장음표시 사용
121쪽
l mensa consideretur : non voluptate, sed a-l maritudine reserta apparebit. Sed praecipuellaeum accumbentem considerans Tobias,ad suam mensam paupcres,egentes q. vocabat,
i S: quidem non quoscunque, sed qui de illiust crant tribu, memores Domini, eumque titii mentes, ut discamus, sicuti in icxtus expo- lsitione dirimus, iuxta B. Pauli monitum , maxime domesticis esse in necessitate sub lueniendum . Quare Nicolaum Primum pon'l tiscem anno Christi Ss a. Bulgaris interro istantibus de ordine,& eleemosyna facienda, i seruando, respondisse ferunt, illam propinquis prius faciendam esse, Apostoli verba ς in medium adducens : operemur bonum ad omnes , maxime utitim ad dominiems Li .i Et alibi:Carnem tuam ne deIpexeris: Dein-l de iussis,& boni , iuxta illud Ecclesias fici l Da misericordi, ἐν ne si aspereatorem
& rurium : Ne dederis impio : quem Ordi- lnem nostrum Tobiam seruasse hic in litera , t apparet, sicut etiam infra. Et illum ab om-
l nibus obseruandum esse docuit Augustinus: Ctim omnibus , diccns,prodesse non possis, his potissimum con tin m e f, qui censΡ Aius tibi quasi quadam siste iun ntur :
quia, ut Sam itus Thomas docet, gratia, S, i virtus naturae ordinem a diuina Sapientia , inuitutum imitatur, qui talis est, ut unumquodque agens naturale, pcr prius, magis l. diffundat suam actionem ad ea, suae sibi ma-
is propinqua sint; sicut ignis magis cale- iacit rem sibi magis propinquam, di similiter Deus in substantias sibi irropinquiores, per prius, & copiosius dona suae bonitatis
diffundit,ut per Dionysum apparet. Aduer liendum tamen, scut doctit Ambrosus, noeleemosyna , quae consanguineis erogatur,e1ςemosynae limites edice dat, ea illis tribue- ldo, quae inopibus conserre deberes, Uil lotium, ait, Pti probanda tib/ν aritas, Otpνo-lii ximos feminis tui non desieli, si egeo ι l
ueniendum deinde iustis, ut infra osundemus : demum caeteris omnibus egentibus , lcuiuscunque illi sint gradus, & conditionis,
maiorem semper necessi alcm consideratus,
ut simul fili j patris nostri, qui solem suum oriri iacit super bonos,& malos .
Cum l. abijsset, reuersus,nuntiauit ei, unum ex si ijs Israel iugulatum iacere in platea: statimq. exiliens de accubitu suo, relinque iis prandiu,
3 Fὸν uidua in opere, quam potens .
- mirum filius, ut parenti pa- Π
-reret optimo, d pauperes timcntes Deum conuiuas adduceret, ex improuiso in platea quendam cx filiis Israel iugulatum reperiens,re in te et a domum reuersus est, & renuntiauit patri.
aliquo priuato odio , an regis auctoritate, incertum, licet non careat probabilitate,priuato potius aliquo odio contigisae; cum Regem ; qui Achiacarum Anael Israelitam, ut vidimus, ad tantam evexerat dignitatem ,
Tobiamq. ab exilio redire permiserat; iam iiiij Israel beneuolum potius , quam insun- sum haberent: sed quia edicta a Sennacherib promulgata de non sepeliendis Israelitis ,
non dum reuocata fuerant; non facile erat, qui illos sepelire auderet. --- Tobias tamen, qui, ut Ambrosus ait, in- qterdicto non retio battir magis, quam incitatastir, ne deserere si itim pietatis mortis metti Cideretur, ut illuni sepulturae mandaret,per se ipsum curauit., Statim. exitiens de neeuhitti suo , e vestigio omnem rumpens moram , cum impetu quasi saltando currens,acubitumque seu, seu lectum, in quo inter prandendum cuba
re litus erat nam sumebant tunc temp ris Iudaei cibum in lectis recumbentes cubito innixi, atque in orbem circa meniam positi, unde S recumbere dicebantur, qui cibum sumebant parentes, ut est apud Mare. 2.OMatthaeum, relinquens, & prandium. Ol Ieiunus, Ante, quam , scilicet, aliquid cibi sumpsisset, peruenit ad corpuS.
sericors, hospitatis,dum contiitis aceers ur ,ln snuntiatis insepticii corporis reti Mysiadeserii ha n/e δε erbum sumere pium putas at,eum in ptibriu eo vis iaceret exanime. Vnd canit prudentius:
Iavis insibus ii e minisγίου, Sophos, ct feretita B tiit, Studioque aecinestis htimandi, Ftitia dedit ossa septilero .
3 Essicit enim animi ardor, ut diligentest Fereor homisimus , , strenui; contra uero remissio, pi incin sertum. gri,& inertes: unde scut est in libris prouer iv mbiorum i Dieit pu/r, tis es in via,ct leana Prou. αε. in itineribtis; formicas putans esse leoneS i a contra vero feruidus cum Psalte dicit: 'Stippi covi Nant aduersum me ea ra , non timebis
sese meum. Hinc Sanctus Bonardus, A. ma
122쪽
inquit, Coluntas non habuit fortitudinis, tita non habuit feruorem. Quare si cum Tobia minas mundi nequaquam perhorre- ilicere, nobiles . de eo victorias reportar cupimus, nos 1 ementes in Dei seruitio esse oportetr palmae seruidas amant regiones ;se victoriae fervidos, ardentesq. homines postulant i nam, ut pulchre ait Venerabilis ν.s iaris Bedanis mentis contentio ferti eat , mn . a. mundi non vinei ν, per quam anima semper ad ima reuocatur.
βuia v/ri amatores Dei nusto muna timore a bono reuocari queant. I- DOCVMENTUM 1.
