Commentarium de jurepatronatus Caroli Gagliardi 1

21쪽

profanas hereditates per quolas Ilerdilitarias : 'admul unius aularis quattuor partes sierent, et Singulao partes. singulos hab0- reni prosl,Ileros, singulique.heredum singulos investironi in una Ecclesia beneficiarios. Quamobro in Synodus tabitunensisIl. Cario M. imperante celebrata anno SIs , ean. 26 prohibere cdnsilii hujuscemodi Ecclesiae divisionem inter heredos subi oua interdicti, ad vitandas simul tales si). Quod inseri plum perperam est in Sexta Gregoriana compilatione Decretalium ex Cone. Mediolanensi. Tum Synodus Triburiensis an . 895. canonem Cabilonensem confirmavit sa). Iu ambubus istis canon Lbus Cabilonensi, ac Triburiensi, quos genuinos, et incorruptos habemus apud Labbaeum, Antonium Augustinum s3J, et Emm. Congclog. nulli modo invenitur vocabulum patroni, quod. S.Ilaymundus interaddidit ad faciliorem rei intelloelum I) allenta sui novi loquela: istud prosecto Patri bns Cabilonensibus, ac Tr,

buriensibus adhue fuerat ignotum , atque insuetum. XLVII. Violentas interea manus iniecerunt latet non modo in praedia, et bona Eecles arum lρmporalia: verum clinin tu

Ecclesias ipsas, et Abbalias pinguiores, quas per annulum , et virgam irrequisi' omnino Episeopis concedebant clericis pistrum qua simoniacis, atque indignis: et per sacrilegam invest, tutam laicis oliam personis , et 8raecipue militibus Rogos comlatebant ad Oxpensas belli potissimum serendas. Clarissimus Mi ratorius omnigena sapientia praedilias 5) luculentissima prodit

monumenta monasteriorum in L nescium laicis concessorum per pravam consuetudinem: a Begibim Francis invectam, ut magnatum, sit nillilum animos in sua fide colastrinarent. eosque incem

deroni ad majores iii bello sustinendos labores. Reges Longis Mos tali scelere purgat.iΕl Carolum Martollum avum Caroli Magni, primum omnium hanc pessimam consuetudinem in v xisse apud Francos ob Raui publicae necessit alom affirmat. Carolum qμ0qtie Magnum inclytum Imperatorem lusiusmodj morbo laborasso, voloribus moniliuentis comprobari contendit. I usque in hoc improbo studio aemulatorem fuisse I)ipitium filium, si aliae quoquo Rogum, ut probat Muralorius Pistorensi cliaria anni Siet. prolata per semetipsit m 6 . Tuin etiam Ludovi eum Pium illius sca. 3ὶ Cap. I de secrem . - 2ὶ Rehita in cap. 2. eod. lil. - 3ὶ In r

22쪽

Carl0maninim, ceteros luc. Saepissimae hinc Sanctorum Patri tin tuerelae, Obsecrationes, increpationes, anallio mala in Privalis, aequae ac synodalibus scriptis. sanium malum in ortu suo Plim ii are , et jura Ecclosiae in pristinum revocare studuit Caroliis

per ringulas Paro hi as anmul etim Epis opo de Monaster iis , quae Deum timentes in auis proprιelatιbus ae Hs axe-1ψὶl, et ne ab hereditus eorum dividerentur. Parentιbux, et praedecesδoribus nostris sub immunitatis de fenarone tracti-d runt: et postea in alodem gunt data, ut degerιbant guae ελι, et a pso, vel quibus in proprietatem data sunt, et nobis renuuetare pro urent, ut eum Episcopis, et steteris sideδε-bua nostris consideremus, et quatiter inde Seerandum μι xoluntatem, et nostram Salutem agere debeamus.

