장음표시 사용
411쪽
potest , cum illud, quod naturae aduersatur, di est violentum, diuturnum esse non posit. ex quo etiam sequitur, animam aliquando suo corpori iterum adiungendam esse. Hinc
B. Paulus: Si ad besias pugnam Enes, quid , inquit. mihi prodest, s mortui nonra raetim videlicet, si Ephesi cum essem dirillima ab immanissimis sustinui hominiabus , contra quos me pugnare oportuit, eo modo,quo ad mortem damnati aduersus bestias pugnant, quid talia perpessum eae pro Christi fide mihi proderit, si mortui non restirguntὸ Quas dicat nihil i mortui non
resurgunt nec animae sunt immortales, &consequcnter nihil penitus est homo. Vnde nihil laborare pro virtute prodesset. Vt enim ex affrinatione immortalitatis anima insertur amrmatio resurrectionis, ita ex negatione immortalitatis animae, negatio intertur resurrectionis et de ea negatione resurrectionis.,enegatio immortalitatis animae . Sic Iudas Machabaeus, ut sacra narrat
historia , nis eos, qui ceeiderant restir e cturos Oerares,superstium videretuγ, ct
Cantim orare pro morIuis, cum resurrectio sit animornm immortalitati coniuncta: quare sancta, & salubris est cogitatio pro destinctis exorare.
Haec resurrectionis viva spes, Omnium,seut Tertullianus ait, es Christanονα osticia. Haec pios omnes ad omnem virtu iis laborem adeo exsuscitat, tantumque illis in omni calamitate consolationis,& patientir tribuit, ut nulla oratione possit explicari. Cuius rei singulare S. Iob nobis praebuit exemplum, qui hae resutrectionis spe adeo corroboratus nit in grauissimis suis doloribus, ut nec in minimo peccauerit verbo: Scio, inquiens, quod redemptor metis visit in nouis o die de terra suriecturus sum, is Fiaestim circundabo peiae mea, ct in carne mea QMelo Deum 1auatorem meum , quem Uifurtis sum ego
Hinc Chrysostomus: In omni, inquit, re, utit actu fistulis agendae, Jeses futuri, qui enim aras, arat in metat, qtis pranat, pugnat ut vincat. Et post pauca: Toto emo Jem resurre uoms,ct restata es obseruantia omnis pietatis . Non itaque nos exigui temporis labor terreat, qui in resurrectione aeterna debet mercede pensari, vide quae de hac materia supra narrauimus .
V E R S. X U I I. Et post haec epulati fiunt, benedi.
et Iadai, quibus ritibus mensas ante ei.
a Hebraeorum , O primitiua Ecclesiae' Christianorum religio in eiusdem benedictio . , T ps hie. Facta nimiriam coniugii conscriptione,videns Tobias petitioni suae iam op-
pra , ad conii lutum hospita te,quod flaut supra diximus
ex ariete paratum fuerat , una cum reliquis a cisit. De nuptiali eonuiuio dicemus insta . Benedirentes meum. Hoc est, gratias agentes Deo, cui tanti matrimonii conclutionem acceptam referebant, vel gratias agentes Deo ante epulas, S post illas , ut moris erat apud Iudeos,qui siclit fusius memorat Stuckius , ante epulas Domino semper benedicere consueuerant, de qurde variis precationibus, &' citremonijs , nam
ut ex quodam Iudaeorum libello , qui rei feta ni an Siddurhaberach, idest , tractatus, sue ordo benedictionis, ct eantie
rum , inscribitur, apparet, pater, siue d minus familiae, limul ac mensae cum omnibus suis conuiuis, siue domesticis accum. bebat , admonitionem ad preces praemittudo, cibos appositos benedicebat: moxque una cum reliquis ordiebatur psalmum, vel rythmum praescriptam canere; benedicebat deinde poculum vino repletum, dextra illud apprehendens manu , primuSque Omnium ex eo degustando, omnibus mox mensae accumbentibus porrigebat. Panem de-n tuis quem integra malla constare oportebat , Hraque manu illum tenendo, de quo
etiam primus omnium sumebat, reliquis deinde ministrabat: & haec quidem in diebus ustis: nam reliquo tempore panem sintummodo benedicebant. Et sane veteribus Hebraeis in usu fuisse non prius epulas degustare,quam sacerdos, aut senior aliquis cibos precibus suis benedixit Io, argumento est illud libri Reg. ubi Sauli interroganti de gamuele, responsiam νeliti Cum veneritis in rivitatam, iiDeo inue- distIs eum, priusquam ascEd.rt ad excessum, υθι comede neque enim popuIus comedet,d nee liti veniat' nam ipse benedicit sesiae Iο-stea comedunt inuitati. de Iosephus de Lilais, siue Estenis, inter Hebraeos solitariam vita degentibus,scribens, nibit eis, inquit , gu- flare fas es, nis trius Deo celebretur oratio. Sic Christum in Evangelio crebro te simus ante cibi sumptionem preces aι Deuiudistri quod vocibus , & ιυχασιῶν,
in Evangelio exprimitur apud Marcum Christus, εα πάσae, & ἐυλογουσας , stetit
panes, de pisciculis, populoque distribuit id: apud Matthaeum, acceptis quinque Pa nibus , & duobus piscibus , άναβMdas εἰς
ταν ευρανοῦν ἐυλιγασιν, hoc est, sublatis arta,
412쪽
caelum oculis benedixit, ubi Theophylactum Con erat, e benedicit panes forsan . Nquae sequuntur,etu nos eremtit mensam attingen: es gratias prius agamus , ae deinceps eibum eapiamus. dei alibi: in caelum, inquit, 'Isticit, et nos dueat cibum . Deo petere, di non is diabol id quod faciunt ital, qui iniu- is aluntur operibus.Quiod Chrilli exempluideo imitati sunt Christiani, etiam in ipsa primitiua Ecclesia,ut Tertulliano teste, non nisi facta oratione semper auspicarentur, di clauderent cibum.
