장음표시 사용
391쪽
uod alieno periculo cautos nos esse draceas ad emtanda peccata. DOCUMENTUM II.
O C E T etiam litera quam 1 caeei sint, qui tot ultionis di-
a ν uinae exemplis inspectis,alio .
LE UA tum poenis moniti, sibi caue-ὴ - re non discunt: cum tamen . dum paucis seuera irrogat punitionis supplicia, uniuersis idonea praebeantur emendationis documenta. Und Dominus in Evangelio i An putatis, inquit, qtiod hi Gaul ipse omnibus Gallia is pereatores fuerint, quia talia passi sum Non dira Oobis: sed nisi paenitentiam bisseritis, omnes similiter peribitis, Aut illi decem , di octo , supra quor cecidiι Turris in Sior,
Θ oeeidit eos . Hi ergo iuxta verbum Saluatoris, non tam ex eo puniti sunt, quod peccatores tuerint, & si vel ex hoc uno capite puniendi essent, quam ut caeteris essent exemplumatque adeo paucorum interitus, salus, At incolumitas fieret plurimorum . Etenim, cum ad unum perdere Deus imor bos uniuersos nolit, aliquos propter suam
iustitiam statim punit, aliquos dissimulanter diu sustinet, misericorditerque expectat , ut vel punitorum poenis deterriti resipiscant. Multi siquidem his temporibus eadem peccata committunt, propter quae olim aquis diluvii totus demersius est orbi s, qui tamen haud demerguntur. Multi pe petrant qualia Sodomitae cives, qui tamen nec comburuntur. Multi Pharaonis duritiam imitantur, nec fluctibus absorbentur. At, qui haec evadunt supplicia, licet nullus certo se illa euasurum cognoscat; tamen non multo post in abyssum praecipites dantur, ubi ilia ipsa, multoque graui m sine fine pati coguntur: di qui temporalia in hoc mundo euaserunt, aeterna apud inferos sustinenti ut enim Valerius docuit:Ien- togradu ad Dindictam ira diuina procedit tarditatem tamen fumis, grauitate compensat. Eaeon ese, aiebat Caesar, immo tales Deos , quos 'o sceleribus incisi nolint , interdum eis res fecundiores, re diu-
tu niorem impunitatem concedoe, quo ramus posea ex commutatione rerum domi.
Sed haec, intelligere volenti, satis,
1 Tisia quid faciendum fuerit ad feli
a Sponsis laudatur eontinnia aliquot di
ram po I eontractat nuptias ante matrimon= e Uummationem.
auomodo niau au rei, nis orationi Tobia triduo tuo Darandum esset.
l-iam docet Angelus Tobiam, sia sit mri quid illi facto opus sit ad co-
iugium, cum ea seliciter ineundum, dicens: Tu autem. Qui nimirum brutorum m res respuis. Cum aereperis eam. Addit Arabs et Ire linaεν .matrimonsum. LXX. Oniam tibi eμit in iacit. Uxorem, er daemonis nutum rationem babe,
nec ipsum quasi magnum, & rmidabile quidpiam Hrmides, quin potius contemne, atque despice. Luoniam, subdunt illi, nocte hae dabituν tibi Me ipse in uxorem . vitamen qnas proci illi Sarae habuere, I aethales nuptias, selices habeas, haec praestam,
Intressus obtestam, seu penitissimam illam partem domus, in qua est cubile, seu
thalamus nuptialis communis sponsi s. a Fre t res dios reminens ego ab ea, ct ni MIHIM, ni orationibus vaeabis eum ea. Araba .' In ressus ad eam, no eos eas eam A M. . que ad tertiam aiem : edi ne occupaueris propteν eam aria in re,nis in oratione. LXX. Lxx ando autem accedes ad eam , furgite υ- νε tot trique, 9 eLmate ad miserieordem Deum,l
rimis Papa, ut habeant matrimonia debitas se. . E. coniugis honestatem , nec sint sicut adulte --PRria, S contubernia, omnibus consulit spon- ι.ε liu's. sis hane trium dierum continentiam, di ora -is ..tionem. Canones tamen solius diei continentiam exigunt, & quidem, ut C OnIstae Ia ap. cis . explicant, de consilio honestatis, ad nullam Canis uis ligantes, vel leuem culpam: nam cum n
stris hi σtemporibus, paucissimi reperiantur Tobiae; & paucissimi essent illi, qui cum
Tobia per triduum abstinerent. Unde Con- G-.Tri .eilium Tridentinum, haec solum habet.. 'an 'ρε ε .m Synodus eoniuges bonatu , ut antequa με eontrabant, ve altem trιduo ante consum lmatio m matrimon ν ,sua peeeata diligen-l
Tu autem cum acceperis eam, ingressus cubiculum per tres diescoti nens esto ab ea, & nihil aliud,
nisi orationibus vacabis cum ea.
eontrahant, De altem triduo ante consummatio m matrimon ν , sua precata diligenter eonfiuantur, O adfae Uanctum Euebarisia Sacramentum pie accedant. x Et nibu aliud, nis oratiombus vac bis eum M. Non quod toto eo trium dierutempore ab omni cibo,de somno illos vae re vellet: nam,ut insta textus docet,reperιt eos ancilla in Ipse prima nocteses pariter tu .R .rs dormientes,sed indicans trequentiore,& di turniore oratione ab ipsis sanitatem, di incolumitatem a Domino exposcendam esse.
