장음표시 사용
21쪽
DE DISTINCTIONE OPERUM2 isericordia, ex ense p. . q. a
Impotentiae corporis,ut est instrumentum animς. quam miseriam inducit carcer, o captiuito, eamdemq. subleuat redemptio captiuorum. Humorum intemperie ac discordia, ex qua oritur Aritudo νnde est inuisere Urmos.
est fames,qus est appetitus utriusq. scirporis raa tione Eleemos na est opus Misericor diae. Misericordia vero
Causarum. stantis, oritur expugna.
Frigidi ct humidi unde est sitis utriuse
Ignominios nuditas, quam consecutus en homo ex originali peccato,binc est vestire
Uflictio ex imbrIum impetu, astu, ac csli, iniuriss-τnde extitit hospitium. Vnionis eum anima,ex qua oritur dissoluti quam miseriam subleuatse
ius miseris sunt ratioe facultatis . Osrtu --τnde en
Ignoratio quam tollit doctrina .l verplexitas, in rebus agendis dubitatio,quam adimit consilium.
Nos remissionet iniuriarum. Humanis , mi cum es t Alium- correm k ptione.
22쪽
DE DISTINCTIONE OPERUM2 isericor Hae, ex eodem Alen se ibidem expressa.
ris qus est. I Vegetatricis,qus splici alimentot
II Sensitivae, sicq. indiget mo tegentibus ac protegenti bra qus sunt. cibi; νnde est pascere esurientes. Potus unde es dare potu sitientibus. Immediata,vtvenes unde en vestire
nudos. Umentium, ut domus ad arcendas murira esli-
Ῥnde est hospitium peregrinorum. Mediata III potionalis tuosecun Animi cu ius miseria oritar exscultate. Apprehensitu In qua consideratur ignoratio eoru qηssunt Mortuorum quorum sunt sepulchra unde est sepultura. Sanitatem in se ct insuis partibus, cuius defectus vocatur infirmitas unde essagros inuisere. Libertatem ratione alterius, cui contraria captiuitas est, quam iuuat redoptio captiuorum. In nostra potesate unde extitit consiliv. Quibusdam utili unde nata est doctrina eorum prcsertim,quae necessaria sunt adsalutem. Nos unde extitits remissio iniuriatu. Humanitus cu quis
sit tu i Alios unde corruptio. Motiua quae sculps cui me est circa ma i demur lo D nitus unde oratio. l Poene, cui subueni Verbo unde consolatio.
Facto Nnde ferre aliorum defectus scil
24쪽
DISCEDITE /ME MALEDICTI IN IOΝEM AETERNUMQVI
REDIME CAPTIVOS PASCE ESURIENTES VISITA INFIRΜ OS DA POTUM SITIENTIBUS
SEPELI MORTUOS COLLIGE HOSPITES
25쪽
V o u 1 A M de operibus misericordiae C A R 1 s Y v s requisiturus est in extremo iudicio rationem, operςprecium me facturum arbitror, si antequam eorum explicationem si gillatim aggredior, ex sacra scriptura, ac sanctorum Patrumonumentis eius diei quasi imaginem quandam ante oculos proponam : deinde vero cur eo tempore potissimum de iis postulaturus sit rationes aliquot in medium afferam. Praeconcepta enim fide, quae Christianorum animis perpetuo debet inhaerere, ac salutari incusso terrore eius tam tremendi iudicij, fiet, ut accendamur magis ad ea opera,quae nos tunc temporis egisse maxime optaremus.
In primis igitur de iudicio futuro extat testimonium Enoch viri sanctissimi, qui antiquissimis illis teporibus e terris ad beatas Paradisi sedes raptus est. Ecce, inquit, venit Dominus in sanctis millibus suis facere iudicium contra omnes, & arguere omnes impios de omnibus operibus impietatis eorum,quibus impie egerunt,& de omnibus duris, quae locuti sunt contra eum peccatores impij. Et Esaias Deu quasi virum armatu expressit. Indutus est iustitia ut lorica, & galea salutis in capite eius: indutus est vestimentis ultionis, & opertus est quasi pallio geli. sicut ad vindictam quasi ad retributionem indignationis hostibus suis,& vicissitudinem inimicis suis. Quod ipsum indicauit Salomon cum diceret. Accipiet armaturam zelus illius, &armabit creaturam ad ultionem inimicorum. Induet pro thorace iustitia,& accipiet pro galea iudicium certum. sum et scutum inexpugnabile,aequitatem. Acuet autem diram iram in lanceam, & pugnabit cum illo Orbis terrarum contra in sensatos. Ibunt directe emissiones fulgurum,& tamquam a bene curuato arcu nubium eXtCrminabuntur,& ad certum locum insiliet. Et a petrosa ira plenae mittentur gradines, excandescet in illos aqua maris, & flumina concurrent duriter. Contra illos stabit spiritus virtutis,& tanquam turbo venti diuidet i Ilos:&ad eremum perducent om nem terram iniquitatis illo una,& malignitas euertet sedes potentium . Sunt huius generis plane inscripturis sacris infinita testimonia, quae si intentis animis aliquan do contemplaremur, ea subiret salutaris cogitatio,operandum esse bonum dum te pus habem ilS.