Quod ante epulas mensa benedictio, in
C E T nos versiculus,ante,& post chum Deo agendas esse gratias , t quo cibus,sereulaque omnia aecipamus, ct deinceps accepturos speramus. Ea henedictione tacite ostenden re ad Dei honorem velle iis uti l Deoq.offerre, ne ab ipsis etiam gentilibus superemur, qui, ut Plutarchus leuatur, thum sumpturi Diis sacrabant, Vae - λαι, idest primitias, ac deinde non indecore , n que tumultuanter; sed religione quadam ad co- uiuium accedebant Et certe si conuiuii Domino , 5 quidem merito. gratias agimus , quod nobis cibum,potumq. prabuerit, quanto magis Domino Dominorum munificentissimo gratias agere,& habere debemus,cu. ius immesa S infinita bonitate sustentamur S paseimur λ ctii rit manum Itiam, ut Dau id loquitui , ct i δει omne ansmes he-nedimon. Absurdum valde existimamus,s,cum famuli nostri partem aliquam eoru quae nobis apposita sunt, acceperint, nobis gratias non agunt,beneq. nobis non prccan tes abeant; nee absurdum censebimus tot, tantisq nos a Deo cumulari beneficiis, &ne hoc quide honoris Deo in mensa tribuere Naucroticae olim Aegypti incolae, teste Athenmo, ante mensam consueuerant, etiam post diseubitum, rursum surgere, atque in genua procidentes.praeeunte precone, seu sacrorum administro,patrias quasdam preces cernui profundere. Calecutiensium rex,teste .udovico Romano, cibum sumpturus.priusnodi sciambit,quum sacerdotes quaterni idolo estueta quihus vesci debet,oiserat. Quin S Tureas ipsos,serunt, non prius cibum iumere, quam precationes pra mittant: & nos Christiani in vera religione constituti, veru Deum ante mensam non inuocabimus,& qua maximas non agemus gratias pro acceptis beneficiis Si non facimus, certe non modo infidelibus, sed hrutis ipfs deteriores quo-
dammodo sumus quae vel post sumptum cibum, caput extollere cernuntur, qtias Deo gratias agentia pro accepto cibo. Solet Ger omani, vi notat Cret serus si forte cibum su- . mentibus superueniant, dicere: metis bene- disse vobis. Responcient epulis accumbentes et Deo gratias . qui certe mos laudatissimus est, & retinendus.
Verum quam inuisa Deo sit, omissio haee gratiarum actionis ante cibum,docet Greg. mereorabili euiusdam monialis exeplo,quae iv ς- hortulum ingressa, dum lactucam comedisset, oblita signo crucis illam benedicere, a diabolo protinus est arrepta. Et in vita s. Dominici narrat Iacobus de Voragine quedam religiosum eum vino sumpsisse daem nium,quod vinum,non pr missa benedictione hibisset,qui tamen pinea B. Patris precibus est liberatus. Et Ioannes Nider puelI: ml: refert Coloniensein,quae cum irata di coaeta 'importunitate materterg ci hum sumeret benedictionem omittens, primo morsello daemonem in mustae effriem degluttisse. Sane, ut pruden ius cecinite T. Me diatra nihiI Domine. Nee inti re ore quid spetere Poeu.d ni privis , aviae cibos Cisse tutis fauor linitierit,
& paulo inserius curandum nobis esse ait:vi Fercuti no ora Metim fassant, Chrintia , insual in palanas Seria, utilera, Corba, is eos , Denique quodsumus,atque agimus,l Trinus er regas pietas. His igitur,& similibus orationibus uti debemus, ut conuiuium Deo, cui acceptum res rimus, offeramus a s
Uocauit q. Raguel ad se Annam uxo. rem suam,& praecepit ei, ut pararet alterum cubiculum.
V E R S. XIX. Et introduxit illuc Saram filiam
Dixitque ei: sorti animo esto filiata, mea. Dominus caeli det tibi gaudium pro taedi quod perpella eS.i Suid βι forti animo esse .
a ditia addat Graecus. CVbieulum. seu Thalamum nuptialem in secretiore parte domus parari inlitu , de ut addit Arabs: Cum strato alio, quo ρο-
413쪽
rato.& in illo filia cum Tobia inductis, flens
ait filiae Annia . Forti animo Hio Hoc est, ut interpretatur Mabs:Corrobora cor tuum,& diumae inue
rationi spe, quae patiςntem suorum tolerastiam in gaudium conuertere sol t,cla lare.
Ita Syrusi upris a meafaciat tibi Dominus caltiet terra miserιcoratam in nocteisa,
ct det tibi Dyinam prσιν uia,qua DEHAE est tibi ame. Sic etia Valabius ex Graeco his ver i
care.Vnde Christus Dominus recessurus ex hoc mundo ad patrem , futura quae perpessuri erant mala, postqua discipulis suis praedixisset, hac diuini solatii spe eos
laetificans,ait:Mundus autem Mudebit, vos Oreo comesabiminised tria uia Cesra vertetur in gaudium. Etenim, ut B. Paulus ait, mom/ taneum,di erue tribulaismis nosrae in stibiimitabe Merarum gloriae podus operatur
in nobiMI Ubrineut David loquitur, adimplebit nos Daminus in gauio ruor uvisu suo. Et sane si regina Saba, aulam Salomonis ingressa, magnificentiamque cius, & seruorum multitudinem,de Drdinem Intuita,adeo
laetata est, ut exul amarit; Beati Oisi tui,cthrati servi tui, cui MDunt omni tempore coram te , ct auclunt sapientiam tuam , qualem putamus laetitia eos babituros, qui illaeum ipsum omne in se habentem bonum,' soloq. aspectu in bonis replentem desideriusuorum, conspiciunt Tunc, ut in Apocaly si legitat . ab terget Deqs omnem lacrymam
ab oeulis Saneiorum,o mors iatra non erit, neque Myuis meque clamst ,Neque do erit vltra,quia prima abierunt sed audium, ut, Isaias ait, obtinDum. & quidem tale, ut in eius coparatione, atera omnia,quae a principio mundi ad finem usque mortales habuere,vel habebunt gaudia, nihil omnino sint :nam,ut ipsemet Philosophus altiOmne,quaa
I per essentiam maius es , ct perfectivi
omni eo, quod es praepartieipationem. Et L alibii aeuiequia, 'ait, es causa aliorum νυι μι ιῶia,tutid os maxime tale. Est enim
Deus gaudium per essentiam. & caeter rum omnium causa gaudiorum . As quai Mua , ut Gregorius ait, arcere, vel quislse
uitatis quanta sint gaudia. Angelorum , chre s Interse , cum beatig nti spiriti, bus Horra eunditoris aspi ere, praefiniret Dei vultum rernere nulla sane, quia, sicut Philosophus ait: Finiis ad insui malAqualis est obiective, ut aiunt, beatorum . gloria, nutu es proportio. illud tantum di- 'scere cum Beato Paulopossumus: Oculu, Didit, nec auris audiisit, nee in eo bomisnsaycenderunt , qua praeparauiι Dem diligentibus se . Verum nequaquam solitudo nobis est Deus in hac vita,nec terra,quae sero fructum prodMat,sicut ipsemet per Ieremia testat ,
uicas: Nunqui δεδειυdofactus iis II MIvlias ros tantum ,& insuaves seu stus geris- imasi , veliterra serotinacali, se, aut tener lbrosa ut legit Hebraeus , quae insae. Jα,4 ut libero soli non exposita,intacti fila, sen-l: tes taurum, urticasq. producit; sed in hocli etiam seculo passiones suas superantea , itarinaque carentes Aegypti, mundanMum nia . mirum consolationumnanna pascit abscondit sic Vinremi it ille in Apocalyp a l. bo manna abscooditum, gaudia scit icet non externa mundi; sed abscondita, & in animo inuisibili suodata, & quidem tam abundἡ,ridicat Sapiens, Iuetinvitaram, O exuit ii linem trusatiricabit super eum, quo thesau.
