장음표시 사용
131쪽
De Principiis in demonstrationibus Philiis.
oc opus, hic labor est, quid enim demonstrari possit sine principiis 3 at priscipia Physica ita sunt incerta & obscura ut vix , quoquam disce nantiir: lila modum tradimus quo discemi& firmari possint.
De Antiquu Principiis musicis.
I. CVnt aliqua Principia,vel Axiomata Phrsica, quae videntur esse examionanda,Vt appareat quid veri, quid falsi habeant; nam a plerisque conceduntur, ab aliis negantur, a sanioribus distinguuntur;celebriora tantum se- 'ligemus,ex quibus facile colligi possit quid de aliis dicendum sit. II. Primo loco occurri t illud; Quidquid motietur ab alio moetur; Primo, videtur elle salsum, quia animal seipium mouet, quod etiam fatetur Aristoteles. Secundo, Quia grauia deorsum seipsa mouent 3 quippe tam est certum motum deorsum a corpore graui, quam calorem ab igne produci. Tertio,Cut Angelus seipsum non moueat igitur ut verum sit debet iuxta hunc sensem usurpari, ut vel dicatur produci ab alio quidquid producitur, vel moueri ab 'impetu quidquid mouetur ; vel ab alio moueri mediate saltem, vel omnem motum distingui a mobili. III. Secundo, Succedit i stilud, md 'iam nuri moueι. in tempore, hoc etiam a multis negatum est, qui exiitimant tempus tantum constare instantibus,unde ut ab omnibus recipiatur ta intelligendum est,ut omni motu dato possit dari tardior, quia omni duratione quantumuis indiuisibili, secundumentitatem potest dari imperfectior, &omni spatio acquisito per motum potest dari aliud de priori mage participans , Huc ,euoca alia Axiomata Ariastotelica,quae habes etiam apud Proclum in Elementis Physicis,v. g. indiuisi- bile non posse moueri; nullum esse initium motus,&c. I V. Tertio, Sequitur illud, Irim non agii in seipsim , quod falsum esse videtur,quia reuera graue seipsum mouet; Adde omnes actiones immanentes ; igitur intelligi debet de iis accidentibus quae in proprium subjectum non, agunt,talis est caloraux,frigus,&c.immo forte aliquis diceret nullum accidens naturale in proprium subnisum agere, in ratione causae essicientis, quod aliquando examinabimus. V. Quarto, Addetur illud, quod etiam a nonnuIlis negatur,quia lux illuminat corpus illuminatum, impetus auget alium im-
Petrum ; igitur verum esse constat de calorς α frigore , quia calidum 'x s.
132쪽
v.g.non agit in calidum ut quinque,de aliis silo loco examinabimus. Quintδ, Sequitur aliud, omnis actis es a proponione maioris quod a quibusdam negatur in aliquo sentu, in hoc tamen verum elle contendo duabus qualitatibus ei uidem speciei quae duobus subiectis insulit , illam tantum agere q ue est in rei sectiori gradu,ut luo loco probabimus. VII. Sexto, Succedit aliud tritum simul & celebre, scilicet, Modin Qerandi motam essendi, quod ut verum sit ita debet accipi,ut res tantiam fid agat, eoque modo quo a natura instituta est, ut sit, v. g. cum gnima rationalis producatur ut forma , id est, ut sit principium activum actionum vi lium in decisa & disposita materia, certe cum in suo esse, producique depe deri ab organo,non quidem ut a subjecto,sed ut a fine,dependet etiam in suis operationius ab eodem organo ; de quo alias. VIII. Septimo, accedit etiam aliud commune, scilicet,Non dinur actio distos qua non adfundatur per mediam, quod ut verum sit debet intellisi de actione totali, seu communi omnium partium causae. IX. Octavo, Succedit istud, Onnie Agens ad extra etis in orbem quod raritum de calore, Sc lumine intelligi debet, non tamen de impetu,&c. X. Nonδ, Aliud et it, Actio dirinditur per medium uniformiter, dissorm teri in luce de calore tantum locum habet. X I. Decimo. Agens agit ut passumsibi reddat simile, in causis univocis tantlim lociam habet. XII. Vndecimδ, Denique ultimum erit , Ex duobus emi ι complet Aeperacridens,id est, completis&disp ratis, ut ex homine &equo, sed de his sati S.
