecipi possunt,
consis deremus. Primus Io sumitur ab autoritate, quum commemoraturus quantae curae res ea fuerit aut Dijsimis mortalibus,aut cit quom autoritasgratifima debeat esse. Qui locus sumetur ex sortibus,ex oraculiquatibu ostentis,prodigijs,restosis hiulibus rebus . Item ex maioribus nostras,regibus,ciuitatibus,gentibus,hominibus apietisectini Senatu,populo,legion scriptoribu secundus locus est,per quem illa res ad quos pertineat, cu amplificatiorine per indignatione ostenditur,an ad omnes, an ad maniorem partem, quod atrocissimam est: an ad superiores, questa sunt ij ,quorim ex autoritate indignatio itur, quod indigni, imi est:an ad pares animo,yrtuna, rapore,quod iniquisis est:an ad instriores,quod superab imum est Tertius locus est, per quem quaerimus quitanam sit euenturions idem caeteri aciant:er simul oste dimus,huic si concessum sit, multos aemulos eiusdem auridaciae futuros :ex quo quid mali sit euenturum, demor
prubimus. Quartus locus est,per quem demostramus multatos Macres expectare quid statuatur, ut ex eo quod uni
concessum sit,sibi quoq; tali de re quid liceat, intelligerepo, in Quintusto est, per quem ostendimus cieteras res perperam confistulas, intellecta veritate commutatu
corrigi posse: hanc essere,quae si sit,si semel iudicati,nes
alio comutari iudicio,nes uda potesste corrigi positi Sextus locus est,per quem coctusto cr de industria actuum esse demonstratur,o illud adiungitur,uoluntario male mcio ueniam dari non oportere, imprudeme concedi nona nunquam conuenire. Septimam lacus est, per quem indiagnamur quod tetrum,crudesci nefaris , orannicum be dicam sper uini,per inanim opulentam, quaeri a res
203쪽
res ab legibus,ab aequabili iure remotiyima sit. Omqualocus es per quem demonstram 3 non uulgare, neq; fiactinium seine ab audaci, imis quidem hominibus,id maleficium de quo agitur, atque id afri quos hominibus, cr a barbam gentibus Cr immanibus besths remotum
esse.Haec erunt,quae in parente liberos, coniuges, conrasanguineos, upplice crudeliter icta dicentur: Cr delataeceps siqua proferantur in maiores natu, in hostites,in vicinos,in amicos,in eos quibuscin vitam egeris, in eos apud quos educatus sis,in eos a quibus eruditus sis, in mortuos, in inferos, ex misericordia dignos, in homines claros, nobiles,Gr honore illios, in eos qui neque udere alium , nee se defindere potuerunt, ut in pueros, enes, mulieres : quibus omnibus acriter excitati indignatio summum in eum qui uiolarit horum aliqui odium conmmouere poterit. N onus locus est,per quem, cum alijs qui constant esse peccara, hoc qito de quaestio est, comparo tur Cr ita pre contentionem quito atrocius er indignitost illud de quo agitur,ostenditur.Decimus locus est, per quem omnia,quae in rcgotio gerendo acta sunt, quaeque
post negotium consecuta sunt, cum uniuscuiuis india
gnatione Cr criminatione colligimus , Cr rem verbis quummaxime ante oculos eius apud quem dicitur, pontismus,ut id quod indignu est,perinde illi uideatur indignu, des ipse interfuerit, ac praeseris uiderit. Undectam locus est,per que ostedimus ab eo sectu,n quo minime oportueriri Cr a quos actus jacere prohiberi conueniret. Duoae decimus locus est,per quem indignamur quod nobis hoc primis acciderit,nec alicui unqua usu euenerit. Tertius decimus locus est,si cum iniuria columelia iunm demonis
Ratur, per essem locum in Uerbiam ex arrogantiam odium
204쪽
o II renclatur. Quartu decimus locus est, per quem petimus ab ijs qui audiunt, ut ad suas res nostras init rias referant: si ad pueros pertinebit, de liberis suis coisgitent: si ad mullieres,de uxoribus:si ad senes, de patriabus aut parentibus. Quintus decimus est locus,per quem dicimus inimicis quoque σ hostibus ea quae nobis acciis derint, indigna uideri solere. E t indignatio quidem his fere de locis grauisime sumetur. conquestionis autem
