장음표시 사용
481쪽
ergo Petras ny animal , certe sicut singulae seors in coniiderari possunt ante opermionem mentis, id est,ante assentum , sic etiam uri a te conjunctim , di quia piudicatum secundae animal & praedicatum pri inae homo habent illam
habitudinem seu connexionem quam vocamus consequentiam, certe una proin
politio dicitur sequi ex alia, & hoc vocamus em mema obsectivum, quod ii sit in materia Physica est Physicum, &c. si vero in abstracta cst Logicum , quod scilicet se definiri potest : Complexio ditarum propositionum Logicarum, quarum una sequitur ex alia. Sunt autem plures huiusmodi complexiones abstractae, tum Ptione figurarum, tum ratione modorum , de quibus suse
Vlgo dicitur in enthymemate subiiceri una propositio, V. g. in hoc omnis homo est animat,igitur omnis homo es corpus, tacite subintelligitur omne animal est corpus. Dico t. amen enthymema esse genus argumentationis persectae,neque intelligi necessario aliquam propolationem,quod primo clarissime probatur in enrhymema - te primae de lecundae figurae v. . Omnis homo est animὼ , igitur aliquis homo est mimal, quaenam enim propolitio subiiceri potest y Idein dico de secunda figura,v. g. Omniου homo est animal,ergo aliquod animales homo . Secund5,in tertia . figura addi certe potest aliqua propositio ut enthymema euadat syllogisinus, ut patet in exemplo praemisse:nego tamen esse necessarium , quia ex hac propositione Omnis homo est animal, possum in serre statim ergo est corpus, modo 1ognoscam praedicatum antecedentis esse in serius,& praedicatum consequentis inserius,quia immediate per Th. .libri l. Istam consequentiam demonstro , igitur cum eo tantum nomine debeat enthymema addita praeinissarum altera heri syllogismus, ut reducatur ad principia syllogistica ; certe com posiset immediate sine praeuia illa reductione reduci ad principia consequenti non minus certa &cuidentia quale est v.g. Th. .nulla illi videtur dotae perfectio, quae in ratiocinatione desiderari possit,chmaequὲ immediate reducatur ad tua principia ac syllogismus ad stia. Equidem verum est praemittendam esse alteram propositionem quae videtur omissa ab eo ς qui terminos paratos non habet, vel eorum habitudinem non nouit,v.g.hac propositione iacta emine animales ramus. cognosco praedi
catlim esse superius,& subjectum inferius unde posito deinde inferiori,scilic et concludo stiperius,scilicet est ramus. Sed neque adhuc est necessaria illa propositio,quam minime possem comstruere, nisi ncipiam prius corpus eme superius, & arimal inferius, sed ad
482쪽
eum tantum finem necessaria esse potest eius constructio, igitur enthymenra est perfecta ratiocinatao. Idem dico de quarta figura,v.g. Omis homo est , stitur Prirm est as-mal, modδ cognoscam in subjecto antecedentis includi necessario subjectus, consequentis.Idem dico de quinta,v. g. Omnis homo est animal, igitAr aliqua substantia est homo,modo cognosseam subjectiam consequentis elle inperius , &praedicatum antecedentis inserius. Idem dico de sexta,v.g. Omne animal est vi-κem,igitur aliquod vivens es homo, modo cognoscam pr. aedicatum consequentis esse in serius, & lubjectum antecedentis superius: Quaeres,cur enthymematis exempla certat 3: definitae materiae fuerint inobis affixa de Thoorematis , cum supponatur esse enthymema abstractum.. Resp. equidem illa enthymemata elle physica non logica , sed este tantum ad instar calculi & mere suppositicia,& potuisse assiimi litteras A,d,C. V. t. iit B,inferius, & C superius, sitque omne A B, certe erit etiam omne A C. Sed quemadmodum in Geometria ad hi tuemus lineas certae materiae coniunctas, ut demonstratio seu constructio ad demonstrationem necessaria ipsis oculis subiiciatur; ita proluus accidit in Logica , cuius termini cum sint omnino abstraehi,ad constructionem demonstrationis debent aliquo modo signari de definiri, quae constructio ut sit clarior, terminos mere supposititios non adhibemus, hoc est nihil omnino significantes in seipsis, scilicet, A, B, C, sed altas quorum iam si non claram, confusam saltem cognitionem habemus. Quaeres iterum , quomodo,quatae arte reduci possint enthymemata ad syllogismos. Resp. este aciem de qua in libro quinto actum est.
