장음표시 사용
221쪽
ctanda, π turpia fugienda,SInterest fiunt. Quiridam ideo hunc regulam hoc nomine appellar purtant,quia pertinet ad construationem hominis, ne se peccati maculis inuoluat. Ex hac regula Oedies
pus er orasti matersi colligunt: Turpiter facta fiunt supplicio digna. Nos commisimus turpifimum factum, nempe incestum nefandis imum Igitur nos sumus scelerati, ac supplicio digni.
Hunc stilogistium tanta mentium trepidatio est secuta, qtiod non fustinentes tam graue onus, ille oculos eruerit, ne tantis maculis inuolutusaastuceret hunc solem, haec laqueo uitam finierit. contra, Socrates accusatus se ita colligendo cona solutur. Honeste agere, ac benemeritum esse de repuαblica est gloriosum ac praemio dignum.
Ego honeste egi. Igitur non culpandiu sum, sed gloria potitue praemio dignus, quod dum homines negant,dqhnmortales cumulate largientur. Hunc collectionem utilia quaedam animi est secuta, qualemuit praesentem dolorem. Sed quia lux Euangeli illi defvit euenim non restondit. Num ira Dei nianet super eos, qui non credunt in Filium. Altera regula est lex Dei, quae decalogo conmtinetur: cui etiam subhcro leges magistratus, uoius nos subditi senim nodb nihil praecipii com
222쪽
2O CLASSIS I . tranaturum aut scriptum Cc legem: Haec regue ad duo capit rebertur, ad obediculum erga Deum C iusticiam inter homines. Ex hac reguesti saut sic colligit Aut Deo obediendum aut poetariae expectandae, Ego Deo non obcdiui, scd contra ipsim mundatum feci. Igitur Deus mihi rascitur, o infigit poetis. Hunc vllogisimum fecuta est tanta trepidatio mentis,' itandem serundirit Verum Ioseph in AEgγpto sollicitat Madadubterium perpetrandum, er dilatione come,
tus in carcerem, ita ratiochinatur ex regula in mota legiso uoluntatis Dei Deo probantur
nesta sim, eisq; promisit praemia, Ego honesti
feci, nolens albentiri impudis. adulterae. Igituη Deus tuebitur iuxta suam promisionem meam rnocentiam. Hunc Dilog mmii secuta est latitucordis, qua in carcere erexit animum, donec eum Deus liberauit, Gramplifimo praemio domit, propter seruatum castitatem. Tertia regulae ignota rationi ac legi qus est uox Euangeli de reconciliationera peccato rum remisione propter Christum. Qui credit inquit ueritas in ilium, habet uitam aeternam. Item: omnis qui inuocauerit nomen Domini, silaum erit. Ex hac regula Dauid commisso homiciudio adulterio sic colligit Deus promittit Meatuum poenitentibus e credentibus. Ego tantis peccatis contaminatus, doleo ob peccatum turpi,
223쪽
Caeterum quia conficientia talis, ex regula Emungeli usile tenera ea, nonnullis de eius certi iram Agnis ac ueluti fulcris dicam, ne quis quod multi, proh dolor,faciunt consciens iam suam inquinati uimam pro purgata habeat. Sunt itaq; quatuor fulcralo die conficientiae. Primum e praecipuum est, duci christi, qua statuitur Ube rem flum peccatum,iuxta illud:
Beati omnes qui confidunt in eo. Secundum est bonum propositum, quo ab ci turpeccandi uoluntas. Cui enim in animo habet uliqimido peccare, fidem quidem luctare potest, sed ea prorsus uacuus est. Tertium, ardens desiderium uitam totam in posterum approbandi Deo ueris cultibus, inuocaritione, gratiarum actione, praedicatione Dei, dilectione Dei, dilectione erga omnes. Quartum, est sancta in cuiusq; uocatione cimra. Nam qui fluos negligit inqvit Paulus ditemguuiisdem, inest mydeIι deterior. Hunc consciuentiam Clemens exundrinus Strumaleon sexto
pag. 28 q. in Florentinis exemplaribus describito in hanc
224쪽
nn hanc sententiam, inquiens Bona conficientia quam una uoce 9 rcu ει ό- xla vocat pietatem erga Deum e iusticiam erga homines tuetur; nismm cogitationibus ustis, uerecundissermonibus ex iustis actionibm purum conferuans Hoc modo uirtute a Domino praeceptu, anima meditatur diα uina, mulam quidem nihil aliud quiri inscitiam, actionem cum recta ratione pugitantem exra simulas. Pro omnibG praeterea Dco gratis agit, audiendo,quae iusta sunt egendo diuina, qtιaer do uera,per oblationem sinctam,per precationem beatum, laudans, celebrans, benedicens, psallens. Huiusmodi dimita ne ad momentum quidem tem*poris unquam a Deo duellitur. actenus uerbuclementis reddidi ut potui. Et profecto omnibus p ijs conandum est, ut huiusimodi uum es, conspisentium uere fritrare posint. Qitario loco proposivi de different s contiscientiae, iam alias nuti alias bona dicitur: Sed utraque nunc uere nunc fuls,itu nomuiratur.
