장음표시 사용
361쪽
Sed di hoc est antiquum , & consuetium diaboli opus,essicere, ut non modo beneficiorum homo obliviscatur , sed quod peius est ut eorum magnitudinem ingratitudinis mensura compenset, ut vidcre est in Detit. 3 a. Deuteronomio , ubi dicitur 1 Ineragattis es s. ditietus,ctreetaeitratiit, ineras asus, impimi. Patus , dilatastis, d/ritiquit Petim factorem fatim, videlicet belluinos mores est mulatus. Et apud Isaiam , qui, postquamd i xisset; Semeia eLI terra argento, o auro, subdite Ee repota eri rora estis idolis. Et
apud Oseam , qui alti Vitis Dondosa IsoMea Io. γ n , friactus ad quatus es eis . LXX. f Aus abianians in ea. Sed quid λ Seeiandum misiitudinem jγώ 3ώιfui mtitispti uiι aDraria. Vnde quo abundantior, eo idolorum appetentior , quo prosperior, eo profusior in idolatriam fuit. o stoliditatem l ocerte plus quam belluinam , & intolerabilem ingratitudinem l Nam sicut intolerabilis visa est Davidi ingratitudo Architoph lis , quem unanimem , hoe est amicissimum habebat, & ducem consilis sui, familiarem.& commensalem , dum eum contra se con-Nispirasse eum stio nouit, quod illis verbis Vs . a 3.Ipsalmi explicuit, quibus ait ; quoniam sa . 3. inimicus meus matidixisset m ui , fusi issem Ctique: O sis , qtii oderat me, super me magna loquutias Disset, abscondimen ,
mesorstan ab eo . Tu Cero homo unanimis ,
duae meus, O notus mens. qui ut mecum fees eapiebas cibos , in rimo Dei ambula-tiimus eum eo en . Hoc est,si quiuis alius hoc egisset malum , tractabilius mihi esset ;at vero quod tu, qui tantis a me benefieijs cumulatus eras, illud egeris, omnino in tolerabile apparet. Et sicut Caesari intolerabilis visa est Bruti ingratitudo, quem sibi in filium asciuerat,& haeredem , dum illum inter coniuratos, S necis suae ministros aspexite unde ad eum conuersus hae cum tempori s angustia plura sari nequiuerit) dixisse ferunt; Tu quoq;sti, paucissimis verbis summam ipsitis ingratitudinem exaggerans , S illam intolerabilem esse de monarans. N tandem sciat ingrati in Deum, til& intolerabiles cesentur Barbari,Scythae, Indi , di aliae nationes,extra mi Ecclesiam pol sitae, dum diuinis beneficijs. ut eos natura docet, non respondent ; ita intolerabiles omnino noti, & fideles Dei censendi sunt, qui ab illo ereati, ac redempti, & in Ecelesa sancta constituti, ipsus etiam mense assidentes, eodem prorsus pane , ac potu cum illo, aliisque caelicolis pascuntur, nec tantis beneficiis saltem gratias referendo respondent. I.Reg. 23. Quod , si Dauid , quia Nabalis Carmeli 34. gresem studiose custodierat, nee deinde necessitate pressus, panem , aut aliquid huiusmodi ab eo obtinere valuit, adeo tantam ingratitudinem est detestatus,vi eum,eiu'.
familiam de medio tollere, & funditus eue tere decreuerit, quanto obsecro potiorO Oiure praepotens Deus detestabitur hominis
ingratitudinem, & supplicium de ea sumet Sic leuauerunt cor suum , ct obliti fiant mei, ait Dominus ad Oscam,de ingratissimisi se r 3.ε. filisis Israel loque nM ero eiι quas uena,O IRIν.8.etit pardus in via Absyriorum , occurram eis, quasi ursa raptis catulis, variis seroci sisimarum bestiarum similitudinibus vindiciae in ingratos suturae atrocitate demonstransrest enim ieena ferocior praesertim cum P perit: Unde Poeta et
Tempore non alio eruulorum obiit sinu. 3.-. Irena Seuior errauit eampis.
Est etiam pardus, cui se Dominus assimilat, velocissimus , atq; seuissimus, & in via, qua potissimum ad Allyrios itur, saepe viatores repente inuadens, ac discerpens, occurrebat enim magna , & vas a solitudo euntibus ex terra Israel in Assyrios, in qua ferocis Psimos' pardos , & viatoribus infestissimos fuisse apparet. De vrsa vero tradunt, ait Hieronymus, qui de bilitarum ser fere na-lm AE A. turis, rnter omnes feras, nibu esse υrs f utus , eum perdiderit eatulos, vel indiguerit eibis. Sic ferocissimarum bestiarum naturam se imitaturum contra ingratos Dominus praedicit, ni gratum animum induant.
Et exiuit , ut lauaret pedes suos: &ecce piscis immanis exivit ad de
uorandum eum. I Cur exierit Tobias ad lauandospedes. a Partieuia , Ereri quid notet hoc loco .
3 Pisis his qui speesta fuerit.
i T exivit. Illius erat tempo- Antiquorume Las a II ris consuetudo, ut peregrini m. NMndi hospites non prius csnatum, vel pransum irent, quam p M i ret des a contractis in itinere
riRite hospitalis erat munus, aquam ad hoc porrigere , & ministrare. Sic Abrahain ad tres Angelos, qui in peregrini specie ad se venerant; Domine , inquit,s 1nueni gru lGm i s. tiam in oentis tuis, ne transeas seruum tufi: sed aeteram pauxilum aqua , ct Iavate pedes Oviros , ct requiescite sub arbore . Sic& Eleazar seruo Abrahae dedit Laban Rς lGen. x .aci beecae frater scenum, & aquam ad lauandos pedes camelorum, de virorum, quOS una cum eo hospitio exceperat, & deinde fecit eis conuiuium . Sic etiam hospitalis ille senex in terra Gabaa hospitibus suis: narisquam lauerunt pedes, ait sacra historia:
362쪽
rueli.,qui adnatans exauite fluuio Ti
recepit eos in conuiuium: & quidem ne pulverulentis pedibus mensae accumbentes ,&lectulos triclinii conscendentes,strata lectorum inquinarent; unde etiam, soleis depo sitis accumbere illos consueuisse, Antiqui tas docet. At cum nullum Abraham, nullum Laban , vel senem Cabaonitam in suo hospitio Tobias repererit, qui aquam sibi ministraret , depositis circinis exitiis, ut iaγet pedes suos, nimirum ad suuium
Tigrima a Et eera, Notat haec particula rem n uatia , inopinatam, atque mirabilem.& quidem merito i nam vix ad suuium Tobias peruenerat, ad ripas nimirum eius commodiores , quando. P0eis immanis . Arabs: magnus, serus, S ad nocendum paratus,peruenit ad natam,
ad ipsum Tobiam mordicus apprehendendum, S deglutiendum: qui etiam Exstiit . syriis . Suhatiit de sumine. Ad detiorandiam eum. Syrus: Et quae iti Ius,e eum . Arabs et ut anguiaret eum.