De diuerso genere Principioram Ptisic rum.
opositionum, axiomatum. Definitiones Physicae adeo sunt necellariae, ut sine illis nihil prorsus demonstrari possit; suppositiones , vel hypotheses definitionibus accedere debent, & his axiomata, de quibus seorsim agen-' dum est.
II. Definitio Physica maximam difficultatem non habet; cum enim nihil ponat in re, nemo est meo saltem iudicio, qui eam probare recuset; quippe per definitionem Physicam non contendo probari dari, vel esse in rerum natura ipsum definitum sed ex hypothesi quod sit,iale elle: nec est quod aliqui tantopere laborent circa definitiones , quae sane maximi sunt momenti, sed ausim dicere nullius difficultatis, quod Mathesis abunde docebit. III. Itaque Definitiones Physicae, sunt vel subiecti,vel praedicati.seu a tributi ; attributi nomine affectionem illam intelliste quae subjecto Physico, id est,enti corporeo inelia demonstratur; Porrd subjectum, vel est substantia corporea, vel accidens corporeum , illa vel est corpus, id est, per se impen trabilis,
133쪽
trabilis,eorpus enim voco substat uia per se necessario lin penetrinilem, id est,
existiti iram impenetrabilitatis, siue detur luiiusmodi, siue non, nec enim exi stetiriam definiti asserit definitio ; vel est substantia cum corpore necessarib conjuncta ; v. g. Ima materialis quae facit c definitur , principium activum operationum compositi, id est, si est talis est, nec enim potest euinci nisi hoe munere principit acti ut 'defungatur. I V. M vero est accidens,vel est impetus, vel lumen, vel color, vel sti-gus,&c. atque ita definiri debet per suum usiim,vel finem intrinsecum,vel e L
sectum formalem secundarium, hoc est per id ipsum quod praestat in subjecto;
v g. impetus s est, qualitas motiva est,teu praestans, vel exigens motum sui subjecti; calor si est, est qualitas rarefactiva,frigus condensativa, lumen , visibilis; quis enim hoc neget nec enim assero dari huiusmodi qualitates, dum illas definio, sed tales elle ex suppostione quod sint, hoc est inde tantum adis strui polle, ut scilicet eo munere defungantur. V. Si vero Motus est definiendus,nihil aliud intelligo nisi fluxum continuum in loco, id est, continuam mutationem loci, nam omittendae sunt lites illae omnes, ait se ilicci motus distingtiatur a n.obili, ex quibus constet, nam in confesto est apud omnes nihil aliud intelligi nomine Motus localis; si vero actio est definienda , certe nomine actionis intelligo fieri ipsi is termini, vel effectus, vel ipsum agere causae, qua scilicet,causa agit vel innuit, effectus fit,producitur,quibus sane verbis non intendo probare,vel dari actionem,uel elle a causa distinctam. VI. Omnis mutatio definiri potest facile,transitus, vel a non esse ad esse, vel ab esse ad non else,vel ab uno esse ad aliud else, quid est enitii mutari nisi aliterde habere,vel in extensione&est rarefactio , condensatio , compi cssio, tensio , augmentatio;vel in loco de est latio ; vel in calido,frigido ,& est alteratio ; vel invisibili,obscuro, dcc. de est illuminatio ; vel in substantia de est generatio, corruptio,conuersio ; vel in partium diuisone, selutione, Analysi, de est mixtio,resolutio,&c. qucae ex his facile intelligi possunt. V II. Corporum status facile definiri possunt, v. g. humiditas, status in quo corporis partes tinn facile separantur , tum omnem figuram sicile induunt , tum demum corporibus scabris facile adhaerent; status corroris liquidi,duri, mollis, spirabilis, sicci, aridi, viscosi , inde facile definiri possunt. Status corporis,flexibilis,fragilis, fissilis, dcctilis, friabilis,&c. ipso sensu percipiuntur, vel ipso nomine intelligulatur, densum , rarum, per sipicinim,'p . cum, graue , leue, scabrum , laevigatum, &c. nec enim des nitiones Phyccas alias volo,quam Mathematicas, quae scilicer fgnificatum nominis explicent, remque ipsam ex ipsius usu & munere agnoscant.
