장음표시 사용
41쪽
vidit Ista quoque terra canaan protulit, fovit scriptumque reliquit, quicquid hodie de rebus divinis mutato inelius noVimus , quam Sapientissimi Veterum Gras corum et Romanorum omnesque In terrarum populi. Nam licet idololatria multum ac aspis ante tempora deportationis in Assyriam et Babyloniam invaluerit: nihilasecius Mosaismus numquam Ictu prorsusquo neque in Iudaea, neque in Samsria xstinctus est. Post deportationis Babylonicae tempora religio Mosis vult et sola in Iudaea floruit superstitio idololatriasus in Samaria non ita multo post disparuit. Nemo autem ibit inficias, Iesum incassum Iaboraturum fuisse, nisi in Palaestina vixisset et Mosaismus in hac terra
non riguisset. Accedit, quod Hebraei, Binetipsos a Deo omni bus terrarum gentibus praelatos existimantes ' nequo ante, neque post Chaldaicam deportationsm ullam a tionem praeceptis Mosaicae religionis imbusro dignati sunt, neque genu et ortum ab Abraham repetentes, ceteros populos, hoc commodo destitutos, imbuero πο-
Iuerunt. Psalmi quidem hinc inda ' , inultaque in libris propheticis Ioca de cultu Iehovas, ab extraneis amplectendo loquuntur sed ubi haec effata accurato inspexeris, constabit, Vel de Hebraeis, seu potius saudaeis post excidium Hierosolymitanum in Babylonia, Persia, Aegypto, ethiopia aliisque in terris Viventi
bus ac dispersis, sermonem ess deque his eant, fore, ut festorum celebrandorum causa Bierosolymam con 1 Deuteron. VII. 6. XIV. a. XXVI. 18. XXvIII. νεια a Psiam XXIL48. 19.
42쪽
veniant, cuius rei lueuientissimum exemplii in in Λetis Apostolorum II 5 sqq. exstat vel de Ventur aevo Mossiano hic in locis praedicari, omnes terrarum en tes hac tempestate Iehovam esse adoraturos: Ne uno quidem testimonio fide digno probare o eris, Hebraeos ullam unquam gentem ad Mosaismum amplectendum pellexisse. Igitur causa plane deest, cur ceterae terrarum gentes propter Abraham fidem pietatemque beatas sese praedicare debuissent. Cui sententiae neque STRABONIS , neque IOSEPH narrationes repugnant. Illo quidem refert Idumaeos seu a bataeos se Iudaeis iunxisse huiusque populi Ieges, id est Mosaismum amplexos esse ); cum Vero propter librorum defectum, ex quibus STRABo, fide dignissi inus auctor, haec deprompSit, neque de occasione; ne que de tempore, quo Nabatae Mosaica religionem capessiverint, satis constet Verisimile videtur, hunc scriptorem Pauci ea attigisse, quae ab Hyrcano in Idumaea gesta Sunt.
Exuos Eeu FLAVI testimonio satis constat ), Joannem AEognomines Hyrcanum, summum Iudaeorum 1 Ναβαταῖοι - ο 'Iδουμαῖοι κατα στάσι δ' ἐκπεσοντες
ἐκεῖθεν προσεχώρησι ιν τοῖς Ιουδαίοις, καὶ τῶν νομimo τῶναυτῶν ἐκείνοις ἐκοινωνησαν. Idumaei quidem Nabataei une , per seditionem autem inde eiecti Iudaeis se adiunxreunt, et leges eorum amplexi sunt an. a. Edit Cosaub. p. sa5 ehu
43쪽
pontificem ac principem ), a se Victis subactisque Idumaeis, ut Mosaismum sequerentur edixisse. Quod IIyrcani consilium nulli dubitaremus reprobare, misi nobis valde Verisimile videretur, prudentissimum hunc imperatorem non sine causa idonea Idumaeis Mosaicam religionem edixisse, forsan quoniam suis temporibus perpauci Idumaei idololatriae dediti essent, plurimi autem iam pridem Mosaimum ampluxi fuerint Non est, quod commemoremuS, Idumaeos Iudaeorum vici nos fuisse hisque in libro Deuteron XXIII. . com mendatos; nec de David loquemur, qui cum collecta manu suo um aliquamdiu in Idumaea vixit '): sod hoc silentio non praetereundum est, relatum legi ), temporibias Ezechiae, regis Iudaeorum, letatam Neha riam, Rephaiam et Usi'lem cum quingontis Simeonitis in montana Seir, in ipsam igitur Idumaeam, eommi grasse, malecitas aborigines in ea exstirpasse, hanc quo terram ditione tenuisse Fieri autem potest, ut
magnus numerus Iudaeorum, praesertim post eversam a Nehucadnezaro Hierosolymam, AExemplum Simeoni tarum secutus sit, in Idumaeam commigraverit in ea
quo terra ita so diffuderit et propagaverit, ut tempo-eanua etiam dum ae urbes opis Mora est marissam au aetisque omnibus Idumaeis permisit in regiana ua manere, a Pudenda Deumeidere Iudaeisque legibus uti vellent. -- liquit. XIII. 7. Edis Coloniens seu potius ψεiena. P. 5ο. Raverea . ΙΙΙ. . . 659.
