장음표시 사용
201쪽
suta oratio sit necessaria additii, mi iasignifie uit David, cum dixit: Inita ιι mati
maledictione sevi vectimento operiri, a planta pedis usque ad verticem capitis nullam habere sanitatem, nee aliquid vel extrinsecus, precatione Sara, diuinam mi- lvel intrinsecus non eontaminatum habere sericordiam precibus impre- Neque enim dicit Psaltes, hominem simpliei- eari , dum est preeria dimis- ter induisse maledictionem, ut vestimentum, sis omnibus , qtii an eanι te. quod externas tantum partes Operit corpo. Quare, ut doeet chrasost. Si rti; sed illam interiora etiam ipsius penetra quis dieat, animis nervios esse deprecaιιonem,use omnia,'intrauιι, μι aqua, in rntreiora mea qui sententia isdebitin sertim dicere,ueitis, o si ι otitim, omnibus liquoribus p Niseria hminis post
peccatu omnium maxinim/riam quemadmodum creptis ne is eoiae,
reι , eernis, Dat, Druit, ct eompactum ennetrabilius,in intimissimam partem animatam offbtis itis, in ipsam scilicet mentem, Omario vis nervios incideris, omnem corporis nium partium hominis sortissimam. hamon am dissolvias, itidem anima pιν Ian. Hane eandem miseriam hominis, smul-Has preces a eon Iani is compingunt, que orationis indigentiam alia quadam rapietatis evir moriae peragiam. auod i tot tione, ae similitudine possiimus explicare rimiam deriit eris precatione, perantie feceris,Melenim humanus animus quas sortissimata. aes ρssem ex aquis extraxeris; υι enim pi- arx, quae in summitate scopuli in medio m βι Uia est aqm, ita tibi Apreestro. Sed illud ris fundata,omnino inexpugnabilis reddituri mirum videtur, cur mus, qui summe sa-nquat tamen si adminiculis externis careat, fa- Apiens, S misericors es, quiq. summo amore,ncile hostium obsidione superatur, & in alae. . summaq. das gentianos, & nostra custodit,l nam redigitur potestatem: nam licet ex se non nisi rogatus, & inuocatus nobis necisa sortissima ut, unde David: Foγιirudinem . ,JU38. Ioria concedere velit, eum tamen per se ipselaninquit, meam ad D e tiliam, utpote in se . nos eat, possit, & velit nostris necessitatibusΗpulo eorporis nostri, & in medio mari huius B prouidere. Sane, ut respondet Hierocymus,l mundi ita fundatus, vi perspicari intellectu, Mi/ν. in Iero. Orari Detis stili, O mereamtir,quae nobIs δε- tanquam praes dio, di inexpugnabili volunta. r. V lnus ς oratio enim dignos nos Deit donis ditiι-nte, tanquam muro, munitus sit; tamen Inielix h nis es autFegregitim etim ignitase oblinere,uomnino effertur, si alimoniis caruerit. Nam e bin, o 'qua homo riserat. Et Cregorius. Ipsa pedi seopulus, seu caro nostra, spinas latum, & tri κ:., rennis regnι praedesinasio, ira es ab omnipo ilhulos germinat, ara vero anima , quae in illo lania Deo dist stu, vi ad hoe eruis pro Iabo euiandata est, aquas dulces, quibus sitim extin-Cur Deus o-iperuendant, qualentis posulando mereantur guat, non habet: nam anima mea, μυι υν PV il rari velit, taeeip pe , quoci eis Omnipotens Detis ante δε- νa sne aqua tibi, nulloq. extrinseco est mu-
eula diam is donaνe. Me aci Aseram Domi, nita praesidio; quia: Non sumus, ait Beatusta Mor. ntis diatur In Isuae voeabistiγ ιιbs smen: O paulus, fumeuntes eo rari aliquid ex nobis,pa rem mΠltarum gentium resti tis te, O qtias ex nobis, Sed, ut idem alibi: Ommi νυν m r Benedieam ιιbi . ct mutilphealondasti m opsimum , is omne donum perfectum Uamen Mum cus Imitas eari. Scripstim ιamen fissur mos. Quare s tuta esse vult, nauit Iegimus: Denerastis est Isaae Dominum pro saliqua eget, quae a longe portare valeat pa-lit -- ώa,eὀ qtio2 6si Brestis, qui Maaditi innem,& aquam, quaeque illam intrinsecis prae-llc Jeum, odissi ei renop in R Meea. Suos sidiis muniat. Est autem navis huiusmodili LII Deas, ilium oratione mereri, quoti antiooratio , de qua illud Salomonis diei potest.
nos coniun. l a nobis Orara velle docet, ut occasionem no-H ans panem. Cum aliud nullum nobis super- pq, i bis det aflectum inflammandi erga ipsum, , Isit remedium in tantis neeesitatibus positis, ...is ivasque teωcins cum ipso vniendi, talique nullum aliud auxilium, nisi ea esse: nam si . . . arte sedulos nos etsciat , & ad semetipsum oculi, qui omnia bona sua consumpsit, neque attraliat ; sicut pater, qui licet benignus M, vade vivat, habet, non nummos , non praedia, oc a filio rogetur ; aliquando tamen vultu ab- non vires, nee industriam, mendicare coginuit, non quidem quia nolit dare, sed vi ille tur, ει ostiatim eleemosynas ess agitare ; ita ardentius petat sta magis concilietur . plane pauperibus, di egenis nobis laetendum c. a. Et Basilius : Rogari Detis vitiis, ait, Ot se to est , ut diuinam gratiam, aeternam q. vitam imo regnoscat donum Dei, ct pNpriuis india ea pessere valeamus . Quod cum seiret Da gentiam, cum in sola cratione cognoscere Huid, ad Dominum exclamans ait: Ego veis
Iae. I. I genti animael succurrit. l
valeat homo, quantis reple tus si miserijs, Squanta sit gratia ab illis liberari. Venus, paver sum, Deus adititia me . O vere felix paupertas, quae nos ad tantum Quam sane nuseriarum plenitu inem. Rubeneficiorem addueit. O mira Dei pietas, extremam hominis peceatoris insigentiam l l quae ut ad illum accederemus, nos egere per-
202쪽
misit. De Diis Gentium dicebant Babyloni sapientes r Exceptis Dys , qtio iam non es eum hominibus renuersatio. At Deus noster, qui in foris Ostia e I, ct eum hominibal eon-ure fastis. I, cum vili homine in oratione negotia tractat, quaerit, respondet,& longam eo aue sationem, & colloquium miscet,& non semel, aut bis, vel aliquando, ut magnates mundi aliquibus concedunt, sed quando , Squotiescunque nobis libuerit , ad colloquium risuum nos in ea admittit. Quare , ut S. Basilius
ladmonet, ea uendum nobis est, ne orationem, tantum Dei beneficium doemonis suasone ali-ilquando relinquamus. Habent enim, ait ille, imorem hiane daemones. Et faeienda orationis
temporibus , peripulosam seu es ahqtiam I dabuis eawa atietatis Irmulationem, notas secivita avictores sis ει at ea nos Dbducamus, υι quam fatalem σιγνι nobis anuliuans , lal aa nos probabit ιιν abistieans . Sane adeo est hoc institutum solemne daemoni, ut Climaeus scripserit,eodem spiritualis tubs signo
