Tobias explanationibus historicis, et documentis moralibus illustratus, a Fabiano Iustiniano Genuensi ex Congreg. Oratorij romani, episcopo adiacensi accesserunt eiusdem tractatus De hostili sæuitia peccati, ... Et de superbia, eius gradibus, ac reme

발행: 1621년

분량: 611페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

431쪽

rant, & quidem, ut existimo , nulla, ex eis, quae nuditatem Opcriunt veste denudati ;. nam glis principitim, HI, vi hic ex Ensis. Aia his .inio Serarius , nudare inter eiura eorpora.

Quod ut nouit ancilla , viditq. eos in pace simul dormire , gaudens . xvi. a Reuers nuntiatiis bonum nuntium , Ragueli, di Annae gratissimum i nam, teste , Pγοι. 11. Sapiente, sciat frigus nitiis an διe messistit aia. legatus Melis et , qui mist eum, animam ipsus requiescere Deit. quod sensu Bayni,s

'cui mesoribus procul ab umbra, procul a Pν--. sontibus maximis ardoribus anni summa

fatigatione laborantibus nihil amoenius p test contingere, quam niuium , vel glaciei frigora, ita nihil Optabilius , iucundiussi contingere ei' possit, qui de rebus magnis

nuntium missum , morat impatiens, magno desiderio eum responsione attendit, quam legatum fidelem cum optato responso redeuntem videre.

3 Eι benedixertini mominia, Ruti/I Uid fieri , ct Anna ταον eius. Benedicere hic accipitur pro gratias agere, ut etiam apud Luca. B. Lucam, ubi dicitur . B/nedixit Simeon Deum , hoc est , gratias egit,quod promis. sa sibi secta sortita essent efficaciae veritate,

dixeruntove. XVI. Tenediemus te,Domine Deus IsraeLqtiis non contingis quemadmodiam putabamtis . Futurnm scilicet,ut nobis contingerct,dum nostra consideraremus demerita r nequos . . . . latenim dissidubant de diuina misericordia , ut

supra vidimus , sed cum sanctis reliquis, de propriis meritis. 4 Dos Israel. peculiariter autem v eant Deum , Deum Israel , quia licet Deus omnium Dominus, ct Deus st; quia tamenti solo Israelitico populo Iacobi,seu Israel is filio agnoscebatur, & colebatur, ut Deus Ipassim a prophetis peculiariter dicebatur Deus Israel, ut tali periphras verus Deus a suis, dus gentium distingueretur. xviii. Feest enim nobi vim msericordiam tuam, sugando nimirum Asmodadium , qui uiros filix nostrae occumbere faciebat,nosq. dire amigebat, contristabat, diffamabatq,

mbis A Maum. 3 Inimicum . Hic, ut etiam apud B.Ma Mail. I 3. thaum inimietis, absolute diabolus dicitur, 39. non quod solus sit hominis aduersarius, &hostis; sed quia tantas inimicitias inde via Diabolvs ho que a mundi exordio cum eo exercet, ut no , N. . contentus mundu,& carnem ei rebellantes mui, & p., testecisse, eosdem insuper per se,alioqui satirseeutor assi. inoxios suis castris adhibeat omni studio eo du s. tendens, ut per carnis illecebras. mundiq. timuit,h - , insidias 3 mi strum in peccatum , certamque v. 1ε indoe. perniciem , sensna trahat, ει quidem adeo pertinaciter, ut hoc tantum sbi munus ii mundo delegisse videatur ; tantaque solicitudine, quanta nullus unquam hominum munus sibi iniunctum exercere valuit , nam diu, noctuq. semper circuit, ut B. Petrus ait, quaercns quem deuoret. Hoe, ait Augustinus et es continvium stiditim eitis, hoe Um. - μ roseum aesertum eius, τι animas deuoret,l 'qui, e dormiamus, stie vigilemus, e comedamus , sue quodetinque opus opere mur,omnibus modis insat isse ae nocte, u-dibus, ct artibias, nune palam , nune Oectine fagittas lenenatas contra nos dirigens , Ut interseiat animus no iras: Quod

perpendisse videtur psaltes , dum sub Absa-lpΘ ionis, Architophelis, csterorumq. se perseia I' γ' δ' quentium,personis,iuxta Glossam Cassiodori , quam sequitur Incognitus, de daemonibus agens: V im, inquit aciebam qui qua-

rebant animam meam , O qtii inquirebant mala mihi, Detiti fiant vanstrues , er dotis tota dia meciitalantών . Vbi daemones quae rentes animas nominat, quippe qui non au--cutat. rum, diuitias , aut corpus ipsum nostrum quaerant; sed animas, ut in Iob patet,cuius iacultates ex eo solum de uastauit , ipsiusq. corpus plagis pessimis affecit, ut animam eius perderet: vi enim Habacuc ait: Eli ei- Iυι--bus eitis elistis, exel amat tie, da mihi animas; ealeris tolle tui. Has ut habeant daemones , ait David , Cim faeiebant, seu , ut PDI. vli legit Hebraus Vacan,ian d verbo tapa, Iupra. navas,quod est illaqueare, aut laqueos tendere ; unde legit Pagninus: Et tenderunt la-lF mn. .

queos,quaerentes anImam meam . Quod re

ipsa verum esse ostensum fuit Antonio. qui π Ση

dum seculi voluptatum malignas illectio iv nes secum ipse perpenderet,ictum terrarum orbem laqueis refertum se vidisse dixit: Eti ui 1-i, a quidem , eos tendit daemon laqueos , quoslddimoue die uniuscuiusque moribus magis conuenir ic septus. cognoscit. Vnde Gregorius ; Intuetur,ait, mimicus generis lumani cnitistitaciti. MO ε δε

res, cui vitio ι propinqtii, ct i δε apponitante faelem , ad ova eumseu faciatus mentem inerinari, O ibi cisteiptilam ponit, Ebi esse semitam m/ntis eoespieit. Et Cyprianus: C pr. At. ἀεCircuit, inquit, nos gialas, ct tanquam honis , elausos ob dens muros , explorat a vi daemoneser tentat, an si pari aliqua murorum m/-lai peccanda

teriora penetretiar . Sic laqueo coepit auaritiae Iudam auarum: voluptatis, otio va-s ' cantem Dauidem; & quidem to tempore , quo , sicut ait sacra historia inotini reges adla. Reg. I.

