장음표시 사용
401쪽
enim Sophroti in mimis suis piscatorum, hominum in thiatinis capiendis Occupato In negotia descripsit, ita auctor ΜOreti opus rustici matutinum eodem consilio et studio depingit, quo pictores NOStri, ut inter eteres P Teicus et Ludius, vitae quotidianae depingendae operam impendunt.
Tale igitur carimen quum VetereS PoetaS aemula-I3undus Parthenius Graece conscripsisset non enim
fide indignum videtur quod librarius codicis Ambrosiani addidit) poeta aliquis, sive Virgilius sive
alius quispiam aureae aetatis illud Latino sermone imitandum sibi sumsit, unde, Si de VerSione cogitamus, ipsum Virgilium eius auctorem exstitisse credere POSSumUS; tum enim, quae SVPra monui, non in Virgilium sed in Parthenium cadunt. Aureae Vero aetati quovis pignore ΜOretum Vindican
dum aSSeveraverim, cum in eo Omnia adeo sint
caste et eleganter dicta, ut Vel ex integerrimo se monis Latini fonte deductum habere POSSimus. Altera de carminis huius auctore sententia eSteoriam, qui a Septimio Sereno id compositum esse Statuunt, quos inter primarium locum WernsdOrsius l. l. capit. De quo quum Ileynius nihil certi pronuntiasset, Iigenius ad Copam p. 6. haec dicit:
-Ab hac equidem sententia longissime disceden- sedum Puto , Non Solum, quod huiusmodi fra segmenta, quae pro reliquiis hexametrorum authPentametrorum habenda sint, mihi vel studiose sequaerenti invenire non contigit, sed etiam, quod sein Veralbus poetae, qui exstant, ex Variis metri
selyrici generibus collecti, longe alia est Orationisses Orma, et plane diversus viget spiritus; ut si di-
402쪽
-cit: Labium insigne revellit; Callet senium arie vi, vendi: Rure puella vagat Nirido , nemus ave reti- secuit, ager homine siIet; Pastor ille saepe mane civDisce carmen insonat; Tale quale vere dulce sibilat teres,,donax Eum in rel)US etiam, ubi hexametrum ge- seu S aPtiSSimum erat, non a Proposito omnia ly--rica oratione deScribendi discessisse, testem asse sero locum Novio cap. V. n. 85. laudatum: Aa me , Catum eo, Dillice. Ecquid vis inde evehi aut agi:
Quid Dis inde Dehi aut agi ZMee in ecquid est ortum ex praecedentis vocis ulti--ma syllaba; et evehu duxit e initiale ab inde. Quo
sevis igitur contenderim Pignore, tale carmen, qua--le Copa est aut Moretum, Serenum non potuime secomponere. Et recte quidem haec Ilgenius, quamquam ei in emendando Sereno, ubi Vox ecquid librarium neutiquam Sapit, Vix asSentire POS-Sum, cum potius fragmentum, licet memor eorum quae de hoc artis criticae genere PeriZOnius monuit in animadvss. histori P. 380. ed. HarleSS., ita resingendum putem, ut ex basi cum duobus creticis constet et proinde scribatur
Poterat vero Ilgenius rem magis persequi et duo adiicere, quae Sereno propria a poetae nostri USuquam maxime abhorrent, deminutiva dico et mira Composita, quibus pauca Sereni fragmenta nobis conse ata abundant. Conferantur hac de causa
403쪽
sragm. II. 4. canticulum VI. animula VII. t tria VIII. miserula IX. culicelius XIV. zonula VI. avipes, quod alii contra metrum in alis es muta rat.
