장음표시 사용
471쪽
DE ORATOR Egenus illud alterum, de quo ante distulaui, lentutis σ mansuetudinis coepi,me pro meo sodali,qui mihi in libra Him loco more maioru esse deberet, Cr pro mea omni fiama prope 'rtunisi decernere: nihil mihi ad exictima tione turpius, nihil ad dolorem acerbius accidere posse, quum si st, qui saepe alienis is a me,sed meis time ciuitabus saluti existimarer fuisse sodali meo auxiliu sere non potuissem. Petilum a iudicibus, ut illud aetati meae, ut boanoribus,ut rebus gestis,si iusto,si pio dolore me esse at Etam uiderent, cederent: praesertim si in alijs causis inistellexissent,omnia me semper pro amicoru periculis, niis hil unqui pro meipso deprecatu. Sic in illa omni definis sone atq; causa,quod esse in arte positu uidebatur, ut de lege Apuleia dicere, ut quid esset minuere maiestite exmplicarem, perquam breuiter perstrinxi ais attin Hisduabus partibus orationis, quaru altera concitatione F bet,altera comendatione, quae nunime praeceptis artium sunt perpolitae, omnis est a me illa causa tragua, ut crucerrimus in caepioliri inuidia renouada,er in meis mois ribus erga meos necessarios declarandis man*etfiniri uiderer ita magis asectis animis iudicu quam doctis uasulpiti est a nobis tum accusatio uim. Ηιc Sulpitius, Verebercula nquit, Antoni isti commemo- nam ego nihil unquΞ uidi, quod tam e manibus elaberetur, quam
inibi tum est elapsa illa causa. cu enim queadmodiu dirixisti tibi ego non iudieium,sed incendium tradidissem, quod tuu principium dij immortalis fulis qui timorsque dubitatio quanti haesitatio tructusq uerborums Vt illud initio, quod tibi unu ad ignoscenda homines dabant, feranusii te pro homine pernecessario Quaestore tuo die res quam tibi primu muniat ad te audiendis uirilis E ere
472쪽
LIBER ii. 413 autem elim te nihil aliud proficisse arbitrarer, nisi ut boan nes tibi ciuem improbii de indenti ignoscendum proin pter nec itudine arbitrarentur,serpere occulte coepihi nihil dium alijs suspicatibus, me uero iam pertimescente, ut illaru non Norbani seditionesed istam Po. Ro. iracuαdiam, neq; eam iniustini,sed inertim de debita luisse deis finderes.deinde qui locus abs te praetermis us est in Caeripione ut tu illa omnia odio, inuidia, nabericordia nocui is is Nes haec solim in dejinsione , sed etiam in Scauro, caetervo meis testibus,quoru testimonia non restiendo, sed ad eunde impetu populi conjugiendo relanili. Quae
abs te modo comemorarentur, equidem nulla procepta deisderaba. Istim enim ipsum demonstratione deae piis lanu tuarum abs te ipso comemoratam doctrini esse non mediocre puto. Atqui si is placet,inquit Antonius, trademus etiam,quae nos sequi in dicedo, quaeq; maxime .sbectare solemus: docuit enim iam nos longa viri usiusq; rerum maximaru , ut quibus rebus animi hominu moverirentu teneremus. Equidem primm considerare soleo, postuletne causamam neque paruis in rebus adbibendae sunt hae dicendi aces,nes in animatis hominibus,ut nia hil ad eorum mentes oratione flectendus proficere possemus,ne aut irrisione,aut odio digni putemur, si aut traαgoedias agamus in nugis, aut conuellere adoriamur ea, quae non positit comoueri. Nam quoniam haec stre mainxime sunt in iudicu animis, aut quicunq; illi erunt,apud
quos agemu oratione molienda,amo odium, iracydia,
inuidia,misericordi stes, titia,timor, molestia, sentiamus amorem conciliari,si id uesse uideare, quod si utile ipsis, p*d quos agas, de dere: si aut pro bonis uir est certe pro iis,qui illis boni dis utiles sint, laborare:
473쪽
