Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

31쪽

quando olim ex instituto Logicamir habilium informam artis sumus rectacturi, tum in his ipsis operis subseci, vis occasione ita serente. -- Io Etsi ea, quae modo diximus εμενη de doctrina philosophica ad casus vi- tae humanae applicanda, sati, clara ,ε- perspicua sint, modo Logicae nostrae

theoriam, quae minimam operis Da tem constituit, vel primis labris degustaveris, ita ut potiora tantummodo de reibus mentis operationibus demnitionum ope probe intellecta tibi ,- miliaria reddideris consultum tamen judico, dicta exemplo illustrari, ementem nostram assequantur vel ii, quibus seria attentione Logicae theoriam perlustrare non Vacat Sumamus Vero exemplum facile, ne inde dissicultates nectantur, quae doctrinae magis obscurandae, quam illustrandae serviunt Ponamus igitur nobis objici fontem ex saxis irtificiose caesis o structum latera numeramMS, ex quibus perimeter constat, umero sex deprehendimus dum eadem me sura applicata metimur, ea inter se a qualia esse reperimus angulos deni-

32쪽

νri tamque utilis rem apta. a que dum exploramus, eos itidem inister se aequales esse experimur. Constat igiturpe ea,quae intuitive cognoscimus

aut a nobis cognosci sumimus neque enim in analysi praesentis cognitionis ad prima principia descendendum); pernmetrum sontis constare ex sex lineis te res inter se aequalibus & sub aequaliabus angulis fibi invicem iunctis. amobrem ubi ex elementis Geometaeiae succurrit definitio, quod hexammam regulare sit figura plana sex lineis rectis inter se aequalibus msub aequaliabus angulis invicem unctis terminata; perimetrum fontis esse hexagoni regularis concludimus, vel quod perinde est, has sontis esse hexagonum regulare inserimus. Jam cum ex Geom tria elementari porro constet, centrum

hexagoni regularis inveniri, fi super latere triangulum aequilaterum erigatur; de inserimus, centrum sontis determinari posse, si ad latus perim triapplicetur triangulum aequilaterum, cuius latus eidem aequale Equidem exemplum ex Geometria petitum est,

Gn ex philosophii in praesente immen negotio philosophico atquipo

leto

33쪽

a. I. De habitu philosophia adpubineam let. Quodsi tamen non sincere ideatur. agedum addamus alterum si Titius homicidium commisit , ex Circumstantiis facti colligitur quod idem sciens ac volens commiserit. Quam- Dbrem ubi recordamur homicidium culposurn des nisi , quod a ciente ac volente committatur; applicatione d finitionis facta insertur, Titium commisisse homicidium culporum. Quodsi iam porro constet de homicidio ciat pose, quod, qui id ommisit, ultimo supplicio sit assiciendus applicatione hujus propositionis iacta insertur, Titium ultimo supplicio assiciendum e se. Exemplum noc Philosophiae cum iure civili commune est unde vel ex eodem apparet, quae de philosophiae jure civili ad casus o

Hos Valere.

i. s. g. i. Ipsi autem hac philosophiasis, applicatione docemur, Quem infinem

eandem addiscere teneamur, nimirum Misis, ac, manda judic1a discur11va ex ubi

tuitivis, quae carus obvii nous insinu:ant mihil decernimus, ninta imis, ubi judiciis discumvis non stubcust ' imo

34쪽

pyivatamque utiluatem sis smmo ubi nostrum de rebus obviis j dicium alteri exponimus, ut pluimnium ratiocinando ad idem pervenimus. x propositione unica, quae intuitivo cuidam judicio respondet, nulla infertur conclusio, qualis est omne judicium discursivum sed dua4hus praemissis opus, quarum altera ex philosophia petenda, quotiescunque de rebus ad forum ejus spectantibus

agitur Philosophia igitur principi

ratiocinandi generalia nobis suppeditare debet, quibus utimur tanquam propositione majore in syllogismo de re aliqua obvia, ex eo, quod in e dem perspicimus , aut de eadem tanis

quam certum sumimus, illaturi quod observare non licet aut in anumto non Continetur. Neque vero putandum

est rarissimum sic ore philosophiaulum qui enim ad animum revoca

verit, quae de cognitione philosimi- ea paulo ante attulimus, usum phil sophiae hinc longe amplissimum agnoscet, propterea quod nihil detur, ab iis discesseris, quae a Deo revelata sanctissimae nos ereligionis run ne tinant, quod cognitionemphiloismi eam non admittit. .ia.

35쪽

ic me habitu hi ορhia ad publieam Habitin I1. Ex eadem quoque applicatio

c.2. ne philosophiae ad casus in vita humana

mi ac obvios clarissime perspicitur,quomocto philosophia sit concinnandi, ut usum, quem intendimus, praestare possit Etenim in ea prostare debent definitiones accuratae generum atque pecierum,Per quas res obviae agnosci mad sua ge Anera species reduci possunt. De finitionibus jungendae sunt propositio ne determinatae , in quibus notio B- ecti nec plura continet, nec auCio ra, quam quae ad determinandum prae dicatum requiruntur, seu, quod eodern recidit, singulis generibus singulisque speciebus sua tribuenda sunt predicata, tum quae iisdem absolute conveniunt aut solius vi definitionis, tum quae sub data demum conditione competunt, aut sub determinationibus definitioni superaddendis. Quodsi definitiones deficiant accuratae eo qui dem in casu, ubi notiones clarae, sed confuse rebus certo agnoscendis lati aliis accurate discernendis minime sus siciunt, non modo impossibile est, ueres obviae in omni casu sine errore ad genus vel speciem suam revocentur, verum

