장음표시 사용
531쪽
miserit respectat; sed quantum supersit adlmetam , eoque toto conatu , N impetu, Neursu recto krtur: ita ego, inquit, praete-ll ritieursus mei oblitus , totus in metam sferor , & quid egerim non aspicio; sed quid agendum supersit , talibus se ipsum ad prosectum in Dei timore prouocans. Primo sibi persuadendo, non dum persectionem se adeptum esse: nam qui se putat persectum Giquas de meta securuu , nee progredi , nec
1.2 proficere quaerit. Quare , ut Augustinus: Inis es pressis hominis i mimo se non 6s prefectum. Deinde etiam Obliuion
praeteritorum , & consderatione eorum ,
quae sibi deerant: nam quicunque sanescis, Birr. ηου, 3 ait Hielonimus, quotidie in priora extenditur , ter praeteritorum obtitia itiar. N in
Deiat, ut proseias. Sunt enim nonnulli, ut optim/ sanctus, lch egorius docet , qui, cum hona aliqua faciunt iniquitatum suarum protinus obliviscuntur, cordisque oeulum in considerati ne bonorum operum , quae exhibent, figunt, quos aegroto similes dieit, qui ubi molliter iaceat, seque ipsum a calore febris refrigeret , semper quaeritat e nam dum in eonsideratione suorum malorum laborare metuut; H4quasi qu dam strata delectationis in anima, ubi molliter iaceant, requirunt, atque idcirco , quae de peractis bonis commoda sintasseeuti intelligunt: sed quae damna de neglectis patiantur nesciunt. Hi sane prius de malis suis moererent, quam de imperfectis bonis exultarene, si iudicis disrietionem lvisitanter attenderent, neque absolutum esse debitorem , qui multa ; sed qni omnia reddit; nec ad auium victoriae peruenire, qui in magna parte spectaculi velociter cur- Irimbi δερ. rit a sed qui etiam attingit. A uare, ait ille, more v asstram nequaqtiam debemus a picere , quantum iam iter eaeimus; su quantum superes, ut peragamus,vi patiti spe at prateritiam, quod inde entis , ae timide adhue atienuimus stitiariam. Amptitis uittiγribemus in*ieere,qtia bona, nee da fecimus,l quam ea qua iam nos fuiss/gavidemus. Sic re. PP. linior ille in uitis sanctorum Patrum,rOgatus quid perfectionis studioso agendu esset rrespondite eum imitari eanes venaticos,qui
leporem velocissime tanto conatu persequintur, ut nec vepres, nec saxa obuia sentiant, donee leporem habeant. Sic requis tus S. MiMarcianus Anachoreta, ut narrat Theodo- PMωώεν. retus, a quodam venatore, in quem sorte imciderat, quid rerum in Eremo solus,& oti sus ageret viceversa quaesiuit; quid vero tu agis. eui ille: ego ceruosin lepores venor. Na=ciani mi Tunc Marcianus Et ego,inquit, Deum meume ite de so hie se me eessabo ab hae piati a Cenas risu, ' Done, donec eum apprehendero.
In hora autem mortis suae.vocavit ad se Tobiam filium suum,& septem iuuenes filios eius, nepotes'
r mra mortis pro tempore . a Patriam monita frijs mortis trpore data. t-N hora autem mortis f- . Ne Syrus : Ciam more etur. Α rabs i Et in tempore mortis
cet hora mortis , dum adhuc vegetus csset sensibus. a Voeauit ad se Tobiam, ere. Vt eos defuturis praemoneret, simulque de optim vivendi ratione moneret. Etenim cum m nita in hora mortis filiis , ac nepotibus data altius in cordibus ipsorum impressia re maneant; illa consueuere, ut supra doci mus , pii parentes tunc maxime pia, ac sath cta tradere, illis bene precari, & interdum, ut nunc Tobias, sutura praedicere, vs Μυ-lmχθι inses, Iosue, David in veteri testamento. Αn-lveut.Gotonius item apud Athanasiu discessurus inlct seq. . caelum suis discipulis vitae monita dedit. Iosue bH
Dominicus apud Gonetaleχ sui ordinis sta-le. vis. tres ad innocentiam, integritatem, & eha- Dauid 3.ritatem incitauit. Franciseus apud Dona-lReg. z. uentur hiritum Deo reddens, salutis ad--ε monitiones suis filiis ingessit, & sanctae fidei Romanae custodiam, ac reuerentiam praece lusti Mirampit. Quid λ Ethnicus ipse Cyrus apud Xe--ἐα ηυμ nophontem, moriens filio iustitiam, & equi-lta messe . tatem voIuit commendatam. Sed mira, ct aeternae memoriae digna illa sunt monita , T quae moriens Sanctus Ludovicus rex, Philippo primogenito filio proposuit, de quibus Robertus Gaminus, di refert ex manu scriptis codicibus Busaeus, quae huc transsem opere pretium duxi. Sunt enim haec. Min
Insistiιion ι sanctissmae PHAno primo- --orium genito a Sancto LM iso Retasti, da U . mortem propos . Fili mi,anta omnia in eam euram ineum-be , Ut ditigas Deum nemo enim potes esse suus, nis Deiam amet.
Caiae ne Cnquam admittas peecatum moris
ra tormentorum , quam anquam talem perpetrare eu*am .
Cum Miares areidum, ferus aequo annmo , ct reeites te eommeruisse, atqαι ita Iu- emtim tibi inde aeeidet. Cnm rebus prosperis Dareis, humiliter agas gratias Deo,ne ιnde Aa ias essetaris δε- teris , Unde te oportiariseri metiorem . eiso eonstearis preeala tua, deli sq.
532쪽
re te oporteae. raram itiis ita te compMes , Clauseant incere te repribendere, ct Gitiuitia sndicare tibi.