conuocari satres ad orandum, & daemones .leonuenire ad eos perturbandos. Et Nilus tra.dit , uniuersum bellum inter nos, aedrinones teste, non nisi de Oratione. Testis S. Antonius , quem daemones verberibus ab orando repel. lere conabantur. Et memoriae proclidit palla.dius, sanctissimum Patrem dixisse, uniuersas daemonis tentationes, quibus religiosos in se. stat, eo tandere, ut orationem auferat, di ideo illum in vana distrahit, eum q. turbat, ut eum ad orationem accesserit, clausam ille inveniat lianuam.Narrat Sanctus Gregorius visum da
monem sub nigri pueri specie , per fimbriam
vestimenta monachum orantem trahere extrachorum: norunt enim daemones nationem
fortissimam esse armaturam eontra suas ins-- dias, & tempus illius, tempus esse medicinae, sin quo consulitur verus animorum medicus, ει quaeruntur simul, ac accipiuntur morboruspiritualium remedia, di demum perspectum habent, in illa causam aeternae vitae eum Deo
iudice agi. Nobis igitur faeie dum,quod Iaeob sancti Gsimum patriarcha fecisse legimus, qui,ut se ab Esau infidiis liberaret, cum primum venien-rit illum sibi in oeeursum audiuit, timuit mi
euadamus, di nos ita nostra diuidere debemus, ut bona quidem terrena anteeedant, i sequantur sensilia: hona deinde vitae activae, di ultimo loco bona vita contemplativae : anteeedant nimirum greges, simuli, Lia; ulti-
mo loco sit Rachel hoc est, potius nostra omnia tollat nobis daemon,omnia pereant, quam pereat oratio: desit tempus alijs rebus omniabus, orationi non desit: quod si aliquando obedientia, aut necessitate aliqua ei iacti, suo tempore orationem intermittere cogimur: illam alio tempore resumere quam primum satagamus , ne dies sne oratione praetereat: nam si eam euram corpori impendimus, ut cum dormire aut comedere statuto tempor non possumus, alio tamen dormiamns, & comedamus; cur s animam estirientem suo cibo pascere uno tempore nequimus, non paseamus alio λ
Ad te Domine faciem meam conis uerto, ad te oculos meos dirigo.
Peto Domine, ut de vinculo improperij huius absoluas me, aut certe
t Fariem ad Deum renuertere γ id. a Mortem cur appeteres Sara. D ti Domine faelem meam iV E R s. eouerto, Hoe est,Domine Deus XIV. in te solo spem semper defixi inis Lao nomeam, R idcirco ad te solum. Ni .asse , iam in oratione mea oeulos mentis dirigo. Nam, ut Cregorius ait: Intima animi faries mens no ira est,quam Duare , ef in M/um animum ρεγ dlum orationιs MDJIιν. . SanE, ut s. Bassius a ieris A siser. ao Sisuι nulti aIν nos, ρ te quam soli Deo eunt pra tum tribueri DF es risam in nuna Mia re spem noram eonstitiari dabemus, quam in Deo re iam omniam Dominor qui enim in
bomine spem sciam ses eas, avit qtii ob alitidquiddam ex νὸlas humariis se laesas, oeusi ob poterialem, istis pretinias, aut aliquid eorum, qua Custo splendida existimaritur; is non po-us dicere, Domina Deus metis,in D nem is a meam. Sed de hae re in sequenti primo doeu
Prio Domin/, τι de vinetito improperis huius, nimirum serilitatis,quod vinculum adeo arctum illa censuit, vi non nisi diuina manu solui posset, S adeo probrosum vi, sicut sup rius dictum est, nihil esset in veteri testamen. to, quod mulieribus maiori videretur opprobrio. AH υνυ δεθρον tremam eripias me, Quasi diceret: quod si ea tua est voluntas, 't nolis
me prole sere undare; saltem mortem in gra-4 .hae eos. e. tiam tribue. etenim sieut etiam supra dixi.qvos o mus, mors miseris ipsa nonnunquam Vita charior fuit, quodeenseant melius esse mori,
203쪽
quam male vivere. vide hic documentum se .
'Vis es nostra in Deo sti ponenda sit.
O C E T sara non alibi, qua in Deo spem nostram figenda este, eo quod stetit Zacharias
ait: Dominisse octitas hominis, hoc est, mentis nostrae oculus in solum Deum respicere debeat, qui solus est, spes, desiderium, S expectatio omnium homini na : quina respiciunt, tanquam eum, a quo suam expectant salutem. Sane quemadmodum Cenua, turrimi, abemus a tissimam, in cuius se remitate nocte in t tmpesta lucernam suerensam custodespcinunt, ut ad illam oculos nautae dirigentes, portum facile attingant, ita ut sapiens ait,estri Hoorti ma nomen Domini, adimam cti rit iustis, O fulvius In ν. ab huius turris lumine lumen accipiens, ad portum appellcns salutis aternae .Quare Chri stomus timntiti a C tiam htimans auxi* ιι nobis o D es, ne desperemtis, neque despondeam cis an tim Hed/δει anchoram aecipιamus an irtimentrum Dei iaciamus, non quidem in
agitata valii , ab omni piraculo I herabitur. Ita cum Huloni ira sceretur carus , ne qui illi, quod pro sua sex te depoposcerat, concederes oluuiui, ad sinios ille conuersus: Bono ani. mo, inquit, fou sis, quilus Cattis ινastis eii, quia necesse eo ιb ad seditiintim, Cli ha manum ce aι auxia M., e tiaras Domin μινώι om g msanrascuis, ipse patior Ce se , i . DMM Oeneν, Θ ὸν ι vobis in fan. ei ιμationem , quasi dicereti Deum honori. scatς , nullum alium prater ipsum timeatis. ti erit ille vobis in sanctificationem. ISHι-ὼ s ιn p. Διιtim, vertit Ringiuus r EPII bis in Mytam, in domum rotiqij, vertunt alii. Quare sicut David, dum a potenta stimo ha. stu , aut ad necem quaereretur, ad Dominum
confugiens dixit: Fortittidinem meam acite acti J ouram .fογιι iaci nem e tis, vertit Hieroo mus: quasi dixistet: noui Domine , me aior iitudine tanti regis eustodire non polluta, quod potentii simus ille iit , ego vermiculus: rex ille, ex ego vilissimus miles ; idcirco Drtitudinim eatis ad te es ibi a te appello teq. cust cm meum contra illius fortitudine oppono, qui pro me eortare, S vincere vales, quippe qui solus Omnipotens eum sis , nemo tuae resinere potest volutati. si e dum nos inseuiti una ociatur earo, dii versetissimus d moninoa quaerit, dum mundus blanditur, ad Do minum coniugientes, dicere de nos debemus i
Fον irtivimm illorum ad Ie ctisoriam: tuam, omnipotens Deus , appello potentiam, me ab inimicorum rtitudine cus odientem. Ego enim impar sum viribus, nee me eullodi contra hos validissimos hostes valco , forisIndinem rias m uti is ottidiam. od si Detii pro nobis,quis eonsea nos I En Ieritatim Sa m is . ait spossa ex infra for Ies ambitim. bane per lectulum anima iussi significatur quae Christi veri, di pacifici Salomonis lectulus est, in qua ipse quiescit: vnia ait; aa e sentemtis, ct mans em aptici etim facumtis. ambiunt hunc anima lectulum sexaginta ser. tes, tota nimirum caelestis militia ad illius de. sensionem sertissime armata. Quem ergo timebit anima tantis Chri si, & Sanctorum Angelorum astantium communita praesidiis Certe nos, s ab hostibus vincimur, non Dei
eulpa . sed nostra est , qui sub illius praesidio.