3 Multi, quisnam is piscis specifice suerit, quaerunt. Interpres Theophil acti Balenam illum suisse putat a sed perperam , quia
Balenae, telle Plinio , branchiae non sunt, dipiscis hic noster, ut insta apparebit, branchijs fuit apprehensus. Estque Balenae, ut accurate scribit non deleti iis, angustior gula , quam ut hominem capere posit. Sed nec fuit, ut voluit Carthusanus . Crocodilus , qui, teste Plinio, integros dies extra aquam degit; quia, ut etiam insta dicitur, is eductus ab aqua, statim palpitare crepit, eratque esculentus , qualis illonon est Non fuit Lucius, ut credidit Franhiscus Geor ius , qui conuenientius illum credere de uisset lupum marinum , Graecis Lycium , quia erat carniuorus, & immanis, ut litera docet, qualis haud Lucius vulgaris censetur . Nec erat Vrano scopus , quem Plinius uocat Callyonimum, hoe est , pulchri
nominis . ut volunt Valesius , Serarius, NHieronymus Bapt. de Nuaa ; quia . ut testis eii Rondeletius, S Aldro uandus , est Vrano scopus non multum excrescens ,.& raro pedalem longitudinem excedens , eratqu lis magnus. Nec probat eorum dictum kl-llis Vrano scopi virtus ad oculos medicandos, tel etiam ad oculorum albuginem tollendam, vi tradunt Galenus , & Plinius ,
vel quod pistis sit littoralis, ut docet Ari
alis non pauci reperiuntur eiusdem naturaepilces, de qui sel habent ad medendum Oculorum albugini,non minus aptum,inter quae singulariter eminent, eodem Plinio teneo,
fel Corac ini, di scorpii. Quare difficile omnino censeo, ne dicam impossibile, qualis is piscis specifice suerit diuinare nam illi uti Ti
gar spiscium species sere innumerabiles cu-sentur,cum in illo,utpote magno, te stagnate , Oceani ctiam pisces, non raro inueniatur,& aliquando etiam ,ex suxu , X refluxu maris , pene molis immensae. Generice tamen placet quod dicit Serarius, illum cetusuisse, si tamen omnes grandiores aquarumberluas cum Iunio qui etiam citat Plinium, cetos appellandos este dicamus .
luere gebeamus. DOCUMENTUM. I.
έ bis esse Tobir, qui si tamen aliquos habuit, in illa pri
ma mansione;pedes eius nolauerunt; sed alios, qui hospitibus suis pedes lavent, docet B. Paulus, dum Timotheo suo praecipit super vidua eligenda,quae Ecclesiae esset liberalitate sustentanda, ut illud inter caetera ab illa exigeret, quod ma- o iam natu,id est sexagenaria,Sanesortinet, inquit reis Diaei. Dederat enim nobis, Suniuerso orbi ipse Christus Dominus eius rei exemplum: quando iam iam ad salutare supplicium iturus, suoru pedes Apono loru, Deus hominibus,magister distipulis lauit: quod sanctissi ini deinde viri, etiam Principes sunt imitati Beatissimus Ludovicus Trari eorum Rex inuiciissimus , ut in eius aetibus habetur,tanto umoris, S deuotionis ardore erga Christum Dominum,discipuloru pedes abluentem,astectus est, ut non semel in anno. ut nonnulli Christiani reges S principes faciunt, sed singulis sabbathoru diebus, in locol secretissimo,pauper u pedes ablueret, tot' '.' deuotissime Oscularetur; idemq. obsequium eoru de manibus praestans, certam insupercis pecuniae summam erogabat. Beata etiam Elisabetha Lusitaniae regina,ad prascriptu is Apostoli, an os suae viduitatis coponens, nosolum pedes Saetorum, hoc est inopum fide-ltu,& niuii et larum, regiis manibus lauit ;sed etiam ulcera ipsa, odore pestilentem exhalantia, imperans horrori, quo eius ossicio pietatis auertebatur,exosculata est. Et tandem, sicut Aug. ait: apud D nADi Clictinque haec eon et udo non υ , quod manu non faciunt, sorde faetant ; mis o utilem es metius, Osm renIrouersia verrus, Ct et ram manibusat; nee dedun tar. ηυ feeit Chriscis aere Ch Litantis r Ctim enim ad pede, fratriam inetinatur eorpus,etiam eoinde θήλvis exertatur, UeIs iam inerat,eon matu/ia ι hamititatis assctus . Hinc factum est,ut olim inter monasticas obseruationes, illud prae caeteris esset decre- tu,vi hospites no modo obuio,& amico an L
s. I udovici Regis Fran. cia in pauperes pietas. i
363쪽
mo exciperentur; verum etia de humili obsela, - -squio eorum pedes abluerentur. Sie Hier.mo Inaehum. nachum ab ipsis incunabulis instruens, hoc praeceptum his verbis inculcat:.yra utra se
Dibus: hospitum laues pedes. Sed quid Z infideles ipsi, nullo Christi exeplo proposito,hoc
mirat beneuolentiae exeptu praebuerui.omitto antiquissimu Vlysiis, qui post viginti annoru exilium,cum habitu mendici in dibus Homer.IEM.lsuis obambularet,Homero teste, minimE ob . absentia tot annorsi a Penelope coiuge agnitus,ab illa tamen no modo , ut hostes recen plus est:sed etia iussae sunt famulae ipsi VlyΩ
sis narratur: dum enim Vdatricus religiosus, presbyter S. Aegi dij,& ΑIbinus, viri Dei Ο-thonis interpres,opulentissima ciuitate,Ηologost dictam,ad ijssent, ut diuini verbi prindieatione ea ab execranda Idolorum cnitura liberarent,quaeda mater familias uxor seilicet prisecti Vrbis;honorifice,non modo, ut hospites eos suscepit; sed etiam manibus ipsa suis pedes eorum summa humilitatis deuotione mulier idololatra lauit,statimquo, mensia apposita; copiosii fimis eos etiam dapibus reiecit,mirantibus sane eis, de admodum stumntibus, quod talem in regno di
boli Jumilitatis, de hospitalitatis gratiam
E Tot igitur exemplis propositis,de eotaderatis,quis hospites Tobiae, eorumq. similes no abhorreat Quem nou pudebit ab idol latris confundi quis non libi gloriosum putabit facere illud, quod tanti principes , ®es fecere, immo A: ipse rex regum Christus Dominus fecit.
