Historia critica tragicorum graecorum

201쪽

censent Hermania ad h. I. Sed Ritterus Commentar ad Aristot Poet. p. 246, etsi totam excidii urbis Trojae historiam ab Agathone fabulae subjectam esse concedit, tamen dubitandum esse existimat, Dum ea 'Inio Περσις vocala sit, Propterea quod hoc Omen neque e hoc Aristotelis loco, neque alio indicio constot Caussam dubitationis ita explicat ibid. p. 2l4: se armen illud micum Arctini et eschis non tis ις 'Iλίου, sed Iλίου Περσις ocatur, eodemque modo tragoedia πρellanda erit, Si unquam eo situlo fragoedia exstitit ' Atque haec quidem iste

Sagaciter monet ac vere, ut Aristotele non tam nomen, Uam nrgumentum Pagoediae significasse videatur. Nam Graeci carmina, quibus excidium urbis decantabant, ita inscripserunt, Ut nomen Urbis collocarent ante Ocabulum, UO VeΓSionem, aut occupationem ejus consignabant ). Cujus su non Unum est

illud exemplum, quod Ritterus assert. ari modo tragoedia Phrynichi, quae excidium Mileti continebat, ODStanter Mιλνγτου Ἀλωσις, nec vero, inverso Verborum ordine, mo)οις ιλλyto Vocatur. Herod. VI, 20. Dionys. Longin deSub1. 22. Aelian Var. XIII, 7. Dithyrambus Stesichori quidam 'Iλίου Περσις dicitur. Similiter de imagine, quae lugubrem Trojae X itum repraesentabat, Petronius Satyr 89: Sedoideo, te totum in illa haerere fabula, quae Trojae halosin offendis Quotiescunque ero argumentum poemati Potiu8, quam nomen voluerunt ignis caro, non mutatis vocibus, ordinem inverte

1 Quae ratio adeo vulgaris fuit, ut duo nomina hoc modo collocala in unum vocabulum sensim Coirent, quod uno instructum BCCentia, alium declinationis modum admitteret. Ut p. Pausan X, 26, 241 Lου- περσιδι et then. lIl, p. 10 C. aut γλιουπερσιδος, aut γλιο rεροιδος Cri-hendum esse, obeckius Parerg. ad Phrynich. c. 3. f. 8 vidit Harpo-Cralio s. v. καθελων γλίου Περσει habet.

202쪽

cendium e turri Maecenatiana Pro ecfari laetusque ammae, ffebas, ulchritudine λωοιν Ilii in illo Suo Scenico habiti decanta-i,st.' Itaque Bitteria cum hunc lingitae Sum Oh8ervavisset, tragoediam apud Aristotele in eo Omine vocari negavit. Sed philosophus argumentum indicat quemadmodum et iste satetur. Nos autem X argument nomen 'Iλίου Περσις, quod Hermania celerisque placuit, eliciendum arbitramur. Quem enim tragoediae, qua fabulas, ad dirutionem Trojae pectantes, Uni Ver8a ab Agathone narratas concedit, titulum fuissu statuit PAut quare argumentum ejus, et non item nomen a carmine epico ductum esse Xistimat, quod Arctinus et Lesche scripserunt Philosophus enim, ut illos reprehendat, qui tragoedias ad similitudinem epicorum carminum componant, quemadmodum argumentum e Iliade in tragoediam cogendum non esse

censet ita Xemplum Agathonis adhibet, quippe qui Omnem rem epici carminis, quod 'Iλίου Περσις inscribebatur, tragoediae subjecerit. Et alii poetae tragici tragoedias eodem 1aOmine appellasso dicuntur. Nam ' λίου Πόροι Iophonti a Suida et Eudocia tribuitur v. supr. p. 6.), quanquam in teX tu hujus Villoisonius ' λιος Issos scripsit; Περσιν Πολυξἐν γνNicomachi Suida s. v. o Eudocia p. 310 memorant addimus denique tragoediam Cleophontis Iu ρσιν Vocatam, de qua Suida S. V. Ex quo cernitur, Agathonem, cum Ulti hoc argumentum tractavissent poetae, abori8totele, velut Xemplum, Dominatum esse. Sed nos infra cum argumentis, tum attonibus et certis et illustribus demonstrare conabiumΓ, hoc Praeceptum philosophi latius patuisse ad aliosque pertinui8Se Oetas, qui alia quoque argumenta e epicorum carminum fabulis Tepetere coeperant. Neque sententia Rit ter a et choro I r. r. . III p. 993 nuper probata est. νυσους ejus lutarchus Symp. III, 1 commemorat. - Fragmentum Thyestae apud Athenaeum ΙΙ. p. 28 D et Eustath ad Hom. Iliad. p. 292 invenimus. Locum Telephi Athenaeus . p. 554 D. Ilabet. Praeterea idem multis locis laudatur, cf. Athen. V.