O ium ditiistim d usti austistes; faetos ne ibi fabula, , nee brae , atque itiue ciretinjerantur; sed ores Deumore, edi etiam meditancio eorde , idque praecipue sub Deriseso pol peractam conjura
Animo si pio, 'r humano erga pauperes, ct ealamitosos homines, iliisque pro ciribus vitutirIs . Si qtisci angat animiam , id mox e Dees confisario itio, aut aricui Oiro bono , ita siet, ct facitius id feras. Da operam. vl qtiorum Uteris confvietu
Sermones, quisunt de Deo ptib5eὸ,is pratiarim Iibenter audias, preces quoque , ct eandonationes , stae in stentias sitidios
expetas. Amato bonum, odiis malum omne.
Vbietinque stieris , nemo austis si quie quam esu modi te prasente Isqtii, quod alti-
erat is mortifertim peeealtim , aut Hieritis fama d roget, nee υnqtiam tu de vivo mati Aquaris obtre Iandi animo. Non patiaris quemquam , te audiente peruerse de Deo , aut Sanctis eius Aqui,nee id statis impune abire. Ur bro gratias agas Deo pro bonis omnI-btis ab iIIo estiatis , Ct dignas fas potiori bus /itis b/nonis asset, ct augeri. In administrantia itiititia sis rerius , ct feti rus , ct ita Ct Ieges praescribunt eam exerceas erga subditos, neque ad dexteram, neqtie adinifram desectens, pauperumque querimonias non Nyeias , donee Ceritas in- instescat. Si qtii, habeat aduersum te querelam a Facit confrauersam, sempe ab auo ses eontra te ipsum, donee rem certam comperras e itaenrmsset, ot eo Piaγν tuisAntitis iti Iam f)γant sententiam.
Si qtiid ps eas rei aliena, etiam si tu s
Parentabus itiis debes amorem, reuerem
tiam , ct obedientiam . Benseta Eeeυ Ities non conferas nis benὸ digniti, O quintitia h/neseia eiusmodi hab/ant, idque in
Vide, Ct honos habeas praetores, O ma-gHiratus, ct δε itiis stirtis in tiiras Clis geram. Sempe Ili addictus , edi deuotus Romanis Geloia , ct .itis Pontisci haud secus , atque spirituali Patri morsaera te praebeas. Da operam,ot impino tuae moderatae stat, ct rut oni eo entaneae.
Sub sinem hortis, ct aditiis te Isti mi,s me ιontigerit ante te migrare ex hac vita , Ut toto reeno Franciae pro anima mea
cures ostierri Deo preces, er Misse sacrificia. Ad extremum , Ali ebaris me, quicquid potest boni bonus , ct pius pater precarι Alio suo , id ego precor tibi. Saeroganti. Trinitas, er Sancti omnes feruent te ab omni malo, praesetque tibi Deus gratrami rem semper agendi, ct ipsius voluntatems faetendi, ita ιι ille per te bonoretur, ernos posimus pos hane vitam pariter esse
eum illa , eumque eontemplari, er laudare per in ita secuta ferulorum. Amen. . Sic Tobias noster prophetico actus ipI- ritu, non quidem naturali , a quo agi m rientes , aliquando solitos esse docet Gregorius , qualisque sit Sanctus Thomas declarat; sed diuino, di supernaturali , quos ad se venire fecerat filios ,& nepotes, de Niniuis primum propediem futura deuastatione, post annos scilicet quadraginta sex illos admonuit, ut ex illa recederent.
Prope est interitus Niniue,non enim excidit verbum Domini, & fratres nostri, qui dispersi sunt a tet
ra Israel, reuertentur ad eam .
Omnis autem deserta terra eius re
plebitur, de domus Dei, quae in ea incenta est, reaedificabitur, ibi
que reuertentur Omnes timentes
Et relinquent gentes idola sua , devenient in Ierusalem, de inhabi
533쪽
Et gaudebunt in ea omnes reges terrae adorantes regem Iliael.
t Interitus Niniue is Iona praedictus estn-ditione apposita . a Incertum quo tempore eontigerit. 3 E eaptiuitati qua tribui redierint. Pr bella Tobia de resauranda Ierofo-
olim ante cetum annos IO-α I nas praedixerat tempor
sis 4 Oziae regis. Sic LXX. Abi,
ii - δι- . a legunt, in edia , Ii mi, quoniam eredidi quaecunq;
Ioetitus est Ionas propheta de Ninius, quia subuertetiar. Et inferius: Et nune excede An mi . Ninive, quia omnino erunt, quae Deutus es propheta Ionas. Praedixerat hanc eandem Ninivis subuersionem Natium ; sed post adductum in captiuitatem Tobiam. Non enim exeidit verbum Domini. Fue irat, ut hie Serarius, Ionae prophetia non absoluta : sed oum conditione,nus paenitentia agerent. & per veniam a Deo propter poenitentiam urbi data est salus , etiam cum
conditione , si in paenitentia , ct emendatione sedisrum persitissent. Idcirco cum in pristina relapsi essent scelera, bene dicit
Tobias iuxta Ionae prophetiam, illos essG Idelendos. Hinc Hieronymusr Od Ionae, inquit, praedicationem MD paenitentia oeniaeonsequuti erant Nimulta, posea vero in
prisinis vitise perseuerantes Dei in se prouoca-rum sensentiam. x Λ quo vero euersa postea Ninives,&.lquado apud scriptores incertum. Nam Iosephus a Medis, de Chald is illa euersam fuisse
idocet : Beda, & Orosius ab Arbace Medo,&Beleso Satrapa Babyloniae: Cedrenus a Per. isto Iouis, & Danaes filio. Reinecius a Me rodoab, Herodotus a Cyaxare Medo , sed Graecus textus in huius capitis fine, manife-lte 1 Nabuchodonosore, di Assuero euersam docet.Ninivem, inquietis,coepit b iugum-οῦ que misit Nabuebodonosor, di Assuerus. Illi adstipulatur Hieronymus,Rupertu S,Theodo iretus, Gene ardus,& alii. Et quidem non anno primo regni ipsius, ut Bedae placuit, sed vigesimoquarto , ut probet Ribera, sexto post eueriani ab eodem Ierusalem , Aisuerum,de quo Graecus,regem illum esse,que alii Cyaxare appellat, docet Ribera.