Hanc cogitationem habuisse legimus Patres sanctissimos Ecclesis nostr ,quibus
cum tamen nunquam desisterent a piis operibus semper in auribus insonare vide batur ea tuba: Surgite mortui, venite ad iudicium. Sed inter omnes satis fuerit mihi referre quar lsidorus P clisiota eruditissimus Pater ante annos prope mille & ducentos de iudicio futuro graece scribebat: In altero,inquit sarculo pronunciabitur a ludice incorrupto in illo horribili tribunali sententia, cum clamabunt esurientes. Nos quidem ne l. cibos ad necessitatem naturae accepimus ab his,qui in deliciis, &opum copia maxima,omnia in splendidos ac sumptuosos usiis consumpserunt. Nudi dicent duriores ii ac difficiliores ipsa hyeme fuerunt: aegroti asserent eos de aegri tudine Epist. eatho
26쪽
tudine ipsa grauiores fuisse.Tum ipsi pupilli nullum patrociniti se retulisse : viduarco solationem nullam accepisse: carceribus detenti nec lacrymam quidem in eoru oculisse vidisse obiicient: calamitosi non porrectam ab ijs suisse manum subleuationis,& ut paucis multa complectar,cum omnes clamauerint,quid existimas faeturum esse iudicem incorruptum An non grauiter puniet quena nec honor secit meliorem Omnibus sane liquet ita fore. Si quis vero n5 credit, pronunciationem sententiae in Evangelio legere potest: Diuidet,inquit, eum, & partem eius cum in fide libus ponet. Haec ille. Ac quoniam nos vir sanctissimus admonet, proponendum est id quod Euangelistς de extremo die,quo Custis rus de vivis, ac mortuis iudicaturus est, exposuerui. Scribunt igitur cum ille in m a testate sua venerit futurum , ut omnes angeli circa maiestatis suae solium astent:tum vero secreturum gentes Oinnes,quae in conspectu ipsius venturae sunt,non secus ac pastor oves abiicedis secernere cosueuit; ita tamevtoties ad dexteram, hoedi ad sinistram collocetur. Deinde dicet ijs,qui ad dextera stabunt.Venite benedicti Patris mei,possidete regnum,quod vobis ab orbe condito paratum est.Cuius rei hanc causam afferet, quod esurienti sibi cibum, sitieti potum
praebuerant: peregrintim domi receperan triaudo vestes dederant: aegrotum inuiserent,ad se in carcere constitutum venerint. ljs autem qui ad sinistram erunt imperabit ut procul abse discedant,atq. in ignem aeternum abeant, qui supplicij causa ipsis malisq. angelis est constitutus. Idq. paribus de causis, quod esurietem, ac sitientem
solari neglexerint,peregrino repulsam dederint: nudum non operuerint: aegrotu&in carcerem coniectum non visitauerint. Quam orationem cum ille habuerit, malos ad supplicium aeternum amandabit,bonos vero in vitam aeternam admittet. Qua specie ac forma diuini iudicii Custis To teste ac Doctore proposita,alterum caput explicem us oportet,quod hoc consequebatur: Quamobrem CR RisTus in eo
die extremi iudicii maxime de operibus his misericordiae rationem qu siturus sitὸ Quae quidem dubitatio a nobis de operibus misericordiae disserentibus nullo modo debuit silentio prς teriri. Ei vero multis modis responderi potest. Nam primum cum duo sint Custi seti in mundum aduentus, primus in humilitate ad eum saluandum,secundus in maiestate ad iudicandum . qui in priori ad uetu eunon cognouerui, merito in secundo ab eodem audire merebuntur,nescio vos Venit autem CH R i s et v s ad nos in carne propria,qtiam assiimpsit factus homo; sed S idem in pauperibus nobiscum semper adest Scriptum est enim: Quodcunq. uni ex minimis meis secistis,mihi fecistis. Dicet igitur in iudicio,cum ego venissem ad vos in humilitate & paupertate,&esurirem,cibum denegastis. Nunc a me in gloria &maiestate constituto misericordiam imploratis.Certe si gratiam primi aduentus norecepistis,nec gratia secundi aduentus digni estis: Ite maledicti in ignem aeternum. Tunc ego iudicandus eram a vobismunc ego iudico vos.Tunc contempsistis me in humilitate positum: nuc in potestate cognoscite. Id illud est, quod Pilato coram Iudaeis cum accusaretur dixit: Amodo videbitis filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei,& venientem in nubibus csti. Secundo Dici potest,quod ad maiorem terrore & seueritatem illius iudicii ostedendam fit mentio tantum de omissis operibus misericordis. Nam si de prstermis sis rationem CR R I sΥ vs est exacturus, quato magis de perperam actisλSi damnabit eum qui no dederit eleemosynam de substantia sua , quanto magi, arguet eum qui aliena rapuerit Huc illa spectant. Omnis ergo arbor non faciens fructum bonum excidetur,&in ignem mittetur. Si qui non facit fructum bonum est in ignem mittendus,quid fiet de eo, qui malum fructum egerit λ Atq. ut costaret omnibus quina essent hi fructus boni,statim subdit Euagelium de operibus misericordis. Cli enim interrogaretur Ioannes. id faciemus puta ne in ignem mittamur Qui habet, inquit duas tunicas,det non habenti;&qui habet escas, similiter faciat. Hucetia pertinet
