장음표시 사용
461쪽
paries itamutatus intrins e, potest ex simili dissimilis fieti, e dextro sinister,
e proximo distam. Diees igitul idem potest esse diuersiae speciei, immo & generis, nam propositio vera genere differt Inlsa. sp.secundum consideratiotrem absolutam nego, secunctum respemnam concedo, sicut idem potest dici maius & minus secundum diuersos respectus,quod clarum est. Secundδ quaeritur an propositio semel vera mutati possit in salsam. Reso. primo non esse hic quaestionem de actu mentis,qui cum sit successivus,ut dicemus aliis , est enim sua duratio, quae, conseruatione in rebus creatis non differt, certe quilibet uno tantum instanti durat, led hanc quaestionem fuse alibi discutiemus. Secundo Resp. propositionem logicam,id est complexionem duorum termis
norum quorum unus. v.g. ponitur pro eo quod alteri inest, non posse mutari de vera in falsam,quia vel est in materia necessaria,quo posito semper est vera
vel in materia impossibili: quo posito semper est falla, ea duntaxat leae ut sit
utraque affirmatiua,nam si utraque esset negatiua,illa ellet semper falla , haec semper vera,vel demum est in materia contingenti;quo posito si est amrmativa requiritur constantia subiecti pro eo duntaxat tempore, vel pro eo temporis instanti,quod verbo propositionis signi ficatur, non autem pro alio, igitur si pro eo instanti praedicatum reuera inest subiecto cui dicitur inesse,estv ra,licet deinde pro alio instanti,non insit pro quo constantia subiecti minime importatur , idem dico si pro eo instanti sit falsa. Dices si instanti A fiat haec propositio Petres curris, Petro reuera currente est vera , fi at eodem instanti B, Petro non currente , est falsa, igitur de vera mutatur iii falsam. Resp. Hanc propositionem Petrincurrit, am instanti Αaequipolleiatem esse huius Petria nunc eurm,idest instanti Α, id est hoc praedicatum inest subiecto instanti A,cum vero fit instanti B,est aequi pollens huius Petrus currit instanti B, igitur non est eadem , nee enim habet idem praedicatum,quippe currere instanti A,& currere instanti B,sunt praedicata diuersa , alioqui ii nisi importetur instans A quando fit haec propositio instanti APrariti currit, vel importatur aliquod instans confiise vel omne instans,si primum,igitur licet Petrus non currat instanti A est vera, modo pro alio quot bet instanti currat, si vero secundum , igitur licet currat primo, si deinde secundo non currat,est falca,quod utrumque absurdum est. Dices aequi pollet huic, Petrivi curris omni instanti cui coexistit haec pro positio 3 Resp. primo polle propositionem fieri de praeterito , vel de futuro, quibus tamen propositio non coexistit. Secundo eum propositio uni tantiim instanti coexistat, nec enim simul pluribus coexistere potest certe unum tantum instans importat, alioquin si eadem omnino propositio plura instantia
simul importet, vel coniunctim,vel seorsim importat, si primum . igitur si pro aliquo praedicatum non inest subiecto, licet pro aliis insit,est falsa, qui dicit inesse 'o omnibus,si secundum , igitur est quoque falsa , quia si praesticatum uni tantiim non insit, si dicam omni inesse distributive falsum dico, igitur propositio de praesenti in materia contingenti praesens tantisin instans
Tertio quaeritur an aliqua propositinpossit esse nec vera nee salia ; Resip.