44쪽
ribus Hyrcani speciem Iudaicae proVincias praeferret.
Byrcanus haec orsan considerans, genu ac riginem, mores accir stituta Idumaeorum, Vel alias causaS, quas hodie Ignoramus, secum reputans, eur hunc populum Mosaismo non repugnaturum Speraret, hanc eidem re
Iigionem tanto successu dixit, ut dehinc Idumaea pars regni Iudaici haberetur. Vestigia denique, ne dicam diserta testimonia, pia ne desunt, priscos Iudaeos oracula Abraham et Iaco bo de salutifera progenie data, hoc modo accepiSSe:
In s omne terrarum gentea beatos ea prasdicabunt.
Ven. VATE ' recto quidem docet, significationem reflexam, quam grammatici dicunt, quae in sor in Nitisael obtinere solet, a forma Nipha non omnino ess alienam sed allum exemplum pro tulit, o quo intelligatur, Hebraeos verbo 'n significatione reflexa sos esse. Ex Versioue Septuaginta Graecorum, ἐνευλογ iσονται , Satis appRret, quod verbum a solita significations passiVa accepe rint. Et iuxta hanc interpretationem causa non defuit, cur Iudaei ortus originisquis Abrahamicae causa Issa Servatoris aetato se boatos praedicarent. Quaro autem Omne terrarum gentes in his oraculis dicantur, sive, se Abraham causa beatas praedicaturas, Sise, eas per Abrahamum beatum iri, plane non idemus, si Messiam in iisdem praedictum neges. Nam per Messiam eiusquo apostolos, seu potius per Christianismum Abrahamus exteris nationibus innotuit, eiusque in Deum pietas huiusque virtutis eximium praemium,
et an Commenta uber de Pentateueh, ad Genes. XII. 5.
45쪽
sIii conservat1 promissioque laetissima, se progonitu reari sore sobolis, terrarum orbem beaturae peractpretium est, diligenter in memoriam revocare, quanto studio non multo post apostolorum tempora sapiontis sim maximique terrarum populi Polytheismum dese ruerint et Christianismum amplexi sint, en ad quod fastigium cognitionis humanitatis et prosperitatis idem Christianismus ad nostra usque tempora omnes terra rum populos, qui eum sequuntur, evexerit Ubi au tem ea considerantur, quae hodie, quaa ante oculos nostros. in remotissimis terris, Versus Austrum et Eoum sitis, in religionis propagandae negotio, prae sertim studiis, summa laude maximoque successu dignissimis, Societatum sic dictarum Biblicarum geruntur: spes magis magisque assulget, fore, ut Omne terrarum gentes per Abraham progeniem salventur et implea tur eventu id quod Iesus praedixit, unum tandem ει Te Vile, unum pastorem Verum enim vero his similibusque argumentis non opus est Nam vestigia, me potius indies in Novo Testamento aliquot supersunt, ex quibus apparet, Iudaeos tempore Christi haec oracula neque de Abraha mo, neque de se, eius posteris, sed in specie de uno quodam, omnium posterorum Abrahami praeclarissimo, accepiSSe. Jesus istam narrationem in dubio secutus est, dicens: Ἀβρααμ is πατήρ υρ- ηγαλumvem ινα ὁ την
46쪽
Petrus apostoΙus Tμεῖς ἐσρε οἱ υἱοὶ τῶν προφητων καὶ τῆς διαθήκης, ης διέθετο ὁ θεὰς προς τους πατέρας ἡμῶν, λέγων στρος Ἀβρααρι καὶ ἐν τῶ σπέρματι σου ἐνευλογηθησονται πασαι αἱ πατριδ τῆς se Tμιν πρωτον θεος αναστησας τον παῖδα αυτοu, απέστειλ- αυτο ευλο- γουντ ηιιας . . L Paulus eandem enarrationem se
euius videtur loco vexato Galat. III. 16. ' Πῖ δὲ Ἀβρααμ ἐφέη σαν αἱ ἐπαγγελίαι καὶ τι σπέρματι αυτο 1. Ῥυ λέγει καὶ τοῖς σπέρμασιν , ως ἐπὶ πολλων, - ως ἐφ ἐνος καὶ τῶ σπέρμα σοW ς ἐστι μιστος.
