장음표시 사용
161쪽
uli rises, Deinde dulatim descendatur ad Dpothea
seeundo loco per Antithesi adjiciantur,quα ωα prohibita unt,simili ordine. si Tertio, premime supplicis generalia omnis
vino propria singulorum pixceptor*m expoα nantur,adiectis exemplis.. iii dii aliarto, examen conscientis ad normam legisnji ea iustituatur, Crisus adiiciatur in carne, θλιτια ri: a Rinfidelibus er infideliseus.li si , in hii omnibus obstura definiantur ambiguatis multiplicia distinguantur uera argu mentismet ut confirmentur: Cy falsa firma confutatione re cis aritur. Atq; haec de inuentionis ex tractationunethodo dicta fusticiant. DE O. Postquam in genere diximus de lege,et quaesit
inuentionis C tractationis Iethodm exposiviramus, ad clami breuem Decalogi explicationem
iuxta praescriptum Regularuam,qua recensui. Ido m. lut commodius, Primum recitabo uerba Detalogi Demnis generalem distinctionem. ιι
illas duas communes Theses,ad quis DominM DOcilogum reuocat,adjci .Postremosingulis prae,
isti cepα ut dixi breuis me declarabo.
DEcALOGUS. Et locutus est D E omnia uerba haec, dicens: Ego Iehoua Deus tuus, qui eduxi te
162쪽
de terra Aegypti, de domo seruorum Nori habebis Deos alienos coram me. non lacies tibi sculptile aut ullam similitudinem, quae est in coelo desuper, 3 quae est in terra deorsum, de quae est in aquis sub terra: Non adorabis ea, de non coles ea quia ego Iehoua Deus tuus, sortis zelotes, uisitans iniquitatem patrum in filios in tertiam 5e quartam generationem eorum qui oderunt me,ctaaciens misericordiam in millia hs, qui diligunt me, docustodiunt praecepta mea. Non assiimes nomen Iehoua Dei tui in Uanum, quoniam non habebit insontem Ohoua eum,qui assumserit nomen eius in ua
Memento die Sabbati ad sanctificandueum. Sex diebus operaberis,cu facies omne opus tuum, Septimo autem die Sabbatum Iehoua Des tui est, non lacies omne opus in eo,tu Sc filius tuus c filia tua, seruus tuus de ancilla tua, dc iumentum tuum, Maduena tuus, qui est intra portas tuas.quoniam sex diebus secit Iehoua coelum 6 terram S mare, cu omnia quae in eis sunt, δ requieuit in die septimo. Idcirco benedixit Dominu die Sabbati re sanctificauit eum. Honora patrem ilium de matrem tuam, ut prolongentur dies tui super terram,quam Iehoua Deus tuus dat tibi. Non 'a ora il
163쪽
L E . 4ς Non occides. Non moechabetis. Non suraberis. Non respondebis aduersus proximum tuum testimonium falsum. Non concupisces domum proximi tui. Non concupisces uxorem proximi tui, non seruum eius,non ancillam eius, nec ho*uem eius, nec asinum, nec omnia, quae sunt proximi tui.
Hoc modo referuntur Decalogi praecepta, Exodia o. Sed in distinguendis praeceptis inmunierandis,nec ueteres Theologi, nec recentes conrauemunt. Sutit enim,qui faciunt quatuor praecepta primae Tabula, se Fecundae. Nam ut in prima tabula de non fabricandis Idolis praeceptumsep runt a primo: Ita in secunda coniungunt concupiascentia uetitae praecepta.Sunt rursus qui tria anaigvi primae tabulla praecepta numerant Appendiocem enim primι praecepti faciunt praeceptum de Idolis e septem fecundae tabula. Nam concuprescentiae interdictum in duo praecepta ferant. Quid ergo sentiendum Magni autores sunt utri ssententis, quare in medio relinquo, nec multi refert quomodo distinguas, modo hi excludus. Ego sane si me recepta Ecclesiarum multarum
conbuetudo non moueret, Cr de re tanta pronun
craturus Ubem, cura aettaneten C Ambrosio, clemente a Basilio accederem priori sententi procra
164쪽
proertim cum iliti Deuta comprobari videatur, sed contra receptam consuetudinem nostrarum Ecclesiarum distinctionem mutare nolo. Quare explicabo ordine praecepta,parum de distinctione solicitus. Quomodo usitate diuiditur UecalogusfDE CALOGus constat duakκ rabulis: qui, vim Prior iuxta usimis distinctionem tru, Ροα sterior septem praecepta continet. Haec distinctioeypertinet, ut distinguamus inter obedientium erga Deum immediatam. mediamin. Num mestotus decalogus in genere obedientiam erga Deaum praecipit tamen ut prior tabula immedimni, ita posterior inediamin obedientium efflagrati Porr) omnia haec dece praecepta Dominus tthaei 22.ad duas communes Thebes reuocat, quaruorior: Diliges Dominu Deum tuum ex toto corα aditus,ex tota mente tua, ore ex tota unista tua in