heua p=Oeederi, homicidii, inuidum Cain, i. lodio fratrem suum perseqqentem et inobedientiae , curiose vetitum lignum circumspectantem Euam Sic nostris assectibus qua si laqueis semper ad nostram perniciem miens. Et inquisentes mala mihi, ait David,JVa .r 3. Aetitistini Uanities, vana quidem mundi

huius,tanquam vere bona proponentes,cum vere vanitate tantum o sint resertar Om-lmeis. a. nia , quae de erati erunt petiti mei, ait sa- i o. lomon , non negaui eis. ct in omnistis re-

432쪽

pem Danaiacem , atyτιctionem 1 ritus. sic etiam dolos tota die meditabantur, toti Smentis suae viribus attendentes, siqua rati

ne possint nos decipere , dolis circunuenire,& irretire fraudibus; ita quo pacto aucepS ramos virides, de aviculas,caveis quidem inelusas ; sed quae evolare videantur posta, in eampo arido ponit, in eoque spargit escam , canit fistula, ut volucres decipiat, viscoque de laqueis capiat; ita diabolus tria

campo hoc mundi arido ramos virides voluptatum nobis proponit, peccatores ira eis illaqueatos apparere facit, ut tamen

lacile se ab illis expedire queant, escam diuitiarum , deliciarumque porrigit, canit suaviter, dum talibus licite nos posse frui suggerit: sic vana, laqueos, dc dolos m ditans , ineautos decipit, quare a tali inimico nos persequente liberari, magna Dei est misericordia, qui gratia sua, & omnipotenti auxilio nostris succurrit infirmitatibus,essiciens, ut plures sint pro nobis, quam contra nos unde si non cadimus, gratias Deo cum Raguele agere debemus, quod virtute sua excludata nobis inimicum persequentem nos .

quod maxime virum Christianum deceat gratiassempir agere Deo ρ

aceeptis benefici .

ANE Raguel, qui, aceeet tari Me nuntio de Tobiae , de Sarae i

columitate, animo grato Deo Israe una eum Anna coniuge gratias egit, nos docet, acceptum beneficium, sialtem gratiarum actionem compensare debere,& maxime erga Deum, qui solus nullum ex debito nobis confert beneficium,sed omnia gratuito , di quidem adeo abundanter, ut dicat

Augustinus: Tanta nobis tribuit, di tanta retribuit Deus, quod desieit anima nos a, des 1lprorsus, rn eo iderasione tantorum beneficiorum eius, edi Aere non posmus ei

tantum, er tantas , ut deceret amorem, obsequitim, ergratiarum actiones ἰ tamen quamas possumus rependere debemus . V

de extant in sacris literis multa, Ze illustria loca, ex quibus facile constat exigi a nobis, quodam, quas debito honestatu, dum diuinis augemur beneficijs, celerem, de officiosam hanc gratiarum actionem . ne Deo, liberaliter infundeti in sinum nostrum eximii amoris pignora, ingrati videamur Sic B.Pau lusi eantantes, inquit, Uatientes in eomdibus oesflii Domino,gratias sever ventes pro omnibus, in nomina Domιni ny i Iesu

cisissimo, di Patri . Et ad ThessaIoni

censes , In omnibus, inquit, gratias agite .

Et sane si adeo indignum putant homines gratias beneiactori suo non rependere , vix teste Fulgosio, populum Romanum non pu deret perpetuo gratitudinis honore anseres prosequi, quod,dormientibus vigilibus, cum Galli,duce Brennio, iam in si immum Capitolium occulte perrepsissent, clangore Ro-lmanos milites excitarunt, statuendo ut eodi in loco in posterum magnus anserum numerus publica impensa aleretur, quas gratia- ru actiones nos Deo nostro pro innumeris,

quibus nos quotidie cumulat,beneficiis peris soluere debemus λ Agrippa, Iosepho reste, apud Romanos in carcere positus , dum prae inopia vini in vehementi aestu siti laboraret, 'conspicatus Thaumastum,gerentem hydiam

aquae, ab eo poposcit potum, cumque hausisset oblatum, pro aquae ministerio,a vinculis postea liberatus,regnumq.adeptuSahaumasto etiam libertatem impetrauit, tumq. bonorum suorum dispensatorem constituit,3e moriens reliquit, indignum ratus, ingrato animo, sine gratiarum actione unum, vel modicum praeterire beneficium, & nos omni

benedictione a Deo repleti non indignum

existimabimus,nec gratiarum actionem tanto henefactori reddere Merito Sanctus Sabba multorum monasteriorum celeberrimus pater Monspicatus quosdam Agarenos , qui-l bus per cellam eius transeuntibus, & tamescentibus, apposuerat radices tantum quasidam melagriorum, Be arundinum cortices

neque enim alio cibo ipse utebatur postea

redeuntes. N asterentes ei caseos , Ae dacti-los, fili mihi , inquit, barbaγi si parci notallistra b.nesust memores Deserre gratiam muni-l nisilia studuerunt; nos autem qui quotidie illfruimur bonis erratoris, utiliam ex Uieissimi:

I demus referre gratiam: nouerat enim, Igratiarum actione diuina multiplicari beneficia e nam ' fuemadmodum, ait Ioannes

Damascenus,exiguum ρbarmaeum a magnisit plerunque morbis bominem eripit: sis ob rest' paruas Deo gratias agere ingentia bona eon- eiciat. Quare ijs qui temptu ingrediebantur, praecepit Dominus per Ezechielem , ut per

aliam egrederentur portam , ne per eandem reuertentes, terga propitIatorio verterent,

significans nunquam terga Deo propitianti nobis per obliuionem vertenda , ut multi iaciunt, qui, ut in Deuteronomici dicitur , incrassati, impinguati, dilatati recalcitrant , de malo diuitiarum, sanitatis, aliorumque honorum usu , fient mare, quas Eeaelo recipiunt, aquas dulces beneficiorum, ingratitudine amarescere faciunt: de scutnubes, virtute solis E terrae vaporibus gens ratae, eundem, a quo subIatae suerunt, solem obnubi Iant: se illi quas, diuina operante gratia, opes ex Aegypto huius mundi accipiunt , in vitulum conuertunt aureum pe

catorum I bs sunt , dicentes , ἐν exi Israel.

433쪽

3s8 Cap. VIII.

Benedicamus itaq; Domino in omni tempore,in prospero scilicet, de aduerso:etenim, PUP.m .salvi Basilius ait, nihil minus Chri Manum de vi cet, quam , ut rebus suis prospere eadentiabus benedi ι Deo; contra triinori quapiam ik ealamitate Uectum, laudem reticeat Dei ,

quando tune etiam gratia uberiores agenda

seniunt, Ut qui plane nouerit, quia quem diligit, erudit, ct ea ligat. Damna ingra-SU. e.ε. v. t.ltitudinis, quantumque Deo displiceat, di-- --. ximus supra.