Coneinuatio disputaιionis a Maaiano decreto ad Ia- εώια perlato. De origina Samariιaniam eiusdamque posissimis dogmatibus. Quantum fieri potuit in indaganda ratione, ob te stimoniorum desectum admodum obscura, qua decre-a Aeta Oae. III. s. as a Varias interpretum huius Ioci post OA CHRIsTOPH. WoL-vrudi in Curis hilol ad h. I. ag. 7as haud ita pridem congessit C. F. BONITIus in libello titulum praeferente: Plurimorum do Ioeo Pauli GaIat. uiso sententiae examinatae Lips. 8oo atque ex hoc Ven. ELIA ANN. BoRGEnus in inta retat mistolae ad Galat Pag. o sqq. mramur, DRsID. En ΜΠ in Annotat iv Nov. Teae ad A.' S. HIERONYMuΜ perstrinxisse, quasi scripserit, Paulum torsisse S. Scripturam ad suum argumentum, a qua vi
47쪽
tum Iudaeumam Messianum Israelitis ante deportatIonem illorum in Chaldaeam innotuisse probabile sit,
monstrare conati sumus, Israelitas Mosaietantes de exi mi viro, de quo Judaeorum Vate canebant, Secus statuere non potuisse atque Iudaeos, a quibus dogma Messianum originem traxit et ad Israelitas perlatum est. Prophetarum Iudaeorum de Messia multa supersunt Vaticinia, prophetarum Israelitarum nulla Vel vesti gia in omnibus Iudaeorum sacris libris desunt, ex qui
bus colligi possit, fuisse inter Israelitas, qui de Mes si vaticinati sint. Nec ipsi recentiores Samaritae hoc nomine gloriantur: sed Mopharredschius ingenue ait
nostri doctores de eo tradunt etc.
Iosia regnante cum Israelitae sere omnes idolola triam abiicerent huiusque superstitionis Varia instrumenta, statuas et aras deorum lucosque Sacros perfrin gerent atquo exscinderent Hierosolymamque festorumeelebrandorum causa rursus adirent: dubium non est,
summum hunc visum immunem iudieahit, quicunque eum legerit hunc locum candide et pie, prout solitus est, exporientem. Quem vero et THRODORUM EZAM, ipsum sumanum interpretem horumque antesignanum, qui Vocem μι- στος hoc loco non de Christo Iesu, sed de eius sectatori-hus accipiunt, vel contumelia affecisse, valde dolemus. Suspicamur, eum Hieronymi vecta aut non satis accurate legisse, aut de eis ex memoria, solertissimo nonnunquam
fallente, iudicium fecisse. aud aliter de iis iudicamus,
qui comminiscuntur, praeeunte HieronΥmo inter interpretes disceptatum esse, utrum hoc loco Paulus de Iesu, aut de eiusdem ecclesia scripserit Hibronymus hac de re nihiIPlane memorat, sed hunc locum de des enarrat.
