장음표시 사용
491쪽
In primo gradu sunt i x. directi primae figurae, Baroco & Boraco. Secundae Brocardo & Bracordo. Tertiae in secundo gradu directi secundae & 'tertiae fi gurae, qui per unam dumtaxat alterius praemissae conuersionem roducuntur. In tertio itidirecti primae figurae primi generis , qui scilicet ad reductionem una tantum conclusionis conuersione indigent .Hi porro sunt in tertio gradu& illi in secundo, quia minus est praemissam conuerti, quam conclusionem. In quarto gradu indirecti secundi generis primae figurae , qui duas supponimi conuersiones , utriusque scilicet praemissae. In quinto gradu denique indirecti secundc e & tertiae figurae quorum reductio geminam conuersionem desiderat, scilicet alterius praemissae & conclusionis .v. g. sit Camostres, Omnis homo est anit l, nidias is es animae, ergo nullus lapis es homo. Conuerte le-eundam habes Celantes. Conuerto conclusionem ,habes Cesare. Quo posto, superest adhuc una conuersio.
Obserua Datisis & Disam is dici posse modos perfectos suo modo, quia
reducuntur imi diate ad Ax. 4. l. 3. itemque . A A, tertiae figurae. Sed quia modi tertiae figurae affirmativi, reducuntur ad nictum de omni, in asitignato gradu relinqui debent.Dum rem intelligas loquere V voles.Idem diei pollet de Cesares, Camestres,&c. Secunda ratio qua potest explicari maius extremum est, s more Aristotelico dicatur maius extremum in prima figura , quod praedicatur de medio, in secunda de quo medium negatur exceptis Ο ΑΟ. AOO in tertia. pro negativis quod negatur de medio pro AII. utrumuis , pro Dati siti Disami praedicatum uniuersalis praemisiae; nec enim Aristoteles maius extremum unica definitione complexus est , & nemo iure communem aliquam definitionem in tribus figuris desiderare potest. Excipe tamen ut dixi in secunda figura Baroco & Boraco, in quibus medium assirmatur de m
Pro prima figura controuersia esse non potest; quis enim neget definiti nem maioris extremi quam Princeps huius Artis Aristoteles , loco citato Exoponitὶ od vero spectat ad secundam figuram, haud dubie medium inest , vel
toti vel ex parte alteri extremo. Si tantum inest ex parte vi in Fitesno, Festiano : igitur. negatur uniuerse de altero extremo,igitur hoc debet esse praedicarum conclusionis , cum distribuatur in praemissis. Addequbd si negetur me-sium uniuersὸ de altero extremo , certe idem extremum de medio uniuerse
negari potest, igitur negari debet in conclusione de altero extremo, cui vel toti vel ex parie inest medium per Dictum de nullo. Si verδ toti inest, debet etiam aliud extremum esse maius extremum, v. g. sit Camestre Omnis homo es in , sias lapis est anima certe directe sequitur ergo nullus homo est lapi equippe lapis negari debet de animali per Ax. 6. l. 3. igitur de homine. Et ex nae Ilur homo est lapis, sequitur nullus lapis homo per conuersonem: haec t men conclusio immediate non sequitur ex iis praemissis, ut considerami pate
492쪽
De netaiori extremo, oe conclusione directa. ue
In Baroco & Boraco, maius extremum est illud cui toti medium inest. Sit enim omnu homo es anἰmal, aliquod corpui non es animal, ergo aliquod corpus non est homo. Nam ideo iacgatur homo de aliquo corpore, quia de aliquo corpore negatur homo per Ax. 3. l. 3. Ratio discriminis quod intercedit est, quia duo isti habent diuersum principium, nec enim probantur ut alij per Ax.