XXVIII. suumque nono saeculo sub imporio Caroli M. jus

praesentationis plus nequo inter privatus eli itin extensum osset Patres extirparo studuerunt oborta mala; ct praecipue simoni n-catu labem. Quandoquidem in Concilita Arelatensi VI an . Sio .caulum est, tit lasei presbyteros abδque judieso promιι Dr- seopi non ejissenι de Gelesiis , neo altod immittero praeδumant: atque laici omnino presbyteris non audeant munera erigere propter commendationem Getersae: quis plerumque propter cupiantalem a laseis dantur stilibus prea Ioriae G-cisSie, qui ad pervendum sare dotale ossiorum sunt fruti-9ni. Meriloque iiii e i liticinarus illicitio tisis Archiepiscopus qui Pudum snoculo uorii il) ad Comitem Tlaeodulphuni ita scripsit: Si vis sit sin Paroehia in habere pavsbyterum , adduo miliι ta-lcm clericum, qui aptus εst δαoro ministeris, et ego ritum iu-yvirum . et illi Gelesiam dolor et tune illum ordinaso, si mihi tulis Herseus satisfaetionem fecerit,. quod uultum pretium inde donape se. Et si tu ilis sacere nolueris, ello ordina

dinem presbyterum et). Vnitarim ergo, n0n usum Pi'R.'S n laudi reformare sategerunt Pa res saeculo nono, qui patronalus jura politis firmasse, quam deminuisse videlitur. Rottiana pliam S1- nodus sub Eligenti, II. concla nian 826, et sub Leone IV. niin. i) capitular eap. U. - ψ Fladoardus in hist. Riemem. lib.

III. cap. 20.

23쪽

S. 3. cau. 2I. deero vil us monastersim, vel Oratorium cano. nico constructum a dominio eonstructoris eo invito non au

feratur: Loρatque illi presbytero, cui volueris, pro Facro Difioso illius Dieresis cum eo MenSu Episcopi, ne malus eri Stat, commendare si).XXlX. llonorisca insuper jura patronis eodem nevo altri- inita in xciti utitur imperiali simul. ol pontis cali ni ictori in te. Nam lud sa) caulum ost, ut Episcosei provideant, quem honorem preo uri pro Gel iis auis tribuant senioribus, puta patronio, dominisclite vicorum, iii cluihus lutulatae sessoni l 'arochiae. t uces, Marchiones, Comites litulo Seniorum nuncupatos tr uil Muratorius 3j, quibus nobiles famuli, et vassalli obsequium . ac Servilium pra stiabant: atque inde ortum habuisse censet Italicam vocem Sibnore. Atque in Italia ii ii Solum a va*sis, Sed a colouis liberis appellatos osse Mnseres dominus, uti videro est etiam in chartis monasterii Vulturneusis 4). Expluralissima vero res ost Capitularia Bos lim Francorum, praesertim voro Cnruli l. , Lildoxi ei Pii, ol Lolliarii a Leonu PP. t X probata suisse . qui ea irrefragabiliter tu aevum observaturum Lolliario spo

X Vorum disponendi potestas de rebus, ct proventibus occlesiastiuis volita etiam ost ipsis quoquo sundatoribus in Photiana S3 nodo Constantilaopuli lana an . 86I, quam Graeci primam, et secundam SI nodum appellant, et Nicolaus Papa G- res rualem nuncupavit. Sic et ii ii decretum fuit s6y No utilli avis copiis, et facultatibus no en monaSterii imponente3, eterea Dco su essecare prsuentes Se eorum, quae Suut e Xe-crata, domi nos esse inscribuni, et δola appellutione Deo δε- Imre. machinantur . . . nullo modo pote3tatem habeaι, qua con&eerat Deo rect Sua y, εο ψSum Praefectum , vel pro ae mirum constιtuere. diiud etiam declara vero tot elatii Patres supra Iaudati num. 2 o. XXX l. In sequentibus saeculis, praesertim XI, et XII laica les Ecclesiai uni collation0s saepenumero damnatae sunt, sariis