27쪽
tinet parabola deseruo pigro,qui eo tantum damnatus est, quia talentum abscondit,nec fuerat OperatuS.
Tertio ideo sit commemoratio operum misericordiae, quia iudex in serenda senteti adhinae itismodi operii omissionem obi jcit, par pari reddere videtur. Qui enim misericordiam alteri non eXhibuit, nec ipse quidem misericordia dignus est:praesertim eo tempore,quo omnes maXime misericordia indigebimus. Qui autem eam postulare poterita Domino,qui eandem coseruis ac fratribus suis denegauitZ Ideo apud Iacobum habetur: Iudicium sine misericordia his qui non fecerint misericordiam. Et Cust 1 sTus: Beati misericordes, qlloniam ipsi misericordiam cosequentur. Ad quod intelligendum illa a C u κ 1 s Υ o in medium adducta est parabola de seruo
nequam. Subducturus rationes reX ille cum seruis suis, unum inter ceteros repe 'risse dicitur,qui debebat illi decem millia talenta; ac cum unde satisfaceret non haberet,mandauit sui ac totius familiae pretio satis fieri. Quibus ille auditis ad reges pedes prouolutus,ita eum obsecrabat, se si patientiam haberet, omnia redditurum.
Misertus Dominus serui illius & eum & debitum ei omne dimisit: qui paulo post
egressus,cum in conseruum incidisset,qui ei denarios centum debebat, ita homine aggressus est, ut faucibus copressis excI amaret ut redderet quod debebat. Ille uero ad eius sese pedes abij ciens,sic orabat conseruum suum,Patientiam habe in me,& omnia reddam tibi. At conseruiis beneficii paulo ante accepti immemor,hominem in carcerem conij cit quoad plane satisfaceret . quod cum coserui ceteri obseruassent, re tota ad Dominum delata, seruus ille nequam,cui omne debitum dimissum fuerat in ergastulti coniectus est,donec redderet uniuersum debitum. Sic sane CHR I s Tu sfacturus est,ut qui misericordiam non exercuerint,nec eandem habere mereantur. Quarto dicerem ideo horum operum praecipue CAR 1s Tvla in Evangelio meminisse,quod visibilia magis S apparentia,& ad usum vitae communis pertinentia videantur . Namq.eXactionem ceterorum operum futuram quis dubitet,cum dicat Propheta: Scrutabor Hierusalem in lucernaλ& alibi Hudicio contedam vobiscum,& cum filiis vestris disceptabo.Et cuncta quae fiunt adducet Dominus in iudicium pro omni errato.&illud:Ecce Dominus egredietur de loco suo, ut visitet iniquitatem habitatoris terrae. & alibi: Ego opera eorum & cogitationes eorum venio Vt congregem cum Omnibus gentibus.Non igitur deerit ceterorum iudicium & quidem acre, cum iudicis sit singulas cauis rationes perpendere. Sed quoniam hec oculis patent,& nemo non videt,ideo ea proponit expendenda,ut ne rudiores quidem
excusari possint, & qui solum quae ante pedes sunt, spectare solent. Quinto sunt quaedam quae a n obis facta CH si1 sτ v s sibi ipsi imputat, eaq. ita accipit quasi sibimet fierent: cuius generis sunt hςc opera misericordis, de quibus ait: Quod uni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Alia vero n5 item, ut si quis se voluptatum illecebris dederit,uel in diuinum nomen sit imprecatus, S alia generis eiusdem, vel etiam grauiora commiserit. Fit igitur mentio in iudicio de his potissi
inum operibus,quq Custis Tus in seipso accipit,cum ad ostendendam ingratitudinem,& demeritum reproborum,tum ad gaudium electorii. In reprobos nimirum ita inuehitur , quia si illi CAR1stula noridunt reueriti, ipsum q. iudicem Offendere quae erit tunc temporis ipsorum perturbatio Θ Contra vero Cui 1 sΥ vs electis dicet: Venite benedicti, accipite regnum eiusmodi, cuius non erit finis. Quibus gaudiis exultabunt tunc sancti in conspectu omnium angelorum,cum CH R IS Tu sita eoru
opus extollet commendatione sua, quasi ipse in pauperum forma illud ipsum acceperit.