Gia animi affectus diligentissime mundandi sint ante sacrosanctae Eutha risia sumptionem .
h. . Tobias, ut ante comam suos u.-lauaret pςdes, nos docet, 'uata diligentia animi nostri pedes, ante mysticam agni immaculati coena, abluere debeamusma si tunc temporis adeo indeces existimabatur pedibus, vel manibus immundis cibum materialem sumere, quam indeces erit,uerum,Sc vivificum pane,Christi scilicet eorpus, di sanguine allotis animiris . .rtylpedibus manducare Sane ait Aug. disree- eq. g. elisa, quod externum era remiserit, IotionFsemen pediam inem tamen, Er rem huius xns retinet, robatione cillere , et interna
raparationem. Indicans morem olim fesses Christianorum pedes ante communione Ialuare,quem tamen remittentes, significationem tantum eius retinuerunt, abluendi sci. licet pedes animi, nimirum ipsos humanos assectus: nam, ut idem ait: ipsi humani asse- vetus, ne quibus in hae mortalitate no Oiuitur, qua pedes sunt, Ubi ex bumanis rebuιl '' 'a imur,ersis asscimur, ut si drxerimur, quia peccatum non habemus, nos ipsos decipi
mus,er veritas in nobis non est. Pedes itaq; Eucharistia hos animi praecipue abluere debemus ante , mudo corde sacrum vivificae mensae conuiuium:quod ex- 'plicuit illis verbis B. Paulus, ubi de eo, qui i. O . at ad illud accedit,verba faciens,ait: Probet se 18 lfum bomo,ersis de pane illo erit,er de calice bibat. Probet, hoc est exacte scrutetur,&discutiat,non hune,vel illum;non huius, vel
illius sordes; sed suas, se ipsum: affectus suos
examinetin videat, num Iatentem radicem
aliquam amaritudinis habeat. Probet fest- t G. ibid. fum,dc videat, an cibus sit aptus uiuifici il-LClius panis,qui in hac e a sumitur. Etenim Ego sum panis vivus,ait Christus, panis scilD.6. yr.
licet, qui edentes qdere valeo, qui maior in comedetes sed eos in me commuto .Qua ore non ego,ut alis mortui cibi,probadus, sed tu te iplum probare debes,mundusne sis, Mimmundus;habeasne saporem dulcem gratiae,an amarum peccati; sisne eo modo conditus,quo nosti me velle,an nor ut enim pesta ille dicitiCoquus Domini sui debet his liab. . regulam,idest, debet cibos eo modo eoque-lρ- re,quo vult Dominus: sic debet homo probare se ipsum,de videre, num se Domini sui palato accommodauerit. Statuerat Moyses ex Dei praecepto inter tabernaculu testimoni ,3c altare, labrum ae-l odi να neum,plenum aqua, ut in eo sacerdotes, an- S. tequa ad altare sacrificaturi accederent, pe-lPeccata ante des suos abluerent. At nobis alius est sons, fluuius alius, In quo nos abluamuS,nimirum etin Essione enitentiae Tigris,in quo, Bernardo resteis: expianda. omnia tu est essene mundantur.Sie vivifici Dpanis praeoccupare debemus faciem in con-IRI 2 -- sessione .peerata, ait Augustinus, eitosesinemus per e e nem, O veram poenitentiamlaisa M.dos
abluere,ne eum Iuda proditore pereamus. Etellae. -
indigia,iudieiu bi mandueat, ct bibit,
hoc est, qui absq; praeuia discussione, coni minatis animi affectibus; panem vivam manducat, iudicium sibi manducat, di sua condemnationem: utitur enim in hac locutione B. Paulus figura Synecdoche, qua, per id, quod antecedit, intelligitur,quod consequitur,per iudicium scilicet damnatio,qua etiaest usus figura ad Hebraeos scribens,dum ait: . Fornicatores, et adulteros iudieabit Domi-lmo. 2 3. nur: hoc est,codenabit.ait Theophilinus,vel nitur Hebraeorum idiotismo, illud explicas, quod pater de filio,contra suam voIuntatem aliquia comedete explioret,si dicerer. OLEMAE,
364쪽
erit,eerti Hirgam sibi edit, sagellum intelligens . sic intelligit Beatus Paulus morte animae, seu damnationem, quae indignὰ eo. municans demeretur. Vnde iudieitim si manducat, non quia malum est,quod sumit; sed quia malus male accepit, quod honum, D. P. .a. & sanctum est . Sic reseit Euagrius, B. Macharium Alexandrinum iri Ecclesia, cum sui monachi sacram perciperent synaximi vidi s se nonnullos illius loci a Diabolo ignitos eh, istialcarbones accipere, ipsum . Christi corpus
indigne, di-iad presbyteri manus remeare,cum vero h
Meq. susci, ni religiosi id digne acciperent, longἡ illinc pientium e lsegisse daemones, & sanctos Angelos manus e P ' suas , sacerdotis manibus iunxisse , ut digni
digne communicarent. Docens nos malos communicando nouum eommittere mortale crimen; Et in Saxoniae Annalibus legitur ι medechindum Saxonum principem, adhuc iam . o. r lgentilem, ut Christianorum mysteria con- s.f. spicere posset, venisse ignoto habitu ad Ca-Bν--mba- roli Magni eastra, circa annum Domini se- 'raptingentesimum septuagesimum octauum , S Melesiam ingressum, omnia curiosὰ perlustrasse , qui tandem ipsa paschali solemnitate a quodam agnitus, ad Caesaris est conspectum adductus; a quo de causa sui aduen-' tus requisitus, cum nullam aliam suisse re . spondisset, nisi, ut Christianorum mysteria cerneret, quid uidisset ab eodem iussus est explicare: cui ille: vidi, ait, ante biduum vultu demisso te tristem incedentem, laetaniatem hodie erat enim dies Paschae ad mensam templo mediam accedentem , S una cum tuis de manu purpurati sacerdotis pulchellum puerum in os recipere, quem quibusdam ludibundum arridere, & vltro pr perare , alijs vero abhorrentem auert se vulodium, & tamen in ore demissi 1m, nec redeuntem aspexi , nec quid sibi hete uelint, noui. Tum rex, bene, inquit, presecisti, plus tibiadi quid, quam cunetis sacerdotibus, & nobis ostensum est, quidque singula, quae viderat,sibi vellent,illi significauit. Sed non sollim mors animae ex indigna sacramenti huius sumptione consequitur sed
etiam corporis, quod testatum reliquit B. . Com 11. Pauluri,dum ait: Conuenientibus mobis in dici. edi a ivnum,/am nonin Dominicam eaenam man' 'idue .... quid inde I Ideo inteν vos mutii infirmi, mtilli dolitis, o dormitim multi Seio quosdam patres, ut Aeatium, & Abhatem, A. o casis lTheonem,haec de infirmitate, dormitione q. - m. o. L . spirituali intellexisse; sed certum est , iuxta Min . o A-leommnnem doctorum sententiam , Aposto-DM. I li sermonem esse de infirmitate , debilitate, & morte corporis, quam consequitur, quiae. s. t huic diuinae mensae indigne accediti quod Η l multis confirmari posset exemplis;sed singu- Famaeia l-ue illud a Palladio his verbis relatur Ctim Maisamium Mi=tiando venissem, reperiante fores edua ipsus presbterum quenda ,
θon m ei damen, tune mibi sanausi non, inquit, es se dignus eurari, hanc enim poenam expraecepto diuinitatιs accepit s atitem vis eurari eum, per ade luiprius , millia fanώογtim seri forum immolatione I '- sedat: eumque ego dierem; euν obsecro id si fleri iti sy viaia,inquit, fomiratione poIIuttis Ufieri, momini viesare con euerat, propter quod satis sentio atrocitate erm
te , poteris fanari. Ciam ergo ΠΛ, qtii hoe mor/s laborabat, isa dixissem, Ut eum δε-
do . Non potuist,inquit. Detium ditiinitatis eius euadere respondit His r non postii 'Domine mi r Tune magnus Maeharitis, seMnsseis, inquit, peceatum , ct vis euad re hane, quam propter itiis tibi Dominia inrisit poenam, emendare de retiquod quo avidito,aiae proprium eonfessus es erimen, ct de eatero fe nunqtiam peccaturum eqse pro
ctus Maeharitis imposuit manti in , arqtie inpatieis diebus esicorum quoque recupera tione euratus, Deumque Io Reans, ct fan-Ero Oiro gratias roserens, Uidentibus nobisi ad propria remeauit. Ita Palladius.
