장음표시 사용
271쪽
di tam spi=itias fornicationis fias ripas, eadis
Preti. 3t. Hinc Salomon e murierem fortem qtiis in-io. ueniet quas dicat nullus : at perinde ac si
tis quae non otiosa non comedit , significans his verbis nullam reperiri muliercm Qrtcm, Npna. Zia in virtute consistentem: quare vertit pagni-rum . nus mulierem Cirtiatis qtiis inaeniet i quae otiosa vivat , sic antiqui taminam castanal significantes,illam cum colo, di fuso depin-P..HM. l gebant, ut G ciliae contigisse refert plerius, hi quam in templo collocarunt: N Pelignus poeta castitatem Lucretiae celebrans,de a a quinio se eloquitur: Id. Inde eitopassu petisur Ltieritia ,etitas.
Ante αν- Iathi,ianaq. moltis erat. Laetior casti- Et ad commendandam castitatem Claudi iratis patro i Romanae ineliis sepulchro inciderunt: Ca-
, gnificantes,non potuisse non casiam cste,que panem otiosa non comedit.
Sed tunc maxime periculosum est otium, quando abundantiae coniugitur,quod ut Dominus Ieremiae sgnificaret, lumbare in Euphrate positum breui computruisse manifestauit: etenim lumbare subcingulum satis amplum , quo lumbi p cinguntur, antiquitus sumbomin castitatis suit , quod N Do-
i . praecincti. Tunc enim lumbos praeivrmiat,s..e. . talait Cregorius, cum carnis taxiariam pre eo .n tinentiam coarctamus . Euphrates vero ex
N Hieronymo abundantiam significat. Quam- Cassi M. Obrem usque adeo, teste Cassano, exercitationem necessariam sibi crediderunt sancti illi prisci patres , ut cum ea opera,quae toto anno elaborassent, distrahere propter locorum distantiam minime possent,finito anno
labores omnes suos traderent, denuoque noua opera molirentur , quae quamuis ad vitae usum inimime necestaria forent; ad ea dorem tamen animae seruandum maxime conducebant. Ita cum aliquando , ut docet His ras . Flerodotus, quidam a Gerardo Spartiata
quaesisset, qua poena a suis conciuibus plecterentur adulteri; Gerardus non reperiri apud spartiatas adulteros respondit: addi dit ille. &si essent respondit: bovem in poe nam solueret, qui in vertice Tauri montiso positus in Eurotam suuium ad radices eius situm,bibere postet: Quod cum ille reperiri non posserci ponderet, ct fieri non potest, ait ille , Dariialas laboris, ct paupertatis
amatores aduheram Cauendum itaq; at tente nobis est ab otio , si serescationem Omnem vitare volumus : nam ut poeta ille
βuod is fornicatiorum fugiendum era ti,'ehistas mitianta sint, iei
-la, di ebrietate , utpote con-
l-tinuo libidinem, ipsarum filia
m-excitantibus . Saturam eos, inquit Dominus , o ma - ti sunt, o in domo meretri eis uxuriabis αν , equi amatores, Θ emsssa jofestiunt, quales nimirum equi esses Olcnt, ut explicat R. D. Linchi, quibus da-I ta est esca multa in nocte ,& saturati suntl pro suo desidcrio , qui mane egrediente, hinniunt, emissarij nomen putans aduer-l biascere,deductum d verbo mo, secan,quod est, mane: ic homines, qui ciborum varie-l tale, di copia sunt saginati, insanda seruntur libidine, belluinoq. ardore,quasi equus,mulus , quibus non est intellectus, i, facillime in libidinem ruunt. Hinc Nilus: N leii , inquit, esrptis pingiae fueree: nam sui-l res recti rahat, in te eon vis, tegiae tun- diti hetio creatat, ρtisad animam eaptiuiam reddas ,Iuxuri .dominationi subjeias,Cassiano teste, esis νυώιtis Oenserieminariuml taxiari parit. & Hieronymus, esus, inquit,l earnium , ct potvici earnis, Centrisque uetu-l1ritas feminaritim I bidinia es . scut enim , qui vineam,vel arborem constituere statuit,l seminaria prius facere debet,es quibus deinde arbores in aliam terram transserantur , sic diabolus volens arborem , & Vineam iniquitatum in nobis constituere , ventrem aptiorem ad huiusmodi munus, velut terram cligit, in coq. varietalcm, S multitudinem serens ciborum, vitia ex arbore concupiscentiae orientia, in mentem transfert. neque cnim gubernacula rationis moderari valet mens ciborum pondere pra cata, Quare Gregorius ventrem principem co- quorum esse dicitiqui muros Ierusalem dei -ucit . Prineem naαεiae eoquoriam , inquit, i Eemo es, cui magma eu aissoti iam a co-
fiant anima ad de retiam sprima pacis Vel
uviae. Cooorum ita ι ρμinceps mviros I molim Gisit, Mia istiis mentem inretatile extenui γ, ob tis anima per taxiariam destruviustiν. Abstinendum ergo a crapula illis est,qui Nil sornicatione abstinere volui.
272쪽
ratis viribus, consurgere contra spiritum valeant. Ieiunium enim earn m Dbyeit, inquit Augustinus e conetipiscentiae nebolas ρ .ciit, tibidiniam ardores exsin tiit, ea- IIuatis Ueνtim tamen auendit . sic Daniel, ad Qeij ieiuniis sornacis mitigauerunt ardorem . Et de quadam perpulchra, Λ: nobili muliere, quae absente marito,varie a qua pluribus peccato, N ad peccandum illecta Acastissime diu restitit, refert speculi exemplorum auctor , quod cum pro acceptis vletoriis audacior effecta, liberior viveret, nomulto post misere quendam Dogmarum nCmine iuris viri usque doctorem,turpiter adamare coepit, cum ci . vchementi aestu concupiscentiae ageretur, nesciretq. modum , quo conceptam explere posset libidinem, eum fionte meretricia missis nuntiis, ipsius singens se egere opera, ad se introduxit, adulterum q. detexit amorem. At continenti si-mUA cum es et Dogmarus, miserabile duces
tantum suae ciuitatis decus, tam indebitis amoris procellis agitari. vi S se ipsum ab illa expediret, & illius simul mederetur in firmitati, se finxit per annum vovisse pane tantum, & aqua ieiunaturum, ob nescio qua seditionem, a qua mire se ereptum dicebat: quo non expleto, se neque illi, neque ali mulieri ex voto satisfacere poste dixit. At. tu quit, cum non nisi sexaginta mei ieiunii dies supersiit, quos etiam iuxta Erma svoti per aliam supplere personam valeo , si tu me amas, dimidiam eorum partem prome ieiunandam sume ; his enim diebus expletis, simul erimus : quam conditionem mulier amoris impatiens cuin prompse excepissi t,ieiunium coepit, a quo ita post paucos dies mortificata est, ut ad se rediens, vehementer doluerit de concepto, & ment patrato scelere, cum q. et lain simul cogia
uisset, ieiuniuin ad medicinam sibi a prudenti viro datum ; haec ad eum accerstum habuit: Gratias tibi ago sapientissime virorum, qui, Λ honori meo, A pudori prouidisti, vale, di me tibi debitricem teneto,quia
tuo consilio delerbuit ardor , & marito re uertenti me castam seruasti. Quomodo enim fame serociores domantur equi, ita caro n
ura, qua impinguata recalcitrat, ieiuniis domata mansuescit r. s iumento insueres, inquit Augustinus 7 -- ctereris, qui ge-Li. n ο ιι posset praeeipirare, non ne, ut δε- etirius iter faceres , ellaria ferocienti sum traheres , O fame domares , qtiem frano
tris Itis es, ita extistantivi non cohibes i itinio λ Haec Augustinus. Sic Paula, ut Hieronrmus ait , lasciuientem adolescentulatu cartiam crebris, ac duplicatis stangebat ieiuniis , in aliens eas sto in actua dolere, quam mente. βic & Timotheus timens carnis la-
vim parcitas castitat conducit.