Dices ex Aristor. l. r. prior. e. s. Maius extremum in secunda fi gura esse illud , quod prope medium stum est. Respondeo assumi ab Aristotel. tres terminos abstractos M, N , X , ita ut M in nullo Nreperiatur , & omni X insit ; certe de positis tali situ tribus terminis dicit primum esse medium , scilicet M , maius extremum cile N , quod propius accedit ad M quam X ; atqui nulli N inest M , igitur maius extremum secundum Aristotelem , est extremum illud de quo negatur
Denique quod spectat ad tertiam figuram in negativis certum est maia ius extremum esse illud , quod negatur de medio , quia quod affirmatur non distribuitur , igitur non potest esse praedicatum conclusionis ne- satiuae. . In Datisi & Disami est praedicatum praemissae 'niuersalis, quae In reductione conuerti non potest , alioquin esset utraque praemissa particularis , igitur est illud quod facta reductione praedicatur de medio in prima figura , igitur est maius extremum. In A A I est utrumuis , quia alterutra praemissa potest conuerti, atque ita post unicam conuersionem fit xeductio, igitur directa est conclusio, igitur utriamque seorsum potest esse maius extremum. Ego tamen in istis 4. modis A A , maius extremum es Iudic rem extremum illud , quod est inferius alio, quia character huius figit rae est conclusio particularis, sed si maius extremum esset superius posset esse
uniuersalis. Conclusionem directam possem iuxta hunc modum definire : eam cuius praedicatum est maius extremum; dicerentur vero esse modi directi in omnibus figuris in prima, i a. iam appellati, in secunda, 8. in tertia I 2. Aut certe possiim adhuc retinere definitionem supra explicatam, quae cum illa quam modδ tribuimus maiori extremo recte conuenit, quod vel eo saltem nomine mihi maxime probatur, quod neque maius extremum per conclusi
nem directam, neque haec per illud explicetur.
493쪽
Rimo Dubitari potest quaenam conclusio sit perfectior alia; an
scilicet assicinativa, an negatiua uniuersalis, vel particularis. Reseondeo primo affirmativam negatiua esse persectiorem,quia perfectius est scire quid res sit, quam quid non sit, licet illa non sit euidentior ista , quia principium conclusionis negatiuae Dictum de nullo, tam certum est ac euidens, quam Dictum de omni. Secundo respondeo uniuersalem praeserendam esse particulari , quia per illam plura seiuntur,lices utriusque sit eadem euidentia. . Secundo Dubitari potest, esim sint modi aliis persectiores, eur impers ctioribus aliquando utamur. Respondeo, nullum este modum e legitimis , in quo persecta fieri non possit demonstratio : unde nullus illoriiin ad scientias ineptus est, & laudanda potius diuersa copia , quam vituperanda, sunt enim Mentis humanae opes. Tertib Dubitari potest,quo nomine praemissae appellandae sint.Respondeo. quibusdam illam vocari maiorem, in qua est maius exiremum I & minorem in qua minus,recti: quidem. s ratio nominis consideretur: maior enim a maiore extremitate appellatur ; si vero ad scholarum usum attendas, illa semper maior dicitur, quae primo loco ponitur, & minor quae secundo. Quarto Dubitari potest, an syllogismus ille si Categoricus, in quo vel utraque praepositionum est infinita, vel altera. Respondeo,esse Categoricuin, quia propositio infinita in materia contingenti,aequipollet particulari; in necessaria vero uniuersali. Quinto dubitatur, an propositio singularis intret syll6gisnium eatem. cum. Respondeo , syllogismum categoricum posse constare altera praemissa singulati, non verb utraque ; quia hic est categoricus' omnis homo es a in I, Petrus es homo, igitur Petrus est animal. Reuocatur ad Dari j. Sexto Dubitatur, an quaelibet quaestio per datum medium in quolibet m do, cuius conclusio sit ciusdem quantitatis de qualitatis, cum illa, possit probari. Respondeo primo, hoc verum ello in Colarem,Cesare, Calerem, Camestre,directe de indirecte in omni quaestione E. Secundδ, verum est in quaesti De A. Tertio, in omni quaestione I, direct ,vel in directe. Ratio est, quia omnis modus cuius conclusio sit I, reducitur ad Dari j. Qtiarto , non est verum in quaestione O, v. g. in Baroco, probo aliquam substantiam non esse hominem per medium animal, quod tamen per idem medium probare non possum in Ferio. Rati est,quia in Baroco medium non est repugnans alterius extremi,sed in Ferio repugnans elle debet,quia aliquod extremum iacgatur uniuer- de illo: hinc Baroco non potest reduci ad Dictum de nullo,quia nullam habet piaemissam uniuersalem negativam. ..