t 3 Fratreι nos ι reuertentur, ere.Ex singu,llis videlicet tribubus aliqui, eo modo, quo supra explicuimus. Neque enim , ut aliqui volunt,ex eo,quod instaurada dicitur domus 'Dei, quae adhuc euersa non fuerat. sumitur hic praeteritu pro suturo, ita ut agat Tobias
de duabus tantum tribubus Iudae,quas a captiuitate solas redi M asserui, cum ex modomis loquendi satis Ostet,vel eu loqui de ipus dece tribubus, quae tunc erant in captiuitate,vel etia de aliis Iuda, quae adhuc captiuae non erant. Sane numerum eorum,qui ex
captiuitate ascenderunt, constat ex lib. EDdrae fuisse quadraginta duo millia, nimirum i nnuex Tribu Iuda, & Beniamin trigintaduo, & 'reliqua decem millia,ut doctores Hebraeoruasi erunt,ex decem reliquis tribubus, quae licet nunqua a captiuitate redierint, ut tradunt Iosephus,& Hier. qui suis teporibus ini se si, tiregione Medorii illas adhuc captiuas sui dicunt; rediere tamen ex eis quaplurimi, ut hie noster Tobias prophetat,licet confiisim,& sine duce cum duabus tribubus,& earu ducibus Zerobabel,& Neemia, i Cyrus, quita Assirijs , qua Babiloni3s dominabatur facultatem Iudaeis omnibus secie redeundi. Omnis autem. Graecus: Et suas habeo , VII. qua Ionas propheta de Ninrue valitanatusIωμαι est, in euertenda st , quin etiam tres no fros in Urbem ex optιma terra esse Gyeiendos, desolandamque Ierosolymam, di in .ea eo remandam Medem Dei ad tempus
4 Rumum autem meum miseratum illas reducturum in patriam , Ubi templum emtruant, priori tamen dissimile, eum impletum fuerit tempus aeui tutus, quo exacto pas redeant E eaptiuitate, qui magnis re Ierosostmam adscent, eum ades rua praelara ad omnes aetates seulorum Iiruestira conderetur in ea, quemadmodum de ipsa υ tisinatifunt propbetae. Haec Omnia quatenus e pleta sint superiore capite diximus,lsu. e. s. ubi Tobiam haec eadem prophetice loquentem explicuimus. Replebitu . Hoc est ci uitas Ierosolymorum a Chaldaeis diruta,& depopulata,aedifi- cijs iterum replebitur, 3: populis. Et domus Dei,qua intensa es. Et templuscilicet in ea incensem , iterum ab Esdra , Lerobabel, & sociis reaedificabitur. Loquitur hic Tobias, ut etiam superiore capite diximus, prophetice de futuro per modum praeteritI. Ibique reuertentur omnes timentes Telet. Idest pii omnes religiosi, verique Dei cultores , quo sensu Iob dicitur, rectus, ae inlIob I. i. mens Deum t nam steque nrer in sacris literis, timor est Dei adoratio,& cultus. Quare, ubi dicitur Matthaei q. Deum tuum ari Mati. rabis, in libro Deuteronomii, unde sump-lio. tum est, dicitur,.Deum tuum timebis. Vide Pilaedam in Iob. Et relinquens, M. Haec Iicet ad literam VHLintelligi queant de multitudine maxima gentilium, quae ad circumcisionem post Ierosolymorum reaedificationem conuersia, πην
est, ut patet in libris Esdrae, & Estheril WV deque Regibus Cyro , Ni uero , Dario ,-κ
534쪽
Alexandro Magno inter reges potentissimis,& aliis, qui Ierosolymam Deus Israel in templo adorare venerunt; vel magnis illam dona. rijs locupletarunt: intelligi tamen praecipue debere de fidelibus, S gentibus ad Christum conuersis . regibusque omnibus Christianis, qui ex toto fere orbe ad illam, Christum ad rare venerunt, probabilius censeo. V ide quς eapite superiori daximus.
Hypocris, Deo, S: hominibus inuisa.
V E R S. X. Audite ergo filij mei patrem vestrum: seruite Domino in veritate , & inquirite ut faciatis quae placita sunt illi.
