Examen decretorum Concilii Tridentini. In quo ex Sacrae Scripturae norma, collatis etiam orthodoxis uerae et purioris antiquitatis testimonijs ostenditur, qualia sint illa decreta, & quo artificio sint composita autore Martino Kemnicio autore Martino

1251쪽

Si quis dixerit Ecclesiam errare, cum docuit docet buxta Euangia camini postolica doctrinam prο-

pter adulterium alterius coniugum,

matrimon, uinculum non's dissi i

vi inutrunt,uel etiam innocete qui causeam adulterio non Aedit, non posse altero coniuge uiuente aliud matrimonium contraherer marcharii

eum qui dimissa adultera aliam Δ- xerit, D eam quae amisso adultera mi, nupserit,anathemasse.

EXAMEN.Repetitur hoc Ioco,et tubisitur lex ista potisse quod parti innocet que a coivge uel adulterones adultera,legitimo diuortioseparausi nacti ratione licea parte rea adhuc uiacte, aliud moritu contrahere Et multi sane sperarat instigistione aliqua duri sistim legis,eo se inhuma eius alberitis,no tantum parte innocente, ines iure suo prishqκod catra re iuris

est:

1252쪽

eo N cILII TRIDENT INL Hιε est: uerumetim pericleo fimos ti os eonscientin vicitannocens erim post legitimum diuortium,segitime fictui si donum eontinentis non habeat,G' tamen nonposit secundum matrimonium contrahere, cogetur uel in perpetus ustione, qua inuocatio turbatur er extinguitur: uel in fornicatione,que a regno Dei excludi uiuere ui

non uacti aliena culpκ. Atis ita diuortium aflio

Dei propter erasum adulteris indultum, parti innocenti nihil aliud erit.' quam laqueus, quo conjectatur in ustiones,mfornicati3es,in ira denis, et iudiciu Dei. Melius igitur christus Ecclesiaestiee Uuluisset, si simpliciter nullum diuortia,etiam propter aiulteri causicoracsisset. Ita enim pars innotans etinui et facultatem utendi remedi', divinitus contra fornicationem concesis. Sed Tria dentinum concilium non est solisitum, quomodo conscientijs consulaturi sicut en sacrificula, ita 'Um etiam sepiraris, centumpotim con bina

qua in unam legitima uxorem concedet. septinis

igitur canon sub anathemate ρrohibet, innocentem qui causam adulterio non dedit, aliud matrimonium, altero coniuge uiuente,contrahere: Crpronunciat, eum qui post legitimum diuortium lagitimeβctum, dimissa adultera alia duxerit,mo chari. contendit enim, per diuortiu non posse uinculum matrimoni dispothi, etiam si propter c - sn adulteris legitimefat. Non ignoro autem,

1253쪽

usi EXAMEN DEc RETOR v xi gustinum,σ qui Eum sequuntur,quaestione hanc horride cr duriter Albutare er definire. Sed fῖ sepositis hominum praeiudicijs Cr praeconceptis praesumptionibus ex ipsin christi uerbis quaestio haec dijudicetur, res pro ficto plander man stas. Quaestio. phariseis proponitur christo, de diuortio seu repudio: hoc est, de dimi sioneseu separatione uxoris. iam ante omnia constituendum

est,quae sit definitio diuortij. equo pharisti quae-rμnt. Istud uero certum ex inanimum est, ex loco Dei t. que phari ei allegant. lum.Moses dicit, per repudium uxore dimitti,e domo mariti, π ita emitti, ut positalteri marito nubere. Et Leuit .eta. Ezecb. q. . sacerdos sicut ui UM etii repudiatam uetatur ducere.Iere 3.tanquiuuli tu et notortu allegatur,post repudiar libertate esse tripeundi ad aliud coniugiu.Repudium igitur seu diuorti se quo phήribeorum quae lio loquitur, non titum est seiunctio a covictu domestico seu separatio quoad cohabitationem: sed est solutio uinculi matri,niomuse,ita ut post legitimum diuortium legitime Actum, posit contrahi aliud matrimonium: non tantum post mortem prioris coniugis, sed uiuente

eo. Illud enim expresse ponitur Deut.2 Et uer

bum unde repudium seu diuortium Hebraeis dicitur, significat abscindere seu praescindere: quod ad solationem uinculi coniugesis apte conueritinis adeo uinculum coniuges manet posi

1254쪽

cONCILII TRIDENTINI Ussd rtium, inter priores coniuges, ut Delit 24 CrHierem. pronuncietur abominatio esse, immrepudiatam suam, post mortem alterius uiri,d cicere uoluerit. Distenbergius objcit: Iudaeis licuisseepost diuortium ducere aliam uxore, non ra tione diuortij, sed quia licebat plures tunc simul

uxores habere. Hanc uer) rationem uanam Crsam esse inde constat. Nam Cr uxor repudiata, poterat asteri nubere. Deut.2 Leuiti. Ezech.