rizandi verbo, maximam, de continuam iustorum latitiam non obscure indicat: nam sicut ille , qui thesauriari, auro aurum , δι nummis nummos accumulare non cessat;ita super iustos Dominus tantam iucunditate,&exultationem thesauriχat, ut semper lae-lititiam laetitiae addere videatur. Vnde Da- 'uid , Ruam magna, inquit, multitudo dia- ced/nis tua, Domine, quam abscondisi ι
Hanc ne videamus iustorum Iaetitiam curat diabolos, ut nos ι via Dei avertat, sed ea solum . quae prima- isonte MWritatem lil quandam in rirtute praeseserunt:quod frau-i: dolenti oratores faciunt, dum ob oculosi soluti modo ponunt, de amplificant, quαι profutura in causa sua cognoscunt,nociturai Umnia, quamuis veri ma, ne attingentes quidem . Cuius rei, ut obseruat L Gra- tensis, pulcherrimum extat in libris Nu- 4merorum exemplum in Balaam ariolo, quilia Balac Moabitarum Rege E Mesopotamiat euocatus , ut Israelit o populo malediceret , in malis vertieem conscendens,
cum susum in vallibus Israelem conspexisset, adeo nihil illi mali imprecatus est,ut bel nedictionibus quo uilium prosequeretur,di-
414쪽
i sera si , sed etiam consolationes Num. l I.
ccs: quam pulchra tabernaeuia tua Iaeob,Θιentoria tua υ EI. Quam rem cum moleste admodum rex Moabitarum tulisset quod qui ad male precandum hostibus sitis vocatus esset , illis e contrario bene precaretur ad alium locum euocauit , unde non uniuersiam populum; sed parte olum eius videret , ut sane experiretur, mim vel sic partem tantummodo populi conspicatus,ei toti malediceret: ad quem modum astutissimus totius generis humani hostis, ut nostrum d rebus iudicium pro causae suae ratione inuertatur , nunquam totam rei faciem proponit spectandam ; sed eam tantum oculis nostris obiicit partem , quae nos lallere potest, dum E contra ea omnia,quae cupiditatibus ac sensibus nostris aliqua voluptatis specie blandiri videntur, nostris subijciat oculis,amari Dsmos caelans fructus, quos producunt. Sic carnes, cucumeres, & pepones Aegypti IL aelitico populo contemplandas propositit: dum in deserto caelesti manna pasti essent imo. Vnde dicebant r.qtiis dabit nobis ad Uescendum carnes recordamur pisitim,quos comedebamus in Afrapto grasti : in mentem nobis Ceniunt eucumeres, ct pepones.porriq. ct rapae, auia . Nee recordabantur mi-
seri durae seruirittis , odii Aegyptiorum,qui operibus duris luti,& lateris ad amaritudine perducebunt animas eorum: duri Pharaonis imperii interitus filiorum,quos a complexibus , & uberibus maternis auulsos, miserabili, de inaudita necessitate in flumen proiicere cogebantur . Horum nihil daemonis arte eis Occurrebat sed ea tantum, quae ad murmurandum contra Dominum,& seruum eius Moysem prouocare eos poterant, nam haec hostis nostri ars assigit oeulis mentis quicquid in virtute difficile apparet , & iniucundum ; diuini vero spiritus auxilia, &solatia contegit; aurea calicis Babyloniae faciem , de splendorem ostendite amarii simum autem , quod tu eo latet, venenum ab oculis sitbtrahit. Si igitur , dum equum,domum,aut qu uis aliud empturi sumus, omnes eius exploramus partes, antequa emamus , pudeat nos non idem in virtutum, & vitiorum causa facere,ne staude decipiamur daemonis,ut verum seligere nostamus gaudium,& reprobare malum I forti animo serre taedium virtutis , ut eiusdem gaudium a Domino caeli su
Tobias thalamum ingressus partem iecoris piscis allat, & daemonio a Ra. Ihaele ligato, Tobias, & Sara simul orantes noctem transigunt incoum es : quapropter repleto, quod paratum erat, sepulchro; actisqu Deo grati js , a Sarae parentibus, laetum apparatur conuiuium : & pro dote medietas bonorum asIignatur, cedente & reliqua medietate post
Tobias sermonum Angeli, protulit de cassidi-li suo partem iecoris, posuitque eam
3 Tunc Raphael Angelus apprehendit daemonium, & religauit illud in deserto superioris Aegypti .
4 Tunc hortatus est virginem Tobias. idixitque ei: Sara exurge, & deprecemtir Deum hodie, & cras, di secundum cras, quia his tribus noctibus Deo iungimur,
tertia autem transacta nocte, in nostro erimus coniugi O.
1 Filia quippe Sanctorum sumus, &
non possumus ita coniungi, sicut gentes, quae ignorant Deum. 6 Surgentes autem pariter, instanter orabant ambo simul , ut sanitas dar
patrum nostrorum , benedicant te cae
415쪽
mina ,& omnes creaturae tuae, quae in eis sunt.