Quare trobet prius, fi i vim homo, is soli
is pane uti edat, O de eisue luat. se ipsumtexaminet: maculas peccatorum suorum in Tigride poenitentiae lauet, considerans si illotus accedat, s reum esse corporis , ct famgtiinis Momini. ut idem B. Paulus testatur , & condemnationem illam mereri,quam Iudas proditor meruitidum sanguinem iustum triginta argenteis vendidit, R quam meruit Pilatus . qui Dominum morti addixit, Rquam tandem ipsi meruerunt satellites, qui Dominum in cruce confixerunt, dum,sicut
illi, peccat, non solum in Christum; sed etiain eo iis, & sanguinem Christia nam licet peccet in Christum, qui honorem illi dehitunon tribuit, qui sanctos,& amicos eius spernit, vi ipsemet testatur, qvii vos Oernie, dicens, me Oernit, non peccat tamen in corpus, & sanguinem Christi, nisi qui Christi, meum Iudaeis sagellat, vulnerat, atque trucidat a sicut nec peccat in alicuius corpus,qui
res, famulos,aut filios alterius laedit,sed qui ipsum eorpus laedit.
365쪽
a d diabolus bestia Iauissimast, e rbonis omnibussemper infessa. DOCUMENTUM III.
J ς β T ut superius in literae
explanatione Mesum est, incertum omnino sit, quis specifice fuerit piscis , qui Tobiam
inutat, eertum tamen est pi-stem illum fuisse saeuum , a gentem , carniuorum,de homini insensum, perque m Christum Dominum mystice misse significatum multi ex Sanctis Patribui docent. iEt sane literae omnes, ut probat Augustinus , .lερ Tertullianus, quibus Graece pileis exprimitur di is aerostichidem dant egregiam ,
'lsus Christus filius Dei Saluatoriae quia Ioqui-ilmur hic, non de quolibet pisce; sed de sero,vo trace, de truce eum Beda diabolum per illummis ire filisse signifieatum magis placet rest
lenim diabolus bestia immanis, hominum vo rax , & mram praecipue , qui ad Tigridem, enitentiae , ut assectuum pedes abluant, de.
stendunt e Bestia quidem, non uatura, nam s
Iteste Dionysio, omnes suas dotes naturales diabolus etiam post Iapsum integras retinuit fised ob irrationabi Iem peecati naturam, quam linduit, de propter malitiam, nequitiam q. se.
rinam, quam assumpsit, quaque utitur con 'ltra hominest nam si homo propter peccatum iumentis insipientibus, teste David, comparatus , de similis illis efectus,merito bestia dicitur ἔ tur 6t multo magis Diabolus qui pecea tum inuenit, bestiae nomen non sortieturZAdde quod cum ereaturae rationales omnes ad beatitudinem sint ordinatae; si quando eon. tingat aliquam ex eis deuenire ad statum, in quo iam inepta ad beatitudinem consequendam effetatur, proeul dubio similis erit be-stus, quae beatitudinis partieipes esse non posisunt, itaq. cum diabolus eiectus iam sit a prima illa conditione, de consortio Angelorum ἔad conditionem bestiarum, e qua iam assiargere haud amplius potest ad vitam metho. rem,merito bestia nuneupatur . Quinimmo,
Ut apud Iob habetur Boomσι, hoe est bestiata bestiarum: latetur enim hoe ipsemet diabolus, dum suam e nostens bestialitatem, variam saepe bestiarum formam induiti nimirum serpentis in tentatione Euae . pores, lupi, aut alterius animaIis euiuscunque in tentationibus , quas ali s sanctis viris intulit: nam in omnium sere bestiarum formis aggressus est SS. Antonium, Macharium, dc caeteros sanctos monachos deserti ineolas. Et quidem lnon bestia quae noue ille est, sed saeuus, flevorax pistis, ut ipsemet doeuit, ubi sicut bestia, quae piscem reproentat, adorari voluit. Sane Dagon a Philistaeis cultus apud Hebraeos pisitem significare patet ex Genesi, Exodo, dc Deuteronomio, aIijsq. saerae scripturae libris, Brmamque ipsius cperne humanaa ,
in serne vero pisculentam eundem e Sirenumeenere fuisse, quae cantus dulcedine nautas sopire, sopitos demergere, demerso . tandem necare dicuntur.
