장음표시 사용
151쪽
De ultima disp. ad gratiam. ii '
A & augeri,tamen semper habet esse dispositio gratiam, &consequenter tota gratia,& gloria illi correspondens erit prima gratia,& prima gloria Ex uo rursus fit quod nullum augmentum,neq; gratipneq;gloriet poterit promereri.Poterit quidem illemet actus contritionis idem numero manens continuari per horam,verbi gynia, & tuc
licet principio sui suerit disposi io ad gratiam δε meritorius primae glorie poterit deinde desinere esse dispositio,& sequi ex gratia, atq; ano augmentum gratia, & gloriae promereri. Caeterum quandii, manet intra limites diBositionis ad gratiam,semper aratia, & gloria ei cor-B respondentes sunt prima gratia,& prima glori licet sint multae intesionis,& perfectionis iuxta valore& inteλ- ne illius cotritionis Et si inquiras,an ille actus cotritionis prius natura consideratus ut dispositio, licet ut sic non
sit meritorius augmenti, an inquam consideratus Vt in- 'formatur gratia, & ab illa procedit,possit in eodem instati temporis in quo est dispositio, mereri augmentum illud Respondetui quod haec percontatio continetur secundo argumento secundae opinionis, cui proptezea suo loco dicemus. Quod si obieceris, Actus misericordiae, vel temperan obiicitur. C tiae,si in eodem instanti eliciantur & fiant, in quo elicitur vltima dispositio,erunt meritorii augmenti glorici& gratiae Quare ergo ultima illa dispositio illud augmetum non promerebitur Respondetur,tam bonum qui- RUrq dem tamque diuinum,&supernaturalem esse actum dispositionis quam sic actus misericordiae, vel temperatiae: atq; adeo ex hac parte tam meritorius esse poteit quam sint illi caeterum discrimen in eo maxime situ est, quod actus illarum virtutum, cum non sint dispositiones ad
gratiam,non intelliguntur ut antecedentes gratiam : aco 3 proinde
152쪽
proinde prima gratia non proporticinatur ei, sicut pro- Α portioliatur vltimae dispositioniscilicet, contritioni, vel Hilectioni Dei lupo omnia. Certe S.Thom 3.p.que 3 s.
art.s.&.6.actus harum virinium moralium, non tanqua
dispositiones antecedentes, sed velut operationes com sequentes actum poenitentiae,& charitatis constituit. Quod si rursus roges:Vnde prouenit quod actus coest ιilhcti, tritioni ,Vei Gilectionis Dei tui or omnia potius sint disse Deisiis, iis PQ sit nos ad gratiam,quam acius misericordiae,vel temposio ad perantiae. Rario sani in promptu est,nam desumitur ex gratia, mais specie,& natura effectus,vel tormae ad quam disponui: gis qua alij formae autem,s effectus qui in iustificatione impii per Buctu . se,&primario intenduntur a Deo, praecipuo nostrae iustificationis authore,sunt expulso peccatorum, codo natio ostenis,infii sio gratiae, Sc reductio animae in Deum: ad haec autem certum est quod directe,& per se,& cum magna proportione, di conaturalitate disponitur homo peractum contritionis,quo detestatur peccata, & curat quantum ex parte sua est, illa destruere,& vindicare peractum charitatis, vel contritionis quo ad Deum directe reducitur,& quem placare contendit, Vt in elus gratiam ,& amicitia reuocetur.Praeterea,isti duo actus contiitionis,& dilectionis Dei super omnia non post iant esse Cneq; intelligi de lege communi, sine gratia,& charitate: at actus aliarum virtutum secundu suam naturam bene possunt.Vnde,ut optime uidit S.ThΟ.3.p.q' .ar. a. ad.3. actus isti praesertim contritio,habent essicientiam ad repellenda,& destrue tu omne peccatu mortale, quod tagere inserius debeo. Itaqylli actus quanda praeactibus cetterarum virtutum habent generalitate . nam actus contritionis,&poenitcntiae omnibus peccatis bellu mouet, omnibus opponitur,prom omnibus Deo reddere aequivalens Secunda.