ilsciuiam . adeo se a vin 3 , & a quacunque libidinosa re temperauit, vi propter stomachi infirmitates opiis illi deinde suerit vel modico uti vino . Sic illi B. Paulus z Te ip-stim ea tum e rodi, noti uultic is quum librire , seu modico sino olere propteγ Lioma elum , e se quent/s in m stat/s . ac si dixisset: placet quidem , o Timothee , solicitudo , , abstinenti tua ad cassitatem seria uanda in; at oim stomacho infirmiore viaris, te modico saltem vino uti decci: quibus in verbis obseruandum est: no termitti ab Apostolo vini usum,nis modὶ eum propter stomachum, di frequentes infirmitates, ut nullo pacto vini cibusum permittere intelligamus: dicit modico , ut ostendat tantum vini bibendum , quantum ad valetudinem tuendam necesse sit. Qua tu es enim antiqui, ut refert Laertius , vana pocula distinguebant: primum ad stim sedandam , alterum ad sobriam hilaritatem; tertium ad
voluptatem, quartum ad ebrietatum, di insaniam: primum tantum , cum q. non magnum , his , qui caste vivere volunt concedit Apostolus: dum vero addit propter so-maehum , ct frequentes in matates, Mnificat, nullo modo dandum cssc iis , quibus nulla eius necessitas 'est; sed tantum illis , quibus est necessarium ob valetudinem vel tuendam, vel acquirendam : nam quod nutrato pulueri est ignis, quod oleum sammae, quod ligna igni, hoc vinum homini: quare sicuti nitratus puluis bona barda inclusus,statim ex ignis propinquitate succenditur , bomboque terribili caelum implet , S sicut oleum flammam auget, atque multiplicat, R sicut ligna ignem sevcnt, nutriuntque . ita ex vini potatione voluptas carnis, fiamma venerea, , ignis libidinis succenditur,
augetur, de conseruatur. Viniam, inquit' o. ad Tu
Hieronymus , es incendium OOIuptatis,ntia e flammis Gen reae , ct fomenta ignitim sibi , -
dinis. Item Oceano: Venter, inquit, mero tri . a Daritiam,eito de*timat in libidines , in Ginosi ria, in Laetiria υοΔptas , in votapsa te istidieitia os e qui Lauriatur , Utuens moritias edi , O qtis imbriiur,o mortuus, ct seputitis En: Noe is cmtis lorae ebrietatem nudat femora sua , qua per sexcentos annos Iobγietate contexeras: Loth per tramuis
quem Sodoma non tarcerant, Cina C Icerunt,
Hinc S Athcnaus dieit, Aristophane voca se vinum Mest, lae Veneris. Spoeta ille dixit iEt Ventis in cinis, ignis in igne Dis. Id etiam verum esse exemplo suo docuerunt duo piissi ira viri, de quibus Vincentius: hi enim dum Babiloniam expeti sent , ut in-s deles ad Christum conuertere si a Magno .. - , sultano de eorum conuersatione .& lege, α praecipue , num a carnibus, mulieribus , &lvino abstin ent, interrogati, respondent: a car-
273쪽
a carnibus, re mulieribus qiudem ex proprio praescipio regulae abstinere I a vino vero nequaquam. tunc ille, quali caros habuisset, ut eorum experiretur propositum, Opi para illis sine vino parauit epulas, di cum in nocte cubile ascendulent, ad eos imprudenti isimas duas misit mulieres , quas cum illi constanter reiecissent, post multos dies iussit , eorum mensam solito abundantiorem fieri , & in ea pretiosissim una apponi vinum: quod diu non guilatum, Cum plus solli O,mI-ieri bibissent, illius nimio calore acti, mulieres inmocte Sullani iussu ad eos redeuntes laetasime exceperunt. Ex quo iactum est, ut a Sullano ignominiosiissime repulsi , qui aliorum animas saluare curauerant, per crabulam, & ebrietatem se ipses morti aeter fornicando addixerint. Cauere itaq; maxime a crapula , & ebrietate debent, qui sibi a fornicatione cauere desiderant; quod cum probe noui stet antiquit , mulieres apud Romanos adeo usque a vino abi ine. /nt, ait Tertullianus, Ut matronam ob resignatos eem vinariae loeutos,sm inedia necarint : sub Romulo vero , quae Uintim attigerat, impuni 2 Mecennio marito t ei ata est: ideirco ct oscula propinquis erre ne-ressitas erat , ut hiristi rudIcarentur. Notite igitur inebriari Gino,' t B. Paulus ait, in quo es luxuria: attendite vobis, ut Chri-ilus pra cepit, ab omni erapula, ct ebrietatenam teste Comico, sine Cerere . ct Bacebo friget Venus.
uod adfornicationem Uitandam ocu-
. Di um custodia sit necissaria. D o C V M E N T, V M VI.