nunq; haec res amore magis conciliat,illa uirtutis δε nissio charintem:plusq; proci si proponitur stes uti it in sturae, quum praeteriti beneficij commemoratio.En tendum eji,ut ostendas in edare, quam destndas , ut diagnitatem inesse aut utilitatem, eumq; cui concilies hunc ore, gnisces nihil ad utilitatem suam retulisse,ac nia hil omnino dicist causa sua. inuidetur ensin comodri homminum ipsoru , studiis autem eorum caetern comodandi fluetur. Videnses hoc loco est, ne quos ob beneflcta diligi volemiu,eolum laudem uis gloriam, cni maxime inuideri solet,nimis et ne uideamur. Atq; ijs em his ex locis ex odium in alios struere discemus, cr a nobia ac nostrιs dimouere: eademq; haec genera trillanda sunt in iracundia uel excitanda uel sedanda. Nam si,quod ipsis. qui audiunt,perniciosum aut inutile sit,id Actu anges odium creatur: sin quod aut in bonos uiros, aut in eos, quos qui'; minime debuerit,aut in rempub. tum excitam tur si non tam acerbum odiam,mine aut inuidi aut odii non disimilis olynctio. Item timor incutitμr aut ex ipsorum periculis,aut ex communibus: interior est ille prois prius,sed hic quos comunis ad eandem si litudine es E- perducedus. Par ais una ratio est stet, latitiae molestiae. sed haud sciam an acerrimus longe sit omnium motus
inuidis, nec minus uirium opus sit in ea comprimenda, quam in excitanda. Inuident aute homines maxime pariribus aut instrioribus,cwm se relictos sentiun illos autedolent euolasses sed etia seuperioribus inuidetur saepe uobementer,σ eo magis, si intolerantius se iamnt,er eis quabilitate commis iuris, praestantia dignitatis aut foris
tunae siue transeunt: quae si inflammanda sunt, maxime dictarum est non esse uirtute parta: deinde etiam xiiijs
474쪽
als peccatis tum si erunt bonestiora ais grauiora,rinen non esse tanti ulla merim,quata insolentia homin siquat s hstidium. Ad sedandum autent, magno illa lactbore magnu periculis ese parta,nec ad suum comodi ,
set ad aliora esse collata, seste quam gloriam pepcrisse
nideatur,tametsi ea non fit iniqua merces periculi, tamqea non delectar totamq; ubjicere dis deponere: omniarios perficiend- est quoniam pleris sunt inuid madximes est hoc comune uiti cr peruagata: inuidetur autem praestititi florentis fortunae ut haec opinio nitii 'aturatissu excedens opinione fortuna cum laboribus ex myriis permiψι esse uideatur. Iam n ericordia mota Metur,si ii,qui audit, adduci potest ut illa, quae de altero
deploretur,ad suas res reuocet, quas aut tulerit acerbus, aut timeat, aut intuens alium crebro ad seipsum reuertam tur. Ita cum singuli casias humanarumistriarum grauis ter accipiuntur,ct dictitur dolenteritim afflicta Cr proαὶ iram uirtus maxime I ιctuosa est: Cr ut illa altera pars crationis,quae probitat.s commendatione boni uiri debet
Deciem tueri,ienis ut sepe iam dixi atq; mill ajichaec, quae fuscipitur ab oratore ad conmutandos animos, atq; omni ratione flectendos , intenta ac uehemens esse debet. sed est quaedam in his duobus generibus, quoinruan alterum lene, alteris uehemens eseuoIumus diffisellis ad distinguendum similitudo. Nam ex illa lenit te, qua conciliamur ijs, qui audiunt, ad hanc uim ais cerrimam, qua eosdem excitamus, in uat oportet alio quid, Crex hac uinonnunquam animi aliquid infuis. endum est illi lenitati: neq; est ulla temperatior oratio, quam illa in qua alberitis contentionis oratoris ipsius hincnitate Nnditur : remisio autem lenitatis quadam EF tra
475쪽
grauitate er contentione firmatur. In utros dure geneare dicedi,Gr illo in quo uta at 9 contentio quaeritur, erhoe quod ad uitam ex mores accomodatur, ex principia