494쪽
CONTROVERSI A XX. De principiis θῆ isticis
on desunt aliqui, etiam inter illos qui sua typis mandarunt, qui duo illa principia Dictum de omέ & Dictum de nullo reiiciunt; & tertium illud tantsim probant , scilicet, Qua
sunt eadem cum vno tertio , sunt eadem inter se, quod tam minus prudenter factum esse puto.
Primδ,quia Aristoteles huius Artis Analyticae Princeps, .
meminit tantum duorum nostrorum, sciliceri l. I. pr. c. I.
& tertium illud tantum proponit in Topicis, post institutioncna suae Artis. Secundd, quia duo nostra sunt clariora& breuiora, quae post breuissimam terminorum explicationem statim intelligulitur : quid enim facilius quam subest multis aequi uocationibus, distinctionibus , fallaciis, &c. Nam primo quando dicis duo esse eadem cum vno tertio; si sunt idem, quomodo duo, si duo quomodo idem. Secundo, si sunt eadem eum uno tertio , quomodo teria 'tium est. Tertio,quid est esse idem nisi non esse unum ,& aliud, id est, unum tantum dicere quantum aliud ,quod tantum terminis conuertibilibus competit. Quartis quando dicis Qua sunt eadem cum vno tertio, non dicis an illa debeant praedicari de tertio,an tertium de illis. Quinto,non dicis an lint eadem adaequa te an solum in adaequate : si dicis adaequate, debent elle termini conuertibiles: si verb inadaequate,falsum sequitur ex vero. Sex id in Diuinis vix potest illud principium intelligi, quippe duo sunt eadem cum vno tertio, &non sunt eadem inter se, scilicet Pater & Filius cum diuina essentia. Aliqui dicunt cum diuina essentia distributa, sed profecto quod unum evisistributum est,u. g. Hic homo est Rex, bis homo es Gallus, igitur aliqvu Gallin es Rex , cum enim sit tantum una essentia diuina,non videtur assumi posse, nisi sit distributa. A lij dicunt esse quidem eamdem cum vno tertio realiter, non tamen i. virtualiter; quippe natura diuina distinguitur virtualiter a persena, non tamen realiter. Videbimus alias quid sit illa distinctio virtualis, nune Mid sunficiat dixisse primδ distinctionem illa virtualem,maiorem scilicet,qua identi eodem modo se habet in ordine ad praedicata contradictoria, ac si realiter seipso distingueretur , non posse ab hominis ingenio nis per Fidem concipi. Secundd respondeo, etiam in Diuinis, intellectum & voluntatem tam distin-gui virtualiter a natura diuina , qutun personae abessentia distinguuntur; nomtamen distingui realiter intellectum a voluntateaert id denique eodem mor do deberent esse idem inter se realiter,quod tamen falsum est.
Scio equidem non deesse responsionea iis vi nuntiu hoc principio , indo:
495쪽
tamen euidens est primo non deesse difficultates,quibus obscuretur. Secimdhmultis explicationibus, restrictionibus,adminiculis &quasi satellitibus indita gere, tum ut fulciatur, tum viriopugnetur. Tertio illud quo usi sumus, cili cer, Dictum de omm elle clarius,t, reuius, statimque post breuissimam terminorum explicationem ab omnibus concipi & concedi.
Sunt tamen aliquae dissicultates , quae videntur aliquid negotij facessere. Prima est in syllogisino expositorio, v. g. me homo es Rex sic homo es Gallin. igitur Hiquis Gallis es Rex; nec enim valet Dictam de omni, ubi non est propositio uniuersalis. Respondeo , in syllogismo expositorio licet hoc principium explicari non dissicile possit. nos tamen eo minime uti sed alio fataliori, de quo suo loco. secunda est, non valet hoc principium in Baroco , Boraco & Brocardo Bracordo.Fateor i unde per aliud principium quod Ax.3. & .l. .continetuc
praedictos modos demonstrauimus.