V E R S. XIX.

Misertus es autem duobus unicis, faceos domine plenius benedicere,&sacrificiu in tibi laudis tuae, & suae

sanitatis offerre, ut cognoscat uniuersias gentium, quia tu es Deus solus in uniuersa terra. t Saeri tum quid proprie, O quid in li

di Boni exempli quanta vis ad boniam ex-

saetisseium

proprie quid V o B V S mnieis . Seu uni. di genitis, ut etiam apud B. Lu- eam, Vbi pro eo , quod legit

silm y interpres unicus,habetur Grae

-ce μινιγώδε, et nigenitus; saeque enim alios, sue Tobias senior, siue Raguel genuere filios , praeter iuniorem Tobiam unus , & Saram alter , ut sitiet ex dictis constat. Syrus addit; Et patribus eoriam . quibus verbis miro modo exaggerat Raguel magnam Dei misericordiam, cum sicile nullus alius luctus,vel dolor maior si eo, qui est de ma seria, vel mor te unigeniti, ut apud Ieremiam, S Zachariam apparet. Rogat deinde Deum, ut eos gratos,& diuino suo scruitio deditos efficiat dicens. Fae eo/ Domino pianitis tibi benedicere . Arabs : Vt benedacant tibi abundantius.. Et Sae=ψkitim tibi Iaudis tuae. Arabs rGratiariam actiones offerre Catiane, is quidem non solum ore; sed etiam opere,in templo nimirum Ierosolymitano: nam sumendo

vocem sacrificii in propria sua significatione oblationem significat externam Deo solemni ritia immediate a legitimo ministro iactam, per immutationem alicuius rei sensibilis, in eius supremi dominii,nost aeque subiectionis professionem,qua,ad deserentiam simplicis oblationis, quae nulla rei oblatae

immutatione fiebat, res etiam sacriscatae . semper ve I nractabatur, si animal, vel fractione, alioue modo in ipsa sacratione im-mqt atur , quam nullus oferre poterat ex

Vers XIX.

tra templum 1erosolimytanumam sicuti niti l lacrificiumli conserato, & vncto tabernaculo alibi, quam in eodem tabernaculo licebat offerret Oa lidebat. lacrineium, ut expressis verbis Dominus Moysi praeceperat dicens : loquere Aaron,9 Letiit. i7.

sanguinis erit retis: qtia anguine fuderit, se p.ribit de modio poptiti seir ita nec constituto templo a salomone in loco, que elegerat Dominus, & area foederis in eodem reposta,ne sbi quisquam quodamodo δευν- dos esse adicieret, ut Augustinus ait, nec priuata offerri possent sacrificia, seu ei nee pri-ls - με. mitias, vota, & dona alibi, quam in eodem templo per manum sacerdotis . Quare cum

Tobias, & Sara in captiuitate positi sacrificium istud proprie, 3 realiter minime offer. re possent, videtur hic exposcere Raguel

Domino, ut tanta eos sanitate donaret,iantaque vitr longa uitate, ut liberi a captiuil late plenius illi benedicerent, ει sacrificium

laudis, di sanitatis pro gratiarum actione , quod apud Hebraeos eu . . . Lebae Sasimon,& apud Latinum interpretem: hostia pael- feaaeu salutatis in templo possent offerre: offerebatur enim in eo, vel sponte ad animui gratum fgnifieandum , vel ex voto pro beneficio accepto , vel accipiendo, vel tandem pro gratiarum qctione,& laude Dei, animal, i seu victima , quae solemni ritu , gladio pri-ltiuis. 3.l mum iugulabatur, deinde tres diuidebaturi in partes, quarum una igne absumenda, al-stera seruanda in cibum Sacerdotis, eodem

tamen die consumenda erat, tertia in cibum fierentis , eodem etiam die , vel sequenti consumenda, nee ullo pacto ad tertiam usque diem seruanda, qui ritus etiam seruandus erat, quandocunque res, quae in sacril sietum offerebatur, esui quidem apta erat.ati non animata. Licet magis probem voceml sacrificii non sumi hie in litera in sita pro pria sisniscatione, sed in significatione im

propria, nimirum quatenus, teste Augusti-

no, fgniscat omne opus , quod agitur, vi sancta societate inhaereamus Deo, relatum videlicet ad illum finem bonum, quo beati esse possimus, quo pacto David contritionem internam . & vocalem laudem vocavit

fleahιι me. Et B. Paulus: eleemosynam, &lH.D. is corporis eastigatio nommortiscationem, i A. dum de illis verba faciens ait: ratibus enim hos=ι premeretur meus. N alibi loquenspe castigatione corporis necessaria obsecro,,Rom. 11. ait, Vos,ms exhiberiis eorpora ves, homum Sanesam. D/oplaeensem: sc Raguel hie pro sacrificio laudis intelligere videtur grati

434쪽

ptu maximi

valet ad co-

Dei,& pecca

tor si conuersionem . Oriuae. G a

Cap. VIII.

ANE nihil esse, quod magis

uniuersitatem gentium ad Dei cognitionem ad durat, quam fidelium, & iussorum probos , Ee Santios mores docet LudOuieus ille Granatensis doctrina simul, ae pietate conspicuus, dum ait: Lue madmosum pris os oritis Menusatem , Oetigantiam stiam, diam in ariseis domo C, sun γ o tendia tetigatiores tamen aptarent,eiam decentissma ιοπον, anheantιν c tunc enim e uiam qtiodammodo eo eqι ultiν θιdeoque diaphei nomiηo delinant, suo Cide

dem eum Iet ιυμ , ραώh ον atiram eum sepere mercetur. initio enim nas entis Ecclesiae mul. tos didiei mus, ex eo solum ad Deum conuersos , quia mirabilia opera Dei in eiusdem Dei seruis sunt eontemplati. inter quos Iullinus icciditus martyr, di insignis philosophus suit,

qui, eodem ipso teste, cum probatissimorum Christianorum vitam. N praecipue martyrum constantiam ἔ miraretur , qui alaeti , de inuicto animo pro tuenda fide omnia tormento rum genera subibant, intellexit vir sapientissimus constantiam illam. N alacritatem, non ab hominis natura.'qua vi deliciarum, Suoluptatum auida . ita mortis, S erueiatus