huiusmodi de rebus parteis petere oportebit. conqueripio,est oratio auditorum misericordiam captans. In hae primum animum auditoris mitem e misericordem conriscere oportet, quo facilius conquestione commoueri posis fit. Id locis communibus efficere oportebit, per quos ortunae uis in omnes,eν hominum infirmitis ostendituri qua ratione habita grauiter Cr sententiose, maxime domittitur animus hominum, Cr ad misericordiam computaratur, cum in alieno malo suam in intem conis in
rabit. Deinde primus locus est misericordiae, per quem, quibas in bonis fuerint, er nunc quibus in malis sint, ostenditur . Secundus, qui in tempora tribuitur , per quem quibus in mala suerint,m sint, Cr futuri sint,cta monstrato. Tertius, per quem unumquodque deplor tur incommodum, ut in morte filii, pueritiae delectatio, amor, pes Golatium, educatio, Cr se qua simili in genere quolibet de incommodo per conquestionem dici
poterunt. in artus,per quem res turpes,cT humiles,m illiberales prostrentur, σ indignae aetate, genere, Priuraris,pristino honore, beneficijs, quas pol perpessuri uestit. Quintus est, per quem omnia ante oculos singititatim incommoda ponentur,ut uideatur is, qui audit,uia
re, σ re qaoque ipsa,quasi delit, non uerbii solum ad Fericor
205쪽
misericordiam ducatur. Sextus, per quem praeter spem os imiseri s demonstratur esse r in aliquid experiret, non modo id no adeptum esesed in summus naberias incidisis . scis timM,per quem ad ipsos qui audiunt , nutem
suam conuertimus, CT petimus ut de suis liberas,aut parentibus,aut aliquo, qui illis charus debeat esse, nos cum uia deant,recordetur. Octauus,per qllem aliquid dicitur esse fetum,quod non oportuerit,aut non Acti ,quod opora: tuerit roc modo: Non asseu non vidi, non postrema eius vocem audiui,non extremum eius stiritim exceptatem, inimicorum in manibus mortuus eis, hostili in terra turripiter iacuit insepultus,a stris diu uexatus, comuni quos
honore in morte caruit. N onus, per quem oratio ad muritas er expertes animi res restrium.ut si ad equum, domu,nest sermonem alicuius accomodes,quibus animus eois rum qui audiunt,cr aliquem dilexerunt, uehementer commouetur. Decimus,per quem inopia, infirmitas, solitudo demotaratur. Vndecimus, per quem aut liberorum, aut
parentum,aut sui corporis sepeliedi, aut alicuius eiu moridi rei commendatio fLDuodecimus,per quem disiunctio deploratur ab aliquo,cum dehcuris ab eo, qui cum liberi tifime uixeris,ut a parente lio ut reo 2liari. Tertiis
decimus,per quem cum indignatione conquerimur,quod ab ijs,a quibus minime couenia male tractemur,propit
qui Damicis,quibus benescerimus,quos adiutores frepumerimus,aut a quibus indignsi est,ut si uis,libertre,clieri; tibus,supplicibus. Quartusdecimus, qui per obsecratione su ituri. in quo orantur modo illi qui audiunt,humili Crsupplici oratione,ut nubereuntur. Quintus decimus, per quem non nostrassed eorum qui chari nobιs debent esse, fortunas conqueri nos demonstrum s. Sexti decimus est,
206쪽
per quem animorei nonrum in alios misericordem esse ostendimus,er tamen amphum erexcelsum er patientem incommodorum esse, ex futurum, si quid acciderit, deis monstramus. Nam sepe uirtus σ magnificenti in qua grauitas er aut ritu est,plus proficit ad misericordiam
commouendam, quam humilitas Cr obsecratio. commoα tus autem animis,diutius in coquestione morari no opomtebit. Quemadmodum enim dixit Rhetor Apollonius, Laconia nihil citius arescit. Sed quoniam cr satis,ut uia demur, de omnibus partibus orationis diximus, Cr huius
voluminis magnitudo longius procesit, quae sequuntur deinceps in secundo libro dicemus.
