장음표시 사용
171쪽
Devltima disp. ad gratiam. ia'
. A tionem & idoneitatem cum eadem gloria. Dicet quis:Etiam statuit,legemq; tulit Deus,ut nisi Arguitur a media eadem contritione quis iustificetumiam ergo con tritio illa iustificationem promerebitur. Conseouentia 'ς patet,nam ea ratione dictum est dispositionem illam esse meritoriam gloriae,quoniam Deus statuit nisi ea mediante, alicui contare ius ad gloriam.Rursus, si tota hic se. D. meriti ratio reducitur ad statuta,& ordinationem Dei, iasequitur quod eque per actum naturalem, verbi gratia,
per albedinem,per comestionem mereremur vita aeternam, sicut per actiones bonas supernaturales, si Deus stan tuisset nemini dare gloriam nisi habenti albedinem, aut
Sed his duobus satisfacere non est arduum, D in *d solusio se a hoc posterius breuiter dico,quod actiones nostrae supernaturales, non solum habent extrinsecam ordinationem illam Dei,sed & habent intrinsece valorem, & condignitatem quandam,seu proportionem ad gloriam: non sic
actiones naturales ut satis constat. .
Ad illud vero prius respondetur,primo quod illa con tritio cum intelligitur esse meritoria gloriae iam praesupponit gratia,& antecedit gloriam, ut vidimus, & sic , C potest esse gloriet meritoria. Hoc enim requisitum est ad hoc ut actus sit meritorius: primum quidem quod sit a
gratia fecundum vero quod antecedat praemium. Horum autem aut alterum,aut certe utrunq; deficit illi contritioni in ordine ad primam gratiam promerendam. Nasi consideretur ut praecedens gratiam sic non est a gratia,neq; ins matur gratia,& ideo meritoria esse non potest. Si vero consideretur ut procedens a gratia nam procedit ab illa in esse meriti sic quidem meritoria ege potest,caeterum non illius primae gratiae, quae iam praesup-R ponitur
172쪽
ponitur: non enim debet praemium merito praesupponi. AResipondetur secundo, non eodem modo promisisse Deum gloriam operantibus, sicut promisit iustificationem,& gratiam disponentibus se per poenitentiam:nam illis promisiit gloriam tanqu am mercedem operum, &tanouam stipendium pro labore: atq; adeo ex iustitia. At vero alijs,idest, habentibus contritionem, & facientibus poenitentiam, non promisit iustificationem, & gratiam tanquam mercedem,& ex iustitia, sed tanquam donum suoddam gratuitu, ex pura misericordia sua. V trunque
X. A D tertium respondetur,proculdubio concedendum BTitulo gra- esse non posse aliquid duplici illo titulo, scilicet, ex ς-,et tit' gratia,& ex iustitia conserri: vicissim enim se destruunt, ' , ' & excludunt,Vt argumentum probat,& explicatum e 1 supra. 6-AGVt ex praecedenti solutione pate nos minime asserimus ius ad gloriam duplici titulo dari illi, qui per propriam dispositionem iustificatur, sed unico dumtaxat,& simplici titulo,ipsoq; ex meritis,& iustitia. Iam
enim satis super', explicatum est . f. q. qua ratione gratia illa,pro ut in ratione meriti antecedit actum dispositio- . nis,vel cotritionis non dat simpliciter,& absolute ius ad 'gloria,neq; facit ad illa acceptu,nisi tantia per modii cu- C proportionis, quo ad usq; propriam dispositione intelligatur homo exercuisse, per quam simpliciter, ei XI. absolute gloriam promereatur. Idq; ex pacto,&legeDei,
cur ristus ad sensum explicatum. corporis. λύψui Go,quialam eas naueuat a principio tuae in-
173쪽
De ultimi disp. ad gratiann i i
A carnationis. Vtraq; autem ratio haec examinanda a n bis est ut eius vires experiamur. Arguitur ergo contra.