S T etiam non leuis fornicationis occasio oculUS: nam iacum anima hominis inuisibi li sit, S corporearum rerum delectatione minime tangatus , nisi per corporeos sen ius , quos quasi quaedam habet foramina ad egrediendum, quibusq. ea, quae extra se sunt, cognoscit , ct concupiscit, vix fier; potest, nisi attente tibi caueat, quin externas mi in-di pulchritudines incaute per ea prospiciens , non optet, ct optando cor sulam turpiter non inquinet. Qui titi en , in itCregorius , per has eor' is fen Πνas in
eaera ροψ imis 3 d siderari, q13od sidit. ut insere es h in hae re Atlipii exqmplum, d sancto Augustino relatum , qui tam a seenicis tu,
uas, omitique spectaculor nna uenere in axi m Opere abhorreret, vix tande ab amicis aliquando ad theatrum pene per vim adductus est, illud identidem repetens: scorpus ineuin illum locum trahitis, adeo abiens, oculos , & animum claudam, atque adco de nobis simul ab illis triumphabo. Ρostquam igitur eo ventum est, foribus oculorum diligenter obicratis , animum ad vanitatem uidendam egredi seuere prohibuit. Verum festiuiore populi acclamatione , plausuque nescio qua Occasione excitato , victus , dg quasi paratus, quicquid illud citet, etiam visum contemnere, & vincere, aperuit Oculos. O memorabile exemplum. Speriatisti inquit Augustinus, eIam it, exarsit, o Mi γ abstitit inde jecum infansam , qua simularetur cidere , non lanitim eum tuis,nd etiam prae tuis, s qtiibtis erat adductus . Nunc ad nos. si spe eiacula tam crudelia, tam horrenda gladiatorum, S venationum, quibus aut ipsi se homines inter se barbaro plane modo peterent, occiderent, lacerarent gladi)s, pugionibus, suscinis, ita an in .u, qui talia horrebat, qui inuitus accesserat, cupare poterat, quid mirum s cadat homo, dum ea inspiciat, qua mira suauitate in omnes eius sensus ab adolesccntia sua per naturam corruptam in suunt sic videntes filii Dei filias hominum quod essent pulchrae, filii stili et iussi Seth filias impiissimi Cain
contra Dei voluntatem nee eruns syhi Ux res ex omn/5tis, quas Heterant. Ea propter sic ira Dei in geniis humanum excanduit, Vt uniuersale ditiauium super terram estuderit. Princeps' Sichen filius Hemor, videns Dinam filiam Liae,adamavit eam , & rapuit ex quo deinde raptu eius suorum q. omnium mors consecuta est: Sampsbn visa Dina tulit eam sibi uxorem repugnante populo suo, patre , ac matre, ipsa q. diuina lege . . Quare deinde moris violenta interi)le Dalrad tulit Bersabeam alienam coniugem: Amon
Thamar sorbrem: Senes illi iudices populi
eastissimam Susannam conati sunt subuertere, & tandem vix unus fuit, qui oculorum senestras incaute aperuerit, cavamq. mente conseruarit. Hinc faciunt est, ut David oculos suos inimicos vocaverit dicens: anticι- pauerunt ustitias oeus mei turbatus non sum quuttis. Pro oculi mei habet alia lectio,inimisi mei. Pro o Ii mei, dum enim
oculi concupiscendo visibilia, inuisibiles a
nobis fit rantur virtutes, tunc sane crudeliores apparent hostes, quam quiuis alius, qui corporalia tantum austrat bona. Octitas meus, ait Ieremias , depridatas es animam meam: etit enim sensa, Ohi frenum arsquod, aut etiImtim arripuerit , inquit Chrysoso-mus, nihia morastir, se imuI Iueruam ue-cendit Ummam,itiam ignis Mneviseentra qui e I in nobis, Imti Liq. per D Artim
Oculus pudicitiae prodi, Gen. 34. I.
274쪽
riti his; di sicuti per ianuas& fenelisas erras ito ingreditur latro, qui spoliat
domum : sic per oculos vagantes, dc ad cu- Ir se inspiciendum apertos, tacile pcr prauam concupiscentiamtantrat mors peccati: lmors enim, ut ait Icremias, ascendit per.f-nestras. Hae proiiciens oculorum inali , Iob , se eum illis N us iniuisse ait, dicens: pepigi foedus eum seuhs meis, ut ne regita rem qti idem de Uirgine: ne cogitarent habet alia lectiomam licet oculi no cogitenti quia tamen mens oculorum ducatum sequitur, .l diam enim Iasitiitim οωδε eanstini appetitiones , inquit Clemens, stitia irritamenta ne Cilioriam, O duces seetixum sapienter saedus in iste eum Oculis, ne cogitarent dicit . Hinc sane mulierum ornatus, hinc Vanitatum multitudo, vi per oculos mentem humanam, & cor ad cogitandum de illis inducant. Sic impudens illa mulier Aegypti j Sacerdotis uxor ad commovcndum Ioseph lasciua corporis sui ostentatione illius casti uimam mentem tentauit: Castissi
namentisors ornatiitse. Haec sane omnia, ut cor incauti ducis per oculos caperet, eumq. occidendo , ut fecit, populum Dei iliberaret. Ita phrynem, non Hyperidis acti ne , quanquam admirabili , sed conspectulsuo, quod speeiosissima esset, periculo liberatam putant: iudices enim eius pulchritudine allecti,quam iuste condem marant,dein de per oculos in mente capti, illam liberta te donarunt: optime itaq; Iob: Pepigi foedus eum solis meis, Ut ne eo itarem quirim lde Hetine 2 nam quemadmodum qui sidus
ineunt,pacem, ita inter se componunt,ut neuter alteri noceat, quemadmodu foedus inijt Abimelech cum Abraham, ded Iacob cum , Laban, ita huius viri iuncti anima cum oculis suis foedus ini jt, ne ab illis unquam foed retur , sic nunquam di ipse promittens , se eos laesuros pcenitentia, aut lacrymis: sicut David se eisse legimus, qui ait: exilus aquarum deduxerunt oetiti mei, quia non c D-di rant legem tuam: & Liaubo peo snguias noctes Iemsm metim, & Lemmis meis ιιυ-ium meum rigabo. Quod perinde est , aesi dixissee: Hoc,o mei oculi, foedus ineamuS: vos qui tanquam senestrae a sempiterno, atque omnipotente dati mihi estis, ne morti aditum praebeatis, nec scedis imaginibus interna mea deturpetis, S ego vobis hoc
spondeo, me nunquam vos lacrymis, aut
doloribus Milicturuin, quod lacere non possem , si vana conspiceretis . Iob in hoc foe- scire quemnes sancti viri sitat imitati: etenim j Abbas Ioannes, aeste Palladio, praeter caetera με iat sanctitatis indicia, prophetide quoque donol --
clarus, quadraginta annis nullam unquam ait exit foeminam e eum autem nonagenarius esset,a tribuno militum precibus penet coactus: ut ab eius uxore pateretur se videri ; tantuni absuit, ut ille quidquam de instituta scueritate remitteret, ut precibus a Deo potius impetrarit, ut liceret mulieri per quietem imaginem suam contemplari. Sic factum est, ut ubi illa oculorum delectationem quaesieriti, multo meliorem mentis delectationem inueniret. In Aegypto, eo dem Palladio reserente, alius etiam monachus suit nomine Pior, que eum post anno, ' βε quinquaginta eius eremi videre optaret cius soror, latu eisecit, ut Piori imperarent ij,qui loculorum bus obedi tia debebat, vi sese vetulae sorori vid cudum priberet. Paruit ille; sed ita, ut eus' i ad fores usque profectus esset, quibus egrederetur soror, occlusis oculis consisteret. Ibi eum se ad alietatem usque spectandum sorori praebuisso, ne illa quidem conspecta limine superato reuersus est ad suam, ut ipse dicebat, patriam Aesertam videlicet speluncam . Verum in hoc genere argumenti illud
mirabile est, quod antiqui illi ethnici solo
naturae lumine illustrati, cernentes,quantum detrimenti licentiosa videndi consuetudo secum afferat, de custodia oculorum soliciti adeo fuere , ve quodammodo Iob, S cae teris enarratis sanctis in hoc comparari ponse videantur . Alexandru Macedoniae Rege memorat plutarchus nunquam Darii uxore ilH---. quae insigni forma erat, videre voluisse, ne eius pulchritudine captus , aliquid se, hoc est regia maiestate indignum, committeret .LLAntiochus item Asia rex inuitatus a quod a familiari ad panthaeam egregia sorma vi ginem videndam , ire recusauis e cumq. ille affirmaret eam virginem dignam esse regi j soculis, respondit; si modo illam conuenero,& per otiu vacat, sertasse illa mihi persuasura est,ut, neglectis regni negotiis, illac uema, etiam cum non vacat. Quod si hac erant animi continentia praedit qui nulla diuinaru rerum cognitione erant imbuti, quid nobi fae o opus est, qui Christum praecipientem audimus inretitas tuus sandali τι te, Mati. s. erue eum, Oprodice abs te , Obiecta nimirumlας. omnia, quae tibi occasonem peccati praebere oecasio me postunt, ita deuita, ac s Oculos ad illa conspi-ic ici eda omnino nullos haberes: Erue, proi= 'Pneq; enim satis est peccati occasionem quoquo modo tollere, se Oge etiam pro ij-ctenda, ne redeat. Noli itaq; , ut sapiens altilmesi.s. .eiriti pisere in misis riti italis , nec ober-lg. ueris in plateis tutus, atierte faelem ttiam . mutiere eorrupta, di sic fiet, vi attendas tibi a minatione. Fuge, ut B. Paulus ere nieultor iaciebat, teste Cassiano, non solum i is siti, red νmulierem eorruptam; sed etiam ipsius mu-Je M.