Hic primum obserualidum , qu)d has differenαtius non sumat conscientia a iudicandi facubrate, quae naturale donum R, idcόque in bonis
numerandum, quod donum nunc κριτηρ ops u -κola, nunc lux mentis, e dictamen rutionis,nunc
naturalis iber, nunc alijs nomistibus dicitur. Sed has qualitates accipit ab his tribus: facto praeterbio, affectu cordis praesenti, aeuentu futuro.Nam
si vitiis sibi conscii recti fucti est lataturo stem
225쪽
botin foliet quae αγα κ κ όφω est, ut Pindurus uit Conscientia bona dicitur. Contra 1nens bibi celeris conscia est, trepidat, metuit eius, conscientia mala dicitur. Hinc utriusq;
definitiones extruamu6. Conficientia bona est iucunda bene acte uitae recordatio,cum Cr expectatione ut euentus. Seu,est latusis iucundus motus cordiis, cum scimentia rectι facti coniunctus, propter qtiam copu*tim Conscientia dicitur,o non Scientia. Mala uero conscientia est, mala ac crucians male acta MIM recordatio, cum metu poeniscomuncta Seli, nuti conscientia est tristis ac crucinis motus coradis, cum scientia scelerati facinoris comuncta. Porrb conficientia boni falsδ dicitur, cum Ogula facti putatur uera Cynon est, factι congruit cum regula. Nottachus habet regulam
de sua ga celebranda, quam cum celebrat habet conficientium quidem bonam, sed fuso botu . contrusi negligit bet conscientium utim cd falso malam.
Iam quaestiones diluendae restant. Primuini liceat gloriari ob bonum conficientiam ad quam Paultu restondet: huc est gloriatio nostra, testiumonium conscientiae nostrae. At contra idem P a lus. Qui gloriatur, in DOMINO glorietur. Restondeo Q nilibet potest in suis recte lactis gloriarised non extra Dominum. Quare has tres cxceptiones constιtuamus. Primilia, ut quicquid
226쪽
Σo CLAsSIS II. habemus boni, res O feramus acceptum illi noα bis arrogantes Deinde, ut retineamus illud funu
damentum, Insola insericordia Deisitum se, strue salutis fiduciam Tertio, ut in solo bonorum ommuni autore acquiescamus. His iactis fundaα mentis, bona est, im) necessaria gloriatio uera se recte factis, quae gloriatio non erit Thrasonicus fastus, scd approbatio conscientis recte iudican
Altera quaestio est, utrum errovea conficientis obliget,nec ne s Conficientia errone obligat sic intelligendo,quὀ faciens contra, peccet tamen quia ad obligatio noctua in cu diuina lege boreo ad contraria obligatur, Deus obligatione,quae est
per conscientiam erroneum,non acceptat. Qui α
quid enim it uel repugnante uel haesitante uel erar ante conficientia, peccatum est. Tertia quaestio est,nam satis sit cuilibet boni, ni conscientia bona apud semetipsum Augus 'nus restondet, duae res sunt, coni cientia Cysem . conficientia necessaria est tibi, C fami proximo. Verumsi conarissimae consulere quantum pote*ris, C nihil proficis, securus esto bona conscien
227쪽
UETVS homo, nouus homo metonymia Ebraica dicuntur. Nam substantis seu subiniecti nomen pro adiuncto ponitur: Epitheta diuersa 1fudia innuunt. Dupliciter autem constrideruntur, alias enim ut inter se opponuntur,re. mimo non renatus: expers ille regnis C qti, o utriusq; conforsat particeps ille tutus, hic nouus homo dicitur.Vetus quidem,quia detineturni suae originis musticia et peccato, Notum uero, quia iam a peccato absolutus per fidem in chris stum, regenerati est,ut sit noua creatura. Definitur autem ad Ephesios quarto nouus homo hoc modo: Qui fecundum Deum creatu estui iusticiis sanctitate uera Alias uetus horim innovus non in diuersis hominibus d in eisdem, hoc est , in regeneratis opponuntur. Vt enim primo modo nouus dicitur propre fidem, ita fecundo modo nouus dicitur propter nouos fructus nouae arboris hoc est, propter nouum obedientium G uitam, quae sequitur fidei iustifiscationem. Quod autem in his, id est, regeneruistis Spiritu opponitur, vetus homo dicitur. Vnde Paulus ueterem hominem interdum Carnis uocain