salutis daturus Sanctisimus Patriarcha, ut filios attentos , di dociles redderet, in. diearetque maximi esse mo
interiale, quae dicturus erat: Audite,aut,/6 mei parrem messitimi hoc in mente percipite, & considerate, quae ego pater vobis filiis moriturus , ex quo nulla mentibus vestris praui consilia suspicao irrepere potest, salutis monita trado. 13 Semite Domino in τινitate Hoc est non apparenter tantum Domini praeeepta monita , & ea sigationes admittite ; sed vere, Rex corde . Etenim simulatam virtute,quae directe, ut aiunt, & pcr se veritati opponitur non solum Deus, sed etiam ii omines valde a minantur: homines quidem , quod facile ab illa deeipiantur: nam ut docet c: regorius, vitia tam ita se esse virtutes mentiuntur, ut tenacitas pars monia, effusio largitas, crudelitas relus iussitiae , remisso pietas velit vide. ri . Vnde N vitia obscurare virtutes assinitate quadam, nisi ab aeute videntibus distinguantur, doeet, ct exemplis illustrat sidonius Appollinaris. Quare caueant licet sibi, si velint, a malis manifestis ; a latentibus ta. men , praetextu apparentis boni, saepe decipiuntur , ut pisces esca r nam nemo a venenato poculo melle, vel sacearo illito facile sibi praecauet, cum haud toxicum in illo praesumat inese, donee i re aliquando sero , in 'iscera admissum, seque deceptum dignoscit Sic ficta sanctitas,dum habetur pro vera, pie tatis praetextu facile decipit; quod exemplo
etiam illius Prophetae laquet, quem cum nun quam Rex Ieroboam cogere potuerit,ut maneret secum , di ea bum sumeret, quod ne sa. Gret in terra illa Deus praeeperat, coegit ficta alterius isophetae sanctitas , S ri uelatio: vnde tanquam transgrcsor diuina mandati in via postea a leone occisus fuit. Hine Augustinus i Nemo, inquit, noces in Eceusa Dei amplius, quam qtis per emὰ agens, no
Abominatur etiam Deus simulatam virtutem , quod gloriam, honorem , & laudem verae, di diuinae virtuti debitam, sibi usurpar eontendit i quod execrandum esse facinus, furtum, di sacrilegium docet Augusinus; ubi
tais furari gloriam tuam: etenim, se ut Bernardus obseruat, quemadmodum Putiphari omnia sua tradidit, & posuit 1n manibus Io-lseph praeter uxorem suam ; ita Deus omnia , shomini concessi, praeter gloriam tuam equa re qui virtutis opus simulant ad gloriam ver virtuti debitam aucupandam hypocritς, iram Dei non tantum sicut alis peceatores prome rentur ; sed illam etiam prouocant contra seipsos. sie Eliu apud Iob r Simtitareres , ait,b ea Vidi pretioean ι iram Dei . nimirum quod eum illo agant tanquam cum mortuo,& omni sensu experte idolo, externis tantum culto officiis. LXX: Huoeγiιὰ esiae ordina. biant f γονε. hoe est disponent, & velut aetem hostium illum in ordinem redigent, & aduersum se statuent, atque opportune r τι Anieeων mus msar diaeis Ionis iram Pirreda, Miam dirigere, ct o inare exercitum aci
sunt ιδε . Neque enim deeet Deo ignavorum more seruorum famulari , nihilque perpetrare , nisi quod diuina lea imperat; sed magno feruore,magnoque studio inquirendum etiam quid nam sit, quod Deo placeat, scrutanda diuina lex , audiendum Dei verbum , omni que sollieitudine diuina perquirenda voluntas, ut illam faciamus. si e B. Paulus ex eo tempore , quo vocatus a Domino respondit: Domine , quid me Cis Deere λ semper diligenti sis me illam exquisiuit, L ad illam exquirenda suos hortatus est: Vnde se ut ipsemet ad C losenses scribit, non cessabat orare, & postulare, ct implerenων agnisione diuina muniataris in omnι sapiensia,ct inreti esti spiritu Ii , ει -htilarenι vi a Deo Πν omnia pia .eenses e quasi fideles, & morigeri serui, qui Domini placitum, & voluntatem in omnibus explere curant. Sie N Romanos hortatus est , ut diligentissime probarent qua esι votantus Dei bona, beneplacens , is presecta , hoe est . exquirerent, & consderarent exacte
Hypocrita ' pirariam Deo debitam firatur .
535쪽
Q U R lut interpretatur Otigenes, cliusnam volunta- 'μι benedwaut oeum an tempore Stoetiat V Item etenim, ut docet Basilius, maximi rest serra filium fourndo erat: Omm D-- , est momenti ad omnem peetati mitem prae Moriraeeum, ina eans max mam tot uste eidindum flagrans desideriam explendi Dei poris huius vita nobis rationem habenda
voluntatem , quae etiam regula est, mensura lessu, nec unquam testandum a laiade Dei dum FuAE 3. Vs ' sens. Oritio omnis virtutis. Vide plura de uiuimus. Ne enim, di B.Paulus admonui di-ε ρ.σ3. Urs Mns, di origo omnis virtutis. Vide plura σω -um ollae materia supra,
in ri Lienituri transeunt dies salutis.& nemo reeo.
Et si ijs vestris mandatς , ut tac/-Π i , , nemo sibi perire d1em , L nunquam re iustitias , & eleemosyna , ut Iin fidituram censet. Sane Plinius ompe illud tem-l - memores Dei,& benedicant eum pus pqim ubitrabatur, quod studiis om
in impenderat Titus situs vespatiam , qui in in omni tempore in Veritate, α , Itione Dominici Sanguinis subuersis Ieros In M.;
IPl MY omni paterna admonitione inquantum illis erit possibila et quod explicuit IO.