ioclis si in daturum juribus. Ilomanum holicilium sub Nieolao II

24쪽

san. io ἴ9ὶ si , sanetvit . ut per lasma nullo modo quia et

e risus, aut presbyter Gol iam obtineat nee gratis, nsto pretis. tancilium Tilronenso snn. rosio in sa), tit nullus Gel Siam magnam, vel parvam deinceps sine eo enm Episco ia luteis praesumat aeripere quolibet modo: aed neque a clerico , via monaeho, seu laseo δub pretii alicujus renialitate. llomanuin sub D. Gregorio VII san. 1ο74ὶ 3), ne aliquis elerseus, vel monachus a lateis Gelerias reo fas domo, vel pr

inlordixit, ut nullus in clernali ordine constitutis, nullulque monachus Episcopatus, aut Abbasiae, aut oujuslibet ecclesii atteae Gynitatis invenituram de manu lasei gus pere audeat. Quod si praeau serit, positisne miti solis. Concilium Lateranenso l. sub Callislo 11. san. III 3) jus pnlronnius iam laic. rum, quam ecclesiasticorum minime ueminuit, licet damnatas, et sacrilegas laicorum investituras, et Episcopo altribuisset ordinariam collationem , institutionemque bene iciorum , atque innanimodam rerum Ecclesiae dispositionem s. ).

pariter damnasset abusum passonatus , legitimo eiusdem usu probato, retentoque, et praesertim divisiones Ecelesiarum . et

allarium heroditarias. Omnium satiὶ λ quibusdam loris fumdatores Golesiarum , aut heredes eorum pote3tate , in qua eos Meleam hucusque restiuuid abutuntur, et quod una si etesia unius debeat erae rectoris , pro sua dissensione elurimos repraeSeniunt: praesenti decreto δtatuimus, ut aisoreo in plures parrea sun atorum se vota Digerint, ille pram elatur Meleaiae , qui mo foribus juvatur meritis , et pluramorum eligitur , et approbatur assensu s n. Et gvsa in ιum sum quorundam laicorum Proceδsis avdacia. Ne Discoporum auctoritate neglecta olerisos inStiluant in Melesiis , et removeant quum voluertata Psδδωδionem quoque , atque alia eccloiastica bona pro'δua voluntate plerunque vistribstant,

ipsos anathemate seriendos η). XXXIII. In isto Alexandri pontificio astram novae disciplinae

25쪽

26 super fuit Itostos Eeelesiae, Sodisquo Apostolicae polentissimos

debellaro, sacrilegas,ol violentas laicoruni in praedia ecclesia-Stica manus comprim sero , morum Sane cormiptisSimorum post quatuor, et ultra saecula tandein aliquando felici otuine reseruintionem inchoare, patrona tuum jura ad sacrorum canonum nilmssim definire, ol liuor lato in ecclesiasticam rereti mero , velificantibus θ ii ratio piis saeeuli Principibus. 'XAX lv. Sequenti xiii. inoculo Carolus I. Andegavensis sui Ox-wrnorum Ilognorum exempla reliceam in tu cap. quod incipit tinroe δίε μου; a sub Ictulo de realis. eoel sustieme ita ratis, abolevit usurpationes, et gravamiua Ecclesiis illata per nulec dentes lyrannos, puri Principes Suo vos. Et Carolus it. Audega Ven. si) pavernam pietatem aemula lus est. Omnia vero expOlialis hujusco I Uni Eeclesiis reapse redintegrata fuisse sub eisdem Regibus Audegavensibus, ii iii et ex publicis monumentis Archivorum, et praecipuo Regiae Stesac regestis eiusmodi rei u-

XXXV. Ιaclis ad firmam structuram landamentis novao disciplinae usurpari coepit vox patronatust praesertim a divo Baγ- inundo Penua sortio in Crogoriani Decratalium voluminis compilatione , in quo litulum peculiarem posuit de Iur Patrona tua sa), ei vocabula patroni, et interpolavit in antiquis per ipsum congestis, et transcriptis canonibus; ut supra indicatum estnrι. XXV l. Ex eo fortasse motus, quud landa loribu S, eorumque Successoribus onus incumberet illas luendi XXXVI, ac patrocinandi. uandoquidem advocali, ac defensores Ecclesiarum vel jura, et munera sundatorum usurpabant; vel o contrario laudatores, eorum quo successores sibi vindicabant defensionem, et jus luendi Ecclesias, perinde atque advocati: adcout

sensim ab ejusmodi patrocinio inoleverii appellatio palmui 3)Quemadmodum apud se uiriles patrem dicebantur patricii a plebeis ad patrocinium, auxiliuinque sibi electi si). Concilii Chalced0liensis temporibus jam iude vigebant in Ecclesia defensores, qui per uniuscujusque Civilalis ineolas eligebantur 5). In Euclesiis lamen per privatos constructis saepius