VIII. Qualitates lensibiles definiri possum in ratione objecti , v. g. sumen decolor qualitas visibilis ; sonus qualitas auditum mouens;sapor gustum, odor olfactum,&c.Dum dico qualitatem, non intelligo qualitatem Physicam, distinctam re ipsa, sed qualitatem Metaphyscam,ali cui in non careret lite haec definitio, ut reuera catere debet, Dico tamen illud ipsiim esse qualitatis huius
officium, sue sit distincta , siue non distincta: diu etsi co Iores definiri debent per sua munera, diuersi motus per suas lineas,vel impetus. IX. Cor
134쪽
IX. Corpora ipsa definiri possunt per suas proprietates sensibiles . v. g.
ignis calidus,& lucidus; aer spirabilis,perspicuus.& frigidus,&c.Adde mixta animata, & inanima, quorum quodlibet habet aliquam offectionein , vel proprium statum; de quibus omnibus suo loco ; unde manifeste constat nihil este in tota Physica,sive ex parte lilbjecti, siue ex parte praedicati, quod facile definiti non possit. i
De experimentit m hypothesibus Phasicis.
I. V Xperimentum Physicum, est effectus aliquis sensibilis, certus Si eui. Ita dens Physice, id est, ita ut citra miraculum fallere non possit, v g.video lapidem modo moueri, modo non moueri ; idem video in globo plumbeo,ligneo ; sentio maiorem ictum lapidis ex maiori altitudine cadent is,&c. lII. Porro experimenti nomine carere debet, id omne quod in sensum non cadit,v. g.aequalitas duorum temporum ; cur enim ita uno , vel in altero non desint; vel supersint mille instantia ; quorum breuem morulam , nullus sentiis quantumuis acutissimus obseruare potest ; vel aequalitas spatiorum qui enim diceret unum spatium else maius alio mille punctis , an forte sensi is 'contrarium euincere pollet. vel denique inaequalitas tum teinpprum,tumst tiorum , in minima proportione quis discernat, an unum tempus sit maius idem dico de spatio. lIII. In hoc ni fallor peccaret ille qui contenderet accelerationem motus naturalis fieri secundum progressionem istorum numerorum I. 3. s. 7.qudd,scilicet,probatissimo constet experimento; in secundo tempore aequali
primo , acquiri spatium triplum acquisitum in primo tempore ; quis enim statim non dicat non posse percipi sensu , secundum tempus esse aequale primo;quis etiam sensu percipiat spatium acquisitum secundo tempore elΓe triplum primi,dicam ego deelse,vel superesse mille instantia in secundo tempo-ie; mille puncta in secundo spatio,quis autem hoc sensu discernat 3 Similitet ille peccaret, qui experimento aliquo probarer,Omnia corpora, vel citis dem, vel diuersae materiae &grauitatis aequali tempore aequalia spatia conficere; nam Primo nego rempora esse aequalia ,& aliquot instantia deesse , vel supercite; idem dico de spatiis; sed de his suo loco. I V. Hine.nulla hypotiae iis Physica ab eo experimento petenda est,quod lnon est certum certitudine Physica : porro hypothesin Phylicam apello, di- ictum commune Physicum. v. g. dictum illud Galilaei, Motus naturaliter nacceleratus i iuxta progressionem istorum numerorum , I. 3. I. 7. est hypothesis Physica ; illud similiter apellari debet eodem nomine ; A fotin prosecti per ho contalem constat ex naturali accelerato ct violento aequabili, licet dictum virumque falsum sit, ut videbimus suo loco. V. Itaque hypothesis Physica, est proposito qua de aliquo essectit a si ritur quod sit, ed quod omnia expermenta consentiant;v. g. Motvi in proiecto
135쪽
elam solver duris; impetus violentus fensi' destruisur; Motus naturatust velo
cire,&c. quae ex certissimis experimentis conitant. .
