장음표시 사용
121쪽
A probationem redeamus Quoniam enim de numero pretdestinatorum inquirimus,conuellere oportet, & destruere errorem hunc, siue sit Origenis,sive non: qui, omnes damnatos esse reparandos,dicens, consequenter Omnes ponit praedestinatos,& nullos reprobos. um autem ex Douo testamento vulgo nobis testimonia suppetant, in uibus asseritur,inferni ignes futuros esse perpetuos: Vi- eamus,an ex veteri testamento id ipsum ostendere valeamus idq; ad litteram, nam allegoricus sensus ad fidei dogmata confirmanda,infirmus est valde. Unde noest quod illum locum depromamus Psalmi. 6. Non est B in morte qui memor sit tui, ininserno autem quis confi- 'tebitur tibi Et illud Iob, Terram tenebrosam, & operram mortis caligine, terram miseriae,& tenebrarum, ubi Vmbra mortis,& nullus ordo, sed sempiternus horror inhabitat Et similia In his enim non de Tartareo damnatorum barathro, sed de sepulchro tantum est sermo Ac proinde cum sere semper inferni nomen, sepulcitrusonet in veteri testamento, difficile est locum inuenire, in quo ad litteram penae Tartareae perpetuitas designe
TErum nescio utrum iste locus ad rem faciat, Psalm. V I. C ' 48 Laborabit in aeternum,& vivet adhuc in finem. Ex loci et Ecce labores,& vita damnatorum pari passu currunt,& te t. proba Vtrunq; perpetuo,in aeternum,& adhuc in finem. Sed tar perpetuitamen Hebraea aliter habent Et post pauca: Sicut ouest t in inferno positi sunt mors, mors inquit, depascet Cos: Non enim eradicabit eos,non euellet itirpitus,non cori- sumet,sed pasce ut solet ovis herbam pascere,non radicitus vellere atq; adeo herba durat,& permanet. Sic plane de iecore Titii comminiscebantur Poete, quod peί--petuo a vulturibus rodebatur,nunquam tamen absq-
122쪽
r Quaestio. i. Positiva im2batur. Ouidius lib. i. te Ponto. A
Sic incossumptum T iij, emperque renascens oti perit, vi possit epe perit Giecur.
Quo rodendi vocabulo forsitan adumbratur vermis ille etiam perpetuus, qui simul cum ivne, perpetuo as i 66. torturus est damnatorum conscientiam,dicente Isai.cap. 66. sitq; hoc secundum testimonium pro nostra conesu-sione litoralissimum nam omnes patres, & ipses cer textus Euangelicus de hoc ipso illum intelligurio Matth: i. ets. Vermis eorum non morietur, & ipnis
rum non extinguetur , ta Crunt Vsque adflatieta- Blem visionis omni carni. Nam,ut ibidem dicitur,Egredientur ,scilicet, beati mente,& consideratione,& vid bunt cadauera virorum, idest, damnatorum,qui praeua ricati sunt. Cui consonat alter mirabilis & literatissi- D ni mus locus, & sit ordine tertius, Daniel. H. Multi ex hisi q/' qui dormiunt, resurgent. Multi, idest, omnes phrasi 7 sci iptum, ut ibi, Per unius inobedientiam peccatores constituti sunt multi idest,omnes. Et Lucae. 7. Remit tuntur ei peccata multa, idest, omnia.Sequitur in Da-U L. Dies. Alij in vitam aeternam, Alii in opprobrium aeter- . . . num, Vt habetur Hebraice: vel , Vt Videant semper, ut C habet Vulgatus:vel, ut videantur semper, nam verbum i i ibi posithi,pes siue potest accipi, sicut ibi Interficitis uni- uersi vos,pro interficiemini, tanquam paries inclinatus,& maceria depulsa Sicut te dicit Isaias, beatos egres- suros, ut damnatos Videant, sic dicit Daniel, damnatosi siue is - VH ns QS semper, cil:cet a beatis,& irridendos,& asper-- nandos. Ibi erunt, inquit Isaias, usq; ad satietatem visionis - 1nnicant. Quarto Iudith.c. 16. Dabit ignem,& verme, Aliud mire consonat Isetae carnes Colum, Vt Vr--