His de origine carminis praemi SSis pauca addenda sunt de iis, quae mihi illud recensenti praesto suerunt. Et usus quidem sum codicibus Coib. I. 7927. Coib. II. 8093. Coib. IV. 8207. COIb. V. 3462. Reg. I. 7930. Neg. ΙΙ. 7989. Reg. III. 8224. Item IV. 8264. Carcav. 8262. I utin. I. 8069. Iratian. ΙΙ. 8074. Tellin. 7936. Bama. I. 8206. qui omnes in bibliotheca Regia Parisiensi adsereantur dictis iue numeris in catalogo codicum producuntur. His accedunt Sorbonianus 511. e bibliotheca Sorboniana in Regiam translatus, ubi ad eam classem Pertinet, quam ues petits couvenis dicunt, mimat. b. epimetrum ad Culicem) Guilianus v. ad Copam) Dresdensis ap. Eberi. Dr. 140. Stuligaria. collatus a Mosero in See hodii horreo philol. et paedag. 1824. DSc. IV. p. 691. Galbaeensis collatus a Iaeckio ibidem p. 689. et Lipsiensis e bibliotheca Senatoria qui praeter ΜOretum omnia Virgilii opera genuina continet. Ρarisiis pariter contuli singularem huius carminis edi liouem a Iacobo Thannem l Pographo Lipsiensi
impressam, cuius exemplo a me tractato manus recens annum 1503. adscripsit. His ex codicibus plurimum mihi profuerunt Reg. Π. Balug. I. COlb. V., reliquis libris magis minusve me adiuvantibus: Valde mediocres Galbaeensis et Stutinardianus Surit Co-guiti ; pessimae vero notae est Gudianus, quod moneo, quia in Copa primum locum obtinet. Aliorum codicum collationes, quas Iaeckius in editione
addidit, silentio praeterii, partim quod non ita di-
404쪽
ligoliter sunt instilutae, ut iis inniti quis possit, partim quod nihil continent, quod non in libris Parisinis inveniatur. Recentiorum interpretum animadvorsiones sedulo in usum Vocavi, ut
L. H. x ossit versioni additas Carmina thootisca T. II. p. 826-329. Regioni. 1795. et Moseri l. l., filopseritamen editione, quamquam multum quaerens, NON reperta.
Restat ut de carminis Domine quid sentiam Proloquar, quod a mortario Sive moretario dictum videtur, unde VOSSius recte Vertit Mors merichi. Ut enim etiamnunc placentarum Nonnulla genera de vasis dicuntur, quae iiS coquendis inservilitat, ita ille cibus, quem sibi Simulus parat, quum ira mortario appararetur, moretum eSt appellatum, neque de Graeca Origine cogitandum. Apicii de hoc cibo locum adduxit LindelabrochiuS, et apte carmen , quod integrum neque ex quorundam Opinione fragmentum maioris alicuius poematis habendum est, ab ipso hoc cibo nomen est mutuatum, quod eius apparatio longe maximam carminis partem implet Vs. 16-117. . Poeta enim, quum varia agricolae negotia carmine celebrare posset,
proposuit sibi modum describere quo panem et obsonium sibi parabat.
405쪽
Iam nox hibernas bis quinque peregerat horas, Excubitorque diem cantu praedixerat ales, Simulus exigui cultor cum rusticus agri, Tristia venturae metuens ieiunia lucis, Membra levat sensim vili demissa grabato, 5 Sollicitaque manu tenebras explorat inerteS,
2. Gallum gallinaceum ornant Iud Prudentii: Aus diei minutus, Passim Poetae, et notum est il- ubi plura dant Inipp. Duiligoo by Corale
406쪽
Vestigatque socum, laesus quem denique sentit. Parvulus exusto remanebat Stipite sumus, Et cinis obductae celabat lumina prunae. Admovet his pronam submissa fronte lucernam, 1OEt producit acu stupas humore carenteS, Excitat et crebris languentem natibus ignem. Tandem concepto tenebrae fulgore recedunt, oppositaque manu lumen defendit ab aura, Et reserat casulae quae Praevidet, ostia clavis. 15 Fusus erat terrae frumenti Pauper acervus; Hinc sibi depromit, quantum menSura Petebat, Quae bis in octonas excurrit pondere libras. Inde abit adsistitque molae, Parvaque tabella, Quam fixam paries illos servabat in usus, 20 Lumina fida locat; geminos tum veste lacertos Liberat, et, cinctus Villosae tegmine caprae,