inimica est . sed aliunde, hoe est a Deo totius

uirtutis, fle constantiae auctore prodire. Qua .re hane unam esst veram religionem eredidit , de ita eredidit, ut glorio stimam pro ea mortem oppetierit. Aliud huius rei memora bile exemplum Rufinus, Theodoretus, alij q. grauissimi scriptores reserunt. nempe apudiberos, qui magno studio idolorum superitiistioni seruiebant, filise captiuam quandam is stemmam in paruo tugura Olo habitantem, , quae tamen in noeentissimam , de sanctissimam vitam duceret. Hoe autem in ea usa filii ut qui eius vitam propius contemplabantur , vehementer hane tantam puritatem admirati, inquirere eceperint, quam haee mulier religionem pro tueretur, aut quem Deum coleret, qui tales taceret cultores suos , atque haec res prinium in ea regione abolenda tinpiae superstitionis, de verae religionis colenda initium suit: nam, ut S. Leo ait. laeet De. Dati exho/tandum M ναιο, ἐν uinax ausa Gndiam, via siora sunt tamen exempti, qua cerba, ct plenius est opere Meere,quam Coce. Sic dum aliquando Ludoutius Crana tensis . circa horam noctis undecimam in cubiculusese abdidisset. c Quod studio, S dedita opera vltimum in dormitorio patrum sibi dele.

gerat , ut tanto quietius, atque steretius exercitijs pietatis, deuotioni, que vacaret, de ma no tingultu, di suspirias editis, earpus suum flagellaret, a nullo se exaudiri arbitratus, tum adminiculo noctis, tum et lain temporis intempesti tecurum se eredens: ecce nobiles duo per plateas , quibus cubiculum Ludovici imminebat, alloeum inhonestis voluptatibus destinauum pergentes. audiunt illi verbera flagellorum,quin & deuotae animae orantis querelas, di expostulationes , quibus veluti ab ore eonesonatoris profectis, in eor- de , de conscientia pereulsi , pedem fixerunt ad illas melius exaudiendas; valdeque tanto exemplo permoti, se inuicem alloquentes; ah, dicebant nos miseros. En quomodo bonus ille religio s us flagellis in membra sua , S hoc quidem tempore, saviat , qui nunquam sorsan mortia i aliquo delicto Deum ossendit. Et nos meeatores , di miseri hae eadem hora ad Dei praeeepta violanda contendimus.Non dιbium ad nostram consti sonem Deum pedimissse hae a nobis auditi: crastina die, inquit unus , quis religiosorum in hoe vlt mo cubiculo habitet resciam , ut eius me precibus, Orationibusque eommende m. Sie ambo intrinsecns an mo compuncis , S ad m liorem mentem reumati, a peru rso resiliere proposito, reuersi domum, unde venerant. Sed quid miruin tantam ii esse vim spectatis exemiis. si non minoiem auditis inesse legamus λDuo illi milites, de quibus Augustinus , denos ex eodem alias, ex aula I heodos j Imperatoris , cum in vitam Beati Antoni, a Beato Athanasio deseriptam incidissent: ita ex eius lactione mutati sunt, ut ex militibus imperatoris christi milites repente euaserint. loannes Columbinus, qui eleri eis Apostolicis, de Ignatius, qui societati sese initium dedit, alter sanctae Mariae Aegyptiaeae, alter vitas S s. patrum legens, in quales snt viros muta- sancta nouit Ecclesia . Quod ipsum quot alijs contigerit longum es t enarrarer non igitur mirum si hona exempla tanquam virtutis sacrificia adeo semper fuerint Deo grata, ut de illis Theodoretns haec habeat .. νι vero tim fiam me Deriseijs andigere inee musi eis insistimentis,audite quaeso, qua per pro. phetas Dos nobιs Aquarti . Non aeripiam de domo tua vitulos, nee de gregibus tuis hiν-

eos e me Iunι enim omnes besιa agmitimen Mulier Is vita

cum virtute

acta Iberiam Nadiicit ad Christum .

Ludovici

tio, & sancti

homines a peccatis ad christu con

uertit.

EMili ex duo Theodosii eo

435쪽

ta in montibias , ct toties . Cognoui omnia Ustititia e Ii, e, piaehri do agri meetim es . His itaqtie Cerbis aequὸ omnia νσHit, qua Iego prius omerri rubebantuν , & reliqua , sta quodammodo nos erudiens hiatus motii rebus metim non indigere. Et infra. SUPιι enim Deo rationabitis , eongruaque oratio super omnes metes oti tam, o caprarum supraque omnia bouiam armenta,eaque

um osse potes verius saerseium, quam

animis Deo eara pietas: huius enim gratitudo immortalis fis relata in Dei tabulas in sempiternum cum Sole , & Luna, mund

que duratura

Statimque praecepit seruis suis Raguel, ut replerent fossam, quam lacerant, priusquam elucesteret

V E R S. XXI.

Uxori autem suae dixit, ut instrueret conuiuium, & praepararet omnia, quae in cibos erant iter agentibus

necessaria isi Nupti plendidissemper eonuiuys celebrari fotitae. 1 Frisiis temporibus nuru, ut hodie eati

TATIM RVE nimiru

ab oratione sita , praecepit seruis suis Raguel, ut laic in litera habetur, repleri in Diam, quam , sicut superius vidimus, extra urbem in sepulturam Tobiae fecerant. Syrus: ct dixit puer,s: ite, absonarie sepuIebriam, antequam exeat fol. Arabs: praecepit Raguel pueri uis , ut immerent sepulchrum i quias

derant terra ante lueem. Uxori autemsua dixit. Solent enim viridomesticarum rerum curam uxoribus demandare , dum ipsi, quae maioris momenti sunt , externa negotia procurant. t Vt i frueret eo stilum. Syrus: Et ait oxori suae praeparapais multum. Arabs: Deinde praecepit conιvι sua praeparare eo nuiuium isteibum dignum nuptνs: nam licuti nostro seculo , ita omnibus te re temporibus , & apud omnes gentes matrimonium

splendidissimis semper conuiuiis ab Hebraeis in nrinu, misthe Hecthoneth dictitatis, fuit celebratum . dc quidem, non modo in ipsis nuptios , ut hic apparet, R in conuiuio, quod in Genesi legimus celebratum a Laban