e eus ia non manemus, qui ad illum, sicut Sara, faciem non conuertimus. & ad illum, ulos nostros non darigimus , sed magis ripsius quas obliti, auxilium nostrum a mundo quaerimus. Vnde merita conqueri de nobis
potes, sicuti iam per Oseam de populo suo
baculo interrogare dicitur , qui aliundo, quam a Domino salutem quaerit, sevi a Cen, tibus Iudaei facere didicerant , qui Deum derelinquentes, baculos in suis necessitatibus consul hant, di quidem duas iumentes vir. gas . ut glossa hie, & Caelius Rhodi ginus do. cent, quorum una victricem. N altera victam partem significabant, illasq. in altum proii eiciates, ea, quae in terram delapsa alteri sue-eubebat, erustimabatur sere,ut vine eretur: ut secisse Nabuchodonoser apud Ezechiesem, legimus , qui dum seire vellet. Ammonitae prius, an Ierosolymita inuadendi essent. duas sumpsit sagittas, Ierusalem: una . Rabbath altera fgnificans , quas deinde in pharetra una coniundens , illam ei uitatem prius inuadedam putauit, cuius nomen sagitta praese- serens, prior proiuisset. Huiusmodi diuinatio nis genus lata μαντ αν suae Zλο α ι σύαν Cr cidicunt, idest diuinationem per sagittas, aut per virgas: quod spiritualiter faciunt,quicunque suis in in semitatibus, di aerumnas, totam, penasiam non in Deo, sed in medicis,ti medicinis eollocant, S in baculo suo inter pati dum in sitis necessitatibus no Deum, sed proprias vires qurrunt. Unde non mirum ii insio Dei iudieio, semper deteriores fiunt i csm si tui Dauid loquitur : Detis tantummodo strifugatim nosram , ct Cirrus: nam fianι qna. dam, inquit Augustinus,νυ iram, gustas non est cirrus, quo OH e cum fugeri magis in matur, quam: eon metti et cantu Iu , Cerbi gratia. ad ahquem Infectio m num is, os De as tibi potentem amreum . re grum tibi oditur: an a Iamen huius fera , in in creto Iani ,jer ira petentiam ramae quotu, dianae
Cant. 3. Anima iussi hi iiii linu
204쪽
diana re risiant , Ut etim ad lati re geris , is eonfugeris,ptas ibi timere ineipias. Iure ergo optimo vinctos D i, qui in his Zaeh. s. ra mundi rebus sperant, Zacharias appellat,utpote qui a tali spe vana adeo sint constricii, ut semper spe melioris fortunae soleant in risiis permanere laboribus, nec vana etiam post cognitionem vanitatis site spei)sperare desistant; ita ut eum David,licet alio sensu. Ps.s Io' dicere possint: Moab otia Dei meae, idest mundi res omnes, in quibus spem nostrampo si1imus, non sens , vena, rivulus,seu magis specifice , urceolus, phiala,vas: sed olia est spei nostri,quod sit illis Moab,nimirum
aula, hominum Quores, mundi bona, instar ollae, in qua spe fila medullitus concoquuntur : & quidem sine aliquo vero emolumen H to; immo vero tanto saepe eum damno , ut bonis Omnibus consiimpti,ad extremas mi-' Aulici ciuiliarias redigantur. sic Aulicus ille, qui mo- vana spe sub spe sua ad caelos usque ascendit, modo descendit desperans usque ad abyssos, cuius muni. anima in malis ambitionis suae tabescit, di . cere potest,aulam spei siae ollam: & auarus, qui aurum semper sitit in eoq. spem omnem reponit suam , & auaritia consumitur, spei suae ollam dicere potest aurum. Et carnalis, qui semper impura cogitat, di senstialitate
consumitur, luxuria: & tande mundani omnem quamcuq; terrenam rem, qua appetui,
ollam spei suae diecte possunt; quod semper
taliuin spe consumantur, nee unquam saliciatur, quod aula, aurum, luxuria,& cetera
I omnia praeter Deum, refugium quidcm n strum este possint, sed non virtus: nam Detis refugium noΠνum , O virtus . Quam miseriam , & iustam, quam de illis sumet Deus , vitionem, conspicati iusti, intra se mirum in modum obstupescunt, simulq.ti ment , ne sbi etiam tale quid contingat r
quamquam ridebunt postea in statu beatae vitae r ct siper eum ridebunt: nam ut Cre- erantes nolgorius ait, ini os liarii nune cident, ct Deo , sed metiatine, itine of i fiant, O riibunt e Sinis es' ' enim mori ad eorum tibi imitatiommori rati. 4psissunt , hic habent formiainem : qtita Cea ,suro damnatis tune prodesse neqtieunt, iliista non habent eompa sonem e sed non solum ridebunt, verum etiam impiis ad illorum maiorem confiisonem vanam illorum spem exprobrantes dicent, ut idem Ρsaltes ait :N. t . 9 Ecce homo, qui non positi P tim adiutorem suum se per is in mul ittidine ditii tu 1 rtim sua tim. Campensis ex Hebraeo. Mee Giras , ille nimirum , qui vires, & potentiam iactabat suam, cui non est λrtitudo, αβ ηοηrar, cui non est adiutor, & idcirco fidem, & spem suam in Deo noluit colloc red non fuit Deum adiutorem suum . mo. vi. Hieronymus e Non postile D/tim fortistid vim suam ; sed sperauit in abundantia po- . tentiae, & substantiae suae ,& in multis diui-
Jtiis, quibus innixus, aduersa omnia facile superanda censebat, illud solum in se ipso dicens , quantum nimirum atiri has his , tantiam eris. Quod sordidorum adagium ex Horatio serte desimplum est, qui ait: is hora pars hominum, λcepta evrdine
Nil fatis /H , inquit, quia tanti, quantum latras, A. t Vsurpauit & illud Aculeus, dicensetanti revera sis, quantum habebitis. Et ex Euripide Seneca refert hunc versum: Ubique tanti qtiisque, quantum habuit, fuit. O praeuauit in sanitate sua, Hebraeus, ut Chaldaeus: O innixtis e LI in vanitate sua. Quare sicut ille , qui vano sundamento innititur , quando putabit se stare miseri, ut Sapiens ait: in impi sate sua eor et . 'sic
corruet ille , qui eonsedit in diuisiD Dis, quando seeurior sbi ipsi videbitur, ut contigit diuiti illi Euangelico apud B. Lucam , qui in diuitijs suis gloriabatur : S illi, qui,
ut est apud eundem , induebatur purpura , di bysso, quos, & consimiles Ieremias male ldictos vile docens, ait: Maudistis homo , Mi eon it in homine , ct ponit earnem brachitim fiatim i cum brachia sine ossibus tota ex carne compacta,nullius snt roboris,& prorsus inutilia. Iise itaque, dicam cum Psalte , consirire in ditiis,s, neque in prineipibus , in , quibus non es fatas. Sed eiun Sara ad Deuoeulos nostros dirigamus, quoniam ipse est refugiam nosrum, ct Uirtias .