26쪽

sumebantur sundatores ipsi, loriamque suecossores, qui modo in j ivlieiis forensibus per seipsos carum jura luebantur , modo eligebant suadente necessitato ndvocatum ex ordine causidicorum eonfirmandum. Quod licet intelligere eae Lege a Solis ij. ubi sic Constantinus Imp.: A solis praeeiprmus at Ocatis, eorumque consoriis dari Provinciae εacerdotem, nec aliquis arbitretur sta esse advocatonis neeeδgalalem impoδHamaacer dolo, ut et ab eo munerum oppidaneorum functiis Secer natur. Nullum igitur advoeatum a Curia seur lenetur Obn Hus putamus eae sari: videlisei ai ervico nomine, aul vluc D ineolatus oppidanea neeessitas eum detinet obligatum. Itaque apud alios etiam judices operam dantes mystus perorandis, Obnoaetos egae decernimus gaeordotro: aio τι IDeel , ut intra eam Provinciam hi uamovi honorιbus maneDpentur, tibi eos necessitas mi talis delinet obligatos. Cujus rei meminerunt eliam Imperatores A reod. , Honor. ,et leodos. IS). Constitulum pariter lati s 3) tilpro Melegrarum eaurais, ac ne cegSiliatibus eorum, atque aer rum λι eaeectitores, vel a mvoeati, δω defensore8, quoties necessitas ιngruerat, a I/rι

cipe postulent ur. Itidem lib. II. legum Longobard. 4M Omnι-bus Episcopis, Abbatibus, eunesoque clero omnino Praeca pitur vise minos, praepositos, advocatoa, aluo defeλιSOrex bonos habere, non crudeles, nec cupidos, non Perssu OS, non falsitarem amantes. sed Deum ιιmentes, et in omnibus f litium faesentes. Det Hli gentes. . . Quia Digeopi, et tinι- Derat Saeerdotes ad solam laudem μι, i et bonorum Operum

XXXVII. Quod autem una cum patrocinio ejusmodi sere OblInuerint advocati, ac defensoros Ecelesiarum praerosalivas sun-dalorum; salis ostendit Alexander lil. in deerelati ad Exoniensem Episcopum: Quia oleriei quidam saltὶ adnoeatius Gelegrammes urunt, vel guseumque modo psylunt, aec, uirunt, ut PQ.- modum eo tim silii Dol nepotes ad easdem olesias pr-δcu-tentvr '5j. ri Liaenis Ul. ngnuvii in advoealo jus quoilue prae sontandi clericum idoneum Episeopo 6). duovium vero adVG- i) L. 46. C. Thood . de decurionibus. gin In L. privilellia 38. C. I lieod. do Discopis, ei Clericis. - 3, Lib. VII. capillitur.

Franc. cap. 39 . - 4) Τit. 4 . da advocatis, et vicedominis cap.

cum autem 24. eod. tit.

27쪽

cali Ecclesiarii in ius adeostasimio in alios transferre pra um bnni, ab Ecclesiis extorquentes tanquam n propriis rusticis j

c m. h. e. collectam, si vo ceriam frumenti, vel pecuniae 'untilitatem, perinde ne militarem annonam pro alendis militibus, ei equis praestari consuetam: cribe Narsu . Seu expenSaS pro comestionibus: regium, seu regaliam, puta fructi nim perreptionem vacanto beneficio: colera id genus; id ommet Lucius I'apa sanxit cosdem, e sive ad oeali, sive patroni, vel vices domini, si vo custodes. vel guardias hahentes, seu qi iocum 3 que ullo numine censeantur, a gravamiuibuS cessare omnino

Illiciis lito salis ad dignoscendam originem, et progressum vetustissimorum jurium landantibus Eeelesias m essurum, et quonam pacto patronatus nomino lenus recens in o lesiasticis beneficiis altas merit radices, quantas lite subiverit vicissitudines in veteri Ecclesiae disciplina, quao lueem offundent praefulgentem canonibus, instillatis. inofilisquo moribus novae disciplinae mox edisserendis Sed naturam antea patronatus universam paucis generatim definire oportet, ne vagnri, ei errare

cogntur oratio: utque intelligatur initio, quid, eι quale illud sit, de quo disputandum est.