Vt m concludat Enthymema ratione
N hac controuersia non contemnenda est dissicultas , si enim concludat enthymema ratione formae, igitur modo sit eadem forma, hoc est eadem tum terminorum tum Propositionum complexio quid enim aliud est sorma λὶ ad hi ditis quibuscumque
terminis,erit enthymema, ac proinde seruata eadem complexione huius enthymematis Omnis homo est anisol, igitur omnis homo est corpuκ senista inquam eadem dispositione in.aliis terininis, crit etiam enthymema, V .g.Omnis homo estavimat,igitur omuis homo est ladiis, quod absurdum est; quia non est enthymema nisi sit consequentia,id est,nisi unum sequatur ex alio, ut diximus in controueisia II. Sed iracvnum non sequitur ex alio, nec cnim ex vero sequitur salsum per Th. 33. l. i. Si vero dicatur enthymema concludere ratione materiae, igitur a rim5,non abstrahit ab omni materia artificium enthimem avs.secundd, frustra tradita est illa ars,in qua non habetur ratio sor
483쪽
' , . . controuersia Decimaquarta,
arae sed materiar. His positis.
Dico enthymema concludere tum ratione materiae, tum formae. Quod ut melli,s intelligatur,obseruo artificium enthymematis esse tali tum rectam dispositionem terminorum & duarum propositionum, quarum una sequitur ex alia Terminorum inquam abstractorum ab omni alia materia, praeter logicam,
quippe illa dispositio habet suam materiam proximam, a qua minime abstrahitur, licci abstrahatur at hysica & omni alia, igitur quando dicitur dispositio terminoriim,intelligo terminos logicos, scilicet praedicatum, subjectum,
Consequens , anrecede iri, superius, inferius, repugnans a quibus certe artifi-Cum entlaymematis non abltrahitur , sed cum illis necetiarib coniungitur:
rtaque ut concludat enthymema logicum, debet haberi ratio primo materiae, i l cit, debet constare iis, vel iis terminis logicis, id est et superiore, vel inferiore &c. Sectindo ratio forniae, sebent mim praedicti termini ita disponi Mcollocari, ut ille bis piae dicet tir vel bis lubiiciatur, ille nunquam potvitur in consequente, S c v. g stat tros termini logici primus iuperior, sectindus interior & tertius inferior utroque, certe si male collocentur, licet fiat terminito ici, v g. primus sit semper iubiectum tertius praedicatuin consequentis, &secundus praedicatum antecedentis in A A , nulla erit consequentia , ergo nullum enthymema, & tamen lant hi tormini Iosici , igitur sequitur consc-quens ratione formae: ei od ut demon tuetur in casu praedicto , certe ut sit Iocus demonstrationi , debet praemitti certa constructio pro qua aliqua necessa- Iio materia requiritur. Sint autem praedicti termini logici , A, B, C; A primus, B secundiis , C tertius. Sitque A , bis subjectum , & B praedicatuimantecedentis, in A A, hoc modo omne A. cst B,ergo omne A, est C. Secundo, antecedens male constructum est ; quia terminus inferior non debet assirmari viri uerse de se periori per Def. 2.n. a. l. i. Secundo non valet consequentia,quia ex posito stipuriori notassequitur inserius per Th. octauum, igitur nullum estenthymema. Ex quibus f icile constat in enthymemate coniequens sequi ex
antecedente, tum ratione formae, tum ratione materiae. Piimum quidem,quia
nisi termini & propositiones geminae ita disponamur,& contreetantur,nulla est consequentia: Haec porro dispositio non tantum ad propositionum quanti- ratem & qualitatem, sed etiam ad terminorum counexionem sue duo sint, siue tres pertinet. Secundum vero, quia illa dispositio non potest cadere. nili in talem materiam, id est ii terminos logicos, v. g. A A, in tertia figura,cit recta
