Enchiridion theologicvm, praecipva verae religionis capita breviter et simpliciter explicata continens, Autore Nicolao Hemmingio

331쪽

nis. Eadem prorsus modo Christu3, postquam deerio aduenisset, confirmassetque promisionis doὰ dirisam, signa testimonia suo uerbo, numero quidem paucifima bed fignificatione maxima ueBaptismum e Caenam adiecit: quae essent ueluti dilectabiles quaedam noui sorderis per sanguinent christ sancit conciones . Haec signa cum eis teris rem noui Testamenti, propterea, qu)d aliud 'eontinebant quam foris apparebat, Orientalis Ecaelesta inustiiα, Occidentalis, hoc est, Latina, aes cramenta appellauit.

His ita de institutione sacramentor dictis. ratio Sacrumentorum lcmus tradenda ect Hunc rationem ut inuestigemus certius, proponenda sunt nobis aliquot particularia Sacramenta, unde generalem defuitionem cxtruemus. Proponamus itus in medium Circumcisionem, cui noller Baaeptismus succe it deinde agnum habeau Coena Domini substituta est. In Circumcisione Domini itis primis vox

Donum instituentis Cy mandatam occurrit. Diucit enim Dominus: Custodies pactum meum. Et opus commendatrem externum, quod in oculos erpensus incurrit.Tertio,promisionis uerbum addia

tb, requirit ab Abraham dem sit promisiou . omui enim provisio Dei fide accipienda est Similiter agnus tabe Primo mandatum Dei

332쪽

habuit Secunia externae uisibilis erat eorum yio,certo ritu celebrata Terti,additu erat preis misionis uerbum, qu)d Deus in suam dem rectisperet istum populum, ius promisionis ueluti uiri sibilis concio quaedam erat commestio agni. Omarati requirebat Deus a populo, ut se suaefidei in mitteret, expectaretque promissa bona. Haec qua, tuo similiter cocurrunt in persione sanguinis, dis ade) in omnibus reliquis signisci Deo institu ινδε ut testentur de ipsius fauore erga homines:

Quorum unum si ustuleris, non erit plana Sucr menti ratio. Ex his iam extruamus generalem nacramenti definitionem in hunc modum: SACRA ΜENTV est flanum usibile mandatum eris titutum anno quo ut Deus fiam te, statur ema homines promisionem de reconciliaritione humani generis tu homines uicisim suam ema Deum fidem profitentur. Haec plana pest, cua era mota definitio Sacramenti est, adeὸ ut quicquid hunc definitionem non recipiat, ratiounem Sacrament tueri non posit, modὸ cum Eraclesia ueteri de Sacramentis loqui placet. Ex quo etιum conficitur, duo tanti vi 22 noui Testament Sacramenta nimirum Baalumin

coenam Domi u. Ex his quos planum ese i rico,qu)d prudentifimo consilio sancti Patres αρlibus flanis Sacramenti nomen dederunt. Nam ut externam rem oculis cernebant,itu rem Sacramentis contentam et Agu catam, oculis mei contemplabana

333쪽

SACRAMENT V M.

plabantur. Vnde Sacramentum definiuerunt acti. onem externam habentem stiritu em contemptitionem. Latinis in Enere Sacramentum est

pignus promisionis. Sed quia hoc pignus aliis fit

uerbis tantam,ut Iusiurandum alias rebus, uideliacet, cum signa quasi pignora adduntur promisio nibus, Hoc significatu transferunt Sacramenti nomen ad signa sacra noui stamenti. Ver in priusquam accedamus ad explicationem Sacramentorum noui Testamenti, hic quoque obstruatione dignis es'. quod siqna ratis seu Sacramenta diuinitus ordinata stmbolica sunt nam habent quandum analogiam ad rem inuisibilem, quam continenter significant, praeterquam quod sint signa gratiae et externa duci erga Deum e profestonis testimonia. Quare circumcisio non est tantum signum grati . ut externa norare, qua populus Dei discernebatur ab impio mum do: Sed erat etiam βmbolam seu signum per com*purationem, quam habet cum re signata, docens Abraham et eius posteros. Docebat enim Circunia cumcisis manam naturum esse immundam deonque mundandam Deinde quia erat in membro e nimii docebat de futuro Semine qui essiet nuturam humanam quo sanquine ab omni peccato CT acuula mundaturus. Ais ita tria sunt in signisse cranda Primum quod sint ita gratiae Deinde, quod sint efferae professionis. Tertio qu)d sua glotianos doceant. Vnde Augustinus: Si Sacrata a merita

334쪽

gu, CLAsSIS III. menta rarum rerum quarum sunt sacramentae comparationem non haberent Sacramenta nori

Postquam autem haec in genere de Sacramenaetis dicta fiunt,accedamis ad explanationem Sucr mittorum noui Testamenti, quae fiunt Baptismus et Coena Domini: in quib illa quatuor infimi, quαsupri dixi, ad Sacramentomum rationem pertineare, quae simul complectar in definitione. Sacramentum noui Testamenti est signum ui Abite,diuisitius mulidatum γ' institutum, promisamflom in Evangelio traditae additum, uisistrastimonium exhibita promisionis gratis, πήρα pucdt ijs, qui Sacramentis utuntur, fides proomisionem gratiae amplectuntur. Haec defvitio mentini mandati, signi externi, fauoris Dei, acydei intuentis in fauorem De seu promisionem

gratiae.