ROTONIATAE quondam,ci floreret omnibus copijs,i in I talia cum in prinas beati muneraretur,temptu I nonis,quod religiosi, me colebat, reasque picturis locupletare uoluerunt. Inq; Heracleoten Zeulis,qui tum longe caeteris excellere piactoribus exillimabatur, magno pretioconductum actitabuerat. Is Cr caeteras tabulas complures pinxit quarum nonnulla para μ' ad nostram memoriam proptoe fani religionem remansit ex ut excel lentem muliebris formae pulchritudinem muri in sese imago continere Helenae se pingere simulacrum uelle dixit. Quod crotoniatae, qui eum muliebri in corpore pingendo plurimum alijs praeostare saepe accepi sent, libenter. Odierunt. Putauerunt
207쪽
rso DE INVENTIONE enim eum, si quo in genere plurimum posset, in eo misgnopere elaborasset,egregium sibi opus illo in sano reliacturam. Nes tum eos illa opinio stirilit. Nazeusis illisco quaesiuit ab eri qua nam uirgines formosas haberent. Illi autem Altini hominem duxerunt in pu suram,atque
ei pueros octenderunt multos magna praeditos dignitate. Etenim quodam tempore crotoniatae multum omniabus corporum uiribus Cr dignitatibus antecteterunt,uti honest imas ex Dinnico certamine uictorius domu in m. maxima laude retulerunt. cum puerprum igitur formum corpora magno hic opere miraretur: Hor ,inquilitiai, sorores sunt apud nos uirgines . Osare qua simi talia dignitate,potes ex hiis susticari. Praebete igitur mihi risso,inqui ex illis uirginibus Jrmosi finias, si pingo id quod pollicitus sum uobis,ut mutum insimulacrum exanimali exemplo ueritas transstratur. Tunc crotoniatae
publico de cosilio uirgines unum in locu conduxerat, er pictori quas uellet eligendi potestitem dederunt. Ille autem quinq; delegit, quarum nomina multi poetae ureae moria tradiderunt,quod eius essent iudicio probatae, qui uerisimum pulchritudinis habere iudicia debuisset. N es enim putauit omnia, quae quaereret ad uenultitem, uno in
corpore se reperire posse,ideo quod nihil simplici in gratiere omnibu3 ex partibus persectum natura expolivitiatas tanquam caeteris non sit habitura quod largiatur, si uni cuncta concessierit, aliud alij commodi aliquo adiuis incommodo muneratur. Qiiod quoniam nobis quos noluntatis accidi ut artem dicendi persiberemus, non unum aliquod proposivimus exemplam,cu omnes par tes,quocunq; esent in genere,exprimendae nobis necessa
208쪽
a LIBER I L syrribus,quod qui comodissime praecipere videbatur, eracerpsimus, uarijs ingeni s excellentifima quaeq; siis' bauimus. Ex his enim qui nomine cr memoria digni sunt, nec nihil optime, nec omnia praeclarifune quisquam discere nobis uidebatur. Quapropter stultitia nobis usa est, aut a bene inuentis alicuius recedere, siquo in vitio eius ofenderemur,aut ad uitia qgos cirus accedere, cuius alio quo bene praecepto duceremur. Q od si in caeteris quoq; stud s a multis eligere homines commodifimum quodque, quam sese uni alicui certo uellet addicere,minus in armagantium risei derent, non tantopere in viiijs perseuera ren aliquanto ex inscitia leuius laborarent. Ac δε par in nobis buiss artis,atq; in isto picturae scientia luiset, tasse magis hoc suo in genere opus nostrum, quam ille in sua pictura nobilis eniteret. Ex maiore enim copia nobis, quam illi, fuit exemplorum eligendi potestas. Ille una ex
urbe, Cr ex eo numero uirginum,quae tum erant,eligere
potuit: nobis omnia quicunq; β erutab ultimo principio huius praeceptionis,iisq; ad hoc tempus expositis copijs, quodcunq; placeret,Eigedi potestas fuit. Ac veteres quiαdem scriptores artis usq; ab principe illo atq; inuentoreTUa repetitos,uitu in locu coduxit Aristacles, er noavrinatim cuiusque praecepta magna conquisita cura perstitici e scripsi atque enodata dilige ter exposuit, ac tantu inis uentoribus φ is su cite cr breuitate dicendi praestitit, ut nemo illoru praecepta ex ipsorum libris cognoscat, sed omnes qui quod illi praecipiant velint intelligere,ad huc, quasi ad quedam multo comodiore explicatorem reueratantur. Atq; hic quidem irie,Cr sese ipsium nobi , CT eos, qui ante se Jerat,in medio posuit,ut caeteros ex seipsina