unde Ararit m admonere Christus, dum ait 'Dιδεροι Damrnum Deum genιιοι. stium ex toto corde ma , ct ex tota anima tua, i Ut faciant in tias Faeer uer ex tota mente tua, rem tota virtute t iustitias este errare actus virtutis, di obseriausane virtu , ut tessis est philosoplius. illud A '. ες Fuare diuina mandatarnam iustitia hie, ut e-NQmmum,ae praestantissimun est, ad quod Uis, 'tiam saepe alibi in saetis literis, virtus est ρο-u& potentia aIlerius valet pertingere nam sineralis, illud omne signiscans, quod virtuti, squis posset reneum talenta portare , vis eius lymis Romam victor ingrciliis est , tantae di-laa GaIM.citur fuisse bonitatis , ut eum quadam nocte
sero recordaretur in ecena quod nihil boni in illa die secisset , amicis diecret et diem perdidi Sie nos totu illud tempus, in quo Deumno benedicimus,an .iguit arbitrari debemus. uare diuina mandatar nam iustitia hie, ut etiam saepe alibi in saetis literis, virtus est generalis, illud omne figniscans, quod virtuti
aequitatique est consonum ' nam iustum ilIudi ad portandomest quinquaginta, aut octogin- omne dacitur, quod adaequatum est, di regusta, virtus vero ad llae , cui debet commensurari, commensum , t autem huius esse ne unde iustitia illa x sectio dieitur, quae hane nomen vir, a quo efficit adaequationem, de commensionem . virtus. Uιν enim, ta, virtus vero ad portandum eentum. Hane autem huius esse nominis notionem e firm- teli inisse. t. nomen vir, a Quo, teste Cicerone, dicta est efficit adaequationem, di commensionem . virtus. Vir enim, ut ait Lactantius, nomina 4 ctant. ἀνE eleemysynas Pauperibus ex promus sub-0ttis eri, qtio in eo maior vis es, quam in f - v f αλ a ueniendo substantijs, ut ipsemet mos supra omina hine Minus nomen accepνι Nec . docuerat. horrent, vi hene notauit AtuateZ, ab haesi a Ut sint memores Dor Quod reeordatio ignificatione saerae paginae, dum virtutem pros, Hi. praesentiae Dei non istum inuet ad diuinorum robore, de potestate non semel ponunt. Sic PIM 1 3 'imandatoruat obieruantiam, ut supra dictum Domine, Domine virtus fatalis mea, dc Mibi; i .s est , unde David,seruatii mandata rua, edi υ-um L mraemκιι me υνrtute. Ex quo et m iι- ma tua, quιa omnes ora mea in eong virtutes,ec morales, de intellectuales,&Theori. tuo, ted etiam ab omni peccato absterreatrulogieae nomen aetepetunt, quod potenti s νsu ...t, ,3lVως B ius; Θυν InquIt. ωινμι. pigeν,, aut vires ninras operibus bonis, Ac malis e lal. II 8. NUM s an raca duι ,sverbust respon positas,ad opus optimum inclinent,& ad Pr det: - Non semper cogitas Deum estiuatim Istantissimas functiones disῬnant . Quare si,.o . nu 3 ct mοπ m -serarum inperiorem Π imaeuam notionem inspiciamus varcu .est ιζ. esse boemm nostra recorda Boiosa tia ef .unisus. 8e eonatus . di impetus rei totum,quod ... in ιν. lcontra omnia πιι a sisFriem remedium . potest faeientis ,&ad lummum , ae sibi a
'ρυμι. Et idem alibi. ginis in oesiis suis -- istantissimum anhelantis ; unde illi Deum tina Mari μοι displiuat principi 'si si ter viretite benedi ni,qui totas vires, & Poten 'reni principis praesentia tam potenter homi lias suas, si quae ad phtem superiorum, seu nes a malo abit erret ἰ quid faeiet Dei ipsius, rationalem,sae quae ad partem interiorem νIdem iv praesentia, si memoria retineatur Vnde me ee vegetabilem pertinent,in diuinum ramul 'ν 'M. s. rito ille ceciniit cita eum impendere curant, ita ut totus homo in Ille cecinit ia . eum impendere curant, ita ut totus homo in
Pia soru facis, quod m/ inante cinni sua operatione, nihil aliud finaliter Ve'
berra, 'disse, nisi Domino famulari , eiusque diuinae o Cur spretante Deo non magis ipsembra H luntati obsequi. plura de hac re supra. . Ad oersuadendum etiam filiis eleemos Is-- - . .aIlSed plura de hae re supra
536쪽
nam, & iustitiam exemplum hic adhibuisse Tobiam cuiusdam Achiachari, & Manassis ab impio Ammone ex luce temporalis selicitatis, prosperitatis , in tenebras vitae abiectionis, iniserae , S aerumnosae adducti, qui postea pietate , di eleemosynis ab ea usunt liberati,docent LXX. his verbis r Fiti, oide qtiid seis Ammon Mehiae baro,qtii nutrierat eum, quomodo e Lee eduxit eum in tenebras , ct quacunque retribtiis ei. DA hianarum quidem falciatiis, iHi autem ν tribtilis r Dibtita est,ct ipse defendit in sene5γas. Manasses feeit m Verisordiam, aItiatas en de laqueo mortis, quem erat ei Aman utilem incidit in Iagnetim , Operyt
modo eram ex Lee deduxerit in tene hras, seqviam ei gratiam retuIerit: caeterum Oelia-eharum esseseruatiam , vitam Cero relatam
i ,ει in tenebras ipse defenderet. Manaisses exeγetiit mi Picordiam , ct e sit e laqueo mortifero , qtiem ipse δε erunt, Aman autὸm ineidit in Iaqueum , aepemi; quarentine vitis siti quid faciat miseraeordia, ct qtialem se Iiberatricem itisitsa praebeas. Sane a luce in tenebras adducere illud signiscari, quod supra exposuimus docent
Gregorius,5. Thomas,& communis Latinorii cum Nicetae interpretatione in illis verbis Iob: Expotiet eum de Lee in tenehras, &hic ipsam et Graeca vox, quam correcta LXX interpretatio ponit σκοτοι, quae iasi tenebras simpliciter significat: sed tenebras carceris egestatis, & vitae abiectionis .
V E R S. XII. Nunc ergo filis audite me , & nolite manere hic; sed quacunque die sepelieritis matrem Vestram circata
me in uno sepulchro, ex eo dirigi te gressus vestros, ut excatis hinc.