Poteritis hoc modo definiri: Sacramenti noui Testamenti est ceremoni est agio a Christois 'tutu, in qua adhibιto promisiontis uerbo is, uisibilire inuisibile donum cir Eustia obstrigrior ob senatur credentibM . Hanc definitio me persticuam Cr proprium esse non dubito.

Num omnia complectitur,quae ad Sucrumentorum noui suinent substantium requiri videntur. Quae ut apertiire a studio se coissiciantur, breui ter eum retexam, ac in membra quatuor distribu m. Primum est institutor er autor Sucrumetit

335쪽

S A CAEA Ma NT V M. I ram noui Testamenti Secud n promi ionis verobum et mandatum seu institutio.Est enim uerbum promi ionis uelutι uita Sacramentia Tertiumriae etiam seu elementum seu Hmboli una cum re. que cum his iuncta est. Non enim sensus nostros ludit Deus uanis simulacris, sed ut uerax est, itas ori ueraciter cometet sum promissionem cuius testiat nil αα motuum est externum senum seu elementum

seu umboli .Navi haec tria uocabula,etsi eandem ti rem in hac doctrina significant, ratione tame disse iri Vari ferre uidentur Signum enim habet relationem ad

rem signatam. Elementum dicitur, quia est res corporea cysensibilis, in oculosor sensim incurarens. umbolum propterea analogiam e como parationem signi ad rem sigmitum. In re itaq;

externa tria concurrunt. Primum res illa exterisna, π signum e testimonium gratiae Deinde est nota probe, ionis. Tertio est βm bolum, hoc est,siguum, comparatione quadam docens nos utra

tutem christio nostrum oscum, sicut postea

rursim dicetur Ouartum est fides, qua verbum promisionis apprehenditur m quatuor mei bra supra in definitionis complexum inclusi, quα ideo distinctius proposui, ut postea commodius singulas noui Testamenti Sacramentis accomm duri posint.

Sunt autem noui Testamenti sacramenta duo tantum, nimirum Baptismus e coena Dominica,

κtfvia sensum illo in familiam christi

ta recipia

336쪽

3I CLASSI GL recipimur, deos initiale Sacramentu noui Testia menti dici potest, ut Orcumcisio initiale erat neuteris populi Sacramentum: Huc recepti confiam

mur eratimur. Quare Sacramentum commemori

rationis ex uerbis Coenae potest appellaria vis enim duas Ceremonius solus Dominus Ueanes quem unicum Gest Sacramenta in Ecclesia instituendi ex ordinandi instituit ex ordinauit. Tametsi autem multae sunt promisiones in nouo Testamento,qualis est illa. Amen amen dico uobu, quicquid petieritis Patrem in nomine meo Cycnanieli aliud est, solis uerbis promis,ionem con*rmdare, aliud uerbis ac elementis, seu βmbolis uisibili. bus simul, quod profecto ad Sacravienti plenam rationem requiritur. rure cum nulla alia exeterna signa adiecerit Dominus fui promistomabus quam ista duo, nempe, Baptismi er sacram coenam,recte duo tantὴm nouι Testamentinorumenta numeraritur, quae quomodo a sacramentis ueteris Testimetit dijtinguenda sint, breuiter e plicandum est. Sunt autem tres differentiae praecipuae,quarum prima a temporis circumstantia petitur. Vetera enim illa praenunciarunt rem futurum, nouas Agnificant rem exhibitam aec differentia confra matur etiam Augustini testimonio, qui sic inquit:

Lex er Prophetae secramenta habebant rem futuram praenunciantismostiri uero temporis Sucramenta uenlbe contestantur,quod issa uentur pro dicebant. Secunet

iuro ra

337쪽

Secunda disserentia sumitura diuersitate Agnorin Sacramenta inquit Augustinis nudeo. rum insignis a nostris sunt diuersa Vetera enim signa, ut Circumcisio, oblationes uiris, sanguis Erciolita sunt, quia opus fuerunt uenturi,quiabus Baptismus et Coena Dominica subrogata sunt, ut quae Christium exhibitum ostendunt. Tertia differentia frumitur intumero, signifiα ratione e uirtute. Sic enim inquit Augustinus de Sacramentis loquens Nostra nureero pauciorasagnificatione augustiora,uirtute praest uitiora.Neo hoc pugnat cum dicto Pauli I. cor Is dicentis,mines eundem spiritualem ficum comedisse. Nam Paulus desii ituali uirtute e fructu loquitur,

qui plane similis est in utrios Testamenti Sacraumentι Ut enim idem est Christus ιtru s est αmenti, Ita idem Spiritus chrilli, qui in illis tam nobis est j x.