se continet omnia praeceptu pris tutula, ut Thesi commutus pus impothesies. Posterior: Diligis proximum tuum sicut teipsim complectitur ori; nia posterioris tabula praecepta. Burrum communium Thesium triplexu usini hi uidetur: Primum enim utile est totum uitae doactri ram summatim comprehensum habere, quo migis scopus omnium actionum nostrarum constici posit. Ea autem doctrinae summa in his Thesibus inclusa est. Deinde ex his Thesibus facile est pro
165쪽
posito aliquo facto, mandatum ne sit, an prohibiae tum, uidere, etsi uerbis nequaquam expressum sit. uibi de usura quaeratur, facile ex eo damnandam
pronunciaueris, qνia cum dilectione proximi puis gnat,etiamsi statim non uideas, eam quarto, quinaiijaῖ to et septimo praecepto interdici.Tum in explicaintione singulorum praeceptorum magna est harum thesium utilii Nam inuenta alicuius praecepit si te thesis propria, cum sua commuiu thesi conferenau: E da est, uidendium s an in ea includatur,nec ire. jt tri Iam ad praeceptorum explicationem ueniamus, ubi primum prooemium legis occurrit examinariadum. Est autem prooemim legis duplex. nam Mosis,quo populum attentum facit, incitat ad audiendum ea, quae Dominus ea prolocuturus. ω θα, locutus est D EVS omnia uerba haec It is tu Hoc prooemium leuiter praetereundum nouis an sentio. Debent enim omnes ueri ministri uerbi atq; adeo omnes christiani, hoc primum Theolo giae principium habere in conoeci A nimirum ut loquatur attendant. Mens enim pia cupiens Deo uiuere,certa non est,donec intela
nus. Os Domini locutum Liae dicit Dominus ligat ea, quae audit, hoc principio niti, Videliceti quod in Wim V s loquatur. Hinc est Aod Pro phetae illud toties ingeminant: Haec dicit Domiα. . Deus Zebaoth Haec dicit Deus Israel. Et is siem
166쪽
et A CLASSIS 't. Dis Uius igitur ex hoc prooemio, iτη certum indubitatu rei Theologicae be in vis
ni in Em sum Iehoua Deus tuus,qui eduxit de ter Aegypti, de domo seruorum foeo . . prooemissim duo contιnet. Primlimenim modum cognoscend Deum monstrat, nimiarum per uerbum et testimoni m.Verbum est Ego sum Iehoua Deiri tuus Testimonium, Qui eduxi te de terra Amti De hoc modo cognoscendi Dei suprs in primo capite prini cuj ta copioledictum est Deinde continet hoc Domini pro tuum confirmationem triplicem autoritatι legis dias inae.Primam a potestate,quasibi in imperi Mim
dicat uni dicit aego sum Iehoua.Est erum hoc nomen Dei proprium, quo essentia,potentia σωα testas ipsi Aignificatur. Potentia enim e mψα diu uom dum necessario coniuncta
dilietenter obseruanda, C est sensus: uolo Deus esseo tu eris mem populus Tertiam φωneficio,cum inquit Qui eduxi vos de terra Hvαpti quo breui dicto totius historta, ait adeo beαnehciorum suorum admonet Hec nobis applice retus, ut beneficiis Det moti, ardentius ei cultu uerum praestemus. PRIMUM RUS Eα
167쪽
Non habebis Deos alienos coram me. A itithesis. Habebis n)e solii in Deum. Vt auton intelligamus, quid hae duis pothea se in se contineant, prhusia tenendae ea, quid sit habere Deum. Habere autem Deum fici intcorde amplecti, liter enim haberesno potest. Amplecti Deum corde est eum ut Domingm timere, ut patrem diligere,ut ueraci credere, omnias bou
na ab eo erare per patientiam. Est ergo sumim
praecepti, quod roquirat cordis obeiιentiam erga Deum.Finis, ut lium solum eum esse agnoscamus, quo omnia bona expectanda sunt. Iam distribuamis opera mandam in primo prae io, quorum Primum est uerus timor Dei, quo Deum et esse agnoscimus, et omnipotentem creaπtorem conseruatoremque omnium C simul uinii rem malorum statuimus. Secundum dilectio, tu prosequimur Deum quem timemus.Tertium 'tια cia in Deum, quem diligim os. Quartumsta in Deum, in quem confidimM. huic coniuncta est Oabedientia in cruce seu patientia. Porro quicquid uero timor Deici lectioni Aduciae, si eis aduersatur hic prohibetur ut time. re,diligere ullas res sine majidato Dei. Edere le/rares in aliquid quod non es Delia Nessi enim aliud est habere Deos alienos quam quicqMam tomere illecrecin quicquam fidere terrare, ξηα tergitam in utrum uerum Deum.