Ninurum hoo illud orat, quod primis Aerae christianae samentis omnos ubique fideles magis Italiebant in votis, ut in qu libet civitate, oppido, ac municipio Ecclesias aedificarent sq. Bine ChAsti Sponsa, in qua nee eat rusta, nee macula, ui terpetuum monumentum, ne quasi aliquam remunerationem se datoribns relinquere , d patronatus constituit. Fod sane jus Iabentibus saeculis ut erudissimo Noster demonstratin sancti nibus lum ecclesiasticis, lum civilibus sarium, lectumque suit

Bervatum . .

duum aulem in Neapolitano Regno sub JIilitari Rogimine iulud fuerit eversum, et pientissimi limis Ferdinandi l. reditu in

nostras Ditionos penitus redintegratum, hinc brevitate, qua paDest, nonnulla hela subnectere propeinodum necessarium duxi nulR. 3ὶ cap. praetexea 23 eod. iii.-0ὶ L. 16, cod. Theod. des piseop. Gratianus in can. tu qualibeι 2J. q. 8. .

28쪽

29 Ei principio leges civitos sub Militari Regimine latae suorunt,

quibus usi plures ecclesiasticae sanctiones pessiundalae, ita cito, quae addit spatronatus perlineliant omnino conculcari videbant ii r.

Et sano lege lata die XVII l. Julii 1 Sor. suit praeseripi imbona. quae Simplicibus erant duri patronalus obnoxia henoliciis, cum Τllulares o vita excesserint, patronis esse restituenda: qu, bus lamon obligatio incumberet onera patronatui adnexa adimplendi. Rursus alia lege die XXII. Decemb. I 8o8 decretum bo-n officia curata duris patronatus ut celera liberae collationis, ab iseopis, extincto penitus patronatu. praevio concurSu esse eo

serenda. Denique lege dio XXIL Iulii 1813 suli constitulum quod bona a patronis relicta ero Canonicas bus, Dignitalibus Praebendis in Ecclesiis tum Calliodralibus, tum Collegi alibiis erectis. nullo jure landaloribus servato, iisdem Ecclesiis pro iblis titulis libero cederent. Verum pientissimus Rex noster Fordinandus I. in suo reditunna I 8I5. Majorum suorum vestigia premens in id studioso animum intendit, ut Ecclesiae juribus redintegralis. Pastorum lubstra in Christi gregem iurisdietione servata, Religiosis Domibus restitulis , Sacerdotium, et Imperium maximo Reipublico obono amico coinspiraren L Hinc permulta cum Summo Pontifico Pio VII. Conventione inita an . I 8I 8 consillula suerunt, a quibus dumtaxat pauca hausimus, quae ad rem nostram faciunt, quaeque hic recensere minimo pigeat. . Et sane in art. V., qui dispositiones exhibol do Canonie libus, ol Capituli Dignitalibus, expresso cautum illas in Canonicatus Iurispatronalus regii ..peclesiastiei, et laicalis haud ri,

spicere.