64.Ierem .3. Quid igitur phari eorum quaestio. nomine diuort intelligat certu et inanimum est. Et ipsa formula libelli repudij, quie adhuc hodie Iudaeis usitata est, idem confirimit In ea enim ponitur haec clausula: concedo ei licentiam er potentem, ut pro libito seuo uadat quo uoluerit: ducisypo 'it ab omni uiro: nec eam qui probi

bere praesumat. 'Videamuε porro quid ipse christus in resposio neflua intelligat per diuortia seu repudisi colungit aute Matthaeiis .Marci io. Luc. i6. duo haec ruxorem dimittere, post diuorti aliam ducere. Eade ergo est definitio diuortis,irn quaestione Phari eorum,er in restionsione christi. Hac uero notationem diuortij dcc3modabimus ad ipsam quae stione et remo tot e. Qitierut.n.Phari e pro fr. quas causas tale diuortiu licitu sit.Hic uero libere

1255쪽

tae diuortium sed quaecunq; intercedat posse uinculum matrisonis dissolui,nisiper morat .Ita enim h bet uerba: Quicus dimiseritu corem suum,m duxerit altis asisterium eommi tit. Sed quia in .gelistis,uniuersati er necesserti regula eguerim interpretationem: sentem tum,quaerendam er umendum esse ex collatione descriptionum,quae extant apudreliquos Euangelistis: ita enim mutuu operas tria Veruciat quod

unim breuius et obscuris posuit,squi aster selea e clarin eisplicet coisereda igitur est etiam Matthaei descriptis,quae restitur non series, sum duobus locis,chri lam diuersis temporibus, quando materiam diuortis tractauit , distria addidisse

exceptionem de ea u fornicationis: Matth s. Cr

.Non itassimpliciter uniuersales fiunt sente tis illa chrij his Mareo ex Lucased eum illaeaeception qua Matthaella apostolus, qui illisacionibus christi interfuit, Ob. in locis addit. in igitur uersima est regis,quὀdgeneri derogenis

perleci sensus igitur responsionis chroti. exeontione Euangelistarum hic erit: tantum in causa fornicationis icitum esse tale diuortium, stat

supra descripsimus in reliquis vero omnibuε -- is,non esse licitu, ut uir uxor edimittat, er alia ducat.Et quidpronuncia adulteria comitti si alia ducaturiostedit,in omnib diuorti spropter quas

1256쪽

cONCILII TRIDENT INL Humiihi minere uincidum matrimoni, 'excepto illo diuortio,quod sit propter ωμ for . nicariotu Argumenta enim a couario sensusum omnisi er manifesti a er firmi d a. mia igitur christM dicit :Quid serit uxore suam, e eepta causa fornicesioηis,m duxerit Hii imoechatur. Ergo α contrario sensu, qui propter causam fornicitionis dimittit uxore er dium diacis, Homoechatur. Hoc certe luce meridiana clarin est. Et hec clarifima simplicitas,uel inde eo natur, quod Augustinus diuersam sum sententiam sistem tueri nonpotest,nisi uerba christi, de exceptione fornicationis sere,er eontia quim simplicitas contextus puritur torqueat. Dicit enim hunc esse sensium exceptionis, quod illigrauius quidem peccent,quisine causa fornicationis diuortiuμcium: sed tamen er illos Hulterj reos esse, qui propter, caus fornicationis uxorem dimittat, eratiunt ducunt.Sed inspiciatur tantum iretus,m manis minerit,chrilium hoc non dicere. Neque enim

proposita erat quiestis,utrum ex illegitimis diuo rithymus peccatum sit: sed quaestio erat, de causis legitimis diuortij. Et Pharisei quidem extistimabant, quamuis causam sufficere. christus uero respondet: cepta rausa fornicationis,nMum aliam esse causam,quae po O matrimonij umculum oluere. Semper autem in memoriam reuocetur definitio diuortis Pharisei enta is φ-

1257쪽

EπAMEN DEc RETORVM stione ponunt definitum : qvierunt enim desis diuortij. christu uer) is responsione poni ipsam definitionem diuortij uxorescilicet dimi

tere,er A am ducere.Et hanc demitione nulli cause tribuit,nisi tantum cause Arnicationis. Particu istam Augustini contorsionem no admittat. Graeci interpretes,i.Rena . reddiderunt m V I: puer hoc non sciebat,nisi tantum David Cr Ionathas: cap. it. Non est hic Im gladii praeter hunc:ιReg. 3.Nemo ad ult,

nisi hos duae: Actor. z6. Cptarim omnes feri t DLqualis ego sium,exceptis bis uinculis. In his sententi Acerte iseptifima esset interpretatio de magis er minu3,cum simpliciter sint exclassiuae excoptiones: sicut er partisula nisi,quae N. atth. 9. usurpaturi cuius exempla ubis sunt obuia.