dispositio, id est,tres termini logici ita disino siti, ut inferior utroque sit semis per subjectum,& inferior altero e duobus qui sepopstant, ut praedicatum antecedentis , superior vero praedicatum consequentis , .idque in gemina propositione uniuersali affirmativa ; termini inquam ita dispositi, faciunt rectum &legitimum enthyinema. Quod demonstratur per Th. . lib. I. Quod ut demonstrotur vel adhibeantur calculi A, B, C, seu termini nihil significantes, nec vl-Ii materiae aflixi nisi logicae , ita ut A, ponatur Ioco termini superioris, V. g.&c. Quae praxis est adhuc logica . Si vero adhibeantur termini aliquid significantes, ita ut ponantur loco rerum quas significam, non est praxis Logica, sed illius facultatis euius sunt illi termini Phusicae .g.vel Mathematicae,licet
illam diuigat Logica, seu lices mens instructa & instituta ab arte Logica,illam sectξ construat secundum praecepta de regulas suae attista Si verbpraedicti term
484쪽
mini ponantur loco terminorum logicorum, non rerum illarum quas I Inisi cant, certe praxis illa est adhuc logica , quod certe praestitum est hactenus nobis, qui saepius hos terminos physcos uuirpauimus animal, homo, is,quip-ee ponimus tantum animae oco termini superioris. Hinc obserua quam rei te dixerimus si pra in Prolegomenis, objectum huius artis formale elle Artificium seu dispositionem rectam terminorum Logicorum.Vides utrumque includi,scilicet,dispositionem & terminos hos quidem xt ob)ectum materiale, illud ut formale, utcumque ut adaequatum. Obserua praeterea, quomodo artificium consequentlae ad hanc arrem iertineat : cum enim non possit fieri artesiistum, V.g. Enthymema, nisi una propositio sequatur ex alia,cumque sint ita collocandi termini, ut una ex alia sequatur ; illud proseisto fieri non pollet nisi in primo lib. demonstratum esset, quid ex quolibet consequi possit. Nec enim enthymematis ars tales terminos designatieu definit, sed v. g. imperat tantum. In tvrtia fetura , na Odo A A, si egemina uniuersilis a firmativa, quarum una infertur ex alia , Νόtque terminus qui repetitur bis subjectum; cum duobus dii ters spraedicatis , quod certe non 'Missiceret ut una ex alia sequat tir,nisi ex primo libro didicillum tales terminos . usurpare, tali figura & modo sup pqsitis, ex quorum connexione consequens cxantecedente conssequatur, eo modo quo supra dictum est. Inde vides arii se iiiii, consequentiae necesiario caeteris omnibus fuisse praemissum , quod etiam pro syllogismo dictum esto.
Vbitari potest an modus non legitimus si verus syllogi GP mus. Respondeo, iliod iani supra responsum cst Conti i r. non elle syllogismum,quia per D 3.sγllorismi ultima proposito debet sequi ex duabus primis; sed in modo iron legitimo ultima iron icquitur ex duabus prim; s , nulla est
enim conse lirentia. Quomodo vero ex uua quo fraenaissa sequatur concluso,dὶCam modo.
Secundδ dubitari potest, quomodo ex utraque praemissa sequata: r eoncla so. Respondeo in prima figura, vo g. in Barbara , ex utraque praemisia etiam scoriam sequitur conclusio,v. g. Omne cIZ animal, igitur omnis homo est corpu/ ; ex prima, scilicet omne animal est corpus, sequiturumnu homo est corpus, per Th. 3O.l. I. & ex secunda Omnis hsmo est animal, sequitur omnis homo es carpus per Th. q. l. i. Idem dico ua Gargara , Batb ui, Gargari
In Dari j, Dirai,Dabitis, Dibatis sequitur eX praemissa A,v. g Gmnu homo est animat, alquo co=pvi est homo, erra aliquod carpus es mi nai. Ex prima sequi tut Muciuilo per Ax. i.l. 3.& ex secunda ret Thiaul. I. Idem dico in Dirai,Dabitis,
485쪽
38 . Controuersia Dei a quinta,
Dibatis, Baralip, praemittenda est colicitationis conii ersio, vel secundae prae illissae, ex qua conuersa sequitur conclusio cUnaerta prioris, per A X. . l. 3. quando conclusio est colat ingeias. In Celarem,v. g. nullum est lapis, omnis homo est auimal, ergo nullus ho--o est lapis, seqairiir ex sectinia per Th. v. l. i. & exprima per Ax. 1. l. 3. Iden de Caletem. In Cesare ex secunia per Th. 9. l. r.ex prima vero praemillaconis uersa, vel ex prima non conuersa sequitur conclutio conuersia, per Th. . l. r.