βtita mors morsus mitia melior, atque
DOCUMENTUM II. A M graue sibi malum sterili LAM-tatem putabat sara, Deoques v vers. 3 i& hominibus adeo inui
tum, hixta ea , quae supra diximus, ut mori potitas voluisset, quam viuere . Sancillud sapientis est dictum : Metior es mors, Ereue. 3O quam sita amara, ct requies aeterna, qtiam 1 languor perfuerans . Et alibi: O mori,M-JEeeti. 4M num HI itidieitim stitim homini inritenti, A- qui minoresur Uiribus , m. Quam etia Mors miserem, & ipse Deus nos docuit, dum in iliarum ulus principio mortem solatii vice Adae proposuit, nam post istud: in sudore Cultus letume. Deseris ne tuo , elementer adiecit: donee reuertaris in terram , de qua semptus es, quia puluis es, ct in pultierem reuerteris . Laudauit hae de causa Salomon magis mortuos , quam viventes, & utrisque felleiores iudicauit non dum in lucem editos. Simi
205쪽
lia habentur apud Menandrum , N apud Latinos quamplurimos, ambigentes, hominis
ne mater , an vero nouerca sit appelland
Mritor itaque, ut sapiens ait, est dies mortis iae naritillatis , melior mors , quam vita : nam licet vita a Deo sit, dicitur enim in Geneti-imipio it in fuerem estis θirastitam citae, Et alibi: quoniam apud se es fons Cita; mors vero sit a peccator nam Deus mortem non fecit, sed sicut B. Paulus Ialte per Cnum hominem peeeutum intratii m maiatim. Oper pereatum mors: quia tamen nec vita nunc est , qualis processit a Dera, nec mors. qualis a peceato filii, ideo melior mors est ipsa vita. Sane misera haec humana vita,quam ab omni labe purantido-llorisque, ac miseriarum omnium expertem fecit Deus , tantis nunc est plena peccatis , aerumnis , atque miseriis, vi nihil in se ha here videatur, quod vanitatem non sapiat: unde sapiens de ear Vanitas Canitiatum , linquit: ct omnia, in ea nimirum , manitas,
conis Cintim eorum, hominum nimirum, qui
in hac vita degunt, cua eorum, uua feLIis , er holγi amariseiani. Verum mors, quae a peccato procedens, iactura fuit omnium , bonorum , principium in serni, aeternaeque damnationis, cum primum a Christo suscepta est, laborum euasit terminus, initium quietis, & vitae aeternae ianua: unde dicamus neces le est : Beari moritii, qui in Domino mortianitiν, amodo iam dieit Obittis . strequisseant a Iaboristis suis. Et illud Beatati Paulle absorpta es msrs in Oictoria. Qua
re si homines modo non mori potius cum sara, quam viuere exoptant, ex eo maxime
contingit , quid vitae aeternae fidem partiin, ut sie dicam, habent, partim non habent r partim quidem habent: quia eius intuitu , ac spe probi, plerique vivunt, & a multis peccatis abstinent: partim non habent,quia non satis valere ostendunt ad animos ipsorum, aduersus mortis metum cosrmandos, lsine qua ad illam vitam aeternam aditus pa-l itere non potest. Cur itaque haec cum vera lisint, hanc vitam, quae miseriarum est cumu-
illus, tantopere mortales exoptant , di mor stem, quae miseriarum est terminus, horrent,nis quia nihil purum de vita futura cogitant λ nam si illam mente reuoluerent,quomodo est his inst licissimis locis ad illas --
tunatissimas, beatissimasque sedes euolare non cuperent quis vilem casam, tenuem que mensam reliciam non vellet , ut magna
palatia , S opiparas mensas sibi praeparatas adiret Sed nimirum , ut ipse Ethnicus ait:
Mors terruitis et i ys, quorum eum marte omnia extinguuntών , non dis, quorum laus emori non potes. Mortem praeterea timemus, qnia, inquit
Chris stomus,non stitierat nos regni amor,ii
non nos fultirorum amoγ acee is r nam si
ardens esset charitas, & amor erga muniari non utique u nobis timeretur , sed amaretur potius, ut quae nos ipsos Deo coniungit ; eum haud fieri possit, vi amans finem, non etiam media amet. Audi Dauid amantem , N ad Dominum ingemiscentem: MMIVrgi. 8
de eusodia anι mam meam ad remitendum nomini ivio : Audi B. Paulum exclamantem: Infetiae ego homo, qtiis mo Isberabit da eoν-i'Rom. T. 24pore mortis hiatus Et alibi: Mihi Oiti H Christis es, is mori uerum Audi nostrum Tobiami Praeeipe in pace reeipi spiritum
meum: Audi tandem hic nostram Saram :me per terram eripias me. bene itaque ait Cyprianus: Eitis es mortem timere , qui ad Chri itim notit ira . Mortem etiam timemus tertio, ut idem Cypriamus ait,quia non Citiimias eum ditigentia, nee habemus tonsi/ntiuis piaram. Strigilem enima& γ' vita sortiu-ctinem horret equus scabiosus, di immedi-Idatur. cabilis aeger cauterium : reditum ad herum Fferuus nequam , aducntum Ducis ignauus,& fugax miles, iners discipulus regressum ludi magistri: eontra, industrio seruo , victori militi, discipulo sedulo gratus Domini, Ducis, ac magi uri semper est reditus. Quares vittam transigeremus, iniquit Chrysostomus, eviditates nos ras arcentes, e ictu M. f.-
mus,mortem timens,conuersus ad parietem amare fleuit, & Dauid eodem ttin re correptus,dixit: Cor meum consurbatum es Vs . s
di ex Sanctis noui testamenti, Abbas Hilarion iam octogenarius moriens r egredere, sinitis in Has inquit , anima mea , quid times egredere-ώμν. anima mea , qvird dubitas ρ Semtia ιntis anni, se si Deo, ct mori timesὰ Et tandem ipse Dominus, leo de tribu Iuda sertissimus, inorti proximus coepit in horto, taedere uere , O ma sus esse: id factum est non iuxta portionem inperiorem, sed inferiorem,hoc
est, non iuxta voluntatem , sed naturae a sectum , cuius gratia , compositi solutione sancti viri nemo est, qui non perhorrescat, unde &snon morte, sancti uiri voluntate quidem mortem non resisrmidarunt;sed, quod illam consequitur,l pidiuinum iudicium , ne in illo quasi in state- runt. ra appensi, minus habentes inuenirentur Ti-lChristiismormuit etiam Christus mortis probrosum ge-ltcin quare unus, quo illum Iudaei necaturi erant, vel,lm .exu ut volunt aliqui, pro Iuda contristatus est, Hpro Apostolis, pro peccatoribus ingratis; vel tandem si mortem metuit, non sibi, sed
nobis metuit. saniem viceris nostri ore hauriens pius medicus, ut nos illo priuaret, &instar ducis generosi loricam exuens, ut metieulo stim militem suum indueret; quare ex portione superiori solam compositi s lutionem timere,est natum leges nescientis,
206쪽
quae finem deberi rebus, quibus dedit exor. idium, decernit. Timor est, ut diximus, infirmae fidei, stigidae charitatis, & propriam negligentium salutem: hinc est,quod meliorem vitam expectans Sara, haud mortem veretur ; sed audacter petit aut a vinculis improperi; huius liberari,aut certe desuper terram eripi. Vide quae diximus supra hoc
eodem capite,Vers. I.Docum. I.