Tertia modi secundat de tertiae figurae non probantur immediate per principia Dictum de omni & Dictum de nullo. Respondeo, probari mediate per Teductionem,quod omnino sussicit. Quarib quia etiam in Diuinis peccare videntur haec principia,quia ex illis falsum seqttitur ex vero in quibusdam syllogismis. 'is essentia diuina es Pater, Filiis est essentia diuina, igitur Filim est Pater. Quod est contra fidem. Secundo:i Iustiis Pater est Filius, omnis essentia diuina est Pater, ergo nulla essentia diuina es Filius : Q d falsum est. Tertio: mila essentia diuina generatur,rilius es essentia diuina , Igitur Filias non Quod falsum est.
Sunt plerique alii se llogismi, quos vide apud Summulistas,qui ad istos re
uocari possunt. Antequam respondeam certum est primd eae Fide Catholica, Deum esse unum in essent a & trinum in personis. Certum est secundo non valere de omni in Diuinis, quia supponit propositionem viriuersalem assirmativam, in qua unum vere inest multis; id est, praedicatur de multis seorsim, in communi subjecto inclusis , v. g. Omnis homo es animal. Quare, quemadmodum non potest fieri propositio uniuersalis, si subjectum sit individuum,v. g.Omnis Petrus es homo, quia aequipollet hiala his homo est homo ; simili modo non potest fieri de essentia diuina, quae essentialiter est una.Hoc posto: Respondeo
ad primum argumentum, negando consequentiam,concelsa maiore & minore,quia maior est tantum uniuersalis nomine tenus, igitur conclutio probari
non potest per Durimis omm. Dices, simile argumentum expositorium fieri, scilicet, hae essentia diuisa es Pater, hae essentia diuina est Filius', ergo Filius es Pater. Respondeo hunc lyllogismum expositorium non esse legitimum,sed clim expositorius non pro betur per duo principia Di 1tam de omni dedis nusio, haec dissicultas non perti net ad syllogismum categoricum, sed ad expositorium, igitur in suum locum
Secundo ad secundum argumentum negando consequentiam, quia 'maior
non est uniuerinis , igitur non regulatui per Di tam d. Nullo. Idem dico de
496쪽
de minori, potest fieri expositorius, de quo suo Ioco. Ad tertium eodem modo respondeo, quod certe sussicit ; He enim aliud non discutio, igitur propositae dissicultates haec duo principia nullo modo
obseruabis tamen haec duo principia non assicere ad demonstrandas omnes regulas huius Artificij syllogistici, ne dum ad demonstrandos omnes
modos legitimos, ut constat, ex dictis, quare praeterea addita sunt Axiomata 3. 4. I. 3. sine tertio demonstrati non posset Baroco , Bocaco , sine quarto Bracordo, Brocardo, sine quinto,Th. I. 2. . .
Quaeres, quomodo possint fieri illi syllogismi in diuinis, ut regulentur per haec principia. Respondeo , sie mutarem illam propositionem, Ommi sientia diuina est Pater in hanc, si indqvid est essentia Laisa es Pater, id est, quidquid
idem est cum essentia, est idem cum Patre . id est, de quocumque praedicatur essentia, praedicatur Pater, & sic propositio est falsa, de negabitur maior. Illam vero Nullus Pater os illvi,mutarem in hanc ut secundus syllogisinus si in forma, N. quod est Patre es nivi, vel nihil inest Patri quod insit Filio, Vel Pater non est idem cum eo cum quo Filius est idem,Se tunc falsa est propositio& negari deber. Illam denique Nulla essentia diuina peririnis mutarem in hanc Mhil gene-rmur quod sit idem eum essentia, quod Lusum est.Hanc dissicultatem in syllogismo expositorio, in quo major non est, omnino expediemu .