275쪽
lieris corruptae cimagines, etenim videnses Ismaelitae depictas in pariete imagines
Eueb. 13. Chaldeorum, tanto sceminarum illius regionis amore exarserunt, ut eas sibi coniuges , in deuastationis originem reciperet. sunt x aliae fornicationis occasiones, quas supra iae numerauimus , de quibus cum vel iam di
ctu in sit, vel infra de illis dicturi simus, nihil est, quod modo dicamus.
castitatem tueantur praecipue de mortis meditatione, εν oratione. DOCVM ENTUM VII.
s. .a η γ. Naturalia remedia ad ea
CA M VIS huius versiculi ar- id gulaaentum eiusmodi si, ut richi cautissime, deligenti Dtamen rirtractari debeat, ut Pius V. in catechismo Romano his verbis docet; oniam Φθὰ multa a San tis Patribus
tradita sunt, quibus edocemuμ domitas habere tibidines, ct coercere voluptates, ea populo Paroebus aeeurat iudeat exponere M , atque in hae tractatione ditigentissime versetur: Ne tamen longius, quam instituti ii stri ratio postulat, excurramus , quam pluri
mis, quae dici hac in re possent,omissis, hoc
ultimo documento aliqua tantummodo remedia, quae ad castitatem propugnandam utiliora esse possint, breuiter nobis afferen-,lda esse duximus , materialibus, & natura-
illibus quibusdam praetermissis, ut sunt i yictucae semina in vino hausta, salicis solia 'lcontrita, & pota, viticis solia substrata ,lcubilibus , Iilia alba toro strata ,& similia, quae omnia libidinis intemperantiam cohibere naturales docent. Praetermissis etiam
ijs, quae ad corporis macerationem spectat, vi sunt ieiunia, de quibus supra , plumbeae laminae lumbis superpositae, quas non parulibidinum faces, vi sua frigida lenire tradui, I& iri θus pedum, quod Aristoteles maxime libidinis ardorem domare docuit; placet illud tantum remedium afferre, quod Ioannes Echius utilissimum dicit, videlicet mortis meditationem , quo nullum efficacius nec reperiri, nec excogitari posse credam: etenim omnis concupiscentia carnis, quaequo carnem nutriunt, mortis meditatione tolli certum est : nam quemadmodum sanguisu gi carni adhaerentes, admoto cinere avelli dicuntur, ita veras sanguisugas illas , atq;
hirundines, voluptates, inquam, meretrices , lec. excuti S, cineris, ac mortis admota consderatione. bbiI enim, ut ait Gre-lgorius, sis ad edomandum desiderium e-natium appetituum valet, quam ut unus
quisque hoc quod visum diligit, quale st
i mortuum. penset. Quare haud contemplan.
da nobis est externa illa, S: peritura rei eo cupitae species saepe mendose,sucata At salsis adumbrata coloribus ; sed quid de illa ipsa suturum st,animae consortio destituta, sue
Lais, sue Ac lena , nempe esca vermium, cadauer putridum, Letens tabe dissoluendum: ex cuius spira medulla serpens exorietur me sane consid cratione, cuius erat gratissimus amplexus, horribilis erit aspectus , ut Bernardus est. Clim quidam serui potentis , ac celeberrimae restinae Ie1abel eius ossa a canibus corrosa conspexis ent,obstupentes dixerunt: Maeetne est itia I/rasAp videlicet , haec est illa potentiisma Regina, quae aliorum astutissme vineas occupabat λ haec ne famosisima illa, quae tot principum cor
abstulit λ ubi modo oculi illi blandi λ ubigenae labia illa rubentia ubi I Vah eanes
conculcarunt, momorderunt, corroserunt:
non est amplius qui ante eius palleat aspectum , non est qui eam cognoscat,laudet ue: Hae sane quisque, vel ii nulla de re amata dicet, si mortuam consideret,s oculos,quos appellabat lumina, i vermibus effossos meditetur . Libidinem tali pacto ex priscis illis patribus quidam compescuisse legitur ;is eum sindo amore. saucius formosae cuiusdam mulieris cogitationes abigere no pos sit, cum primum mortuam eam sensit, eius sepulchrum adiens, aperuit, B: pannum in tabem, sanieinq. cadaueris muliebris intinxit, quem deinde quotiescunque aliqua foeda cogitatione mouebatur, graue lentem naribus admouebat, dicens: ecce quod optas, delectare , illo satiare, sicutie quasi alter Iob , teria saniem radebas . eum enim, ait Gregorius, extentatione praua mentis
eoitatio influit, qti s ex Cianere sanies deeuγrit, sed citius fanies t/rgi γ , si ineon eration/ no Ira fragilitas quas in
manu testa teneatur. Sic Ad philistaeos s natos a pudenda quadam insrmitate, qua fuerant a Deo percussi, legimus, ubi sedere coeperunt in sedibus pelliceis , ex mortuorum , nimirum, animalium pelle consectis; ita sane si carnis digritudines curare volu mus , in sedibus mortalitatis humana , di sepulchris insidendum . Noe etiam remedio Abbatem quendam Eliam, de quo Sophronius, sanatum legimus: is enim grauiter urente aestu libidinis, ad mulierem quandam in eremo commorantem dum pergeret, in via repente u sensibus abstractus , vidit apertam terram, seque eius hiatu absorptum , cumq. ibi putridaqurdam cadauera inspiceret resoluta, & incredibilem laetorem exhalantia, ti quodam grauissimo viro hac accepit: Eia Abbas .cadauer istud mulieris est , istud uiri , istud pueri, singula manu signans, fruere iam , ut libet: ipse vero prae nimio stetore in te ram cum corruisset, in se deinde reuersus, erratum suam agnoscens, ad cellam de cul
sertationes contra pudieitiam mor
276쪽
pa mente comi νssa mori us rediit, atquGita mortis consideratione sanatus est. Hanc Iam PRIi. etiam medicina approbans quidam ex Sana Medis. leiis patribus, hic cuidam de sornication to as tentato ait: cum mater filium ablacta decernit, amaro quopiam liquore sua ubera illinit, ut cum infans de more ad lac sugendum acceserit, sentiens amaritudinem resiliati ergo in cogitatione tua pone amaritudinem : cui frater, quae nam haec amaritudo I subintulit senex; cogitatio mortis, Stormentorum , quae in seculo fiaturo peccatoribus praeparantur.