462쪽
De propositionis 'perita . . I s
negando , vel enim praedicatum inest subiccto , vel non inest, nee enim datur medium, si inest , & dicitur inesse est vera, & dicitur non inesse , est falsa, si vero non inest,& dicitur non inesse,est vera,& dicitur inesse est falsa, igitur est vera, vel falsa. Dices primb, propositio quae non est,nec est ver nec sala; Resp. ita esse, sed propositio ciuae non est , non est propositio. Dices esse propositionem polubilem. Resp. cum dicitur, AIU propositis est vera supponi constantiam
subiecti, quia veritas non est praedicatum necessarium , ut constat ex dictis,
quemadmodum dici non potest de homine possibili quod sit albus vel non
Dices fallam & verum esse praedicata contradictoria. Resp. si comparentur cum aliqua propositione quae reuera existat esse praedicata contradictoria, quippe veritas dicit negationem falsitatis, & haec negationem illius, sentenim aliqua praedicata quae subiectum sipponunt, ut reuer, praedicentur ut
Dices propositio quae non est,non est vera, igitur est falsa. Resp. non esse salsam, nam fit sitas dicit praeter negationem veritatis,propositionem ipsam cui haec negatio inest. Dices illam propositionem esse non veram , igitur falsam. Resp. negat do esse non veram , quia haec propositio est assirmativa,igitur sapponit constantiam subiecti. Quarto quaeritur an possit eadem propositio simul esse vera & falsa. Reia Pondinaus negando in Th. 3. hic tantum dissicultates solvemus. Primo videtur haec propositio esse vera simul & falsa, Ego suere mentior, quia si vera est praedicatum ii rest subiecto,igitur mentior, igitur est falsa, igitur vera simul & falsa
Secundo fiat haec propositio qMd Qeo s.lsum es , si vera est, est salsa. Tertio si fiat haec , suod dicam post horam verum est , tum deinde propos-ro tempore Quod dixi ante horamfalsum es , si primaest vera, secunda est vera , quae si est vera, prima est filia, & si prima falsa , etiam secunda
Llsa. Sarto si dicat Aristoteles GAod Plato dicet verum est, tum Plato, Gmodias .ima dixitDIJ-ουν, si verum dicit Aristoteles , verum disit Plato , si verum Plato , falsum Aristoteles, & si hic falsum, ille etiam falsum. Quinto Deus dicat alicui, Si verum diseris dabo plusiam, tum ille statin Non dabis Deus praxiam , si haec est vera, igitur Deur non Adis pluriam , igia vir haecproposuio Dabo pluinam est falsa,quod dici non potest , & si est vera una diait pluviam, igitur haec Non dabis Dorptimi. , est falsa,igitur non dixit verum . igitur Deu non dabit pluuiam , ut se haec vera dabo tantum pluviam si verum .dixeris, igitur si seeunda est vera, falsa est prima &.vera. Resp. ad primum. Primo omnis propositio de seipsa dicit implicue . veras.m , & qui facit tacite dicit Verum est , veram diso , verbi .gra ilia. Pereus curris veram est Petrum eurrere , cum ergo non possim de eodem dicere merum est trahisum es , non possima dicere verum est me mei liri,
nam si mentior salsum dico, igitur simul dicerem , Visum ast , est fissum sese num dψa ct sal .m ἀοι , sed mons non potest si assininiec non assim
463쪽
tili , igitur non possum simul de eodem dicere verum est, id est assentior, se
onverina ea, id est non .assentior. Secundo non potcst idem inesse alteri& non esse inest vidicitur inesse , vera est, si ii miniis falsa , igitulcum terminus ille emur, ponatur loco illius quod inest, certe si inest, non
inest, quia dicit non inesse praedicatum abiecto,cui dicitur inesse: sed inesse& non inesse sunt contradi istoria, igitur haec propositio est impossibilis. Ad serundum eodem modo Resp. esse propositionem impossibilem qu tiescumque praedicatum propositionis destruit ipsam propositionem , sicut enim videre non possum quod videri non potest, nec producere quod non potest produci, quia obiectum illud destruit tum actionem , tum visionem. quippe inuisibile est cuius non est visio & impossibile ad quod ponedum non est potentia , sie non possum praebere assensum obiecto cui praeberi assonsius non potest , sed quando dico, FHβm est piod dico, certE non possum assentiri, quia perinde est atque si dicerem Non assentiar, & tamen assentior huie propositioni,quippe in omni propositione tacite dico, Verum est quod diea,igiatur assentirer 3c non assentirer, post im quidem alteri propositioni non as. sentiri, illi tamen propositioni per quam non alsentior alteri, allientior, s que licet non assentiar veritati obiectiuς alicuius propositionis quae vel nulla