392쪽
luod oratio sit necessaria ad diuinae
pre dentia circa ab quos peculiares
essectar assecutionem, flante enam diuina praedestinatione. DOCvMENTUM L
aliqui volunt, sed Prosper, HIA 1 elicit ex hoc verticulo, quem iuxta vulgatam Grsca illius
teporis lectionem citat, ora tionis necessitatem ad hoc, ut ordo diuinae prouidentiae circa aliquos peculiares estectus executioni mandetur , stante elim a
praeordinatione diuina:Orationum, inquies: Hieitudinem diuina electionis proposito noresolui, Uno testimonis euidenter probabo , Ot eat rea sudio breuitatis omittam . In libro igitur T Obia ausinum eius Tobiam Amgetas dieite Memor His mandatorum patris tui; quoniam praecepit tibi accipere
debere uxorem de genere patris tus. Et nune, odi me frater, non eo utare damonium illud; sed postula eam, O scito,
quoniam dabitu tibs hae nocte ογ, ct eaeceperis velis esse eum illa, surgite primum ambo , di de reamini Dominum rati, videtur vobis miserieordia , ct sanitas. Et nolite timere: tibi enim desinata es ante saeuia, ct tu eam sanabis. Luamuis ergo quod IIatuit Deus nulla pini ratione non fleri, nudia tamen non tolluntur orandi, nec per electramis pransitum liberi arbitris
deuotio relaxatur: cum implenda volum
iis Dei, ita sit praedeliinatus essessitas , υι per laborem operum ,per infantiam suppli-eationum .peν exercitia virtusum fiant imerementa meritorum, O qui bona gesserit
non solum feeundum propositum Dei; sed
seeundum sua merita coronetur . Haec ille quibus ostendit necessariam quidem orationem non ad immutandam prouidentiam
Dei , ut quidam haeretice docuerunt;sed potius ad eam implendam, nimirum ut illud fiat, quod ipse Deus ab aeterno non aliter statuit se facturum , nisi Hopter orationes nostras , quas ab aeterno praevidit. Hinc &i Gregorius ait:Obtineri nequaquam possunt, qua reaedesinata non fuerunt; sed ea, quae sandi i viri orando e iunt, ita praedestinata sunt, Ut precibus obtineant- : nam ipse . quoque perennis regni adesinatio, ita es ab omipotenti Deo di posita, Ut ad boe.υcti pra Ialore perueniant: quatenus postulando mereamur accipere, quod eis omnipotens Deus ante saeuia dissi fuit donare quod etiam probat exemplo Isaac, qui pre ei bus a Deo obtinuit, ut Rebecca conciperet . Ad Myalam, inquiem, Dominias di
xit. In I ae υoeabitur tibi semen, Θ Ρ- rem multarum gentium eon situi te. θrumum promisis, aleens εἶ Tenedieam tibi, , mustiplieab emen tuum seu elus eali , O scut arenam maris. Ex qua re ape te eonsat, quia omnipoteus Deus semen
Abraha multiptieare per Isaae praedesin uerat, ct tamen scriptum es . Dep eratus es Uaae Dominum pro Uxore sua , eo quodeset Heritis: sui exaudiuit eum , ct dedit conceptum 'Rebeeea , Si emo multiplieatio generis Abrabis per Isaae praedestinata fuserat , cur coniugem serilem aerapit Sed nnimirum eonisat, quia praedesinatio pre-ieibus impletur, quando is, in quo Deus mu tipiteare semen Abraha praedia inauerat, oratione obtinuit, ut sitos babere potuisset.
Quare, ut sanctus Thomas docet, dicere .ls.ra 3. AEL non esse mandum , ut aliquid a Deo conse-lι quamur, Ob diuinae prouidentiae immutabilitatem , idem est ac dicere non esse ambulandum , ut ad locum, quo tendimus perueniamus , & non esse comedendum, ut nutriamur , quod quam sit absurdum non est qui non uideat ; ex 'no insertur ueram rationem . quare orationes, & opera alia meritoria sint necessaria ad consequendum praedestinationis effectum , non aliunde sumi , quam ex ordine diuinae prouidentiae, quae sicut disposuit efiet tus, & naturales, Fc artificiales , a mediis naturalibus, de artificialibus causis prouenire ; ita disposuit s Iutem multorum, di mirabiles quosdam es a sectus medijs orationibus, alijsque bonis operibus prouenire, ae iterI.
Euod oratio nostra pura ὰ peccato. esse debeat.
tione, & nulla peccati labe commaculata, bratias a Deoisu .m .v. semagitandas esse , de qua re t a supra etiam diximus. Pura, inquam, a peccato: nam li- ImpetrastcEt uerum sit statum gratiae non esse sim liciter necessarium ad eorum, quet in oratione poscuntur, impetrationem , cum Impe iratio , non meritIs orantis ; sed diuing bonitati , & munificentiae innitatur. Unde Rugustinus agens de caeco illo, qui apud Ioannem dixerati Selmus quia peccatorestra . Deus non audit. A uc, inquit, mundius P. I, loquitur : nam ct peceatores exaudit Deus. Raro tamen contingit, ut peccatores ob defeetum fiduciae, Impetrationi, ut supra diximus, necessariae, quam Vix habere pos- .
sunt exaudiantur. minit enim , ut si crus Gregorius ait, se posse aeripe o quod
393쪽
hiae Oeeri , quod diuinittis auditiis ; Θ eor litisum his e. ι Deus, cuius a templo exeun- H. Ad nos an peratione repraebeniat, evim νυ Noe lites d h κι δε frari. sic sane existimantes a Ie pracemis eius , quem poIttitis, meminit .l nullo pacto libera ipss ad orationem, di sal Iu i o. , .lVnde Dauid . Dir/gatur,inquit,seu sis mea,υcrificium accedere , nisi prius ab Omni r. J seuι intensiam in conspectra itio . nam sicut Ide mundatis . Hinc & sancta Ecclesia aqua Oi,tiri eumlincensum tunc soluminodo bene olet,quan-um irae virtutis, quam benedictam vocamus , icharitate , do super ardentes prunas imponitur, ita Vinstituit , qua ante orationem in ipso tem-lconiuncta Ioratio tunc Deo solummodo placet,quandoYpli ingressu abluti, venialibus etiam culpisi Deo ac maligni charitatis superposita confidenter effun mundaremur.