in nuptijs Liae filiae suae r di in libris Iudicum

a Sampsone in Thamnata Philistinorum W-be, post contractas nuptias cum quadam Philistea i de apud Ioannem , ab alio quodam , incertum quis , in Chana Galilex, cui Christus una eum sanctissima matre, atque discipulis inter filii; d etiam ante,& post linsas nuptias , ut sese ostendit Stuchi iis . 1 D praepararet omnia, quae in cibos erant iter agentibus nece Farra . Non quidem eis, ut Carthusianus explicat, quos Tobiae loco ad Gabelum mittere intendebat sed eidem Tobiae, Sarae filiae , de servis r sciebat enim , ait Hugo , quod cito erant recessiari, unde necessarium erat, non solum ea praeparare cibaria, quae in conuiuio apponi debuerant; sed etiam ea, quae iter agentibus sunt necessaria: nam, ut obseruat Serarius, priscis illis temporibus non erant, quae hodie apud nos habentur cauponae: sed ea, in oriente praesertim, viatorum ratio erat,vi quae ad cibum, Se potionem opus habebant, vel ipsi secum deierrent, vel ab istarum rerum venditoribus coemerent i tectum, ad quietem, aduersusque aeris iniurias, de noctis frigora n cessarium, gratis, vel exigua pecunia subeuntes: etenim si cauponarum usus time lasset, tot panis, vinique sarcinae minime secut viatores tulis lent, quot legimus, magi Rite pecunias in crumena, quam panem in sarcinis habui sient, ut hodie. Lege in Geneside seruo Abrahae in Mesopotamiam prosecturo t de eiusdem' Abrahae ancilla, S: filio Ismaele e domo propria discessuris I De Iacob in Mesopotamiam ituro, de ex ea ad patriam reuersuro: De eiusdem Iacob fili s in Aegyptum ad Iosephum profecturis, Be reuersuris r At in libro Iosue de Gabaonitarum itinere In libris Iudicum de Levitis Ephrai-mitae: in libris regum de Saule cum famulo , dum amissas asinas quaeritaret; de de Davide

fugiente a Saule, Ee hos omnes cibaria, quae erant ad iter agendum necessaria, secum detulisse reperies . quod sane , ut dixi, haud necesse habuissent facere, si cauponarum v-sus tunc fuisset. processu vero temporis,cc perunt quaedam esse veluti amica hospitiata quibus se inuicem amici, Ee amicorum amici excipiebant , hospitali tessera, si alias ignoti, ab amico exceptore cogniti: de quare Tertullianus , de alis. Coeperunt etiam deinde, de publica institui hospitia, quae B. Lucas diuersoria , ae stabula appellat, alii tabernas. vel etiam cauponas, a quibusdam

dicuntur, in quibus,dato pretio, viatoribus necessaria omnia ministrabantur,sicut etiam hodie, de quide eo modo,ut ducerent sibi dedecori,non honestarum modo ciuitatem legati ; sed de paulo copiosiores ciues, si panem secum, de vinum gestarent, neque iis cauponis prandia,ccenasque sumerent.

436쪽

malis conis uiuiorum st

piditas .

seuod nuptialia convivia si luxu, grprofanatate remota nullo pacto chrissanum virum dedeceant. DOCUMEN TU MI QV ΕΤ ex dictis, & ex eo quod praecepit Raguel parari conuiuium, nullo pacto nuptialia conuiuia Improbanda , scut etiam ex eo , quod in veteri testamento sanctos , relisiososque viros illis usos fuisse legimus, di an nouo testamento ipsemet Christus, uni cum matre, Apostolis, nuptiali conuiuio, non modo in tersuit ; sed etiam illud miraculorum suoru primitiis consecrauit. Symbola enim illa sunt iustae , debitaeque laetitue,4 qua piorum virorum officium minime abhorrere Beatus Paulus testatum reliquit, dum flendum nobis esse eum sentibus, & gaudendum eum gaudentibus dixit: sunt enim nonnulli , qui vel superstitione, vel anaritia ducti, ab omni prorsus conuiuali consuetudine ita abhorrent, ut neque alios ad conuiuia inuitare, neque inuitati aliorum conui, uia adire, iisque interesse sas esse existiment, Pericle Atheniense seueriores,quem ab Umni conuiuiorum apparatu, & consuetudine, ita suisse alienum legimus, ut nuquam apud quemquam, vel antieissimum coenarit, nisi semel apud Eurytolemum , quem tamen Archilochus poeta Parius , teste Atheo ,

scriptum reliquit, non vocatum, myconiorum more, in conuiuium irruisse . Vitanda tamen , valdeque cauenda inordinata, immoderataque conuiuiorum cupiditas,no ex honestatis , charitatisque erga Deum ,

atque proximum studio; sed ex ambiti ne, superbia, insatiabili quadam , inexplebilique voluptatum cupiditate promanansidi ex desderio coenae magis, quam caeli , N ad ea solummodo accedendum, si qus huiusmodi reperiuntur , quς talia sunt, quale illud a Raguele nostro celebratum insta apparebit , in quibus scilicet viri solummodo sancti inuitati assistant, & Angeli. Quare, ut recte inquit Plutarchus non statim isti lantidim ; sed etiam intillatorum haben .e I ratio, antequam ad conuiuium Meedamtis. Vnde Chilon unus ex septem Graeciae Sapientibus , eodem Plutarcho teste, pridie vocatus ad conuiuium , non prius se venturum promisit , quam singulos conuiuas cognouisset e dicebat enim e Cectorem , F contuberna I/m esse ferendum , etιam i notum , quibus eum nauigare, atit msatare esset necesse 'i at vero in conuiuis quibustibet Abesmmiscere non esse hominis prudentis . Quamobrem sapientissimi huius viri

exemplo licebit nonnunquam ex vocatoribus pcrcontari, qui nam praeterea sint ad suturi conuiuae, quo facilius , atque commodius , si illi insigniter sint improbi ,

intemperantesque, speciosa. honestaqu excusatione conuiuium detrectare possis. Habet enim , ait Ambrosius, suos scopulos verecundia , non quos tua inuebit ,

sed quos sepe incurrit,s in intemperantium ineidamus consortia , qui sub Ipecie iueun atis venena infundant bonis .

uio , ioco . Iurique enervant grauitatem

tuam virilem . Quod verum esse , & ipse Ethnicus Epictetus philosophus testatum reliquit, dum ait : Conuiuia externa , ct profana deuita; sed A quando tulerit occaso, animaduerso excitetur ne faria in vulgarem eonquetudinem prola

rit, eum etiam, quem is attigerit, necessar

qua sequuntur in titera .

UERS. XXII.

Duas quoque pingues Vaccas , Nquatuor arietes occidi secit , ¶ri epulas omnibus vicinis tuis, cunctisque amicis.