tarda sunt,er exitus tame stisii er producti esse debent. Nam nes Viliend- stitim est ad illud genus oratio. nis abest enim totum a causa er homines prius ipsi istu quod proprium fui iudicij est,audire deoderat ire
cin in eam ratione ingressus sis, celeriter discedendi est. Non enimsicut argumentu simul atq; positu est,araripitur,alieri s Cr tertium posciturrista misericordia. aut inuidiam,aut ira undiam simulats intuleris, posis mollere. Argumentu enim ratio ipsa cofirmat, quaesia milus enalba est,adhaerescit. Illud aute genus orationis non cognitione iudicis, sed magis perturbatione requiari qua costqui nisi multa,Cr uaria, er copiosa oratioα ne,cr simili conlatione actionis nemo potest. Quare qui aut breuiter,auis misse dicunt,docere iudice possunt. comogere non possunt,in quo sunt omnia.l am illud perasticua est,omnia rerum in contrarias partes Iacultate ex
isdem puppeditari Iocis.Sed argumeto resistedum est,auti 1s, quae comproba di eius causa si utur, reprehedendis. aut demonstrando i quod cocludere illi uelint,no effici ex propositis,nec esse consequens: t si ita non refellas. dserendum est in cotrariam parte, quod sit aut grauius.
aut aeque graue.Illa autem,quae aut conciliationis causa leuiter,aut permotionis vehementer aguntur, contrarijs commotionibus inferenda sunt,ut odio beneuolanti missericordia inuidia tollaturEuauta aute est, Cr uehemena
tersepe utilis iocus er facetis: quae etiamsi alia omnia tradi arte possent,naturae sunt propria certe, nes udam artem deis rant:in quibus tu longe alijs mea sententia
476쪽
LIBER II. Ur Caesar excellis,quo magis mihi etiam testis esse potes, aut nullam esse artem satis,aut siqua est,eam nos tu potiyimo docebH. Ego vero,inquit caesar, omni de re fretius p to posse ab homine non inurbano, quam de ipsis Acelijs distularistas cum quosda Graecos inscriptos libros ese uidissem deridiculis,nonullam instem ueneram posse me aliquid ex istis Oscere,inueni aute ridicula er fessa miti Graecorum:nam er Siculi in eo genere, er Rhodij er B etantj,CT praeter Geteros Attici excellut: sed qui eius rei rationem quanda conati sunt artems tradere, sic inusuri extiterut,ut nihil aliud eor- ni,si ipsa infulptas ria
deatur. Quare mihi nullo videtur modo doctrina im res pose tradLEtenim eum duo genera sintscetiarum,altearum aequabiliter in omni sermone usum, astem per ac tum ex breve:illa d ueteribus superior cauillatio,haec viter a dicacitas nominata est. Leve nomen habet utras res: quippe leue enim est totum bosirisum mouere. Uerutam ut dicis Antoni multum in causis persaepe lepore Crmclijs profici uidi.Sed cu in isto genere perpetuae via
uitat s ars non deis retur, natura enim Angit homines Cr creat, imitatores Cr narratores Autos, er vultu adis iuuate er uoce,Cr ipso genere sermonis:tgm uero in hoe
altero dicacitatis,quid buset ars laci,cum ante illud feratum dictum emi in haerere debeat, qua cogitari potvise se uideatu ri Quid enim hic meus stater ab arte adiuuari potui cum a Philippo interrogatus quid latrare Furem se uidere respondit s Quid in omni oratione crabiti uel
apud centumuiros contra Scaevolam,ues contra accus torem Brutum,cu pro cn. Planco diceras Nam id quod
tu mhi tribuis Antoni, Crasso est omnium sententia conmcedendum. Non enim pre quisquam reperietur,praeter E E I hune
477쪽
hunc in utros genere leporis excellens, Crisso quod in perpetuitate sermonis, Cr hoc quod in celeritate atque licto est. Nam haec perpetua cotra Scaeuolum curiana deae pncto, tota redundauit hilaritate quadam Cr ioco ,dicta illa breuiu non habuit. Parcebat enim aduersarii dignitat.