τίς cog os rei . Ab hoc cutem qui propcti sunt,
209쪽
iνα DE INVENTIONE quanquam in maximis philosophiae partibus operae suis rimum consumpserunt, sicut Cr ipse, cuius institutas
quebantur cerat: tamen permulta nobis praecepta diceridi reliquerunt. Atque alij quos alio ex fonte praeceptoα res dicendi emanauerunt,qui item permultuam ad dicenis
dis,siquid ars profici opitulati sunt. Nam fuit temporire eodem quo Arii toteles,magnu3 Cr nobi in rhetor Isori crates, cuius ipsius quam constet esse artem, non inueniamus. Discipulor autem, atq; eoru qui protinus ab hac sunt disciplina proficti, multa de arte praecepta repeTiamus. Ex his duabus diuersis lautisnalijs, quarum ultera . cum versaretur in philosophia ,nonulla rhetoricae quos artu sibi curam utibi ebat, altera uero omnis in dicendi erat studio er praeceptione occupari unum quoddam est conflatum genus a posterioribus,qui ab utrisq; ea quae comode dici uidebantur ii suas artes cotulerat quos ipsos simulatque illos superiores nos nobis omnes, quoad acutitas tuli proposuimus, x ex nostro quos nonihil in corimune contulimu Qvξdsi ea quae in his libris exponuntatur, tantopere eligenda fuerunt,quam studio electa fiunt, profecto nes nos,nes alios industriae nostrae poenitebit. Sin autem temere aliquid alicuius praeter se,aut non distis eleganter secuti uidebimur, docti ab aliquo scite erlibentersententiam commutabimus. No enim parum comgnosse, sed in purum cognito stulte, ex diu perseuerasse
turpe est:propterea quod alterum comuni hominum intas irit alterium singulari uniuscuiusque uitio est attributatum. Quare nos quide sine ulla affirmatione, simul quaerirentes dubitanter unumquods dicemus,ne dum paruula
hoc consequimur,ut satis commode haec perscripsis e uiactamur: illud amittamus, quod maximam est,ut necui resumere
210쪽
tomere ars arroganter assenserimus. Verum hoc quidem nos,σ in hoc tepore,σ in omni uita studiose,quoad fis ultas De consequemurinunc autem,ne longius oratis progressi uideatur,de reliquιs quae praeci eda uidentur esse, dicemus. Igitur primus Iiber exposito genere huius ariis,Cr officio,Ex snsio materia,Cr partibu ,genera
controuer am,Cr inuentiones,er constitutiones conti nebat. Deinde partes orationis, Cr in eaε omnes omnia prscepta. Quare cum in eo caeteris de rebus distinctius
dictum sit,disterse autem de confirmatione, o de re αprehensione:nunc certos confirmandi er reprehendendi in singula causam genera lacos tradendos arbitramur. E i qui quo pacto tractari coueniret argumentationes, in libro primo non indiligenter exposita est, hic tantum ipsa inuentri unamquans in rem exponentur impliciterm partes referre oportebit.. o Μ N I s er demonstratia er deliberatis er i dictatis causa necesse est in aliquo eoru,quae ante expora siti sunt,constitutionis genere uno pluribus ne uersetur. Hoc quiquam ita est, en cum comuniter quaedam de
omnibus praecipi posint, separatim quos aliae sunt curiis' generis ex diuersae praeceptiones. Aliud enim laus, aut uituperatis,aliud sententiae dictio, aliud accusatio, aut recusatio conficere debet. I n iudicijs quid aequum sit quaeritur.In demonstrationibus,quid honestum. In deliaberationibus,ut nos arbitramur, quid honestum fit,σquid utile. Nam caeteri utilitatis modo finem in sua nodo ex in dipuadendo exponi oportere arbitrati sunt.
sine ulla exornatione,ut ex hoc inuenta ipsa,ex huperiorare autem expolitis inuentorum petatur. Quare haec que nunc praecipientur, ad confirmationis er reprehensiori