Idem dieo in Cesaro, Calecem, Calero, Cesaro. In Camestre & Camestro prima fiat secunda. In Celantes conclusio conuersa ex secunda per Th. 9. l. i.&cx prima per Ax. 2. l. . Idem dico in Celantos, idem in Calentes S: Calentos, modo prima fiat secunda. In Celares sequitur conclusio ex prima per Th. . l. i. & ex secunda sequitur conclutio conuersa per '. l. I. Idem dico in Cesaros, idem in Camestres de Camestros dum prima fiat secunda. In Ferio conclusio sequitur ex prima per Ax. ι l. 3. & ex secunda per Th. q. l. I. Idem in Firco modo prima fiat sexunda; In Festino ex secunda sequitur per Th. 9. l. r.& ex prima conuersa. Idem in Pisterio dum fiat transpositio. '. In Fapetao ex prima conuersa sequitur per 9. l. r. & ex secunda conuersa pet Dictum de nullo. idem in Fecapo mod) transponantur,idem in Fresson, .
Fri se n. In Baroco sequitur ex secunda per Ax φ .l. 3. ex prima tamen etiam conuersa non sequitur , non tamen est se ultra , sed in ea prae inittuntur duo termini,
se ilicet superior & inserior,ut deinde sine lite concedatur negari hunc de eodem subjecto, de quo negatur ille. Idem in Boraco si prima fiat secunda.
In Bracordo ex secunda sequitur per Ax. . l. 3. non vero ex prima in qua fit tantum expositio termini seperioris dc in serioris. Idem dico in Brocardo dum prima fiat secunda. In Darapti ex prima sequitur per Ax. l .& ex secunda conuersa & vice versa in aliis modis affirmativis A A l, tertiae figlir. e. In Felapion ex prima sequitur per Ax. h. & ex secunda conuersa. Idem de
aliis negati uis. Vnde vides si habeatur tantu .n ratio Ax. i. & a. l. 3. alteram
propositionem ellat. intum expositionem termini superioris & inserioris. Denique in Datisi sequitur conclutio comi eria ex secunda, vel ex secunda sequitur secunda conuersia , & ex hac conclusio ; Ex prima verd non sequitur,quia prima est nece istria, uec conclusio ei contingens , igitur non sequitur per Th. io I. l. I. Idem dico de aliis A I l,l. I, suo modo, quae Omnia iuxta cuiuslibet modi proprium characterem dichaeise supponimus. D ibitari potest tertio an syllogismus constans falsis lit verus syllogismus. Respondeo modo conclusio vere sequatur ex praemistis, vel ex utraque, vel ex altera,eo modo quo dictuni est supra, eli verus syllogismus; secus si non sequa' tur , vel li altera praemigarum sit Rustia de inutilis : utilis autem est 1iue ex ea
sequatur immediate conclusio, siue ex ea conuersa, siue conclusio conuersa, it - re utroque modo, siue demum exponat terminos consequentiae, siue utrumque
simul praestet. o modo vero praemissae syllogismi possint esse false cum vera conclusione dicemus l. 6.
Qv v id, dubitari potest, an syllogismus sit operatio mentis. Vide quae diximus de Enthymemate Conto a. in simili qu aestione,quippe est eade resposci.
486쪽
Quintis dubitari potest an syllogismus concludat vi formae. vide Contr.
I . in qua labes similem quaestionem. Sexto, dubitari potest deessentia syllogismi. Respondeo essentiain syllo- .gismi Logici includi duabus praemissis & conclusione, quia si alterum desit non est syllbgisimus. Non laquor hic de syllogismo formali, qui cst actus mentis & sorte unicus, de quo in Physicas sed de objicituo Logico , quem
definiuimus. d. IaDices,conclusionem esse effectum praemissarum. Respondeo, non esse enfeetum proprium conclusionem objectivam praemiisarum obiectivarum,alioquin effectus esset causa causae,cum saepe causam per effectum probemus; sed esse tantum effectum objectivum,vel in cognoscendo, vel consequentiae,nam uera conclusio sequitur ex praemissis, xnde antecedens est principium consequentis in cognoscendo,hos est antecedens cognitum deducit in cognitionem consequentis propter habitudinem quam hil et cum illo,quamquam potest accidere ut sit etiam principium in essendo, v. s. Non es anima igitur nones homo, vel in agendo,u.g. ignis es, ergo lueeM.dc vice versa praedicatum consequentis principium in ellendo praedicati antecedentis . g. es homo igitar es animal Dira est,eus Sol est.