8 Tu fecisti Adam de limo terrae, dedistique ei adiutorium Heuam. Et nunc Domine tu scis, quia non
luxuriae canta accipio sororem mean
coniugem; sed sola posteritatis dilecti ne, in qua benedicatur nomen tuum in secula leculorum. io Dixit quoque Sara: Miserere nobis , nomine, nuserere nobis , ct consenescalnus ambo pariter sani. it Et factum est circa pullorum cantum acciniri iussit Raguel seruos suos ,& abierunt cum eo pariter, ut soderent
sepulchrum ara Dicebant enim ne sorte simili modo euenerit ei r quo & caeteris illis septem viris; qui sunt ingressi ad eam . 13 Cumque parassent fossam, reuersus Raguel ad uxorem suam dixit ei. i Mitte unam ex ancillis tuis, & videat si mortuus est, ut sepeliam eum, a tequam illucescat dies. is At illa misit unam ex ancillis suis, quae ingressa cubiculum reperit eos sanos, ct incolumes secum pariter dor
is Et reuersa nunciauit bonum nuncium,& benedixerunt Dominum, Ragues scilicet, & uxor eius.
a Et dixerunt: Benedicimus te D mine Deus Israel, quia non contigit, quemadmodum putabamus.18 Fecisti enim nobiscum miserico diam tuam,&exclusisti a nobis inimicum persectum m nosiai; Misertus is autem duobus unicis. Fac eos Domine, plenius benedicere
te, de sacrificium tibi laudis tuae,&suae
finitatis offerre, ut cognoscat uniuersitas gentium, quia tu es Deus solus in
et o Statimque praecepit seruis suis Raguel, ut replerent soffam, quam fecerant, priusquam elucesceret. 1I Uxori autem suae dixit , ut imstrueret conuiuium , & praepararetnia, quae in cibos essent iter a
a a Duas quoque pingues vaccas, quatuor arietes occidi fecit , & parari epulas omnibus vicitiis suis , cunctisque amicis . a 3 Et adiurauit Raguel Tobiam . viduas hebdomadas moraretur apud se. 16 De omnibus autem , quae possidebat Raguel dimidiam partem dedit Tobiae,& secit scripturam, ut pars dimidia , quae supererat, post obitum e rum Tobiae dominio deueniret.
Postquam vero C aenauerunt, introduxerunt iuuenem ad eam.
VERS. II. Recordatus itaq; Tobias sermonum Angeli,protulit de cassidili suo partem iecoris, posuitque eam super
Tune Raphael Angelus apprehendit daemonium, & religauit illud in deserto superioris Aegypti,
x Asmo us quomodo a Rapbaeis apprehensus, ct reluatus. omodo refigatur m severioribus Aegypti panibus . 4 2uamdiu an inis raturivis permanserat. - - 3 OS T WA M. Introductus
Mirriri poli coenam Tobias ad Saram
ri in nuptialem thalamum, I Reeordatus Verbi Raphae- ais, qui, ut supra vidimus, ei praeceperat, ut ingressus thalamum per tres dies orationi vacans a coniuge Sara se contineret, primaque coniugij nocte, iecoris, S cordis piscis partem super carbones suffumigare faceret.
i Protutit de eaesius uiuo, quod, si Budaeo
credimus, bulga, vel penicula fuit ad modum retis facta , sic dicta, ut Lyrano,& Orthusiano placet, a casi, idest rete, qua piscatores. N aucupes uti solent, seu, ut placet Hugoni, a casside, vel cassida, qua utuntur milites ad evitis munimcntum: Arabs.' de emma sua. Partem iecoris. Et , ut hie apud LXX. &superius dictum est , partem etiam eredis, licet de iecore tantum , Zt hic, Se it Iic --us mentinerri,quod de piste seruauerat. Eams. super earbones inarat . Idest can
416쪽
ordinis,pr sunt daemo nibus. Superior Ae
gypxus, quae, Tum. Id est satim ac d onium odoralium Est odorem illum i atablus ex Graeco: Craitis taure perrepto eaeo daemon, avia est in Isimam, vel supremam , Aegyptiam , Ubi fetas eum e strinxit ornetias. Postqiram mmirum talis suitum igit virtute eo modo, quo supra explicatum est, daemonium a Sa ra fugatum fuit,eoq. egrediente, ut Hebraeus textus indicat, thalami ostium ad certamini ε egressiolus suae notam edendam , patuisset.
1 Rapha/I Angelus apprehendit eum . Et quidem virtute sua. quemadmodum in Apocalyps Ai gelum habentem claue abyssi legi mos apprehendis e draconem serpentem antiquum,di ne amplius Sarae, ipsiusq. spon- paretibus molestus esset, imperio item,& virtute sua .