est , vel obscurior, in aliquo obiecto , V.g. in hac Terra non mouetur . non a sentior connexioni huius praedicati cum subiecto,quae est veritas obiectiva, quod accidit in omni propositione negatiua,assentior tamen veritati formali propositionis, constans enim assero me verum dicere, cum dico terram non
Ad tertium potest quidem fieri prima propositio , -d dicam post horam
verum est , sed non potest fieri secunda Virad dixi ante horam falsum est, quias quod dixi ante horam falsum est,quod iam dico falsum est,igitur de eadem propositione dico vera est,sed a est, quod fieri non potest ,cum enim obiectum primae propositionis sit veritas secundae,& obiectum secundae, primae falsitas, certe destruit seipsam, eo ipso quod dicit primam elise falsam , cum dicat etiam se esse falsam, quippe veritas formalis secundae cum falsitate primae coniuncta est , dc haec cum falsitate secundae , igitur secunda propositio
Ad quartum eodem prorsus modo rese. secundam prositionem esse impossibilem. Ad quintum resp secundam illam esse quoque impossibibilem , cum
enim veritas propositionis hypotheticae , conditione pendeat, certe non debet conditio destruere primam propositionem , nec enim possum dicere Dis3 es si dies non es, ambulabo si non ambulabo , similiter cum condulo sit propositio vera facienda, si illa talis est ut neget pactum,iam non est conditio, alioquin roseluatur, Dabo pluisiam ,si verum rixem, dicis, Non 'is
liniam , igitur Dabo uiuam, si non dabo pluuiam , quod dici non potest. Plura alibi de veritate propositionis hypotheticae. res obiter quomudo propositio falsa attingat falsitatem sei obiecti. Resp. primo omnem propositionem fieri perinde atque si esset vera, unde si aliquis existimans Regem esse Parisiis , licet fortὶ non sit, faciat istam pro-Poutionem , Rex est Parisiis , dicit verum esse Regem esse Parisijs, praedicatum
464쪽
eum tamen non inest subjecto, cui per α rorem dicitur inen, dixi per errorem quia nemo sciens & volens propositioni falsarassentiri potest. Secundo. si propositio sit negativa & vera,assentitur veritati formali propositionis intellectus,& falsitati objectivae dissentitur,v.g. Equus vin est homoad est,rerum est equum non esse hominem,seu verum est illud esse falset id est, praedic tum non inesse subjecto, seu falsum est inesse, sed de his satis.
Erminus repugnans alteri ille est qui de alio uniuerse sumpto ne-lcessario negatur,& vicissim, ex cuius asseritone sequitur negatio: alterius,ut demonstratum est Th. 9. At verbex negatione non se-3quitur assertio , ut demonstratum est Th. Io. quippe ex eo quod non sit equus,non sequitur esse bouem,quia potest esse aliud animal , vel nullum etiam animal, nam reuera non ens seu chymera non est
obseruabis tamen esse aliquos terminos ita repugnantes sibique inuicem oppositos, ut ex eo quod sit unus non sit alius, & ex eo quod non sit unus,sit alius, porro hi termini quadruplicis sunt generis. Primo sunt meri contradictorii v. g. Em dc non res, nox, dies, sic enim alterum est pure negativum .Pro his non est difficultas,nam si alterum non est, aliud est. Secundδ,sunt alii qui non sunt mere contradictorij,quia aliquid positiuum supponunt, cui inlitia v.g. Corporeum,Incorporeum,stera Fallum,&c.Tertib sunt alij qui sunt mere contradictorii,sed alteri nece Isuid accidunt & sunt contingentes,& nomine tantum adjectivo exprimuntur, ut alburn, non album. Quarto, sunt alij merε contradictori j qui nomine substantivo exprimuntur,ut Equus,non eq- : M mo,--o,qui tamen praedicari non possent,nisi in propositione de terito
Quod spectat ad primum genus, nulla est dissicultas ut iam dichium est,cum enim sint propositiones de secundo adiacente, Homo est, non est, vel eissens, non ostens, nam esse&esse ens sunt praedicata aequipollentia in cerae E duobus alterum necessarium est,unde ex hac verum est esse, vel existere, sequitur: Erg.