VM uiri iusti, veriq. De a maiores iuxta Christi praee pium illos minimε timeant, qui occidunt corpus',sed eum, qui animam potest perder in Gehennam; nullo mundano interdicto i hono reuocari possunt; sed magis eum Tobia ad illuci incitantur, ne mortis metu pietatis offetum deserere νideantur , quod mundani neutiquun faciunt, qui Deum vere timendu minimi himent,&. mundum,qui corpus tantummodo ledere potest, ilEIephantina summopere expauescunt, elephanto persi tura . miles,qui Ambroso teste,tantae licet sit fortitudinis, vi turrim armatis referram viris, nullo negotio sustineat, tantaeq. audaciae,ut a nullis possit instrumontis bellicis absterreri; tamen,mure conspecto, tremens in fugam conuertituri sic, inquam, illi spe licet assequendarum diuitiarum , voluptatu, magistratuum, honorum allecti, tantae sint sortitudinis, ut nullum reformident laborem, ad muris tamen aspectum, minimarum sci- Mutilis, silicet dissicultatum virtutis, ieiuniorum , lnominis ira ,Vigiliarum, orationum se statim ita iuga Meillitas in dedunt, ut asserant,se ita capite dolere,ian istas opera-lguere stomacho,eaq. demum crectari infir luas . mitate,vi boni facere omnino nihil queant: MMγη Lis x miς miseri, quasi pueri,ut docet Cho G ν,ν. Ais,.lsestomus, laruas timent,non, manum lucerianae, & sanimae immittere. Timent,ut ait Aut gustinus, Nerem, is non timent Gehenna
up Mais, triment eruciatum temporalem,'non timna - α poenas ignis aete nid timent modicum mori, militia . ct non timent in isteFnum mori. Nec mirui
quia lunae qtiam simillimi cum snt, luna etiam passionibus subiiciuntur: & scut illa
ab umbra terrae obscuratur, & lumen amittit; Obscurantur di ipsi ad umbram mundani timoris, gratiaq. lumen amittunt: qualis vir iustus minime censetur, quem quas sy- dus firmamenti nullam rellam terrenarum sattingit umbra , nullus mundanus timor so scio obscurat: Vnde Psaltes de illo: Ahi iam, linquit, po si refugitim tutim,ct ideo non Li
accedet ad te mauis , e fage tam non appropinquabit tabernaculo tuo, Quale cum posuisset Tobias persectaque esset praedituslIussus
charitate , nullo mouebatur timore: nam,ut re non moueBeatus Ioannes ait, perfecta ebaritas foraal My mittit timorem, idest hominem adeo seriem ιδ reddit, ut dicere eum David possit: scon- pr ν ,sinunt aduersum me ea ira , non timebit eormeum. Vnde Isaias E,1 Iperant in Domi- 'πο, ait, mutabunt fortitudinem, GD-ne υ 'M 3I pennasseut aquilae, current, O non labo- Fortitudorabunt, ambiaabunt, ct non de cient. Mu- quid sit. tant quidem intitudinem; quia, cum --titudo, dicit Augustinus, amor sit Delia om Aur. M. Mnia toleram propter id , quod amatur : qui sprius krtes crant in malo, istes in bonol't 'fiunt, dum spem suam figunt non in bonis terrenis, sed in Domino, ad actus exemcendos virtutis non minori solicitudine currunt, quam prius ad actus vitiorum , &quasi aquilae ad illos volantes , currunt, nec laborant; ambulant, nec deficiunt: νω , sola ebaritaa, ut ait Hieronymus , non la- a
borat, eum nibi amanti durum sit, nibii ad Gie., is
dissetis evienti. Et Augustinus. O anima, σύ.aa.de e inquit, amore potes ascendere, amanti ni-biles dissetis, ni bui, bile . Et alibi,
Remigant omnia , qua in hoc mundo sunt,' aio. Θae si essent in triremi r solus amor non la-lfieri p. borat, quia nulla res ananti diffitis: Etl--θ'. ν. alibi : Omnia eni aeua, , immania prori in
sus Deilia es it amor: quod nimirum sit . ,
ille, veluti farina, quam miscens Eliseus Ein ollam amarissimi pulmenti, ex collocyn- Reg. . tida filijs prophetarum errore Giehi pa- Amore etiarati, illud dulce incit: nam vierus amoris m ra dulce
ut idem Augustinus ait, non sentit ama tri an co=itudin/m, sed dulcedinem , quia soror 'fesse.Is. moris dulredo, sicut soror orij amaritudo. Exemplum sit nobis ipsa lex Dei, quae,dura licet vulgaribus videatur hominibus; amantibus tamen perinde leuis essicitur, ae Levitis arca isderis, quae licet propter ligna Setin, laminas, &caelaturas aureas, quibus intus, & seris persecta erat, graue humeris onus minaretur I tamen tanto de siderio, & affectu 1 Levitis portabatur, ut ponderis dissicultatem , Deo adiuuante , ut in libris Paralipommon dicitur 3ΠO l, Paralissentirent. Idcirco legimus Lacedaemonas, . ι ituros ad bellum amori, quem tanquam lΜαι Lacedet Deum venerabantur, sacrificia Osserre con-lmoniora ansueuisse, ut ipse armorum pondus, & belli te pugna imlaborem spe leuaret vietoriae . eundam .
Quare iure optimo sponsus in eanticis. Si,inquit, dederit homo omnem subsantiam --sdomm sua pro dilectione , quasi nou δε-Jieiet eam, seu,ut L X X. legunt: s dederit
vitamiProtritum est enim, & vulgare prouerbium : Argentum , sanguis er vita eLI Paroemii mortatibus εἶ quia nimirum pecunia cuncta,laeudietium quae vitae sunt humanae usibus necessaria , comparantur: sunt enim adeo uberes , dei
123쪽
ries suas ante Deum v lare cur di
mo , modo sermones appellatur D. I similitudo.
iucundi huiusmodi dilectionis, & charitatis fruictus, ut qui semel eam est consequutus, facile iacturam caeterorum honorum, S ipsius vitae nihili pendat quod Christus exemplo suo nos docuit, amarissimam suam passionem, quam dixit Ieremias , magnam, Ne tari mare, & Dauid , ditauitim aquarum multarum , paruum calicem appellando , Petro dicens: Catieem, quem dedit milip ter , non vis, Ut bibam actum Et prope niabu, dum discipulis euntibus Emaus, sibi ci. dicentibus: Ttiyotas peregrinus es in Is fatim, ct non cognovi ta ea, quae facta , . Respondit: Ωυὰλ Nihil se ducere oste-dens prae amoris magnitudine, quae saeua,&immania fuerat perpessus. Sic S Seraphin, qui Deo hae praediti charitate.assistunt, dum Sanctus, Sanetus , Sanctus proclamant , ut est apud Isaiam, quasi eruDescant, Deo omni laude digno tam exiguas proci mare laudes, pennis suas facies velant, nihili prae amoris magnitudine aestimantes quaecunque faciunt Quod omnibus faciendum esse Christus ostendit , quando Apostolis haec habuit: m feeritis omnia, meis frui intitiis mmus: quod tamen minimε ille facit , in quo diuina charitas non admodum viget; sed potius,ut testis est sapiens, exi a dabit ,-
mtitia improperabit. Sie Apostoli, cum ma- no feruerent amore, ibans gaudentes, dum uiuissima paterentur supplicia. Uerum qua-do adhuc erant in charitate tepentes, Ecce, dicebant , nos retiquimas omnia, edi soli
setimus Di quasi magnum quid pro Christo,
i qui pauperes prius suerant , reliquissent. Qiis sane causa suit, ut Christus apud Ioannem legem nouam, nunc fermonem, nunci sermon/s appeldet: etenim de illis agens, quibus amabatur, in singulari loquens, di ei e r Itii diauit me, fermonem meram femtiabiti de alius vero verba faciens, fi quibus non amabatur e stii non dirigit me, ait emimones meos non seruas: nam sunt pracepta