Iobii. 144 dituris Quare sophar apud Iob: Si ini titila
.49 non remanseris in ιMermetito itio initi- V E R. S XI X. . timebis . hoe est, si iniquitatem tuam, quae scis, fugabitur daemonium . I.
in manibus haerens velut turpis macula illas inscit , atque cruentat, absuleris, longe- i -g,id ργima nocte eoniugi=fariendo essetque a te proieceris , ita ut omnino non re- Toliae ad fugandiam caemcnIum. maneat in tabernaculo cordis tui iniustitiae a Daemonitim stilatiam an itertim redeat. Tune imare poteris Detem tuam , hoc est . ad Deum accedere audebis, & fidenter ora- 1 R I D V A N AE orationis
si re t nihil enim tunc in animo tuo delitescet, F'ῖ quis futurus esset effectus dopropter. quod pudore sufflandi possis, vel de- c rra, cere volens Tobiam Angelus
beas: ervique cabatis, & in oratione perse- χε, inquite 'verans, donec postulata accipias. Hinc B. NON UOMED. , nimirum, pria /3m 'η. paulus . Veso, inquit, oisti orari in omni 1 ma coniugii. Addunt L A X.l Paulus . Vias, inquit, viros orari in omni I ma coniugii. Addunt L A X.l -.
j. . d. evrdisara. rapina, ct e drbus . Et Ambro p/tinus o fim/nto. non illas scilicet, quaesius : sane a enim manus iunt, ait, qtiando uoraces nimis superpos tam satim absumut Gen.4 i. cor mundum es. Et quidem si adolescen- materiam . sed eas , quae ardente, quidem;
I . t usus Ioseph in conspectu pharaonis ingre sed cinere aspersas Thymiamatibus magissurus primo attonsus est, ω vestibus pul- leongruunt, quippe quae lente di suauater e- chris indutus , di pueri Hebraeorum, quis uaporare ea faciunt. 2in palatio regis Bab3lonis ad obsequia il- Et stipe ponos is eorri, o Deore piscis, Dan. I. 34lius eligebatur, vi apud Danielem legimus.=Deiri jtimigare . Oolfaeres daemonatim hhon solum indumentis splendidis amicti ; me est, cognoscet, eo modo, quo sopra ,is p. ιμ- sed etiam multo tempore cibis delicatim exposuimus , summenti virtutem, er Ρ-l mis reserti sunt, ut regi barbaro a farent,iniat, me Ndibit iMνum in fetium feeuri N aspectum aula dignum cunctis, a quibusl non cd daemon ad locum, a quo eiectus riderantur olurnent: si idquam , hae abi est , iterum , si Deus permittit, non possit illis exigebantur, qui ad conspectum regummeedire, vi potuit immundus ille, de quo
D terrenorum intraturi erant, id illi facere lapud B. Matthatum , qui cum per loca aridalmit. I. debent, qui regi regum in oratione volunt inon inuenisset requien I reuertar , ait, , i a. 64.
assistere. ut ei sua desideria pandant γ cer-Udomtim m/am, Unde exitii; Sed quia ab Αnte non sistum ab omni culpa saltem grauilagelo, ut infra habebimus, in delirio supe- IU . a. d. vacare debent; sed omnibuρ etiam splende- rarioris Aegypti, ita Rie religatus . vi redire virtutibus, velut optimis vestimentis, &Vre amplius non sit permissus. Novi de spicibos pagi pro alimentis aulae regiae , ides, irituali eiectione is animis aliquos a sanctoatactus terrenos . di curas seculares pro aia Thoma relatos dixisse: nunquam semel eie-Js.rio. .m suctibus. caelestibus, S curis.spiritualibusractos redire daemones; at eos idem sanctust 3' - 3'. 5caganta eum committasse. Quod adeo etiam in ipso na Uconstitat, ad tempus tantum eos recedere
9 i , an , tura pater , ut nec ipsi ethnici facraradocens , Scolligit ex illo B. Lue aer Ese--I ea viii, ρε ad rent, sine unda purae luisatio- stimata omni iantatione dialotas Hetigit ab η se debba ne et quod nos Aristides docuit, qui laudansi is, scilicet a Christo , Usiae is tempus ubit . 'humanitatem imperatoris Antonini laci-4 data opera dicit: Usitie ad tempus , ne pulem dicit ad illum futile aditum Phao. ou semias , est , daemones ntinquam ite um
'Παντηρ- , quas iam livitati essent, quit dira ad ontignandiam etim, a qua semel δε-l illum adiunt. Inde Morsus ille lycurgi o- perati)iant. Et quidem si moenibus,vel acieratoris contra Alexandrum apud Plutar- in campis . semel iterumque repulsi ses, m ςbum qui Atheniensibus deliberantibus , t caesi , fugatique belli consilia de meps non ''st Alcxandrum Deu facerenti dixit modo non descrunt; sed maiori lamp r. in
394쪽
dultria inue iligant tam prudentes , vel ad no. eendum adeo ignavos daemones existimabimus, ut semel repulsam passi a bello desistantλredeunt canes crebro etiam repulsi, & iterum latrant; redeunt muscae, licet frequentissime
abactae , di iterum pungunt:& semel victi daemones nouis armis instructi non redibuntoad pugnam Z i
stru fugauerimus, arma illico minime sunt manibus deponenda; sed magis,ae magis temper nobis est vigilandum, ne du ille maiori contra noS rabie victus surgit, incautos reperiat , & debellet, ne dum lusor astutus fingit se perdere incautos nos in sine reddat,& decipiat. Noua, di nobis semper arma parada, ad resistendum, nee fidendu de apparenti pace. Sic Salomon et Eo tempore , quo , sicut sacrae habent literae , nullus erat Satan, neque occursus malus,sed maxima ubiq; pax,ducenta scorta ex auro probato in templo reposuit, armilque bellicis ita illud muniuit, ac si iam iam hostes illud agri grederentur: ut enim Annibal, Magnus ille Carthaginensium dux ,pede puIuere excitato, nunqua futuram dixit Carthaginentibus cum Romanis pacem.nisi quamdo Romani,vel Carthaginenses in habitum pulueris irener siesane,licet aliquando pacem ostentet diabolus, nunquam tamen cum eo nobis est pax ibtura, nisi quando apsi in habitum pulueris erimus redacti: immo eum tranquillos nos derclinquere simulant, tune vel maxime, moliuntur insidias. Quare ne digitum quidem , ut dicitur, transuersum ab armis discedere nobis est necessarium; sed omnia semper suspectae habere debemus, semperque pro castris stare,
di nunquam non excubias agere r
Secunda vero nocte in copulatione Sanctorum patriarcharum admit
Tertia autem nocte benedictionem
consequeris, ut biis ex vobis prin
Transacta autem tertia nocte, accipies virginem cum timore D
mini, amore filiorum magis quam libidine ductus, ut in Sem In
Abrahae benedictionem in filijs
I Veterum patriarebarum,ct Sanctorum post nuptias quanta e et continentia . a Liberariam procreatio fatus en matrιm
ctorum patriarcharum adscribi di eorum particeps seri me.