Dices, syllogismus generat scientiam, vel ut vulgo loquuntur scholastici facit scire , igitur est causa scientiae: sed scientia est .concluso syllogismi demonstrativi, igitur non pertinet ad syllogismum , alioquin idem esiet causa sui ipsus. .
Respondeo , vel Me huelligi scientiam habitualem , vel actualem: si primum illa prosecto non est concluso, sed est id quod remanet in mente ab actu scientiae relicto , ut cuius similem actum possum deinde facile repetere: quidquid tandem illud sit sue habitus, sue species de quo agemus suo loco. Si vero secundum, syllogismus facit scire formaliter, non efiicienter , id est, non producit scientiam actualem , sed eo ipso quod habeo talem actum in
mente, reddit me scientem, sicut visio videntem , in ratione causae formalis, .non essicientis. Denique ne si quaestio de nomine , totam illam complexionem ritum propositionum Logicarum in materia abstracta , quae ii alii tit dispositae vi vltima sequatur ex duabus primis , voco syllogismum Logicum , qui est complexum quoddam ex principiis in cognoscendo & conclusione cognito.
487쪽
CONTROVERSI A XVI De formasstuictica.
Orma syllogismi, est recta dispositio, M. ut dictum est Dis. l. 3.
Pro qua vide com r. 14. nam Muera forma pertinet ad ellentiam
syllogismi, ut dictum est : si vero comparetur cum tali materia cui dicitur inesse, est proprietas illius,quia teuera posset este talis materia sine tali forma, igitur accidit illa forma leu proprietas tali materiae &ab ea distinguitur secundum conliderationem absolutam, non
amen secundum considerationem comparat illam , v. g. Sint tres termini
A B C, A superius: B δ: B C. Certe si ita disponantur omne B A , omne C B, omne C A ,haec dispolitio est forma quae accidit A B C,absolute & seorsim consideratis, igitur ab illis secunilii in illam considerationem absolutam forma distinguitur, sicut murus alte factus a cumulo lapid M. 'ero non distinguitur ab illis secundum comparativam, id est , quatiscio eomparatur cum A, ut subjectum cum Qui praedicatum,& vltimo C, cum A ut subjectum; quippe haec dispositio dicit tantii ni terminos sic inuicem comparatos. - Dices, illa comparatio seu dispositio terminorum , potest tantum fieri peractum mentis. Respondeo,poli e quidem cognosci per actum mentis', sed iam cile in ipsis terminis,nam reuera nemine cogitante A inest omni B, igitur est vera habitudo subjecti B ad A, S: C ad B, & C ad A. Dices, non sunt dispoisiti termini, antequam disponantur. Respondeo, ei Ieita dispositos objective, id est, habere inter se talem habitudinem quae reuera potest cognosci,sic cognosco A incile omni B, & B omni C, nec enim agitur de dispositione locali. , Dices,termini illi possunt bene vel male disponi, igitur suiu simili bene dena ale dispositi,quod dici non potest, ergo ipsa dispositio non ast in ipsis terminis: Respondeo, esse bene & malu dispositos secundum diuertum irespectum, diuersamque habitudinem; nam sicut idem p. aries est dexter & sinistet si comparetur cum duobus,eodem modo si comparetur B, cum C, ut subjectum, &cum A ut praedicatuin, haec habitudo est mala leu falla dispolitio. T. . Dices, ergo non est, si falsa est Respondeo estis objective, id est . posse
gnosci, nam reuera antequam cogito scam falsum esse B, inelle omiti A , certe B,non inest omni A. .
Dices,ergo non accidit illa sorina si iam est. Respondeo , non acciditi minis ab lute consideratis, nego; zomparative concedo. Sic enim proprieta tes accidunt essentiae: sic ratio nitiari j accidit numero : sic aequalitas angulo
rum Iso secli, &c. Dices,possunt cuncipi illi territ ni sine tali dispositione .Respondeo,u comcipiantur absolute, concedo; si come ratiue, nego: id est, si cum tali habitudine, quippe talis habitudo est ipse disposuio,scilicet,objectiva. Sed de his satis.
488쪽
Ertum est primo figuram in duabus praemissis esse positam, vein connexione trium terminorum in gemina propositione,quo-I-rum unus consequenter repetitur.