Rimδ videntur aliqui syllogismi constare tantum particularibus v.g. Primo,Si aliqais homo est albus, os coloraeus ,sed aliquis homo est albus, uirer aliquis homo es coloraim. Respondeo primδ, non esse syllogismum categoricum, sed hypotheticum. Secundo maior aequipollens est huic, omne adbum es coloratum. secundo, his homo est animal, Parem est animal, ergo Perraia est M .Respondeo primo non esse categoricum. Secundo medium non distribui ; sic enim eodem modo dicerem, Polus est animal, Leo es animal, ergo Paulus est Leo, unde non est in forma. Testio, in hoc syllogismo Omne animal est corpus, omnis homo est a ramal,e p. omnis homo est eorpus ; animal non distribuitur in minore.Respondeo distri-Dutum esse in maiore,quod iussicit, quippe se habetper modum unius med ij, . unde modd semel distribuatur struit, licet possit bis distribui , ut in D. rapti. Dices , si aliquod extremum distribuatur in conclusione quod non sit distributum in praemissis, non valet syllogisinus, igitur si medium semel distribuatur in una praemissa, &non in alia non valebit conclusio. Respondeo ne-
497쪽
gando paritatem, nam in duabus praemisus iam facta est connexio duorum extremorum cum medio,igitur si distribuitur in conclusione aliquis terminus
qui non sit distributus in praemissis, additur aliquid noui significati, igitur
nouus terminus : terminus enim ponitur pro suo significato , sed in contiu- sone non debet esse nouus terminus, alioquin essent 4.id est non valeret con sequentia, at vero cum totum antecedens constet duabus praemissis,in quibu, trium terminorum fit connexio, certe si medium saliem in una , dicat totum id quod dicit in altera,non aequi pollet duobus terminis,v. g. in exemplo praedicto aes ad in minore nihil addit supra id quod significat in maiore, quippe
aliquod animal in omni animali continetur. Dices,igitur si distribuatur in minore & non in maiore ut in Gargara, addit aliquid. Respondeo nihil etiam addi in minore supra id quod est in maiore ; nam cum antecedens constet 2. Taemissis , a quacunque incipias perinde est. Quarto videmur esse purae negatiuae in hoc syllogisino, si lapis c non es homo ;sed lare non est Mimal git in lapis non est mno. Respondeo primo non esse categoricum. Secundδ maiorem esse aequipoLIentem huic, Moma es ammae pu non est animat,igitur tapu non es homo. Secundb,Omne quod non es animal non es homo apis non est mn , ergo lapis non est homo. Respondeo primo non esse categoricum. Secundo maiorem esse affirmatiuam, & aequipollere huic, omne non animal s non timo, sed lapis es non in Lergo est non homo. Vides infinitari omnes terminos. Tenio Respondeo maiorem esse negativam dc minorem assirmativam,& aequipollere his. Nullam non amisisil est homo, lapis est non . nisi, ergo non est homo.
Tertio est syllogismus Aristotelicus , onmes stella qua non Irimaeant sim propiorer , ploeta non se-sibint, ergo propiores ; maior & minor sunt affirma- tiuae, & aequipollent his, Omnis stelia non Flanillans os propio rotaneta est stella non scintillor , igitur es propior. Hoc argumento uti quis poterat contris . Th. Quaeres,an vulgaris illa regula, Caneis sqvitur deter rem pamem. . veta Respondeo primo esse veram, si intestigatur de quantitate & qualitate ut demonstrauimus in Th. 3 &4. Si intelligatur de veritate & falsitate dico esse falsam, quia ex falso potest sequi verum eo modo quo diximus; hinc etiam est certior & euidentior , de quo aliti : nam claritas & obscuritas non sunt praedicata logica , sed phy sica de quibus suo loco. Denique ex contingenti, sequitur necessarium, igitur in quantitate & qualitate regulam tantiim liues-Fge tricasia omitto plures incas vas hic congerunt Summulistae.
498쪽
De modo ν discinandi per impossibile. si
De modo ratiocinandi per imp ibile.