Dei, stellarum instar, quae in aere puro ab oculo sano sigillatim cum voluptate numerantur ἔ sed in aere,vaporibus occupato, ab oculo hebescente, aut palpebris intorto, ita multiplicantur, ut a stella, duas , aut etiaplures reproetare stellas videatur; se amator Dei sanctissimus David veteris legis praecepta plus, quam octoginta supra ducenta , unum vocabat, dicens: Pro priam mominitae diam,ti minans oetitis, cuius etiam assectus sit a malo animas reuocare ἱ conuertens animast Eua vero, quae Deum non diligebat, iam inde ab ipso suae ereationis exordio, acceptum a Deo praeceptum multipli eare incipiens, diabolo illius transgressione suadenti r Destiaesti, ait,ligni, od es ia medio, praeepti nobis metis , ne comedere-lmuse & aliud addens,quod praeceptum non , fuerat,subditi O ne tangeremus tuis. Curandum itaque est ei, qui cum Tobia dura, di immania quaeque pati propter Deudesiderat, ut ipsum prius Deum amet;quod faciet, si ipsus magnitudinem, & infinitam bonitatem perpenderit: nam quo pacto ille, qui gemmae alicuius inaestimabilem valore dignoscit, nullo parcit sumptui, ut illam emat: ita qui pretiosae regni celorum margaritae infinitum expendit valorem,nulli vel labori , vel sumptui parcet, ut illam Me
qui possit. auod mixtio, maxima cum eguris
etibitu suo, relinquens prandium Sanctus Tobias, cibo se corporali priuauit, ut spitia
tualem, que maxime esuriebat, virtutis habere posset: at quemadmodum cibum corpotalem esurientes, ubicunque illum adinvenerint, auidistime sumul; ita ille, ubi spiritualem ad inuen lriit,auidissime sumunita ille,ubi spiritualem ladiniimit opera virtutis, statim exiliens de accubitu suo,vt illium haberet, quaesiuit: hinc metu ei bus e finit Christus,ut faciam vota- tatem patris mei, qui in ealis ese: Cum sitiret Dauid aqua cisternae Bethleemiticae: δ, incliuisquis mihi daret potum aquae de emirena, quae es in Bera est iuxta porta Z cuius desideri u cum tresviri krtissimi cognouisset, nec castra Philistinorum, quae erant in valle, nec praefectu ipsorum,qui erat in Bethleem veriti, in hostes irrumpentes, aquam de puteo Bethleem,qui erat in porta, hauserui, sitientiq. David attulerunt. Verum quod ob aliena sed adam sitim strenuissimi hi tres viri secere,id ipsum ad esuriem proprias a dam, sertissimi amatores virtutum faciunt, nulli propterea parcentes labori: nam quos segniter ad virtutes assequendas se gerere conspicim lis, licet illas celebrent, ijs tamen persimiles censendi sunt, qui omni appetitu edendi destituti, ea tantum gratia comedes, ut inedia ne conficiantur: quo metu si carerent, nec exiguum illum cibum sumerenti sic inquam, ii,non virtutis pulchritudine ad ea assequenda extimulantur, sed solo gehennae metu, quod suauissimos virtutis cibos cum nunquam degustarint, amaros illos esse iudicent, ac propterea fastidientes respuant; sicuti respuere satiati solent etia suauissimos corporis, iuxta sapietis dictu,An ma inquit,lsaturasa,ealcabitfaxum ct anima esuriem etiam amaria pro diaei sumet. Hinc legimus, Ptolemaeo Lasi filio Regi Aegypti aliquando loginqua sine comitibus peragrati,dc prilassitudine, ac labore lamescenti, suauissimuiuisse cibarium pane in humili tugurio sibi a rustico quodam oblatum. Et Cyru iuniore
124쪽
deria anima sanctificant. Lue. I. 33.
velleitates somniis persimiles lunt
aliquando item esurientem aridas ficus , &panes hordeaceos tanta cu voluptate comedisse,ut cum nunquam antea esurIem expertus esset,diceret: Mi boni : euius voluptatis hactenus inexpertus fuit Sic enim,ut docet Seneca, malum panem,teneru, & siligineum fames reddit, &.amarum pro dulei sumit: quod nequit facere anima faturata , quae suauissimum quemque cibum nauseabunda fastidit. Quare B.Paulus Timotheo: Sectare, inquit,Iissiliam,inace accepto a venatoribus exemplo, qui seras tanta insedi tur auiditate,ut nec a stipitibus,nee a sentibus,nec ab alia re quacynq retardari queat, donec fera potiantur ; tali docens auiditate sectandam esse virtutem,quam generali nomine iussitia designat. Hinc Dominus,& Sal vator nos lemmati,inquit,qui esurisit, iliant i litiam,quoniam tinfaturabuntur, ubi Hieronymus dicit:Non tu it oesse imLIitiam, nis iusitiae patiamur fam ut cum
propheta dicere valeamus: Luemadmodum de erat ceruus ad fontes aquaria; ita desiderat anima mea ad te Deus . Na cum amor,& desideriu finis, teste philosopho, omnium operum moralium principium sit, & prima caua Inouens ad opus, ita ut secudum illius quatitatem, licitudo,diligentiaci. ad illud perficiendum adhibeatur, qui hanc desideri j virtutis e riem non patitur, vel nunquam opus virtutis perficiet,vel tande, quod nullum violentum sit perpetuum, ab illo deficiet: Sie fustebunt,ait Sapiens,iusti,ct i qtiam scinti in ariandineto diseurrentehac metaphorica locutione non onscure in. dicans, maximam iustorum in ciuitate adipiscenda solicitudine ab igne desideri j cum primis procedere:Sie current,ait,iusti undequaque velocissimi, sicut ignis flamma in arundineto arido, quod maxime appetit . Huc nertinet responsiim S. Thomae Aquinatis sorori datum, qui, cium ab illa aliquando entia rogaretur, quomodo saluare se posset,respondit: Optando,quod solus ille salutem assequi possit,qui illam desiderat:ex quo totu salutis nostrae eardinem in hoc uno habendae virtutis desiderio insistere , satis manifestum reliquit. Quod etiam praecinere voluisse beatissima Virgo videtur , dum ait : urientes impleuit bonistide ante illam Psaltes, dicens: quia fatiauit animam inanem, idest sitibundam,dr animam esurientemfatiauit bonis: Sic Danieli ab Angelo dictum est,idcirco sxauditam a Deo orationem ipsius a principio filisse, quod Uir esset desideriorum , quia, inquit, vir desideriorum es. Cum itaque Deus semper nostris respodeat desideri,sinam ego,aut, sitienti dabσ GDnuaqua vita gratis; sequitur, non vera esse illorum desideria, qui semper cum B. Paulo dicunt: ι esse adiaret mihi, pescere autem bona non inuenio; sed velleitates ut aiu ut i di somnia; nam, ut Isaias ait: Aut smniat esuriens , ct comedit, cum autem fuerit ex per Uactus. Dama HI anima eius; sic illi, licci in oratione positi, pleni sibi videantur bonis desiderijs; talia tamen non fuisse comstat , cum primum ab oratione ad opus accedunt , deiideriis nequaqua re ipsa respondentes: unde, & militibus pictis assinulari possunt, qui mortem licet hosti semper inte,
illum seriant, iuxta illud Dauidicum: Ueruntamen in imagine pertransit homo: vel mulieri, quae semper dolores habeat parturi nec unquam pariat: sic Isaias e Venerunt,
ait, μν que ad partum, O virtus non eslpariendi: Ex quo Hieronymus super verba Illa Matthaei autem praegnantibus, ct nutrientibus in Utis diebus: Vae, ait, an mabus , qua non produxerunt sua genim ua in Urrum persectum, quae scilicet sanctis desiderijsita exitum intercludunt, Ut illa antequam edant, in se ipsis veluti tria Uentre matris occidant. Sed plura de hac materia dicemus insta .