R. Votiit iIud, Dominantur enim, ut SThomas docet, Angeli honi etiam infimi ordinis, omnibus daemonibus , quia cum totius ordo praelationis primo, de Originaliter se in Deo,& participetur a creaturas, secundu quod magis Deo propinquant; boni Angeli , qui persectae charitatis, di gloria vinculis Deo adstricti sunt, malis, qui per culpam , a Deo defecerunt, in omnibus praeesse necesse est. Quare ubi daemones ex propria malitia alicui nocere volunt, pollunt boni Angeli, eos prout voluerint,cohibere,quod si non faciunt, ordinationi diuinae, non ipsorum impotentiae tribuendum est. imhligatae iuvid. Angelus, non quidem manibus , neque enim id in asci titio eor p re feri poterit, sed sicut diximus. , impeiario, ae virtute sua superiore. Caeterum 1 piritualiter ligantur daemones, tum quando non sinuntur agere, quod illi vellent, tum
quado cuipiam adstringuntur loco, ut illinc te se eommoueri no possint, quibus virisque modis alligatus est Asmodaeus a Raphaele, dum illum ab insestatione Sarae cohibuit, Seertam ei solitudinis partem designauit 3 In deserto superioris Aeaer i. In ea sci-
Thebis pars Aegypti superior , ubi
nunqua pluit licet Aegypti deserta parte, e qua Nilus delabitur, superioris Aegypti dicta, quia inea Aegypti parte stuatur , quae australior est , ac montibus magis abundans , de qua Ρtolomaeus ; Lua, inquit, inueptem nomis, sti prouincys avsratiora sunt, ea Coeantur Thisais, edi Ioea supera. Et haec pars illata est, quae, teste Ortet lio Thebais olim di cebatur, & hodie a Ioanne Leone dicit ut Sa bia, vel, Subit, vi mauult Aithonus, cuius deserta loca , quam vasta, & horrida essent, ostendunt Ptolonisus,& Diodorus, ct Hero
operiora AEnpti non eo Inunt, adeo ut ea vi, portentuinue censeri scribat, si vel
semel Thebis pluat. Huiusmodi videtur Dominus indicare voluisse loco,cum eiectu daemonem ambulare dixit per loca arida, Linaquosa, di ad quae etiam nostri hoc tempore. sacri exorcista daemones,quibus egressi sum imperant . vel ad ima inferorum barathri loca relegant, ut ab hominum cretu ab sint quam longissime, minoremque illis perniciem afferant:nam, quemadmocium Leones,
ait serarius, pardos, turiles, Miasi. id ge-κas feras oens . notas in fatitis, e tapetaneas amans it Devis ; sie ct daemonum muI- istudinem maximam fatalis nos, ea a in arenas, ct damκata quaedam Ioea eleeite .Quandiu vero Asmodium Aegyptiaco carcere inclusum Raphael permanere voluerit, textuum nullus effatur; sed ut idem Se- rarius ait, non o Ino forte matas eo ni Ero esset, qui quoad vitiam Sara , ct Tobias ege- νακt , tuis artentum, ct obtigultim opinettiri ΛΨ eos enim ntisti unquam modo perreptare ipsem Arahat tiibus tantus eum Angetas, tot praeceptu, tam insegnsfuga, pos ist, tanta . eaedes dei esset. Sed quia, ut S. Athanasiius, Palladius, Cassianus referunt, cum primum deserta haee Aegyptiaca ab Antonio , Macario, aliisque sanctissimis Eremitis , deinde enita suere, ex eis tanta daem num multitudo fugata est, ut conquererentur illi, quod in sua homines isti loca inuaderent, in eaque Christi Iesu erucem,& culiatum inferrent,seri etiam potuit, quod nec eidem displicet Serario ) ibidem tandiu detentum Asmodaum a quamdiu ad remotio ra sorte loca ab illis sanetissimis viris fuerit inde expulsus . Atioquin, inquiens, a Tohra tempore , ad Sanm Amony , anorumquprafantium Onachoreturum feetiti sunt anni praeter propter iniue , qtiibtis Oinestim
An quoti eo mi tinario tempore turpissimis ,
mus, Hausus tenetur , Dos tamen vetati e-
coereetur intios tamen, θυι interea non δε-rien rivMias in partes,ct Aea inquinatis ouaneones,=vas, ct evidines emittit quemadmodiam, ct δε ebrius , ct Iasitiis δε- monibus Andium profestentibus, narrat in Ironibus Phi tiratias. At de incerta re lidie dicta sufficiant.
Dorcistae cur d mones in loci, desertis teli ni
quod Asimodatus impurae libidinis da
monium oratione, fugaque occasionum maxime νιncatur.
417쪽
impurarum libidinum daemonium repellere posse, dum ardentibus suis concupiscentiae I facibus cor nostrum aggreditur ; si nimirum iecur, & cor , non caeli cuiuscunque; sed nostrae mentis ad Deum in oratione sustumigare faciamus, quo pacto genus hoc da moniorum eiiciendum esse Dominus apud Materiau. 17.lthaeum docuit. Quare ubi psaltes est. D
u. igo. a. rigatur oratio mea, cui amen o in conspectia tuo, legit Pagninus , icut se en-su .ine.ε. v. sum . de qua re videri possunt ea a quae su-8 .ε. perius enarrauimus Verum ad Asmodaeu 'nullo negotio superandum euitadae sunt om
De Occὸilam l nes oceasiones, quibus impurus il- Isidi fidi, ite primum semitem ad sua sumere solet in
,ide etia sta cendia , siue interiores illae sint in corpore , in tract. no vi cibi, & potiones abundantiores, celicatiores , & feruidiores , quam natura postu metati in fi liet necessitaS, quam requirat aetas, occupa ne operis. tiones, S ualetudor vel in animo, ut pri- Bumae impurae cogitationes, S discursus: siuesnt exteriores, ut praudi consuetudines,sermones scurriles, lihelli amatorii, mulierucohabitatio, & aspectus , de quibus omnibus hic nonnulla Serarius. Et verE. Num- PNu.ε. Iiquid, ait Sapiens , potes homo abscondere ign/m in sinu fias, Ct oenimenta altius non ardeant λ aut amititire stiper prunas , Omon comburantur pianta estis A siminuenim, ait idem alibi, inrenditur, Θ auge-Deuitare de-ltiar ignis: nam sicut seirtillae in stice la-het occasio-ltentes, ubi silex serro ictus suerit, protinus': Ethήμ' emicant eundem modum cupiditatum vili vi se .lnostrarum scintillae , quae in imo pectore .elut in stice latent, ubi peccandi opportunitas oblata mentem pupugerit, protinuS soras existunt, S sicuti eum puero praecipitur caueat, ne in ignem, vel in aquam cadat , non satis est, si id tune primum em-ciat , quando iam est casui proximus ; sedc antequam nutet, vel labatur, ab aqua , Signe prospicere sbi ips debet. Ita ei, qui
Asmodaei vult euitare saces, non sufficit eas sugere, quando iam accensas intra se habet; sed liberiores vitare debet intuitus,