123쪽
Dentina ero praedestinatorurn 89
A tur,& sentiant usq; in sempiternum Posuerat ignem, diverinem,& unicuiq; suum appropriat e semim,ut Vran tur,& sentiant: nam ignis uret, & vermis sentire cos focietis dolere,& utrunch in senapiternum .Quid clarius
Sunt autem haec loca eo inaioris ponderis,quo ni illa ha . . . bent aliam literalem intelligentiam,quam de damnat rum aeternitate poenarum Quanuis autem este D. Augustino.q.31.super GCne.haec VOX,aetermina, aut sempiteζnum,inscriptura,interdum sumatur pro eo quod est
longissimae durationis,temporale tamen, & sinibile, Vt . ibi,Gene. i . Dabo tibi terram Chanaam in possessionem si RutB aeternam,ideis, longissimae durationis,l illud Horatianti
in epistola,quod & adducitur ibi ab Augustino: Seruiet aeternum qui paruo nesciet ti.
Idest , seruiet multa temporis curricula. Quod latis- fimedisputat Finus Adriatius lib. . flagelli Iudaeorum. c. . ex tribus Hebraicis Vocibus,quae pro longissima teporis dur tione significanda,vsurpantur saepe in scriptae ira de quo etiam,sociis inac seripsit Andreas Masus super Iosue cap. 4.Sed tame in quatuor illis locisvos aeternitatis secundum proprietate sermonis Hebraici & sig- 'tu C nificationcm vocii Heu aeae , quae si habetur, non nisi aeternum,& perpetvio dur turum potest significare. De 'haς tormen orti in perita ruit te, multa videre lices infla Augustino, lib.ri .dς u/io,vbi S ostendit quomodin damnatorum currer Mim sint corcuptioni ol noxia,& ignis alioqui summam, haheat vim, S potesti tena ad de hi uendu M,&transi nutandum quidquid sibi s erit obluctum, non tamen agdi ini damnatorum corripora actio ecorruptiva i , smopsa coippra iammitis,
124쪽
sempiternum habeat igni; in ipsis suae activitatis,& ccm Λbultionis materiam in desectibilem. Et hanc ipsam horusuppliciorum petpetuitatem,exGentilibus etiam quam plurimi quadantenus olfecerunt,luce etiam fidei delibtuli. Quod Augustinus Eugubin lil, ultimo de perenni Philosophia . OA usq; ad finem libri ostendit, productis multis testimoniis Ethnicorum,potissimis vero Platonis,Tullii, Plutarchi, Senecae, Iamblichi,d ex poetis antiquis imis vetustae gentilitatis Γheologis, Orph γ, Pindaro Lino,Musco, Hesiodo,S hoclenc. Et hactenus de ista propositione. VII. C Ecunda propositio: Ouod omnes fideles lint ad glo- Batiod non Priam praedestinati, Fbdq; soli infideles sim presciti &mi ci sic reprobi, dogma etiam est haereticum, siue id alteruerit ς β' p Hieronymus,s uenon. Certe doctrina haec non multui a a Linheraliorum recentissima heresi dissidere videtur.