falsum est non esse, vel non existere, & ex hac Verum est ηmi e sequitur Ergoμ- Ium esse. Diod spectat ad secundum genus,certe supponunt illa praedicata constantiamIubjecti,non quod subjectum debeat existere, sed quod sit aliquid reale de quo praedicari possint in aliuE, v. g. Corporeumancomporeum , unde si scaliquod subjectiam reale,certe ex atamatione corporei sequitur nefatio incorporei,& ex negatione assimatio,pro quo obserua corporeum & Incorporeum esse differentias entis, unde quodlibet ens subest alterutri,sicut rationa-
le & strationale sent differentiae animalis, igitur non potest esse animal nisi
465쪽
sit rationale,vel irrationale , sic non potest esse ens quod non sit corporem . vel incorporeum,quemadmodum esse de non esse sunt differentiae rationis ob lectivae, vel conceptus objectivi , qui est quidquid in mentem venire potest, unde fit ab affirmatione entis concludi negationem non entis,& a negatione illius huius affirmationem,quod certe valet in omnibus quae concipi possum, sic quoque in ente valet i negatione corporei ad incorporeum, sic in animalia negatione rationalis ad irrationale , idem dico de aliis generibus quorum altera differentia excludit aliam,& utraque totum genus adaequat.Quod spectat ad tertium,eum sint praedicata accidentalia,certe supponunt constantiam biecti in assirmativis, unde ab affirmatione veritatis unius valet quidem assi affirmationem falsitatis alterius,v. g. Verinnest hunc hominem esse flatam est non esse altam, valet quoque ab affirmatione falsitatis ad affirmationem veritatis,u.g.Fason es eismeraan osseaebam pisur verum est non esse albam, non tamen potest dici non est alba, igitur non alba, quia haec ultima sinponit constant iam subjecti, unde quotiescumque ponitur in antecedente subjectum existens , haud dubie valet consequentia, v. g. Angelus qui est non est albus,igitur est non albus. Quod spectat ad quartum genus valet etiam abivirmatione ad negationem,u .g. EF homo,stitur non est non homo, est non homo ergo non es homo alet etiam 1 negatione ad affirmationem,ut Non est homo, uisur es non bomo, Non es no homo igitur es homo, infra agemus de iis praedicatis quae supponunt constantiam subjecti. Denique addi possent quaedam praedicata substantiva quorum unum excludit aliud & vicissim, v. g. accidens, substantia, de quibus idem prorsus dicendum est quod supra diximus de iis quibus secundum genus tribuimus scilicet supponere semper subjectum quod ut ens reale , quo posito valet ab assim tione ad negationem, Essιbstantiastisιr non est accidens, in Miadens igitur non ἀλώHyantia, & a negatione ad affirmationem Non eae abctantia igitur ect accidem , non eis aeridens igitur en siactantia, si tamen subjectum non est reale, valet quidem ab affirmatione ad negationem, v .g. chymera est substantia igia aut non est accidens eo modo quo ex falso, vel impossibili sequitur verum,non tamen i negatione ad assirmationem,u.g. C mera non est βω-ia igitur in accidens. Sed de his satis.
CONΤROVERSIA VI. vero quod sequitur ex falso.