Video enim, quia iniquitas eius finem dabit.
suos attentos reddat sanctissi Γ mus patriarchar
sis Pu Us .Audite me. Ait,disces umq. al Atas e Ninive post suum obitum,
illis praecipiens addit: Et nolita manere hic. Arabs. Et ne sviati, hie. Idest,nolite in hae ciuitate sedem vestram ponere. Sed qtia tinq; die spe fieri is matrem Uesram. Hoc est, statim ac mater vel ira,& cin lux mea,ex hac luce disces erit, vosq., ut moris est, illam circa me in uno sepulchro sepelieritis . Arabs r Sepelieritis genitricem so am in septilebro meo . Cauebat enim svetus consuetudo, ne coniuges, S amici, qui fide, di amore inter se mutuo insigni tenebantur, alibi, quam in uno, eodemque sepelirentur sepulchro. Sic Sara mortua petenti Abrahae ius sepulchri cum filiis Heth ; responsum est ab is se eme in eIectis Atil. ebris nutris speii mortiatim tuum . . Vbi electa sepulchra illa censentur, quae Cato vocantur familiaria . familiae uni constructa . Verum noluit Abraham Saram suam in eoncesso gratis sepulchro reponi : sed in empto ab sphron filio Seor, ut ibidem habetur; quadringentis is argenti probata monetae publieae. Abraham etiam in spelunca duplici cu Sara uxore scpulturae mandatus est: Isaac cum Rebecca. Iacob cum Lia : Fili; etiam, S nepotes cu maioribus sepeliebantur . vnde haec,& 1imilia frequentissima in sacris literis : mortuus es, ct positis ad patres fum , aut ad populum suum , aut, uisus es insepulchro patrum Osrum. Iuxta quem ritum Hieronymus: Coniuxati,ait, in Cno Au et o ponendi esse υιditur. Sane apud gentes
hanc fuisse consuetudinem plures testantur scriptores. Apuleius: itim , ait, proprie fa- mi. rares mi ra ebaνitates aeetirati me cον-ptis altatum tinita septi otira ibidem marito perpetuam coniugem desere. Et Valerius Ma ximus de Marco Plautio, qui, uxore Orestilla funerata, in gladium incubuit, quem, ait, amici, setit erat toga tim , ct calceartim cor ori eo nivis tinxerunt. De Catone, & po-emone Laertius : Ita Uero, aut in mtituo inuerunt,ut non modo Citientes eiam fitidia sntfetiti,υertim ct morientes eodem sunt eondita tumti . Veru de hac ete fusius Ioan-ics Κarchmannus, S nos etiam supra Ex eo. Hoe est , statim 1 sepultura in-
oesros, Vι exeatis hine. Arabs. Miγigite ambtil. tionem Corram, t exeatis ab hae riuitate . V deo. Et quidem prophetico spiritumam queat, licet aliquado homines sutura aliqua coiectare, vel diuinare; neque ut tamen illa videre , nisi per spiritu prophetaru, quo sutura quasi praetentia cernuntur: potest tamen ipsa animarsi vis, ut docet Gregorius, sua subtilitate aliquid praeuidere, & eo melius, quo magis a sensibus abstrahitur, vi docet Augustinus, quia ut explicat S. Thomas, anima quando abstrahitur il corporalibus aptior redditur ad percipiendum influxu spiritu a. lium substantiarum,& etiam ad percipiendum subtiles motus, qui ex impressionibus naturalium causarum in imaginatione humana relinquuntur .Ex quo dicit Gregorius, anima, quando appropinquat homo ad mortem subtilitate sum naturae sutura praecognoscere. Et Arnobius: Morti enim Cicini,
537쪽
ai t,maaime videmus se entia, ita vi de fiat. Plauisu Aps tris ajielmntώγ, cs prodιιum es a PIalom te a socrat xlis Apiavia so ratis dixisse Sorente . Verum eum Tobias noster, non modo devastatione Niuiues se videre praedixerit; sed etiam se licem Israelitaru e captiuitate reditum, quae haud naturaliter praeuideri poterat, constat
prophetice illum omnivo locutum, ut etiasinari Ser. Jprohat Serarius .
Loia iniquitas eius /m dabit. Arabs r onιam res Gideo,quod peeeartim inim adducet si em, quod scilicet propter suas iniquitates, iusto Dei iudicio pesitim ibit retenim ut poeta ille ce init,
Hara , , . Raro antecedensem feeIestim
Deseruit pede poena eLudo . Gen. q. . unde Dominus Cain: Non nes bene egeris,recipies; sin avitem male ,satam in foribus peeeritim ttium aderit ρ Quo loco pec- licatum pro peccati punitione sumitur: nam quod ibi nos legimus i In forabias pece tum tuum aderit. legunt Hebrai: Monitim mecasum tuum robes. ides euiani, a radice Rabas, idest evibure, siue iacere, quod pro prium est leonum cubantium , de quibus Gen. s. s. in Genes zRequiesc/ns accubtiisi,m Leo. Itaque sie locus accipiendus este ilatim peccatum in seribus, tanqua Leo,vel molossus cubabit ad te ipsum terrendum,& deuorandu ;hoc est supplicium,S poena mox peccatum, Θ - 8e culpam consequentur. Addit Syrus cum
VERS. XIV. Factum est autem post obitum matris suae Tobias abscessu ex Ninive cum uxore sua, & reuersus eii ad soceros BOS.
Inuenitque eos incolumes in senectute bona, & curam eorum gessit. & ipse clausit oculos corum , de omnem haereditatem domus
Raguelis ipse percepit, viditquiquintam generationem filios fi .liorum suorum.