primam,quia si idcirco non meruit gratiam, & gloriam, quia sequebantur ,& debebantur,d c.planc eadem ratione, neque Christus gloriam corporiis mereri debuisset, quod eri argumentum Scoti, & ponderat Almain. in 3. dist. 18.quarti .vnic. in.4.conclusione, cuiq, non facit satis. Sed neq; nos mereri deberemus primam gloriam Pri. mum quidem,quia gloria corporis iam debebatur Chri sto alijs titulis,& sequebatur naturaliter ex gloria anime quam ia habebat sine merito:secundum vero quia simin liter prima gloria, sequitur, bc debetur nobis, ex eo quod
habemus primam gratiamin Respodetur tam e nulla alia huius diuersitatis ratione quae satis argumeto faciat,assignari a nobis posse, nisi ea qua supra tetigimus, scilicet quod praecipua ratio meriti fundatur in ordinatione & pactoDei p ut habet S.I h
M.;.in sinad. . Aureoli,&ex sacra licet scriptura colligere. Colligimus aut ex scriptura itatu tu &conuensii suisse a Deo cu Christo D no, ut gloria corporis ei no conis . retur, nisi passionis,d mortis suae merito. Patet psal. ios. C De torrete in via bibe propterea exaltabit caput.Luc. r. Uil
oportuit pati Christit,d ita intrare in gloria suam .Phil. i. Lue. Christus factus est pro nobis obediens v sq: ad mortem, Phil- propter quod,&c EtΗ .: Videmus Iesum per passione λις rgloria dc honore coronatum. Vnde dicendum non est, quod duplici titulo gloria corporis collata Christo sue rit, neq; quod ex gloria animae, aut ex vi unionis hypostaticae sequeretur certit simum enim reputo id quod datur ex meritis alio titulo dari non posse de quo su I numer. 6.dc io)Quamuis enita ex unione,& gloria
174쪽
animae alioqui sequi potuisset & debuisset corporis
ria, ut quantum ad hoc recte dicit Almainus supra, iam tamen ordinatum a Deo fuit, ut nisi merito suae mortis non sequereturiatq; adeo de facto hoc solo titulo sequuta est. Rursus statutum, & ordinatum a Deo est,ne cuia piam adulto extra sacramentum iustificato gloria conferatur, nisi merito suae dispositionis,& operationis, ut supra dictum est:ac proinde quantumuis alioqui ex natura cratiae,& ex eius vi sequi potuisset gloria,tamen de facto tequi non debet,nisi merito dispositionis, atq; adeo hoc solo titulo meritorum,& iustitiae sequi debet, non multis titulis. Misti. , est Ad secundam rationem deuenientes arguitur contrapri misi pus illam, Vi in 'uinto argumento initio posito, probatum sunt ege βα est, quia scilicet, optime potest quis promereri id quod
inat tepore. iam nabetinam in instanti quo quis elicit actum charit ris intensiorem,habet auctam cliaritatem,& tamen m
retur per actum illum illud augmentum. Non ergo est incommodum,ad hoc ut aliquid cadat sub merito, quod simul sit,& simul conseratur cum ipso merito. Respon detur, quod quando illud quod cadere debet sub meri- rora habere rationem praemii, non solum est in illo instati in quo est meritum, sed etiam praesupponitur Vt principium meriti,non potest cadere sub illo merito. InChristo autem omnia eius merita, etiam primus actus liberi arbitrii, quo se in utero materno disposuit ad gratiam, iste inquam etiam actus in quantum meritorius Crat,praea lux inten supponebat gratiam,& gloriam,non solum in eodem in sui ch rit stanti iam existentes, sed etiam ut principia omnium metis q*qμ' ' ritorum: Et ideo gratia,& gloria sub nullo eius merito Tisita . ς- πο poterant . At vero actus intensior charitatis non
misso. P sWpponit charitatem intensam, ut principium illius
175쪽
De vitima dispo ad gratiam. thy
A amis:licet enim in eodem instanti in quo actus intentiis
elicitur,intendatur etiam charitas, at cnaritas Vt intensa,
non est principium, sed terminus illius actus: oc ideo potest optime eme illius praemium. Qit: od si urgeas,charitatem intensam debere esse prin- obiicit cipium illius actus intensi, quiaremissa vim non habet ad actum persectiorem,& intensiorem se,& consequenter illam clivitatem intensam non posse esse praemium φ tμr. illius actus, siquidem est eius principium : Respondetur, quod ut intensa non est eius principium sed viremissa. Si vero dicas, remissam non posse esse principium B actus intensi. Negaturitum primo, quia licet sit remisia r ibis
adiuuatur tame auxilio De quo redditur sortio ad actu intensum eliciendum tum secundo quia habitus super- secunda. naturales quantunuis remissi habent virtutem in actum euiuscunq; intensionis sunt enim causiae aequivoce su rum actuum:atq; adeo sunt maioris persectionis quoniasunt omnino supernaturales,a solo Deo producti, ouod actibus minime conuenit: nam iuxta plurimorum Theologorum sententiam omnes actus nostri etiam dilectio Dei super omnia, &visio ipsa beatifica sunt secundum substantiam naturales, ut vidimus supra in solutione ad C i. argum in fin. 3. 8. saltem ex ea parte qua a libero arbinio exercentur quodammodo sunt naturales,neq; secudum se totos a Hlo Deo habent produci Praeterea optima est illa doctrina S.I hom. i. Σ.q. ii 4. arti8.ad. 2. Vbi sic ait: Augmentum gratiae non est supra virtutem praeeri-