Erum ex salso multis modis sequi potest. Primb in terminis repugnantibus. Secundo in necessariis. Tertiδ,in contingentibus. Haeterea in quovis istorum modo tribus etiam modis verum ira falso Muttiir,ut iam indicatum est Th. 3 1.Nam prim6 er antecedente falso affirmativo, sequitur consequeris affirmativum. . .g Homo in equus gisur in animae. .Secundo ex ante edente falso ne
466쪽
De vero quod sequitur ex falso. et '
gativo, sequitur consequens verum negativum, v. g. Homo non es a--g tkr non est equin. mea ex antecedente assirmativo falso, sequitur consequens Verum negativum, V.g. Homo est eν-,stisin non est lapis. Sartus modus esse non pote ,quo scilicet ex antecedente negatiuo Lilia sequetetur consequens affirmativum verum. Ratio est, quia cum haec tantum cons uentia valeat interminis contradictoriis vel illis aequipollentibus ut constat ex dictis Contr. s.&Th. io. si antecedens sit negativum & falsum , v. g. Homo non est ratio tu; cert sequitur consequens falsum,scilicet, Ergis irrinis is, quia si negetur unum contradictorium sals igitur idem vere affirmatur, igiciar alterum affirmatur falso per Th. i t. Ex his videntur nasci hae dissicultates. Primh cum anteeedens salsum assiimatiuum constat terminis repugnantibusAEx quosequitur consequens verum affirmatiuum,constans duobus termines,quorum subjectuin est inferius. dc consequens superius Sc commune genus utrique ; V. g. Homo est equin,igitur homo est animia, videtur illud cons
quens non elIe verum ,.quia sequitur tantum praedicatum consequentis , cum quo habet necessariam connexionem praedicatum antecedentis; sed praedicatum antecedentis quod est equus, habet tantum connexionem necessariam cum animali irrationali de equi nouenec enim cum omni animali equus nece sario connectitur, igitur vi consequentiae sequitur tantum hominem esse animal irrationale, dc equinum, quod falsum est, igitur vi consequentiae cons quens illud Homo est animal, est falsum, de tantgm verum est ratione conseruentis,hoc est connexionis talis praedicati cum tali subjecto, nec enim prae icatum propositionis affirmativae distribuitur. Praeterea cum haec propositio Homo est 'mis,constet terminis repugnantibus, certὸ ex uno posito negaturalius per Th. 9. ex quo fit sequi etiam ex hoc eodem antecede rue , Homo est σα- contradictorium primi consequentis, quia sit homo est,non est equus,nec ullum aliud animal si equlis est,igitur non est homo,nec ullum aliud animal, agitur si nec equus est nec homo,nec ullum aliud animal, certe non est animal per Th. 63. quae est contradictoria primi consequentis, quod certE diei non potest,quia quidquid repugnat consequentiaepugnat antecedenti per Th.61. Etenim ex hac non es animal, sequitur contradi ria antecedentis , scilicet, Eryonan est mus,per Th.7.igitur nulla est consequentia, per Th. s s. Deinde ex hac eadem, est, sequitur haec, itur bonis non est iam. quae est contradictoria,ut patet.
Respondeo primd equidem consequens illud primum,Ergo homo est aenis l.
esse tantiis verum ratione consequentis, non consequentiae ut obseruatum est; eum quia praedicatum quod sequitur in consequente ex praedicato antecedentis non inest homini,tum quia homo in conseqηeme,ut sit vera consequentia
debet esse idem qui est in antecedente lioquin est diuersa suppositio, contra Th. sed homo qui est in antecedente supponit pro homine qui est equus. igitur in consequente pro eodem supponit,igitur consequens est falsum , quia propositio assirmativa est falsa quae constat subjecto non supponente. Adde quod , subjecto non supponente non valet consequentia, per Th. s. sed illa exopositio Homo est e Mur,constat subjecto non supponente,quippe destruitur ubjectum ab eo praedicato Fod dicitur inesse,igitur nulli inest Hine ut diis
467쪽
cemus in se, , , suppositione impossibili, quae destruit proprium subjectum