153쪽
A balens conatur,& omnia expiare mollitur. Actus itidem charitatis, cu propinquius nos Deo cottingat fini nostro,& rectitudinem totalem voluntatis es ciet in ordine ad
Deum, di non partialem,&in certo genere,qua actus caeterarum virtutum faciunt,hinc est quod illi potissimum duo actus habet dici,& esse ultimae dispositiones ad gratiam,quod tamen actili misericordiae, vel temperantiae, vel fidei,non ita proprie & intrinsece competit.
TC Ertia propositio: Nullii videtur in conueniens quod V., quis simul mereatur primam gloriam, & eius aug- QRsti pr- mentum,& quod simul luscipiat prima gratiam,&eius B ῖ gmentum: ac proinde fieri potest quod gratia simul CP - g
creetur,&augeatur,& simul aetur ex gratia, & augeatur ex iustitia. Primum omnium explicatur conclusio: μs quis cum attritione per sacramentum iustificatur,inq; ipso iustificationis instanti eliciat actum cotritionis,que elicere est admodum possibile: tunc hunc in modum dis orioil simulsinio quod si illa contritio habet rationem dispositionis, potest pro atq; adeo est prior natura quam gratia sacramenti, non duci. π ita auget gratiam, neq; gloriam,sed simpliciter disponit ad grri grati , primam gratiam,& meretur primam gloriam.Nam,Vt non semel diximus, tota gra ia,& tota gloria quae corres cpondet illi contritioni quatenus dispositio est,secudum totam suam laticii di nem,est prima gratia,&prima gloria:prima autem gratia,& prima gloria datur ad mensuram dispositionis.Caeterum si illa contritio vere no fuit dispositio, luia per attritionem sufficienter se ille homo disposuit ad gratiam sacramento suscipiendam,tunc pla sene licet in eodem inflati iustificationis elicita suerit, promeretur augmentum gratiae, & gloriae.iza Vt praeterquatuor gradus gratiae,& gloriaequi dantur virtute sacrameati propter attritionem , . dabuntur alii propter
154쪽
gratis . Craeteri exta pilia. Secando,
contritionem,praesertim si est intensor.Itaq; tunc tem- Aris producitur gratia, di simul augetur: augetur quidem contritione,non ut dispositione, sed ut opere meritorio: producitur vero vi attritionis,& sacramenti. Atq; adeo diuersis actibus nihil incouenit simul primam gloriam,&eius augmentum promereri,& simul suscipi primam gratiam,&eius augmentum : & consequenter eandem gratiam duplici titulo dari,videlicet gratis,& ex meritis: gratis quidem quatenus est prima gratia attritioni,& s Gamento correspondens ex iustitia vero, & ex meritis inquantum simul augetur virtute operis meritorii, scis
Bisio tamen tripliciter aduersus istam doctrinam, primo quidem quia non videtur satis tutum, neq; satis consorme scripturis,& sanctorum doctrinae, & communi modo loquendi Theologorum, quod eademmet gratia,quae in primo iustificationis momento consertur peccatori,& perquam peccataremittuntur, & condonatur ostensa,& efficitur peccator diuinae consors natura vere filius Dei per adoptionem:quod totum ex pura misericordia, di absq; vllo iustitiae titulo ex parte hominis fieri,clamant scriptum,concilia,Patres, & tota Theol gorum scholamon inquam satis fidei consonum videtur Qasserere quod illamet gratia detur aliquo iustitiae titulo,& ex meritis ipsus peccatoris. Secundo,quia contritio illa quam, non ut disposito, sed ut opus meritorium est,diximus promereti augmentum illud primae gratiae, si consideretur ut antecedens
gratiam, ut dispositio, sic quidem non est meritoria: quandoquidem non consideratur in illo priori ut ab homine Fato, & amico Dei prosecta: si vero consider vix Vt a Patia profecta, sic quidem iam supponit illam
155쪽
DevItima dispo. ad gratiam. ita