o Cum vero Dei donum castitas sit , quod latio C, inulla humana industria comparari queat,stitatis pro-lomnibus hisce remediis addenda omnino est praculia. oratio, & supplex ad Deum huiusmodi doni Sap. 8. λι. expostulatio , ut nos Salomon suo exenapio civi M DAldocuit, dicens: Visetur,quoniam Miser nodotium'. posse esse eontinens, ns, Detis deri aὰν Dominum , edi laepreotias fiam iuiam ex istis praeordis meis. amquam enim virtutes omnes sint dona Dei, adcoq. ab ipso posce dae; praecipue tamen sagitanda est continentia , quippe quae non nisi singulari plane Deimbis Mis . robore conseruatur. Reliquae enim pertur-- ce. -γLibationes, etsi partem quandam humanae ra-ιν. tionis obnubilent, ne verum videre, aut
discernere possimus; non tamcn prorsus excaecant r at libido totum animum occupat, Iibido ratiote kedicat, quodammodo vinculis constrin- e ς ς-xleri , ne seri visum opus comiNoueat et reliquae plerumq; tanquam subres qumdam
n sunt, quae sensim lente'. vires subducunt, &vitam: at libido pri sentissima pesti sest, quae subito vitalibus suo veneno infeci is, vitam
Ona 4. r. adimit. Fornicatis , vinum, edi ebrietas, inquit Oseas, a erunt cor, hoc est , intellectum peruertunt, hominemq. licet rationis participem , quas brutum animal enficiunt. Quamquam autem ad trhonum gratiae Dei confugiendum sit, ut hoc donum consequamur : maxime tamen in necessitatis articulo, cum in ipsus tentationis acerrimo confictu versamur, id nobis faciendum est: nam si hoc in omni periculorum genere Deus a nobis exposcit, quanto magis in isto, ubi nobiscum pugnantes θ nullo alio, auxilium possumus experiare 2 id secisse legimus iuxta sensum Lyrani principem Ap
, h, i, istolorum B. Paulum : unde ait: Disitis .Hnisuisimiatas earnis meae, Angetas Sasianae, ni me eo phidet, propter quod ter Dominia γπutii, si discederet . me, M. Et S. Tho Cassitatis a. mas Aquinas, cum a prima aetate se religio- cerrime pre-lni consecras et, dum eum propinqui vari spugnatae inivo et bus, sed seu stra a sententia dimouer 'MP eonarentur, tandem diabolico consilio ad eius labefactanda continentiam, adolescentulam ad eum introduxe unt , quae sola ad solum ingressa, verbis gestibus q. sic demulcere animum Thomae coepit, ut ille quamuis bene ad eam pugnam armatus, venenatae ta-
lmen orationis tela iam ad cor penetraro
lsentiret subito igitur ad Christum, & adlv. Verginem conuersus: Ne, as quaeso, in s ur-wm. ἰiquit, Tomine Iese, O t unctissima missis, iuςm in ct Cirgo Maria, Ot tam immani me setire ob irinsanu His dictis rapite soco titionem, eum q. minaciter cminae intentans,
refugientem ad osti uni persequitur, ipsaque extritia,ostium claudit. Sed quid λ Gerardus adhuc adolescens , postea sanctissimus , cum flagitium committere constituisset , prius Llamen ad preces coniugiens, tanta luc diuinitus persusus est, ut quo aspectu antea trahebatur ad malum , is illi post putrida ,& saniosa caro videretur. Ad orationem itaque praecipuἡ et rccurrendum est , qui a fornicatione sibi cauere . & continantiam habere desiderat,nota tepide, aut remisse, sed eo modo, quo Salomon , ex totis, scilicet, praeordist, summa , scilicet, fide fiducia, corde no haesitante, aut suctuate: etenim cude hoc caelesti dono extet diuinum consiliu , manifestum est, illud omnibus Deum veli tribuere , qui illud totis praecordiss exposcunt: alias enim perperam & ii an iter illud consilium daret, ad quod auxilium gratiae suae necessarium est,s nocuilibet: vellet,quantum in se est, necessarium conferre auxilium ad illud obtinendum . Dicamus itaque cum NAugustinor Detis metis eontinentium iubes 'da quod iubes, ctici H qtioti Cis i sed de hoc 'versiculo satis . . .
Superbiam nunquam in tuo sensu, aut in tuo verbo dominari permittas, in ipsa enim initium sumpsit omnis perditio.
no , es peruersae ceIstudinis eivisa. . . appetaius, peruersus,scilicet, animi impetus , quo ad propriam procurando excellentiam impellitur: peruersus idcirco dictus, quia eum siciat hominem sibi inconuenientia appetere , recta rationi aduersatur, illamque peruertat; habet enim hoc recta ratio, ut voluntatem uniuscuiusq;
277쪽
ferat in id, quod sibi competit . quare Isi-l Isaurus -- dorus ; Superbus ille H , qui Otiis suster'
- 'μquod νώ ἰ oritur enim hoc vitium, exsuperbia o POisscssione bonorum, seu naturalium, seu su rigo. pernaturalium sine consideratione impersectionis, & eorum dependentiae a Deo: nam quemadmodum merces praestantiores venduntur , cium illarum vitia non considerantur est enim purum bonum multo excellentius , quam imperfectionibus admixtum,
sic perfectior sibi videtur homo, dum imperfectum suum non videns , sua tantum bona considerat, ideoq. maiore, quam sit, meli. io. celsitudine se dignum arbitratur. Hinc me-I . rito Sapiens et Initium stiperbiae hominis apstatare a Deo, hoc est, recedere a Deo, quod sit, quotiescunque non Deo , sed sibi
εν-- 1 7υ lea , quae habet bona, adscribit: nam, ut incognitu S ait : quoties aliquis non Deo . sed
Asel adfertuit bona , qua faeit, quid est
istiud, quim Dei negatio P Hunc itaque peruersum celsitudinis appetitum, ut a se reij-ciat, filium hortatur Tobias, si non omnino, quod vix fieri in hac vita potest, eo saltem
modo, ut nec sensui, nec verbo Hominetur.