VI. Hinc peccaret ille,ut dixi,qui ex dubiis experimentis dubiam hypothesin eliceret; cum enim aliquis effectus Physicus, vel eius affectio feta iui subiici non potest conludo quo supra diximus ; certe in cocasu hypothesis ex eo duci non potest, ut supra dimina est, sed illa affectio demonstrari potest,uel ex alia hypotheli: vel cx alio pri iacipio certo , nec iam erit hypothesis, sed tantum Theorema. . VII. Hic quaeso obserua discrimen , quod intercedit inter bypothesin Playlicain,& Theorema,in eo tantum positum, quod hypothesis supponatur quod sit; nam sub hae ratione est tantum hypothesis ; thm deinde demonstretur propter quid sit,sub qua ratione est Theorema:at verb Theorema si
plex est de quo demonstratur simul quod sit, & propter quid fr.
VIII. Exemplo. res ista clarior euadet ; certδ mihi constat experimen. to motum naturalem esse acceleratum , hoc ipsum est hypothesis .Physica. quae deinde, ubi huius accelerationis causa demonstratur, rationem Theorematis induit; at veto .nullo mihi constat experimento huius accelerationis proportio,certe hypothesis non est,sed Theorema simplex , quo scilicet, de- Inonstro motum naturalem esse acceleratum iuxta progressionem numerorum in singulis instantibUS. c. IX. Denique nulla debet hypothesis statili in experimento illὀ,cum quo hypot laesis contraria stare potest in hoc,meo iudicio , peccaret ille, qui hanc hypothei in st Nilei et, soli 1naruraliter crescit Διψινρυ'nisiam mvmeroram I. 3.1 .quia, icilicet,semper hactenus obseruatum est,uel in pe pendi lari deor 1. sum, vel in plano inclinato spatia aequalibus temporibus peracta , hanc pro- gressionem seruare; nam leuera etiamsi spatium acqui situm secundo tempore
aequali primo, sit fere triplum spatij acquisiti primo; cum hoc tamen stare
potest hypothesis nostra,quia,scilicet,dicimus siesceru motum iuxta progressionem mi mororum I. a. s. dum fiat accessio, vel acceleratio , ut reuera fit quolibet instanti,vt fuse alibi docebimus: igitur neque Galileus suam, neque nos nostram hypothesin ex hoc expetimento deducere possimus , cum qu' utraque stare potest; igitur neutra seorsin ex eo firmari potest. X. Itaque haec esto regula certissitna. mpothesis P sica ex certo iamum experimento sequitur, cum quo necessariam connexionem habeat 3 id est, quae certa sit, dum illud sit certum , cum quo hypothesis contraria stare non possit; hu has regulae defectu laborant multae hypotheses recentiorum,quas suis locis examinabimus , quae scilicet, eadem tacilitate qua proponuntur , etiam
136쪽
V biis deducuntur; & ut multa experimenta faciunt hypothetiri , sic multae hypotheses faciunt axioma, quo nomine intelligimus propositioncm uniuersalem,quae ex omnibus hypothesibus Physicis deducitur; quemadmodum enim non potest stare veritas experimenti nisi stet veritas liypotheseos, quae tali experimento innititur; ita non potest stare veritas hypotheseos,Disi siet veritas axiomatis quod ex illa deducitur. . II. Hinc non est maior veritas & certitudo axiomatis, quam veritas hypotheseos, nec maior huius veritas, quam veritas experimenti, quae Curi cer- ita sit citra miraculum, nec enim sensum fallere potest si sit bene applicatus; ita etiam certa est veritas hypotheseos, & veritas axiomatis : porro haeC certitudo Physica est, non Geometrica , nec etiam demonstrationes Pl si certiores sunt axiomatis Physcis per quae demonstrantur. III. Numerus axiomatum Physicorum ad aliquot capita reuocari potest. Primum est caput actionis, experior semper ignem applicatum calefac re, nivem frigefacere, Solem illuminare, oculum videre, &c. ex reperitis experimentis totidem hypotheses statuo, & ex omnibus hypothesibus uni ummioma , Causa necessaria silecto apto applicata, ct non impedita, necessario quantum potes. IV. Secundum caput est determinationis: Experior semper duos impetus aequales productos pci lineas ex diametro oppostas in eodem mobili,non concurrere ad eundem motum mixtum : & corpus graue,per lineam breuissimam semper descendere,ex his hypotheses aliquot statuo,& ex his hoc axioma. Eod unum est determinatum est , cum enim sent plura , cur potius ad virum erit determinatio, quam ad aliud, si nulla ratio urgeat pro VnO , quae non etiam urgeat pro alio loquor enim de causa necessest aquae ex se qst determinata.