Α gratiam in homine, non ego meretur illam, neque alia quos illius gradus.Confir.quia cum illa gratia qualitas sit in diuisibilis,& indivisibiliter detur, non videtur dicedum quod illamet gratia secundum partem sui remitta peccata,& condonet ostensas,& conitituat hominem initatu filiorum Dei,atq; adeo sit prima grima gratia, &detur gratis: secundum vero aliam partem sui cadat sub
Tertio quoq; obiicio doctrinam suprapositam, qu in verissimarn elle inserius in solutione tertii videbimus. Repugnat aliquod munus simul ex gratia,& iustitia co B serri, cum ergo gratia illa iustificationis ex pura Dei misericordia,& gratia conseratur, fieri nequit quod eadem titulo iustitiae,& meriti tribuatur. Haec argumenta
labefactare videntur conesusionem. O . . t . mc D
Vetuntamen ad primum horum respondetur,quod si illa gratia quantunuis sit natura sua indivisibilis,non ha, Rin beret plurimos intensionis,& persectionis gradus, con uincerent obiectiones istae nos falsitatis:at cum diuersos habeat gradus,asserimus non esse primam gratiam secudum omnem sui partem, sed solum secundum aliquos. Et idcirco secundum illos datur pure gratis,& secudum c alios ex iustitia. Qusd si instes: Quotiens datur homini prima gratia datur in aliqua intensione,& cum gradibus Replicvilatitudinis, ut de se patet:& tunc inquiras, an tota illa secundum omnem intensionem quam habet, & secunduomnes gradus latitudinis quos habet, sit prima: an vero solum secundum primum gradum Cum enim pervnu- gradum gratiae,ipiumq; minimum si minimum gratiae 'dabile est) fiat remisito omnium peccatorum, &iustifi- catio impij, videtur quod ille solus gradus dicatur pri- .ma gratia caeteri vero ad augmentum gratiae pertineanti P Et
156쪽
ri consequenter apparet quod nunquam detur Impi, B Ala prima gratia, & insuper quod semper detur ei gratia
aliqua ex merito contritionis,nempe tota illa inretio gratiae,& omnes illi gradus qui simul adiuncti cum primo illo gradu gratiae faciunt eam intensam.Sed ad haec respo- detur, non dici primam gratiam solum illum primum, Notisia D & minimum gradum gratiae qui in ipsa gratia est considerabilis:sed neq: per aliud extremum', semper dici primam,totam illam quae datur in pinsto iustificationis, sed omnem,& solam illam dici primam, quae commensuratur dispositioni,scilicet,attritionicum sacramento,uel c5 tritioni ut dispositio est,& secundum eos omnes,&solos B, gradus dicitur prima. Nam secundum illos habet enicere illos omnes mirabiles effectus,qui in prima obiectione
commemorantur.Sicq; ex hac parte,& pro ut est prima. . gratia,datur Omnino gratis,& ex pura misericordia Dei, nulla ex parte hominis interueniente ratione iustitiae. At vero quatenus est gratia aucta:est autem aucta secundu , alios gradus,qui videlicet respondent actibus meritorijs, qui in eodem puncto habeti possunt ab illo homine, noli est inconueniens ex iustitia,& ex meritis dari. Ds 5Vnde ut haec firmius procedant,ad secundam resp5detur obiectionem,quod si illa cotritio revera sit ad gra C tiam dispositio,antecedit quidem gratiam, S sic nihil ipsius promeretur:at vero si no est dispositis sed opus meritorium a gratia prosectum, non est cur gratia quae illi correspondet, sit prima gratia, sed potius augmentum gratiae Et cum obucitur,Vt est opus meritoriu,& a gratia prosiciscitur , iam praesupponit gratiam illorum diuinorum effectuum productricem, ergo nihil illius gratiae promeretur. Respondetur , quod id quod praesupponit
non pmmeretur: caeterum non praesupponit gratiam se
157쪽
Devitii disp. adgratiam os A cundum omnem sui gradum, & pariem, sed solum fecit i :r
dum eos gradus qui correspondent contritioni ut dispositio est Atqiadeo solum praesupponit eam secundu quod est prima gratia illorum effectuum productiva: ut sic ad i. .