Λdhaec a M. VII., quo deerelum de idonea Paropciarum congrua, Tituli Curali excipiuntur, quibus Iuspatronaliis inhaeret, illud onoris patronis relinquendo. Qiinmobrem vel uli hujusco Conventionis consectarium sui inegium Diploma lalum sub die XX. Iul. an. ISIS , quo Samellum: r. Dispositiones legis an . I 8o7, latae, ae reg. diplomai. anno et 8o S, ei I 8I3, quae ad durispatronatus extinctionem Spectabant , omnino abrogari. 2. duae vis dura patronalus tum occlosiastica, lum laicalia,

licet curata, tu patronorum jura redintegrentur juxta canonicas

29쪽

norifica dicuntur. Practorea exorta controversia an reditus privnli Jurispatron ius a die uncationis ad Dioecosanam speetareul Adininistratio-nstin a Supremis Concordali Exoculoribus suil doelaratum: e cu- a jusvis beneficii reditus siro jurispatronatus, sive liberae colla-I. lionis sub eodem rospectu esse existim Indos , adesque praei dia iis lilialis adnexa, utpote Deo dicata, .porumque fructus, a vacante honescio, Diboeemnae Administrationi tribuendos es- I se. Excipinntur vero togata pia, necnon patronatus, quibus a conditio inhaereal vel in ipsa oreellono . vol pos oriori insim-2 mento, qua diserto prnescribitur vadaniis bonoseii fructus in cstrios usus esse omigandos. IIano declarationem confirmavit

nuo herlinent quoque Regia Reseripla lata sith dio et r. D nuar. I 8 I9., et IV. Aug. 33s I, quorum altero sinistum declarationem , quam exposuimus in utriusque Sicilia Begno executioni mandari, niloro pro uvisum quod Episcopi ex aequo, et bono controvenias, quae inter parios de bonosiciorum reditibus exorirentur, dirimeroni. Additum etiam suil quosl si I piseopali auctoritali litigantes non parerent, dudex laicus quod opus esset, expleret. f

II. Eat jus temporalsi. III. Dirimalia eaerem'. ' . IV. Gelesiasti ob sese domniem l . V. Risi agatur de uniserat lato honorum. I de relliis , aut Hudalibus patronalibus sae lari judisse δubjectis. H. Vel de patronam lutealium capellaniarum, locorumquct

morum.

VIII. Honori eum jus permultas conliset PraerogasDM, et praeeellenis . 'IA. Oaeroaum auribuit pauono roicitudinem, et patroes

30쪽

XL H rared Pandi, ae re fraudi obligationem. XII. Milo Dero jus politionem alimentorum defert deae dentibus de εanguine fundatoris. XIII. M annuas praestasionest in limiae fundasionis reser

elogiae.

XV. Quae golis Regibus regereari pol l. XVI. Nam regius patronaitia amplior ua decoratur pra rogali S. I. patronatus csso doscribitur ius temporale, honori um, Onerogum, utile. quod 3 er Golegiis, vel benes is, piisve eis alioui competit vel fundationis, ae dolasionis futuitu , vel eae privilegio.

II. Incorporea patronatus natura non utimio spiritualis , sedissmporalis primum ostenditur, quum osse dicauir jus.semPorale. Pertransii enim ad inicos sero heredos cum profana sonorum temporalium univorsitate, perquo lateos possidetur, qui jurium more spiritualium sunt omnino incapaces IJ. Ill. Nihilominus adneaeum spirituali puta canonicae institutioni bonosiciaturum , ol occlesiasticis benesciorum illulis) patronaliam pronunciavit Aloxander III, et . Idem ad Regem Angliae Ilenricum II. rescripsit caussam juris patronatus ita conjunctam esse, Pt connexam spiritualibus caussis , ut nonnisi occlesiastieo judicio valeat doliniri. Quoniam, quae religiosis ad amrent, religiosa sunt, nil Paullus s3ὶ: et aesteuorsum naturam

3. de Iudiciis. - δὶ In L. quae religiosala D. de rei τindicat. - 4M cap. 42. do ro. Dr. in VI. 'ὶ Quemadmodum Iuro Civili res dispesci solent in corForales,

quae langi possunt, et incorporales , quae intellectu percipituitur, ita Iuro Canopico res dividuntur in spirituales, quae, ut docet Al selmus sopist. I. ad Cor. cap. V. in a Spiritu Sancto Licte spiritum et insecant, et ten orales, quae vel cultui divino peragendo, vel Clericorum alimentis sunt destiual e. Bona autem Ecci uasticis -