attactus, oscula, collocutiones similiari mis .ia viis tres , quae , ut Hieronymus ait, sunt iam ε. tiliariota.'moristi stuatisprincipia. stultus enim est, qui tunc mortem putat effugere se
posse, quando iam stricto gladio hostis iugulo sibi imminet, aut laethule infligit vulnus , vel venenatum insuit poculum: Facit enim Asmodaeus ad saces suas succepdedas,& libidinibus suis animas nostra et vorandas,
os appetens eui , ita pro 'iciens es periciati,
quoniam propter tenarum casias , eum diffeltis . Li cenario, tum perieulosa. p. orat, Dileaptato suo nem si quando Osrium remo-ιis in Deis ab omni Censo eonDa fons radios
cenetasonem ob rei ιqtie ttito inferis enetis, C sera . anterna is poeittimi Tali inqua pacto, dum auimas impura concnpiscentia vorare tentat Asmodaeus, difficultatemq. eas venandi contemplatur, clanculum & ipse Occasionem surripit peccatorum,easque O tutibus nostris obucit, ut dum eas Intra nos
claudimus, saces ipse suas in eas ingerat , visceraq. deinde animae nostrae, robur scilicet virtutis absumat. Hinc B. Paulus: No- δελε. x7. Iite, inquit, Aetim dari dialoisnam serpenti ille etiam similis, ut ait Theophylactus, ubi caput suu subintro iecerit,deinceps om-iet' nem reliqui corporis tractum secum trahita
serpens enim dicitur, ut ait Ambrosius alamia..iss a serpendo) inscitque totum hominis sanialiam. a./ guinem, S mortem alteri , si vel leuiter calcaneum,extremam licet hominis partem mordeat. Sic Rupertus . Si nuda , ait , Ilia A. . iamulieris planta dentem ferpentis praeuene-JGam. e.2v. rat, ct Ciaaersimum eaput eitis, seI hui-l. Tentationi ire presserat, statim testim eum eapite eorpus inιerit, ita ut nulius omnina moltis,
Ilias sensis in Hiqua parte residuus fit,
quod nee mestiis, aiat vectibus eois , nee
gurius reneidentit tis , eito aut hiauer esset potus es quidem exesum estit etim trahus, avit duobtis diffitiais miser , ct abire perhibetur . quod vcrum esse ipsorum, qui per industriam explorauerunt ι fida relatione ει
comperisse testatur. E contra vero ait: Si Ffυιns quamAlet exigutis,uia extrem piansadentvitam infixerit, Ouidis ς morsu nun- qtia in O posis per venas UGetatione com .poris aerata tifcurrit,animam. . eximis. sie sane serpentem Asmodatim & nos facile superamus, si caput eius, Oecasionem scilicet, quamuis minimam conteramus; venim si ea admittimus, ita veneno suo nos paulatim inficit, ut etiam nos vitam spiritualem,cum
Nolite ira , ait Hieronymus . loeiam δε- νὸ diabolo, oi tanqtiam Do mugiens adisum . . a. D .
quaerit per quem posιι irrumpere: qtiomodo enim pater, o sitas sani ad oti iam,&ρώLIApoe. 3. g.
sunt, ει introeans, ct caenent etim es, qui se recipit; ita aduersaritissem ν in nos eae
paratus arrumpere, di eum Ioeia diaerimus, ingreditur. Seses autem antequam Uenias
quaedam laetiti praemittere , O praeeursorem adtientus fui foe/re euitationem, hane, si nos in erede nssis susceptam, nutrierimus aintrinseeus, ct eis ereseeerimus, cum in nobis pratimstiam auctam Uidoit, irata, laudebiι intrare. Et post pauca : Huie quod
pre te, Deum tuum na dimiseris. IIIesu hus, ct temeraritis, ouis asena re, M su
bira: sed etiamsse oppressum parauerit, Ol
418쪽
Ie extulerit, tu ne aederis Deiam. PoIesias nanque araboti non in temeritate insitis, M.que iactantia , sed su tua os voluntate. Intelligit enim Hieronymus , per spiritum potet tem habentis , i plum diabolum , qui spiritus est Dci, quia quamuis lit maturi mi. nister tamen est eius. ic habet potestatem, , cui nulla est luper terram, quae eomparari possiet hie Spirituri ait Sapiens, si irruae super te . tibique dominari tentaverit. locum tuum ne dederis es: loeus noster . vi ex. ponit Cyrillus , em nostrum est: quare,aIt, cor tuum non miιas ; sed omni eν via fertia coν tuum . Claude Mysiam eordis tuis, ait Ruselmus, ne lentator ιngrediatur, isi elausum inuenerit, transisti nee mι re potes. Sic , ut in libris Regum habetur, dum vellet Ioram rex Israel Elisaeum occidero, misissetque ante se nuntium , eum ille diuina reuelatione factum praesciuisse tuis, qui secumer ni, ait et nunqu3dβιιιs,quos misera Aous
homιeada hie c erat enim Ioram filius Aeab. qui occiderat Naboth m pracadatur ea.
ni eius ρυι eum H . Tali pacto , dum ad . uertimus praemittere Asm ona primas impuras suggestiones , quali suntios mortis , claudamus de nos ossium eordis nostri, locum non dimittentes nostrum, nam
sonitus pedum eius. post suggestionemeli , nunquam de nostra ipsius fidamus fortitudine, existimantes nos ei posse resistere , quando in Oetasione peccati ad nos intrauerit, neque enim Iob sortiores sumus , qui licet omnes diaboli vicerit ineursus, essetque aere ipso, &ferro durior in aduersis; Asmodeum tamen adco semper timuit, ut nec virginem ausus conspicere, dixerat; Pepigi foedus eum Mutis
me I ,. υι ne cogitarem quidem de Uirgine et videbat enim quam dissicile esset mulierem vir. ginem aspicere , di illam non desiderata, nec Ioanne Baptista sumus lanctiores, qui ut omne fugeret peceatum, adeo etiam occasionem peccatorum timuit, ut de eo canat Melesia ii Anιra desertι uneris sub aunis . . Cruium turmas furens, petissi, Ne leuisahem maculare Ditam
Quin & B. paulus,qui totum eire uiuit orbem, qui raptus est usque ad tertium exlum, qui plus omnibus laborauit, qui dicere potuit: mus et a no Go,υruit Oero in me Cisi Ius . post tot laborioia certamina. & gloriolas victorias, adhuc occasionem times peccatorum, Bigo, inquit, cor us meam. ct an feru/ιώ-tem redigo:quod sciret nauseagium merito fa- re,qui valido spirante vento,de toto aequore acerba tempestate iactato,saae,vel naucleri peritiae eonfisus, mari te dare non dubitat,a Deo nimiru merito deseri, de in peccata demergi,
qui ventos , tempestatesque tentationum as
ineenon cerasiones meeitorum vitare eum,
possit, renuat, in sua eonstantia. vel etiam in bldiuino auxilio ausu temerario confisus nam dc , ait Sapiens . inferebi in tricanis oris cm. a.