V E R S. IV. Tollensq. illud portauit in domum
suam occulte, ut dum Sol. occubuisset caute sepeliret eum.
Csim q. occultasset corpus, manducauit panem cum luctu,& tremore,
dixit Dominus per Amos prophetam : Dies festi vestri conuertentur in lamentationem,& luctum.
pus exanime,& iugulati h minis, quod reperit in platea, Poγt it in domώm suam. Ad domum quaniam, legunt LXX. quae tamen Tobiae aliquo modo este dehebat,ut vulgatus docet. i Oeeiate. Non quod opus tantae pietatis erubesceret: etenim qui me eruitierit, ait Christus, O meos fremones, hune Faritis Maminis ενώbsset, enim venerit in maieBase Da; sed quod timeret, ne iterum ab aliquo, nomini Hebraeorum infenso Niniuita, apud regem, tanquam regii transgressor mandati,
Vt diam Sesareia linet, Noxq. tenebras super terram induxisset.
125쪽
Caute Leperirat etim Tali q. pacto sibi,&suis prospiceret, nec opus pietatis desereret,etenim in nocte, vi poeta ille ceciniti Iam eoAr vinus ines rebus, tenetris i. t guntiar Omnia, iam multis confictiere eanes . Vnde nequeunt mortalium facta dignosci.
CVM NUE Oeeetitiasset eorpus, in quadam videlicet sua domo, his foreth vsibus ab
ipso destinata, ut vidimus anteriore versiculo ex LXX. 1 Man Otiit pavim, Id est praeparata cibaria,quae Omnia panis nomine non inste- squenter in sacris literis desgnantur , ut apparet in Cenes, ubi Dominus Adamo i In odore,inquit, Uiatim ttii Veseris pane tuo, hoc est vesties te, S comedes ex labore tuo herbas, .stue iis, ligumina: nam, ut Valabius docet, haec verba Hebraismus sunt pro ULAum paralis tibi eum odorer nec eni ltunc teporis alius erat Adamo panis, qtiam lherbae, di fritictus terra. In lib. etiam Rogum inuitans Dauid Mephiboseth ad regias epulas : tu eomedes, inquit, panem in mensa mea, & alibi,ubi Elisaeuin regi Israeli dire in se legimus: ponam coram eis, nempe syriis, panem, dil paulo post dicitur: Apposta eis e
ram eis magna euorum praeparatio .
Et quidem idcirco panis nomine Onan ciborum genus significatur, quia mirabili beneficio, sicut homo totius mundi ; ita panis omnium aliorum ciborum opitome quedam est , utpote Omnium aliorum ciborum
saporem, & quicquid in illis gratum est,sue dulce sit, siue amarum, siue amarodulce, sue salsum continens : unde sorte a Graecis . . dicitur, hoc est, omne, quia scilicet, panem habens, omnia habet,& habens obsonia sine pane, sapidum,ant salubre habet nihil . praeterea panis hie ipse, quo sitiistir, ait Plinius , innumeras pene contin t medicinas e
nec corrumpit, nee corrumpitur tam cito, quam carnes , aut pisces , nec tam durae coctionis est , quim caseus: melius colorem,
pingit, melius anhelitu melius sanitatem, di vires iuuat, qui in carnium, aut piscium copiae Ex quo concors peritorum est medicorum sententia,parαmiam illam perperam a guloso aliquo hi isse primum decantatam, di a gulos s approbatam: panis repistio pes sma. Manducauit itaque Tobias ex paratis cibarijs, non gaudens, ut Iudaeorum mos erat, in illis solemnitatibus ; sed a Ctim tacta. Nam Haeram a platea, inquit Graecus, Iatii me , ct comedelam panem meum eum rei itia, ct recordatus Iu prophessam Amos, quomodo dixit: Conuer-
laetitiae Cestrae an timentationem, ct ploraui. ante recordationem prophetie prae compassione tristis, S m res effectus est; post recordatione vero prophetis lacrymas etiam sundens,populi sui calamitate lametari coepit. Et tremfra, adest mala timendo grauiora a Tyranno, non sbi, vi Hugoni, di Carthn-siano placet, ex eo, quod mortuos sepeliret;
nam, sicut vidimus, nihili faeiebat illos, qui corpus oecidunt; sed populo suo in seruitu
MEMORANS i inferres M, quem dixit Domintis pe=- Amos. Qui,ut ipsemet initio suae prophstis testarem reliquit, tepore oriae regis Iuda, & Ieroboam regis frael
multis ante annis propheta erat, nimirum, anno oriae vigesimotertio,& Ieroboam trigesimoseptimo. Et eonNertam fui uitat/s sest as in tactum, hoc est efficiam, ut sesta tint vobis occaso moeroris , & tristitiae, quia non celebrabuntur secundum Deum. Hre itaque Tobias noster memorans , &quae graviora propheta subiungit: Mitram famem me i aesti in tirmum, in illa dis δε- eient Virgines pΛIeh , ct aritisensos in Bi earint, ct non rosurgent Cisra. de illaici licet, miseria ad antiquam gloriam,) non
tum tristabatur, & lacrymabatur I verum de maximo tremore afficiebatur.
aeuod prudentes, cauti . in opere esse
M denter sibi Tobias cauet, SQ n caute Opus pietatis quod ali
n ter perticere nequiuisset,exercet, S nos cautos esse debere docet, di prudentes in Opere: est enim prudentiae munus recte iudicar , quomodo scilicet, At quando perficiendum sit opus, ad hoc, ut secundum virtutem fiat: habet q. , ut testis est Augustinus, tres partes, nimirum memoriam, intelligentiam ,& prouidentiam et Memoriam, per qNam animua repetit ea, quae fuerunte intelligentiam, per quam respicit ea, quae sum: prouidentiam , per quam fiat tirum ariqaid mi- destir ante, qMmfaestim se . Idcirco prudens Tobias, ut superiori versculo dicitur, memoria repetebat animo, quae fuerant ab Amos praedictar intelligentia, illa verificari considerabat in occisione illius Israelitae quem iugulatum in platea reperit; unde Sin die festiuo panem cum luctu pianducasse dicitur . prouidentia denique, ut hic in litera patet, sbi cauebat, ne in aliquod nouum malum incideret: unde & occultu mortuum in domum tulit, nocteq. illum sepelire voluit . Haec tria sunt, quae unicuique in omni opere meditanda essent: Usinum, inquit Moyses , saperent, se intelligerent, ae noui ima prouiderent. Saperent, inquit Augustinus, homin/s neeatapraeterita qu9m
l in omni mire, quae nNil meditanda.