ti, in quo ipso seruabat suum, quod est hominibus acetis
dicacibus dissicilimum,hubere hominum rationem Crtemporum,er ea quae occurrunt,c- sal fime dici possint,tenere. Itaque nonnulli ridiculi honmnes hoc ipsi non inctulse interpretanirer. Dicere enim aiunt Enniam,
flammam a sapiente Iacilis; ore in ariete opprimi, quam bona dicta tenea haec scilicet bona dicta, quae salsa ni
N am ea dicta appellatur proprio iam nomcne. Sed ut in Scaevolam continuit ea crastus,atque illo altero genere, in quo nulli aculei contrumeliarum inerant, causam illam distulationemque lusit:sic in Bruto quem oderat, Cr qi dignuem contumelia iudicaba utroque genere pugnauiti Quam multa de balneis,quas nuper isse uediderat, quam mulci de amisso patrimonio dixtis atque illa breuia, mille diceret se sine causa sudare , Minime spurin, inquit: modo enim existi de balneis. I nniserabilia huiuscemodi fuerunt,sed non minus illa iucunda perpetua . cura enim Brutus duos lectores excitasse ex alteri de colonia Narbonensi crufi orationem legendum dedisset,alteri de Ie ge Seruilia,Cr cum contraria inter sese de replib. capita contulisset,noster hic facetiyime tres putris Bruti de iure ciuili libellos tribus legendos dedit. Ex libro primo, romte euenit ut in Privernati essemus. Brute testifcatur pater
se tibi Privernatem fundum reliquisse. Deinde in libro secundo, i n Albano eramus ego Er Marcus filius. Sapies videlicet homo cis primis nostra ciuitatis, norat hunc surgit ,
478쪽
LIBER II. 41' gurgitem, metuebat ne eum is nihil haberet,nihil esse ei relictis putaretur. Tum ex libro tertio, in quo finem scribendi scit tot enim, ut audiui Scaeuolum dicere, sunt ueri Bruti libri I n Tiburti forte albedimus ego Crri arcua filius. Vbi sunt ij sundi Brute, quos tibi pater publicu commenta ijs consignatos reliquit s Quod nisi
puberem te,inquit,iam haberet, quartum librum compori
suill et,er se etiam in balneis locutum eum filio script reliquisset. Quis est igitκr,qui non fateatur hoc lepore,
atque iis Aceti s non minus refutatum esse Brutum,quam illa tragoedijs, quas egit idem. cum casu in eadem causscum funere efferretur anus t unius Pro Dij immortales, quae fuit ista,quanta uis,quam inexpectata, quam repet tina s cum coniectis ocula, gestu omni imminenti, fumonia grauitate Cr celeritate uerborum, Brute quidsedes quid illam unum putri nuntiare uisi tuo quid illis omniabus , quorum imagines duci vides s quid maioribus tuis s quid L .Bruto, qui hunc populum dominatu reagio liberauit s quid te faceres cui rei, cui gloriae, cui uirtuti studere s Patrimoniosee augendo s ut id non
est nobilitatis . sed Iac esse , nihil superest , libidines
totum disipauerunt. an iuri ciuili s est paternum. sed dicet te, cum aedes venderes, ne in rutis quidem er si solium tibi paternum recepisse . an rei militi αri s qui nunquam castra uideris . an eloquentias quae nullia est in te: cr quicquid est vocis ac linguae, oαmne in istum turpifimum calumniae quaestum contu αlisti. Tu lucem albicere audes s tu bos intueri s tu in foro, tu in urbe, tu in ciuium esse constectu s tuitis Iam mortuam, tu imagines ipsas non perhorrescus quia
has non modo imitantis, sed ne collocandis quidem tibi iam
479쪽