Certum est secundδ tot esse figuras quot sunt connexiones trium terminorum in duabus propositionibus , quorum unus bis semper ponitur in qualibet connexione, ratione , scilicet subjecti & prae- . dicati. Hoc posito videntur essequatuor figurae, quippe tres termini, ut diximus Th.6.l. 2.quatuor modis diuersis connectuntur,sunt enim tres termini A,B,C,& B,sit terminus qui repetitur, certε sunt primo B A, B C. Secundo, A B, C B. Terrib, B A, CB. -rto, C B, B A. Igitur videntur esse A. Respondeo , hoc non obstante es Ie tantum tres connexiones, quippe duae ultimae non differunt, quia ibi est eadem connexio ubi sunt eadem connex & eodem munere defunguntur praedicati& subjecti:sed siue medium sit se tectum in prima propositione,siue in secunda,certe idem extremum necessario de illo praedicatur, & de eodem illud ipsum praedicatur. Sive enim dieas Omne animia est corpiu, omnis homo est animae, gituromu homo es erem. Sive omnu homo es animae,mne animal est corpm, ritur omnis homo es tarp- , vides semper medium animal eodem munere deiungi, id est , de eodem extremo, idemque extremum de illo medio praedicari. Igitur est eadem connexio. Praeterea ibi est eadem connexio extremorum cum medio , ubi est eadem conclusio quae ex utraque connexione sinuitur,sine ulla conuersione,vel conclusionis, vel alicuius praemissae: sed primo modo secundum Aristotelem, &secundo secundum Galenum,sequitur eadem conclusio sine ulla conuersione, eaque ad idem principium Dictum de omni immediate reducitur, igitur est
Deinde , si una praemissarum transpositio sitfficiens est ad diuersam figuram , igitur sunt adhuc plures figurae , nam in secunda figura habes in Camestre transpositas praemissas Cec ,& in tertia habes in Datisi transpositas Disami. Dices,licci transponantur praemissae in secunda & tertia figura, non tamen propterea mutatur sedes medii; nam in illa semper est praedicatum, in taesubjectum,ut reuera fit in figura Galeni, in qua medium est praedicatum primae praemissae. Respondeo,ided medium praedicari in praemissa prima,quia tota secunda migrat in locum primae, & haec in locum illius, & medium de eodem omnino praedicatur, siue in prima siue in secunda praemissa, & manet Omnino eadem connexio & vis eadem consequentiae ex eodem principio,sine ulla conuersione.
489쪽
Dices Fessapo sacere diuersam figuram , Fapesmo,sed proseisto eodem modo se habet Fesapo ad Fapetao,sicut Calerem ad Celarem , cum tantum dinserat unus ab alio sola praemissarum transpositione. Sit enim Fetapo Nitam homo,omnis homo est insimae, igitur aliquod animal non seq-ι. Sit autem Fapesmo omnu homo est animal, nuum equus es homo, igitur aliquod ammumnes equus. Vides eandem eorumdem terminorum connexionem,& unicam praemissarum transpositionem, quae mutat quidem modum, non tamen figuram ; quia sub eadem figura plures modi eue possunt. Dices,Fesapo est modus directus & Fapesmo indirectus .Respondeo Imm-que esse indirectum ut dicemus infra ; immo si unus directus est,alius etiam esse debet directus, cum eadem sit conclusio , reductio, illatio & vis consequentiae. Dices, A E E est modus legitimus in figura Galen. non legitimus in Ariastotel. Sed idem modiis in eadem figura non potest esse legitimus & non legitimus,igitur figura diuersa est. Respondeo A E E, secundum Galen. & secundum Arist. complecti duos modos,sicut A A A,&c. nam A E E secundiim Galen. fit ex transpositione praemissa m Celarem, atque ita medium praedicatur in A. At verb secundum Arist. praedicatur in B, igitur sunt duo modi. Vis exempla A E E, secundum Galen. Omne C B,nullum B A, itur nullum C A. Secundum Arist. Omne BA,nullum CB, igitur nullum C A. Vides Adistribui in conclusione , contra Ax. 0 l. 3. In AEE Aristotel. secus in C lenico. Quidquid si est quaestio de nomine licet enim non sint duae sigurae,prima certe utroque modo considerata duabus aequiualet.. - ο ins in m in ob in inmm Domin vino in m
CONTROVERSI A X V I I LDe maior, extremo, oe conclusione directa.