Tu scis Domine,quia nunquam concupiui virum,& mundam seruauianimam meam ab omni concupiscentia a
D expellendam pusillanimitatem, ac impetrandam in sua oratione fiduciam,hie Sarae suam in conspectu Domini commemorat innocentia dicens Tu sis Domine, Noscit enim Deus, ut docet S. Thomas,omnia etiam in particulari , aio: distinete , cum ipse sit causa totius persectionis,-ordinis rerum,omnisq. persectio creatinarum in ipso supereminenter existat, scrutatorque sit cordis, de renium, cogitationum nimirum mentis , & assectionum appetitus, praesertim concupiscibilis. aeuia nunquam eonetipitii mirum, C5cupiscentia scilicet immoderata, quae peccatum esset, & mundam seruaui anima meam. omni eonevise/ntia, siuε carnis, siue oculorum: quod in ijs,quae spectant ad gustiam, siue laetum,qui toti pendent d carne, non intemperanter se gesserit, effraenatius
quibuslibet indulgendo sensibus f sed quod-lcunq. illorum exercitium ad necessariam l honestamque vitae sustentationem,vel scien-: tiae, & virtutis comparationem reserendo, l& in corporis, mentisque eandore custo-jdiendo,omnem curam collocarit. Quar
L X X. Tvisis momine, legunt, quia mun- dasiam ab omni preeato Oiri, neque pollui nomen tuum, neque nomen patris mei in terrat e titillatis meae.
uod magnam orationi fiduciam prae- leut bona consilentia, aeque eius maximi bonis, tu mala amnis.
CVMEN TvM LVM grauissimum sterilitatis
improperium comminatus sit Deus non quibuscunque, sed transgressoribus suae legis, ut vidimus ; cumque pro comperto haberet Sara, menam sculpet tantummodo deberi, suae conscientiae munditiam agnoscens, eam in hoc,duobusque sequentibus vereculis ante Dominum in oratione sua proponit, non ut se ipsam extollat, inanemq. de sua virtute gloriam aucupetur; sed ut diuinorum donorum com-l memoratione , quorum gratia ab omni soculpa immunem agnoscebat, maiorem fiduciam conciperet accipiendi a Domino, quod depoposcerat: nam sp eor nUrtim non reprehendit nos, ait Ioannes, uelam halemus is metim. Sie qui vultum Regis erga se iratum contemplatur, statim, quae operatus est , diligenter exanimat. quod si nulla in re se deliquisse cognoscit,sed omnia iuxta regis voluntatem peregisse, magnam inde spem, fiduciamq: concipit, sere,ut ab omni poena emancipe tur. Sic David, in toto eo de meo ; inquit, exquistii te , n/ re Hasmo amandatis tuis. Et Eaechias Memento, ait Domino, quomodo ambHauerim raram
D in eorriperfecto. quod & alsi quamplurimi sanctissimi viri in suis necestitatissus sacere consueuerunt, dum ex illis ci Domi no liberari emagitabant: nam ex ipso etiam Ethnico Ciceroner Magna eri vis eon sientiae in Utrama,partem,ut neque timeant,qui
nihiIeommiserant, ct poenam semper anteoetitis ver riptiunt,qui peceatierunt.Hinc optime Bernardus i quid enim dititis, quid in eorri Euhius, quid in terra quietius es, sevirius hona eonfitentia i Et quidem nihil est bona conscientia ditius , quae non mammona possidet iniquitatis, & spinas, quae animum solicitum semper reddunt, Ranxium, quales sunt diuitiae mundi, sed veras diuinae gratiae diuitias , quae hominem sua sempaer sorte coiruentum efficiunt: nihil illa in corde dulcius, quia, ut ait. Sapiens romnes dies paveris , hoc est peccatoris , &afficti dicito enim Hebraea proprie quemuis amictum significat mari: Secura mens: hoe est, ut Hebraei habent, boniam eor, laetum a euris,mundiq. anxietatibus, liberum,& Dei gratia praeditum , quas iuge eonuinium , hoc est quasi iugis,N perpetua bea-ltitudo, quippe quae hominςm adhuc in terris comorantem,initiatiue,ut aiunt,beatumessiciati consueuerunt enim non modo Sacrae, sed etiam profanae literae beatitudinem conuiuio comparare , ut apud Isaiam patet , ubi beatitudo conuiuium dicitur pinguium, conuiuium medullarum, conuiuium vindemiae defaecatae;& apud Lucam, ubi per ipsam parabolam conuiuia figuratur. Pr sani vero scriptores illam nominibus ambrosiae, nectaris, epularum, & mensarum
Deorum significabant. Quare optimὰ Augustinus r o eonfientia, inquit, sancta, in Drea adhue es, ct in caelis habitas; δ animal sancta inuisa eonfitentia decorata: uae ratisi, O aeterna gloria. quid igitur ditius, quid in eorde dulcius bona conscientia λ sed
ls d. ad M. Conscientia bona Iauda itur.
207쪽
quid illa in terris quietius est, & securius p. An D. 4 l ostendit Petrus in carcere, quatuor qua- ternionibus militum traditus custodiendus, qui ut pote bona conscientia praeditus, ita quietus, & securus erat, vi in ipsa nocte, in qua producendus erat ab Herode, ut interficeretur : inter duos milites vinctus catenis duabus, quietus dormiret, & adeo seclarus , ut nec excitari potuerit, nisi ab Angeis in latere percustis: sed unde haec tauta securitas, nisi a bona conscientia, quae, ut idem
E ait Bernardus e Damna rertim non metuit, Eren.Miss.lnon certorum eo metias, non eorporis eru-
- Auttis , qtiae ct ipsa morie magis erigistir, quam deprιmitur i Et quidem non metuit bona conscientia damna rerum: quod probe sciat , res sibi non datas, sed commodatas , illasq. se no dominio,sed precario accepisse; nouit,nihil esse exteris mundi hoclis carere, quae sibi alii , & extrinseca sunt, dummodo ea, quae vere sua sunt, non amittatmouit
Iis . . . . si illud verum Tobiae dictum : Paraperem quias de ri sitam diximus, sed mutia hona habebim sol timtierimus ' Deum,ct recesserimus ab omni peccato, er ferarimns sen8, hoc est,
s bonam habebimus conscientiam . Ita nec metuit Cerborum consumetias, quia , sicut G ....ti .aulfaciendum docet Gregorius, inter verba poliad. Mis.llaudantium, sine vituperantium,ad mentem semper recurrit, & si in ea non inuenit bonum, quod de se dicitur, magnam tristitiam
sentit, di rursum si in ea non inuenitur m lum,quod de se homines loquuntur, magna An. ii. 1 .llaetitia exultat cum Augustino, dicens: Senti uir Dei,/.lde Astisino ρtite titis Alet,sta me coram ammtauumcloetitis Dda conscientia non aecuset.Atque huius rei testis est nostra Sara, quae licet turbata , nullo tamen est improperio , de contumelia conturbata, quia bona laetabatur conscientia. Non tandem me is corporis reticiatus,qua & ipsa morte potius crigitur,quim deprimitur,sicut exemplo suo comprobauit B. Iob, qui cum mundum haberet Iob r . 6 cor,unde dicere poterat; neque enim reprehendit me eis motim in omni sita mea, plaga pessima toto corpore affectus, teste , quasi . otiosus, famem radebat,& amastione honorum omnium tam sortianae, quam naturae, nomodo non mouebatur; sed potius , ut habet Tristis. - Tertullianus, animo paeatomo erumpen-
raminos carnis Iudendo retiorabat. Abstulerat illi quidem diabolus terrae regnum, notamen bonae,& sedatae conscientiae imperium . Et sancta mulier Susanna , dum lapidibus, ut adultera esset obruenda,nil sibi ti- Dan. I 3.lmens seexis ad e tam . ait sacra historia ,3 s erat enim coν eius vi iam habens in Domino,ni mira, propter bonam conscientiamam
damna rerum non metuit bona conscientia, non verborum contumelias,non corporis cruciatus,quae & ipsa morte magis eriagi tur,quam deprimitur.