126쪽
sint amara, intelligerat praesentia quamstat sana; e prouiderent contraserilitarem futuram. Nam , sine dubio, si has prouidentiae partes haberet, bene consuletcnt de me- disis,de circumstantijs, ad opus honeste per . . ficiendum necessariis, simulq. post rectam conuitiationem,bem cum Tobia iudicarent,
en quo modo scilicet, & quo tempore agendum risit opus; sicq. ad desideratum tandem finem peruenirent, bene imperando, & virtutibus alijs moralibus modum praescribendo, quo Prudentiata Proprium etiam finem assequantur. Felix s selle ho- ne virtus, quae hominem felicem reddit.Hacmnem Ἀαζ. praeditam fuisse prudentia animam sanctam in canticis Spiritus sanctus docet, talibus illam verbis compellans: Nasus tuus ,sem M. T. Turris Libani, quae re*isit eontra Dama sum Nam cum Damascus Regni Assyriorum Legno Israelitaru insensi, ciuitas prima
Tres FP.βρο esset, iuxta trium Patrum 1ententiam , in T. leonis iis montis Libani turrim altitam νspeculatoriamcexcitauerat Salomon, in il- 4Iaq. speculatore posuerat. cunctos Syri rum conatus, atque insidias ex ea subod M. Hui in rari post ent: sic, ut interpretatur Honorius,
PT . . Nam anima es prudentia , quae disernstpjudelia Est lanter υιν tes, ct matria, qua tanquam ex
D altissima turri , incursiones con*iciuntur Damascenorum, quia semper est illa contra diabolum prouida,ut eius istorem effugiat,& Christi odorem sequatur. Quare huc prudentiae nasum, per quem virtutum odores , iatoresq vitiorum discernimus, quidq. eligendum , quid item respuendum sit, tanqua ex editissima turri eminus , di cominus conjicimus , quisque procurare debet, ut ita se ipsum ab insidiis Damascenorum , nempe
Ierem. 3I.lDrmonum,custodire valeat. Hinc Ieremias:
ar. Statae, inquit, tibi Oeetium: ne tibi ama
eonsensit. Sic illud in primis prudens quilia het videt, ne mala faciat, tum ne bona in- eaute omittat, demum diligentissime eurat,
postquam praua subegerit, ipsa etiam recte facta sibi subsicere, ne, s m/ntis dominitimc s. -υς liranseat, ut idem dicit Gregorii is , in e - Ε, botii, se-ltionis culpam vertatur, quia pIerumque eae spe mala na-lbonis per incuriae Sisitim mala nasciantur. euotur. Qui igitur se ipsum custodit, prudenter considerat , quomodo ex doctrina arrogantia ex itistitia erudelitas, ex pietate remissio ex 'elo ira, ex mansuetudine torpor oriatur: cumq bona hdic agit,quod hi eonira se hostes per haec exurgere valeant,conspicitiauit. 65 3 s. procul, ut ait Iob,heIIum odorataν praescie tiae clypeo praemunitus, bona,quae agit, magna eum cautela desendit. Et secudum quod Ioν. -υMi Midicit Ieremias, i Jeeulum Haluit, & om-
nia prudenter considerat. Ad quem enim im um ligna, quae grauia sunt, i ma semper Faquarum petunt,quae vero leuia, fluitant; sic animus grauis, de prudens rerum fundum cogitando petit; leuis , S inconstans, in rerum quadam quali supcrficie fluitat: Et sicut Resar duae an
per tenebrosiam domum pedetentim iter ha-lπ,cogitario bendii est,& parietcs ante,quam greliu S moueantur, palpandi; sic an mundi hac tene to te pei ει tbrosa domo pedetentim, hoc est,cum cons- csendae. lio, & maturitate in arduis rebus est incedendum , & negotia cogitatione prius, voluti palpanda sunt, quam perficienda. Sic nautar, ubi nauigandum est, demisia bolide
maris profunditatem explorant, & vadum suminis viatores ante, quam illud pertran seant. Et Moyses , ante quem ingrederetur terram promisionis, exploratores ad eam consideradam misi: similiter,ante quam negotia perficiantur, veluti fidissima explor trix praemittenda emitatio est ; quod quam ' spauci faciant, seneca docet: Patie tint, di-lsemeas .cens , qui ransitioia,t q. citi nante e teνit i
eorum more, qui minasias innatans, nsneiant, sed ferantiar, belluis quumsimillimi,
quae eo seruntur,quo sensus trahit. Sane,m-ter hominem, O hetitiam, inquit Cicero, hoel I o .l maxim/ interes,qiad haec tantiam, qtiantum Homo a bet
sens esse aecomodat,patium admodiam fen- ς sisns praeteritum, Ostitiarum ; homo autem, qai rationis Hi particeps, per quam eonfe-
progressus , ct qua antecessiones non ς rae, nitit, linibias eomparat, restisin praee sentibus adiungit, atqώου anmctis setiaγas: Deiti totitis Citae euestim videt, is eamρ δε-gendam praeparat res neeessarias. Hactenus uCicero.Si igitur hae in re homo a bellitis diastat, quod non solum praesentia, sed etiam
praeterita,& futura ex causis antecedentibus ille prospicit, ac pronidet; an non bel- tuis similes erunt, qui sola praesentia curant, iqui s. nullam prorsus finis, ad quem conditi liunt, & tendunt, rationem habent λ Ponite igitur dicam cum Aggaem eorda vestra fu-JAggai l. per vias usos: hoc est, diligenti messitatione perpendite omnia opera vestra , ante
quain sant, sapientem illum , de quo salomon , imitantes, qui non prius agrum emere voluit, quam illum optinia considerauerit,i Consuerauit, inquit, agrum emitJPHu. 31 Isi eum, Considerauit, nimirum,quia bona esseti negotiatio eius, de postea illum emiti Et ill lum, cuius B. Lucas meminit, qui tunc primum campum emere statuit, utque illum haberet, vendere omnia,quae habebat,quan- Ido in illo thesaurum reperiri eo derauit. Caueamus,ne virum insipientem imitemur, qui ductum mininia secutus rationis,sed appetitus brutorum,prius emit,deinde empta considerat; qualis inuitatus ille euangelicusn Liaria i . itfuit, qui villam emit,ante quam videret il-l,q.
127쪽
Iarstae. 4. s. lam I unde ait: Ciliam emi, O neeosse habeo 's. ια- exire, ct oidis. tuam e sed plura de hae r dicemus infra.
guod proximorum miseerijs compatian-tμr , qui proximum diligunt. D o C UMENTUM II.