ritorum . Arabs; CoptiIaberis eum uxore tua , Ut patrisfamesi, hoe est, more sanctorum patrum post praemistis ad Domin m preces . Consu fuerant enim illi, ut explicat Augustinus , post nuptias, uxorum cognitionem per aliquot saltem dies differre, & in Orationes ineumbere a immo de patriarcha Iaeob saerae ferunt.li term , quod ieet perdite Rachelem amaret,eamque septem annorum seruitio ex conuentione iure sibi uxorem habere meruissit. nunquam tamen, neque amoris intemperantia. nequo consuetudinis occasone per septem alios annos, quibus iterum est pro ea seruire coactus, imprudentius qnicquam tentauit, qua inquam eum illa iisdem in aedibus, de communibus pastuis versaretur.Vnde ex tam au. picato, tam que sancto connubio exorta est posmodum soboles illa generosa duodeeim patriarcharin quae totam sere Syriam atque Aegyptum repleuit. Fuerunt tamen in nouo testamento, ut obseruat Serarius, qui non triduanam tantum in eonnubio continentiam seruarunt: sed etiam vel perpetuam, ut sanctus Henricus imperator, di sancta Κunegundis, sanctus Edua
dus Angliae rex, sanctus lulianus & Basilici, sanctus Antigonus , & Eustasia, sanctus Apelianus , & Melam; vel certe diuturnam , ut sancta Eduigis, alij, di aliae. Tonedietionem consequeris. Eam nimirum. quam Deus iustis in veteri testamento promiserat. Arabs. Tertia autem no refusipies he-nὸ diction/m in Mys, hoe est gratiam seeunditatis di conflat enim apud omnes liberorum multitudinem, seu prolis tacunditatem in coniugio partem esse humanat felicitatis non exiguam
Continentia perpetua coiuges multi innovo testamento serua
395쪽
a. osse Ieg. Vior foecunda desderanda non fieri
guam, ut plane fatentur,ci docent philosophi. Vnde Plato, Gentis. inquit, homanum Immo Iale, hoe modo snsmpale nam perdinat, qa sitioriam sitios retinquendo, tune,ct idem, per per generationem ammoria tatem ad i. satur
6 cum Ianitat. , hoe es filia vestri praeterea nascentur incolumes, ae sani. 6 Non masculi tantum, ut placuis Carthusiano i sed masculi, & hae minaei nam licet non e stet, an filias Tobias genuerit: tamen cum appellatione filioru statuant rurisconsulti, di filias eontineri,no est eur ad masculos tantum hanc Tobiae futuram sciscunditatem coar
an acta tertia nocte. Noe est,expletis tribus diebus,quibus orationi tibi vaeandum dixi, in quatia nimirum nocte eoniugii ab im. puris Asmodii insultibus tutus. Cum timore Domini Sara sponsam aeeipiis Virginem, ad eamque ac Ledas non praua all- qua excitus libidine. 4 Sed amoγιμιονtim nimiru prolis, nam vi Basilius ait: matrimonitim propur tiberos, non propter votaptatim esse ib s: Et Augussinus. Conresutis coneυιιιus onerandi gratia non habit oti am. Adtiis V m Ue ostia somnuatio tithatim ha bos eu a, as per hoe meIius o θυιάν ab omni eo tibisti comeri, quam in ι mat Imoniatis conetilitas , qtii δει ea agi ιntis. Ex quo merito philo valde cos vituperat . qui scientes, & volentes, hoc est data opera. foeminas ducunt, ex quibus liberos nee suscipere, nee sperare possunt. Cuiusmodi etiahomines malis agricolis comparat, qui arua haec unda ineuita sinunt squalescere, sterilitatemq. contrahere; arua vero,ex quibus, nullus ti ucius expectari potest, eolunt Interdiu noctuque. 3 μι in semine Abraha Mnialectionem in Νys conseqtiaris, ut nimirum tali intentione matrimonium ineundo, inter filios Abrahae sis kecundisimus. valet enim hήc loco in Ioen ae anter, ut etiam in psalmis ubi dicitur In Untibus diseri ι nos, hoc est inter gentes. Nin libro Sapientiae, ubi Sapiens: mse , ait, etimenta dum conti ritiniti μ. hoe est duin inter se elementa. Semen vero idem valet, ae polleritas, filiorum lueeeutor unde malles: frie men estis, idest posteritas, hartis Iabιι terram.
Et alibi e nee semen eras, idest posteritatem quaerens panem , S si τὰ alibi v et ol in Iemine Abraha benedictιonem in Mys conseqtiaris. hoe est ut benedictionem ha- eas semini Abralis promist .m, multiplicati
nem, vide laeet, filiorum, non solum carnalem,
sed etiam spiritualem qualis in Cenes datasti ille Abrahae dicitur, ubi Dominus. δείρισι, ait illi , tam , c, numeaeas illas, spoieni sic
erit semen stium, quem loeum de utraque secunditate intelligendum c x postores efferunt.& alibi henedicentur, In femine tuo ongnes. Iesem ne Itio, ait B. paulus, qua eri Chri- letis εἶ nam per Christi merita omnes adoptionem filiorii Dei reeipimus, di saluamur. Hanem semine Abraha, hoe estuemini Abrahae proemisiam benedictionem in filios assecutum fuisse Tobiam intra patcbit, ubi dicitur, septem filios illum habuisse, qui sient etiam tota IPsius cognatio in bona Disa, ct Iane a conuem fatione permanserunt, ιιa tis accepti essent tam Deo , quam hominitas , ct eukIis habsian ιι-
Ex quibus patet & iuniorum Tobiam principem patrum dici potuisse,nimatum patriarcham, non quomodocunque, sed Sanctorum, di quidem merito, quia iuxta illud, quod praedixerat David, benedictus est in generat ne sua, sic ille; Ceneratio re Horam benedicetών , hoc es omni benedictione replebitur. Addunt L X X. Ει υι atidiuit Tobias his, d. Lxit eum , Oansma tutis athaeo oriri ri Et cenas in Ee-batam a . 1 thraus istatim eos, ctim audisset Tobιas omnia viresia ina, Muigala en anima Sarae, In υδ . Eιhasanas an tiomum Rague
ν ponia ιι ιιs. Lolligatio haee animae Tobiae cum anima Sars maximum significat amore, quem erga illam conceperat; utenim animus. magis est ubi amar, quam ubi animat.Sic volentes lactae Iiterae ex eare maximam Iona
ha fili j Iaulis erga Dauid propensonem, inquiunt, Ionalia vitiasse Dauidem qtias animaritiam. GaI. 3. 16.poecunditas spiti iratis noui tetan .