Dr eonuinys, quae deseranda. Numerus renuiuartim quantus Usciad beat . Τ in nuptiaIibus conuiuiis, quemadmodum S in rebus omnibus mediocrit

tem, ceu optimam rerum , actionumque omnium normam , atque regulam ad

hibendam esse doceret Raguel, non delicatiores epulas vicinis, S amicis parari

iussit: sed

i Duas pineties vareas , is quatuor a-imetes seeidi grest. Syrus r aetio, satiros, ior abundandi quatuor masculos ar elum ἰ nam splen ido, itidor aliquis, & elegantia solito maior in viis permit. conuiuiis nuptialibus concedenda est, ne iliciar dum nimis restricti esse volumus , auaritiae nobis met ipsis suspicionem pariamus, ac proinde cum in publicum popuIi uniuersi, tum in priuatum eognatorum , as finium , familiarium contemptum , Odiumque incurramus: ratio tamen seinper halbenda est temporis , Personarum, atque t facultatum , vitandaqire summopere effu- ita illa, immoderataque luxuria , quae ut

olim apud Ethnicos I ita hodie quoque apud Christianos in nuptialibus illis se-stiuitatibus dominatur 1 atque multorum

437쪽

362 Cap. VIII.

malorum . damnorumque fimestissimorum causa existit, dum pecunias , quas ads pellectilem , multaque necessaria res fa miliaris insisumenta , & ad ea , quae ad quotidianum corporis victum, cultumque apparandum pertinent, in vestium , epularum , aliarumque rerum luxum inutiliter ita conferunt, ut nuptiarum dies in egestaten ,summam q. ignominiam desinant.1 Et parari epulas omnibus Dieinii suis, atque amicis . Nam tunc temporis coniugia testudionio multorum ne Aebantur . Vnde & Laban in nuptiis Liae vocatis, imquit sacra historia , multis amicorum turbis fecit conuiuium, ubi Hebraica litera habet. n neutra puri minis na ra, e nVaic opb Laban ethcol anse malion va-irali mille ,. Et congregauit Laban omnes viros loci, S: iscit conuiuium . Caeterum , Plato de numero inuitatorum agens , ut Cnuptiis luxum penitus tolleret, di conui

luit nuptialis sumptus minueret. LAmicos quidem , inqxiit , ct amicis non plures

liquinque ex utraque parte renuseare δε-ceat , eonfanguineorum vero , ct domeni- eorum itidem tu ex utraque parte aeee Hre . nam ut commune fert dictum, se-isptem conuiuium , nouem conuitium is ciunt . Ex quo Erasmus conuiuium proclamore dixit , quasi conuocium , cum quavis in re turba confusionem excitet, &molestiam e licet conuiuarum numeniam haud censeam nimis ad viuum resecandum, licuti a veteribus legimus faetiratum; nam Christus conuiuas habuit quinque

millia virorum , praeter mulieresia atque

paruulos , quos in deserto duobus piscibus, di quinque panibus pro infinita sua potestate satiauit, de Raguel qu)qne, &Laban, & alij, ut vidimus omnes amitos, de vicinos conuiuas habere voluerunt.

Vers XXII.

Dominium quid ι

.iam . Hoc M mandauit ei, XXII Lrogauit eum, diuini nominis auctoritate interposita inuocato Dei nomIne, & testimonior nam adiurare nihil aliud est, quam praecipiendo, vel rogando aliquem adigere ad aliquid facien-l dum, in testem inuocato Deo, ut scilicet intelligeret se eoram Deo Consistere, & velut a Deo ipso rogari, nec minus ad parendum teneri quam si iureiurando adstrictus foret . Ut duas hebdomadas moraretur apud se . Graecus i ta nuptias riti quatuordecim di LG-m bus eia rauit. nam Ragues, ante exactos nuptiarum dies illos, iureiurando I obiam is adegerat, ut se non discessurum promitteret, donee illi quatuordecim dies i uptialesiuissent elapsi, vel, ut alius Graecus codex habeti iureiurando affirmauerat non passiarum da acore Tobιam , donee cte. LXX. LXX.Eι rixit ei RagueI, antequam consumma-

renrur dies nuptiarum, eum iuramento no

exire eum , nisi impleti fuerint quatuorderim dies nuptiarum. Ex quibus pat i nuptiale epulum Raguelem ad decimumquam tum usque diem protraxisse, quod factum fuisse censeo oh. duplicatam laetitiam, nupti um videlicet, de expulsionis daemonis: nam alioqui iuxta usitatum tunc temporis orientalium more, non nisi septem dies nuptiarum in conuiuiis agitabantur , ut testatumeeliquit Augustinus , dum verba illa , quae dixit in Genesi Laban genero suo Ia-eob: Consumma festimanam ii ius, ad nu- rq 29. i. ptiarum celebrationem pertinere docet ,i qua, ait, septem diebus Glebrari solent. Gen. as. Et insta. Septem diebus nuptias solere celebrari , etiam tiber Iudicum os endiι i.

UERS. XXIII.

Et adiurauit Raguel Tobiam, ut duas hebdomadas moraretur

De omnibus autem , quae posside

bat Raguel, dimidiam partem dedit Tobiacide iacit seripturam, ut pars dimidia, quae supererat, posε obitum eorum To e dominio deueniret.

Adiu ora quid.

I Dies nuptitara quot essent apud Heb os,

ct exteros .

Sammona , quando fecit potum septem die bus , ct addidit scriptura , quoae fle Iol

rem facere iuuenes. Et sanctus Ephrem Is. ει rem

in vita Sancti Abramii ; eeIebratis, ait, die rinis. s. Alseptimo, vel dies septem nu*s, e e. re trahuntur autem hodie, vel contrahuntur ihi nuptiarum dies pro opibus t Iudaei t

men , ut Serarius docet, eonuiualem heb-iso M. .. KR domadam adhuc retinent,em. tota sponsumtis is, 1 4. vocant mn chatan, sponsam vero: n a cal--

lach. Graeci tres tantum dies nuptiales. celebrant, quorum primum Iulius Pollux appellat προαυλιa . secundum νναύMa, Dr' i i

De omnibus autem. Nimirum opimus , ita Syrus : Dimidium Furas nunc sum: sis i. ex dimidium Hstquam mortuus fuero. posuebat. Hoc est,iure tenebat tramini.'nam sicut tradunt iurisperiti, possidere adi istation. isto ius refertur , tenere vero ad nudum factum. I fvnde dicitur tenet seruus possidet Dominus.