7. SENSIT 15. CLAUSA-CLAVI 16. TERRA 17. PATEBAT 21. TUNC 22. TERGORE18. XVI libras pondo frumenti mensura Capite ergo iti equentem quoque unum et alterum diem lami prospicit. Nam demensum diurnum, quod sese vis Romae praebebatur, trium sera librarum erat, ut OpusC. T. I, p. 251 ex Catone do R. R. 56 docui: etsi ad illud exactum fuisse demensum coloni necesse non est. Sibi et servulae Cyba-4. Docte: ne diem impastus exigeret, ne sine Pane esset. 7. Memar suaviter; offensa manu ad lacum, Vel cinere ad
10. 11. Lucernam olearem cogitare necesse est; eam a movet inclinato capite, submissa fronte. At Barinius XXXV, 8 frontem luce a interpre
407쪽
Praevoirit cauda silices geminumque molarem. Advocat inde manus operi, Partitus utrinque; Laeva ministerio, dextra est intenta labori: 25 Haec rotat assiduis Maeis Pt concitat Orbem. Tunsa Ceres rapido silicum decurrit ab ictu.
Interdum fessae succodit laeva sorori, Allernatque vices. Modo Stica carmina Cantat. AgreStique suum solatur voce laborem. 80 Interdum clamat C balen: erat unica CUStOS,
Afra genus, tota patriam testante sigura,
Iaa simul victum parare putandus est Simulus. 23. cauda, peniculo , quoad verrendas mensas et alia ut bantur veteres. Docuit ad h. I. Scaliger. Describit autem hinc
poeta molam manuariam, uu- satilem seu versatilem, hinis saxis asperis sibi ita impositis, ut, inferiora manente immobili, s perius, quod V. 26 Orbem appellat, circumactum attii tu grana frangeret. Successerat ea molae pristinae, quae mortarium erat, in quo pistillo frangebantur grana. min Ieriιιm lae-Mas in congerendis et infundendis granis consistere videtur. Tum Transa Cerea rapi sia cum decureis ab ictu, v. 27, grana lurisa, adeoque sarinam,
in subiectum vas, quod eam Excipit, decidere significat. 26. Orbem, lapidem molarem. 32. Qui sequitur, Praeclarus est Iocus do habitu corporum Afrorum: qui idem prorsus est
qualem nunc Cernimus: ut, naturam sibi per omnia saecula constare, dubitare non liceat. Similis Petronii locus c. 102, quem iam viri docti excitarunt, ad alios Africae tractus spectat, et de servis ex Aethiopia agit, similibus iis, quos Negros uP-
408쪽
MORE TU Μ vs. 33-44. TOrta comam, labroque tumens et susca colore, Pectoro lata, iacens mammis, compreSSior alvo, Cruribus exilis, spatiosa prodiga planta; 35 Continuis rimis calcanea Scissa rigebant. Hanc Vocat atque arsura focis imponere ligna Imperat et flamma gelidos adolere liquores. Postquam implevit opus iustum versatile finem, Transfert inde manu tusas in cribra farinas 4OEt quatit: at remanent summo purgamina dorSO, Subsidit sincera foraminibusque liquatur Emundata Ceres. Laevi tum protinus illam Componit tabula, tepidas super ingerit undas;
33. COLOREM 40. FUSAS 44. TABULA, ET
frontes cicaditiosius scindere en muta et crura in Orbem pandere et muria lita et talos ad temram deducere p numquid barbam Peregrina riatione Murare p Propria haec hominum istorum sui se videntur. Mia loca a Iunio
de pictura III, 8, 4 et Fea ad
Winhelnaann. T. I, p. 65 Wems- dors ad h. v. sunt congestar sed ea diligentius sunt exquirenda et inter se comparanda; nam diversorum tractuum homines in iis occurrere videntur escire velim an ex interioribus Africae locis. Certe inter Aegyptiorum corpora in monimentia vetustis expressa, diversae stirpis formas deprehendi, dudum animadverteram, et postea ab aliis quoque animadversum vidi.