VERS. IV. Tunc hortatus est virginem Tobias,
dixitq. ei: Sara exurge, & deprecemur Deum hodie, & cras,& cundum cras, quia his tribus noctibus Deo iungimur , tertia auterransacta nocte , in nolitio erimus
vERS. V. Fili j quippe sanctorum semus,&non possumus iam coniungi,sicut gentes, quae ignorant Deum.
a Orat, o maximὰ nocturna cur mussaι animam Deo,ct qua nos ad Hiam inuiιμι. 3 amatutina laudatur.
miram OSITO super earbones do nhra corde, & iecore pistis, adora- N-tionem triduanam, quam etia
m Reaed Angelus praeceperat, Sara
virginem coniugem suam hortatus Tobias. t Extiro, ait illi . hoc est, 'mpto ,&alaeri animo exeire eo sensu, quo latine ab oratoribus exeitare in concionem, siue excire dicitur .Sie Da uid post iniunctam Salom ni fabrieam ,&oblatam ei ad id necessaria; suro igitur, inquit fae, er errι Dominus ι si
eum , ει B. Petro oranti in visu, Domino di- lictum est: Suete Petre,oceris, ct manducas , hoc est prompto ,& alaeti animo excire ad tantum opus. Eι deperemuν Deum MLe,e Arabia' gEt oremus ad Deum, bole νω cras, Ο po
Aratis: atim mων Dea ; nimirum in oratione,Jμ quae, ut Drarascenus ait, issensio mentis inirDeum. & tune maxime , quando in noctis si-l lentio fundituri nam lieetomiae tempus ora tioni congruat, matutinum vespertinum, nocturnum , atque diurnum, tamen quia, si-eut Gregorius est; quansumtibes vir se menalc iura, quantali, grauiιaυ vigeat , rama- nos senses μινιδε quiduam exterias sempe ριν nrepuris hominemque distrahunt;non dubium, quin nocturnum tempus, in quo flenti omnia, ipsumque rerum omnium silentium,di
419쪽
quies quae animu a ne tus a uinatu ad colloquendum eum Deo inuitat, aptissimum ad ea sit; Durior enim : ait Chrysostomus , in No.
siliniis eri anima. timor ,sublitiorφIubi ma videt , ct expedita es, tenebra iba, lentiumq multum in eo unionem incitioreisseiunt. c aelum quasi innumeris interpunctum stestis, terra in silentio posita, plateae denudatae hominibus. Hinc Psaltes: memor,inquit, ut nocte nomims ιui Domine. Ea iterum: media nocte surgebam ad eonsitendum tibιβψὸν iudicia insitia tua . Et sponsar Inusitato, inquit, meo per noctes quasiui, quem i, ligit anima mea. Sie, teste Luca, Christus Dominus, pereoctabat in oratione Domini: de quidem pernoctabaι, ait Ambrosius, ε oratione Dominus Iesus, non indigens precationis auxilio inedia ens tibi imitationis exemplum Proterogans pereoriat, vi is disseres quomodo pro te rogares, quem postea omnes sancti viri usque adeo sunt imitati, ut vetustiores ipsos Chtistia os panem nocturnae quietis orationi consecrare .litos esse legamus, quo dis. rtis verbis testatur Philo Iudaeus, & Plinius Secundus , & de Beato Antonio narrat Cassianus, quod in oratione cum pernoctasse . oriente Sole,ad ilium eonversus: tiid ma impedis Sol, dicebat, qui ad hae rara Oriris, τι me M MMaraveri luminis abstrabasela νilate Quod si desieatum te esse dixeris, nee deo nocte surgere ad orationem posse, nec, inquit Chrysostom 1 . Dauiamtiis delicatus fueris, os Dauid ueheatror, quantiamuis dities, es illo diti . qua tamen dieιι media nocte surge- tam , cte. N in . At duis Llooaui pre QFmωltum, ct non possum: Causiatim es, ct -- eusatio t nam quantumiais Iahoraueris, Ido ueris ρωantum fabe in artus qui gra
mum toto eorpore recipit; attamen illo noctus se mustram nego insumiti Quare, ut idem paulo post ait es nihiὶ aliud εrubesamus,
quod nocturna iries, atque eu ues, propter haminum leges ambulant in Irrore , mutium clamantes, di m visu euntes,Iαρὰ co ruuntuν , rigentque propter te , ae tuam fatalem, pecunia mus tuariam rus oesiam. Illi promu pecuus tantam habenι etiyam. tu autem, neque pro amma tua Sane ego non cogo am
Delamus, non vana erunt vigili g nostrae, ut eorum sunt, qui pro huius munui rebus viglint: de quibus Dauide Uanum es vobtianv lucem Detero ; surgue postquam sederitis, qui man eam panam desom. Vanuinquam, Be prorsus inutile . nisi ea diligentia praeueniendi diem commendet oratio: ni quaerentibus regnum Dei, & rustitiam eius, lreliqua tunc adiicienrur, nee in vanum erit
.u. rexisse de nocte. 3 Laudant alu orationem matutinam . et nec immerito , cum nulli dubium esse possit, illam esse aptissimam , tum ob internorum vivacitatem lentuum, atque D sttarmentorum toti animae inseruientium, naturam in Illa ve. getantium, tum etiam, ut Vrimordia dierum, actionumq. nolisarum , se ut deeet, altissimo consecrentur, quo pacto ligimus Pialtem fa
tua. Et de B. iob ast saera historia: eonfurgens dataeuto est abat holoeau ιa . Et in Prmior dijs religionis Christi an ebanι, ut loquitur
tas , ad eanendum Chriso, ct Deo, quos postea imitati sunt sancti viri. praecipue religi ii , qui omnes in Beeliasiis ad matutinas holras rem tandas mane diluculo conuenire solent. Quin di impius ille Apollonius, qui timulatione virtutum, &ptaestigiis, Christi gloriam ess aemulatus, suos discipulos doc
dat, aduentante aurora, eum dijs esse versan dum. Et Alexauder Seuerus, Mammaea m
tre non abhorrente a Christiana religione Q. matutinis horis in horario suo , ut Lampridius tradit, rem diuinam faeiebat, si non veto Deo, saltem ei, quem Deum putabat et 'pretabatur opportuno illo tempore. Et quidem , β dii ouo consurrexerra ad Deum sait Iob, er omnipotenum Deνu destruatur, Iob 8. 1.LHatim euigilabis ad te, di paeatum reddes habitamum iuri itia tua. Et Sapiens e sui, Sap. 6. II. ait, ae taee Orgila εννι ad sapientiam, non laborabi/ ; a dentem enim iliam foribus
eorum, quI verum Deum colunt , Quomodo in Actis Apostolicis saepe fideles nominantur Sancti, propter vitae genus, di fandium institutum , licet non omnes Sancti essent moribus , di vitae integritate. verum G hac D . t...ta voce Sanctus plura dieemus inferius.