Osephus Scaliger hunc modum non probat,quem tamen prob re debuit, ut leuera doctissimi omnes hactenus probarunt: se tamen contra illum satis graues dissicultates, quas in hac Controuersia disciniemus. Primo argumentari per impossibile idem est ac a mentari ex suppolitione impossibili; sed ex suppositione impossibili non licet argumentari,quia cum suppositio impossibilis sit semper falsa, de Sim ex falso sequi verum non possit vi cons uentiae ;ce te ex eo argumentari non licet, ex quo nihil sequitur vi consequentiae. Secundo omnis suppositio impossibilis destruit proprium subjectum, igitur si est consequens contingens non seruatur constantia subjecti, quae tamen seruati debet; ii vero consequens est necessarium. supponitur conditionalis constantia subjecti,ergo simul destruitur di supponitur: quod dici nullatenus potest. Tertid omnis scientia est ex principiis veris, igitur ex suppositione imposisibili, quae falsa est, nihil sciri vel sequi potest. Respondeo ad primam dissicultatem,concessis iis omnibus quae primo proposita sunt, scilicet suppositionem impossibilem esse falsam, id est,per eam supponi quod falsum est, tum vero ex falso non sequi verum vi consequentiae,quodl se discussimus Contri
6. Denique non posse quemquam ex eo ratiocinari, ex quo verum vi consequentiae non concluditur:at si res eo deducta sit, ut aduersarius propositam quaestionem non admittat, certe eius contradictoriam admittere debet,ex qua
tanquam ex principio concesso, deduco aliquid quod inanifeste falsum est; quod cum admitti non possit, neque id unde sequitur admitti potest, igitur eius contradictorium, quod prius erat negatum, iam inde euadit probatisi
simum. Hoc argumentationis genere frequenter utuntur Mathematici, qui cum
suas quaestiones non probent ut plurimum, per principia rei, sed per 'incipia cognitionis, s vix enim proprietas quantitatis abstractae , quam Geom tra demonstrat, causam habe , per quam demonstrari possitὶ certe illa princia pia cognitionis eo tantum n mine in cognitionem conclusionis deducunt, quod ex iis concluditur, scii comoscitur salsum esse illud , de absurdum quod ex contradictoria praedi, quaestionis deductum est. Totam rem istam exemplo familiari explieandam esse existimo. i. sit quaestio geometrica, trianguli esse duo latera aequalia , cuius anguli ad basim sunt aequales, certe vr probem esse aequalia , probo non esse inaequalia, quia si essent inaequalia pars esset aequalis toti, quod Falsum esse cognosco ex illo Axiona. Divin est nursia pari. ; igitur concludo non esse inaequa
499쪽
1 r. Controuersia Vigesimascunda , .
lia, ex quo fit esse aequalis, qiuae est illius contia dictoria. Suppositio in eo tantum posita est, quod scilicet si ellent inaequalia , illud absurdum sequeretur,vel quod idem est , nisi es lent aequalia non essent trianguli illius anguli ad basim aequales, contra suppositionem. Sic etiam dici potest is homo animal esset, non esset homo,nihil esset , qnod verissimum est,&reuera dici potest,quippe de non-ente non-ens praedidari potest , licet
dici no possit,si homo equus est, animal est,quia homo qui equos est,nihil est; unde dici potest, si homo equus est nihil est, quae propositio est vera, & prior
salsa.Hinc certe concludi potest, cum homo sit ens,non esse equum,ex quo sequitur esse non ens. Et ut clarius exemplum fiat, ad probandam quaestionem propositam, sic argumentor: Triangalisupposititiae χων sunt inaequalia, ergos.n Consequentia clarissime patet. Si concedatur antecedens, de tota re actum est. Sin vero negeriir possum in serre , ergosint inquam , ex quo