V. Tertium Caput est conseruationis pro quo haec possunt esse axiomata Guidqaia destraratare aliquando,non est ase. Guidquid non est a se conseruatur ab alio. uidquid conser tinseparatum a causprimoprodumua ab alia emseruatur, ct e contra. t lVI. Quartum Caput est destructionis, pro quo sint haee axiomata. 'Quiaquid destruisur ad prasentiam contrari , defruitur ad easg miam con-
Quidquid destruisur defectu ea a conseruantω, non babel aliam ratione m, veι ea am sis destructionis. idquid d uisnr defectusu ect destruuin ad exstentiam ιοι in natura, unis
137쪽
VII. Quintum Caput est caul,, pro quo sunt haec axiomata. Caus is agat debet existere. Cau ut in debet esse appliciua. Ex his multa alia deduci pollunt. v. g. Causi est prior offctu. Caus non agit in distanν, Sec. V III. Sextum Caput est iii tensionis effectus,pro quo sunt haec axioma a. Extensio non auget es tum ad intra , sed intensio. Intensio ct oretensio augent escturn ad extra. Ex his multa deducuntur, v. g. Omnes partes causis com M,vel contiguepossunt agere actione communi ad extra , secus ad intra. IX. Septimum Caput est formarum , pro quo est tantum unitam axioma, sicilicet. Ibi est ean iam ponenda forma, vel accidentalu, vel sinstantialis, ubi es aliqua proprietas , vel ali uis essectus sensibilu, qui non tribui potest mMerie , vel Liu quibusiam, qua praeter formam essent cum materia coniuncta. X. Octauum Caput est persectionis , pro quo haec axiomata statuemus, Escius imperfectior araeuit causim imperse Isorem, quod intelligendum est de causa necessaria, cum iisdem circunt timiis sublecti de applicationis. Facit producitur essectus imperfestus, quam perfectus , intellige causam illam quae utrumque potest producere. X I. Nonum Caput est extensionis: pro quo sit hoc axioma; Extensia forma non habet aliam mensuram , quam extensionem Iuhecti. XII. Decimum,Caput cli capacitatis subjecti, pro quo hi hoc axioma. b, ZMm illud est capax istius formae,quod capax es eius egritus forisaeis, σ
. Haee cursim indicasse sussiciat, quae alias fusius prosequemur, dum singulis libris sua principia praemittemus; Porro Demonstratio Physica illa est: quae tantum habet certitudinem Physicam, exceptis duntaxat tribus , via quatuor, quae Mathematicam habent.