203쪽

προσαγορευεGθαι, M oz Letorio Πυλαι τῆς Ελλαδος, tragicusne poeta, an ille geographus fuerit, de quo supra p. 142. diximus. Sed haec Antonin. ων εἰς αυτ. IV. . 8 ὁσην sχολίαν

κερδαίνει ὀ μὴ βλεπων τι ὁ πλησίον iπεν ἡ πραξεν ἡ διε

Haec est vulgata lectio. Sed Xylander nomen Agathonis

resciundum scribendumque κατα τον ' γαθωνα pro καeto τον ἀγαθον censuit, cum Ob Poeticam Verboriam indolem, tum ut D Omen 88et, quo articulia et o commode posset reserri. f. Xyland Annotat. p. 333. anc emendationem Galal erus probavit. Agathonem e Sychiil S. V. et sων laudat, Or-

rupto loco, quem alii aliter tentarunt. Sed non satis liquot, Verum esse, quod Or8on ad Euripid. Med. 39, 140 consol, duo versus in Phalarid. p. 7 huic tribui oportere. Nam si

rationem, quam hac in re sequitur, Omnino robarem US, Descirem, quot fragmenta eidem essent vindicanda. Nunc, omnibus reliquiis deincep eniam erat i8, XPOnemi S, quale poesis genus colui88 Videatur. Apparet igitur, si cuncta, quae huc pertinent, accuratius Xaminamus, in Agathone an tam indolem tantamque ingenii vim fuisse, ut si neque esse minaiis dissolutisque voluptatibus indulsisset et alia viXisset ae- late, praestantissimis fabularum virtutibus nobilissimos poetas Vel aequiparare, Vel vincere potuisset. Jam vero, cum mollis ac mollitiei vitae deditus esset cumque venustatem muliebrem moribus pariter atque Vestitu effingeret, non facere Oluit, quin tragoediam pariter molliorem tenerioremque redderet, quam ipsa hujus generis natura admittebat. Itaque sibi Venusto ait ac velut muliebri vestitu utendum, ut interna poetae Oesisque indoles cum externo habitu conveniat. Nam Propter nimia corporis ornamenta vituperatus in Thesmoph. 48 ait:

204쪽

Quemadmodum Superbum Vitae genu Secutus est, utque decu Sformae pluris, quam animae Virtutem aestimavit, ita oculis inres Xterna conjectis ac plane desiXis, cum vi tantum virium sibi reservavisset, ut posset interiorem rerum naturam intueri, cum multa in tragoediam Ornamenta, tum ea potissimum intulit, quae Xtrinsecus conquisita et adventicia viderentur, quaeque gravitatem et dignitatem ejus minuerent. Hoc enim fabulis magnum splendorem conciliandi studium tametsi haec disputatio Omnino declarabit, e illo Socratis Iepore, quem Upra attigimus, optime intelligi potest. Nam splendida sapientia, quam philosophia Conviv. p. 175 E. carpit, quamque magnam et splendidam et pulchram Agathoni osso contendit, in fabulis et scena comparuit. Cf. yden ham ad h. l. Hi autem vitiis in summam arti perniciem videtur hoc ampliorem locum dedisse, quo cupidius spectatoribus, aXiore mollioreque poesis genere praecipue deIectatis, obsecutus est. Quis enim idem poetae habet, apud Platonem et judicium et favorem publicum contemnenti ' Qui cum verecundiam simulet ac timorem quendam, qui obstet, quominus, Socrate praeSente ceteri8que audientibus, libere ingrediatur dicere, cumque philosophus de tanta ejus prudentia Propter virtutem magnumque animum dubitet, quem nuper in scena praestiterit, respondet quidem p. 94 B Ti δαί- ω Σωκρατες, τον 'Aγαθωνα φάναι, υδνηπου ιιε υτω θεατρου ιεset O 'ηγεῖ, Gτε καὶ ἀγνοεῖν, τινουν χοντι λίγοι ει προνες πολλων cpso νων φοβερωτεροι; Sed omnis illa, quae tum sequitur, rati Socrati magno argumento est, Agathonem haec apientissimo homini parum per-1 Sed nescio qui Gruppius Ariadn. p. 551 Scholiasiam censeat

notissimis verbis ἐπὶ γα μαλακία indolem poesis descripsisse, Cum ea Olius ad ingenium ac mores spectent. Sed idem haec disserit , , an ars