Sexto in hunc modii hic locus explicari potest, ut illa operum adnumeratio non sit tantum operum inquisitio, sed exprobratio quaedam in reprobos,& collaudatio quae de electis habeatur,quasi Custis ius diceret: vos me contempsistis in meis membris,ego nescio vos. ille petat misericordiam,qui eam fecerit, non qui videns pati perem
28쪽
perem clauserit viscera sua. Ego esurivi & non dedistis mihi manducare. Ego qui panem de caelo vobis dedi quasi pluviam; qui campos irrigo imbribus, ac naturam uniuersam & fabricatus sum &conseruo.Vos autem rependere mihi quoniam poteratis grati animi significationem, renuistisdie in aeterna supplicia. Septimo aequissimum videtur,ut principes per leges quas stat Herut iudicent, ita, Cust 1 frus cum legem quae in charitate fundata est in mundum attulisset,per eandeiudicaret, sic Paulus: Qui diligit proximum,uniuersam legem impleuit. Cum igiatur haec sint opera charitatis,de his merito ad tribunal iudicij sui rationem exiget. Quod si aliquis dicat. Non ne satis erat requirere, utrum charitatem habuerimusλHuic petitioni facile est resposum: quoniam si de sola charitate meminisset & non de operibus,plurimi fuissent decepti,qui se in charitate esse putassent.licet no exercerent opera misericordiae. Admonet igitur CAR1sTus nos signum charitatis habi turos si opera adhibuerimus. Scriptum est etiam: Ex operibus eorum cognoscetis eos;&,ut inquit Gregorius, Argumentum dilectionis exhibitio est operis. Octauo& vltimo, solius misericordiae C ARi saeus meminit in extremo iudiccio,vi hunc etiam quorundam sensum afferamus, quia cum nemo ascendat in caelunisi qui descendit de caelo, charitas Cu R 1 ST uM ad nos de caelo deduxit, eadem igitur nos in cflum reducere debet.Nam quare de caelo Dei filius descendit, nisi ut anima nostram esurientem cibaret corporis sui sacramento, eamdemq. sitientem caelestis doctrinae fluentis expleret Venit ad nos, ut nudam animam nuptiali gratiae veste induerei,de qua Paulus: Induimini Dominum Iesum CHRIs TvM.Venit ut vinctos e carcere deduceret,& e potestate tenebrarii. Venit nos hospes inuisens, ut qui eum
non receperunt exciperet in gloriam suam. enit ut morbis grauissimis affectos sanaret. Venit tandem,ut sibi consepeliremur in baptismo, ut ait Apostolus: ς si facturus de caelo ad terram descendit, eadem agat oportet qui e terris ad caelum cupit ascendere.Serendum hic est enim, quod illic metamus.Illic, ut ait Esaias,Non esurient nec sitient amplius; laetabimur enim cum apparuerit gloria eius. Illic quod se. minatum est in ignobilitate,induet gloria. Illic finis erit & peregrinationis Baruch dicente: O Israel,quam magna est domus Dei ,& ingἔs locus habitationis et iis. Illic soluet filia Sion iugum & vincula colli sui. Illic qui sanat omnes infirmitates nostras absterget omnem lachrymam ab oculis eorum.Illic deniq. ut ait Esaias,Praeciapitabit Deus mortem in sempiternum, cuius excusta timore regnabitur in seculas culorum.