Quemadmodum enim illi solam fidem dicunt tussic
re ad salutem, contra vero solam infidelitatem elle peccatum,ob quod aeterna insertur damnatio sic illa senteritia omnes fideles salua olos' i infideles damnat, & reprobat Et quidem D. Hieronymus eam no tenui quod
Desinrit*r duplici via ostendi potemPrima quidem , quoniam D. iς Hieronymo familiare est domente aliorum sepissime C r i ' i iii & eorum dogmatasuis striptis inserere: quod & se ' ' cithri illius sentemiae assertionedit quod Diuus ille id iacere selitu; sit patet turri ex multis alijs eius testimonijs2rum vero maximξ ex quadam eius Distol a ad Augustinum, quae incipit. Tres simul epistolas non longe a princimo ubi dicitiVt simpliciter fatear, legi hec omnia,
es in mente mea prurima coacci baias,accito notario, velitica, vel aliena inctaminini ordinis,neq; Verb'rum,modum nemi suum memor Ecce expressissimum et
125쪽
A stimonium , tuo a multis Hieronymum protegere valumus calumniis, licendo pleriinq; ex Origenis, & aliorum multorum scriptis quasi sarraginem scriptorum copilas 2:atq; adeo de mente non propria, sed aliorum saepe saepi is eae loquium. Et quanuis id ipse non tam eg- prege ibi,& alibi tape fateretur,constat certe his qui in
eius,& alior isti antiquorum scriptis versati sunt, multa
passim in Hieronymo offendi, quae in Origene, & ali
peruetustis authuribus ad verbum reperiuntur. Quod vel maxime videre licet lib. ia. iam relato in Isai. c. 66 ubi longam,quam ibi adducit explanationem, ad ver B bum in Origene reperiet lector,thoma Origenicorum operum,homil.9.in diuersos Matthaei locos. Quin praeclara sunt quae ad propositum Syxtus adducit, lib. . verbo, Hieronymus Stridon.Vbi ait: Solet Hieronymus in colligendis veterum explanationibus saepenumero ill rum sententias, & interdum quoq; nonnullas aberi an res,di absurdas opiniones referre, suppressis autho uni nominibus,& omisiis aliquando modelitae gratia , consutationibus earum opinionum, quod eas alibi plenissi me confitiasset. Quo fit, ut dum indiscriminatim pem
miscet alien a suis, videatur nonnunquam aliorum e C rores. recipere, di ex animi sui sententia pronuntiare.
Secunda v ia sertius , di certθ inii agibiliter ostenditur D.Hieronymum illi sententiae non annuisse, sed abnuis se potitos nam ipse in Apologia aduersuς Rustinum, Ecalias saepe constantissime alleuerat, omnes damnatos etiam sideles,&Christianos perpetuis ignibus excruciandos,& errorem eorum,qui positum sentiunt,omnino detestandum. Sed omnium eius locorum optimus , &apertissimus est quem habe super Ionam c. s. Vbi loniaso discoersu id ostendit.Primo,quia doctrinam hanc d
126쪽
finiendis damnatorum suppliciis nunquam scriptura do A,
cet. Secundo,quia in euangelio aeternus dicitur ignis inserui saepenumero . Tertio,quoniam doctrina aduersariorum funditus euertit timorem Dei,si omnes improbi
sint,etiam post longas pae nas,tandem aliquando saluandi. Quarto ; quia si omnes tandem eandem in gloriam sunt restituendi,& reponendi, nulla iam erit diliantia inter Virginem,&prostibulum:inter matrem Domini, &inter victimas libidinum publicarum:idem erit Gabriel,& Diabolus: Apostoli & Daemones: idem Propheta, &pseudoproelieta: idem Martires, d persecutores, &c. Quod vero tam expresse de Christianis videtur assere repost ignes tandem eos esse saluandos, intelligit plane post ignes puriptorii temporales, non post aeternos interni. Necvero Oportet meam conclusionem alijs sacret scripturae locis comprobare, & patrum, & conciliorum Ecclesiae authoritate firmare,cum luce stellarum clario, ra,& earum numero plura te timonia sint, quibus asseritur,non solum fidem,sed opera, sed charitatem ad salutem esse necessaria. Atq; adeo innumeros esse homines
in inferno,qui Christiani quidem illi, & fideles fuerunt, quia tamen mortalis peccati nexu implicati decesserunte vivis, ab aeternae vitae ingressu perpetuo retardat i, & sempiternis inferni ignibus puniendos detineri. VIII. Ertia propositio:Quantum ex diuinis scripturarum mod longe A voluminibus,sanctorii patrii scriptis, & quibusdam pii 't apparentissimis rationibus licet colligere, longe maior,
, , .uei K inc parabiliter numerosior est hominum reprobo
' rum multitudo quam electorum. Conserimus in praesenti conclusione homines hominibus nec solu de Christianis loquimurrinam Christianorum, & vere fidelium maior pars an condemnetur, dicemus propositione sequenti.