conserte nunc mihi, obsecro , male sibi conscium animum cum haia mente sibi conscia recti: quot in illo distus λ quot formidines quot reciprocantes angusCtλPraeordialEccli. 33.3fatui quas rota carri, inquit Ecclesiasticus sis quia sicut rota earri stridet non uncta ; sic
peccatoris viscera antrinsecus conscientiae metita.
eontorsionibus strident , & inquieta nunquam requiescunt, quippe unctione sancti Spiritus , oleoque laetitiae priuata: nam
Cor imis , ait Isaias, quas Mare feruens, quod quissere non potes: quia sicut maris
feruentis fluctus semper commoueantur, &reuoluuntiat ad littora, atque itcrum resorbentur, stanguntur, turbantur, & varia inuicem reciprocatione colliduntur; ita cor impii, variis perturbatae conscientiae motibus exagitatum, nulla gaudet tranquilli- . tate. Quod malum peccatoribus Deus in Leuitieo fuerat comminatus, dicens ; Silotiis. non fereritis omnia mandata mea, M. po- r nam faciem meam contra vos, ct eo, metis
eorum hostibias Osris,.shyeinnini his, qtii oderunt Cos fugietis,nemine persequente. Et instar Dabo patiorem in eordibtis eortim , terrebit eos Ionitus fo* olantis. Si e Cain post perpetratum homicidium ,
cum nullum in mundo persequcntem habe- iret, quippe qui solus cum parentibus esset,lConscientia a quibus minime sibi timendum erat, tamenimata treprDominum alloquens alit Omnis, i intie ld-x nerit me, occidet me : nam ut apud Iob de lIob 11. 11 impio, maledictione Domini percusso, dicitur Sonitus terroris femper in stiribus eius,
catiar. Quem malae conscientiae fiuctum , Sipsi Ethnici adeo compertum habuerunt, ut ipse voluptatis assertor Epicurus, scut au-lsu3.srm. ctor est seneca, sectatores suos hoc nominela peccando absterreret, quod peccatum fφης m. p pyiqietum semper, ac Mrmidinem peccantibus iniiciat, atque ita voluptatem vel adimat,
vel inficiat: quia inquiunt, potes quidem ,
peccatori eontingere , ct Iateat; non tamen
Ct timere de at: nam, sicut in fabulis, &scenis saepenumero videmus homines consceleratos, eosque, qui impie aliquid commiserunt , agitari, & perterreri iuriarum, L taedis ardentibus ; ita sua quemque staus I. V agitat, amentia incit, & suae malae cogitationes , conscieritiaeq. exterrent: Haestim, 'tinquiens , impiorum, domestieaeqvie furiae, hae summae, hae fur s. Et Lucanus rotum sua.
Heu quantam poenam miser mens con- Viet. a. Aedi. feta donat. ciati Ma Et Latinus Poeta, Ultrices euras vocat pro-
fligatorum hominum conscientias : unde S . alius item Latinus poeta de Rufino diu ,
Pythagoras, ut Stobaeus rustri, ne namenta,
208쪽
tam audacem esse dicebat, quem mala conscientia non faciat timidissimum, quod non quiescit animus male sibi eonsitis , sed ab
M omni etiam sento abhorret . & Iuuenalis
Hi sunt, qtii tripidant, ct is omnia fulgura pavent,
Cum tonat exanimes,primo quoque mur mure cati.
in Ca IQuare impium Caligulam Deorum contemptorem resert suetonius ad minima tonitrua, di fulgura caput obuolucre, ad maiora sub lectum se condere consueuisse 1 Et iuraret. d. quendam Bestim refert plutarchus in ma-a mimi trem ira accensum , ipsam tandem matrem, visi . omnesque cum illa commorantes incendio
absumpsisse ; illum veri, multo post tempore delituisse , qui tamen, cum aliquando ad Crediturali spites csnatum pergeret, hirundinum ni peccatorem dum hasta impellens,deturbauit, pullosque
testes. pedibus pro triuit . Cumque, ut par erat, astantes ab illo requirerent, qua causa remtain nefandam perpetrare ausus esset: non
ne respondit, iamdiu salsum aduersum me illas ferre testimonium , clamare q. propriati me occidisse parentem audistis3 quo illi responso cum admiratione suscepto, verba ad regem detulerunt, reque diligentius discunsa, meritas Bessus poenas dedit. Ex quo v rissimum apparet, quod est in prouerbiss ei via, Miaros clamare: & Conseiantius mitie D- in .lses. nam, vi sanctus Thomas docet,cum , , - μ' peccare sit deficere a bono , quod secun - dum humanam naturam nobis competit, inde sit,ut suapte natura ex peccati tristitia
Qui morsum Quod si sertὰ quis dicat: Ego quamquam
mala utor conscientia; nullos tamen terr sinite. suntlrcs intus,nullum cruc Iatum lenticida uic pla-
pleuritide laine respondeo, simile quippiam accidere , borantibus .iquod moribundis hominibus, quos pleuritis, aut alius acerbissimus dolor excruciataeuenire solet, qui iam rupto apossemate,& stupente corpore, sensum amittentes, e istimant se in summa pace, & securitate valetudinis esse ; cum tamen, sensu deficiente. vitam quoque eos deficere necesse sit: nam, qui recte Berna usi Quis magis mortuus , -- ἐπι- qtium qui portat ignem Insinu, peccatum in eoicientia, ct nee sentit, nee Metitit,
me expaueste vel quod accidit ebrio dormienta in medio mari. & quasi sopito gu-bcreatori , amisso clauo, qui dicat i ut est Prou. a 3 in libro Prouerbiorum erberanerum me, 33 sed non doliar, traxerunt me, edi non mones Miseus: quociataemonum malitia, se audeque . p seontingit, qui huiusmodi peccatores, ne
sit eouscidi id clamorcs conscientiae percipiant, varias m
sentit . si ales rumoribus distrahunt: sicut olim Sacer- iacerdoldotes Molae varijs instrumentorum sonistus Aiolae vallacere consueuerunt, ne parentes scribus, io ii iis ius& eiullatibus stiorum , qui immolabantur, pediebat pa 1commoti, a crudelibus sacrificiis retrabe i
rentur , donec immolati in manibus candetis mei idoli,toti absumerentur ardoribus. Quod impium fac inus praeter alia regi Achaz ob .ectum fuit, qui, ut ex Iosepho refert Theodorctus , immolasse dicitur idolis unum ex filijs suis transferens per ignem seundum idola gentium. Ita plane, inquam, in hisce peccatoribus agit fraudulentus daemon, ne conscientiae clamoribus excitati, epcccatorum somno exurgant, dum tympanis , de aliis mundi voluptatibus ad mentis aures ipsorum perstrepunt, donec tandem misele in barathrum infernalis Oceani illos demergant. Prolecto aderit nouissima illa hora diuino iudicio proxima, in qua tanto aeerbius sceleratos homines peccatorum recordatio extimulabit, quanto hoc tempore minus urit: se
enim de ijs in libris sapientiae legimus: Gnient in cogitationem ρereatorum suorum timidi, ct tradueent tuos ex aduerso iniquita tes 1 forum. tunc enim praeteritae vitae omnia scelera se se menti ingerent, & non amplius blandientem voluptatem, non amplius gloriam, sed aculeum pungentis conscientiae, di perpetuam ignominiam instantem strenr. Cum igitur, ut iam superius dictum est, nihil sit ditius , nee in corde dulcius, nee in terra quietius bona conscientia; merito exclamat
Augus inus: Vixeonscientiae puritas, Velix
fandi eonferentia iucundiras, qua vermem mentis exesuais, qua a eareere doloris liberas rationem , qua ab omni immunditia purgas mentiani o mens sanct paradisus dehetayiam, Oarijs bonorum operum υirgultis consita Uarysq. Virtutum ratoribus Purpurata. Non igitur mirum, si tali conscientia munita Sara,
illam Domino fideliter aperit, ut se ipsam i suis afflietionibus consoletur.