sie ille: superbiam nunquam in tuo, Sensu . Sensus hic pro mentis conce'. tu, seu pro ipsa mente, ut apud B. Lucam raperuit , δε- , ut intelligerent . ubi
ceptu. Diligerent uer pluras: & apud B. Paulum i Rom. I . I. Un quisque ost sensu abundet, hoe est, in scientia animae, seu mentis suae confir- xxx metur, Ut etiam Syrus vertit, & hie LXX. his, . Noli seperbire cordi tuor de Syrus, ne ex
Duaris eorde tuo, id est, in cnte tua . Nee in tuo verbo , Nimirum per inanem iactantiam, te, aut tua impudenter verbis extollendo . Dominari permittas. Dominatur superbia menti nostrae, quotiescunque cam ita praeoccupat, ut in illam imperium non minus habeat,quam Dominus in seruos, de Rex in subditos: quod dominium cum primum superbia assecuta fuerit, nihil est, quod homo superbe, & Imaepostere non faciat, aut
loquatur; cum caecata mens nihil, quod re etae sit consonum rationi aut videat, aut cognoscat, ut sequentibus verbis Tobias declarat, dum ait:
Ab enim initium fumpsit omnis per-
η --. Syrus: Luoniam in superbia αν perditio . Arabs : Per eam Delum es prancipium omnis perditionis. 3. Omnis perditio. Perditio licet nonnunquam in sacris literis pro in serno ponatur, Iob 1 6 6 si est apud Iob et nudias es infernus cora Perditionis iLO,'nullo es operamentum perditionii , , ,-- 'i Et pro sepulclaro, vi cst apud Dauidi retin
iii. cordiam tua ui ct veritatem tuam in perdi ltione y hic t .imen non pro inferno, aut sc- ipulchro, sed pro omni corruptione, & de-l
uastatione ponitur. quod non solum Hebraeas vox nus abadon , ut supra narrauimus , smanifestat, quae consumptionem, mortem,t 'harathrum, praecipitium, ruinam, & Omne malum signiscat ; sed etiam ipse in te pres satis ostendit, dum legit, omnis perditis r etenim qui omnia dicit, nihil excludit Nullu itaq; malu , nulla deuassatio, conis sumptio amimae nulla , inquit Tobias, quae in superbia non sit, quaeq. ab ipsa non duxerit originem: etenim ab illa frigus,inus,
sames, stis, nuditas, infamia, peccatum , iudieij diuini seueritas, gehenna, ac tan-lusa omniadem omne malum, siue poenae sit, sue culpae lderoe ,ες
pro manat. Nam ab illa Luciferi, & primorum parentum casus fuit, ex quo deinde li omne scelus , & Omnis nostra miseria pro-lcessit. sane primum peccatum Luciferi filis Liam ἀμ- se diuini similitudinis appetitum, satis ap l Maherem paret ex Isaia , et Erectilete: a reccato vero putim me
Luciferi reliqua omnia manasse in alios An- catum lupergelos , S in genus humanum; quorum etiam bia. primum peccatum fuit superbia, communi- Ua. Id. ter Theologi docent. Ex quo Cregorius su i Ezccbperbiam non enumerat inter capitalia uitia, quod illam dicat reginam esse, & ma ἰη r/ trem omnium vitiorum: ipsa namque, ait, regam vitioriam superhi a,eiam devii timpia ne cor ceperit .mox ri,dseptem prine sa i soliijs, quas quibusdam oti .utibias ritia
sandiam tradu: S paulo instrius: racita, ait, euneti muti perbia r primae autem erus δε-hotis,septem nimirtim prineipatia silia. de hae Cirutinia radire proferuntiar. quod non solum sacrae literae docent; unde in prouer-51js dicitur: eontritionem praecedit perhami Prou. 16.is ante νώ inam existiaeur spiritus , & in M. R. Ecclesiastico ; initia omnis peeeata sive γ-lherii. Io.bia; sed etiam ratione constat. narra Istudia .pticcatum cater rum causa censendnm est,
cuius finis proprius est finis omnium mal rum: cum sit volitio. siue intentio finis, causa volitionis eorum, quae ordinantur ad finem , S principium operis. At finem proprium superbiae , nimirum propriam excellentiam communem aliis esse peccatis ex eo
satis liquet, quod nullum sit peccatum, per quod homo non subtrahat se a diuinae se his obedientia, ac si propriae esset excellentiae contrarium, illi parere . Nee aliud peccatum ti superbia distinctis Ecesti a notat Sapien ,dum ait: initi δεμνιι M- a minis apostatare a Deo , sed potius ipsum , discessum a Deo principium docet esse superbiae : ex quo enim homo incipit suam sacere voluntatem,diuinamqa elinquere,quod
est apostatare a Deo , incipit ese superbus r
et pitimsuperbia hominis riseere a m nino, Erin. 1 subintellige , suit, tunc, se ilicet, coepit fu i perbia, cum homo deficeret a Domino,quod noster vertit,am natisre a meo: superbe enim
278쪽
satis agit, qui suam diuinae praesert voluntati , quique Deo ex se subditus, totus supra se ipsum vadit,diuinaeq. legis transgressionem appetit. 6 Et licet Apostolus cupiditate, omnium, malorum radice esse doceat, dum alte racita omnitim malorum eupiditas; non tamen
voluit cupiditatem , sicut superbiam primum esse generis humani peceatum, sed ex illa omne genus peccati committi posse, leum ad omnia sere perpetranda scelera adminiculum praebeat, ac sementum, non secus ae radix arbori. ex quo decantata illa parcemia promanavit: Omnia peeunia obe lditinii seu,ut dixit Cicero: Omnia per pecuniam esset possunt vel quod nullum peccati
genus pecuniae cupidus praetermittat, illius acquirendae,& possidendae causa: nam atiaritia , ait Ambrosus,Ut deseria a e Ieat,
eri, perpetrat. Verum cum trahant haec omnia originem,ut diximus, ab ipsa superbia, ac propris excellentiae appetitu,optime Augustinus: Stiperhia, inquit, daemones ex Mn-νδε Deur H omnitim pueatoriam ini
titim, is is, ct eatis,quia non stam te eatiam erit ipsa superbia ; sed .eium n Diam peccatum eqse potes , potuit, aut poterit Am furebia. Et prosperr initium, ait, natieuitis, sed omnis peetati ope ia, ut eui denter ostenderet, quod ipsa ut peccatorum omnium causa, quoniam non solum peccatum est ipsa, sed etiam nullum peccatum itfieri potuit, potest,aut poterit sne ipsa r s- quidem nihil aliud omne peccatum est , nisi Dei cotemptus, quo, sicut diximus,eius prmcepta nefliguntur; quem profecto nulla res alia hominibus persuadet,nis superbia.
Istiοa superbiae grauissima parna non si ι lapsus in fornicationem.