LEBAT quidem s.Tobias cum Alt. - s. Iob super eo, qui as ictus Iob. so. dis tm erat, & anima ipsus pauperita bus supra modum compatie-lbatur , quod illos vehementer diligeret, citetq. anima illius, ut de Ionata, &Dauid dicitur, conglutinata animae ipse a. Ret. rum, eos'. diligeret quasi animam suam i
nam, ut ait Dionysius, dimotiet de Hatia Di-
m. s. an.4urnus amor, nec suos esse amantes patitur ; m. c. 4. sed eorum etiam , quae amantiare vel ut alia
habet lectior eri utilem mensisseessem, exta q, faeiens disinus amor , amatores fui iuris Us mens ,sed in ea , quae amant, penittis transferense Ex quo fit, impossibile -- Amans rei nino esse, amantem rei amatae sibi unitae non τὰ . ς λ' coly Pati: nam quemadmodum,sicut B pauia1 G, 11.s lv. ait patitur unum membrum, rempa ' fitinium omnia membra , ita ut, si spinam, Mombis,s calcet pes , oculus loco remotissimus, chaia in eo pore ritatis assectu statim proximus giciatur,il
humano co-4lucq. conuertantur omnia membra: spina
positio mu- dorsi incurvet se, oculi quaerant, manus ' h p retyr, cor doleat, lingua conqueratur,nihilq. in homine i subucniendo vacet; ita non potest res amata, quae pars amantis
est, vel ad minimum laedi, quin N ipse qui
amat, laedatur. Hinc mulier Cana a , quae filiam a Ddimonio male vexatam habebat, clamans post Iesum , illum non ut filiae, sed ut sibi misereretur,rogabat,dicens: Ieseoin Aman, fel a lDauid , miserere mei ; quod filiae sedi dolomatae dolo-tres proprios reputaret. se etiam in primiti- res proprioslua Ecclesia, eum animus Christianorum to- reputat. tus per amorem esset in Christo, quinimmo in illo magis. quam in ipsis esset: nam sicut Bernardus ait: Anima magis ML Cli amist, Remisia ti , B. Paulo illos persequeri Δ, ... ,. filii Christus apparens ait: Satiti Sistiti, qtiiὰ lius .. . n., me persequeris 3 quod non posset Saulus leonqvieritώνe. t Christianos persequi, quin Christum simul finem. l per queretur, eui omnes Christiani Diui-l na erant charitate coniuncti. Hinc est, quia AH 3. .,ιὰ jip losophus dixit,rerum amicabilium hane liene unam ex praecipuis e eonriore amisor
A. HViquod B Paulus illis verbis expressi Gaia tintia est thi , cum gaudensibus sese e sentibia, i unde matae eom. & de se ipso dicebati omnia omnibus Desti pa sum . non mentiendo, inquit sanctus Augu-Ad Rom.istinus , sed eompatienrie non , Mantis a-0. II. Eu,sed eommiseransis Uectu, ut quantum I. Cor. 9. honestas,&lex Dei pateretur, omnium ia: morbis mederi posset: sc cum calamitosis, πῖθ ρ lperinde, ae si uir omnino calamitosus esset,
dolenti, aegroq. animo erat, de si aliquem quoquo modo peccantem videbat, acerrimo ipse doloreuitque cruciatibus urebatur: v
de dicebat: 2uis infirmatia , ct ego non im mor quis sandali ur,ct ego non Uror sed quid haec miramur in tanto viro, csim Gordianum Seniorem Capitolinus referat adeo mollibus fuisse praecordijs, ut etiam lacrymas funderet, quoties puer alter i scholis verberaretur est enim is compati di affecius homini tam naturalis, ut idem Capitolinus inhumanum plane esse afferat, humanis casibus, & calamitatibus non ingemiscere: di absque compasione , de Iacrymis esse, bestiarum esse . Sane sub Maximiano Imperatore ,ut resert Eusebius, cum Christiani edictis imperatorijs, tempore mortalitatis ex urbibus eiecti essent,& complures gentilium varijs morbis extincti, i humati remanerent, ali)q. fame, & inopia premerentur ἔ Christiani, qui paulo ante ex ipsorum oppidis eiecti fueritireuocati sunt, ut ipsi, vel cibo moribunus lauerent, Vel mortuos, passimq. in vin expositos terrae mandarent: quod hominum tunc temporis inhumanitas tanta esset, ut in solis Christi nis ex aliena miseria dolor appareret . sed plura de hac re infra dicem .
Cum vero sel occubuisset,abijt,& s
ximi eius, dicentes Iam huius rei causa interfici iussus es, & vix effugisti mortis imperium, & iterum
VERS. IX. Sed Tobias plus times Deum, quam
regem, rapiebat corpora occiBrum , & occultabat in domo sua,& medijs noctibus sepeliebat ea.
i a d arguere, O qui proximi his Tobia in x Lex humana non seruanda cum legi Di
3 Sepelire mortuos quale opuast.
Noxq. tenebris mortalium a lun -ctiones obtexisset, prae Com-
domo egrellus Sactissimus TobiaS MUL Pergens scilicet ad locum, ubi s litus erat mortuos sepelire a
128쪽
Et septatuit eum; LXX. Et fodiem sepe-
sitiit, defuncti nimirum cadauer, quod i
platea repererat. Arguebat autem eum, Accusabant, increpabant , aut reprehendebant , tanquam cribminis alicuius, di stagitii reum, & quasi iam inanisestum peccatorem , scelerisq. conuictum: & quidem non mitioribus verbis; sed asperioribus cum irrisione, de contemptu: LXX. Et proximi irridebant dicentes,cte. Proximi, Idest, omnes ipsius propinqui, ει habitatione, & sanguiner unde legit Va- tablus: Tum vieini per ridiculum, non metuit, aiebant, ise tam intersei. Vix effugis Is mortis imperium, Hoc est mortis sententiam, nuper a Rege Sennacherib in te prolatam . Arabs: Et non dum eshberaim is causa mortis. Et iterum sepelis mortuos. Mabs: Et a buo sepelis mortuos tPLVS timens Deum,Illo quidem timore, quo quis Deum offendere timet, nec ipsius praeceptum aliquod praeterire audet, ne gratia eius excidat, qui filialis idcirco dicitur,
quod ex Dei nasicatur amore, sicut ex amOre nascitur timor, quo filis parentum ostensiam reformidant. 2 2uam ream, Quem licEt timeret naturali , Sc ordinato timore , curaretq. tria
quantum posset, ipsius iustis imperatis parere; non tamen impie ipsius legi contra sepelientes cadauera Iudaeorum vulgatae parendum esse censebat,quod naturi lumini,Dei'. legi repugnaret: etenim licet principi cuilibet legitimo parendum sit, clim , tesse B. Paulo, Omnis potentas a Deo sit; iniustae t men ipsus legi, vel Diuinae legi contrariae
linunquam parendum est : cum, sicut Bernar-
Idus ait, valdeperuersu Dprofiteri te ob Idientem, in quo nosceris superiorem propter inferiorem, ides Diumam propter bum nam, soluere obedientiam. ia enim iubet hamoprohibet Deus, ct ego audiam 5 minem,surdus Deo t Non se Aposui: iam mans quippe, dicentes: Metius est obedire Deo, quam hominibus. Cognouerunt & ipsit Ethnici: quare, ut auctor est Manutius, Antiochus tribus eluitatibus scripsit: si quid
per meras iuberet legibus repugnas,ne curarent,perinde quasi ipso insis seriptum esset.