Habiti quoquo alii in deliciis, alii ad ministeria urbana, V. II, 8, 55. Theophr. Charact. 21 et
36. Etiam sasuras has et scissuras cutis in pedibus osse Aethiopibus proprias in tanto solis calora aerisque siccitate etendemias, ex Blurnenbachio coniunet. didici in lib. de generis humani varietate p. 96, ubi Ilier. Mercurialis testis excitatur dodecorations c. 17. 39. Uua Mematigar quod versanda mola absolvitur. Mox cribratione opus esse Videmus :adeoque cilicium cribrandae sa- 'it Zoo by Corale
409쪽
Contrahit admixtos inanc sontes atque farinas, 45 Transversat durata manu, liquidoque coacto Interdum grumos spargit Sale. Iamque Subactum Laevat opus, palmisque suum dilatat in orbem, Et nolat, impressis aequo discrimine quadris. Inseri inde foco - Cybale mundaverat aptum 50 Ante focum - testisque tegit, Super aggerat ignes. Dumque suas peragit VulcanuS testaque partes, Simulus interea Vacua non cessat in hora; Verum aliam sibi quaerit opem, neu sola palato Sit non grata CereS, . quaS iungat, comparateSCaS. 55 Non illi suspensa lacum carnaria iuxta,
Durati sale terga Suis truncique Vacabant; Traiectus medium sparto Sed caseus orbem,
Et vetus adstricti fascis pendebat anethi. Ergo aliam molitur opem sibi providus heros. 60
rinae idoneum non erat his molis manuariis attextum. Porro liquatur eleganter transfertur a
liquidis ad sarinam quasi Iiquan
45. Repraesentanda hic est animo pistoria opera in subigenda sarina. Panem autem hic videmus parari sine sermento, azymum ; tum V. 49 in quadras dissectum, quas Scaliger ad h. l. illustraVit. 56. Cum homini nullum esset
obsonium, nam in Carnario non Perna, sed caseus Suspens erat,
adit hortum, et ex eo petit allium aliasque herbas, unde illud sibi paret. Non ilia Macab-I, otiose in penu reposita habebantur, pro simplici: non cierant, C mraria, h. e. unci ser- rei, Axta focum Sumema, Penduli ex tholo seu camera; per appositum dicta, terga auia sale
410쪽
ΜΟRΕΤUM us. 61 - 77.ΠOrtus erat iunctus casulae, quem Vimina pauca Et calamo recidiva levi munibat arundo, Exiguus spatio, variis sed fertilis herbis. Non illi deerat, quod pauperis exigit USUS. Interdum locuples a paupere multa petebat, 65Nec sumtus erat illud opus sed regula curae. Si quando vacuum casula pluviaeve tenebant Festave lux, si forte labor cessabat aratri, Horti opus illud erat. Varias deponere plantaSNorat, et Occultae committere Semina terrae, TOVicinos apte curans Submittere riVOS.
Hic olus et late fundentes brachia betae
FoecunduSque remex malvaeque inulaeque virebant,
Hic siser et capiti nomen debentia Porra, Hic etiam nocuum capiti gelidumque papaVer, 75
Grataque nobilium requies lactuca ciborum, Et gravis in latum demissa cucurbita Ventrem.
durati cruncique; sed casei et in promtu erant iunco, tanquam filo, in fascem colligati.
61. Hortulus casae nec babat exiguus, Pro SaeΡe m nitus iuncis arundinibusque in Parva fossa aquam ex imbribus Collectam servante prominentihus. arundo recidi , iterum iterumque repullulans, si recisa suerit.
67. sq. Memineris loci Ge. I, 259 sq. frigidus agricolam. et 268 Quippe etiam festis.
69. Morti opus iuud eras: suaviter: illud temporis intervallum addictum erat operae hortensi. Notabiles in sqq. Plan-