nefas est argumeninri. Respondeo secundo ex illo antecedente assirmatiuo , Homo es equus, non sequi aliud consequens negativum verum , scilicet, homo non est lapis, quod tantum verum est ratione consequetuis,id est,ratione terminorum quibus constat, non tamen vi consequentiae, quia primδ cum debeat esse idem subjectum in consequente quod est in antecedente, consequens constat subjecto non stipponente, igitur est Ialsum , quia reuera nullus est homo qui sitcquus. Secundo, quia ex eo quod sit equus, concludo esse corpus, ex eo qubdsit equus, nego quod sit ullum aliud corpus praerier animal, igitur si ponatur esse corpus & non sit animal , nec ullum aliud ex omnibus enumeratis praeter
lapidem, sequitur elle lapidem,igitur est lapis & non est lapis gitur ex illo antecedente non sequitur consequens negativum verum-
Respondeo tertio ex antecedente negativo falso , quod constat terminis necessariis,non sequi etiam consequens verum,u.g. Homo non est arimae, igitur homo non est equus: hoc consequens est quidem verum ratione consequentis, non tamen consequentiae,quia ex eodem Homo πω est animat,insero Igitur homo non est homo. Attamen si homo est animal,& si animal est, neque est homo, nec ullum aliud omnibus enumeratis praeter equum , sequitur Mur quae est contriadictoria prioris, igitur ex antecedente falso in terminis et ne cessariis,vel repugnantibus, siue primo modo, siue secundo,siue tertio non sequitur consequens verum vi cosequent iae, igitur nullo modo seqititurisequitur quidem propositio,quae in se conliderata inula habita ratione alterius est vera, H tamen conlideratur prout sequitur,certe cum subjecto non supponente comstet est falsa. Dices , homo qui non est animal est ens fictium, sed nullum ens fictum est
Respondeo equidem haec propositio considerata in se ipsa,nulla habita ratione consequentiae, Homo qui non es a imal non est lapis, est vera; sed nego inferri ut veram,quia ideo sequitur consequens vi coralequentiae, quia animal& equus sunt termini ita inter se comparati, ut ex negatione illius huius negatio consequatur, per Th. I. sed non ideo haec propositio est vera Homo vis non es animal non est eqnus, sed quia homo qui non est animal est ens fictum, sed nullum ens fictum est equus. Dices, illa propositio quae sequitur ex illo antecedente prout sequitur, non est falsa, erso est vera prout sequitur.
Responaeo necesse falsam nec veram,quia , subiecto non supponente non licet argumcntari, & non valet consequentia per Th. s. igitus nulla est,igitur. Nulla est vera, vel falsa prout sequitur, quia nulla sequitur, quamquam salsae consequentia est,quae nulla est,id est, nullum sequitur consequen&, igitur n quo verum neque falsum. Est autem salsa consequentia,id est, nulla re ipt a, sessitantum cum aliqua specie exteriori, sic dicitur falsum aurum,&c.. Secunda difficultas est pro antecedente falso &consequente vero, quorum utrumque constat terminis contingentibus, quod triplici quoque modo fierι potest. Vel enim ex ataniatiuo miscedente sequitur. consequens assismae
468쪽
De vero quo equitur ex fuse. α i
t ἱuum , V. g. Petrus currit , ergo mouetur si ambulat tantum, est verum cons quens, aliam antecedens. Vel ex affirmativo sequitur negariuum,V.Da fouetur Ieme , ereo non eurrit, si non mouetur vel currit, ergo non mouetur lente ; sistet vel sedeat. Denique ex negativo affirmatiuum non sequitur, nisi sit propositio copulatiua,v.g. Atiuuin non νω, ergo mouetur lent.. Quod i peistat ad primum modum , certe consequens est verum ratione Consequentis non consequentiae,ut iam dictum est,quia reuera ex illa propositione Petrias currit,sequitur quod mouetur velociter, igitur si mouetur lentὁ est salsiim consequens vi consequentiae, licet sit verum ratione conse luentis: hinc si concedis consequens,nega consequentiam,si hanc concedis illud nega. Porro hic modus differt i priori, in quo certξ neque verum neque falsiam a subjecto non supponente consequitur, cδm tamen in hoc si non verum certe falsum consequatur: nam ex illo antecedente falso , Petrus currit, consequens salsum sequitur, Iriti mouetur velociter. Quod vero spectat ad secundum modum, in quo ex negativo falso ne.