Quod nemo veram fiduciam habere valiat in oratione, qui mundus non fit a surde, er quemodo exaudiat Deus
I iniquitatem, quae est in ma' Αnu thra , abstuleris a te , inquit Iob, e non mansirιι ιn tabe IIob I r. 1 naculo tuo inissura, isne tiuare poteris faciem tuam abf. Τ- macula, ct reusMim. non timebis, Sic edocens animam, quae Omne opus malum, Omnemque iniquam cogitationem a se, sicut Sara, expellit, di aufert, facile seipsam per orationis in Deum leuare posse, & stabilem, ac si rixam in illa magna eum fiducia persiistere i nam si cor nos unet non reprebendat nos. inquit Ioannes, siduciam r. Io. 3. ar
209쪽
Orationem peccatoris audire remissat Deus. Iim ilia. U. 44 Cist. . 6
ab eo acetiremus. Quod ei, qui mentem impuram , di sorde peccatorum contaminatam habet, dum ad Deum in oratione accedit, haud contingere potc n. quia dum reminiscitur, te a diuinis deflexisse mandatis, indignum se eius beneficiis arbri tratur, cuius imperio iubiectus este recusauit. ιι ciermat, inquit Sapiens , aures fuas , ne aulaias Iegem , oratro estis erit execrabitis. Quas dicat: quemadmodum peccator reluciatur audire Deum loquentem Imr legem, ita nec Deus vicissim ipsum audiet in Oratione petentem ; sed orationem cius execrabitur: nam sicuti rex illumlummopcre dc testaretur, qui ctim in crimen ut dicitur , lata maiestatis incidi siet, manus
violentas in ipsum regis filium mij ciendo , aliquod beneficium ab se deposceret, dum adhuc manus ad eaedem paratas haberet; ita qui apud Deum accedit, non dolens de culpa; sed potius gaudens, manus adhue sanguine regio. hriui scilicet, quem siris peccatis cruei ais xit, intinctas habens , illius oratio est Oeo execrabilis in ab eo reiicitur, de reprobatur. Quod ipse Dominus innuere videtur, per Isaiam dum ait: Ctius Utiti pheati ritis
orationem, non exaudiam: manus enim veLyrae sanguine plena sint. de Ieremias personam peccatoris induens: Cum e mutierc,9 rogatiero, inquit, exel si orationem meam: diam ctimatis, is rogatii, habet Hebraeus rChaldaeus : e usa es domus orationis meis.
ubi iuniit propheta metaphoram a principibus , qui supplices de inquentes Re publieae
semper inlcusos excludunt, Obieci is ostio Ssera i se , ut idem Icremias docet , Opposuit Deus nubem sibi, ne transeat talium oratio: sunt enim peccata quasi vapores ex praui eordis humo ascendentes, quos imprenitens corron tantum multiplicat; sed etiam in nubem ondensat: sunt quas sepimentum, seu paries, quem inter se ac D cum Ionat, ne Deus illius orationem exaudiat, eiusque misereatur di sed quemadmodum nubes rapido ventorum itania ne velo iter moueri, ac fugari s let, sit peccatorum nubes, & impcdimenta ventu Salius nullus dimouere potest, nis poenitentiae suspiria, de lacrymae. Quare merito Vadam , inquit in canticis sponsa, ad montim m γhaedi uti eoIIem thtiris: nam eum myrrha patientia symbolum fuerit, & thus orationis, per aenitentiam transeundum docet ijs, qui per uenire ad domum orationis exoptant: nam sic it Iacob,cum iret Bethel ad immidandum, suis dixit se legimus: a rate Deos a senos, qtis in meatis.WHjHDut dita nos prius de me.1io cordis noctii abijcere peccata debemus , quam Bethel, hoc est .ad domum Dei, ad ora-uonis saeriticium immolandum ascendamus, eosq..imitari serpentes, qui ut tradit Augu-inus, antequam vadant ad sontem ad bibis
su . euol iunt omne venenum, nos quodammodo admonentes, ut omne peccatorum vi.
