Historia critica tragicorum graecorum

141쪽

tiae, quam supra e Platone protulinius, vis Obis io loco non praetermittenda est. Quemadmodum enim Xenocles δω- δε sis λανος Vocatur, Sic Aristophanes Ran. 327 Cyrenam, meretricem longe famosi 88imam, quae mille concubitu modos, Iuvenal. Sat. VI, 406 c. Ot. Ite in Pich. noverat Schol ad Ran. . . Suid. S. V. δωδεκαμηλ. eodem nomine appellavit. Nimirum fieri potuit, ut alter poeta, irriSionem alterius in re simillima adhibitam imitatus, Xenoclem et multis et alienissimis a vera poesis indole artibus vel gloriam, vel quaestum sibi parantem ingeret, quemadmodum mulier libidines mira calliditate multisque modis augere studuit, cum natura pridem placere desiisset. Ac nihil potius habuit, quam ut perturbatione animi quam maXima faceret, quae vulgo tragoediis concitantur. Nam illa, quae supra de Amyntae gemitu diximus, in hunc sunt nihilominus transferenda. Carcinus II De Carcino juniore poeta, Suida S. V.

Kas νος Θεοδεκτου, ν Ξενοκλεους ' ηναῆος τραγικὸς, cista τα δίδαξε ζ , ἐνίκ=ησε δὲ α . , κ/ιαζε κατα ν7ν κα- et oοτνην 'Oλυ' in αδ rio et 7 Φιλ ano et βαsιλε ici et o Mακεδόνος. Quae Eud Ocia p. 70, omissa temporis ignificatione, ad verbum exscripsit. Atqui Theodectes Phaselita, qui aequalis Philippi regis Macedonum fuit, dubitamus num unquam filium

habuerit Carcinum; nam temporis ratione adeo diScrepant, Ut,

qui Carcinum silium ejus habet, patri filium anteponat. Sed ut alius ille Theodectes fuerit; arpocratio tamen, locupletissimus auctor, hunc en Ocle natum fuisse ait, Proinde quasi nihil de altero patris nomine scriptum invenerit S. V. Καρκινος Περι δὲ τῆς τραγωδίας nothetoυ, go Ξενοκλεους υἱου,

Λυοίας ἐν α 00 Mνν si 'tαχόν σησι. Itaque Lysias, qui circa Ol. 100, 2 diem supremum obiit, Militer Hist. L. G.

T. II. p. 382, mentionem Carcini injecit, cum Thuriis, quo puer erat profectus, Ol. 92, 1 Athenas rediisset. In quo inest temporis indicium, quod numerum Suidae confirmat. Et Polycritus p. DiogeD. Laert. II, 7. Aeschinem Socraticum cum Carcino apud Dionysium juniorem fuisse prodit, antequamis ope Dionis Syracusis ejectus sit: τη6 δὲ Iti λυκριτος,

142쪽

et ὀν κωμωδοποιον. Sic in libris mendose legitur, quibus sci

tyrannus regnum, Ol. 03, 1 capessitum, 1. 106, 1 amisit. Fortasse hic Carcinus Xenoclis filius, cum Plurimis tragoediarum speciminibus audem nequidquam diu aucupatus suisset, patria relicta, ad peregrinum regem se contulit, cujus hospitalitate ac iterarum amore frueretur. Sed Suidas praelex duo

Carcinos, Oeta tragicos, AthenienSe genere, num Commemorat Agrigentinum . V. Καρκίνος, Ἀκραγανziνος, ραγικός, quem arcte cum Xenoclis ilio ungit. Unde mira sententiarum varietas ac discrepantia fluxit. Nam Gyraldus de odi. Hist. p. 271 ita Suidam sequitur, ut mentionem Agrigentini, quem Dionysius hospitio exceperit, ab Aristotele, Athenaeo, Diodoro factam existimet, alterius autem, Xenocle nati, cum alias fabulas, tum Achillem ac SemeIam suisse scribat. A quo sententia Vos si non multum recedit, qui Atheniensem, hilippi aequalem, cui Achillem ac Semelam tribuit, quemque ab Aristophane exatum censet, a Caucin Agrigentino diversum habet, luti scriptore, quem Athenaeus citaverit. Sed ambos

eodem tempore vixisse arbitratur. Itaque seniorem cum juniore confudit, quanquam aequalis hilippi ab Aristophane haudquaquam VeXari potuit. Adscripsit denique Agrigentinum eidem tempori quod, quare fecerit, nobis non liquet. Qua de re quid ongitor Biblioth. Sicut T. I. p. 122 statuerit, apud Fabricium Bibl. r. T. II p. 290 indicatum est. Sed Wel cherus antiquiorem illum, de quo supra pluribus diXimus, Agrigenti natum, Athenas pervenisse ibique, cum diu