At singulare serum diabolum esse, vel ex eo
patet, quod non tantum hominis corpus, sed etiam animam depascere velit, fraude enim sua ipse primus intulit mortale, homini mo
tem i nam intiadia diaboli, ut Sapiens ait, mori intrauiι in orbem Ierrarum. Quin, &sacrificulos, idolatrasque suos ad eruenta sacrificia, humanasque hosias osserendas semper coegit. Sic olim in manus idoli Maloehpueros teste Hieronymo 2 vivos dari volebat comburendos. Magnae etiam c ut aiebant Deae matri Iarium, reserente Maer bio, pueros mactari pro familiarum sospitavi hospites immolari, ut narrat Lactantius Diznae Tauricae. Quid tanta erat sacrificatorum multitudo, quam ille exigebat , ve . sie ut EPlinio discimus, ante ortum Christum cente simo plus minus anno huiusmodi hominum
aerifieia a Romanis in aliquot Italiae loeis sint vetita. Quin & Tiberij Caelaris prinei patu, resere idem, sublatum fuisse in Gallus huiusmodi saerifieiorum genus. Dissimarus
Northmannos, bc Danos narrat quotanuis
mense Ianuario saerificasse dijs homines nonaginta nouem, idque durasse usque ad Henrici primi Germaniae Regis aetatem. Dida svallades a quibusdam senibus indigenis i
Mexicanae ciuitatis templo olim uno sacrifieio solemni audiuit immolatos septuaginta sex millia optiuorum ex bello Τhaxeala. Iuctuosum prosecto, de miserandum spectaculum seris tantum & trucibus oeulis immanis bestiae diaboli gratum. Odit ille sane s Ieris vltorem, punitorem doloris sui Deum, in quem eum odium exercere non valeat, istat quod olim impius seeit Sennacherib, qui putans tali pacto vindictam de Deo sumere se posse, reuersus a Iudaea, fugiens plagam quam circa eum secerat Deus, propter blasphemiam suam, iratus multos Meidit ex filiis Israel Dei seruis; sic inquam
ille , eum Denm,sicut vellet, perdere nequeat,
in hominem, qui Dei est imago, & filius, iram
suam contorquet. Panctera, ait Basilius, naturalem quandam babes adtiemus hominem itram, ρομυι in maxime in oculos in re .li
ι, qui insana illi benia illuduntim eba ta imaginem, quas hominem tui ostentant,
sua vero nrmio impetu, ae nulla consideratione acta, esse hominem autumans, chariam
inluti hominem eaneerpit, atq; bine quanto sis in hominam odis ofendit. Eodem prorsus
modo monstrum immane, de truculenta panthera diabolus, quanto flagret in Deum odio ollandit, dum ipsum Deum attingere non lens , tanta seritate in hominem, Dei similitudinem reisrentem insurgit, fie de gladiatur,
366쪽
l qui eaput hostis ferire non potest, corpus, laut membra appetit ; & Reges suspendunt e
patibulo imagines nobilium, quos captiuos habere nequeunt) eoque maiori rabie, quanto magis Der gratiam in Tigride me utentiael eos ablutos cernit, Deoq. magis smiles eo ni spicit. Hostis noII/ν dialoitis, ait Gregorius , qtianto magis nos sibi rebetia e conqρι-
admiatim oratis , inquit Chrysostomus ,
quando orienι nauem mutiis mercistis onera.
odit etiam ipsum hominem, quia, ut sic di-
eam , manet alta mente reporitimis ista Paridis, prelaeq. in ψIa forma,
Et gentis inuisem , ct rapta Ganmedis
Eae inti dιa etiam diabolus se nobis opponit, lait Balilius , non fνι ferrena creatura H An. e ra Gaeniluid erat uri. Et, vi dolet nobilis .ide palatio suo si co addicio, inuidetq. paupe . itri, cui rex gratis dono illud dedit ; sie ille pauperi homucioni inuidet eam gloriam, qua ipse culpa sua est priuatus. Iste, ait furens, mihi natura inferior, adipiscetur, quod ego seruare non potes Hecle terris migrabit in eadum , cum ego de eaelo sim lapsus in terra λIste in Tigride poenitentidi ablutus fiet de ini. mieo amicus, adoptionis filius , di oli haeres 3 Sie Esau persecutus est Iacob pro Nirata hcnedictione , N Saul David succestorem suum; sed iam quantum lium ano generit uectilenta , & immanis haec bestia sit expaue. scenda, videamus.
Quem expauescens Tobias, clamauit voce magna: Domine inua.dit me.
Improuisum nimirum , adeo immanis hesiae conspectum,
testatem rei cuiuscunque, cui opponitur ἀκυ
ροe, id est, nullius imperium, aut potellatem habens . hst enim Graecis Ε .e , ex quo Κυριιι, idest a uetoritas, & quidem plena, &per tecta. Vnde abiblute olim solus imperator, di Augusta dicebantur Domini, vi inter eaeteros ostendit Sidonius, S Tertullianus. Miamia, RiTamen & illi improprie, cum nullus perfecteteris'. a. is Dominus . nisi solus Deus diei possit, qui so M. f. ialus absolute dominatur ex propria vi, S au .cioritate et alis vero non nisi usurpatione, vel o 'permissione, uel concessione, seu ex potestatet ei, qua quidem saepissime, non minus quam Dominui solibero arbitrio abutuntur. Vnde tritum estilus Deus. illud Tiberii Caesaris, qui se Dominum appellanti denuntiauit, ne te amplius contum iliae causa tali nomine compellaret. I.e a . a Quia tamen postea in titulum honoris , non autem absoluti dominia , vsur patum fuit, unde Seneca, ipsi, ait, gentiles omnem tum sene . . I. dominis inuidiam , tum seruis contumeliam detraxerunt, Dominum patrem familias appellando; hae voce domini significamus ®em , & moderatorem emitatis,& ducem, , tutorem , & herum, di qui unque is est, penes quem est imperium . di pote stas: Latini quoque a domo dominum dixei unt, quasi domi suae tantum praepolitum di se Dominum vocat Tobias Angelum , quod suae custodiae a patre suo cum esset traditus, quasi tutorem,ti herum suum illum receperat .
Utiod ctiique expauestenda sit et semes, fortitudo daemonis, a qua tamen Angeb cusZodis ope tu i euassimio . D O C V M E N T V M.
inplo suo nos admonet, dia- 50. versa.
bolum, itiem supra diximus imi a 's in ora ν mani hoc pisce sui se significa
t L m. natura sua cuique . liectsanctissimo es pauescendum e se . nihilque eontra eum te mcre praesumen dum; sed dum nos vi sua, astuque deuorare tentat, & in peccatum inducere, ad oratio nem, & Angeli custodis praeeipue inuocatio . nem confugiendum e lie enim ille , licet sanctissimus, aspectu tamen immanis belluae per.
timuit, & ab eius insultibus non vi propria liberari se posse praesumpsit; sed domini tantum, & Angeli eustodis auxilio. unde ad eos
exesamauiti Domine anuadri me .