DOCUMENTUM I. A V M plerumque virus libidinis de radice elationis deri- -uetur , optime Tobias filio superbiam deuitare praecipit, ut per demimonis custodiam, munditiem seruet castitatis Iob as. 3.isim latores,ineauidi, inquit Iob, prouo- eant iram Dei: Uita urtim eum efffoeminatis. LXX. Hypocrita earde, habent LXX. N Hebraeusti . - . simplicem ponit vocem rari , quae saepe vertitur Hypocrita, hoc est, secrete superbus, qui dum castissimae, atque mundissimae vitae - laudem ,& propriam excellentiam aucupari quaerie, saepe in poenam sceleris, in prauam esseminatorum luxuriam a Deo cadere permittitur. Et B. Isaac, qtii furebit
ait, in synieationem permit itiar eadere . Sic Salomon, elatus, inquit Prosper , mente i Imrede munsimul, ct corpore frenisattis es. & ex phi, talis c me nulosophis multi, ut B. Paulus ait: quicum tD-m eremtissent, non scut Teumiori l ν.. me. νμaueriant, ditentes, se esse sapienses,sulti sin M. secti sunt,propto quod tradidit i tis DevisiRom. I. Iain deseria eordis eorum, in immianditiam,la superbientes nimirum, ac de propria scien ptia inflati, Deum, quem cognouerant, glo- ratiore noluerunt; sed magas unusquisquet ducit.
eorum suam amplexus sectam,propriam storiam quaerere,& alii Academici, alis stoici, ali) Pythagorici, alia alijs spumosis, ac turgescentibus nominibus nominari, moxque dogmata quisque sua profiteri, vari Ru
colere Deos amarunt e quique Deum glori- .
ficare debuissent, quod in tabulis de fortat mo illo iuuene est , hoc ipsum illis contigit , ut uidelicet non Deum suspicientes , sed terram, in sua sapientia itidem seipsos, sui ipsorum amore capti, spectarent: Propter quod, ait beatus paulus, Disiditium Deus in deseriis , M. non impellendo, aut probrie deducendo, sed eos tuo auxilio denudando , vel priuando gratia, qua sustentabantur. Quemadmodum, ut Chry- csostomus docet, si quis militiae praesectus,lchos in is praelio ingrauescente,retrocederet, hostibus ti iam . milites tradere diceretur: & quemadmodu , ut sanctus Thomas, si aliquis tolleret ali 1saria. a.d. cuius fulcimentum , eius diceretur facere , Icasum t tradidit tuos Metis in riseria eordia eorum in immianditiam , in duras scilicet, crudelesque belluas, truces, atquGtruculentas libidines, M. ω θη, paticas ni- M.titi. a. d. mirum, S pudendas. Sic plasonem,& Socra-lvis rarim I
te infami paederastiae vitio laborasse tradit a
philo,Plutarchus, ac Gellius: Cardinalis ta-lt. ta
men Bessarion platonis propugnator, eu abl. .. . hoc vitio purgare conatur.Chrysost.Solone, M. aliosq. superbos philosophos, & paedetastials garioni. secisse, B: laudauisse docet: poena sane omni morte saeuior: nam cum homo animal ra-lo dis is M.tionale mortale sit , quaecunque mors li- B.λεώδει. a.
cet atrocissima illi contingat, nihil natu- Antiquorum rae suae dissonum patitur, quandoquidem 4 Philosopho- mortalis moritur ἱ at eum quicquam natu- rae, ac rationi dissonum admittit . quale hoc Dest vitium,tunc conditioni,natu q. suae insignem turpitudinis notam inurit:& quonianulla res externa inuitos,sed solum libertim arbitrium nostrum nos de rationis arce deturbare potest,nullum potuit in superhos eerbius patibulum decerni, quam quod in propria darentur desideria,eaq. immunda,& Defid/hia impudica , quae voluntate quodammodo adimata impio- malu propellunt,naturaq. ipsam inquinant,trum Pinnae .staedant, infamant. &propterea tradidia iura Deus in passiones ignominiae.pasionis nomine e sotus in hunc B.pauli locum tradidit, S. tia . . . non quamuis qualitatis susceptionem fgni JF- e .a.ficansised illa,quae naturae subiecti aduersa
279쪽
tur; quo sensu Aristoteles noluit absoluae affirmare, intelligere esse pati, sed per diminutionem quoddam pati, id est, receptionem formς, qua subiectum perficitur. Neq; aqua,
dum calorem remittit,propriὰ censetur pati, utpote quae in naturam suam tunc reuertatur; sed quando calefit, tunc proprie patitur,quippe quae tunc euincitur, & de sua . natura deturbatur. Morbi ergo animi, S: libidiues, cum naturali ordini, rectaequet, rationi aduersentur, per quamproprie dicuntur pastiones : at libido, non quaecunque dicitur, sed ignominiae, hoc est, sine nomine, idi honore: est autem nomen hominis idem quod honor eius, de celebritas iuxta illud: melius est nomen bonia,quam diuitia multa.
quare ignominia illud est, quod ex diametr o
opponitur honori,ut cotraponantur nomet .
Si ignominia, sicut nobilitasmam licet spirituale peccatum,ut sunt infidelitas, superbia, it alia huiusmodi, grauius secundum cul- .lpam sit, ut canetus Thomas docet; secundum
lignomin Iam tamen, de infamiam carnalia spiritualibus antecellunt: etenim cum hUilmanae naturae honor ex hoc ponderetur , quod praestat naturae caeterorum animantium, & per actiones immundas, brutorum
actiones imitetur , quod non facit in spiritualibus culpis, hinc est, quod ignominiosius peccatum luxuriae sit, quam caeterorum lomnium. Sicelatι, inquit Gregorius, iu-
Ia fiant retributione feriendi: ut, qui δε- perbiendo se hominibus praeferunt, Iuxnriando, que ad iumentorum Ismuitudinem deuoluantur. Homo quippe, cum in honore esset, non intel xit, comparatus es iumentis
insipientibuι, ct similis factus of ilris. Sic
enim , qui supc rbiendo se aliis praestare putat, per tale vitium, imperkctionem sua i , mani testam cernit, eiusq. Deus conuincit superbiam,non sticiis ac syllogizans soleat, qui ut falsitatem alicuius propolitionis manife- . istet, ad manifestum in conueniens deducit. I Huius rei exemplum habemus in vitis PP. dealquodam maximae abstinetiae, de persectionis . monacho, qui in superbiam e Iatus, misere a daemone sub specie mulieris tentatus, in co- sensum krnicationis incurrit: at ubi obscaenos iam conaretur inire amplexus, daemon vlulatum teterrimum dirae vocis emittens ivmbra, ut erat tentus, per manus amplectetis elabitur, ipsumque , dedecentibus m tibus inanem Vmbram sectantem, cum sce- dissima irrisione deseruit, o monache , ex clamau, qui te usque ad caelum extollebaS, quomodo demersus es vique an sernua quare miser, ludibrium suum cognoscens, velut amens, desperans, semetipsum omni immunditiae , a iniquitati triadidit , S: ad vitam secularem regressus, daemonum praeda ileuasit: unde merito de illo exclamari potve
i .lrit, quod Angelus in Apocalypsi: Uae viaewiuitas ιιia, qua amicta erat lasso,&purpura, et
eocco, ct deaurata erat auro, O Dp de pretios , er margaritis, quoniam una hora
destituta fiant tanta diuitiae . Patet itaque, conuenientissimum fuisse, ut post praeceptum de fornicatione vitanda,daretur pHceptum de superbia iugienda , ne per tumorem su-berbiae in deuitatam libidinem DeillimE dilaberetur.