commoratus 88et, Allieniensem nuncupatum arbitratur. Et

Agrigentinum illi erus praeter Atheniensem agnoscit. Os autem Atheniensem primum Syracusas Venisse, Post, ejecto Dionysi tyranno, Agrigentum concessisse utamus, ut e hac urbe, velut altera patria, Agrigentinus nominatus sit. Fabulas scripsit centum sexaginta, quibus victoriam emel

consecutus est. Suid. s. V. δραματα δὲ δ δα ν ό, ἐνίκηοεδὲ udoc. I. I. Ac tabulas, quarum vel nomina, Vel etiam

reliquiae nobis iapersunt, eo minus huic vindicare dubitamus, quod memoria alterius, de quo supra dictum est, tam mature ObSeurata est, Ut veteres grammatici ne caussam quidem invenirent, cur Seniorem a juniore accurata generis significatione

143쪽

8ecernerent. Eadem ratio me inelii ac elcher probata est. Achillem Athenaeus V. p. 189 D. Iaudat, quem Suidas sequitur. Aeropam citat Iutarch de Glor Athen. c. 7 et αυτ λ πολις ορzαζε καὶ περ τουτων θυε 2οῖς θεοῖς, ου επὶ cii Aiso λου νικαις, η Σοφοκλεους, ουδὲ ὁτε Καρκινος 'Aεροπη υνγην, Tost ' τυ ιιας. Quae quanquam in libris manu scriptis et prelo Xeusis ita leguntur, plurimi tamen interpretum in iaspicionem vocarunt, aut de verbo συνῆν dubitantes, aut de nomine tragoediae, quod aliunde ipsis non cognitum erat. Inprimis eis kium Ossendit, νίκα pro υνῆν Suspicantem. Orso ad Eurip. Hec. 33 emendare

lae attinet, et hunc et alios emendandi conatus, cuicuimodi sunt, acillime criticis remittimus, qui rem per Se nequaquam incredibilem, cum aut Unius te8tis, aut paucorum auctoritate probetur, aut fuisse, aut sactam esse infitientur, tanquam neque unus quidquam oculis Videre, auribusque Percipere possit, cum alii sileant, nec plurium scripta, qui memoriam ejusdem rei reliquerunt, adeo penitus intereant, Ut unus tantum eam

ab oblivione debeat vindicare. Dissicilior est explicatu vis verbi υνῆν, Disi de certaminis societate intelligitur. Itaque haec unica fuit victoria, quam reportavit. mentionem Alopa Aristoteles in Eth. Niconi. VII, 7 O γα εἴ et ις ἰοχυ- sin και περβαλλουσων 'ηὐλνων ητταται, α λυπων, θαυ/ α -οτον, ἀλλὰ υγγνω tuo νικον, εἰ ἀντιτείνων, Gnε ὁ Θεοδε-κgo Φιλοκτηet ης no του λεως πεπλ=γγJιενος, ο Καρκί

lam scripsit, in qua partes dederat Amphiarao Aristot Poet. 17. Quam haud dubio hoc ipso nomine inscripsit, quod lu-ximi Omicorum fabulis dederunt, ut Apollodorus, Philippides, Plato Meine L. Hist Crit. Ind. Medeam Aristoteles Rhet. II, 23 ἄλλος ono et εκ ων μαρzηθεντων κατηγsoεῖν, ἐ

144쪽

l) olemus gravissimum Suidae errorem, qui verba Athenaei: Σεμ εληδε ἐν ἀρχὴ κ.τ. i. sic legit, quasi dii essent ejusdem tragoediae no

mina Σεμελ 'Αρχ Quanquam hoc ei credidit Gyraldus.