205쪽

suadere potuisse, qui non minus ostentationem hujus, quae in illis verbis conspicua est, carpens interrogat ibid. C: ους δε

πολλους υκ αν ἰορον sto, G τι ita ι αἰολοον ποιεiν. Quo quidem illam fiduciam ac securitatem multo magis e despicientia, quam contemplatione Scenici con8e88u exortam esse signiscat. Quapropter etsi cuncta, quae sub Euripidis aetatem in hac arte peccata fuisse videbimus, in hunc quoque concidant, copiose tamen singula Proprietate ita persequemur, ut caussas, quibus illae continentur, quod latius patent alibique satis expositae sunt, Silenti praetermittamus. In tribus igitur fabulis, quae Iibidinum et Iacrimarum plenae essent, id spectavisse videtur, ut eam animi commotionem, quam haec ars commovere debet, artim atrocitate rerum, quae agebantur, augeret, partim amoribUS repraesentandi variaret. Narrabant enim, Alcmaeonem matricidam, cum gravissimum Scelus expiare cuperet, et adulterium commisisse, cuni Callirrhoen, repudiata Alphesiboea in matrimonium duceret, et tantam relictae conjugis suscepisse iracundiam, ut haec ei mortem acceleraret. Sed gravius etiam Aeropae scelus fuit. Quae partim ob spurcum amorem, quo Thyestem, fratrem Uxoris, dilexit, partim mirabilem illum agnum, velut pignus imperii, Atre furata, cum justitiam e mundo tollere videretur, iram Jovis adeo suscitavit, ut, sive u Omnino, Seu caussam Atrei defensurus et cursum solis inhiberet et conversionem stellarum. Cf. elcher. r. r. T. I. p. 358. Addimus Telephum, qui, miserrime afflictus in Mysia, praeter jus fasque UXOrem duxit. Nec verisimile non est, poetam in amoribus, quos habebat ipsa materies, Xplicandis cupide versatum esse. Alterum est, quod Dii Excidio cunctas res, quae in epico carmine narratae erant, unius tragoediae finibus comprehendit. Huic igitur accidit, quod nostris hominibus saepenumero Suvenire OIet, qui animos egentium, aut Spectantium, cum rectis idoneisque artibus pellicere nequeant, multitudine rerum satiare conantur. Atque hoc ipsum Vulgus ubique terrarum expetit, ut, quia alii aliis rebus

tenentur aliique contemnunt, quod alii in deliciis ponunt, multa ΡΓOPonantur, e quibus unusquisque, quod ipsi placeat, deligere possit. Ut apposite Goethius, cum praesidem theatri haec loquentem introducit: Besonder aber Iassi genu geschebn;

206쪽

In qua, cum ceteri Oetae hunc morem ServaVi88ent, ut argumenta ex Vetusti tantum fabulis haurirent, hic et totum argumentum et Omina sinXit, quibus personae appellabantur. Neque olim hoc unicum hujus generis specimen X8titit; sed multa ejusmodi fabulae fuerunt, e quibus Aristoteles tragoediam Agathonis, tanquam insigne placidumque Xemplum delibat, e quo O8Sit Oguos ei, De talia quidem argumenta a tragoediis abhorrere. Sed non est duple hoc loco error praetereundus, unus e erenti Disputat de Scient. Rer Publ. Adm. Commerc. etc. T. III. . I. Sec t. 15: Rei erdictite tu

Gegens illiade, te ei den eueria, Leniat an Dictit ), alter'. Schleget ii, quod in Praelect de Art. et Liter. Scen T. II. p. 13. Agathonem et Primum hoc genus instituisse et plures fabulas hujusmodi condidisse et principem fuisse materiem non ex mythis hauriendi assumat. Miror, quod illa contenderit,

quae neque argumenti S, neque rationibus probantur. Sed cum primum fuisse censet gallionem, qui res, quae erant in fabulis, contem PS erit, egregie errat, Propterea quod multo ante

ipsum tam Phrynicho constat, quam Aeschylo placuisse, historicas res tragoedii eXOΓnare.