illud scilicet, quod pater m riens illi mandauerati Et eu mortua esset Anna, sepeIiuit eam Tobias prope rabit pa-l trem suum, & assumpsit ux trem suam, & filios suos,& abijt ad Medos,les habitauit in Ecbatana apud Raguelem si socerum suum; docens voluntatem ultima defuncti patris sollicite adimplendam esse, i ut etiam postea Gregorius 1X.expressis ver-lcibis, docuit, dum ad Ianuarium Calaritanu .seribens haec habuit: Visima Cestimas do ni est inodis orinthias etirari debet. immo hi iustidires non implens defuncti patris volunta-ltem priuari successione ex iure ciuili probat Gratianus. Quare elaborare debent fi-i iiij, ut si quid parentes in extremo vitae ter-lqmino cor stituti faciendum illis mandaue t rint, aut testamento iniunxerint, id ocius,it At sdeliter exemplo iunioris Tobir exequantur, ultimaeque parentum voluntati incunctanter, di integre satisfaciant, sibi persuadentes , se non minus poli obitum suorum parentum , quam superstite eorum vita, confringi diuino praecepto, & ad honorem , & ad obedientiam ipsis conuenientis modo prastandam.' Inuenisqtie eos. Cum peruenisset nimirum Ecbatana, Raguelem , & Annam soceros suos, & incolumes, di in a Senemra bona . Arabs r in fenesti-s te optima, qui scilicet ad magnam satis senectutem annos quietos, hona famae, & ini Dei amicitia propagaucrant: nam bona senectus non ex multitudine tantummodo annorum dicitur ,' sed quae ultimos habet annos quietos, placidos , di tranquillos, reuerentia, opinioneque bonae famae, hona consti tia, ac Dei amicitia praeditos, quo spacto in senectute hona mortui dicuntur Α- abraham, David, Gedeon. F
nore magno , O sepetiuis eos in Ecbatana. Arabs: Et itiscepit negotia eorum , quod , lteste Stobaeo, virili conueniat aetati actioni- abus, publicisque muneribus incumbere, sciatinibus autem meditationibus , iudicijs , Si concilijs. a Et ipse Hatist oeutis eorum . M senim is ubique sere locorum inuasit, ut d cedentis oculi mox clauderentur , quod etiam superstitiose nimis a prophanis seruari consueuisse testatur Plinius . Et qui- dem cum terribile plerisque videatur aper-xitis oculis a mortuo velut conspies, ne ullus viventibus horror iiiijciatur, & ad ipsos gratificandos morientes, quibus maximae
curae esse solet, vi membris decenter com positis e vita migrent . Sic enim, ut narrat
Suetonius, Augustus Caesareo die , qui ipsi supremus illuxit, petito speculo capillum
538쪽
sibi comi, & malas labentes c rrigi praecepit: quod sane officium illum , qui defuncto proximior, di charior esset, praestare consueuisse, non solum ex hoc loco; sed etiaex profanis scriptoribus, quorum dicta in unum collecta habes apud Ioannem Κi relim annum , satis liquet . Et o em haereditatem domus Raguelis infe percepit. Quod ipsi deberetur, ut constat ex iam dictis . Viditque quintam generationem Aios Aliorum suorum Fuit scilicet longaeuus dierum , & filiorum tacundus , quae duo tanti fiebant in veteri testamento , ut benedictionem maximam Dei illa existimarent. Quomodo quintam generationem videre potuerit, dicetur versiculo sequenti.
Et expletis annis nonaginta nouem
in timore Domini , sepelierunt
Omnis autem cognatio eius, & Omnis generatio eius in bona vitata, S: in sancta conuersatione permansit, ita ut accepti essent, tam Deo , clitam hominibus, & cunctis habitantibus in terra.
I Funera amicorum Iae mis hone Handa. α Iuomodo UZo, ct homιnibus placeamus. T eompletis annis nona in-tanotiem in timore Domani. Arabs i Et eo Ietiit nona ginta nouem annos eum timore Domina, ct titi in . Syrus: Morstitis e i autem
Tobia, Alius tensum , O septem anno m. Verum de his codicum variationibus in annorum computatione diximus supra , nona. ginta nouem hos annos censent aliqui, non sdie natiuitatis iunioris Tobiae numerandos esse; sed a morte senioris, quod dicat textus, ut vidimus anteriori vers. quintam ili luna generationem Nidisse stips Aliorum taliciorum , quod haud fieri potuisse censent
nonaginta noue in annorum spatio; quare praeter eos sexaginta tres alios cum Tobia Patre in captiuitate, & duos ante captiuitatem illum vixisse dicunt. Verum , ni fallor , nimis extorte, cum haud necesse videatur singulis generationibus plus quam annos quindecim assignare , quo tempore iuxta DD. placita communiter viri habiles ad contrahendum matrimonium existimaniatur. Atque adeo si , ut supra vidimus , Tobias iunior anno aetatis suae vigesimotertio,
uxorem Saram duxit quae, licet successu eprima nuptiarum nocte aliis sex viris orba ta suerit, illo tamen adhuc iunior esse poterat , cum haud necesse sit plus quim annum ab unius, ad alterius necem intercessisse, de illa anno aetatis suae duodecimo nuptui dari potuerit ) N aliae quinque generationes singulae kecessiit E seri potuerant spatio quindecim , sexdecim, decem, & septem , ac decem , di octo annorum cum quintam illum generationem attigiste sufficiat patet euidenter spatio nonaginta nouem annorum is