36쪽

. privatamque Atilitatem apta

verum etiam fieri nequit, ut, quae generibus ac speciebus conveniant

praedicata, accurate determinetur,

ne de rebus obviis iudicaturi per

errorem eadem tribuant, cui non conveniunt Quomodo vero com dantur definitiones ac propositiones tam praelari usus, in opere no-

ω Logico docuimus non igitur hic repetenda sunt, quae ibidem legi possunt. Mathematici scientiam amplissimi usus tradunt, quemadmodum attentos experientia docet dudumque ostenderunt alii, qui de usu atheseos commentati sunt Si vero in rati nem inquisiveris, cur adeo certam habeat utilitatem, id definitionibus exasciatis propositionibus determinati a tribuendum esse agnosces. Ex pri Cipiis autem, quae de ente in genere in philosophia prima propono, luce meridiana claraus liquet, philosophiae non repugnare, quod in Mathesi suspicimus; sed perinde in philosophia ac in Matheii praedicata subjecto tribuenda partim per definitionem, partim per determina tiones eidem adjiciendas detexminari. Fidem oculatam

37쪽

ir ram h a Musi hi ad ablieam faciet philosophia prima, quae proxi-

me uel pumicae exponetur

s. n. Definitiones adeo philosopH--οιή. plura continere non debent, quam

: zz- , , rei constanter insunt, nec tamen

aliis, per se invicem determinantur, ita in si unum inesse ponamus, non tamen ideo alterum si liter inesse debere imtelligatur mec eaedem pauciora omtinere debent, quam ea sunt, quae per se invicem non determinantur. Et

nim per definitiones ideo genera species rerum arctis limitibusconstris,.guntur, ut singulis tribui possint pri dicata convenientia, hoc est, quae per alia determinantur, quae mul rebias insunt, seu quae iis positis simul ponuntur, cum ita demum propositimnes, quas in philosophia didicimus ad casus obvios applicare valeamus. Ex definitione nimirum intelligimu9. quaenam in re data inesse debeant, istpraediratum aliquod absolute vel etiam sub data conditione tribui possit. ANque adeo patet, quaenam retinesse prs. iis probandum si, Quam eidem prindicatum aliquod tribui, vel affirmari possit, praedicatum aliquod conditio

38쪽

eidem convenire posse Exem- quae paulo ante f. io dedimus, loquuntur, quae hic dicunturi dato ibidem casu pronunciatuin

xus, Titium ultimo supplicio esse a. clandum, prius probare debet, quod

homicidium commiserit culpounati Proba autem eum commisisse homulidium culptisum, quod sciens ac vo lana idem c

hoc est, quod de Titio assirmari queant , quae in de tamine homicidii eulpos continem

a zponamus vero deruistiones, Duciora continere, quam quae ex iis, et:

ira rei constanter insunt, per se invi diri non determinantur non eum

mimis habebunt usum, ut per eas adirigatur rei proposiα hoo conumine praedicatum vel sub data conditio venire posse i neque enim accu casu ut earum beneficio resobavisa ad sua genera suamque speciem miramus,4 tam facile in genere velo determinanda aberramus, quam ditem assequimum Quodsi autem stilis inando genere vel specie rei iuveris praedicata eidem tribues.

39쪽

so I De habitu philosophia ad publieam quae tantae conveniunt fieri posse assi abis, quae a veritate ab menti Rationem facile aeapient, qui modum pradicandi ex opere nostro logico perspexerunt, clariaspercipient ii, qui, bus principia nostra ontologica fuerint explorata. Etenim praedicatum, quod te absolute convenit, tum demum convenire intelligitur, in ea ad-rint singula quae dimul constanter amiunt, nec tamen per alia, quae simul insunt,' adeoque nec per se invicem determinantur nec praedicata cetera conditionata convenire posse ooncibuntur, nisi iisdem postis 1 incrumque ex notione entis in philosephia evoluta manifesto elucet, ut lincem meridianam negaret, qui istud in

dubium vocare auderet l . u. . Idalm ilia Quodsi definitiones plura eontineant iis, quam quae in in rebus

immis per se mulcem non aeterminantur; e-- erunt omnino inter ea, quae per Cetora, quae definitionem una ingredium tur, determinantur, hoe est, quae res necessario insunt , is cetera insint o

stendi vero jam in opere logicoii , do

40쪽

finitionum applicationem reddi prolixiorem nec idem dissiculter ex modo dictis colligitur. Etenim rem obviam vi definitionis ad suum genus suam que speciem reducturus probareten rur, eidem singula con mire , Suη 33 definitione continentur Sed in definitione continentur, et neuessa rio insunt, si cetera insint. Inanem igitur operam sumis, duminquiri nurim rei obviae insint. Enimvero alter Tum hine incommodum enascitam, Quod maioris momenti, est. Num enim genus e species rei non agnoricatur . nisi tibi constiterit, singula. Convenire. Quodn ergoisonungunos probare non posse , illud, quod supercituum est, rei comenire, genus rei, vel speciem ignorari a nubis exi*mamus, etsi idem vel eandem perspiciamus id quod profecto idem e capertis oculis non videre. Quemad- obvias lumine suo collustrant, ut eas

videamns ita mancae essiciunt, ut no

his videre videamur, ubi cnecu μ; abundantes ex adverso,ut ad lucem meridianam caligemus. Ra S M.