Eι non polumus ita coniungi, ere. Antiquos Patres imitandos proponie , qui post
contractas nuptias, per aliquot dies, uxorume gnitionem disserebant, Demue in orata I p.e.ε. . une vacabant, de qua re supra.
virum Sanctorum Patrum imitatis. DOCUMEM TU M.
grauioris momenti nobis aggrediendum esse , antequam
ta eonsideremus, quid sancti vi
ri, tali in occasione e suo.'ExisIasiaruti storint, dixerintve, ut nos considerati l imit m
420쪽
ne nostra, velut in speculum intuentes, it omnibus eos imitari studeamus . Addunt enim eorum exempla virtuti stimulum , faciuntque, ut, quorum res gestas probamus, aemulamurque I eorum pariter mores amemus , mirificeque complectamur: nam quo
pacto Laechielis animalia se se mutua alarum perculsione ad volandum prouocabat ;ita, ait Gregorius, au sua me percutit, qui exempta me ad bene Diuendum protiο- eat. Quod exemplo Themistoclis Atheniensis apparet, qui, ut Plutarchus docet, laudatas apud Omnes Athenienses Miltiadis res, per virtutem gestas, adeo imitari studuit, ut dicere consueuerit Miltiadis tr phaea E somno me excitant, & quietem a capere non sinunt. Sic duces proponunt s-bi imitandos Camillos , Fabritios , Scipiones r Philosophi pythagoram , Socratem , Platonem , Aristotelem ; Poetae aemulantur Homerum, virgilium, Menandrum; Historici Sal ullium , Herodotum , Liuium, Oratores Lysiam, Demosthenem,Tullium
Episcopi, & presbyteri Apostolos, Sanctum Carolum, caeterosque in Episcopali dignitate praecellentes viros: nam quemadmodum Aores . ait Baslius, eum imaginem ex Imagine pingunt,exemptir identidem resperii an
tes,hneamenta eicis transferre conantur ma
gnosticiis au tim Opis ium; ita quis se
melitatur , omnibtis numeris Cirtutis a
sotatum reddere, Cetati Haera quaedam pirantia, ae actuosas Sanctorum vitas aspicere oportet, probataque opera iliorum sua imitando Deere. Sane quo pacto oves Iacob facile eius coloris procreabant foetus, qua lis erant populeae virgae in canalibus an eas positae ; ita facile unusquisq; amator virtutis eas virtutes induet, quas ante se conspiciendas proposuit: Sant enim, ut Augustinus ait, exempla Sanctoriam earbones Casatores, inpol. inesit tibi Tetis dicere; ιu non potes / itie pestiity nunquid ια detieatior es t lo Senatore λ ntinquiu tti in mior es feminis foemina potuerunt, ciνi non possuntidhtieati diuites potuerunt; pauperes non possunt Et quo pacto illi, qui a recta nauiga- tionis via,vi tempestatis abrepti, in pelagus
scruntur, si ad igne in cacumine montis pinsitum respexerint, facile errorem corrigunt, tutiq. ad portum appellunt , sic quicunque vitae huius fluctibus Oppressi a virtute aberrant, exemplis aliorum ad portum reuocan-
Ur virtutis . Ideo . insuit Gregorius Ny sinus; credendum espristia, tisim iam vii Foris citus exqui iistim. Us deseriptas, ut
vita nostra imitatione aci Osritit re Iius de laticatur . Insigne est exemplum ab Augustino relatum , de quodam milite, qui dum Treviri imperator pro meridiano Ciruei sum spectaculo teneretur,exiens cum socio deambulatum in hortos , muris contiguos
vagabundus irruit in quandam casam, ubi habitabant nonnulli servi Dei spiritu paupercs , qualium est regnum caelorum, qui cum ibi codicem reperillat, in quo gesta contine, bantur magni Antoni j, dum ccepisset legere simul etiam ita coepit mirari, & acce inii, ut, relicta militia seculari, Dei seruituti se totuaddixerit, amore sancto repletus socium talibus copellare no dubitauit. Dia, qtiaelo te, omnibus isti Iaboribus nostris quo amlimus pertiὸnire uiti quammas λ etiam rei causamititiamtis λ maior ne eme poteris spes nufrain palatio, quum Ct amica imperatoris tis λ
per quot pericula pertiensitir ad granditis perietium t ct otiandria Vitid eri Amietis autem Deis cotareo O , Eeee ntine , Dixit
hoc,& turbidus parturitione nouae vitae, reddit oculos paginis r & mutabatur intus. En quanta efficacia hominem militem imperatoris , militem Christi effecerint exempla Sanctorum. Consideremus itaque in omnibus cum Tobia, nos filios Sanctorum ess , ut patrum nostrorum valeamus sequi vestigia: nam, ait Christus Pharisais, gloriantibus de filiatione Abrahae, Si Abraha*ρ oris, op/ra Abrahae furite, decet enim talium optimi parentis vestigia imitando sectari.
Surgentes autem pariter, instanter Orabant ambo simul, ut simitas
daretur eis.1 Cur dieatur Tolias ad orandum δενυ-xi ι, Θ rigesu eorporis in oratione
Temporalia bona niam Beeri a Teo abs- Itite deposcere. V RG ENTES autem. Tobias nimirum,& sara ad orationem,non corpore; sed animo, eo modo, quo supra explicui , vel etiam corpore e sella, in qua sorte sederant, de diuinis uni consabulantes , deque enectisu migi j virtute , ut stantes orarent: nam licet quoad situ corporis, in landendis precibus,nullum in sacris literis haberent praeceptum , cum liberum esset unicuique hoe
vel illo eorporis gestu Orare,ut etiam hodie, dummodo animus oret, quod ex eo fit manifestum, quod scut sacrae narrant literae, Stetit Anna orans . Publicantis etiam, ut ait B. Lucas,suns orabas Dom/num. Sa Amon , ut in in libris regum habetur, orans, utrumque a nu in te'Uxit. Daniel senestris vos. VI.