tuum verum sequitur, v.g. Petrus non mouetur, igiturnon eurrit modυ tantum ambulet; hic certe videtur sequi vetum ex falso vi consequentiar,nam reuerae cum cursus sit neces Iario conjunctus cum motu, certe ex negatione motus sequitur negatio cursus, per Th. . Praeterea ex contradictoria consequentis, scilicet,l currit. sequitur contradictoria antecedentis, scilicet,----3ur, ergo bona est consequentia, per Sch. TΚFώ. Dico tamen non sequi verum ex falso vi consequentiae, etiam in hoc casu, quia quando dico Petrus non mouetur, nego omnem motum de Petro , sed negatio omnis motus non habet tantum connexionem clim negatione motus velocis, id est, cursus,verum etiam motus tardi & tam insevi unam quam allain, igitur ex hac miserar sequitur ergo neque carrit, neque ambudat Vnde vi consequentiae salsum est quod sequitur ex illo antecedente,quippe Vnum non sequitur sine alio, est quidem verum consequens ratione consequentis, Ut iam dictum est. Quod spectat ad tertium,id est, Mouetur Ieme, stior non eurrit, viderur ecsc vera consequentia,& in hoc casu verum sequitur ex falso vi consequentiae,. nam reuera ex assiimatione motus lenti, sequitur negatio velocis. Dico tamen ex illo antecedente falso mouetur lente non tantum sequitur quod non currat, id est, qu id falsum sit currere , sed etiam quδd falsum sit non moueri, ut constar, unde adaequa a conseqtientia est , Moaetur lente, ergo moueιur sed non currit , quod falsum est , si stet vel sedeat , id est , si antecedens sit falsum. Idem dico de alio exemplo , Currit, ergo non moueturiante, nam ex illo antecedente Currit, sequitur Ergo mouetur , ct non mouetur
'd spectat ad quartum a uetuν es non eurris,eus mouetur lente non es, dissita itas,quia ex vero sequitur verum in hoc casu ,ex falso falsum. Iέaque ex dictis hactenus constat verum non Mui ex salso vi consequentiae, ut iam dictum est, sed tantum ratione consequentis,id est, illam propositionem quae se- piitur ex alia, & quae est falsa si consideretur in eo sensu osi per eonsequer
iam importatur,el Ie veram simpficiter, si consideretur in li, id est, si ramum Considereuar connemo talis prae,cari cuin tali subjecto,nec aliud voluit Pha -
469쪽
k,sophus.Vnde obiter obserua,non probari quod aliqui dicunt ex salso quod
supponitur verum , sequi vertim ; nam reuera aliud vertim tequeretur quam quod sequitur ex false,v.g. Petrau curru,ergo mouetur,coldequens istud verum est, eo quδd moueatur lente, sed si supponamus antecedens verum,de Petrum reuera currere,certE Ron est verum moueri lente, sed falsem.
CONTROVERSIA VII. De consantia subjectZ
Ertum est primo propositiones illas , in quibus praedicatur aliquod attributum,qiiod importat vel futuram, vel possibilem,vel praeteritam existentiam, non supponere constantiam, id est , existentiam subjecti v. g. Alim mu iam est possibitis. Dies crastina es futura.H. sterna praterita, certe neque mundus ille debet existere, sed posse existere, neque dies, dic. Certum est secundδ,non supponi quoque existentiam subjecti in iis propositionibus,quarum praedicatum deliruit exigentiam subjecti.v.g. Casar mor-e- est, Aiaxoder ami existis, quae tamen non sunt propolitiones co astantes sebiecto non supponente, quia praedicatum destruit existentiam subjecti, non
Certum est tertio propositiones negatiuas , quae constant terminis repugnantibus, non supponere constantiam subjecti,v.g. Homo non est lapM , quia licet homo non esset ens reale, illa propositio tam est vera quam haec Gymera non est is. Certum est quared propositiones affirmativas quae constant huiusmodi terminis,nunquam esse vetas,unde nunquam supponunt constantiam subjecti, Homo est equus. Certum est quin id propositiones affirmativas in materia sontingenti supponere constantiam subjecti,ut iam indicauimus supra Th.72. ea lege dumtaxat,ut propositio sit vera, lini salsa supp*nere pondebet constantiam sebμ- eum enim dicatulli se praedicatum contingens subjugo de praesenti,
cert si subjectum non existat non inest illi praedicamen:quo illi potest inesese vel non inesse, igitur cor potius dicitur inesse questi n*n inesse, alioquin
propositio de contingenti semper esset vera, quod est ridiculum. His positis,dissicatas esse tantum potest circa propositiones illas,quae ter minis necessariis constant, de dicimtur esse aeternae veritatis. Secundis circan gatiuas in materia contingenti.Tertib circa eas quae constant praedicato infinito contingenti,vel neeessario. Quarth circa illa in quibus inferius assirm rur, vel negatur de seperiori.