Sic Tobias Diuino timore timorem pellebat humanum, quod etiam sciret, multo grauiora esse mala, quς Deus,quam quς homines inferre possimi r nam licet illi In carnem , mortalia lacerando corpora, saeuir possint, hominemq. necare; animae tamen immortali nocere neutiquam positat, quae etiam corpore lacerato, 3c emortuo, vivit, de in caelum evolat.At Deus animam, ct cor-Hi
pus perderentes in Gebennam. Sic Tobias, ut ait Augustinus, in tentatione robustu er
i frui iniuntur es, ostendens plus in timore I
Dei ouitiaris,quias necessisas ad Dei timo-H: in nos compulit,quato maris seeuritas 3 ideo
Rapiebat, magno cum teruore, non vim
legi inserendo regiae,sed iniuriam vindicando legis, eorpora occisorum, Et oemitabat in domo sua, Quam sorte huic operi destinatam habebat, Vt supra ex
lectione LXX. exposuimus; meoss. nom . bus, ut cautius procederet, Sepeliebat ea . Neque patiebatur, quod Lactantius Firmianus laciendum omnibustra Ia-MAdocet, figuram, & figmentum Dei seris , delι volucribus praedam iacere: verum id terrae, unde ortum erat, reddebat: Magnum qui opus, ait Ambrosius: nams Eruentes, operia με re nudos Impraeeipit,quanto magis debemuι Momorum operire dejunctos Si viatores ala Ioviora Ieadauera sodeducere solemus, quanto magis in tua ate Ilepulture manam domum profectos , unde iam non rei ιμ- da opus cratentur δ Nibit Me ineis praestantius: ei rem ferre, qui sibi iam non possit.redderer vindieare a vesantibus, vindieare a beses rem Hrtem naturae. Quod ut commodius piis iure cierieommad I obiς imitationem exercere possent, iamlmunus olim Romae, & alibi sodalitates, quas mortis,T Imortuo nbim. Vocant,institutae sunt.Et Hieronymus,l ροψ δ N Gregorius, Nisenus, Surius, dc aliI clerico- M .H. s. rum,aliquandosuisse officium mortuos sepe-I4o episaph. lire, non obscuris verbis docent. P M.
duod amici carnales, amici plerumqueI- sarta G. sint nomine potius, quam re, qui . Ve ri censendisint amici. Do CVMENTUM I.
L E S proximi Tobiae fust rint, ex ipsomet textu Patet,
I-υ nimirum , ut Gloss. ait ante
nis, non hominis, inimisi animis . Qui nihili sacientes animae hona , terrena Iummodo ouarerent,
Hyendi serpenti similes: quam se observies,
inquit Tertullianus , sextis annatis ese m rem in feminam aBernat. Quod etiam, licet alii negent, Aelianus affirmat. Verum uquo se cunque modo res habeat, amicos t les reperiri omnino certum est, qui cum micis Tobiae amicitiam iuxta fortunς alte nationem alternant , illamq. mutatis temporibus mutanti aestiuo cum hirundinibus prosperitatum domos inuisunt,dulcissimoii. in istis cantu garriunt: hyeme vero aduentante calamitatum, cum illis recedunt. sic Cie. ad Herennium, Ut hirtanaines, ait, aes
uo που prae sunt,frigore pia Needum, ita fas amisifreno Uita tempore Maso fiat,
viasque fretina hyemem viderant, δε- uoiam omnes. Crescit eorum amicitia it prosperis, ut conchylia,crescente luna,& in aduersitatibus cum eisdem , luna decresce
129쪽
similium eooeries des. Eho amico.
te decrescunt. Et sicut sole oriente umbra hominem sequitur, quem occidente deserit; ita sequuntur isti amicos, dum illi sole prosperitatis coruscant, di deserunt; dum aduersis aduenientibus obnubilantur, & tandem sicut argentum , quod vivum vocant, auro ita haere; ut illud nunquam, nisi in Qr nace relinquat; ita sic adhaerent illi amico, vi non relinquant, nisi cum e prosperitate in aduersitate illum incidisse cognoscunt: quod amicum suis aptare commodis, non se ipsos amico procurent, sintq. amici illi,de quibus Ecclesiasticus: Is amisus secundum tempus suum, O non permanebit in die tributariovis . Nam sicuti domus remoto fundamento ruit ; ita eorum dissoluitur amicitia, propria eommodi , cui innituntur, remoto funda
Tales se habuisse amicos profitetur Iob ,
dicens : Fratres mei praeteraerunt me, ut torrens , qtii raptim transit in eontiauibus deficit enim torrens in aestate in maxima aquarum penuria, quando stientibus viatoribus , terrisq. arescentibus , maximo ess posset usui: hyeme vero , cum iam aquae supersu ut, undique aquis copiosissimis redundat . Tales etiam habuit amicos Tobias, qui, cum opus non erat, abunde turgebant,& fluctus, atque spumas magnificentissima rum pollicitationu in sublime tollebant; in laboris vero aduersitate prorsus disparuerunt, & evanuerunt. Atque adeo amicos ingrati derelinquunt, ut canes olla solent relinquere,postquam usque ad medullae extractionem illa suxerunt: quodq. longe peius est , vulpecularum crudelitatem imitantes , quae, ut Geminianus restri,postquam maternis exhaustis uberibus abunde se lacte ad satietatem usque impleuerunt, ubera ipsa dentibus impetunt, a quibus vitae suae nutrimentum acceperunt, amicos in aduersiatibus rident, quos in prosperitate ob sua commoda dilexerunt. Vnde illud apparet e se verissimum .inissa πολυειλοι, fericitas intillios amicos habet, S illud e . ωποῦ ο ι οὐδe; γεννώερει , menales nee parentes amisi. Haec omnia maximopere vera detestatur
amicitia, quae gratuita esse dchet, nullumq. prorsus commodum proprium respicer , quod etiam Ethnicorum poetaru quispiam intelligens, Nympham amicitiam esse dicebat , Quae fratra vocabatur. Iuxta hoe philosophus in Ethicis aiebat, ad amicum in , tribulatione eundem esse cito, di saepe, it lprosperitate raro, & tarder Et Demetrius phalerius , In amicorum serandis rebus, aiebat , Masus ad , in Minys etiam non moratias e nam qui aliter, ut Iuvenalis ait, te iacere cernit, T. piatas ilia fuae estnm nidore ciainae , N/ς maia estnsectat. Quocirca merito a Seneca reprehenditur Epicurus , qui amicum quaerendum este dicebat , ut homo aliquem sibi aegrotanti dentem haberet, qui sibi in vincula coniecto succurrerct c. Immo vero, ait Seneca, amicum quaera n , cui aegritanti ego osdam ct eiretimu/ntum horidi etis odia Aberem ,& paulo inferius ,3 ve habeam, pro quo mori, quem in exrhiam seqOr , exitis me morti opponam , ct impendia me hoc enim verae amicitiae proprium est. Hinc sapiens ait: Si poss-des amisum , in tentasa e pinde eum , non saeue credus ei: ae si d icat: Si verum amicum desideras, ante quam te ipsum illi credas , vide , ut illius fidelitatis, & beneuolentiae in aduerss primum experimentum facias: nam, ut Greg. 'ait; Aduersor es, in qua vera dileti in proximi regno ituγ . Ex quo apparet iuxta verae amicitiae legem, a flicto amico magis debitam esse fidem, quam felleii se etiam succinctἡ, sed sapienter Seneca Tragicus:
Quare Geminianns veram amicitiam viva calci copaiat, cuius secretus calor minimus extra aquam apparet, & in aqua maximus;
quod & illa tepescat in prosperitatibus , in
aduerstatibus serueat. Sic magniis Basilius, ut de illo resert Chrysostomus,cum aliquando amicum calumniam pati; magnoq. in vitae discrimine versari cognosceret, non sine magno sui periculo calumniantibus ita . restitit, ut eum ab omni calumnia vindicarat : quod iactum cum laudarent alii, ali; vero vituperarent, egregio responso: ariter, inquit, ille , amare non didici, ni is meam animam in discrim/n ad eam, dum peries tatem ahquem amicumseruare opus e D. T les suerunt e sacris literis Abraham, qui Lot e vinculis exemit . Ionatas, qui Dauid
ab insidiis patris sui Saul subtraxit a Cusai
Araclites, qui decepto Absalone, vitae periculum ab eodem Dauid depulit, ipsiq. magnum recuperati regni momentum fuit. Sed
quia rara est hodie talis amicitia, quidam philosophus ut Laertius refert dicere s
i litus erat, voram inter mortales amicitiam
interi,sse. N Chrysostomus de illa loquens,lesti De ea re niane si fermo , quae a mun dis Usi , O ntine ratam inlabitat: Et paulo
post: nee eLI intre motiicas miandi eatim, a-tes connummeranda hac, quod Cera amicitia hominiam retiquit constibernia . Hinc magnum Alexandrum serunt, quae renti, ubi thesauros haberet repositos,meri-lto amico ostendisse : nam, ut Sapiens ait:
Amisi fritis protectio fortis, qui aiatem inuenit thesaurum: Unde Gregorius Na-
130쪽
Alexadti Nagni in hoste ipsum pietasta satis.