Sunt autem in oratione, quam Agathoni tribuit Plato, nonnulla, e quibus intelligitur, quam de Datura deorum iisque

rebus, quae in tabulis enarrantur, sententiam probaverit. Quae quidem gravi8Sima Sunt, Ut rati cogno8catur, qua rem aliter, atque in mythis narrata erat, compositam tragoediae Ubjeceris. Multi igitur Xstiterant, qui mythos, quia non e Veras, Vae antiquissimis temporibus vel fuissent, vel accidissent, sed Verisimiles, quemadmodum singantur oportet perhibere Viderentur, non temere comprobandos, sed in disputationem potius Vocando e 88 cen8erent, ut et verum a scio discernere et Ita

207쪽

probare, alia Xplodere pos8ent Nimirum in illis, sicut odia modo veritatem equitur, modo libere singendi studio indulget, ita non tam oculi atque auribus veterrimorum hominiam, quam ingenii poetarum plurima deberi voluerunt, qui haec in deorum honorem ibi excogitavissent. Hos enim lato in haedr. p. 229 D. eviter reprehendit, dum populari atque communi hominum opinioni sese obtemperare Potius, quam temeraritSconjecturi operam perdere asseverat. In horum igitur numero Agatho fuit. Nam adversus Phaedrum, qui , antiquissimis fabulis fretus cs Brandis Ilist Philos. . I. p. 62, Amorem primum deorum fuisse contendit, speciosis rationibus demon- Strat, eum contra natu minimum videri. Conviv. p. 195 B:

νεωτατον υ zo εινα θεων και εὶ νεον. Et dubitat, num inter deos olim acciderint, quae accidisse ferantur. Ibi d. p. 195 C:

εκεινοι ἀληθη λεγον. Nam Parte8, quae in Prima rerum descriptione, vel administratione mori vulgo concedantur, e- cessitatis fuisse videri In quo multum Plerosque interpretes movit, quod Hesiodum cum armenide temere conjungit, O denique loco poetas diversi generis, tanquam auctores fabularum, habet, cum alter quidem fabulas antiquitatis aut nihil, aut Parum immutata eXposuerit, alter ver philosophica de Perum Origine Iacita eaque mythico sermone Ornata in libro de physiologia, seu natura, Sext. Empir ad Mathem. VII, 1ll, eXplicaverit. Ηeyn ad Apollodor. p. 19. Praeprimis amsuspicio Astii displicol nullius ibri side 'Eaι3ιενίδης pro

Παριιενίδης inculcantis Prudentius alii egerunt, ut Sydentiam ius et chleior macherus, Ostentationem Oetae, quam Plato carpere voluerit, in hoc ipso apparere suspicantes. Sed non ita est. Nam Hesiodus tametsi narrationes de primordio Terum, quales in antiquissimis erant fabulis, animisque omnium insXae, Secutus est, tamen multa e philosophica rerum contemplatione habet, in quibus magis studium apientiae, quam religionis interpretationem mireris Goeti ling. Praefat. ad Hesiod P. XXIII. Quas quidem res utrum ip8 Prim V in Venerit, an aliunde cognita congesserit, ii dicere non attinet. 11 l

208쪽

Hanc autem operis rationem non ignoravit Herodotus II, 3, cum deos Graecis ab Homer atque Hesiodo inventos esse contenderit. Nimirum in notionibus coelestium multa inesse vidit, quae a nobilissimis poetis ad persectionem artis inventa

essent, in hoc nobiscum cinaSentiens, esse nonnulla, quae Hesiodus aliter accepisse, aliter memoriae reddidisse videretur. Nec vero indicia quaedam sapientiae, seu philosophiae antiquos hominus plane latuerunt. Nam Aristoteles quoqiae, acuti88imus rerum judeX, Hesiodum modo cum Empedocle, modo cum

Parmenide, modo cum Hermotimo Metaph. p. 13, 24, 3 ed. Bra Dd. Ph. IV, 1 laudat. Et Diogenes Laertius de oesi Parmenidis IX, 3, 3 -- αυτος δὲ διὰ Οιχ ιιάτων φιλο0οφεῖ, καθα Περ HGίοδος τε και αενοφάν)ης και 'E3ιπεδοκλῆς. Quodsi

igitur lato ineptam eam auctorum copulationem habilisset eaque superbum ac temerarium poetam irrideri voluisset, non modo Diogenes, aut auctor, quem hac in re equitur, Sed Aristoteles etiam ejusdem temeritatis esset vel inscitiae insimulandus. Inde sequitur et Hesiodum et ceteros Oeta8, qui Hesiodi similes fuerunt, res, quascumque exornarunt CarmiuibuS,