Est enim immanis bellua diabolus tanta fortitudinis, ut si permitteret Deus, montes d. . a. ipsos posset uno momento subuertere, quod B b a na- l
367쪽
Damos sua naturalia,ut sipra diximus, quibus pollebati sortitudine
Gen. I. I. Ivt Angelus, nunc etiam retineat, i sq. m
iueiteret s i do in nostrain perniciem pro virili abuta Deus permit tur. Quare Non eri super terram p te-sas , ait Iob, quae comparetur ei. Sumus nos inco spectu cius Dauides paruuli, ipseq. magnus est Goliath, exprobrans agminibus Israel: nos solium, nos stipula , nos, ut est in prouerbiis, bulla natura ille indefessus,
utpotu tu corporeus, arena non cedens, nec
victus quiescens; sed sicut de Antaeo irrico sabulantur,& nos cernimus in pila follicatavius vasti- tanto est resiliens,& resurges atrocior, quancies, de ροῖς to per dininam gratiam sortius est terrae collisus, simillimus Hydrae, cui plura repul-
lulant capita uno detruncato. Vnde S Enrastum ipsum semel iam victorem fortius secundo , di tertio ausus cst aggredi. Quare
non mirum, si, ut Athanasius ait, me tan-mit. S. Aurin. tonio fretiritatem Cinendi dedit Gntis trial phtis,nee diaborismes fraesae d fecere vires. Quod si fugam aliquando simulat, id ea gratia facit, ut pugnam restauret ardentius,Ρarthis fugientibus similis, qui sequentes, post
terga reflexis arcubus, sagittando connci ut,& victi victoribus maxime sunt metuendi. Est etiam veteranus, inueteratus, iam si propemodu senis annorum millibus in omni certamine astu bellico , & stratagemat versatissimus,di versutissimus. Vnde, Serpn, dicitur,eaIAHον etiκEIis animaκ litis. Nos
vcia inexperti, quippe qui morietes sumus cum discere incipimus. quare dum ad singulare certamen cu eo descendimus, in eo constituimur pcriculo,in quo tyro miles,& inexpertus, quando in arenam cum veterano pugnaturus descendit. Sed malum tolerabilius foret, si nos aperto inuaderet marte; assumit enim subdolus animarum nostraru impugnator te sciam, signumq. militare alterius partis,ut in accessu amicus appareat, scuti Darium fecisse legimus,qui prosigatorum hosfium exuuias, di insignia suoru aptavit humeris , R ita in reliquam hostium partem immisit i ita Coraehus Muremus,ait,eIypeos, Danaum . ininnia nolis Aptemvir dotis an minus quis in hos requiris I Salutem, quietem,& omnimodam prosperitatem nostra quasi amicus se quaerere simulat, ut nos in maiore ruinam deinde prςcipiatu tet .sic Euae per serpente omnia bona,& ma-smulat, ut ignifica Optare assimulans, dum illi,st Adamo . t vere morte optaret,dicebat:/ritissetit d. s. 8. Erl Nam serit, ut psaltes ait, in ins s eia vitis- ε 3. O. tribus in Geuoii,υe interseias inmeen F. in sulatur in ab ondito , quas Ira in Oetanean'' δ' litia. Naseati erunt, τι absconderent Iaqueos, dixerunt quis ciuelis eo λ Paraserias fagit lassas ιnpharetra, e sistent in obsuris resos corde. Neq; enim spirituales viros si tim de grauibus tentat, nee statim proponit
illicita, supersua,& magna; sed licita, neces.saria,S parua. Vnde si tentat de gula, no sta tim ait: e pu lare, ingurgitare, sed licet resei; immo nece sarium est,S B. Faulo parendum, qui diciti: Rationabile se obsequiti Gesrum; nam, inquit: In Medio eo Iri virtus. Mulie ri offert fragilem sexum, iuueni aetatem, Squod ieiunare noceat incremento; seni senecta,& quod non si addenda aflictio afflicto, cum senectus per se ipsa sit morbus.Comede, dicens, ct hibe arandis enim tibi resut vita.
Sic S Franciscit, vi S. Bonaventura reberi, volens ad tepiditatem reuocare, quada nocte, dum sanctus vir orationi vacaret, tertio euvocauit, dicens: Francisce,Francisce,Franei
Cui cum respondisset Sactus, quid qusreret: Nultas ait, in miando est peceatis, eui, seo emtis fuerit, non in I at metis. S/d quicunq; se paenitentia dura necauerit,misericordiam non inueniet in aeternum, Cuius, astu vir Dei per reuelationem intelliges, se uetius mortificationis studio vacare coepit. Sie enim induit quasi venator viridem colorem, ne fugiant serae: di quasi piscator hamum obuoluit esca, ne illum pisces dignoscant,& tanqua auceps rete cooperit, ne volucres euolent: condit venenum saccaro , ut
qui illud propinat, exhauriat cu suauitate,& dulcedine. Hac ratione in coniuge sanctu Iob aggredies, ne maledictionis voce horreret, ut illum ad desperatione induceret: Benedic, ait, Doo,dr morere; hoc est: En quantis te Iob Deus lacessit malis, quibus morte se velle tuam no Obscure indicat: Benedis ergo Deo, facie do, quod exigere a te videtur, te i. ipsum interime morere . Six virtutis specie scribas,& pharisaeos sesellit,dum eos ad maximum omnium sceleru, condemnatione nimiru ipsius Dei,addu&it: sic illi collecto Co-cilio: diti d Delmus,dicebant, qtita hie homo vitillariaena Deus dimittimus eum , omnes eredent in eum , is venient Roman , Ototient Aetim nosrum, ct gentem. Expauescenda itaque tanti hostis potetia pertimescenda vastities: attendendu, ct curandum,quod B.loanes praecipit, ne omni spiritui credamus. sic ille: Carismi, alti noIite omni Ipiritui eredere. nam sicut auru non est quicquid sp sedet, ita nec virtus, aut aequitas, quicqii id virtutis,aut aequitatis decore praesesert. sic Iosue etam Anselum conspexisset, euaginatu manu versante gladiu, non statim eum credidit Angelu Domini; sed eu tu terrogauit, licens: noser es,an aduersariora' NIob Verebar,ait,omnia opera mea,& David: Medita tissum, arit nocte eum eorde mea ,
exercitabar seopebam spiritum mea. Na, sicut mulier illa in Evangelio, ut drachmam perditam inueniret, domum verrebat; sic Dauid spiritum suu serutabatur,& quas scopis verrebat,ut veritate inueniret absconditam. At quia impossibile est nobis tantum habere lumen, ut omne inimici astu vitare possimus,
368쪽
ni si illud a Deo accipiamusa caeso posceduest,& cu Tobia dictandu:Domine,invadit me. Sane se immittet, ut Psaltes ait, Angelus Domini in circuitu timentia eum,er eripiet eos Cireundabit,vertit Hier. Angelus Domini in gyro timentes ea,, eruet eos . CV metatur Avetas Domini, vertit Felix, per elyeuitu timentia eum: mittet stiIicet Deus Angelum suum,qui quasi diligens ciuitatis
cultos,moenia, turres, de propugnacula animae nostrae accurate Iustrabit, & muniet: castrametabitur in circuitu nostro,& cum suis militibus,& stationibus erupens,crebris e cursionibus, de leuioribus praeliis aduers rios aggredietur daemones, fugabitq. Nam fletiti imperareris, ait Chrysost optimi prouisione Uybes omnes,caseuasngula, manu militari aduersus bosilem muniuntur aduentum ita di Deus quonram barbara,er agre- si mente rabi tes daemones ad paeis euers,nem Ubique versamur, ad tutelam nubam insiture exercitus Angelorum.
Et dixit ei Angelus: apprehendo
branchiam eius, & trahe cum ad te ; quod cum fecisset, attraxit cuin siccum,& palpitare coepit an re pedes eius.
t Branubia quid, di quibus sit pisibus.