.Quod opus magnae pietatis, laude q. ἀ-gnum sit mortuorum cadaueras pelire.
ICE T, vi s docet Augustinus, deuitandus nobis sit paganorum error, dicetiunti prodense mortuo sepultura ad hoc, ut eius anima quiete capiat ;
adeo detestati sun t, ut, quemadmodum restis est Vives, Diogenes Cynicus se canibus, auibu .exponi mortuum iust erit,ami- eisque subinde monentibus de sui dilaceratio e cadaueris , per iocum dixerit; An nite mihi haeutam , qtio aues , edi eanes abi- sum : cui cum illi responderenti Atqtii ni
mila oberit Iaereatio λ Et Cicero scribit, Theodorum Cyrenaeum , Lysimaco crucem
minitanti respondisse: Terγιbitis haesi ptirpuratis tuis, mea nihia interes, humi ne, an sublime putresam . laudabile tamen eis opus sepeliendi mortuos, non solum excplo suo Tobias, sed etiam antiquitas uniuersa confirmat. Hinc,ut testis in Diodorus, maxima apud Aegyptios ini veneratione fuerunt,qui ad hoc Opus incubebant: Et Qui tus Curtius maximis celebrat laudibus Α- lexandrum Macedonem, quod cum Darium persarum Regem pugna commissa iudi stet audiens illum exanimem in suo curru insepultum a suis suisse derelictu, lacrymas praecompassione ubertim fundens, maximo cum honore illum sepeliri iusserit: Sic etiam ii lius Caesar Pompei; caput, quem insensissimum hostem habuerataibi a Ptola meo mi iasum cum honore sepeliendum curauit:quod etiam Annibalem, aliosque complures gentilium fecisse legimus. Verum S in sacris literis sertur, Dauid misisse nuntios ad filios Iabes Galaad , qui
tulerant de muro Bethan, S de manibus philistinorum cadauera Saul di filiorum cius, ut illis suo nomine gratularentur de tanto opere, dicerent q. Benedieis cos a Donetino, quaseisis in ferieorisam hane eum Amsuo s/sis Saul, et spe tisiis eram, o nune γer Lbvit Colia quitiem Domanus mi Ficordiam, Oeritatem isti e eo reddam aeratiam. Laudabile etiam hoc opus esse ciuendit Iacob , dum illud filiis suis praecipiens, ait: Sepetitimis eia patribus meis: Et Ioseph, dum fratres seos adiurans dixit illis: An tale oua mja bisuis de loco isto ς Et ipse Dominus,
Magdalenam de hoc opere laudans, dum ait: om bonum opeνata es an me r mistens enim Moυ uenimn hoc an corptis mea, ad
sepeliandum mesetis. Laudat S illud Di nysius Areopagita post prolixam ritus Ec
clesiasticae sepulturae descriptionem, dices honorabiti erit eam functa anima , quod δε-eγis fudoribus eum ilia deeertauerit corpus.l Et Augustinus: Non enim, ait, eontemnenda , C, My urenda sunt corpora destinctorum , maxime . insortim , siritium quibus tanquam oetanis, O mors , ad omnia bona opera sanestis sitis es Spiritus. Et Ambrosius satis mani ne docet, corporalem eleemosynam sepeliendi mortuos, aliam operiendi viventes nudos, merito simul, ac laude superare, quod beneficium in eum conserat, qui nequit reddere, simulque a volatilibus , & bestiis vindicet con sortem natu nae . Et quidem , ut idem ait, Ferae hane humanitatem defunesis eorpori-hti rittiti Θ prodiatnν,9 homines nefasut Sic legimus in sacris literis,homicidam illuleone, di diuinae iustitiae vindicem, qui propheta Dei occiderat,ex homicida, ipsus euasile custodem : na m , ut sacra narrat historia, IIabat taxia earitier, donee stitis ititidde GH atius propheta. Et S. Paulo Eremi tarum principi, sepulcrum leones de disse
sanctus Hieronymus narrat: cum S. Ant
illo sarculum ad essediendum deesskt: De e, inquit, itas tiones ex interioris eremi parte curretes, direm eurse ad eadatieγ BZali δε-nis subiitorians, deinde baud proris empertini hiamtim pedibtis se ripere, arenamque
certatim egerentes , unius hominis rapacem
Deum jecertit, e Quin & alios leones Abbati Paphnutio opitulatos fuisse,ut sanctum Honuphrium sepulturae demandare posset:& Abbati Zosmo, ut sactam illam poenitentem Mariam Aegyptiacam sepeliret, apud surium legimus. De sancto etiam Martyre vincentio legitur , qtiod, cum Tyrannus illius cadauer stris obiseci praecepisset, coruus cadauerum auidissimus, non solum illud notetigit, verum S ab aliis rapacibus belluis, lupo praecipue, rostro,& vnguibus defendit. Hui us tandem operis dignitatem,S ipsa ratio dictat: nam vi s. Thomas docet, cum caro pars naturae sit hominis, & iuxta illud B. Pauli: Nemo vinquam earnem fuam odio habtierit, sequitur cuiq. viventi de suo corpore solicitudinem naturaliter inesse, quid nimirum etiam post mortem de illo suturii sit,dolere que maxime , si aliquid indignum
illi elienturiim praesentiat; unde etiam Opprobrium esse mortui reputatur, quod in se pultum ipsius cadauer iaceat ζt vituperantur in sacro eloquio, qui mortuorum corpora insepulta ad vindictam reliquerunt: qua de re lamentatus est David, dicens : Po erunt mortieinia tiorum tmyiam, escas zotititibtis eaeli, 6 earn/s sanctorum itiorumb μι terra. Quod maximum esse malu Spiritus sanctus docet, dum apud Ecclesiastem: Si genuerit, ait, quispiam tentum tiberos , di vixerit multos annos , sputitioque ea-reas , de hoe em pronuntio, qtioci metioγ tuo