Quod spectat ad primum si haee propositio m-σsamonia accipiatur sine
conditione tacita omnino ab iure,si nomo non sit,est talia,quia reuera non
potest concipi quomodo non sit homo & sit animal, quod inesse non potest homini
470쪽
homini nisi sit homo. Dices esse conceptum objectivum hominis, id est, hominem considerari tantum in eo statu in quo potest cognosci eius essentia, siue existatGue non existat,quamobrem potest concipi homo licet non existatue. igitur praedicari de homine animal. Sed profecto etiam possum concipere hominem & albedinem, licet nec homo nec albedo existat, non possum tamen assi are albedinem inesse homini, isi homo existat, se neque animal inesse nisi ille existat. Dices, possiam concipere essentiam hominis, igitur concipio. hominem esse animat,id est, connexionem animalis cum homine. Similiter possum concipere essentiam hominis albi,& connexionem utriusque, sed hie est tantum primus conceptus,nec enim iudico de illa connexione,id est, nilalassirmo neque nego : itaque dico hane propositionem mmo est animal inchiabdere conditionem tacitam & vere resolui in istam S.homo est, est,quanest vera consequentia,id est,connexio unius cum alio:veritas enim huius er positionis Si limo es inMIs,consistidiin connexione necessaria antecedentis cum consequente,unde licet nullus homo existat, haec propositio Si homo, Mimal est, est vera quocunque loco& tempore fiat, etiam ab aeterno si ab aeterno facta suisset,& nunquam potest nec potuit esse salsa,hinc dicitur aeternae veritatis.Idem dico de omnibus aliis similibus. At vero non est eadem ratio contingentium, .n Homo saltas,quia reuera haec proposirio si re tu
tur in hypotheticam est falsa , v. g.. Si homo oriabus est, igitur est absoluta,
quamobrem supponit constantiam sabjecti,quod cerie nisi dicatur,non video cur debeat supponi in contingentibus,non verδ est in necessariis& quomodo
haec propositio Homo est aebus resoluatur in hanc Homo est es iuris, uel homo w est, est inus,non verδ haec inmo est ammat, homo est or est animal, igitur necessaria resoluitur in hypotheticam V. g.si homo est,am IM,dc comi gens in copulatium homo est,auus est. Ita censet Cardinalis Delugo Quod spectat ad secundum caput,scilicet ad contingentes negati uas,qualis.
est haec homo non est albiu, primδ certe videri posset in illis minime desiderati constantiam subjini; Ita fere omnes censent,ium quia haec est vera 'merarmn est iuba, quae nulliam subiectum habet quod existat, imo nec existere potast: deinde haee propositio , si sapponat constantiam subjecti est falsa,igitur eius contradictoria Alexanderes albus est vera, quod,
Sed prosecto ubi res attentius exanimabitur, ab eo qui unam in rebus veritatem perscrutatur,longe alia esse videbitur,quippe ille haud dubie iudica bit etiam in his propositionibus contingentibus requiri constantiam subjecti,in hac u g. est quod primo probatur via communi. . nec enim passim homines aliud intelli sunt quim aliquem hominem ex iis dumtaxat qui cum aliis existunt non esse album. Secundo, quia haec propotatio ut si contingens , debet constare praedicato contingenti, quod scilicet inesse possit & non inesse:at subjecto quod non existit nullo in do praedicatum albus inelse potest, igitur si cum illo comparetur,vel connectatur, non est contingens, igitur si sit contingens, debet supponere subjectum existens cui, inesse possit, nam existenti inesse potest & non inesse sat non existenti potesti 'quidem non inesse,non tamen incise.
Ad obiectiones respondeo primo.Illam propositionem CH res non est ri ,,