145쪽

plicuisset, quom Od poeta religione Syracu8anorum cognOViSSet. Carcinus igitur ex omni fabularum umero praeprimi eas delegit, quae tum maxi in delectabant homines, quarum aliae a principibus Xornatae, aliae ab ipso primo inventae sunt. At non rati solum, qua raptum roserpinae narrat, non quod

de eo aliquid sibi persuaserit, sed ut cultum Siculorum XPlicet, verum illa quoque notio luti Stob. Serna. 233: D πολλὰ Πλουτος δυσἐυχεοτατος κυρων ,

quem, Uasi deus veru ac vivus non it, cum ipsis confundit divitiis, ad quas potestas ejus maxime pertinet, haec igitur impietatem illam ac perniciem religionis ostendunt, in Uam tum homines coeperant esse proclives. Quo sensu intelligi debent, quae apud Photium . . legimus. Ναρκίνου ποιν 7st ατα

enim neque sententiam eine Liti C. p. 510 probamus, cum is noλλωνος scribat, nec Valckenario, qui Hem Ster hu- si duce, ενελάου restituit, propter lectioni vetustatem unfragamur, Propterea quod Suidas, qui eadem S. V. Καρκίνου habet, formam 'Iλίου tuetur in maxima vocalium ρ et ι imilitudino a Photii Domino nihil diversam. Neque idem VS, quare We kerus rag. r. . ΙΙΙ. p. 1062 in suspicionem adduXerit vulgatam scripturam, Apollinem monen neqUe in Cena apparere, neque matris caedem Oresti exprobrare potuisse, iam ad hoc scelus eum ipse compulisset. Nam quid obfuit tandem, quominus machina demissus Apollo cum Ore8te ermones Ou-

sereret Quis de artificio dubitare potest quo poeta esse cit,

a Quam quidem alio scribendi inprimis mihi placuit, quo reclius ea , quae diximus, exprimerentur Alii legunt πλουτος et ἴχει.

146쪽

Ut deus, qui e88et, celans, extorqueret matricidae consessionem facinoris Et usum insolentis illius nominis mo ab ostentatione duxerim ). Qui vero in rebus, quae ad religionem, quaeque ad cultum deorum pertinent, significandis insolenter ac pro suo arbitrio ludebant, usitata perceptasque deorum Oliones probare non poterant. Quapropter hunc in mutatione sabularum, quas subjecit tragoediis, non nimis religiosum fuisse Sequitur. Nunc pauca de moralibus sententiis, de indole poetica, aliisque rebus monenda sunt, quae in Oes consideranda omnino respici solent. Ocet igitur, virtutem Xercendam ac felicitatem a diis exputendam esse, ut homines et boni et Ortunati exsistant. Stob. 249: ἀοκε, ιιὸν αρεννῆν ευ ἐυχ εἶ ν α με θεους' ἔχων γαρ αμφω ταυτα Πακαριος lια

Nam cum veteres in ea quaestione multum VerSarentur, Ut disceptarent, virtus Utrum addisci, an usu et exercitatione acquiri deberet, lato Men. init. Cic. de Rep. I, 2 etc., Carcinus exercitationem magis, quam doctrinam ad eam pertinere putavit. Itaque tali modo dissensit a Stoicis Diogen L. VI, 1, 5. Ibid. 9, 3. Porro felicitatis fontem non habuit solam virtutem, quae ipsi donum deorum esse videbatur. Qua in re

fortasse Platonem secutus cum crederet virtutem sufficere ad bene beateque ivendum, in Strumenta, quibus virtus multum adjuVatur, Ut robur, sanitatem, sensuumque integritatem, a diis

obnixo petentibus impertiri credidit. lat. Gorg. p. 470. DiO-gon. . ΙΙΙ, 72. Quod silentium laudat, Stob. Serm. 26, lato patet. Exsecratur divitias, Stob. Serna. 233 idque ait invidiae

Proprium Sse, ut bonum molestias asserat possessori. Ibid. 139. Nec res in fabulis ita composuit, ut ratio perfectae artis Oxigit. Quod ex nonnullis indiciis clarum est. Nam Aristote-los, cum de variis agnitionum generibu agat, numque eorum sic fori posse existimet, ut homo e innatis signis cogno8eatur, exempli gratia nominat sarcinum, juc Thyestes e stellis

1 Haec ita mihi oli in in antinum induxeram, an liquis nominibus deos, quanquam gurale vocarentur, tamen in s etiam non ita bene posse induci. Post ei ne hius eam nominum novitalem, ubicunque desse Videretur , non iam poetis, quam grammaticis deberi mihi persuasit.