B APTISMVS.

cat. Hinc deducitur aliud uerbum Cατ quod significat immergo, intingo, abluo. Hinc verbale nomen μογιο, It hoc est,immersio,ablutio intinctιO,lotio quo nomi

ne stpe si sunt Euangelistae dis haec est nominiis

ratio.

338쪽

cramentum noui Testamenti, instιtuit diuinitu per miristerium Ioannis, constans ablutione bis inu lminis per aquam,cum uerborum pronunciatione,

iuxta institutionem Christi ion olu ad obsignan si dum ablutionem hominis a peccato per singuinem christi, Veri in etiam ad fgurandum regeneratio is ita

nem, quae mortificatione carnis, iuificatione Spiritus perficitur. Aut si mauis breuius in hune modum Baptismus est Sacramentum ablationis peccatoris per mortem Christi, hi nouae regea

Porro duplicis Baptismi meminit Scriptura, nimirum Aquae or Spiritus. Illo recipimur in exa ternum Ecclesiae coctum,hoc in internum seu θια ritualem Ecclesiam C consortim Christi, nec tamen alter ab altero separatidu est. Externus cnim interni testimonium est, hoc est, Aquae bapti M

smus pignus ensiritualis baptisimi, interna o l

ablutionis Caeteri vi, ut omnia clarim constriciun itur,q atuor illa, quor superius memini, in hoc Sacramento quaeramus Cy quid fructuiexfuri Q liis de percipiat uideamus. PPrimum itaq; de institutione huius Sacramenari uidendum est. Tametsi autem Ioha ines ministrarium Baptismi incoauit, tamen ex Euangeliculis floria constat, Iohannem uerbo Dei uocatum ad baptietandum, et praedicaridum poenitentiam Dea inde christus suos discipulos ad docendum ex boptim a

339쪽

ptizandum post fuam resurrectionem misit hoe, id mandato Ite in mundum uniuersam praedicate Euangelim omni creaturae, Baptizate eos ini trini Patris: Fili , er Spiritus sincti. Qui creα. diderit ιυ baptizatra fueritfluus erit. Qui uero

non crediderit ondemnabitur.Habes mandatum,

habes instιtutionem. In hac institutione multa concurrunt meditana α Primum, institutoris nisu. Secund), undenis e*ιcacia Baptisimi Tertio, uniuersale manα tu,n Qu.irto,qualis inauguratiosit apti uigri Primum testas institutoris Christi, merit4 is nos in admirationem Cyreuerentiam excitare deaebet vignum enim esse necesbe est, quod prius de coelo uerbo uo praecepit, postea exemplo conponituit, dei id in baptismum recepit, figuram communioni corporis sui obscaem.Postremo rea suscitatus discipulis iniunxit baptirandιmunm, reundem aptinum suae Ecclesiae commendaαduuit, ut interim sit leam plurimos huim sacrosanis cti lauacri pos fuisse,ut diluuium,mare librum, Iordanis transitus, lotionem rumina ri leprosi

ostiae pisonium probaticam ET Ex his omnibM hunc fructum de colligere

debet, quod haec actio uere exhibeat quod Murat. Vult enim C, v s hoc signum non mane

otii Je,sed quod simul ferat reconciliati

340쪽

nem bapti to, siue infans fuerit ab Ecclesia obalati siue adultus dem in promisionis uerbum probesus. Quantum enim ad adultos errationis compotes uti met dei baptismi profesto requiri; tu in qua nec Imboliam extern&m nec verbum frax est. Secund), Vis er effracta baptismi non depen, dent a ministro baptisante, sed a Christo purgan.

te, G abluente nos per lauacrum in uerbo uitae,

ad Ephess. Nu militur discrimen baptismi ex. terni facit personarum diuersitas. Num ministri

tantum externam eremoniam adhibent ex marru

dato Christi Christus ipse, iuxta promistones,sicure ijs,qui baptizantur,adest, ex fraciter abluitaniniae maculus, quantum quidem ad reatum coarum Deo attinet. Hinc de nostra distat non malueri baptizantis ministri dignitatem,sed institutionem christi,quia ne, C non aluri,purgat.

Terti Uniuersale mandatum est ut baptizentur omnes gentes, unde de fructum geminum colligat. Primum, quod infantes citra sacrilegium excludi non pol intabantisimo. Deinde quod Doα inus uere uelit alutem omnium hominii Q rasum enim attineret pignus gratis offerre, nisicin pignore rem promissam exhibere uellet. Externus igitur baptisimus se ineffraxmanet, id non Christi, sed hominum culpa feri necesse est. Quarto,Inauguratio nostri per bapti ruum si

significum bis uerbis: Baptizantes eo in nomine Patris,