1 Pisis ab aquis extractus, cur natim palpitare coeperit,
A N V. 1 maius Tobias,precipiente
Angelo,aggrediente pisce .s immanem aggreditur, &ς -- per branchias,hoc est, Per
eas partes, quae secundum ceruicem Bllium' more hiant,quibus pisces aqua reddere, qua ore receperint,ad cordis refrigeriu consue- a scunt: nam branebiarum natura,ait Philo-- sophus,quasia pirandi usum piscibias data
σὰ sertiter eum apprehendens, prius ad se ine illaberetur,deinde super aridam traxit. Habent branehianait idem Philosophus, ex iri ibus My multas,a*paueas,alν duplices ,
gna exparte. Uerum,cognitio diligentior mconfectionibus, eommentationeq. Mimalium petenda es. Causa eopta,ct inopia brauebra rum, eatoris eo di insiti copia, aut inopia es. in quibus enim plus inest cauris,Meo eelerius
moueri oportet, divisementius, emine aute, auehiae,atque dupliees tatim naturam ρο-
tius, quis im iees, pauciores. obtinent,undo si υι nonnulli Mys,qui branctus habEt
aquam vivere Mornicut anguilia, ct qui .euuque serpentis Jeerem referunt, non enim mustum refrigerationis demerant. Et pespitare coepit ad pedes eiusAEx quibus liquet, hunc Tobiae piscem calidissimae tuisse naturae, & multum restigerationis eguisse,quippe qui vix ab aqua extractus, latim quasi moriens,ante pedes Tobiae palpitare ccepit.
le pertimestere debeat, qui, Angelo cun de inuocato illi animose resistit.
DOCUMENTUM. O C E T versiculus postquam 'ri ad Ducem nostrum, hostium
la I qtie nostrorum victore Deum
M MPms pro belli directione, virtu tata tisque incremento, & ad A
gelum nostrum cum Tobia confugerimus,exclamantes: Domine ina dis me; nihil amplius esse, quod minaces hostis moremur fauces, nec esse, quod te reamur, aut in minimo animum desim deamus i sed de diuino auxilio securi, asegredientem cum Tobia hostem nos aggredi debere. Sie Antonius, ut AthanaliuS resert , daemones ad singulare certamen pr f. . uocabat, dicens : Si quid valetis ,si Cobis in v t. S. Omme potesatem Domιnus dedit, eere praesolsum, deuorare eoneessum , se vero non pol lusI, eur frusra mirmrmi nec ullum dabat sum, nisi Deo eis locum, ut B. Paulus omnibus faciendum permittent praecepit, dum ait: Nolite Ioeum dare dia imb a
bolo: hoe est, state,& cedite ei concedentes fin aliquo, sed sicut Iacobus ait: Resistite diabolo, ct fugiet a vobis. Fortes, nimi- Iacob. .rum, ut Beatus PetruS ait, in side: na in I. Pet. I. s. crocoduli mores cum obtineat, immanis Biste pileis fugientes insequitur , & kgit insequentes, ac resistentes. Extrahendus t men primum ab aqua operum voluptuosarum, quia sicuti certare cu immani pisce in aqua, quae proprium est ipsius elementum, periculosuna est; ita certare cu immani bel- voluptuossilua diabolo,dum in lubrico sumus carnalia oblectantur Voluptatum, quae proprium eius sunt eleineia oriribus . tum,est periculosissimum. Etenim, sicut Iob V0'v' explicat: Subvisbis iue dormit in locis hώ- mentibus. Vbi Gregorius. Uunt loca tamen-lIob I. 6.ti inquit,opera voιuptuosa, quae quasi pr IGNI lib. 33. prium diaboIi siint elementum, extra quodlmorai .e. 3ήν em ctus scelestus, ante pedes nostros om-l nino impotens palpitat: nam , super a-lPDL so.*idem, ct bassisum ambulabis , ait de . 3. ivim iustu Psallos , ct concaleabu leonem . I. Pecy. 9 draeonem. Leonem scilicet rugientem , de quo. B.Petrus,& draconem flumina incolentem , de quo EZechiel sub nomine Pha-l eet. 1 iraonis, nimiru immanem piscem diabolum ys.
369쪽
μ N C dixit ei Angelus . Nimirum Tobiae, ut illum doceret , quomodo cx immani illo pisce utilitatem
Exentera hunc pisera is, leo est ; Mys formica, quia erudetitaτε HBust hoc est, ad intima usque ipsius exta , cu re- carnales mentes vix tourant sirituatis ve- condita viscera, hunc piscem diuide, ut indero is mitatem inius pede virtutis ealeant. extrahere valeas cor, fel , & iecur. Arabs Unde si leones sumus cum eo, sermica illos Diuide venstem piscis. nobis erit; siue magis Beelzebub,quo nomi- 1 Et cor eius, re fi , ct ieeur repone ne in Evangelio appellatur, hoc est possessorutibi. Arabs.' Et educ cor, ct iecur, i, re linia, . muscarum nam sicuti ad vas mellis palam, pone tibi in pera, . Est cor in animalibus propositum,non aquils,sed muscae conuolat; primum vivens, & vltimum moriens, inter sic ad mella, de voluptates turpes,quas ille viscera praecipuum, dg vitae sedes, & art proponit, non aquilae, idest viri virtute in-oriarum, & caloris natiui, quo animal regi- clyti, sed alij musicis similes accurrunt. V utur, quasi sons quidam, ac domicilium . rum,n diximus, sit icet gigas, di Qrtis ar- Fel, humor est flauus in ima hepatis partematus,si tamen in arido extra carnales --0velicula quadam contentus t & iecur est luptates trahatur, palpitabit, nec amplius, principium, & sens sanguinis venalis,quod utpote a Christo Iigatus,praeualere poterit .uin ethnicorum auguriis habebatur : infeli- Etenim, venit Chrictus, ait Augustinus, ctricitatis magnae argumentum , si defuisset in , auigauit diabolum sed dicit a iquis si alii-0extis, sicut aliquado desullse,resert Plinius.JNitat e.ngatus es, quomodo adhuc tantώm praeuatit 3 Sunt enim Me meessaria ad medica-Verum H ,fratres ebariss i, quia mutiumomenta utiliter: hoc et . sunt haec necessa- praeualet; Is tepidis , di nemigentibus, ct tria ad utilissima medicamenta, nimirum , Deum in veritate non timentibus domina- ut in serius apparebit, cor, & iecur ad egit iunxerit . Iam Uidete tres, qua iustus -- est homo ille, quem canis in eatena positus ,
ditates fecώδε noti coniunger/-ilis ad te non praesumit aeredere . . Latrarepotes inotieliare potes , mordere omnino non potes , nis volentem. Non enim cogendo , sed suadendo nocet,nee extorquet a nobis essensum , sed petit. Trahe itaque, si praeualere huic immani bestiae optas, eum in siccum, is mundanas voluptates , in quibus cubat: qui enim amat periculum, ut Sapiens ait : p iribit in illo. Hinc apposite seneca : quantum possumus, ait, d lubrim receda Ginseco quoque parum miser famul. llo pacto sent eontemnenda ι rncerta
tamen sint , is aliquando institia
physica omnia aliquod no-lPlin. lib. 14. bis utile medicamentum , im 'N certe cum omnia propter hominem creata sint, & P lmor .