127쪽
A quenti. Certe scriptura saluandos solet paucorum norinne significare.Psalm.i6. Domine apUcis de terra diu bile eos. Et haec est communis intelligentia,x t ibi pauci iustos significent licet D. Hieronymus, Flaminius,Campen.& alii ex Hebraeo aliter vertentes locum illum,longe alium sensum reddant.Porro quod sequitur De ALconditis tuis adimpletus est venter eorum, idest, malorum,exponitur optime a Flaminio quod & per parenthesim referre libet) de opibus,auro argen to, quae a scondita Dei vocat, quod Deus ea terrae venis occuli ueri idq; certe magna industria,er data opera. Praevia B dens enim Deus quantum damni hominibus immin ret ex auro,& opibus, ab eorum oculis amouit ea, inque terrae visceribus condidit,& maris, & fluuiorunt alucis deposuit,ubi non nisi cum magna dissicultate repertui
Iur.Vcruntame, ut diuine cecinit Ouidius. i. Metamor.
Dauidi sacro vati prophanus hac in parte mire colo
suam recondiderat, Sugi sci admouera m is
Estodiuntur opes irritamenta malortim. His e go absconditis adimplentur mundant,aut adimpleri satagunt,quo maxime a iustis disserunt, qui pauci ria. prae mundanis merito appellantur,ut ibi etiam: De n gligentia tuapurga te cum paucis, idest, cum bonis. Et . ibi. Pauci vero electi,idest,boni. Dicuntur porro eadem ratione in scriptura,lapides pretiosi:Apocal.& vasa aurea.Rom.6. & argentum, & au' c ruin Sicut enim perpaucae sunt gemmae, per pauca vasa aurea, quam plurima vero vasa fictilia ferrea, lignea, testacea Sic longe plures praesciti sunt quam eiecit. Huic L i doctrinae
128쪽
doctrinae consonat quod lib. . Esdrita8.habetur:Hoc saeculum fecit Alti mus propter multos, suturum autem riter paucos. Et mox:Terra dabit multam terram unet fictile,paritum autem puluerem Vnde aurum sit. Sic, multi quidem creati sunt,pauci autem salvabuntur. Ecce ubi qua proportione terra puluillos auri supera ea reprobi electos excedunt, testante Esdra, cuius in illis ii bris secundum canonicos est multa authoritas.Qua ide-tidem,& alijs similitudinibus utitur D. Pater Augusti
Facit ad hoc,tertio loco illud. Matthae. r. Arcta est via quae ducit ad vitam lata quae ad perditionem. Cuius ratio est quam Hesiodus attulit,relatus a Tullio, .familiarium,Epistol. i8. .
Virtutem posuere Deipudore parandam, ' Arsius est ad eam longum per ardua callis, ere '
Et duas hasce vias identidem Pythagoras per literar Y. significabat:quarum quae ducit ad vitam,arcta est,&d xultatibus inuolucris implicata. Con a vero quae ad perditionem,lata,& multorum per eam oranseutium pedibus detrita,aperta,& omnibus: peruia
Liter a P 'thagorae distrimi secta bicornierc.