Ita ergo sententu christi plana est. sed duo diacta ex Paula opponuntur: de quo non dubium eis, quin omnium recti, me christi sententiam inislexeriti Illas igitur paucis ostendemus, non tolle re exceptionem Christi de cause fornicationis. Roman. . dicit mulierem lege alligatum esse uiro,do nec uiuit: ita ut si uiuente uiro, alteri coniuncta femi adultera pronuncietur. Hoc Pontificij ita interpretantur, quasi Paulus uoluerit docere: ne post legitimum quidem diuortium, propter cau-Jam fornicationis legitime factum, concedi poseudiuia matrimi ni, tero muge uiuente. sed - Paulus

1258쪽

Psultu in ita loco non tractat exprobe nam de diuor: s: sed ex institutione coiugi,quὀd sit indisιidua coniunctio , similitudinem quaten proposito suo congruit,aspimit. Et nullum dubium est, matrimonia persee,iuxta institutionem, ese talem coniunctionem, sicut chri':ιε inquit: son mn sint duo sed una caro. Item: QuodDeiri coniunxit, homo non separet. Et hoc modo iuxta institutioncinexus matrimonij non nisi morte di*bluitur. Et hactenvi similitudo illa fera utebat Pauli proposito. Mia uero quaestio est de diuortio: cuius similitudinem Paulus no attexuit, quia ad id quod illo in loco agebat,ea non erat o pus. christus uero Matthaei m. simul cr legem inseparabilitatis coiugibex institutione tradit σadiungit exceptionem de diuortio, propter ca sani βrnicationis. Non igitur existimadus est P/ulus fustulisse seu abrogasse exceptionem illum Christi, quando legem institutionis, de indiuidua coniugi facietate recitat. Et ne coniecturis opim epaulus certfimus Di interpressit. Dicit enim, feloqui scientibus ligem.Atqui legem concedere secundas nuptias, post legitimum diuorti

um,certifimum est. Deuteronom. uigesimoquarto. Leuitic. m. Ieremis 3. Erech. 44. Loquis tur itaque ignisso loco Paulus, de vinculo coniugal quale est per se,extra callum diuorti . Numer ipse M ad cor . r. ubi sententum istum q-

extat

1259쪽

EVAMEN DECRETORVM exta Rom. repeti fidelem hi tactu deserti

eximis seruitute,s' uindieat in libertatem a legerenitiis infidelis, dum adhuc uiuit. Altera sentem. ιia Pduli, i. cor. 1 . videtur Dim urgere. praestur enim, se sepetere praeceptum Domini de diuortin. Dicit aut in simpliciter, sine exception prae non Domini esse, mulierem a uiro nonsepara ri: si uero separetur, ut maneat innupta, aut viro

reconcilietur. Et uirum non dimittere uxoreni Inspicurim igitur est into propius, sitim Pauli

semientum, mήxime quis profitetur se repetere pineptum Domini, de diuortio. christus aut in silo suo praecepto,duo complectitur. a. propteΥquas causu non sit licitum diuortium, ita ut legiti-m.posis aliud matrimonium contrahi x. ciait exceptionem de causa β cationis. VideamA ia, an nutus utrarus partenipraecepti christi coimplectatur,an uero de altera latum parte loquatur

Et non diuinationibus gemim, ρἐ ex ipsis Passi uerbis, hac de restatuemus. Primo autem sume invi illud, quod etiam 4duersariorum connione certum est. Licet e post diuortium, non peramittunt alterum matrimonium: hoc tamen Arentur, con sum Use, ut propter causam fornicatiom, uir po it uxore dimittere, er uxor uitru deserere. In ijsMτὀ casibus, extra fornicationem,

chryms pronunciat ipsam dimissionem iso licere. - 24 A. non Arepetitis a uiro post dimisis

1260쪽

co N cILII TRIDEN ITINI. rassi ferundis tu pii , sed dei a dimisione loquia

i tur: Quisquis uxorem dimiserit, excepta causa, fornicationis ficit eam moecharῖ- uero Polasi i. cori .inquit: Praecipio non egosed Dominμ, ii muliere a uiro non discedere, er uirum non dimidii l teremorem. Aua Paulum loqui inpunepraei j cepti Dominici, quae hi alijs casibus,extra cavimi fornicationis, ipsam dimigionem prohibet Eliuial his casibus rei te dicit, non posse contrahi alterinis matrimonium: quia nondum soluto uinculo matri t mon ,est adulterium. Non autem praeceptum Domini est, uirum propter causam fornicatio his,nec debere dec posse uxorem dimittere. ceptio igitur causefornicationis,missa Pauli sententia non comprehenditur: quia exprege decrus rat se loqui de issis casibus,in quibus ipsa dissio non est licita. 1 Quod auteni addidisi uero discedis,me. ostendit multa feri delicto, quae de iure non licent.

Secundo,inum uerbum reconciliationis,ostem

l D Paulum non Ioqui de causa fornicationis.l Quando enim in Scriptura alter dicitur alterii reconciliuri,intelligitur hoc proprie non de pήνl te innocente,sed quod pars offendens reconcilis tur alterivitad Romanos rapite quinto: taminia misi essemusreconciliati βαra Deo. Hatthei