ex inveteratis fixisque hominum opinionibus, quae religiose colendae 88ent, Agathoni uequaquam sumpsisse visos, sed ipsos per se in Xisse et instituisse, ut, quantum illis licuisset, tantum sibi quoque licere ratus, in fabulis mutaret, quae vel rationi-hus menti repugnarent, Vel cum fabularum compositione minus commode conciliari posse viderentur. Quaeritur igitur, quam amplum huic mutandi, vel liberius ingendi licentiae locum dederit. Est unum hujus rei exemplum apud Athenaeum

larunt. Itaque duplici modo nomen Curetum derivarunt, cum alii eam gentem a capillis, quo prima re8ecuisset, alii a mu-

209쪽

liebri ornatu ac puellarum similitudine nomina lana 88 cenSerent. Nam Archemachus p. Strabon. , , rerum Euboicarum scriptor, Curetes, Chalcidem tenentes, cum de agris alantiis hellum gererent, ab hostibus, qui crines eorum arripite

vel mutavisse, vel conjunxisse videatur. Qui ut aliquam Procorum, quales thim erant, imaginem singeret mollissimam, Utrumque interpretationis genias, cum alterutrum sequi deberet, artificiose in fabulam contulit, Curetesque, cum filiam Pronactis Peterent, et alio Vestium Ornatu et exquisito capillorum Ornamento utentes, tum, ubi repudiationem mulieris acceperunt, crines in summa moestitia secit resecantes. In quo quot quantaque audacia res novavit Nimirum nutritos capillos, quos, tanquam egregium belli decus, antiquissimi Graeci omnino aluerant, Wolf. Praelect in Hom. Ιl. T. II. p. 4 Curetes Pro indicio luxuriae, κο/ιας κειρα t/εσθα ιαρτυθας θυτῆς, habuerunt, propterea quod Athenienses post, ubi Omam re8ecare Non Sile Verunt, promissos crinec hominum duxuriantium atque Sin ostentantium isse mensebant. Nam trepsiades quidem, ubi de luxuria filii queritur in lib. 14:

210쪽

Quam rem, cum vi potesta8qU Vocabuli, os αν, qualis apud Aristophanem multifariam occurrit, ut V. 282. Nub. 45.

PIur. 70, 72. Vesp. 1308, tum Scholiasta Aristoph. ad Eq.

sunt, relata judicari fecit Severa quidem Archomachi ademque ferocissimo Curetum populo digna narrati fuit, cum propter ipsum belli usum dicantur capillo resecuisse. Multo Ollius, quod Agatho singit. Nam Curetes propter repulsam mulierculae in maximos luctus incidunt abjiciuntque longos capillos, Wytten bach ad lat Phaed. p. 235, quos antiquissimi milites insigne decus habuerant. Verum imaginem delicati proci ita perfecit, Omnibusque lineis absolvit. Itaque in personis imaginem Atheniensium, quale tum erant, magnamque mollitiem ingenii ac morum Xpressit, quam et ip8 plurimi faciebat et pectatores cupide Xpetebant ). Nihilominus ostendit quendam amorem publicae libertatis, bonaque Vitae praecepta fragmentis commendavit, quae mobi8 Servata sunt Est inim levo illius indicium apud Aristoph. Tlies in Oph. 01, qui hunc talia canentem in scenam inducit:

ἱεραν χθονίαις δεξα/ιεναι λα/ιπάδα κουραι ξυν ἐλευθερα Πατριδι χορευσασθαι βοάν. Quanquam vix illud ex his videtur colligi posse, quod Gruppius Ariad. p. 746 essecit, tragoedias ejus in laudibus liberta

In sententiis habuit aliquam Euripidis similitudinem, propterea quod eas non ita proposuit, quemadmodum X communi vitae usu hauriri proverbiisque commendari coeptae erant, edi Inter animi perturbationes, vel assectus, quos recentiore Poetae movere ludebant, insignem locum habuit miratio. Quam cum vellent ex Citare, res ita instituerunt, ut multa praeter verisimilitudinem atque exspectationem omnium acciderent. Quod haud dubie gallio consectatus est; iam p. Aristol. Rhel. l, 24 docet:

In quo potuit Euripidem imitari. Vide ejus Alcest. 1170, Androm. 126l, Bacch. 34l Helen. 1690 Med. 1406.

라틴어 텍스트