quibus completis illum interiisse sacra d cci historia , illas omnes generationes vindere potuisse. Sepelierunt eum eum vidis . Illud eum gaudio reserendulis esse, non ad sepulturam, sed ad vitam Tobiae Arabs relatus non Obscure d inon strat, ita ut sensus sit, Θ eo phiis , de e. in timore Domini cum gaudio, sepelierunt eum, quod etiam dictum est se pra de patre Tobia seniore. Et quidem nulla peculiaris succiarrit ratio, quare iunior Tobias moriens a s liis siccis oculis sepulturae mandandus esset, ut multis placet: nam licet viros fin-ctitate conspicuos , non lacrymis in morte; sed hymnis decorandos esse censeat Gregorius Nissenus, quod sancto fine quieuerint ;sapientum q. opinio sit laudibus potius, quassetibus in eorum virorum exequiis esse vacandum . unde Ennius: Nemo me laevmis decoret, me fune
cum tamen lacrymae amoris sint indicia, de naturae essectus; fieri vix posse censeo , ut adeo quis sensum proecludere naturae valcat vi nullae in funere amici piae lacrymae cx oculis suant . quod exemplo Christi manifestum relinquitur, qui lacrymas in mort Larari sundens : Ecce, dixerunt Iudaei, qtio- modo amabat eum. Nec eli qui eat inficias amicorum lacrymas multum virorum decorare senera. Vnde in postremis, di maximis aerumnis, posuit David aliquorum mortem
non deploratam . Sic: Ititienes , inquit, e rum ramedit ignis , cdi cimines eorum non fiant Iumentatae, vel, ut habet Hebraeus, non
sunt Iaudatae , quod spectet ad laudein defuncti illum mortuum flere. Hinc Solon unus ex septem Sapientibus G t refert Cicero , cecinit r. Mors mea non eareat lucr 'mis , Iinquumtis amicis . Maeγονε, t eelebrent onera era gemitu. Et Herodes ille infantium Bethleemitarum trucidator crudelissimus,sbi conscius quanta immanitate , ac caede vivens debaccatus si isset in doni esticos , di exteros , quod su
539쪽
turum erat iacile coniectans, raros nimirumi Et antequaismoreretur vidisperdationem futuros,aut nullos,qui cum mortuum flerct, Niniau,se eaptiuitatem eius, quam adduce- ne sua funera luetu caretent, ut narrat Iose-llbam ad Medos,ct Iaudauit Dominia in omphus, sorori Annae praecepit, ut ex omni Iu- nibus,quagesit , ex viderat antequam --daea nobilissimos quosque in hyppodramo aureretur. se concludi iussos, postquam expirasset , in- a Omnis eo natio eius, . Maxima qui terfici curaret,in inquiens,omnιs Iudaea, vel dem haec est Sancti Tobiae commendatio, intista,mibi, ct funeri meo lacrymas imper-nqua sanctus ipse, & omnis ipsius posteritastiatuν . quod scelus execrata Anna, duplex,l fuisse dicitur usque ad illud tempus , in quo post ipsius mortem,populo attulit gaudium,uignotus horum verborum scriptor liqc de ii. Quare nee suam mortem,llicet probrosissimaulo polleritati mandauiti sed suae illa, & pa. Iamentis Christus carere voluit. Unde re-ums misericordiae in pauperes fructus, qui fert B Lucas,multam turbam populi,& mu- cum suerint viri misericordiae dediti, quorulieres sedentes ad monumentum illis lamen- pietates non defuerunt, sancta haereditat latas fuisse; ex quibus patet nullo pacto k-0iuxta sapientis dictum donandi erant. Di rendos illos esse, qui in sancre amicorum is ste cum illis misericors in pauperes esse, de seu consanguineorum a piis lacrymis omm-, qua re supra fatis superq. dictum,simulquo no temperandum esse docent,merito'. vitu- cura, ut acceptus lis primum Deo, deindGperandos,qui,superiorum suorum casum , etiam omnibus propter ipsum Deum homi- siccis oculis praetereuntes,ipsis apibus dete-oni hus,neque enim, & testis est Augustinus. riores fiunt, quae,teste Plinio ita mortem re- utiliter his placere bomo potes, nisse eum πο-gis sui dolent, qualique deplorant; ut nisispter Deum placet, ides ut Deus pla- aliunde eis prouideretur, & iPIae mor ren- erat,&glorificetur a dona erus attendiaturtur . Quare teste Poeta : in homine,aut per miniserium hominis ae- Corpora luee earentum. eipiuntur. Sic faxit Deus, ut nos, & nostra Exportant tectis, ct trista funera d sit, omnia ipsi primum placeant, deinde etiam, quod etia Arithoteles,&Columella doccnt.bpropter ipsum, hominibus, quibus salus, &Addunt hic LXX. non prius diem ultimul ipsi gloria in omnia seculorum secula . Tobiam clausisse, quam viderit iuxta patriS Amen . . praedictionem euersam NinIuem . Syrus est
540쪽
Aetatis Tobiae senioris Synopsis ex Hebraeo Latino, Graeco, Syro, & Arabe.
I. Vivit a data Gabeto pecunia annos 2o. H. Caecus annos I. Vixit annos Ioal II. Post recuperatum visum annos εχ LExpressω C. Coecatus anno aetatis 3 6 IV. Coecus annos qt V. Recuperauit visum anno aetatis 6 'II. Per ratiocinati I. Venit in captiuitatem l nem adiuncto Hoe anno aetat. 39braeo textu. LII. Vixit in captiqitate annos 63
L Vitali annos II 8 I.Expressi e n. Coecus Ait anno aetatis 38
LM. Coecus mansit annos 8 I. Recuperauit visu an stat. 66 II. Uxit post recuperatum visum m. ' EI. Vixit in captiuitate an. I I IV. Venit in captiu. an.aetat. 3 7
LExpresse C I. Vixit annos Iaa, II. Post recuperatum visum annos 3 7 U. Coecatus anno aetatis 88 UV. Coecus annos TA. Per ratio G e L Recuperauit visum ann. nationem V artat. 9
-LExpressee Il. Post recuperatum vissim a Ccec tus anno aetatis ficii I. per ratiociis, e I. Recuperauit visum ann. timem aetat. 6 I. Hebrarum II. Latinum.
Aetatis Tobiae iunioris Synopsis
Secundum plerosque Latinos, de Arabum ς'
Secundum Graecum textum I U Secundum Syrum textum' syr I. Fuit in Mediam post aetat. ann. 23tionem h H. Eodem ann. 13. de 2 . dullit Uvo
braeo. i Q. Venit in captiuitatem ann. aetat. ad. L minimum amsita si- I. Vixit cum vim patre ann. 6 . vel εις ia,quar d II. Vixit post eius mortem ann. 99.vit. v. I 6. l m. Vixit uniuerse anu. I 66. ves Io 3L Expresse vixit