uὸd in nouo tectamento benedictio camnabuaec in ditatis, inspiritualem mutata sit.
nam beneda monim tacundi tatis taeerent ludaei,iam semel, di iterum exposuimus: eam tamen ut etiam alias Omnes vete. ris testamenti terrenas benedictiones , quas obseruatoribus diuinae Iegis Deus promiserat,Christus in nouo testamento
in cete stes permutauit, iuxta ipud ,quod olim 1 Iacob in b. ne dictionibus filiorum Ioseph
suerat praesignatum, qui molem solitum in benedicendo omittens mutatas manus, dexteram , qua res spirituales significantur, super minorem filium noui testameti typum posuit; & sinistram, qua signi sic tur res temporales super maiore typum veteris testamenti. Sic, multo inquit Basilius, timentes Deum sne uberis moris isset,esbritas e tum 1 non es
in praesentibus nobis sita; sed in re se mo
396쪽
praemia: iam vero eatam , O qinfans. Et vadein Hebraei pueris eonsimiles ;& lex, ut beatus mulus ait, paedagogo, terrenis munusculis,ut pueri a psdagogo solent, inuitari debuerant ad diuinae legis studium rat in lege euangelica iam fideles adulti non amplius terrenis muneribus , quae puerorum sunt, sed eaelestibus allici debebant. Sie Beatus Paulus r Cum essemus paruula, inquit, tib etimensis m,nda eνamus fortitentis, idest sub lege, ait sanctus Thomas , quae temporalia promittebat, unde sicut paruuli solent, terrena tantum sapiebamus. Partititis nanque , ait Seneca, taloriam, niaetimque, Datiis maniata auaritia es, inteν Uyos magis altis gerunt, ct ratexram insemque, ac tribunoI imitans e in Iulonitis, arena conges
SYNOPSIS CAPITIS VILRaguel petitam a Tobia Saram filiam in uxorem tradit consilio Raphaelis, & scriptis coniugi j litteris,nuptiae celebran ur.
N G R E S SI sunt autem ad Raguelem, & suscepit
eos Raguel cum gaudio. Intuitusque Tobiam Raguel,dixit fimae uxori semquam similis est iuuenis iste consobri
3 Et cum haec dixisset, ait: unde estis iuuenes fratres nostri Θ At illi dixerunt:ex tribu Nephtali sumus ex captiuitate Ni
Dixitque illis Raguel nostis Tobiam
fratrem meum Θ qui dixerunt: nouimus.1 Cumque multa bona loqueretur de eo: dixit Angelus ad Raguelem: Tobias, de quo interrosas parer istius est. 6 Et misit se Raguel , & cum lacrymis osculatus est eum,& plorans super collum eius dixit. Benedictio sit tibi,fili mi, quia boni,& optimi viri filius es . 8 Et Anna uxor eius, & Sara ipsorum filia lacrymatae sunt. 9 Postquam autem locuti sunt, praecepit Raguel occidi ariete , & parari conuiuium. Cumque hortaretur eos discum-
l bere ad prandium Tobias dixit
l neque bibam,nisi prius petitionem meam confirmes, di promittas mihi dare Sarami filiam tuam
i ii Quo audito verbo Raguel expauit sciens quid euenerit illis septem vitis,qui ingressi sunt ad eam, & timere coepit, ne
sorte e huic similiter contingeret,& cum nutaret, & non daret et vlluna responsum dixit ei Angelus. 12 Noli timere dare eam isti r quoniam huic timenti Deum debetur coniux filia tua: propterea alius non potuit habere illam
is Tunc, dixit Raguel: Non dubito,
quod Deus preces, & lacrymas meas in conspectu suo admiserit. Ig Et credo, quoniam ideo secit vos venire ad me,ut ista coniugaretur cognationi suae secundum i egem Moysi,& nunc noli dubium gerere,quod tibi eam trada. Is Et appraehendens dexteram filiae suae dextrae Tobiae tradidit dicens : Deus Abraham , & Deus Isaac, & Deus Iacob vobiscum sit,& ipse coniungat vos, impleatque benedictionem suam in vobis.
397쪽
scriptionem coniugi j. 17 Et post haec epulati sunt benedi
I 8 Vocavitque Raguel ad se Annam
uxorem suam, & praecepit ei, ut praepararet alterum cubiculum.
is Et introduxit illuc Saram filiam suam, & lac rymata est. ao Dixitque ei forti an mo esto filia mea: Dominus caeli det tibi gaudium pro taedio, quod perpesia es.
VER S. I. Ingressi sunt autem ad Raguelem,&suscepit eos Raguel cum gaudio. VERS. II. Intuensque Tobiam Raguel, dixit Annae uxori suae, quam similis est
v ERS. III. Et cum haec dixisse ait: unde essis iuuenes fiatres nostri At illi diYerunt: Ex tribu Nephtali sumus ex captiuitate Ninive .r Hilaritas in bono opere Ludaitur. 1 FHν eur parantia forma referre seleant. 3 Fratres qu/ in Deristiteris dicantur. 6 Angelus eu e dieat ex tribu Nephtati .