438쪽

1 Maeba

Cap. VIII. Vers XXIV. 363

Et scis Arsitiram. Hoc est, promissionem dotis scriptura firmauit,ut semper, S ubique de promissione facta constaret. μι pam dimidia, qua Iupererat. quam etiain dotem promiserat. post suum , di coniugis obitum,reeiperet absque contradictione. Tobia dominio. Vtili nimirum,ut iuris peritorum more loquamur,& directo,quo faeultas traditur de aliqua re pro arbitratu dispone di. Sie ponitur hie dominiu .prout conra distinguitur a nuda possesione rei di ab vlu, & usu fructu eius,ut etiam in libris Maeh i

ororum ubi dieitur,quod rex Ptolemaeus Obtinuit dominium eluitatum, usque Seleuetam maritimam, hoe esi,domi, iuni absolutum . .

Me Raguel dimidiam partem bonorum omnium quae possidebat in pueris, puellis, peeudibus, S alijs,de quibus intra, Tobiae domini , tradi3it: alterius vero dimidiae partis dominium noluit illi tradere, nisi post suam, di

Annae coniugis mortem.

quad nemini torias haereditatis δαι-nium ante obitum dandum sit. DOCUMENT V M. Docet in litera Raguel , possessonem,

haereditatis, hau a unquam danuam esse Laer lautis, an e Obittim, Iuxta Sapientis dictum, qui alte Fatio , edi mώδεινι, seu uxori , vox enim Graeca, γ .vivia virumque sgniseat , faινι, o amieo non despore natem stiper te in Cilia tua,'non deis areas ahys pos sonem tuam . n. δεγιὰ poenitius te, is depreceris pro iatis , σα mel tis eri enim, Ussy mi D rogenι, quam te rectieere in manibus syBoriam reo tim . quod exemplo cuiusdam Ioannis conoxae G. tis apparit, qui eum totam haereditatem s-liis suis, se vivente dedisset, ita ab illis ecep tus est contemni, ut nisi astu quodam suae consuluisset indemnitati , victum coactus esset sibi ipsi mendicans qua ritare. Quod

etiam quotidiana experientia docet. Qua re Sapiens e In dre , ait , eon mationis die iam ursa tua, ct an tempore existis Itii, dimi e lareditatem ttiam . quia, instante morte, tune solum opportuna est translatio haereditatis ad alios, Neque vero doctrinali re contraria ist Euangelio monenti , ut quis, omnibus diuenditis: S in pauperes distributis , sequatur nudum Christum, rnam communia hoe in loco prudentiae praeepta tradere intendimus, & quae non persectionem sectantibiis; sed communem vitam agentibus conueniant.

SYNOPSIS CAPITIS IX

Raphael,Tobiae rogatu,ad Gabelum pergit,quem, recepta pecunia, ad Tinbiae nuptias adducit: ille autem Tobiae, ac Sarae benedicit. CAPUT NONUM.

1-VNC vocavit Tobiasi Ud Angelum ad se,quem

quidem hominem exi

m stimabat. dixitque ei: M um Azaria frater peto, ut

auscuItes verba mea.

a Si me ipsum tradam tibi seruum,nsiero condignus prouidentiae tuae. 3 Tamcn Obsecro te, ut assumas tibi animalia, siue seruitia, & vadas ad Ga-belum in Rages ciuitatem Medorum , reddasque ei chirographum suum,& recipias ab eo pecuniam , di roges cum venire ad nuptias meas.

pater meus dies,& si tardavero una die plus, contristatur anima eius.s Et certe vides quomodo adiurauiti ine Raguel, cuius adiuramentum spernere non posturn . 6 Tunc Raphael,assumens quatuor ex ' seruis Raguelis, & duos camelos , in Rages ciuitat m Medorum perrexit, & inueniens Gabelum reddidit ei chirographum suum, & recepit ab eo Omn Ir

pecuniam .

Indicauitque ei de Tobia filio To

biae omnia, quae gesta sunt, fecitq. eum secum venire ad nuptias.l 8 Cumque ingressus esset domum Raguelis; inuenit Tobiam disi umbentemta ; & exiliens, osculati sunt se inuicem. &fleuit Gabelus, benedixitque Deum ,& dixit. Fili , 5

439쪽

ς Benedicat te Deus Israel, quia filius es optimi viri ,&iusti, & timentis

Deum, & eleemosynas facientis. io Et dicatur benedictio super ux rem tuam, &super parentes vestros. ii Et videatis filios vestros, & filios filiorum vestrorum, usque in tertiam, &l Homo diei

quod sursi spectet

364 Cap. VIX.

quartam generationem ,& si semen vestrum benedictum a Deo Israel, qui regnat in secula seculoruIu . I a Cumque omnes dixissent, Amen, accesserunt ad conuiuium; sed, & cum

timore Domini nuptiarum conuiuium exercebant.

VER S. I. Tune vocavit Tobias Angelum ad se, quem quidem hominem existimabat , dixitque ei, Azaria frater, peto, Vt auscuhes verba mea. i Homo quid, e, quis homo diei queat.

x Angeiam eur moeri Tobias friarem , sede fraterno amore,et amicitia nonialia,

V N C , Nimirum post contractas nuptias, cum ex promissione facta Ragueli necesse haberet Tobias duas heb. domadas apud ipsum morari, ne plus aequo reditum,

suum ad propria disserret, s postea di Ca-besum pro reposcenda pecunia patri suo debita ad quod potissimum expediendum negotium iter arripuerat) proncisceretur. i Voeatiis Angelum, quem quidem hominem exsimabat. seu, ut dicunt Graeci, ἀνθρωπιν, idest , sursum vergentem, S con-ltemplantem , quod solus homo inter caetera animalia erectus sit: nam, parens ira nos/ν, ait Lactantius, unus, ct sus eum

rationis capax, ex humo fialtitiatiit, isdeoni ut onemque fui aγtiscis erexit. Quod optime poeta ille signauit,vhi cecinit: Pronaq. eum Jectent animalia catera