I. DRimum impedimentum est,vel contemptus,vel ignoratIo experimen 1 torum, cum enim nihil penitus demonstrati possit sine principiibbaec
138쪽
tantum certus experimentis innitim tur ; igitur ex ignoratione experiment
tum facile sequitur ignoratio principiorum. II. Falsum aliquod experimentum maximum impedimentum est,ex quo sequitur hypothesis falsa, ex liac falsum axioma ex hoc denique falla concili-sio ; Mihi valde suspecta est tanta experimentorum lylva;pauci enim sum qiis res ipsas viderint, de quibus scribunt; tam multa falsia Plinius habet, multa etiam Porta Neapolitamia ; multa Cardanus, & Fra castorius; Multa quoquc Historici illi, qui de iebus noui Orbis scripsere. I II. Nimia aliquorum propensio,vel in Galileum, vel in Copernicum, vel animus ab Aristotele plus aequo abalienatus, poenitendi ce sic eli loco impedimenti. Adde nimiam cuncta innovandi cupialitatem , qua foediisiina monstra non semel peperit. IV. Impatiens an iuriis,vel p. arum accuratus in discernendis experiria en- is, magnum quoque impedimetirimi est mec enim quis statim initio sibi ipsi, cred.it, vel gratuletur sil elicitati, sed rem dia discutiat ; idem expccivientum saerilis repetat, circunstantias examinet, videatque praesertim cum res
illa sciatu percipi possit; in quo certe aliqui minus cauti peccant , qui nobis
ea pro certis experimentis venditant, quae ncc iunius percipere,nec ulla ratio confirmare potest. V. Periiubatus rerum Physicarum ordo inter impedimenta recenseri debet; quippe ita res procedere debent,ut praemittantur eae quae sensu percip:itn-' tur; ex quibus deinde alias intelligimus,quae liuellectu talutari percipirossunt. v I. Litigiosus dicendi reo lus omnino Physicae repugnat; cui 'idde , a ria illa distinctionum genera quae metam Logicam , vel potius Motaph tuam sinant , & nullum prorsus in Phylica locum obtinent. VII. Indoles formalitatibiis allucta, abstractionibus innutrita,'irtualitatibus,tricisique subtilioribus deuota, parum , vel nihil in Physica proficere potest , quae res suas tant hira considerat, quatenus affectionibus t usibi Iibus subiiciuntur ;hinc in Pin lica puram docent Metaphysicam. VIII. Nimia quorundam in sensus ipsos propensio, ii nihil nisi sensa metiri volunt; hinc cum omnia sentu ipso percipi non possint ', non mirum
est, si vel ea esstigiam quae non sensu quidem percipi, sed cx aliis sensu per-- ceptis intelligi possunt.
X. Ignoratio terna inorum Metaphysicorum , vel rationum vnhaersaliuivi quas Physica non dei non strat, sed tantiim supponit: igitur res Physicae
persecte sciri non polluiu , si sorte ignorentur illini fiationes ex qitibus
X. Reliqua impedimenta vide supra, tum in impedimentis LVicar,rum iri communibus inire di montis & ero ad octo capita reuocari posuint. Primum est salsa hypothesis. Secundum,salsum experimentum. Tertium lues Et rinalitates Metaphys c. e quae rebus Physicis immiscen Ur. Quartum, prificipior lim defectus. Quineum,accutalius illorum studium qui res Pli, sicas Geometricis demonstrationibus subiicere tentarunt. Sextum, putidias aliquor iam error, qui nihil in Physica demonstrari putant. Septimum, defectus Mathcstos,quippe res Phγsica muliam Mathesin supponunt clauum,cxUM-en-
139쪽
I. A Nalogia primum locum obtinet,quae plurimum valet in rebus Phy- R. sicli ; quippe analogia e flectuum cognita ducit in cognitionem