da si s A G RESSI sunt autem ad
Mi ipsius,in quam illos Sara, qua
obuiam habuerant, introdui Sic LXX. ct Sara seeurris ei, osa tatiis otim, O ipse ooi intrarixit eos in domum .i Dos/pit eos RagueI etim gaudio. Nil mirum latra animo, vultu alacri, de verbi assabilibus; nouerat enim cu Sapiente,nurIesse metitis, quam titari hominem in speν suo. quod quas flos ornet, & quas mel dutal eoret ac perficiat opus: unde Prosper: Cum
quo Diuus Augustinus docet, peccare iustu,s in beneficentia surrepat taedium , quo fustetur hilaritas, in qua datore diligit Deus . Hine sapiens: In omni , inquat, dato hitarem De GHItim tuum. a Initiensi.Tobiam metiecquod scilicet satis reserret patris, non solum corporis sor mam , ut solent fili; parentum e nam mo es, ait Philosophus , magna exstario Uespa-tyi existini, Graminis matri;sed etia modestiam, & optimos mores,quem cum primum
Raguel considerare coepit, ait: Quam fmilis es uuenis ase consobrino meoi Tobiae nimirum seniori, ex patris,sive matris Patre, vel sorore nato, tales enim ,& sacrae Iiterae appellare consobrinos con-Isueuisse apparet ex libro Genesis. Sanε Philolsophus naturalissimum esse docet omnibus viventibus, natura non errante,generare sibi ' simile, non solum secundum essentiam; sed a etiam secundum accidentia corporalia i ex νη--δ. quo videmus Aethiopem generare Aethi pem,leprosum leprosum, pulchra pulchrum. Vnde etiam iuri iconsuIti statuunt similitudine eoiici posse quem patrem quis habeat, quando de eius patre dubitatur . Et eum hae dixisset. Addunt LXX. Inu -lVERS . rogauit eos Raguel. Unde esis iuuenes Arabs, Adolescentes. Quaerit hoc loco Raguel unde sint,non ut ingenium; moresque eorum cognosceret, ad quos dignoscendos non parum prodesse communiter censemus patriam aduentantinmiscire t quare David, ut in lib. Reg. habetur, 1 .Ree. r. dum ambigeret, vera ne essent, quae Ama-s . lecites de morte Saulis nuntiabat cuias esset ab eo interrogauit in , sed magis , ut certior fieret de eo, quod fuerat suspicatus, esset ne scilicet, iunior ille seniori consobrino suo filius, an consanguineus. 3 Fratris nos i.Fratres,teste S.Hierony-Ismo , quatuor modis in scripturis sacris di- cuntur, nimirum natura,cognatione,inectu, Ira, uis: S gente,Natura qui ex eodem patre, vel matre simi oriundi, ut Esau, & Iacob, duode- 'ci in Patriarchae,Andreas, de Petrus: Cognatione , qui aliqua sunt consanguinitate coniumsti,ut Abraha,& Loth,qui licet ex diuer- sisessent patribus& matribus nati serat enim Loth ex Raram fratre Abrahae statres tamen se inuicem nominabant:quare Abraha Loth allocutus.ne quaesiitfit i Vi malGen. t a. l. inter me , dite, inter pastores meos, ct pasores tuosfratres enim semus . Assectu Noe-turfratres,ait Hieronymus. vel in piritua- nioriis, ut Christiani omnes, vel in commune, quomodo omnes bomineι Datres censentur . Gente tandem statres nominantur, qui ex eadem sunt gente , siue natione, quomodo Iudaei inter se statres dicebantur. Sic Moy-lneula . . ses, Cum tibi,ait,υenditus fueris stater tuus Hebraeus.Hoc ultimo modo Raguel Tobiam,& Angelu statres Unoscens, statres eos appellauit. Cognouit quidem vel ex habitu , vel ex sermone I nam Iudaei fimbrias in quatuor palliorum angulis gestabant, vittasque hyacinthinas,ut pracipitur in libris Nume- πιαν. 13. rorum. Talem etiam habebant in sermonet S.
398쪽
pronuntiationem, ut Iudaei ipsos Galilaeos, licet eiusdem essent gentis, ac religionis, ea solum facile dignoicerent, ut apud Matthaeum patet. 4 At Hi dixerunt. Nam cum essent Iudaei per diuersas ciuitates in captiuitate ditispersi, ex illi, qui captivi ducti fuerunt ii Niniue , ex tribu Nephtali, Tobias qualis erat, Angelus qualis apparebat se esie Ragueli respondent. De tribu Nephtali, eiusque captiuitate
virum Chriseianum . DOCUMENTUM I. I R A N D U M sane praebeth, i u hie nobis Raguel hospitalita-
--Mη tis exemplum , hospites adi huc sibi ignotos, non modo in
aedes suas recipiens; sed etiam eum gaudio, seque adeo erga peregrinos propensum, prolixumque ostentans, ut sedulo pro aedium suarum finibus, quasi alter Abraham, sicuti ex Hebraeo vidimus , sedens, eos captaret,& deprectantes, precibus in sua vota reduceret: vnde dici de
illo possit, quod dicit Ambrosius de AbrahL l. Luanda is requiescebant, ipse ante ostium lsisedebat tabernaeias, ct hos tum explorabat aduentus in feruore diei. Meridiano scilicet tempore, quo maxime, ut item vesper tino, viatores. ac peregrini, propter lallitudinem, esuriem, sitim, aestumque hospitium amicum desiderant: dumque, sicut de eo de
Abraham dicit Chrysostomus. prae foribus
sedens introducebat praetereuntes omnes , erquomadmodum pisator, i aero in mare rete , pisem quidem attrahit, attrabit autem frequenter , er aurum , Omargaritas,itidem, di bie rete eaptans bomines, piscatus en tandem er Angelos; quodque mireris, etiam insciens. At sane maius quidpiam contigit duobus illis discipulis euntibus Emaus, quidum hominem peregrinum se putarent c gere ad hospitiavi, i pium coeger ut Deum ;quo etiam modo illi, qui pauperes nunc recipiunt , dum seuere se putant, & alere homines, Deum recipiunt, extremo die ab eodem audituri. Hosi es eram, P cougistis me.
em quod Orii ex minimis meis fel is, mihi feci sit.