Cum pecudum, Notaeriamque genus ormasque ferariam

Segnem ct obscenam passim Battii H in

Quare ipse sbi homo renuntiat, seque hominis nomine abdicat, qui non sursumi; sed deorsum cum brutis aspicit, quae sicut

ventri obedientia finxit natura , ita etiam vultu ad terram prono r atque adeo illorum primam , ac pene solam euram esse voluit potu, ciboque ventrem , cui uni seruiunt, explere : At hominis , qui non tam a sensu, quam fi ratione regitur, altioris naturae pabulum cum esset, rectum idcirco vultunia, esse voluit, oculosq. in caelum sublimes. Angelum itaque, quem vere hominem existimabat, seriamque vergentem vocans ad se Tobias, secreto talibus illum verbis compellauit. Maria fratre, peto, ει austistes Cerba mea . hoc est, rogo, ut meis faueas precibus,illud ni hi praestando, quod posco. Et quidem Angelum, quem non modo , vr hic in litera habetur, hominem exiLIimabat; sed etiam, ut supra vidimus hominem a se

mercede conductum, statrem vocativi sta terno se eum amore diligere declararet: na, ut Pineda obseruat, staternus amor omnis est amoris, veraeque amicitiae exemplar, utpote filiorum etiam quodammodo necessitudini, A coniugum praeserendus . Et qui, dem licet mutuus coniugum, & parentum in filios amor sit maximus;astititius tamen unus est, & propter inaequalitatem non reciprocus alter. Fratribtis autem, ut ait Philosophus inum communes parentes, uterias,l sanguis, ortus, edtieatio, domus, eneris Amritas, res familiares, patrimon iam, disi-lptina , mores, alia multa. Vnde merito Quintilianus r Ntina , inquit, amicitiapore ι esse tam fetiae, quis imite γ farrens atem . sic apud Erodotum cum Iutaphernis uxori potestas facta esset a Dario, sta trem , aut maritum, aut filios morti adi dicatos eximendi, maluit statrem seruare, quam maritum , aut libet s. Cuius rei causam requirenti Dario, sic illa respondito rex Oiν quidem mihi Livi contingere po

si bos amiseγim e sed eiam mihi pater, o mai.ν iam e cita di esserint, nuua ratione fleri potes , Ut mihi Dater ativis nascatur. Haec apud Herodotum , a quo Euripides il-i ud , quod est in Prouerbio: Patra, ct matre mortviis, non poteH mihi frater onus nalset . Hine vesens Christus, suos ad mutuum

amorem accendere , statres cos esse admonuit . Omnes autem vos, inquiens, frat essis, ct patrem noliti Coeare vobis super terram: unus eri enim pater Cetire, qui in eis is es. Et quidem staternitate spirituali, quae quantum earnalem superet, docet Ambrosius, R Augustinus .

e. D

Quod

440쪽

Fraterna amicitia qua ii facienda. Gen. 37. Σι

Quod si raram videtur innuere voluisse Sapiens esse concordiam fiatrum, dum ait: In tribus piscitum es Diritui meo , qua ἐμπιρ obata coram Deo,O hominibus,concordia fratrum, ere.& clare docuit profanuS Poeta dicens: Fratrum quoque gratia rara est. ex eo fieri docet philosophus, ut eum parSappetit tua fit, quae irastibilem , & coneu piscibilem continet, videatur homo a natura ita eonstitutus, & dispositus , ut eum propter naturae,& sanguinis eoniunctionem ab aliquo amari tenetur, si ab illo se laedi, contemni ut intelligat, ineredibiliter iraseatur, aeerbissimumque in eum concipiat odiumenam di omnis res, quae a Ra speete degenerat, in multo deteriorem abit, quam si eam natura ingenerasset; sie ealidissima stigidissima fiunt,& eorruptio optimi semper est pessima. Apparuit in Cain, qui fiaterno Abelis sanguine terram aspersit, N: ut poeta ille de fratribus urbis Romanae conditoribus cecinit. Fraterno primi madωιμι sanguine muri. Apparet etiam ex Genesi in lae ,& Esau,ex libris Regum in Absalon, & Ammon, sed mirabiliter apud Sabellium in Eteroete,& Polynice fratribus, de quibus proditum est, quod

cum te mutuis vulneribus coniecissent, & ro. go eadauera mandarentur, ex eorum corporibus nascentes flammae se inuicem dis elaverunt. . , unusquisque cauere diligentissime sibi debet, ne eum lavistimo hoc odioseaternum immutet amorem, quod crimem est apud homines nefariae turpitudinis, de infamiae nota inurendum e de apud Deum illud ρε mum, de quo amator Datrum suorum Ioseph, ut habetur in Genesi, aer auit fratres suos apud pawem: est enim ibi HebraieE pro erimine rara. dibbath a radice an , dabab, quod significat oblocutionem. Qua re, dum ait lacra historiar aecusauit Ioseph videlicet. statris de inimine pessimo. Idem est, ae si dieerei,detulit Ioseph Patri,quod,stac ressui de se obloeuti essent . .

V E R S. II.

Si me ipsum tradam tibi seruum, noero condignus prouidentiae tuae.

Tamen obsecro te, ut assumas tibi

animalia , siue seruitia , 5c vadas ad Gabelum in Rages ciuitate Medorum, reddasque ei chirographum s dum , & recipia F

ab eo pecuniam, & roges eum venire ad nuptias meas.

Scis enim ipse, quoniam numerat pater meus dies, & si tardavero una die plus , contristatur ani

ma elus.

Et certe vides quomodo adiurauit me Raguel, cuius adiurationem spernere non possum.

posuera animam meam infaeti hau Itia. si me tibi in perpetuum mancipium de

vinxero

Quanta res si libertas , quantum pretium seruitus, quamque graue, ae miserum esset apud Iudaeos ereditorum serluituti debitores addici , quae mulier in libris Regum ad Elisaeum elam ahate Eeee eroditori Cenit, vi Diaut diam flhos meos ad serti uno i , non obseure de trionstrat. Quin & immanes alioqui tyranni Diocletianus , & Malximianus: ob as, inquiunt, talentim seruire laseras erida dirutis itiνa eo eui non pariun - ρών. Magnifieu tamen aeceptorum beneficiorum a simator Tobias, nulla compensatione se debitum eum Angelo contractum soluere posse , nee si se illi in seruum traderet, liberaliter profitetur. 1 Proindentiae tua. prouidere est ante,vela longe factum aliquod videre,antequam D. ctum siti unde dicta est prouidentia, & prudentia . Arabs. Non tum dignus tui regiminis , neqvie tuorum beneficioriam , quas

rini mecum

Overeo ra. Admira hilam eiusdem Tobiae modestam, & animum humianissimae eomitatis,ae suauitatis plenissimum haee ro. gantis verba exaggerant, quibus, non modo se debitorem eius , quem hon inem existimabat . di hominem a se me recte conductum, ut videmus , prostetur ; sed insuper eum obseerat, ut Rages , quo ex pacto, ut supra dictum est , ire debuerat, proscisci dignetur, ibique a Cahelo depositam, seu eommodatam pecuniam exigere, simu :qite eum ad nuptias inuitare. V iide sequitur,

tia. Sitia , ut hie Xerarius aduertit, ponitur pro ct, quod patet infra ex verse. 6. unde hoc etiam in loco ev onit Hebrae usi Se o

SEARCH

MENU NAVIGATION