causarum,u .g. analogia extinctionis ignis,quae hi per separationem partium. deducit nos iii cognitionem accensionis, qudd scilicet fiat per unionem , vel aggregationem partium; anti logia colorum in niue, spuma: calce, iride , qui mutantur ex diuersa collectione radiorum luminis , deducit nos in persectam cognitionem colorum , quos a lumine modificato non esse distinctos euincit omnino haec analoeta : analogia compressionis deducit nos in cognitionem rarefactionis ; uno verbo nihil sere est in tota Physica , cuius primana cognitionem ab analogia non discamus. H. Honesta curiositas rerum Physicarum cognoscendarum maximuni momentum habet ; titillat enim animum tam iucundo sensu , ut vel inde maxima voluptate persandatur, unde contumaci labore pene frangimur. II I. Attentio pcrpetu obseruatio attenta,reflexio continua, tua res illas quae nostris lensibili bccurriuit, cominud ponderamus, cum aliis cinnpara
IV. Mediocristinctura Geometriae , Arithmeticae , aliarumque paritum Mathcleos; quippe nullus est in Physica traetatus, qui Mathesin non deside rei ; quis enim motus localis proportiones di lineas demonitici , qui non sit eometra ; iridis arcana ; luminis propagationem v oculorum phaenomena, sonorum dissonantias,& consonantias ; ponderum G virium ratione, S alia huiusmodi explicet, nisi Mathematicus i Quis motuum catellium disterentias, & mirificam Magnetis vim nisi Astronomusὶ hinc ausim dicere nullum este in Physica tractatum qui Mathesi carere possit. V. Ex certis experimencis certas illico hypotheses deducere oportet,&ex his certa firmare axiomata, nihil supponendo penitus quod certum non fit, sed praesertim ne salsis experimentis innitaris, Omni diligentia cura
VI. Lectio illorum Auctorum ex qui trias multa experimenta congeri possint, multum proderit ; apud Medicos multa inuenies quae ad tractatumrie corpore animato pertinent, non quidem demonstrata , sed explicata de enarrara. Consule quae diximus supra de Auctoribus qui de rebus Physici, seripserunt. V II. Multdm lauerit probati experimenti causam etiam experimento profare, antequam per sua principia demonstretur, id est, colligete ex diuersa rerum applicatarum conjugatione . quaenam illarum concurrant, vel non eoncurrant, ad productioitem dati essectus, nam supponitiir tanquam certum Produci tantum a causa applicata. 'VIII. Recole quae silpra diximus de iis quae in discente de docente dc ta
140쪽
y Metbodo musicae, Liber Tertias.
derarem, tum eas leges quas loco,tempori, exercitationi, lectioni,meditatio ni praescripsimus,&alia omnia quae ad methodum comm tmein Pertinent ,ri: hic cum taedio,vel alibi repetere cosamur.
cis,probandis experimentis, rebus coniugandis, causis 3: rationibus diciu-tiendis principem locum tenet in hoc negotio, v. g. si quis aera calidum, vel tisis vaporem, incandenti vase ponderaret deinde frigidum in frigido; aud dubie inde certum aeris pondus minime cognosceret; tum quia vapor calidus est leuior aere; tiis quia vasis candentis pondus imminuitur ab innumeris corpusculis,quae inde avolanti,Similiter,qui ex inaequali descensu plum bi, v.g. per medium ac ra ,& per mediam aquam, utriusque medij grauitatis rationem demonstraret ; haud dubie peccaret, ut videbimus suo loco ; haeetantum indicas Ie sufficiat, ut vel inde appareat, quam sit necessaria praedicta industria, qua cum aliqui careant, in paralogismos passim im lagunr.
bus, simplieioribus sensibilibus, ad dissiciliora, complexa, insensibilia, suppositis tamen definitionibus corporis complexi, id est, singularis ea lege ut definiatur per aliquem effectum sensibilem; quippe omne experimentum sing lare est, & omne singulare complexum si quod reuera notum esse supponitur serundum affectionem aliquam sensilem ; at verbper resolutionem&analy sin cognosco tandem, ex quibus constet: porrδ inter assidictiones illae sint praemittendae quae sunt magis seia sibiles , & ex quibus aliarum cognitis petitur.
distributio, 3c ordo prae caeteris arridet, quem supr, indicauimus;aliqua' exercitatio ; iuuerit adhibere testes suorum experimentorum, praenosse quid scire velis, viros doctos consulere; sed de his satis.