Quae cum ita sint, Christiani hominis erit, quae fide conceperit operibus exequi .ut quae ille prsmia pollicitus est,c6sequatur. Fides enim, ut inquit D. Iacobus, sine operibus mortua est. De quibus,propositis prius quibusdam de extremo
iudicio sententiis, explicationes singulas sub ij ciemus, ut ex ipsis viri pij ac religiosi partim figurarum descriptione, partim sententiarum copia & grauitate, tum fructum,tum voluptatem capiant.
29쪽
Reuelabunt caeli iniquitatem eius, N: terra consurget aduersus eum: apertum erit germen domus illius, detrahetur in die furoris Dei. Cum vix paruam stillam sermoni b. eius audierimus, quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueriὶ Quid enim faciam cum surrexerit ad iudicandum Deus;& cum quaesierit, quid respondebo illi 3 Cum accepero tempus, ego iustitias iudicabo. Viri mali non cogitant iudicium. Cuncta quae fiunt, adducet Deus in iudicium pro omni errato, siue bonum, siue malum sit Quid facietis in die visitationis & calamitatis de longe venientis Θ Ad cuius confugietis auxiliumὶ& ubi derclinquetis gloriam vestram ΘVlulate, quia prope est dies Domini,quia vastitas a Domino veniet:propter hoc omnes manus dissoluentur, &omne cor hominis contabe-icet,& conteretur.
Ecce dies Domini veniet crudelis, d indignationis plenus , & irae, fu
Ecce enim Dominus egredietur de loco suo,ut visitet iniquitatem habi
Sicut enim in monte diuisionum stabit Dominus, sic in valle, quae est
in Gabaon irascetur. Ego autem opera eorum,& cogitationes eorum Venio Vt congregem cuomnibus gentibus &linguis:& venient & videbunt gloriam meam. Nunc finis luper te, immittam furorem meum in te,&iudicabo te iuxta Vias tuaS,&POnam contra te omnes abominationes ruas. Et recordabimini ibi viarum vest rarum,S omnium laeterum vestroru,
quibus polluti estis in eis,& displicebitis vobis in conspectu vestro in omnibus malitiis vestris quas fecistis.
30쪽
ibidem. Sopho. Malac.3. Mesacb. q. ibidem. Matib. S.
Iudicium sedit,c libri aperti sunt. Quia venit dies Domini, quia prope est dies tenebrarum & caliginis, dies nubis & turbinis. Congregabo omnes gentes,& deducam eas in vallem Iosaphat, disceptabo cum eis ibi super populo m eo. Consurgant& ascendant gentes in vallem Iosaphat, quia ibi sedebo ut
iudicem omnes gentes in circuitu.
Vae desiderantibus diem Domini, ad quid eam vobisὶDies Domini ista
tenebrae,& non lux. Audiant montes iudicium Domini,& fortia fundamenta terrae: quia iudicium Domini cum populo suo,&cum Israel diiudicabitur. Congregans congregabo omnia a facie terrae, dicit Dominus. Iuxta est dies Domini magnus, iuxta est & velox nimis: vox diei Domini amara, tribulabitur ibi fortis. dies irae, dies illa,dies tribulationis,& angustiae,dies calamitatis & miseriae, dies tenebrarum & caliginis, dies nebulae & turbinis. Mane mane iudicium suum dabit in lucem,& non abscondetur -Quapropter expecta me, dicit Dominus, in die Resurrectionis meae in futurum,quia iudicium meum, ut congregem gentes, i colligam regna, & effundam super eos indignationem meam, omnem iram furoris mei. In igne enim zeli mei devorabitur omnis terra. Et quis poterit cogitare diem aduentus eiusὶ&quis stabit ad videndum eum Et accedam ad vos in iudicio, & ero testis velox maleficis, adulteris, deperiuris,m qui calumniantur mercedem mercenaraj:S humili ant viduas & pupillos,& opprimunt peregrinum, nec timue
Ecce enim dies veniet succensa quasi caminus,& erunt omnes superbi.& omnes facientes impietatem stipula, de inflammabit eos dies ve
Ecce ego mittam Vobis Heliam prophetam antequam veniat dies Do mini magnus &hortabilis & conuertet cor Patrum ad filios,& cor filiarum ad P tros eorum, neforte Veniam percutiam terram anathemate.
Cuius ventilabrum in manu sua, & permundabit aream suam, &congregabit triticum in horreum suum, paleas autem comburet igni inextinguibili. Sicut ergo colligunt Zizania igni comburuntur,sic erit in consummatione taculi. Mittet filius hominis angelos suos & colligent de regno eius omnia scandala, &eos qui faciunt iniquitatem,& mittent eos in caminum ignis. ibi erit fletus & stridor dentium. Tunc iusti sulgebunt