168쪽
Onia autem huic praecepto nemo momi satisfacit, debet mens fluuin impuritatem hic conatemplari, ac poenam commeritam agnoscere, que Doena generesis uidem est maledictio, stecialis
uero minem sibi suis concupiscendi relinqui,dqnec in omne genus scelerum Dei deferto ruat,
Deinde praemum praecepti fauor Dei est, ex misericordia Verism quia omnes promisiones in Christo Iesu fiunt etiam G amendum demum eligis praemia consequemur, ubi uestiti christituasticia in conlectu Patris appareamuK. iam quis fit huius praecepti ostendendd est bicut tot lex, in hoc praecept iram operatur. Vnde hic colligamus. Prmum quilibet hic agnoscat peccatum suum: Secundo, agnit peccatum odio habeatis fugiat:Tertio,post diis in peccati confugiat ad CH Ris ΤVmpectatι expiatorem irtyriactus remisionem peccati redeat ad hoc praeceptum, et incipiat nouam beadientiam prastare Deo. maec noua obedientia,cuamuis impura per se ex imperfectu existit α en propterea ticet Deo, quia credens in chris iam placet ut filius, non propic sum Christi iusticiam,qua uestiti in conspectu Dei
stus censetur. . . Hic usus consistit in examine conscienti ad egem dei, quam ad Lγdiu lapidem ire debet reliquis etiam praeceptis omnibus accommodari. APPEN
169쪽
Non facies tibi sculptile. Tu netsi Naetineten sententiam complector qui hic fecundum praeceptum facit inquiens: μη
ο κ ivδαλμα, γορ, ηM Vrvoopini γω mmc nolo discedere a recepti consuetudine Ecclesia rura nostrarum, praefertis cum res nihil uideatur habere inconrodi,modynon excludatur, quod Do
mings inclusam esse uoluit. Porro sensus appendιηcis ut sic appelletκr est, ne externum cultum, quem Deo debemus, idolis tribuamus in Deum enim b phema vox est eorum,qui dicunt: Nos ad holiorem inuisibilis Dei imagines uisibiles doraαmus. Num cum cultus Dei est nequit, nisi qui iuxta Dei uoluntatem fiat,quae amentia est, cultum Deo erigere contra ipsius interdictum sasse dicit, Non facies tibi sculptιle nes imaginem,puluismen erimis, e magister idolorum feti m carnis, audet contradicere facies utrunt idq; in templis Christianis.An non tempti Christianorum erecta sunt propter cultum Dei construandium in nidquaeso ad cultum Dei faciunt idola foroscct ni,hil. In confesso enim est,cultum Dei duplicem esse:
σεχασμα internum animi cultum, qui ex fide proficiscitur: C extern- οσκ ουσιla, qui proprie λατρε is dicitur. Utrunq; impcdiunt ercorrumpunt doti, ut quae a uero Deo, qui in cor usqGrcndus est, mentem uuocunt. M igitur
170쪽
teinpti Christianorum erectabiti propter culiues Dei conseruandum, π idola emicorrumpunt crimpediunt,aius quaeso locus in templo De rellinEquctu idolissSi quis ' pius idolorum esset in templis Christianorum, profect) uel orantibus uel contes municulitibus uocentibus uel discentibus proὰ dessent. An docentibus profunt Doctrina pete ida est ex Propheticis er Ap tilicis scriptis Pius enim
animus non acquiescere debet, donec audiat viaee dicit Dominus. Quid iuuant discentes s Admiratio imagini sepe tenet attonitos C impedit, quo minus mi. nnis rebus,quae traduntur, ad cratur. An orantibus quid commodι asserunt mens ora itis ad coelum erigi debet, Id quod forma ora idta Dom. no pras ripta, monet Pater noster quicue in coelis, umie sectus imaginam orantes duoα
Communicantibus foria commendant mihil
minus NMn communicantes in cocita Dominica
contemplari oportet claristrum Dominum mortuanan. resuscit tum pro peccatis no Dis, cy noustri iustifcutione, amor ua us obicctari magια mim picturis. Cum igitur nullum usum haheant imagψespi. tim in templi christianorum, sed nugis pietati nocent, pugilant a diametro cum uoce Dei