sientis gratiae,licet sit supra quantitatem ipsius: sicut arbor, &si sit supra quantitatem seminis, non tamen est supra virtutem ipsius. Et huc spectat exemplum de pullo equi qui statim natus,minor quide est quam asinus iam adultus, secundum a tua m quantitatem: at secundum R ι virtu-
176쪽
virtutem longe maior est .Et est exemplum S. Tho. de
est actus quonia est meritum,k charitas aucta praemiu. E t sic in esse meriti prior est actus,ac proinde inest praemium illud promereri. r, αι,,inii, A Rg mςnx secundae opinionis soluenda restantiquo seiundis ori quid ς priui iam eli facile qua secundum disset medii si se proli iussed utrumq; dissoluendia nobis est. Ad pri
tis. mum ergo breuiter ex dictis respondetur, actum milari cordiae in puncto iustificationis elicitum, augere gratia, . : di gloriam non sic contritio. Huius diuersitatis ratio,& plicatio tradita est in secunda propositione. 3. . . , Ad .Hi dum argumentum ut respondeamus,osten-
- ni. . ere op0rtet quomsdo contritio illa, quae est dispositio
scienia ff. - gr*xiὴm, non possit, etiam pro ut informatur gratia, lia tutela, & ab illa sequitur inesse meriti, non inquam possit esseria. meritoria alicuius au menti gratiae.Dico ergo,quod i
ta illa gratia, quae in illo puncto virtute constitionis consertur, secundum omnem sui latitudinem est prima gra ria atq; adeb secunddin nullum gradum cadit sub meri am Et quod sit prima gratia,probatur,quia tota illa est priuma gratia quae correspondet dispositioni secundum rotam suae latitudinem intensionis: ita ut si contritio fuit ut quatuor,prima gratia erit ut quatuor. Non est enim dicendum,quod exister. te dispositione ut quatuor, detur gratia ut Octo secludimus modo alios actus meritorio qui in illo intranti interuenire postiant ,& ratione quorum potest usque ad octo augeri illa gratia:&solunt loquimur quando non est alius alius, neque alia ratio atr
177쪽
X augendi gratiam, nisi illa contritio ) tunc ergo exi stente
contritione ut quatuor, esse non potest gratia ut octo, sed solum ut quatuor. Si ergo iuxta latitudinem illius contritionis datur gratia: & contritio pro ut dispositio est,non potest esse meritoria alicuius gradus gratiae,quia ut sic omnino antecedit gratiam,iam sequitur quod tota gratia, & nullus gradus eius detur sub merito. Ac proinde illa dispositio nihil gratiae promeretur, scilicet, augmentum gratiae , quae est doctrina nostrae consu-sionis.
Sed contra hoc statim obi)citur,quia, ut petit secun-n dum argumentum principale secundae opinioni, lieet ii het
la dispolitio ut silc omnino antecedat gratiam,& no mereatur illam,sed tota gratia ei correspondens sit secunduse totam prima gratia: at secundum quod in eodem ii stanti inλrmatur gratia,& ab ea sequitur,videtur incona modum quod gradum aliquem auctioris gratiae no promereatur in eodem mometo conserendae. Respondetur Esroia
tamen,impossibile esse quod illa contritio pro illo iussa ti temporis mereatur aliquem gradum gratiae,etiam prout informatur gratia Si enim ex eo quod insormatur prima gratia quae luit, Verbi gratia,Vr quatuor) ideo mere- , C tur quatuor alios gradus gratiae,ia dabitur gratia ut octo in illo primo initati. Et tuc similiter ex eo quod inDrmatur ipsemet actus contritionis gratia illa augmetata usq; ad octo si quide in ipsomet inlianti augeretur,ut dicunt
aduersarii) iam acquireret nouum valorem,& mereretur aliquem gradum gratiae in eodem instanti conferendum. Et rursus, idem mel actus hac eadem mei gratia augimentata informatus, cresceret in valore, & augeret eam amplius i & rursus hac informatus augeret eam
amplius, er sic in i infinitum abiremus . Ne ergo
178쪽
r 6 Quaestio. r. Scholassica abeamus, sstamus in principio, & dicamus, quod ille A
actus contritionis cum non ut nisi Vt quatuor, non disponat nisi ad gratiam ut quatuor: ut vero informatur hac eadem gratia, non meretur gratiam,meretur tamen gloriam,gloriam inquam primam:quia, ut diximus, ex l
se) ordinatione Dei non est homo ille acceptatus in illo priori ad aliquam gloriam,etiam primam,quo ad usq;
eliciat actum contritionis. Atq; adeo augmentum glorie non promeretur,neq; gratiae: sed primam gloriam,&nullo modo gratiam, ut explanatum est in secunda cones sone.