eam non promeretur: At vero secundum quod est Π - ltia aucta, non inconuenit quod eam promereatur: na i Vt siseidest,ut aucta non e t prima gratia,nec illorum es 'sest uim causa:&sic optime sub merito cadere potest. Itaque, ut uno verbo dicam,gratia Vt aucta praesupponit se ipsam ut productam, & Vt primam inter duo haec' , imediat illud opus meritorium contritionis, nam elicitur H: B a gratia producta,& is tecedit auctam. Ad confirmatio nem ea bis patet quid dicendum sit,videlicet illam gra retiam gradus habere, S partes intensionis, quemadmi
du,& aliae qualitates tertiae speciei Et proinde nihil inco uenit quod secundu quos a sui gradus sit primabd illi, tu
cffectuu causativa,secundu vero alio , cadat sub merito. Ad tertia obiectione re Odetur, repugnare quid c idς Tibuli ommuniis, aut eande rem secundu Omne sui patrς dari titu tis edi illulato iustitiae, & simul titulo gratiae: de quo insta. f. uo. iustitiae una ceteru secundu diuersam parte no repugnat Quid obse res diri noucro inconuenit ut ex morathus petamus exeptu quod pyis C Petro mihi debete. so. aurees,& iotidem voleto milii ex amicitia,& liberalitate coserre, tuc unica simul elargitione cetu mihi Petrus aureos coserat. so.gratis,& alios.so. ex debito iustiti 'Na secundu eande Parte repugnat plane duplice ta diuersum titulu reperiri. . Sic ergo illamet
gratia secundum diuersos sui gradus gratis, di ex iustitia limul a Deo effici nihil impedit: & consequela ter simuleam creari & augerucreari quidem ex gratis,augeri autem ex tultitia Sed quo penitus ista examinentur, accipe aliam conclusionem praecedentis declarati m. l
158쪽
, Vina propositio praecedentis appendix:Nm in na A . turalibus neq; in supernaturalibus est impossibi
litissime 4n lle, unam & eandem qualitatem simul produci, & intene de s 'r di: fieri,& augeri.Licet Vega supra hoc neget. Et praetersm p inta ala praeallegatum exemplum,accipe rei huius aliud. naturale. Creet, verbi gratia, Deus corpus luminosum habens lucem ut quatuor,& in eodem creationis instanti constituat lucem illam,aut corpus illud coram sole,sane in uno,& eodem instanti,& omnimoda temporis simul IJem agens late lux illa producitur,& augetur. Est Veruntamen ap- non p'thisi prime intelligendum,id non unica, sed duplici actione, mμι rςM p ρ & instiper no ab uno eodem l aonti, sed a duobus fieri. - Vnum enim & idem agens duas actiones eiusdem speiici, siue traseuntes,siue immanentesproducere no potest simul:duas,scilicet,calefactiones , duas illuminationes.