v x n e υ uia si caeli,quos etiam, ut Moy
Tunc dixit ei A n liti . F2-nios, u HV, nihil vel minimum est Iunc QIXH ei Angelu . cxei Vera i decet in natura homini non proficuum, i, hunc pii cem , de cor eius , & rei, cet tu iam exsant morborum mala , sicutiMorboru nu& iecur repone tibi ι sunt ei 11 ΗΛVgusti'us dicit, ut nee libris medicorum incer
haec necessaria ad medicamenta dis piens ait, fecit metis diaptima, uniam. 'ν
utiliter . contra unum , non fieri qώuqtiam δε - - se, hoc est, ut idem Sapiens declarat, eomlEuli. E. r Exente re quid. 'rit o morum bovum, eontra mortem vitam, 13. Os 3. a Credis, filiis, ae tereri, in animanti sit, sic uiuere in omnia opera altissmi duo, I s. munus i ct duo me, unum contra unum. unde ho- Μedicina 3 Cur ea reponi Aminiam redeo He. minis est ignorantia, si nesciat rebus om-lt γέ ta, sed nibus utiliter cum Raphaele pro medica-Wuntis veti. Nouit eis utiliter uti Salomon, nota' q
370쪽
Naxima pars mor ruma medicorum ultitudine
originem ducit,& in eorundem imia petitia, di malitia .
vi Iuculentus est auctor Eusebius, qui, ut in libris etiam Regum habetur , disputaui ti- pre lignis, a eeuro, quae es in Libano , inqueas θssopum, qua egreditur de pariete, a maxima scilicet plantarum, ad minimam usque . Eι disseruit de iumentis,quo uersis bus , ct repracibus, ex eisibus. Habuit enim ille a Domino, ut in libro Sapientiae dicitur , omnium creatarum rerum scientiam veram, ut sciret, virtutes elementorum νnaturas animalium, O disserentias Dirguiatorum, di virtutes radicum, ct quaecunque
sunt abscondita. Eius tamen scripta do medio sustulit EZechias , igneque combussit, ut indicatus Eusebius his verbis docet: Libros Salomonis , qui feripti erant de prouerbysin odis, in quibus tradesabatur de natura plantarum, ct omni genere animalium, di curatione omnium morborum de medio
sustulit Mechias . propterea quod morborum medelas inde aut peret populus , ct nihili faceret a Deo petere eurationes. Haec ille , quae sere verba Georgius etiam Cedrenus habet: sublatis itaq; his Salomonis scriptis,adeo difficilis remansit medicii, scientia, ut ipse Hippocrates medicorum facile
princeps dixerit medicinae artem adeo longam este , ut vita nostra breuis sit ad eam, comparandam: iudiciumq. de morbis in ea admodum docuit esse difficile , & experimentum omne ita periculosum, ut inutiliter rebus pro medicamentis non raro Vtamur. utendum tamen illis iuxta medicorum praescriptum, qui, ut praecepit Iesu filius Sirach, in maximo sunt habendi honore. Honora, ait,ille, medi eum,propter necessis asem: etenim eum ere it atii simus. & instar ADtissimus errauit de terra medicinam , O vir prudens non abborrebit illam. nam licet in ea omne sit experimentum periculosum, no- nulla tamen adeo certa habet, ut imprudens omnino censendus sit, qui illam abhorret. Vnde apud Locros. Aeliano teste, tanta, di cura medicorum , & veneratio fuit, ut lege Zaleuci cautum fuerit, si quis Locrensium Di Zephyriorum aegrotans vinum merum bibisset, nisi iubente medico, etiam si ad pristinam valetudinem redissset, mortis supplicium esset constitutum , quod non iussus biberat. Verum quia eo adducta sunt nostra tempora, ut maxima morborum pars a medicis Originem trahat, vel quia sunt nimis multi , vel quia imperiti, vel quia negligentes, vel quia ambitione, quaestuue corrupti, uenda multitudo meditarum , quae, ut ait Menander, Hadrianum Caesarem perdidit , re certis medicis utendum, sicut etiam
certis est libris inhaerendum: de quidem,non quibuscunque; sed iis , qui usu multo, atque experientia magis docti sint, quam libris. Ad quod signi sicandum Aesculapium barbatum finxit antiquitas : nam , ut Plinius ait: Diseunt medita pericutis nobis, ct experi-
mensa per mortes agunt, & quia, ut Phile-I
mon ait: neqvia medietis vi Ius , si ditigontertiritim*ietas , Amieos suos hone υ Iere opis . Curandum est , ut boni illi sine, & fideles , quique ossicium mediet esse sciant,quod do- icet Celsus r Curara Moriter , ct liacunde. Quod si eam medicinam, quae adeo inutiliterii
medicamentis utitur,in tantum reuereri de-libemus ; quid de ea dicendum , quae nobisi omnino est necessaria , quaque fere semperil utiliter ad medicamenta utimur Duas enimii medicaminum officinas, ut Origenes docet,l
Deus condidit; alteram pro infirmitatibusi
corporis in agris; alteram pro languoribust animi in pratis scripturarum sanctarum s. Sciens meus , inquit, tiod homo in mitatibus, ct Ia usγibtis esset obnoxius, venturis passonibias pWotiiάens medicamenta ereavit ex terra , o sem eorpori ex herbis, ιta animae medieamenta praeparauit ex νι sermonibias , quos peν ὰιuinas scriptiaras feminauis . Et quidem sunt necessaria ad animae me dicamenta, cor, fel, & iecuri Cor poeniten-litia contritum , quo semper utiliter utimur .l: Etenim, ut David loquitur: Cor eontritum, ct hvimitiatam Deus non de*icies. nam tanta est illud efficaciae, ut valeat statim om- nE ab anima languorem tollere e quod idem David suo exemplo nos docuit, qui cum primum eum poenitere coepit suae cultae,post vocem illam poenitentiae 4 peeeatii , statim audiuit a propheta Deli Et Dominus transulit p/eratum tuum . En, ait Ambrosus,l quantum tres BIIula υatianti Estque ad eos, certum hoc medicamentum , adeoque uniuersale: ut nullum sit in eius experimento periculum , quicunque ille si animae mor.
bus, ad quem apponitur. Vnde Cyprianus illo poenitentia, quid de te noui referam Omnia ligata tia suis: omnia contrita litu sanas. IEst etiam sel, quod, ut infra dicetur, amaritudine sua syinbolum est dolorum, Nil amictionum; utilissimum animae medicamens tum , quod, sicut Isaias ait, des inteuectum,li& instar Gellebori stultissimos repente sapientes efficiat, & sicut chelidonia hirundinibus: se ipsum hominibus visum restituat. Sunt enim plerique hominum , flori illi Iu dico similes , quem appellant arborem tristem, qni, ut 1n historia de plantis Indicis legitur, nunquam floret, nisi post solis oc-l,
ea sum : vel sicut vespertiliones , qui nucl. quam volant, nisi in tenebris: sic, inquam , illi, non nisi in nocte aduersitatum virtutibus florent, vel seipsos supra se, coelestia petentes, leuant. Iuuat etiam animam ieeur , quod He-4 braice eodem modo exprimitur, ac loria Unde Lauretus ex Origene, Hesychio, Gre-l gorio, & Ruperto, ostendit occulta deside