biam omnem facile pellat, quicunq, se inbum, in sua considerat quam
terae explicatione diximus, immoderatus sit propriae e XV . cellentiae appetitus, facilE aluo sensu, Si fi verbis suis, iuxta praeceptum Tobiae illam ablegat, nec sibi dominari patitur,qui vilem
sui ipsius conditionem, miserum q. statum sante oculo S semper propositu habre, nimirucorporis is ditate, quam sua ipsius os edunt
excremeta incommoda fanais,sitis,inusarigoris; multiplicitas morbo , umnae, mors, dc vermes: animae vero ignorantiam, erro-l Hominia mires, Vitia,prauas aflectiones, timorem, soli-lieri citudinem, moerorem, plurimorum peccatorum reatum , quibus omnibus consideratis, nullus non se miserum esse cognoscit, ac
miserabilem : quibus incommodis etiam si aliquo modo careret, bonisque multis abundaret, illud tamen praependere debeat, quod si illa bona virtutis sint, non ex se illa habeat, sed a Deo , a quo omne datum est
optimum, quΘd se aecepisti, ait B. Paulus, Bquid gloriaris, quas non Meeperis di qui-l . r. dc omnes iustitiae ns , ait Isaias,sine Deo,JIDiεε. 8.qua si pannus mentiruata: si vero bona sint
naturae, vel ut vocant sertune, nimirum fanitas,pulchritudo,favor, diuitiae, nobilitas, S similia, vix sunt, ut pene momento et anescant: nam de qui fieri potest, ut homo cogitationes suas non deprimat, qui sese intelligit oneratum peccatis,mole huius mortalis corporis aggravatum , terrenist curis implicatum, carnalium desideriorum foetore insectum, caecum, infirmum, multis irretitum erroribus,expositum periculis tim rihus trepidum, dissicultatibus anxium,necessitatibus calamitosum, procliuem ad vitia, inualidum ad virtutes IAblegabit etiam a sensu superbiam , quicunque quantopere illa sit Deo inuici,cons-derabit, quorumque malorum illa sit origo.iCS and superbiae Deum potissimum aduer-IIacob. q. 6.sari, non solum beatus Iacobus docuit,vicens: Deu saepe bir rota illed etia exempla
280쪽
Iulianus a pati se precipitem in flu
men dare volemi,ut cre. deretur ru'
quam plurima ostendunt, Lucistri in primis, di alleclarum, qui ubi superbire coeperunt,ecaelo expulsi sunt, de ad inserna damnati: primorum item parentum nostrorum, qui eiecti sunt e terrestri paradiso, S morti, alijsq. innumeris calamitatibus adiudicati: Babel,& sodalium, qui turrim superbe aedificare ambientes ,obseura sunt linguarum consu-sione dispersi : Corae Datan, & Abironia, Regis Saul, Nabuchodonosor, biolophernis, Aman, Antiochi, Herodis,& aliorum prope innumerabilium, de quibus omnibus in sacris literis: quibus addi potest Christianorum apostata Iulianus, qui , ut testis est j Nicephorus, cum lethali vulnere, incerto lauthore, telo diuinitus intorto percussus, in Perside ad fluminis ripam iaceret , tametsil ob spretam Christi religionem mori se confiteretur, & a Nazar o victum cognosceret; consilio tamen cum sacerdotibus facrilegis inito, se clam in si uuiu praecipitem dare voluit, ut diuinitus raptus videretur. Verum cum suo duce Sathana in tartara praeceps actus cst, sed quia paucis haec explicari nequeunt, plura de superbia, eiusq. gradibus, ac remediis, insta dicemus.
VERS. XV. Quicunque tibi aliquid operatus fuerit, statim ei mercedem restitue ,& merces mercenaiij tui apud te
non remaneat. i Conlintiatio lisoria. a M/rras quomodo tim Meddenda .
3 Atiuo modo mercenario retinenda .
Docuerat filium Tobias, Deutimere,& reuereri, parcntes honorare,pauperes eleemosynis subleuare, se ipsum custodire eundem nunc docet, iustitiam erga subditos,& operarios exercere,
dices: quicunq; tibi aliquid operatus fuerit. Stasim ei, hoc est, cum primum fieri potest,redde illi mercedem, iuxta illud ,quod in
Leuitico praeceptum fuerat. Non morabituγoptis mercenaγν tui aptid te usque mane, alterius nimirum diei, cum mercedis dilatio genus quoddam si violentiae, ac oppressiOnis: Et illud Deuteronomii : Non nexabis mercedem indigentis,ct pauperis seu ris sui, sue aduenae, qui tecum honoratur in terra& intra portas tuas est, sed eadem die redda; et pretium laboris sui ante Solis occasum, quia pauper est, & ex eo sustentat animam suam.
Meνredem, seu pretium eddendum pro labore operis.l Resilue. Nimirum operario, illum in possessione rei suae, uel sibi debitae, statuendor quod facere, vi sanctus Thomas docet, actus est iustitiae communicatiuae. Sane Ale.
xandrum Seuerum Impcratorem, quem multum laudat Aelius Lampridius, legimus non solum consueuisse incrcedem statim seruis reddere, sed supra mercedem etiam multa
addere, in scriptis q. habere , quid cuiq; seruorum praestitisseti ei vero, qui nihil,aut minimum petebat, dicere: quiues, qtiod nihil petis λ an μγi me sis tibi ribitorem pete,
ne pridiattis de me queraris. 3 Et merces meγeenas itii non remaneat apud te. nimiru,inuito mercenario, vel etiaillo non inuito: unde addit Arabs: ntino modo, quia sortρ, sum multi censent, minimE sei inuito mercenario, illam retinere mercedem
ad tempus, saliuntur, quod illi, si possunt,
quam primum mercedem suam libenter acciperent , si eis redderetur,quam non repetunt i dominis, ctim rem illis ingratam se facturos pertimescant.
uod merces mercenaris flatim fiuretribu nda . DOCUMENTUM.
s T retinere mercedem mers nario,illo inuito, unum ex sc leribus illis, quae clamare in caelum dicuntur: par videlicet homicidio, naturae abusui, extremae tyrannidi, & oppressoni pauperum: via de B. Iacobus Eeee, inquit merces Nerariorum, qui me, erunt re io, nes Ce iras, agros scilicet amplissimos , quae seatidata eLi u Usbis,elamat, ct elamor eorsin aures Domini Sabaoth introitiit ubi non dicit Apostolus, pauperem clamare, quoniam saepe , vi sapiens ait: pauper etiam Iaesus taeet, sed mercedem ipsam denegatam , aut fraudatam, quam diues raptor suae domi continet, & scelus ipsum suum is, vel conscientia tacente, sicut sanguis intersecti Abel ad Deum clamabat,a: vindicia ex
oscebat:quo loquendi modo huius delicti insgnis enormitas ostenditur, quod scilicet tantae sit improbitatis,ut illud committe tesdiuinam in se ultionem prouocent: nam clamor ibi,nihil aliud est,nis enormis grauitas intuitu Dei,& intoleranda inhumanitas intuitu proximi. Sane, ut ait Ecclesiasticus: panis egentitim vita pavertim e I: qui δε-
statidas Hum,homosa uinis est qui emundit fautiine, ct qui Deit fraui mercenario, tres fiant. Fratres qtiidιm sent, quia pariles sunt in peccatis: na& qui fraudator mercedis quantum in se est, dum subtrahit
mercenario mercedem, unde ei vivendum