Nam via r tutis dextrum petit ardua callem: Molle sentat iter. G c. Quarto, Appellatio sortis mire quadrat electorum saluti, Qui dignos nos fecit in partem sertis sanctorum: &
129쪽
Dei voluntatem sicut enim series interdum cadunt , de contingunt homini pauperculo macipio:& nobiles, potentes, sapientes'; sua spe frustrari Elent,& exortes eua dere .ita meritorum, dignitatum, virtutumq; humanarii nulla prorsus habetur ratio a Deo optimo Maximo, , ad alique praede linandum. Adde quinto ante tepora Christi,quando notus in Iudaea Deus,& in Israel tantu modo notu erat nonae eius, B &erat insuper in pace,idest,in Hierusale locus eius quia ibi praesertim colebatur,ut habetur psal. p.& quando caminus eius erat in Sion. Isai.;i.Istaelitae tantii, iiq; no omnes,sed pauci saluabantur. Et quantiis ex gentibus non nulli iter aliquando salutis offenderent,& salui sierent,
tamen cum magno eorum qui in toto terrarum orbe misere peribant,numgro comparati, aut nullus, aut Vnus erat. Non enim sine causa muribundus Moses exclamas
dicebat: Beatus es tu Israel, quis similis tui populequi saluaris a Domino Itaq; eo tempore ante aduentum Christi desideratis stimum, tuis inficiabitur paucitatem electo C rum nulla ex parte cum perditorum multitudine posse conferri Ad haec: Etiam post aduentum Cluilii per multas annorum centurias usq; ad auorum nolimrum aethtem,quot miserorum hominii millia, in illis vastissimis Indiarum regionibus, ab hinc centum annis adinventis Pro dolor condenabantur' Quot pueri Quotadulti' Quot senes'&GVerum tantae,iamq; miserae perditionis considepatio lachrymas excutit etiam lapideis oculis: nostri autem carnei sunt,& ijs quaestionibus dispiciendis dc conscribendis per necessarii.
A sors praedestinationi; contingit. Rurses,Brs dicitur,vostendatur ad Brtem praedestinationis nihil referre dignitatem, aut virtutem naturalem hominis, sed Blan
130쪽
IX. C It ergo quarta proin sitio: SaluoEcclesie,&rectius sen Amo i fide, cientium iuditio, licendum videtur,quod hominum christia etiam Christianorum, di vere sdelium maior pars damnor m-i netur quam salua fiat. Et quidem cum in huius proba- p tione conclusionis,firmum aliquod,& constans argume tum producere non possimus, coniecturis nobis agendue t piimb,& deinde locis aliquibus siue ex scriptura scem patribus mutuatis. Primo autem insignis coniectura
est quod finis iste salutis, & gloriae valde est improportionatus,& totam naturae nostrae facultatem multis post se relinquens interuallis,& longe excedens. Addo quod . homines ipsi natura sunt in malum omne propensi, nasuapte sponte in bonii sensus inclinantur,quoa siue p erse, siue peraccidens cum bono rationis perpetuo pugnat Insuper ex peccato originis relicti sumus omnes vulnerati, infirmi,& ad bonum omne satis imbecilles. Ex quibus omnibus sequitur mirandum non esse, quod ex nominibus petrari praealtum illum,& eleuatissimum beatitudinis attingant scopum. , Secundo, Recurramus obsecro ad coelestia scriptur rum oracula,d inde predes linationis signa petamus:que videlicet sunt, vera cordis humilitas, vera in aduersitati-btis pacientia,chcritas,& misericordia erga egenos,pietas Gin res diuinas, mundities corporis,& anim verbi Dei libens auditio,& obseruatio.Haec ergo signa cum medita. ti suerimus,inueniemus sane aut paucis imos esse praedestinatos,aut indicia illa inania esse prorsus,& fallacia:quorum hoc secundum dici non debet, nam illa aliaq; eius generis praedellinationis vestigia , ad fidelium solatium relicta nobis esse a Deo, dicunt sancti patres. stat ergo primum elie dicendum , & consequenter minoiem fidelium rartem saluam fieri, cum minor pars