talo, o nouum SpiritM appellatione designat: Idq; duplici meton mia Primlim enim cantis e stiritus uocabula non pro substant f scd pro qualitatibMusurpat. Deinde causam pro effectu sumit nam ut caro, hoc 'carnis uiciosim pro
reia tone, ita spiritin pro motous stirit libus, qui
228쪽
qui excituntur perstiritum sanctumn accipitur. Verum exteram homo Cristernus alia dicuntur ratione. Est enim exterim homo quicquid ad proentemseu terrenum uitum stectat, a Corinth. 6.Est autem duplex uita, terrena a coelestis. Vt igitur construatio terreri e uitae, quae non tantum aetatis flore, bona ualetudinesed opibus etiam ro noribus,amicicisce alijssubsidiis continetur,exaterior homo dicitur: ita interior homo est conaseruatio coelestis uitae. Porro ueteris ex noui hominis diuersa studia ad Galata destribuntur Et sancti perpetuam luctam ueteris ac noui hominis in seipsis experi tintur,ut Paulin destino testatur,Rom.7. Caeserum . Corint, is est alia hominis diuiasio homo primus terrentri Adam, secundus coeta testis, Christus quae diuisio pertinet non ad sub*stantum, sed ad qualitatem pruini utriusque. Quemadmodum enim ab Adam habemu rutulus*nim in hoc mundo tanquam rum a radice ita christus nobs principium fi r autor coelestis uitae. Hoc ad cere uolui propter Manichaeos, qui perperavi haec epitheta ad substantiam retulea
TESTIMONIA. Ad Rom.6. Uervi homo no ter crucifixus est, ut aboleatur corpus peccati, ut ultra non ferula;
229쪽
n,itis: LITERA ET SPIRITUS. Ire α uersationem veterem hominem, qui corrumpitur secundwm desideria erroris Renovamini autem stiritu mentis uestrae, et induite nouu hominem, qui fecundum Deum creatus est, in iusticia
sanctitate ueritatis. Colom. Nolite mentiri inuicem, clan exueriritis ueterem hominem cum membris suis, a indu ritis nouum, qui renouatur in agnitionem Dei bocundum imaginem eius, qu creauit eum.
SPIRITUS. VIA quid noum e uetus homo sit expo fuimus,non intempestiuum forte erit,nonra: lmhil hic ad cere de stiritu C literct Hum eum rei recta explicatio geminum pariet nobis fruum ctum Primum enim liberabit nos ab errore Orimis genis et dipsarum, qui his uoces ad interpretarationein scripturae referunt. Nam Grammaticuml rix CT Literalem sensum interpretantur iteram, quum dicunt occidere Allegoricum uero Spiri nil tum, quam dicunt uiuificares quo sane errore, ficu inlisi ipsilcntior esse potest,aperit enim non furiis, lim Fcnestrum haereticis omnibus, ad faciendum
quodlibet ex quolibet, uerum etiam dem extin ὀμit quae ex Grammatico elouo literuli conci*pitur
230쪽
pitur e dependet. Deinde a hunc fructum peracipi m,quod magis simus iraturi uerbum Dei, cum illud nequaquam in tot Proteos transforis udum nouerimus, cistatuerimm Deum clare ei perlicue per uerbum suum nobis loqui. Porro occasionem istius erroris sumsit Oritanes ex dicto Pauli, a Corinth. . ubi Jic loquitur Apostolus avi nos fecit idoneos ministros, nouithlamenti, non liter sed stiritus. Nam litera quidem occidit, Spiritus autem uiuificat. te
quid c literum ex iud per 'uritum significetur, ambigitur Veram ut ad huius rei noticium pertingamus, primAm quid litera quidque Spiritiuingenere sint, uidebimus id quod ex collatione plurium locorum facile deprehendetu Roma. 7. Vt feruiuinus in nouitatesttritus, π non in Acti state literae. Ro a Circumcisio cordis in stiritu, non litera Ad Corinthios opponit stiritum Dei uiui tubulis lapideis. Ex his locis apertuimest, per utrumq; sigmficari doctrinam G opus, sed nomina tibi deberenti facti ni ut litera quια denis doctrina uel opus inop cu sine stiritu sancto, intus in corde efficaci Spiritus uero fit doctrina uel optri in cordibus uirtute si uritus Da efficax: Non igitur haec uocabula ad interpreα tutionem pertinent, sed ad uim fructumq; referenda sunt per meton 'miam siue metale in Litera proinde erit doctrina tota Dei, striet piaclectu,intellecta,atque ade) omne optu hominis