Cu ergo duplex actio eius de spetiei necessaria sit ad pro ' duceda,& augenda qualitatem, duplex etiam agens est necessarium, si simul & in eodem temporis instanti produci debeat,&augescere.N a quod alicui videri poterat, nempe tunc non simul produci,& augeri illam qualita' tem a duobus agentibus totalibus, sed potios a duobus partialibus,& per actiones partiales simul produci, aliquando verum erit . Per noc tamen non tollitur quod unum agens prius natura quam aliud agat, producat totaliter,& per actionem totalem illam qualitatem:& po- sterius natura,simul tamen tempore aliud agens per alia uictionem totalem augmentativam ,eandCm augeat qua litatem. Od Vero Vnum agens simul producere,&. augere qualitatem non possit euidens est. alioqui enim sol, verbi gratia,quando illuminat aerem, duas, imo tres, dcruentum,&mille actiones simul exerceret.Semper enim lumen producitur in aliqua intenso amo cum infini
159쪽
De ultima disp. ad gratiam. Ia 7
A torum graduum intensione &latitudine: atque adeo si unum & idem agens simul produceret,& augeret qualitatem,& simul etiam duas actiones produceret, Unam productivam, alteram intensuam: sane eadem ratione produceret multas,& infinitas actiones iuxta multitudia nem graduum,qui sunt in qualitate producta.Dicedum est ergo, unicam tantum solem exercere actionem illuminatiuam, qua producit lumen. Et licet lumen producatur intensium nulla enim qualitas intensibilis intelligi potest quantulauis remissia,quae non habeat gradus intensionis non ex eo fit solem, duplicem circa illud actionem exercere, unam quae sit illuminatio, & aliam quae sit inten sto. Sed unam,& eandem,qua simpliciter, & per modum unius actionis producitur lumen. Licet autem producatnr in aliqua intensione,hoc per accidens contingit, propter naturam illius qualitatis quae nisi intensa,esse aut produci non potest Caeterum quando praeter solem lumen illud producentem,aliud agens, verbi gratia, ionis extrinsecus adhibetur,in eodem instanti temporis L applicatur luminoso:aut quado ipsemet sol alia actione circa idem luminosum deinde operatur,tunc quidem optime intenditur actione intensua, diuersa a productionec lumen illud At in eodem instanti idem ag duas actiones exercere circa eandem qualitatem,aut unica actione
. simul ea producere, & augere omnino est impossibile. Sed enascitur ex hac doctrina difficultas quae labefa επη ctare,&destruere Videtur quod a nobis supra acterium V -
est. Quia si ab eodem agenti simul augeri, & produci μ'
vita qualitas non potest,sed ad eam augendam, vel intendendam adhiberi debet aliud agens,aut expectari altera allius primi agentis operatio intensiva, temoore distans
iam sequitur non polle gratiam simul a Deo produci H 3 gratis
160쪽
ici intendi creari & augeri,& simul produci gratis,& augeri ex tultitia quandoquide non est nisi unicum agens, S una actio illius gratiae productiva.Non enim est dicendum,quod duas tunc intelligamus esse actiones,Vna qua gratia cieatur,& alteram qua augetur a Deo: neq; 'vero dicendum est duos esse agentes illius gratiae collatores,
. quorum alter eam producat,alter Vero augeat. ' 9
QAq P Respondetur dupliciter.Primo quidem de Deo aliter
, .u is loquendu esse,qua de caeteris agentibus naturalibus. Cuenim Deus propter suam magnam persectione,& immesam infinitate,omnes modos causandi,& operandi omniti etia diuersissimoru agentiu in seipso praehabeat,atq; ncotineat simplicissime & persectissime, non est inco uenies quod in quantu est ages per misericordia,illam graria creet gratis,iuxta proportione attritionis, vel cotritionis,ut di Ipositio est.Et in qua tu agens per iustitia, eandeaugeat,& in te lat gratia ratione alterius actus meritorii, qui in illo iustificationis in stati interuenire potest in homine penitς te.Profecto si in mona elo iustificationis ho 'mo eliciat actu misericordiae,vel iustitiς sequutu ex gratia, di charitate quod cotin gere posse est satis certu imo de facto euenire est satis ussitatu tunc plane merito illius actus, Deus in ipsomet instanti, quo producit prima gra- Cria quantitati dispositionis correipondete,auget,& Intendit ea iuxta valore,& quantitate illius actus miserico diar,& iustitiae. Et inexeplum desumptu ex materia de poenite tia. Quando homo resurgit per cottitione ad gratia,certe iuxta probabilissima multoru opinione, praeter
cras gradus gratig qui presenti cotritioni,vidispositio est, correspodet gratis a Deo collati,qui oes sunt gradus primae gratiς. restitutitur alii gradus gratiae ex iustitia, co re odetes ei gratiq 5 iris meritis,quae anie lapsum ha