Liqui maius extremum definiunt praedicatum conclis sionis di-fectae conclusionem verb directam illam esse diciant cui pτα- si catum est Maius extremum. . Vides circulum. Alij dicunt maius extremum semper esse illud, quod poniar in prima praemitra,conclusionem vero directam dicunt elici illam , citriis praedicatuin est maius extremum. Sed profecto quis neget istum: modum esse indirectum omnis homo est aninia, Omne animal est corpus,eis riaiquod corpus es homo, in quo tamen extremum primae praemissa est prxis
Praeterea quis nescit:in prima figura medium esse antecedem praedicati, de consequens sebjecti conclusionis directae r igitur praedicatum conclusionis es, rasemaens mediu ergo saperius siue praedicetur de medio in prima praenusu,
490쪽
De ma ori extremo ,'eonclusione directa. 43
iue in secunda Arim. i.prior. c. . qui haec habet. Maius extremum voco in
Alij dicunt conclusionem directam esse illam, quae ex talibus praemissis
sequitur connaturalius. Sed profecto si Fapesimo est modus indirectus, ut talis est secundum Arist. l. t.pr. c. . conclusio sequitur in eo modo ex praemissis maxime connaturaliter,chm nulla alia ex iisdem praemissis sequi possit. v. g. Omnis homo es equivi est homo, igitur alἰquod animal non es equus: haec tantum concluso sequi potest ut patet. Itaque his reiectis, duplex nobis Tatio superesse videtur,qua maius extremum definiamus Prima est, si dicamus esse praedicatum conclusionis directae, hanc vero dicamus esse illam quae immadiatius reduci potest ad principia duo syllogistica de omni, Dictum e nullo in sua figura ε, quippe ille syllogi sinus directus esse videtur, qui immediate per sua principia demonstratur, id est,non per aliud, id est,sine conuersione ulla.
Quo posito primo in prima Figura directi modi erunHecundum Arist.
Barbara, Barbari, Celarem, Celaro, Darij, Ferio. Secundum Galen. Gargara, Gargari, Calerem, Calero,Dirat, Fireo:qui scilicet,ut supra demonstrauimus reducuntur immediate ad Dictum de omni,S: Dictum de nullo. Secundδ alij modi in eadem figura erunt indirecti, imitiis & aliarum figurarum modi in directi crunt & imperfecti si comparentur cum dice his praedictis primae figurae , persectio enim modi ex Hariori tantum Sc magis imm diata reductione duci potest. Tertio, si comparentur aliqui modi in directi primae figurae cum aliis eius dem figurae directi appellari possunt, scilicet, illi qui una tantum indigent conclusionis conuersione, qui sunt Baralip, Garalip, Celantes, Celantos, Dabitis, Calentes, Calentos, Dibatis, sunt perfectiores aliis 4. qui duabus conuersi nibus indigent,quia immediatius reducuntur. Hi vero A. sunt Fapesino, Fesa-po, Friseson,Fresi αQuarib, si comparentur aliqui modi secundae figurae, qiii tantum indigentvnica conuersione, cum iis qui indigent duabus haud dubie dici debent illi directi. Porro indigent tantum una conuersione Cesare, Cesero, Camestre, Camestro, Festino, Fitesmo. Indigent vero duabus Celares, Cesaros, Camestres,Camestros,qua re 6. primi dicentur directi, & 4. vltimi indirecti. De Ba-roco iusta iudicabitur. Q i in id, idem dico de modis tertiae figurae, in qua directi crunt Darapti,Da parti, Daraptis,Dapartis,Datis, Disami,Fapleton, Felapion, Ferisen, Fiseron. Indirecti vero Disamis, Dati sis. De Brocardo infra iudicabitur.
Sexto, Baroco& Boraco immediate reducuntur ad Ax. 3.l. 3.quo certe alia certiora non sunt, nec euidentiora:Bro cardo autem & Bracordo ad 4. Ax. l. 3.
aequalis certe persectionis : unde . isti modi directi omnino appellari pos. sunt,& perfecit. Septimo hinc dici potest esse tantum i6. modos perfectos & omnino directos, scilicet, ix. appellatos primae figurae, & 4. istos ultimos& caeteros omnes esse in directos&imperfectos,licet non omnes aequaliter,quippe 2.Vltimae figurae ex Arist.c. 1 non sunt perfectae.
Octaud,s .gradus persectionis in modis syllogisinorum legitimis obserua.