Ex quo factum est, ut hanc virtute hospitalitatis, in primis tanquam vere heroicam tantopere tae vetustissimi illi Christiani am.lplexati, ut eam appellarit Tertullianus υεμ eommunionis eomesserationem. ad tesseram sine dubio alludens apud Gentiles, ut Plautus indicat, hospitibus dari solitam ,
quam nolle recipere, nec coniungere obla-lprum, idem erat, atque a communione seiugi l unde costingere tesseram,ut idem docet, eratissiamicitiam di abluere: hospitalitatem tamenti. appellauit Tertullianus Christianorum con- tesserant, vi fidelium conivnsionem fami l liariorem esse, quam per signum fiat, ostendet ret, neque enim illi suos tantummodo hospiistio recipiebant, ut Gentiles faciebant; sed etiam omnes alios aduentantes. Quod cum peregrinus quidam philosophus, de quo Ba - εronius ex Luciano, animaduertis et, ut m l
ioribus beneuolentiae ossiciis a Christianiat
reciperetur, Christianum se ene simulauit. Et paehomius tanta Christianorum pietate permotus , sentilitatem relinquens nomen Chrisso dedit. Hinc Iulianus scelestus illo imperator apostata, ut in historia triparti talε refertur, omni studio curauit Xenodochia ii ciuitatum instrui, quibus prolixE peregrini acciperentur, ne in hac parte i Christianis vincereturi sic ad Aphrasiuscribens haec habet. Turdeos , τι nee Iudaeos quidem rabjeiunisu ntitriant i ij Gatiiai, sic enimi per contemptum Christianos appellabat,a que etiamtuos, nosrosque pari ineio prosequantur,nosri autem nostroruia solatio δε- fiitiantur. Ipsi vero ethnici,quam impense hospitalitati studuerint, ex eo manifestum relinquitur, quod quemadmodum omnibus fere rebus Deum quempiam praefecerant; ita hospitalitatis Deum habuerunt, qui lupi ter dicebatur I unde Iouis cognomen erat apud Graecos ξινιοι,idest, hospitalis,ad quem scilicet pertinebat religio hospitii. Si e Ci-eero: Iotiis, inquit, tuitis hospitesis καmen ,su nunquam cetare poliat ei. Vnde S' hospitales homines aram Iouis hospi talas ante fores habere dicebantur. sic Ovidius e Ante fores horti abut Iotiis, hespitis ara cHominis enim natura hanc erga homines habendam beneficentiam docet, quae adeAldest imbecillis, ut sine aliorum societate suis 3
nequeat prouidere necessitatibus. Docent,s & ipsa animantia: nam Cornices, ut testis est Baslius, ciconias ad suas regressuras re-lagiones,amice excipiunt, easque itineris i-Iι gnaras deducunt, comitantur, de sensantq. rse iller mores eleoniarum havid Iove diaereis s pytidentia, rationeque disare, , ita Cno tempore omnes in no ras protiimeias , sue remones Cenititit: ita ct ob Gnosigno, quo multari quispiam resera hinea nolis avisunt. Corniras autem nostrates,
399쪽
trahat eopys λ Hac Baslius. Quae audire maxime illi homines debent , qui neminem unquam hospitio recipiunt , ianuas que suas ita semper occludunt, ut ne quo hyeme, neque noctu, vel solo tegmine peregrinos , aduenasque suscipiant, & valde eontundi, dum non solum ethnicos, sed etiabelluas plus ipsis in humanitate praestandata, valere cognoscunt, Bene itaque Beatus Pau.llus docet, ut simus hos iratitatin Italanses equibus in verbis Origenes : bospituIIIasas, inquit, magniscentiam Ono sermone eom. 4prehendis,aιeens enim hospitacita emi Man stes,non alitiustam ostendit, quod venientem
teis sedeant , aus extra ιιsum iaceant. Et inuentos docet Gregorius cogendos esse ,
il& pene inuitos ad hospitium deducendos blEt Hieronymus : Bonita talem, inquit, persequentes , ct non tiui , QDatoque femmone, θ ει ita loqvior , fiammis Ialis hospitis inuitemus ἰ seu toto mentis ardo e teneamus, quasi osterenses se in uero nos γο. at. qtio Dipendio. Et quidem, sicut faciebat Raguel eum 'utidio. Sic Oxirincliij eive, in
Thebaide studiose, ut testis de visu est Euagrius , per singulas partes ciuitatis obseruabant, sicubi apparuisset peregrinus, aut pauper, ut ad hospitium ducerent, & si
quem inuenilisent, certatim ad eum curre-
ibant, & qui prΣoccupasset abducebat, de . necessaria ministrabat. Et in hae Insula Corsica, in mea praesertim Adiacensi di Σ-ee si, quam ultra montes dictitant, tanta etiam hoc tempore est incolarum hospitalitas , ut nullae liut extra ciuitatem in ea
cauponae ; sed in oppidis, S uillis viatores,
Ad aduenae, hilari semper , ac laeto vultu ab illis, certatimq. excipiuntur sautiori etiam 'conuiuio, quam credi possit, dimittunturque eum gratiarum actione,nullo soluto pretior quod sciant maximis a Deo cumulari 'thonis, qui huic virtuti studiose operam na- luanti nam Abraham Angelos sula peregrinitispecie excipiens de sutura exoptata prole certior est factus: Loth, exceptis etiam Anaelis sub specie viatorum, ab excidio igneo, sulphure q. incolumis euasit. Rebecca, quia seruo Abraham potum propinauit,lsaae copulari meruit. Raab meretrix,quonia hospitio exploratores, non absque vitae sua discrimine suscepit,domus eius,capta,direptaque urbe,ab hoste tuta remansit. Martha Christuhospitem habuit,& innumeris ab illo gratiis est insignita: Zachaeus gaudens Christum excepit, vi salus domui illius iacta est.Tatibias
enim boris, ut B. Paulus ait, promeretών
gnouit Raguel optimos T biae, & Angeli mores; ita dicuiuscunque mores ex visu
cognosci posse no obscure docuit Sapiens, ubi ait: Ex mi I cognoscis vir , ct ab oecursu faciei cogno- , scitur sensatias ; amictus eseporis, O risus dentium , ct in messus hominis enuntiantri tuo. Etenim sicuti ex vario asseclarum puerorum vestimento fere cognostimus,cui
domino,aut principi isdem inserviant; ita ab externa hominis tacie, qua velut pallio anima cooperitur , cui domino, virtuti scilicet,an vitio,& ipse inseruiat non dissicile cognoscere possumus: Nam,di quis iuuenes nimium ornatos conspicatus , pestes a Hieronymo , S venena dici cis pudieitiae, non eos seruos impudicitiae dicat λ quis cincinna. tos , de calamistratos capillos gerentcm videret, di non illum animo mollem, &euce minatum, cinaedumque, cum syneso nosulpicetur λ . Sic ille : nώntis esmaιus, qui idem non si ea nautis. Quis uestibus pretiosis vestitum non dieat vanae gloriae ser- l
ites delicatas esse ooeusti Gregorius . Quis oculis insolentem , de vagum , surioseque si intuentem non dicat seruire rixa Quis nasum costumeliam, contemptumue spirantem nota dicat seruire superbi Ha bitus enim mensis, ait Ambrosus, in eo l)poris Iasti e/ν nitiare hine homo eorias no-l ori a6eonautis , aut leuior, aut iactantior, aut turbidis , istit contra grauror, O
matur. Itaque vox quadam es animι eoν-poris motas. Videt enim homo in facie, ,l: Deus autem in eorde. hoc est quales simus , hominibus apparemus, non per cordis aspeetum soli Deo conuenientem;sed per extemnam faciei compositionem, atque modestiam . Certe , ut resert Baronius,cum Beatus Tiburtinus quendam Torquatu nomine .