48쪽
quin omnia Iudaeoruri dogmata eis innotuerint. Nam satis verisimile Videtur, intervallum octodecim anno rum, quod ab instaurato apud eos Mosaismo usque ad
Iosias praematuram mortem intercessit, suffecisse, ut ista dogmata accurate ab is cognoscΘrentur. Quam vis Iosiae in regno Succe ore quatuor, Ioahas et Elia-kim seu Iocha Lim eius filii, ac Iochaelitin et Sede chia, eius nepotes, Per Viginti annos patris aviquctexemplum haud Sequerentur, sed idololatriam, ab illis seliciter eiectam, amplecterentur eamque in Israelitido instaurarent nihilosecius ea, quas idem illo Iosias ad reducendos ad Mosaismum Israelitas instituerat, nodi omnino post eius mortem incassum instituta fuisse, x rebus istis cognoscitur, quae non ita multo post Siche
Exstructo enim altero merosolymitano templo re pulsisque a Sorobabele, principe Iudaeorum, Samari hi dis incolis, tam indigΘnis, quam alienigenis, in socie tatem huius templi Anno M. 3485. admitti cupienti bus post annos entum et octoginta duos Sanballa thus, genere cuinasus, a Dario Codomano satrapa in Samariam missu in monte Garizim, qui adiacenti bus montibus celsior ), oppido Sichem maximo immi ne templum Hierosolymitano haud absimile, excita vi eiusque pontificem Summum ManaSSem, generum
suum, addi pontificis principisque ierosolymitani fratrem, constituit Nam cum ab Esra populoque Ju-
49쪽
daeo cautum esset '), ne quis alienigenam uxorem duceret, ductae autem remitterentur; OS annos centum
et triginta, et quod excurrit, accidit, ut multi, tam ple heii, quam proceres Rcerdotesque, et inter hos Ma nasse, cui Nicaso, Sanballathi silia, nupserat, huius modi connubiis illicitis implicati essent. Postulantibus autem Iudaeis, ut Manasse Vel uxorem repudiaret, vel ad altare nou amplius accederet hic, cogentibus o pularibus morem non gerens, et a Datre Iaddo sacer dolio exutus et ab altari remotus, ad socerum Sanbal lathum Anno M. 3671 profectus est, qui, ne filia sua a Manasse repudiaretur hieque solatio de amisso sacer dolio Hierosolymitano inceretur, impetrata Alexandri M. Macedonis Venia ), templum in monte Garigimexstruxit. IOSEPHUS refert, muIto Sacerdotes et plebeios ad Manassem desocisse, Sanballathumque eis nu mos agrosque benigne distribuisse ita ut his tempori bus quilibet Iudaeus ad Sichemitas confugerit, qui it Iicili comesi cibi aut violati sabbathi aut similis delicti
Hierosolymis reus ageretur, calumniam 4 passum di etitans ). Ios Eevus utique reticuit, eui deo Sa allathus no vam aedem Garigimitanam dedicaverit: sed nusquam in libris suis memoriae prodidit, eum idolis vel xtra
I Esra X. ..1 sqq. Nehem. XIII. S. 8. Connubia ista cum alienigenis uxoribus omnino vetita erant, non sine causa idonea, Exod XXXIV. 16. Deuteron. VII. a. a IosEPH. Antiquitat. XIII. 17. Olara Pag. 5o. Haverc. XIII. . pag. 659. M Josκpa Antiquitat. n. . Non. Pag. 584. 586. Haustro.
50쪽
nsarum genitium, ex ASSyria in Samariam commigrata ruin, Vel indigenarum Israelitarum hoc templum a crasse. Neque idem Iosephus, Samaritarum, utpoto Judaeus, inimicus, retulit Manassem cum ceteris Iu daeis, qui Sichemam confugerant, a Mosaismo ad ido latriam descivisse, neque Ilibi scriptum reliquit, a maritas an ballathi temporibus Pol=theismo deditos fuisse. Quare eius silentium de religione cultuque Samaritarum in templo Garizimitano perinde habemus, ac si ingenue professus sit, eos IehOVam adorasSe. Praeterea, nisi ea, quas Ezechias, potissimum Iosias ad reducendos ad Mosaismum Israelitas instituerant, altas in his terris radices egissent, ita ut neque Hiero solymorum excidium, neque diutina Iudaeorum cap
tivitas in Babylonia hanc religionem in Samaritido
Prorsus exstinxerint nequaquam verisimile videretur, Manassis exemplum tot Iudaeos esse secutos. Sanbal Iathus, egregiam occasionem capiendorum altiorum consiliorum nactus eamque non praetermittendam esse
intelligens, templum a monte Garizim aedificavit, nullus dubitam, qui Cuthaei, oppidi Sichem incolas
alienigenae, cum indigenis Israelitis ac profugis Judaeis, postquam templum excitatum foret, in corpus unius populi esse concroturos. Quae spe eum non fefellit. Post eius obitum Ipsa Iudaeorum prodigorum multitudo siecit, ut non solum tranquilii et securi in Samaria Viverent, sed etiam principatum in ea tenerent. Quae gens recens condita, atque, uti et Romanus populus sub rege Romulo, ex multis nationibus constata,