147쪽

agnitus est, quas, velut insigne Pelopidarum, in humeris impressas habebat. Poet. 16. Iulian Orat. II. p. 8 C. Themist. Orat VI p. 92. Atque id jure philosophus reprehendit, Propterea quod, quae e ipsa fabularum compositione sequantur necesse est, Poeta extrinsecus intulit ac liberius cum ea conjunxit. Neque id in alterum locum non cadit, ubi Aristoteles eum contra artis praeceptiam peccavi8Se ait, ex quo fabulae sic institui debent, ut Omnes res subjiciantur sub Omnium adspectum. Oet. 17 2δε ὁ τους ιιυθους G ιGταναι καὶ zλγλεξε συναΠεργαζεσθαι, et μαλιοτα DO ιατων τιθε ιε- νον ουτω γα αν ναογεστατα ρων, Gπερ α αυτοις γιγνο ιενος τοῖς πραττοst ἐνοις, ευρισκοι το πρε7ro καὶ ἐκιοτα αν λανθανοιτο α πεναντια. ημεiον δε TOUToυ δ πετι-

ορωντα τον θεατην λανθανεν ἐπὶ δε τῆς σκηνης ἐξεπεσε, λοχεραναντων τουτο των θεαταν Sic Hermannus. Quod plurimi perperam interpretantur. Ait enim Bitterus Comment. p. 204: Scilicet Carcinus ὁ τραγικος An hiaraum ex fem-ρm redeuntem fecit idemque hunc egreSSum vectatoribu non ΜΠ tum deinceps ita respexit, ut fragoedia obScura feret ideoque non placeret. Num spectatore non viderunt Amphiaraum, in scenam prodeuntem An nesciverunt, unde venisset An vero non agno erunt eum quent ex templo Ora venientem conspicabantur, cum neque is ip8e, qui eSSet, nec ceteri sermone

significarent, qui cum eo colloquebantur. Jam illud, quod primum diximus, omnino seri non potuit. Nam quis in cenam

prodeuntes non animadverterit Qui autem non animadvertit, i et praesentes tamen certe conspicatur et sibi ipse debet exprobrare, quod importune Vertit animum. An ratio scenae sic instituta est, ut templum, e quo Amphiaraus proce88it, non esset in oculis Quod etsi vel maxime ossecit, tamen non tam poetae, aut oesis, quam vitium ejus habendum erat, qui scenam instruxerat. Rem ita mihi explicare videor. Amphiaraus e templo tacito progre8SUs St, sive id in cena, Sive O8t- sceni fuit. Qui cum ceteris cum personis sermone facere Oe-Ρi88et, quanquam mentio ejus, antequam progrederetur, a nemines acta fuerat, ne postea quidem ita Dominalus est, ut is, qui eum alloqueretur, initio sermonis significaret, quis ille esset. Itaque indigne spectatores tulerunt, quod nesciebant, qui e8-

148쪽

set, qui in scena apparuisset, quique, sacerdotali veste indulus, nec ali signo Olus, Sermocinaretur. Quod qui volunt intelligere, comparent, quomodo poetae erSOna introducere consueverint. Sophocl. Antigon. 99l. Oedip. Tyrann. 285, 30l, Electr. 121, 318, 32 etc. Carcinus igitur in eo peccavit, quod

ea, Ilae reprae8entavit, Dequaquam X actionibus ac sermoni-hia necessario consequi fecit Oculisque spectantium plus tribuit, quam auribus. On dubito, quin justis copiosisque locum rationibus dederit, iisque tam accusari secerit Medeam, quam defendi. Indicat Aristot Rhet. II, 23. Menander caΓ-mina, quae aenigmatis plena essent, nuncupavit cis νουποι Jιατα, ut e Plioli l. l. liquet. Idem Suidas . . cribit Grammatici igitur vim locutionis ita Xposuerunt, Ut nain fabula Orestem aenigmatis sum dicerent; inde totam Carcini Oesin ex hac proprietat esse appellatam. Nec ver illud Menandri, quod Graecis aliquando, ni fallor, in proverbiis fuit, ad nam, aut alteram fabulam pertinet, sed de omni poesis genere accipiendum est, in quam tum multa aenigmata inculcabantur. Idem Euripidem imitatus est, a quo sum pSit On-n Ulla Ut contemptionem mulierum, qua princeps fuit famOSUS, quamque in fabulis seXcenties Xpressit, in Seinela tali modo significavit: IZ χευ , et ior γυναῖκας ξειπεῖν κακον;

Allien. l. l. Et quod divitias inter mala habuit, Stob Serna. 233:

alterum, qui Phoeniss. 606 legitur, ubi Polynices: εἰοορ- δειλον δ' ὁ πλου et o και φιλοφυλον κακον. Quae ad verbum conspirant. am cum alii δεινον Iegant, Ges ne rus recte cripturam δειλον Carcino restituit, quae non modo id librorum in Phoenissis, aut auctoritate Scholiastae ad Aristoph. 1 ut 203, hanc coryphaei sententiam citantis, Sed ipso quoque comici Ioc confirmatur, apud quem divitiae similiter 1. 1 increpantur. Quae quanquam ita se habent, tamen studium imitandi huic ne nimis industrium tribuas. Nam ut

similis est item locus Bacchylidis Fragm. 4; sic verba ειλον ὀ πλουτος olim locum proverbi obtinuerunt. Apost VI, 2;