4ιs D E ORATOR Eustrum locum reliquistLSed haec tragica dis diuina areaeta autem Cr urbana inninerabilia ex una concione meriminiitio meo enim concio maior unqua lust,nec apud poαpuum grauior oratio, quum huius cotra collega in cenissura nuper,nes lepore ex festiuitate coditior. Quare tiabi Antoni utrans assentio Cr inultin Iacetias in dicerido prodesse sepe, er eas arte nullo modo posse tradi: erillud quidem admiro te nobis in eo genere tribuisse tui tι ,σ no huius rei quos palmam,ut caeterarum, craseso detulisse. Tum AntoniusEgo uero ita strissem, inquit,nis interdom in hoc crasso paulom inuiderem. nam esse quamuιs Iacetum ais sa ,non nimis est per seipsi inuid endu sed em omni sis uenustifimus er urbaonfimus,omnium grauistarum ex seuerisimum Cressier uideri,quod isti coligit uncid nubi uix strensi uideo
batur.Ηic cum arrisisset ipse crassusAttame,inquit Aristonius,ctim artem esse acetiarum Iuli negares, aperuisti quiddam,quod praecipiendum uideretur. Haberi enim dis xisti rationem oportere hominum,rei, temporis, nequid locus de grauitate decerperet, quod quidem in primis a crasso obseruari solet. Sed hoc praeceptum praetermittendum est secetiarum,quod bis nihil opussitnnos aute quoamodo urimur,cum opus fit,qua rimus:ut in aduersarium,
ex maxime si eius stultitia poterit agitari,in testem sturutum,cupidum, leuem,si facile homines audituri uidebunis tur. Omnino probabiliora sunt, quae lac iti dicimus, quam qμα priores: nam ex ingenii celeritas maior est, quae apparet in restondendo, ex humanitatis est resto
fo. Videremur enim quieturi fuisse, nisi egimus lac iti, ut in ista ipsa eoneione nihil fere dictum est ab hoc,quod quidem Acetias dictum videretur, quod non provocatus
480쪽
LIBER II. 4sa restonderit.Erat atatem tanta grauitas in Domitio, renixautoritas, ut quod esset ab eo obiectura,sepore magis Aeanandum, quam contentione frangendum videretur.Τι
Sulpitius, Quid igiturGinquit,patiemur caesare, qui quaα quam crabo facetiis concedit, tamen multo in eo studio magis ipse Actorat,no explicare totum nobis genus hoe iocandi quales Cr unde deducatur, praesertim cum tuae
tam uim Cr utilitatem satis er urbanitatis esse Areamur Quid I inquit Iulus, albentior Antonio dicenti inullam esse artem salis Euccum suspitius reticuisse Quasi uero, inquit crassus,horum ipsoru, de quibus Antonius tandiu loquitur,ars ulla sit:obberuatio quaeda est, ut ipse dixit.
earum rersim,quae in dicendo ualent:quaesi eloquetes β-cere posse qui esset non eloquess Quis enim haec uel noscite, uel certe aliquo modo posset ediscere s sed ego in his praeceptis hanc uim Cr hanc utilitatem esse arbitror, non ut ad reperiendum, quid dicamus arte ducamur, sed ut ea, quie natur quae studio,quae exercitatione cosequia mur,aut recta esse confidamus, aut praua intelligamus, cum quo restrenda sint, didicerimus. Quare caesar ego
quos a te hoc peto,ut si tibi uidetur,di putes de hoc toisto iocandi genere quid sentias, nequa 'ne dicendi pars,
quoniam ita uoluit lis,in hoc tali coetu, atq; in tam accuri ruto scrinone praeterita esse uideatur. Ego uero, inquit trule, quonidui eoae his a conuiua crasse exigis, non commmittam, ut si defugerim, tibi causam aliquam dem remasandi: quanqi am soleo se e mirari eorum impudentiam, qui agunt tu scena gest2m spe lante Roscio. quis enim secte commouere potest, ius ille uitia non uideat Sic ego nunc Crasso audiente primum loquar de βceths ,er doncebosus ut aiunt oratorem eum,quem cum catulus nuriper