rus evomamus, s aquam viva in illius supertii sontis bibere, ae degustare velimus . Sed quid λ num ideo sertasse eum caeco illo euangelico dicimus, quia peccatores Deus non exaudit 3 Minime vero: adhue enim Iun- quam munestis si e Ioeutus isti Dir,inquit Augustinus: si enim peccatores Deus non exau- AMI D. diret, frustra ille publicanus apud B. Lucam oculos in terram demittens, & pectus suum percutiens,dixisset: D tis propitius euio niihi rumpo iis
notatora: frustra Ecclesia caneret e Peccatores,itium exaudit te rogamus aula nos r& in oratione Domini . Lue. is. 13
ea incassunt diceremus; dimisu nobis dis sa unosra. Nonne viderunt discipuli, ut B. Ioan - 2 rὰ nes apud B. Marcum te satur, quendam in 'fidelem, ut Augustino & Bedae plaeet, seu sal tu r 9 tem ambitiosum peecatorem, ut Theophila-cto, de Euthymio, in nomine Christi daemonia i TLbus r.eiicientem Nonne Dionysius ille magnus Asopoli Pauli iussu, adhue infidelis eaecum illuminauit λ Non igitur quemcunque peccatorem dicimus a Dco non exaudiri; sed exeerabilim, de inualidam orationem illius pec catoris dicimus, qui in assectu peccati Orat j peccatorem considerantes, in quantum pecca: or est , qui propterea nullam habere potest apud Deum fiduciam,de qua re pluribus agenius insta. Quin de huiusmodi peccatoris ora tio, si forte auditur, magis ex ira,& ex vindicta , quana ex merito, de gratia audiri,tellatur Augultanus, dum ait: Mettiendum eIi, ne muria Deias , quoci posset non dare propitius, det irattis. Talium orationes sunt, quas sacraescripturae,& Sancti Patres damnant. Sic Ambrosius : Oraris , inquit, peceat is grauesit,
inquat, pecies stios seriore odili Ira manibtis supplicantas tangeret, non modo se ex audares; sed et am ealeiotis expen γμοῦ quomodo Cirtiraudes Iu hoe mari Detiis oγυιὸ nam os oras,
quas manu, tingtia D:ιαν, qtita gentia Sersapphcando attingis Huiusmodi itaque orationes peccatorum nunquam Deus ex misericordia exaudit; sed aliquando ex ira, ut daximus, sicuti nimirum exaudiuit petitionem Iudaeorum, clim petierunt earnes in deserto, de a terum cum per Samuele petierunt regem: eonsat enim utrunq; petrasse, di accepisse in illorum perniciem. L Me modo videtur exaudire precationes aliquorum obstinator u in peccatis, qui bona fortunae petunt,& obtinent, cum tamen Deus videat illis ea cestora propter ipsorum culpam in damnationem. Caeterum peccatores, qui non ut peccatores, S cum assectu peccandi petunt; sed ex hono desiderio naturae vis. Thomas loquitur non ex iustitia; quia
peccator hoe non meretur, sed ex pura misericordia exauditur, quando scilicet pro supetit necessaria ad salutem pie, ae pcrseueranter. sie ess agitauit, de impetrauit publieanus: sie petierunt Zachaeus, Magdalena , latro, Ze ea teri omnes peccatores, qui mise
Pecea ores ad eoru Pe uietem Deus
210쪽
Nod illa a 2. virgine si buritur.
mecit diam a Dolii Olunt coniecuti. Neque obstat , quod peccatores careant gratia: nana virtus orationis in impetrando
proprie non innititur gratiae hominis , sicut virtus merendi ; sed inalericordiae diuinae,quae vel misi me ad peccatores respicit, licet ex iustitia nihil Deus illis debeat. Qui igitur ad Dominum deprecaturus accedit , ut magua cum fiducia quod optat ex poscere valeat , in primis curare debet, quonaodo eum Sara mundam seruet anima si amab omni ecneupiscentia r nam Iniquιιatem saspexi in eoiae meo, ait David, non exaudies
Nunquam cum ludentibus miscui me, neque cum ijs, qui in leuitate ambulant. participem me praebui.
einalis per ludum choreas intelligit, quas peccasum ess, inquit, man se Hum e i. sed non videntur hie Sarae verba hoc uno latum sensi intelligenda, siquidem in sacris literis habet ludere multas significationes: nam aliquando significat idololatrare, iuxta quem sensem in Exodo dicitur: sedit poptitas manducare, hibere, ct furrexerant Iudere: quem locum B. Paulus interpretans ait, neqtie idololatγa ef amini inecis quadam ex ipsis, quemadmo-dtim feriplum e r sedit poptitas mandracare , Θ ιιb re, O surrexerant Iudere. Aliquando oecidere e quare in libris Regum Abner ad Ioab dixisse legimus retuns pueri, ct Iudans coram nolis. hoc est , digladiando oceidant se inuicem. Elorgen Gytieγi Abner,ct Ioab, apprehιnsoque quis e eapsu eomparis μι, de is gladitim in Iaius confraγν,9 Geιῶνι nt υIr Aliquando persequi, Sic vidit Sara uxor Abraham filium Agar Aegyptiae Lintem etim Isaae s hostis, hoe es persequentem stium suum, quemadmodum is, quisetin m earnem naItis est, inquit B. Paulus, de Isin acie loquens , persquebarar eum, qu sietinium ιγιttim. Et demum etiam aliquando alias habet signiscationes, quas breuitatis eausa praetereo . itaq: hoe loco non choreas tantia aut idololatria aut aliquid aliud intellexisse Sara dixerim e sed omnem puellarem ludu. N Omne la ciuiae genu*: quale Beatissima Virgo Maria,vi Creg. refert,apparens Musas u es lae,ei madatum dedit. dum illi praecepit, ut leue nihil, S puellare ageret, &a risu, iocisque se abstineret; cui obtemperans puella, in cuctis iniς moribus mutata ess, omnem ique a se leuitatem puellaris vitae magna grauitatis virtute detersit. Iuxta hune sensum dixit Ieremias r Nori feta. in eonestio sidentium: quem in locum B. Hieronymus, Etsnam, ait , Domιntis p L eι nobιs non Medere in con-etiio Iudentitim, O eorum,qtis jurura non cogitant.
Neque eum hi Q. qtii in Imitati a insulant, par ιcipem me Dahoi. Ambulare absoluthidcm est, ac operari r unde ambulare honesti sunt in dia, est bene operari, ut Ilichius Interpretatur. Et am Iare e veΠιmento esscarere bonis operibus,ta in malis ambulare, ut interpretatur Cregorius . Quare hie ambulare in leuitate idein erit, ae Operari sine eonsideratione, more stultorum: nam leuitatem Graeci vocant a cervorun
velocitate, quae illis tribuitur: sicut 9 astu tia , seu prudentia ierpenti, S simplicitas columbae , di rapacitas lupo. Dicit igitur Sara se nunquam eum ludentibus miscuisse, neq; unquam eorum operum participem se praebuisse, quae a viris peccatoribus, ct deprauatis in leuitate sine eonsideratione perpetrantur . I r. Is .r
quod hone itis ludus virtutis iactus si, laudeque dignus, oe de mundanorim ludis , δ' gaudiys vitandis .
ICET Sara,&alij plures sanctissimi viri omnis ludi, puerili sq. lasciuiae expertes suerint; non tamen existimandum est, ludum omnino vitupcrabilem esse e nam Sapientem dre t , ut Aligustinus loquitur, interdiam
remittere aerem reicis minuis intentam
Quod fit, sicut S. Titomas docet, per ludicra verba, di facta: etenim sicut homo ex parte corporis indiget aliqua quiete, & refocillatione ob eius finitam virtutem laboribus imparem; ita etiam ex parte animae, euius etiam es virtus finita, S determinatis operationibus respondens, non unquam indiget aliqua relisci satione, & quiete ; cum enim viribus
utatur per organa corporea operatibus, quotiescunque extra modum suum is aliquas operationes se extendit, laborat , & ex hoe fatigatur. Quare se uti fatigatio eorporalisper animae quietem soluitur; ita per eandem soluitur fatigatio animalis, quae animae quies nihil est aliud , nis delectatio, ex solatio alitu. ius honestioris ludi oriens, ut idem S. Thomas dolet: ideo talis lutus, qui . philosopho dicitur, inter virtutes morales nu
Hinc viros graues nonunquam relaxandi, recreandique animi gratia, ad ludicros etianaM 3 cum