149쪽

Zenob. III, 35 Leut sch. ad Ze Ob. l. l. ut communem eΓ- monem potius, quam Versum Euripidi secutus videatur. Est denique fragmentum P. Harpocrat. 8. v. quod Valchen artu SDiatrib. I. I. cum Eurip. Bacch. 3l comparavit. Quae quidem, etiamsi nobis minus persuadentur, evincunt tamen id, quod upra contendimus, similitudinem quandam Euripidis a Carcino in fabulis esse Xpressam. Ex quo fortasse illa ver-8us particula, quam Stobaeus Sermon. XXIX habet, modo Euripidi vindicata est, modo Carcino, cum communis 88 et triuS-que Oetae.

Paullo liberio ei metrorum rhythmorumque ratio fuit. Nam caesurae, quae sit in quarto pede, quaeque rarior St, tria animadverti pecimina, ne commemorem alios versu8, qui ad aliam divisionem revocandi sunt: noλλο i γαρ ανθρωΠοιοι ταρJtακον κακων. και την μὲν - ναίοισι Σικελίαν παγοις. Unum habet Versum, post tertium pedem incisum: λέγουσι in stWρος Ποι ρρητον θρην. Saepe tribrachum admisit: βαθε ταν εις υλωνα περιδρο ito GTρατου. αοκεὶν μὲν θετ' Iν ευτυχε iis δ' ais ει θεους. εχων γα α/ιφω ταυτα ιακαριος IJια. UnUm exstat anaepaesti exemplum quod diversitate lectionis

ambiguum est: λυπει γαρ αυτ et O κτῆ/ι τους κεκτη ltενους.

liasta ad Aristoph. Ra . 6 memoriae Prodit: is δὲ in φαοι, δυο Ξενοκλεὶς , coci; αὐ ι γεγονolες. Et supra de uno diximus alter vero ex hac familia haud dubie oriundus fuit. Jam Fabricius hoc nomen et patri et silio Carcini fuisse polat Bibl. r. T. II. p. 326. Quod, si de juniore Carcino cogitavit, Mei nolito lubente Hist Crit. p. 16, facile concedimus.

150쪽

DE ISOCRATIS SCHOLA.

Itaque de poetis hactenus dictum est, qui eadem familia

Oriundi aut patrem, aut avum habuerunt, cujus illustrissimum eXemplum ob oculos sibi Osuerunt. Qui egregias animi dotes, quales vulgo in clarorum hominum prole reperiuntur, iisdem praeceptis atque in una institutione formati, in artis usum dirigerent tragicumque genus similiter excolerent necesse fuit. In quibus effloruit aliqua operiam similitudo ex vinculo an guinis. Et quoniam ipsi coryphaei familias reliquerunt, ea res tragoediam Graecorum et multis et magnis virtutibus auxit. His autem quanto specie similis, tanto dissimilis reapse vel schola, vel disciplina Isocratis fuit. In qua qui operam navarunt tragicae OeSi, nec anguini commianitate, neque usu Omesticae disciplinae inter se aut pare fuerunt, aut imiles, neque majorum gloria commoti atque incitati. In quibus, si qua sui similitudo, haec tali modo essecta est, ut Oratorias artes in poesin conserrent, qua habebant ab eodem magistro. Quae res tant mirabilior fuit, quanto longius cum ab omni poesi, tum a tragoedia recessit. nVenerat Primus Euripides, credo, tantum populo indulgens, actionum amantissimo, ut sermonibus tragoediarum et verba et locutiones adspergeret ex usu forensi petitas. Quem paullo Ost, amore litium in dies crescentescholisque rhetorum magis Vigentibus, alia hominum turba

consecuta est, qui vel judicia fingerent in sabulis, vel orationes

suis numeris absolutas copiose Xplicarent. Quare cum multi vel honoris, Vel quaestus avidi in scena elucere gestirent iique non praestanti ingenio, neque oratoriis laudibus conspicui es-Sent, confugerunt in rhetorum cholas, ut praesidia artesque sibi natura denegatas anciscerentur. Quin ipsi rhetores tragoediis componendis instituisse videntur discipulos, quo facilius hi grave ac magnificum dicendi genus addiscerent. Nam illum Ae8chinem, iratorem mobilissimum . histrionem fuisse dicunt,

라틴어 텍스트