se Christianum prostentem cerneret, S ca-l pillos gestantem super apicem frontis, tonsoris arte compositos,Fabiano prsis elo,anteliquem sistebatur,haec de eo habuit. is m,li
improbo nixti diss/ndit, vii, neglectis viris, Deminas aurissem initi/ιών λ ntinquid tutis
pses Christis di enastis os barire seruos
t tu, habituque se latentem in Iuliano v
400쪽
Distata Caesare improbitatem deprehendisse .lsi
xin a l. r. ita scribit, ut eum ante opera talem co-0:
η ιμ- 'rigilouerit, qualem eum postea in ipsis operibus vidit: Me, inquit , morum II s in-rensanιia , atque ineredibitis qMaedam men-0. mihi illh Esiit emotio, vatem os ciebas, Muidem oririnqui hcte noliue optimus efLqui rem eoueere notiit ne uit coucere. que enim mihi quieqtiam boni ominari CLAMILL 1.. fidebatur ceruiA non Hasa. Et Ambrosius ..is. ab incessu indecoro duorum adolescentu lorum, eorum animi suturam leuitatem coniecit i ex quo unum sibi commendatissimum in clerum recipere recusauit, ac alterum , quem in clero receperat, ne avnquam praeiret sibi imperauit r se enim ille Meminis iis, inquit, IJ quendam amisiam , eum sedatis se Uideretur commendare osos , hoe solo tamen in elerum a me non Neeptiam , quia gestis eius ρως'rimum dedeceres. Aheriam quoqtie cum in elero reperissem iussisse , ne onquam pHires miιi, quia vetat quodam an timiis inee s Cerberata setius feriret meos .
Idqtie dixi , eum redderetur pos ossensam muneri. Hoe sotam exrapi r nee δε- fetiit sententia. Uterque enim ab Eeeissa recessit; ut qualis ineusti prodebatis, latis perfidia animi demon ari r , namque aθὸν, Arianis inferiationis tempore, em defertiis: alter pecuniae studio, ne itidisium stibi et , faeerdotem se nosγum n zatiit ritieisbat in iliorum ineusti amum titillacias ,
ieciei quadam surrarum percursantium.
t quamuis homines fingere saepe externam compositionem queant, itaque se gerer , x, . I. hlut Mialta dissimulent,tanta tamen est vis ih Aetii, , dulsius naturat, ut non obscura indicia sua ali- corpori co- quando praeseserat, ex quibus attentus , ac positio inte-lprudens obseruator, facile animaduertere mori iugUa spossit qualis quisque si, prudensne, an saluus , integer an fictus e neque enim dubium est compositionem exteriorem sine interiori,non modo perpetuitatem a sed nec diuturnitatem quidem habere posse. Quare , qui ea sola est praeditus, speciem refert quorundam animantium, quae vel timor scuticae, vel cupiditate cibi, in motu , gestuque, externam quandam modestiam condiscunt, quam vhi remoueris, id, quod metuunt , statim naturali impetu acta relinquunt . Debet itaque exterior haec compositio, non ex vana cura placendi, originem habere ; sed ex animae adepta pulchritudine e non ex cura se componendi; sed ex ipsa interna compostione, ac sanctitate,tan-
in Cavi. dus, est 'gens , ct Getati quibusdam his
ptis exeipit, O di ndit pre membra , ersensus, quatenus omnis inde reluceat actio
sermo, aspectus, inrasus, rifus cs tametiri i 9 mixtus grauitate , ct plenus ho-Gam ii. Hanc igit ar compostionem exteri
rem ita teneamus, ut non tam ex studio, atque industria nos componendi, quum ex virtutis persectione na scatur; nec tamenia , si sponte ex adepta virtute nol oritur, eam
cum ipsa virtute sollicita diligentia comparare cessemus: nam, ut Basilius ait, sussi, inru ct exereiijs assimilatur anima,'qualia 'π' facit, talis formatur , ct riguratur. Seruit enim corpori nullo negotio animus ,&sese ad illius mores facillime conformat, ac fingit. Sic videmus omnes religiosorum familias ab exteriori compositione,
quod sere postremum diximus suos erudire tyrones , & illos quasi coacte , ante moderationem animae, eam non sine graui molestia procurare , & exinde multa virtutum merita acquirere , ab innumerinque etiam imperseetionibus liberari: sed haec de exteriori corporis compositione ducta sufficiant.
V E R S. IV. Dixitque illis Raguel:nostis Tobiam
Cumque multa bona loqueretur de eo , dixit Angelus ad Raguelem: Tobias, de quo interrogas, pater istius est.
a Sutiis quomodo Tobiam fratremfaum
a . Μώha lona loquitur de eodem.
im N I RATREM hie appellatiVERS.Iv. Raguel Seniorem Tobiam , L non gente tantum, ut suos
i et appellauerat hospites ; sed
i a Z etiam cognationed quia non
solum erant ipse, & Tobias senior de eadem gente; sed etiam de eadem tribu, & cognatione, ex statribus, 't diximus, vel sororibus filii. Quare non illum, ut superius fecerat, statrem nostrum dieit; sed meum. Docent L X X. quaesiuisse etiam LXX. ab eis de bona Tobiae valetudine, quare addunt i Et dixit .is: Vistit 8 Al iiai dixerunt: Ee Ciuit, ct vatit. a Ctimque multa hona loqu/νesti de eo .lVERS. V. prae nimio exultans gaudio ex recordatione sanctitatis sui consobrini , opportune illi
Tolias de quo interrogas. LXX. Et .i- LXX. xit hias Pater meus erit ut sanὸ amborum testimonio certior de ea re factus Raguel, maiori, ad improuisam nepotis sui pissentiam,solatio seueretur.