tanquam concessis& vero, in sero absurdum illud & falsum, quod sequitur ex fuse,ut nemo negat,igitur cum utrumque salsum esse constet, quia fusum ex vero sequi non potest,certe prius antecedens verum esse oporter adine nociverum ex falso, sed falsum ex falso concluditur Dices, ex impossibili non sequitur verum neque falsum t dictum est pra dicta Contra 6. Resp. concedo, sed illo ini possibili utor, ac si verum esset, clim ab aduersario affirmetur; & tantum euinco esse impossibile, alioquin exeo sequeretur absurdum, quod non dico sequi, sed reuera sequeretur, unde ex illo nihil sequi potest. Si quis tamen concederet esse verum , deberet etiam concedere ex eo sequi tale absurdum, quod cum fateri non possit, certe sequi
ex eo negare oportet, ergo falsum esse concedere, & contradictorium conii
Hinc esto haec regula certissima; uti possumus suppositione impossibili ad illius destructionem, dum aliquis illam adstruit; non verδ ut ex ea quidpiam
Ad secundam difficultatem ex dictis facile responderi potest,ex eo maxim Esuppositionem impossibilem probari , quod destruat proprium subiectum, cuius destructio priorem etiam suppositionem destruit. Ad tertiam pari modo respondetur, principia scientiae esse vera vel abselu te vel hypothetice Adde quod illa principia debent esse ex quibus ostensiue probatur aliquid, non vero illa quibus ratiocinamur per impossibile, saltem immediata, quae falsa esse debent, scilicet alterum , hoc est contradictoria sumpta. Sed in hoc non est dissicultas,ut consideranti patebitia
500쪽
De veritate propositionii hypoth. o c. 3 2CONTROVERSI A XXIII.
De veritalepropositionis hypothetica depraesenti.
Οn est dissicultas ulla pro veritate propositionis hypotheticae
in materia necessaria, quippe illa est vera, quae dicit consequentiam , illa verb dicit consequentiam cuius termitii antecedentis eam habent habitudinem cum terminis consequentis, de qua Lib. i. Def. I.
Si enim est terminus inferior in antecedente , v. g. Si homo est, imia ess, vera est, si praefigatur secundae copulae negatio,v. g. s homo est, animal non criti falsia est, si praefigatur particulaes v.g. nons homo ect,amnisi est, est etiam fit se. Porrb differunt duae hae propositiones,Si homo est,--H non est , & Non si homo est, an is est, quia in materia continserati potest una esse vera , & alia salsa,prima enim dicit sequi non esse animil, si est homo , secunda dicit non sequ i esse animal, si est homo,v.g. 7 ἔα- est,inus non est,non si homo est, albus es, secunda est vera quia reuera ex eo quδd sit homo,non sequitur esse album, prima vero est falsa,quia s homo est, non secuitur non esse album. Hinc propositio illa cuius particulaesi praengitur Non , est vera quotiescam nulla est consequentia, quippe illa negatio cadit in consequentiam. Illa verbin qua praefigixur vltimae copulae est vera,quotiescumq; praedicatu conis
sequentis est terminus repunans,V. g. Si homo est,eDus non est, negatio cadit in copulam consequeris.Sed in his quidsi iam non est dissicultatis Est aliqua tamen pro definienda veritate propolitionis hypollieticae liberae,sic eam vocavimus,in Def. s. l. 7. quam in hac Controuersa discutiemus Et quia p. sunt connexiones ratione temporis, de quibus in Des singulae sunt a nobis examinandae. Prima connexio est, in qua antecedens & consequens sint de praesenti, V.g. Si Rex es te venerar. Veritas huius propositionis in eo posita est, quod reuera voluntas talem actum venerationis ponar vel imperet sub tali conditione;quod si reuera facit,sive Rex sit sue non sit,illa propositio est vera. Si vero non ponat talem actum sub condirione, est falsa, licet Rex non sit. Dices,vel ponitur actus veneritionis vel non ponitur, igitur absolute ponitur vel non ponitur, sicut sub conditione non potest aliquis mouere manum. Respondeo actus phy sicos non posse poni sub conditione , secus velo.
morales: dum enim alium veneror , pono quidem aliquem actum inter
num vel exteritum , quo testor honorem qui ab illo achi quasi in illum relanditur , licet profecto physice nihil accipiat sed moraliter ; hoe essi posito tali actu tali veI tali modo , in his vel illis eircumstantiis , censem prudenter homines , illum cuius gratia ponitur, eodem modo