gratiam in aliquo genere causae procedat ab ipsa gratia. R AE CEDENTIS longissimae quaesti
nisprimum argumentum explicarereliquum eli explicare autem minime possumus, nisi in
s '' sorma etiam scholastica disputemus, an ultima dispositio ad gratiam in genere causae essicientis, ab ipsa proce- Q
di est alius qui Thomistas,&ipsum Thomesarum au
179쪽
A thorem, & antesignanum praecesiu , scilleo , Alexaniu
Et quidem quod haec sententia, quae asserit contri- .irinem elici a gratia,&chamate, sit mra, FrOh-tur pise , Σό'. ara o quia si contritio omnibus modis ante Odix grauam, ediimopso iam remissio peccatorum antecederet gratiam: conse redituri, quens est falsum, ergo. Probo sequelai . nam contritio ita. causat expulsionem peccat etiam e nive, ut expresse habet S.ThO.s .p.q 8s.art.2.ad. s . nec apparet quod in sib suo signo intelligere possimus illum actum,quin in eo B dona intelligamus remissa peccata. Si ergo prius omnibus modis est contritio quam gratia,iam remittuntur,&expelluntur peccata ante introductionem gratiae: quod
est absurdum dictu cum gratiae effectus formalis, & proprius sit peccata remittere.Confirmatur,quia non est dicendum quod contritio procedat ab homine peccatore,
procedit ergo ab homine grato,&sic a principio supernaturali idest,a gratia:haec enim sola est quae facit homine cgratum de lege. Argumentor secundo: Ille actus est dilectio Dei super omnia,vel ' aliter,uel virtualiter, & est merito-x rius vitae aeternae , Ut longa quaellione praecedenti abunde probauimus: quin & est eiusdem lpeciei cum caeteris actibus siue charitatis,sive poenitentiae: procedit ergo a gratia in genere causae efficientis,& malis. Contir- matur hoc argumentum, licet confirmatione neges, nam seipso corroboratissimum inconfirmatur tamen, quia nisi yotentia, vel causa sir constituta in actu primo, elicere actum secundum minime poteth Qua ergo ratione elicere homo actum contritionis, & dilectionis Dei
super omnia poterit, nisi in actu primo super naturali se S consti
180쪽
c5 stitutus,scilicὰt;in gratia Dei atq; adeo gratia quae est Aactusprimus,ordine nature precedet omne actum secundu merito tu,& supernaturalem,qualis eli actus contri, tionis,vel dilectionis.Confirmatur secundo exGregorio
horrui. 3o.in euangel.initio : Qui mente inquit) integra Deum desiderat, prosecto iam habet quem amat: quia non posset Deum diligere, si eum que diligit non habe
dum mandatum diligendi Deum,praerequiri dicit cla ritatem infusam. Et Augustinus Optime tractatu. 74. in Ioann in initio: Quomodo diligim us, ut Spiritum sanctum accipiamus,quem nisi habeamus,diligere non va- Blemus ergo negari non potest,quod actus dilectionis,&contritionis,& alii huiuimodi, quantumuis sint dispositio ad gratiam,& charitatem , praesupponunt ordine rationis , & naturae ipsam gratiam, & charitatem in lim
Tertio arguituriquia ut Soto,& Thomistae contendunt, in naturalibus vulgo nobis exempla suppetunt, quibus diBositiones disponentes ad aliquam Ermam efficiuntur ab ipsa Erma,verbi gratia, ertio senestrae di iaponit ad ingressiim aeris,& ex hac parte prior est aere in. grediente,in genere causae materialis: at essicitur aperito Ceadem in genere cauta esticientis ab ipso aere ingrediente ut patet. Ite creatura in genere causae materialis prioreaequam actio transiens creassi,nam est eius subiectum: at in genere causae essicientis prior est creatio illa, nam efficit creaturam. Rursus negari non debet, imo nec in dubium verti quod ultima dispositio ad formam ignis, quae sit, verbi gratia,calor ut octo prior est in genere caui sae materialis,quam ignis ad quem disponit: at in genere causae essicientis,& formatis,prior eliserina ignis in ma